Он ики һәвари бүтүн Ҹәлилә боју етдикләри тәблиғ сәјаһәтиндән севинҹ дујурлар. Онлар ҝөрдүкләри ишләри вә өјрәтдикләри һәр шеји ҝәлиб Иса пејғәмбәрә данышырлар. Сөзсүз ки, онлар јорғундурлар. Үстәлик, ҝәлиб-ҝедәнләрин дә арды-арасы кәсилмир. Буна ҝөрә онлар һеч чөрәк јемәјә дә маҹал тапмајыблар. Иса пејғәмбәр онлара дејир: «Ҝәлин сакит бир јерә ҝедәк, бир аз динҹинизи алын» (Марк 6:30, 31).

Онлар, еһтимал ки, Кәфәрнаһумун јахынлығында гајыға миниб сакит бир јерә јола дүшүрләр вә Иордан чајынын шәргиндә јерләшән Бејтсәјданы өтүб о тәрәфә ҝедирләр. Орадакы ҹамаатын бәзиси онларын јола дүшдүјүнү ҝөрүр, диҝәрләри исә ҝөрмәсәләр дә, бундан хәбәр тутур. Онлар бирҝә ҝөлүн саһили боју гачыр вә гајыг саһилә јан аланда артыг орада онлары ