Аилә дағылмаг үзрә олдугда

1, 2. Әҝәр никаһда проблемләр варса, һансы суаллар үзәриндә дүшүнмәк лазымдыр?

ЛУЧИЈА адлы италјан бир гадын 1988–ҹи илдә дәрин депрессија ичиндә идиa. Он ил әввәл гурдуғу никаһы дағылмаг тәһлүкәси гаршысында дурурду. О, дәфәләрлә әри илә барышмаға чалышмыш, амма бундан һеч бир шеј алынмамышды. Беләликлә дә хасијјәтләринин ујғун ҝәлмәдијинә ҝөрә, Лучија әриндән ајрылмыш вә ики гызыны тәк бөјүтмәли олмушдур. Лучија, һәмин вахтлара нәзәр салараг, хатырлајыр: “Әмин идим ки, никаһымызы хилас етмәк гејри–мүмкүндүр”.

² Әҝәр никаһынызда проблемләр варса, Лучијанын кечирдији һиссләри баша дүшәҹәксиниз. Ола биләр ки, никаһыныз уғурсуздур вә сиз, ону горумағын мүмкүн олуб олмадығы барәдә дүшүнүрсүнүз. Әҝәр беләдирсә, нөвбәти сөзләрин үзәриндә фикирләшмәк сизә фајдалы олаҹагдыр: “Мән, никаһда мүвәффәгијјәтә наил олмаг үчүн, Аллаһын Мүгәддәс Китабда вердији ҝөзәл мәсләһәтләрә риајәт едирәмми?” (Мәзмур 119:105).

3. Бошанма һаллары ҝениш јајылмыш олса да, бошанмыш инсанларын әксәријјәти вә онларын аиләләри һансы һиссләри кечирирләр?

³ Әрлә арвад арасында ҹидди мүнагишәләр јаранан заман, онлары бошанма јолу илә һәлл етмәк даһа асан ҝөрүнә биләр. Бир чох өлкәләрдә дағылан аиләләрин сајы ҝөрүнмәмиш дәрәҹәдә артса да, бу јахынларда апарылан арашдырмалар ҝөстәрир ки, бошанан киши вә гадынларын әксәријјәти аиләләринин дағылдығына ҝөрә пешман олурлар. Бошананлар арасында физики вә психи ҹәһәтдән хәстәләнәнләрин сајы, бошанмајыб никаһда галанлардан даһа чохдур. Валидејнләри бошанан ушаглар илләр боју хәҹаләт вә кәдәр һисси кечирирләр. Бошанан әрлә арвадын валидејнләри вә достлары да әзаб чәкирләр. Бәс бүтүн бунлара, никаһын Баниси олан Аллаһ неҹә мүнасибәт ҝөстәрир?

4. Никаһдакы проблемләри неҹә һәлл етмәк лазымдыр?

⁴ Әввәлки фәсилләрдә артыг дејилдији кими, Аллаһын нијјәти, никаһын өмүр боју давам етмәсиндән ибарәт иди (Тәквин 2:24). Бәс онда нәјә ҝөрә бу гәдәр чох аилә дағылыр? Бу, бирдән–бирә баш вермир. Адәтән хәбәрдаредиҹи әламәтләр олур. Никаһдакы ҝүҹлә нәзәрә чарпан чәтинликләр, гаршысыалынмаз олана гәдәр ҝет–ҝедә бөјүјә биләр. Лакин бу чәтинликләр Мүгәддәс Китабын көмәклији илә вахтында һәлл едиләрсә, чохсајлы бошанмаларын гаршысыны алмаг олар.

РЕАЛИСТ ОЛУН

5. Һәр бир никаһда һансы реал вәзијјәтә һазыр олмаг ҝәрәкдир?

⁵ Бә’зән чәтинликләрә ҝәтириб чыхаран амилләрдән бири, әрин вә ја арвадын, јахуд онларын һәр икисинин һәјата кечирилмәси мүмкүн олмајан үмидләридир. Мәһәббәт романлары, мәшһур журналлар, телевизија програмлары вә кинофилмләр, реал һәјатдан узаг олан үмид вә арзулар ојада биләр. Арзулар һәјата кечмәдикдә, инсан өзүнү алдадылмыш, наразы һисс едәр, һәтта гәзәб һиссләринә дә гапыла биләр. Бәс ики гејри–камил инсан никаһда хошбәхтлијә неҹә наил ола биләр? Гаршылыглы јахшы мүнасибәтләр инкишаф етдирмәк үчүн гүввә сәрф етмәк ҝәрәкдир.

