ОН ДӨРДҮНҸҮ ФӘСИЛ
Гоҹалығы бирҝә гаршыламаг
1, 2. а) Јашла әлагәдар инсанларда һансы дәјишикликләр баш верир? б) Мүгәддәс Китабын јазылдығы дөврдә јашајан вә Аллаһ горхусу олан кишиләр нә үчүн гоҹалыгдан мәмнунлуг дујурдулар?
ЈАША долдугҹа һәјатда бир чох дәјишикликләр олур. Физики зәифлик бизи тагәтдән салыр. Ҝүзҝүјә бахдыгда, үзүмүздә јени гырышларын әмәлә ҝәлдијини, сачымызын ағардығыны, һәтта сејрәкләшдијини ҝөрүрүк. Ола билсин, јаддашымыз да бир аз зәифләјиб. Ушаглар аилә гурдугда, онларла олан мүнасибәт артыг башга ҹүр олур; нәвәләр дүнјаја ҝәлдикдә исә, бу мүнасибәт јенидән дәјишир. Тәгаүдә чыхдыгдан сонра бә’зи инсанларын ади һәјат тәрзи тамам дәјишир.
2 Доғрудан да, гоҹалыг инсан үчүн бир сынаг ола биләр (Ваиз 12:1–8). Лакин ҝәлин, Мүгәддәс Китабын јазылдығы дөврдә јашајан, Аллаһын хидмәтчиләринә диггәт јетирәк. Онлар, өлүмдән јаха гуртара билмәсәләр дә, һәјатлары боју мүдриклик вә анлајыша јијәләнмишләр; әлдә етдикләри бу биликләр исә, онлара гоҹалыг дөврүндә бөјүк мәмнунлуг ҝәтирмишдир (Тәквин 25:8; 35:29; Ејуб 12:12; 42:17). Бәс онлар, јашларына бахмајараг, хошбәхтликләрини неҹә горујуб сахлајырдылар? Әлбәттә ки, онлар бу ҝүн Мүгәддәс Китабда тапдығымыз принсипләрә мүвафиг олараг јашадыглары үчүн хошбәхт идиләр (Мәзмур 119:105; 2 Тимотејә 3:16, 17).
3. Павел јашлы киши вә гадынлара һансы мәсләһәти вермишди?
3 Һәвари Павел, Титуса јаздығы мәктубунда јашлы оланлара мүдрик мәсләһәт вермишди. О јазырды: “Гоҹа кишиләр ајыг [“вәрдишләриндә мө’тәдил”, ЈД], вүгарлы, тәмкинли [“сағлам дүшүнҹәли”, ЈД], иманда, мәһәббәтдә вә дөзүмдә сағлам олсунлар; гадынлар да ејни шәкилдә мүгәддәсләрә лајиг тәрздә даврансынлар, ифтирачы, шәраб дүшкүнү олмасынлар вә хејирхаһлыг тә’лим етсинләр” (Титуса 2:2, 3). Бу сөзләрә риајәт едиләрсә, гоҹалығын өзү илә ҝәтирдији чәтинликләри ҹәсарәтлә гаршыламаг олар.
ӨВЛАДЛАРЫНЫЗЫН СӘРБӘСТЛИЈИНӘ УЈҒУНЛАШЫН
4, 5. Бир чох валидејнләр, ушагларын доғма евләрини тәрк етмәсинә неҹә мүнасибәт ҝөстәрирләр вә бә’зиләри јени шәраитә неҹә ујғунлашырлар?
4 Һәјатдакы јени роллара ујғунлашмаг лазымдыр. Јеткин ушаглар аилә гуруб еви тәрк етдикләри заман, бу сөзләрин доғрулуғу ајдын ҝөрүнүр! Бир чох валидејнләр үчүн бу, гоҹалығын илк әламәтидир. Ушагларын бөјүмәси валидејнләри севиндирсә дә, онлар, ушаглары сәрбәст һәјата һазырламаг үчүн әлләриндән ҝәләни едиб етмәдикләринә ҝөрә чох вахт нараһат олурлар. Ола билсин, инди валидејнләр өвладлары үчүн дарыхырлар.
5 Ајдындыр ки, ушаглар доғма евләрини тәрк етдикдән сонра да валидејнләр онларын рифаһы илә марагланмаға давам едирләр. Бир ана дејир: “Әҝәр онларын бүтүн ишләринин гајдасында олдуғу барәдә тез–тез хәбәр тута билсәјдим, бу мәни хошбәхт едәрди”. Бир ата исә дејир: “Гызымыз евимизи тәрк етдикдән сонра бизә чох чәтин олду. Евимиздә бөјүк бир бошлуг јаранды, чүнки биз бүтүн ишләри бирликдә ҝөрәрдик”. Бәс бу валидејнләр ушагларынын артыг евдә олмадыгларына неҹә алышдылар? Буна, башгаларынын гејдинә галмағын вә онлара көмәк етмәјин сајәсиндә наил олдулар.
6. Аиләдәки гаршылыглы мүнасибәтләрә дүзҝүн јанашмагда нә көмәк едир?
6 Ушаглар аилә гурдугдан сонра, валидејнләрин ролу дәјишир. Тәквин 2:24 ајәсиндә дејилир: “Бунун үчүн инсан анасыны вә атасыны бурахаҹаг вә арвадына бағланаҹагдыр вә бир бәдән олаҹагдырлар”. Аллаһын башчылыг принсипләрини вә лазыми гајда–ганунларыны гәбул етмәк, валидејнләрә һәр шејә дүзҝүн гијмәт вермәкдә көмәк едәр (1 Коринфлиләрә 11:3; 14:33, 40).
7. Бир ата, гызлары әрә ҝедиб доғма евләрини тәрк етдикдән сонра һансы ҝөзәл мөвгеји тутду?
7 Бир әр–арвад, һәр ики гызлары әрә ҝедиб, доғма евләрини тәрк етдикдән сонра, һәјатларында ҝүҹлү бошлуг һисс етдиләр. Әввәлҹә ата күрәкәнләриндән инҹијирди. Лакин башчылыг принсипи үзәриндә дүшүнәрәк, нәтиҹәдә анлады ки, артыг өз аиләләри үчүн күрәкәнләри мәс’улијјәт дашыјырлар. Буна ҝөрә дә, гызлары мәсләһәт үчүн она мүраҹиәт едәндә, о, бу барәдә әрләринин нә дүшүндүкләрини сорушурду вә баҹардығы гәдәр онлары дәстәкләмәјә чалышырды. Инди күрәкәнләр һәмин атаја бир дост кими јанашыр вә онун мәсләһәтләрини севинҹлә гәбул едирләр.
8, 9. Бә’зи валидејнләр јеткин јашлы өвладларынын сәрбәстлијинә неҹә ујғунлашмышлар?
8 Јени евләнәнләрин етдикләри иш Мүгәддәс Китаба зидд олмаса да, валидејнләрин онлар үчүн даһа јахшы олаҹағыны дүшүндүкләри кими давранмырларса, нә етмәк олар? Өвладлары евли олан бир әр–арвад дејир: “Биз һәмишә онлара Јеһованын нөгтеји–нәзәрини баша дүшмәләринә көмәк едирик; әҝәр алдыглары гәрар илә разы дејиликсә, мүбаһисә етмирик, онлара дајаг олмаға вә руһландырмаға чалышырыг”.
9 Асијанын бә’зи өлкәләриндә, аналар оғулларынын сәрбәст олмаларыны гәбул етмәкдә хүсусилә чәтинлик чәкирләр. Лакин әҝәр онлар, мәсиһчи гајда–ганунларына вә башчылыг принсипинә һөрмәт едирләрсә, ҝәлинләрлә олан мүбаһисәләрин азалдығыны ҝөрүрләр. Мәсиһчи бир гадын, оғулларынын доғма евдән ҝетмәләринин онун үчүн “даһа чох миннәтдарлыг мәнбәји” олдуғуну дүшүнүр. О, оғулларынын јени мәс’улијјәтләрини мүвәффәгијјәтлә јеринә јетирдикләрини ҝөрдүкдә чох севинир. Бу, өз нөвбәсиндә, јаша долдугҹа әри илә онун дашымалы олдуглары физики вә психи јүкүн јүнҝүлләшмәси демәкдир.
МҮНАСИБӘТЛӘРИНИЗӘ ТӘРАВӘТ ВЕРИН
10, 11. Мүгәддәс Китабын һансы мәсләһәти, орта јаш дөврүндә јаранан бә’зи тәләләрдән узаг олмаға көмәк едир?
10 Инсанлар, орта јаша гәдәм гојмаға мүхтәлиф ҹүр јанашырлар. Бә’зи кишиләр ҝәнҹ ҝөрүнмәк үчүн өз ҝејим тәрзләрини дәјиширләр. Бир чох гадынлары, ајбашынын кәсилмәси илә әлагәдар баш верән дәјишикликләр нараһат едир. Тәәссүфләр олсун ки, ҝәнҹләрлә ешгбазлыг едәрәк бә’зи орта јашлы адамлар өз һәјат јолдашларында инҹиклик вә гысганҹлыг һиссләри ојадырлар. Лакин Аллаһ горхусу олан јеткин јашлы кишиләр “ағыллы” давраныр вә јерсиз һиссләрини ҹиловлајырлар (1 Петер 4:7, КМ). Ејни тәрздә, сағлам дүшүнҹәли гадынлар да, өз әрләринә олан мәһәббәтдән вә Јеһованы мәмнун етмәк истәдикләри үчүн, никаһларыны сарсылмаз олараг сахламаға чалышырлар.
11 Ләмуел падшаһ Аллаһдан илһам алараг, әринин һаггыны “писликлә дејил, һәјатынын бүтүн ҝүнләриндә јахшылыгла” өдәјән “баҹарыглы арвад” (ЈД) һаггында тә’риф сөзләри јазмышдыр. Әлбәттә ки, мәсиһчи әр анлајаҹаг ки, орта јаш дөврү илә әлагәдар кечирдији дәјишкән әһвал–руһијјәнин өһдәсиндән ҝәлмәк, арвады үчүн неҹә дә чәтиндир. Арвадына олан мәһәббәти “ону өјмәјә” тәшвиг едәҹәкдир (Сүлејманын мәсәлләри 31:10, 12, 28).
12. Илләр өтдүкҹә әрлә арвад бир–бирләринә неҹә јахынлаша биләрләр?
12 Ушагларынызы бирликдә бөјүдәркән, јәгин ки, онларын тәләбатларынын гајғысына галараг, өз истәкләриниздән мәмнунијјәтлә имтина едирдиниз. Инди, онлар сиздән ајры јашадыглары заман, диггәтинизи јенидән евлилик һәјатыныза јөнәлтмәк вахтыдыр. Бир әр сөјләјир: “Гызларым евдән ајрылдыгдан сонра, јенидән арвадыма гуллуг етмәјә башладым”. Башга бир әр дејир: “Биз бир–биримизин сағламлығынын гејдинә галыр вә бир–биримизә ҝимнастика илә мәшғул олмағын ваҹиблијини хатырладырыг”. Өзләрини тәнһа һисс етмәмәк үчүн, онлар һәјат јолдашы илә бирликдә јығынҹагдакы танышларыны вә достларыны евләринә гонаг дә’вәт едирләр. Бәли, башгалары илә марагланмагла чохлу хејир–дуалар газанмаг олар. Бундан әлавә, бу, Јеһованы севиндирир (Филипилиләрә 2:4; Ибраниләрә 13:2, 16).
13. Ачыглыг вә сәмимилик, гоҹалығы бирҝә гаршылајан әрлә арвадын мүнасибәтләриндә һансы ролу ојнајыр?
13 Үнсијјәтдә аз олдуғунуза ҝөрә аранызда учурум јаранмасына јол вермәјин. Бир–биринизлә ачыг сөһбәт един (Сүлејманын мәсәлләри 17:27). Бир әр дејир: “Биз бир–биримизә гајғы вә һөрмәт ҝөстәрмәјә чалышырыг; бу, бир–биримизи даһа јахшы баша дүшмәкдә бизә көмәк едир”. Онун һәјат јолдашы бу сөзләрә гошулур: “Јаша долдугҹа, бирликдә чај ичмәкдән, сөһбәт етмәкдән вә бәрабәр бир иш ҝөрмәкдән севинҹ әлдә етмәји өјрәндик”. Сизин ачыг вә сәмими олмағыныз евлилик телләрини мөһкәмләдәр вә никаһын мәһведиҹиси олан Шејтанын һүҹумларына гаршы дурмаг баҹарығы верә биләр.