6. а) Мүгәддәс Китабда никаһа һансы таразлашмыш нөгтеји–нәзәрлә јанашмаг тәклиф олунур? б) Никаһда олан фикир ајрылыгларынын сәбәби нәдәдир?

⁶ Мүгәддәс Китаб — практики китабдыр. О, никаһын севинҹ ҝәтирдијини е’тираф етмәклә бәрабәр, никаһа дахил оланларын “һәјатда әзијјәти” олаҹағыны да хәбәрдарлыг едир (1 Коринфлиләрә 7:28). Артыг гејд олундуғу кими, әрлә арвад һәр икиси гејри–камил вә сәһв етмәјә мејллидирләр. Онларын әгли вә емосионал гаврама габилијјәтләри вә еләҹә дә тәрбијәләри фәрглидир. Бә’зән пула, ушаглара вә гоһумлара ҝөрә әрлә арвад арасында фикир ајрылығы јарана биләр. Әҝәр әр–арвад бир јердә аз вахт кечирирсә вә ја онларын ҹинси һәјатда проблемләри варса, бу да мүнагишәјә ҝәтириб чыхара биләрb. Бунун өһдәсиндән ҝәлмәк үчүн вахт лазымдыр, амма руһдан дүшмәјин! Евли инсанларын чоху белә чәтинликләри ҹәсарәтлә гаршыламағы вә һәр икисини гане едән бир гәрар гәбул етмәји баҹарырлар.

ФИКИР АЈРЫЛЫГЛАРЫНЫ МҮЗАКИРӘ ЕДИН

7, 8. Әрлә арвад арасында анлашылмазлыг вә ја инҹиклик олдугда, Мүгәддәс Јазылара ујғун шәкилдә бунун өһдәсиндән неҹә ҝәлмәк олар?

⁷ Бир чохлары үчүн, тәһгир едилмиш һиссләри, анлашылмазлыглар вә ја өз сәһвләри барәдә сөһбәт едәркән сакитлији горумаг чәтиндир. “Мәнә елә ҝәлир ки, сән мәни сәһв баша дүшдүн” демәк әвәзинә, инсан һәјәҹанланыб, мәсәләни шиширдә биләр. Чохлары белә дејир: “Сән јалныз өзүнү дүшүнүрсән” вә ја “Сән мәни севмирсән”. Мүбаһисәјә ҹәлб олмаг истәмәјәрәк, һәјат јолдашы садәҹә суса биләр.

⁸ Мүгәддәс Китабын: “Гәзәбләнәндә ҝүнаһ ишләмәјин; гој сиз гәзәбләниркән ҝүнәш батмасын”, мәсләһәтинә риајәт етмәк ән јахшы үсулдур (Ефеслиләрә 4:26). Бирликдә 60 ил хошбәхт һәјат сүрән әр–арваддан никаһда наил олдуглары мүвәффәгијјәтин сиррини сорушдулар. Әр ҹаваб верди: “Биз, нә гәдәр ҹүз’и олмасына бахмајараг, јаранан бүтүн фикир ајрылыгларыны һәлл етмәдән јатмамағы вәрдиш етдик”.

9. а) Мүгәддәс Китабда, үнсијјәтин ваҹиб бир һиссәси кими нәјә ишарә едилир? б) Әрлә арвад бунун үчүн чох вахт ҹәсарәт вә тәвазөкарлыг тәләб олунарса да нә етмәлидирләр?

⁹ Әрлә арвад арасында фикир ајрылыглары јарандыгда, онлардан һәр бири “ешитмәкдә ити, сөз сөјләмәкдә ағыр вә гәзәбдә ағыр” олмалыдыр (Јагуб 1:19). Бир–бирләрини диггәтлә динләмәклә, һәр икиси үзр диләмәли олдугларыны баша дүшә биләрләр (Јагуб 5:16). Сәмимиликлә, “сәни инҹитдијим үчүн үзр истәјирәм” сөзләрини демәк тәвазөкарлыг вә ҹәсарәт тәләб едир. Лакин араларындакы фикир ајрылыгларыны мәһз бу ҹүр јолуна гојмаг, әрлә арвада јалныз проблемләри һәлл етмәкдә дејил, бир–бирләри илә үнсијјәтдә олмагдан даһа чох мәмнунлуг дујмаларына имкан верән сәмими вә мөһкәм мүнасибәт инкишаф етдирмәкдә дә көмәк олаҹагдыр.

ӘР–АРВАДЛЫГ ВӘЗИФӘСИНИ ЈЕРИНӘ ЈЕТИРМӘК

10. Павелин Коринф мәсиһчиләринә вердији һансы мәсләһәт мүасир мәсиһчиләр үчүн дә мүдафиә кими хидмәт едә биләр?

¹⁰ Һәвари Павел коринфлиләрә јазаркән, “әхлагсызлыгдан чәкинмәк үчүн” никаһа ҝирмәји мәсләһәт етди (1 Коринфлиләрә 7:2). Бу ҝүн дүнјадакы вәзијјәт гәдим Коринфдә олдуғундан һеч дә јахшы дејил, бәлкә даһа да писдир. Дүнјәви инсанларын ачыг–ашкар мүзакирә етдикләри әхлагсыз мөвзулар, әдәбсиз ҝејимләр, журнал вә китабларда тәгдим едилән еһтираслы әһвалатлар, телевизија програмлары вә кинофилмләр гејри–гануни ҹинси арзулары алышдырыр. Һәвари Павел, буна бәнзәр бир мүһитдә јашајан коринфлиләрә деди: “Евләнмәк ешг илә јанмагдан јахшыдыр” (1 Коринфлиләрә 7:9).

11, 12. а) Әрлә арвад бир–бирләринин гаршысында һансы мәс’улијјәти дашыјырлар вә онлар бунун һәјата кечирилмәсинә неҹә јанашмалыдырлар? б) Әр–арвадлыг вәзифәсини јеринә јетирмәји мүвәггәти дајандырмаг лазым ҝәлдикдә, вәзијјәти неҹә һәлл етмәк лазымдыр?

¹¹ Буна ҝөрә дә, Мүгәддәс Китаб никаһда олан мәсиһчиләрә буну әмр едир: “Әр өз арвадына вә беләҹә дә арвад әринә һаггыны өдәсин” (1 Коринфлиләрә 7:3, КМ). Фикир верин ки, бурада тәләб етмәк дејил, вермәк хүсусилә гејд едилир. Никаһдакы физики јахынлыг, јалныз әрлә арвад бири диҝәринин рифаһы барәдә дүшүндүкләри заман һәгиги мәмнунлуг ҝәтирир. Мәсәлән, Мүгәддәс Китабда әрләрә арвадлары илә “ағыллы” давранмаг әмри верилир (1 Петер 3:7). Бу, әрлә арвадын ҹинси мүнасибәтләриндә хүсусилә ваҹибдир. Әҝәр гадына, өз әри тәрәфиндән нәҹиб мүнасибәт ҝөстәрилмирсә, онда никаһын бу саһәси она, чәтин ки, севинҹ ҝәтирсин.

¹² Бә’зи һалларда әрлә арвад, физики јахынлыгдан бир–бирләринә имтина едә биләрләр. Арвад буну, ајын мүәјјән ҝүнләриндә вә ја өзүнү чох јорғун һисс едији заман едә биләр. (Левилиләр 18:19 илә мүгајисә един.) Әр исә ишдә ҹидди проблемлә гаршылашан вә емосионал ҹәһәтдән өзүнү үзҝүн һисс едән заман бу ҹүр даврана биләр. Әр–арвадлыг вәзифәсини јеринә јетирмәји мүвәггәти дајандырмаг лазым ҝәлдикдә, ән јахшысы — ачыг сөһбәт етмәк вә бир–биринин “разылығы” илә давранмагдыр (1 Коринфлиләрә 7:5). Бу, һәр икисинин тез–тәләсик јанлыш нәтиҹә чыхармаларына имкан вермәјәҹәк. Лакин әҝәр арвад әрини инадкарлыгла мәһрум едирсә вә ја әр биләрәкдән өз вәзифәсини мәһәббәтлә јеринә јетирмәкдән имтина едирсә, белә вәзијјәтдә диҝәр һәјат јолдашынын ширникдириҹи тә’сирләрә таб ҝәтирмәси чәтин олаҹагдыр. Белә һалда, никаһда проблемләр јарана биләр.