НӘВӘ САҺИБИ ОЛМАГДАН СЕВИНҸ ӘЛДӘ ЕДИН
14. Тимотејин бир мәсиһчи кими тәрбијә олунмасында, еһтимал ки, онун нәнәсинин һансы ролу олмушдур?
14 Нәвәләр — “јашлыларын таҹыдыр” (Сүлејманын мәсәлләри 17:6). Нәвәләрлә үнсијјәтдә олмаг, доғрудан да севинҹ, нәш’ә вә тәравәт ҝәтирә биләр. Мүгәддәс Китаб, гызы Евники илә бирликдә иманыны балаҹа нәвәси Тимотејлә бөлүшән Лоида нәнә һаггында јахшы сөзләр сөјләјир. Бу ушаг, анасы илә нәнәсинин Мүгәддәс Китаб һәгигәтини гијмәтләндирдикләрини биләрәк бөјүмүшдүр (2 Тимотејә 1:5; 3:14, 15).
15. Нәвәләрин тәрбијәсиндә нәнә вә бабалар нә едә биләрләр, лакин онлар нәдән чәкинмәлидирләр?
15 Нәнәләр вә бабалар мәһз елә бу хүсуси саһәдә чох шеј едә биләрләр. Нәнә–бабалар, Јеһованын нијјәтләри һаггында олан билијинизи артыг өз ушагларынызла бөлүшмүсүнүз. Инди исә, һәмин биликләри нөвбәти нәсиллә дә бөлүшә биләрсиниз! Әксәр һалларда кичик јашлы ушаглар нәнә вә бабаларынын данышдыглары Мүгәддәс Китаб һекајәләринә бөјүк марагла гулаг асырлар. Әлбәттә, сиз, атанын Мүгәддәс Китаб һәгигәтләрини ушагларына өјрәтмәк мәс’улијјәтини өз үзәринизә ҝөтүрмәјәҹәксиниз (Тәснијә 6:7). Сиз, садәҹә онун ҹәһдләринә көмәк едәҹәксиниз. Гој сизин дә дуаныз мәзмурчунун дуасы кими олсун: “Ихтијар вә ағсачлы олунҹа белә, еј Аллаһ, сәнин гүдрәтини ҝәләҹәк нәслә, әзәмәтини ҝәләҹәкләрин һәр биринә билдиринҹәјә гәдәр, мәни бурахма” (Мәзмур 71:18; 78:5, 6).
16. Нәнә–бабалар аиләдә ҝәрҝинлијә сәбәб олмагдан неҹә гачына биләрләр?
16 Тәәссүфләр олсун ки, бә’зән нәнә–бабалар нәвәләрини о дәрәҹәдә әзизләјирләр ки, өвладлары илә мүнагишә јараныр. Бунунла белә, сизин сәмими хејирхаһлығыныз сајәсиндә, нәвәләриниз өз валидејнләринә сөјләмәк истәмәдикләри шејләри сизә асанлыгла е’тибар едә биләрләр. Бә’зән нәвәләр үмид едирләр ки, онлары әзизләјән нәнә вә бабалар валидејнләрин дејил, онларын тәрәфини тутаҹаглар. Белә һалларда нә етмәк олар? Һикмәтли олун вә нәвәләринизә һәр шеји валидејнләринә ачыг сөјләмәји мәсләһәт един. Изаһ един ки, белә давранмагла онлар Јеһованы севиндирәҹәкләр (Ефеслиләрә 6:1–3). Лазым ҝәләрсә, нәвәләринизә, әввәлҹәдән онларын валидејнләри илә сөһбәт едәрәк “зәмин һазырламаг” үчүн, өз көмәјинизи тәклиф едә биләрсиниз. Нәвәләринизә, илләр әрзиндә газандығыныз тәҹрүбә һагда ачыгҹа данышын. Сизин дүрүстлүјүнүз вә сәмимилијиниз онлара фајда ҝәтирә биләр.
ЈАШЫНЫЗА УЈҒУНЛАШЫН
17. Јашлы мәсиһчиләр мәзмурчунун һансы гәтијјәтлијиндән нүмунә ҝөтүрмәлидирләр?