13. Мәсиһчиләр өз дүшүнҹәләрини тәмиз сахламаг үчүн нә едә биләрләр?

¹³ Бүтүн мәсиһчиләр кими, Аллаһын никаһда олан хидмәтчиләри дә натәмиз вә гејри–тәбии арзулар ојадан порнаграфијадан узаг дурмалыдырлар (Колослулара 3:5). Ејни заманда, әкс ҹинсдән олан инсанларла үнсијјәтдә олдугда, онлар сөјләдикләри фикирләрә вә өз давранышларына диггәт јетирмәлидирләр. Иса хәбәрдарлыг едирди: “Бир гадына шәһвәтлә бахан һәр адам, артыг үрәјиндә онунла зина етмиш олур” (Матта 5:28). Мүгәддәс Китабын ҹинси мәсәләләрә даир мәсләһәтләрини һәјата кечирәрәк, әрлә арвад ширникдириҹи тә’сирләрә таб ҝәтирәр вә зинадан чәкинә биләрләр. Онлар, никаһда олан јахынлыгдан даһа сонра да һәзз алар вә буну, никаһын Баниси олан Јеһовадан ҝәлән фајдалы бир һәдијјә кими гијмәтләндирә биләрләр (Сүлејманын мәсәлләри 5:15–19).

БОШАНМАГ ҮЧҮН МҮГӘДДӘС КИТАБА ӘСАСЛАНАН СӘБӘБЛӘР

14. Бә’зән һансы кәдәрли вәзијјәт јараныр? Нәјә ҝөрә?

¹⁴ Хошбәхтликдән, мәсиһчиләр арасында бағланан никаһларын чохунда әрлә арвад, јаранан чәтинликләрин өһдәсиндән ҝәлмәјә мүвәффәг олурлар. Анҹаг бә’зән вәзијјәт башга ҹүр олур. Инсанлар, гејри–камил олдугларына вә Шејтанын идарә етдији ҝүнаһлы дүнјада јашадыгларына ҝөрә, бә’зи никаһлар дағылмаг тәһлүкәсинә мә’руз галыр (1 Јәһја 5:19). Бәс белә чәтин вәзијјәтләрдә мәсиһчиләр неҹә давранмалыдырлар?

15. а) Мүгәддәс Китаба әсасән, јенидән никаһа дахил олмаға јол верән бошанма үчүн јеҝанә сәбәб нәдир? б) Бә’зиләри, һәјат јолдашларынын хәјанәт етмәсинә бахмајараг, нәјә ҝөрә бошанмамаг гәрарына ҝәлирләр?

¹⁵ Артыг бу китабын икинҹи фәслиндә дејилдији кими, Мүгәддәс Китаба әсасән, бошаныб јенидән евләнмәк үчүн јеҝанә сәбәб зинадыр (Матта 19:9)c. Әҝәр һәјат јолдашынызын хәјанәтинә даир дәгиг сүбутунуз варса, онда чәтин гәрар гаршысында дурурсунуз. Никаһы горумалы, јохса бошанмалы? Буна даир ганун јохдур. Бә’зи мәсиһчиләр, сәмими гәлбдән төвбә едән һәјат јолдашларыны тамамилә бағышлајыр вә мүһафизә етдикләри никаһда јенидән мүвәффәгијјәтә наил олурлар. Диҝәрләри ушагларын хатиринә бошанмамаг гәрарына ҝәлирләр.

16. а) Бә’зиләрини, ҝүнаһ ишләдән һәјат јолдашындан бошанмаға нә вадар едир? б) Ҝүнаһсыз тәрәф бошаныб бошанмамаға даир бир гәрар гәбул етдикдә, нә үчүн һеч ким ону мүһакимә етмәмәлидир?

¹⁶ Диҝәр тәрәфдән, ҝүнаһлы һәрәкәт һамиләликлә вә ја ҹинси јолла өтүрүлән һәр һансы бир хәстәликлә нәтиҹәләнә биләр. Јахуд ушаглары, валидејнләринин бири тәрәфиндән зорламаја мә’руз галмасын дејә, горумаг лазым ҝәлә биләр. Ајдын мәсәләдир ки, бир гәрар гәбул етмәздән әввәл чох ҝөтүр–гој етмәк лазымдыр. Лакин әҝәр сиз һәјат јолдашынызын хәјанәти барәдә билдикдән сонра онунла ҹинси мүнасибәтинизи бәрпа едәрсинизсә, ону бағышладығынызы вә никаһынызы горумаг истәдијинизи ҝөстәрмиш оларсыныз. Белә олдугда, бошаныб Мүгәддәс Јазылара әсасән јенидән никаһа дахил олмаг үчүн әсаслы бир сәбәб јохдур. Һеч ким сизин ишинизә гарышмамалы вә гәрарыныза тә’сир ҝөстәрмәмәлидир, алдығыныз гәрара ҝөрә сизи мүһакимә етмәјә һеч кимин ихтијары јохдур. Гәрар гәбул едән сизсиниз вә һәмин гәрара әсасән дә сиз јашајаҹагсыныз. “Һәр кәс өз мәс’улијјәтинин јүкүнү дашыјаҹагдыр” (Галатијалылара 6:5).

АЈРЫ ЈАШАМАГ ҮЧҮН СӘБӘБЛӘР

17. Әҝәр зина ишләдилмәјибсә, Мүгәддәс Јазылара әсасән ајры јашамаг вә ја бошанмаг нәјә иҹазә вермир?

¹⁷ Зина ишләтмәдији бир һалда һәјат јолдашындан ајрылмаға вә ја бәлкә дә бошанмаға һагг газандыран сәбәбләр вармы? Бәли, лакин белә олдугда, мәсиһчи јени һәјат јолдашы ахтармагда сәрбәст дејил (Матта 5:32). Мүгәддәс Китабда ајры јашамаға изин верилсә дә, белә бир шәрт гојулур ки, ајрылан “кәбинсиз галмалы јахуд да өз әри [арвады] илә барышмалыдыр” (1 Коринфлиләрә 7:11). Бәс һансы чәтин вәзијјәтләрдә ајры јашамаг мүдрик ҝөрүнә биләр?

18, 19. Һәјат јолдашларындан бирини, јенидән евләнмәси мүмкүн олмаса да, мәһкәмәнин гәрарына әсасән мәгсәдәујғун бошанмаг вә ја ајры јашамаг һаггында дүшүнмәјә һансы ағыр вәзијјәтләр мәҹбур едә биләр?

¹⁸ Аилә, әрин ачыг ҝөстәрдији тәнбәллији вә зәрәрли вәрдишләри үзүндән јохсул вәзијјәтә дүшә биләрd. Ола билсин, о, аиләнин бүтүн ҝәлирини гумар ојунларына, јахуд наркотик маддәләрә вә ја спиртли ичкиләрә хәрҹләјир. Мүгәддәс Китабда дејилир: “Ким өз... аилә үзвләринин гејдинә галмырса, о, иманы инкар етмиш вә имансыздан да бетәрдир” (1 Тимотејә 5:8). Әҝәр белә адам, һәтта арвадынын газандығы пуллары да пис вәрдишләринә хәрҹләјәрәк, өз һәрәкәт тәрзини дәјишмәкдән имтина едирсә, онда онун арвады, өзүнүн вә ушагларынын рифаһы наминә мәһкәмәнин гәрарына вә јашадыглары өлкәнин ганунуна әсасән ајры јашаја биләр.

¹⁹ Әҝәр һәјат јолдашларындан бири диҝәринә гаршы һәдсиз дәрәҹәдә амансыз давранырса, мәсәлән, тез–тез онун сағламлығы вә һәјатыны тәһлүкә алтына гојаҹаг дәрәҹәдә дөјүрсә, бу ҹүр һүгуги тәдбири нәзәрә алмаг олар. Бундан әлавә, әҝәр һәјат јолдашларындан бири диҝәрини һәр һансы бир тәрздә Аллаһын әмрини позмаға мәҹбур едирсә, хүсусилә тәзјигә мә’руз галан тәрәфин руһани вәзијјәти тәһлүкәдә олурса, бу заман да ајры јашамаг барәдә дүшүнмәк олар. Тәһлүкәдә олан шәхс гәрара ала биләр ки, “инсанлардан артыг, Аллаһа итаәт” етмәјин јеҝанә јолу, мәһкәмәнин гәрарына әсасән ајры јашамаг һүгугуну әлдә етмәкдир (Һәвариләрин ишләри 5:29).