17 Илләр өтүб кечир вә инсан бирдән анлајыр ки, әввәлләр етдији вә ја етмәк истәдији һәр шеји едә билмир. Инсан өзүнүн гоҹалмасына неҹә јанашмалыдыр? Өзүнү 30 јашында һесаб етмәк олар, лакин ҝүзҝүјә бахдыгда тамам башга бир һәгигәт үзә чыхыр. Руһдан дүшмәк лазым дејил. Мәзмурчу Јеһоваја јалварырды: “Ихтијарлыг заманында мәни өзүндән атма; гүввәтим түкәндији заман мәни бурахма”. Мәзмурчунун гәтијјәтлијиндән нүмунә ҝөтүрмәјә чалышын. О дејирди: “Мән даима үмид едәрәм вә сәнә һәмд үзәринә һәмд гатарам” (Мәзмур 71:9, 14).
18. Јеткин мәсиһчиләр тәгаүдә чыхдыгдан сонра, вахтларыны неҹә даһа сәмәрәли истифадә едә биләрләр?
18 Бир чохлары габагҹадан һазырлашырлар ки, тәгаүдә чыхдыгдан сонра Јеһоваја даһа чох һәмд етсинләр. Һал–һазырда тәгаүддә олан бир ата дејир: “Гызымыз мәктәби битирдикдән сонра нә едәҹәјими әввәлҹәдән планлашдырдым. Таммүддәтли хидмәтә башламаг гәрарына ҝәлдим вә Јеһоваја даһа чох хидмәт етмәк үчүн сәрбәст олум дејә, фирмаларымы сатдым. Мән Аллаһдан рәһбәрлик диләјирдим”. Әҝәр тез бир заманда тәгаүдә чыхмалысынызса, гој Улу Јараданымызын бу сөзләри сизә тәсәлли версин: “Ихтијарлығыныза гәдәр дә мән ојам вә ағ сачлы олунҹаја гәдәр сизи мән јүкләнәҹәјәм” (Ишаја 46:4).
19. Јашлы инсанлара нә мәсләһәт верилир?
19 Тәгаүдчү һәјатына алышмаг чәтин ола биләр. Һәвари Павел гоҹа кишиләрә “вәрдишләриндә мө’тәдил” олмағы мәсләһәт етмишди. Бунун үчүн инсан өзүнү әлә алмалыдыр ки, раһат һәјат ахтармаг мејлинә дүшмәсин. Тәгаүдә чыхдыгдан сонра мүәјјән режим вә низам–интизам, бәлкә дә, инди әввәлкиндән даһа чох лазымдыр. Буна ҝөрә дә һәмишә мәшғул олун, “һәр заман Рәббин ишиндә тәрәгги един вә билин ки, Рәббин јолунда чәкдијиниз әмәк әбәс дејилдир” (1 Коринфлиләрә 15:58). Башгаларына даһа чох јардым един (2 Коринфлиләрә 6:13). Бир чох мәсиһчиләр буну, хош хәбәри јашларынын јол вердији гәдәр сә’јлә тәблиғ етмәклә ҝөрүрләр. Илләрин өтүб кечмәсинә бахмајараг, “иманда, мәһәббәтдә вә дөзүмдә сағлам” олун (Титуса 2:2).
ҺӘЈАТ ЈОЛДАШЫНЫН ИТКИСИНӘ ТАБ ҜӘТИРМӘК
20, 21. а) Индики әшјалар системиндә әрлә арвады ҝеҹ–тез ајыран нәдир? б) Анна, һәјат јолдашларыны итирән кәсләрә һансы ҝөзәл нүмунәни вермишдир?
20 Нә гәдәр кәдәрли олса да, индики әшјалар системиндә өлүм ҝеҹ–тез әрлә арвады ајырыр. Дул галан мәсиһчиләр билирләр ки, онларын севдикләри һәјат јолдашлары јухудадыр вә онларла јенидән ҝөрүшәҹәкләринә әминдирләр (Јәһја 11:11, 25). Буна бахмајараг, өлүм иткиси чох ағырдыр. Сағ галанлар бунун өһдәсиндән неҹә ҝәлә биләрләр?a
21 Мүгәддәс Китабда хатырладылан һәр һансы бир персонажын неҹә даврандығы барәдә дүшүнмәк чох фајдалы олур. Анна, әри илә једди ил јашадыгдан сонра дул галмышды, охудуғумуз һадисә заманы исә онун артыг 84 јашы варды. Шүбһәсиз ки, Анна, әринин өлүмүнә ҝөрә кәдәр ичиндә иди. Она ҝүҹ верән нә иди? О, ҝеҹә–ҝүндүз мә’бәддә Јеһова Аллаһа мүгәддәс хидмәти иҹра едирди (Лука 2:36–38). Әлбәттә ки, Аннанын дуа илә хидмәт едәрәк кечирдији һәјаты, бир дул гадын кими дујдуғу кәдәр вә тәнһалыг һиссинә ҝөзәл шәфа иди.
22. Бә’зи дул киши вә гадынлар тәнһалығын өһдәсиндән неҹә ҝәлирләр?
22 Он илдән артыг дул галмыш 72 јашлы бир гадын сөјләјир: “Мән, ән чох данышмаг үчүн кимсәнин олмамасындан чәтинлик чәкирдим. Әрим мәни һәр заман диггәтлә динләјәрди. Биз јығынҹагдан вә мәсиһчи хидмәтимиздән сөһбәт едәрдик”. Башга дул гадын исә дејир: “Вахт ән јахшы әлаҹ олса да, мән елә дүшүнүрәм ки, инсанын “сағалмасына” көмәк едән ваҹиб амил онун өз вахтындан неҹә истифадә етмәсидир. Инди башгаларыны даһа јахшы баша дүшүр вә онлара даһа чох көмәк едә билирсән”. 67 јашлы дул киши бу гадынын фикри илә разылашараг дејир: “Башгаларына тәсәлли верәркән, өз иткинә таб ҝәтирмәк даһа асан олур”.
АЛЛАҺ ЈАШЛЫ ХИДМӘТЧИЛӘРИНИ ГИЈМӘТЛӘНДИРИР
23, 24. Мүгәддәс Китаб гоҹалара, хүсусилә дә дуллара һансы ҝөзәл тәсәллини верир?
23 Өлүм сизи севимли һәјат јолдашыныздан ајырса да, Јеһова һәр заман сәдагәтли вә е’тибарлы галыр. Гәдим зәманәдә јашајан Давуд падшаһ тәрәннүм едирди: “Рәбдән бир шеј диләдим, ону арарам: Рәббин ҹамалыны ҝөрүб, онун мә’бәдиндә һејран олмаг үчүн, һәјатымын бүтүн ҝүнләри Рәббин евиндә отурмагдыр” (Мәзмур 27:4).
24 Һәвари Павел тәшвиг едир: “Һәгигәтән дул олан гадынлара һөрмәт ет” (1 Тимотејә 5:3). Бу сөзләрин ардынҹа ҝәлән мәсләһәт ҝөстәрир ки, јахын гоһумлары олмајан ләјагәтли дуллар јығынҹагдан лазыми мадди көмәк ала биләрләр. Бунунла белә, дуллара “һөрмәт етмәк”, онлары гијмәтләндирмәји дә өзүнә дахил едир. Јеһованын, Она сәдагәтли олан дул гадын вә кишиләрә гијмәт вердијини вә һәмишә көмәк едәҹәјини билмәк неҹә дә бөјүк тәсәлли верә биләр! (Јагуб 1:27).
25. Һансы мәгсәд јашлы инсанлар үчүн зәрури олараг галыр?
25 Аллаһын илһамландырылмыш Кәламында дејилир: “Јашлы адамларын ҝөзәллији ағармыш сачлардыр”. “Ағармыш сачлар ҝөзәллик таҹыдыр; салеһлик јолунда тапылар” (Сүлејманын мәсәлләри 16:31; 20:29). Беләликлә, евли вә ја јенидән тәнһа олманыза бахмајараг, Јеһоваја хидмәт етмәји һәјатынызда биринҹи јерә гојмагда давам един. Онда Аллаһын гаршысында артыг индидән ҝөзәл ада вә гоҹалыгла бағлы әзабларын олмадығы бир дүнјада әбәди һәјат үмидинә саһиб олаҹагсыныз (Мәзмур 37:3–5; Ишаја 65:20).
a Бу һагда, Јеһованын Шаһидләри тәрәфиндән нәшр едилән “Сизә әзиз олан адам өләндә” адлы брошүрада даһа ҝениш мүзакирә олунур.