20. а) Әҝәр аилә дағылмаг үзрәдирсә, јеткин достлар вә ағсаггаллар нәји тәклиф етмәли вә нәји тәклиф етмәмәлидирләр? б) Никаһда оланлар үчүн, Мүгәддәс Китабын ајры јашамаг вә бошанмаг һаггындакы ајәләри нәјә бәһанә олмамалыдыр?

²⁰ Һәјат јолдашларындан бири һәддиндән артыг гәддарлыг ҝөстәрдији бүтүн һалларда, ҝүнаһсыз тәрәфин өз һәјат јолдашындан ајрылмасы вә ја онунла јашамаға давам етмәси үчүн һеч ким она тәзјиг ҝөстәрмәмәлидир. Јеткин достлар вә ағсаггаллар көмәк едиб, Мүгәддәс Китаба әсасланан мәсләһәтләр версәләр дә, әрлә арвадын арасында баш верән һадисәләр онлара там тәфсилаты илә мә’лум дејил. Буну јалныз Јеһова билир. Әлбәттә, мәсиһчи гадын никаһдан јаха гуртармаг мәгсәдилә әсассыз сәбәбләрә әл атарса, Аллаһын никаһ гурулушуна һөрмәтсизлик ҝөстәрмиш олар. Лакин әҝәр аиләдә галмаг һәмишә олдуғу кими чох тәһлүкәлидирсә, һеч ким мәсиһчи гадыны ајры јашамаг гәрарына ҝөрә мүһакимә етмәмәлидир. Бүтүн бу дејиләнләр, ајры јашамаг гәрарына ҝәлән мәсиһчи әрә дә аиддир. “Һамымыз Аллаһын һөкм күрсүсү өнүндә дураҹағыг” (Ромалылара 14:10, КМ).

ДАҒЫЛМАГ ҮЗРӘ ОЛАН НИКАҺ НЕҸӘ ГОРУНМУШДУР?

21. Һансы нүмунә ҝөстәрир ки, Мүгәддәс Китабын никаһла бағлы олан мәсләһәтләри көмәк етдир?

²¹ Бу фәслин әввәлиндә хатырланан Лучија әриндән ајрылдыгдан үч ај сонра, Јеһованын Шаһидләри илә таныш олду вә онларла Мүгәддәс Китабы өјрәнмәјә башлады. О дејир: “Мүгәддәс Китабда мәним проблемимин һәллинә даир практики ҝөстәришләр верилдијинә ҝөрә чох тәәҹҹүбләндим. Ҹәми бир һәфтә мәшғул олдугдан сонра, әримлә барышмаг истәдим. Бу ҝүн дејә биләрәм ки, Јеһова, чыхылмаз вәзијјәтдә олан аиләләри неҹә хилас етмәји билир, чүнки Онун тә’лимләри әрлә арвадын бир–бирләринә һөрмәт бәсләмәји өјрәнмәләринә көмәк едир. Бә’зиләринин иддиа етдикләри кими, Јеһованын Шаһидләри аиләләри дағытмырлар. Мәним вәзијјәтимдә һәр шеј тамам әксинә олду”. Лучија, Мүгәддәс Китабын принсипләрини өз һәјатында тәтбиг етмәји өјрәнди.

22. Бүтүн евли оланлар нәјә е’тибар едә биләрләр?

²² Лучија истисна дејил. Никаһ јүк јох, хејир–дуа олмалыдыр. Бунун үчүн Јеһова бизә, никаһ мәсәләләриндә ән ҝөзәл мәсләһәтләр мәнбәји, мүгајисәолунмаз дәјәрли Кәламыны вермишдир. Мүгәддәс Китаб “тәҹрүбәсиз адама һикмәт верәр” (Мәзмур 19:7–11). Бу китаб, дағылмаг үзрә олан чох аиләләри хилас етмиш, бир чох башга аиләләр исә, онун көмәклији илә ҹидди проблемләрини һәлл етмишләр. Гој бүтүн евли оланлар, Јеһова Аллаһын аиләләрә вердији мәсләһәтләрә е’тибар етсинләр. Бу мәсләһәтләр һәгигәтән дә көмәк едир!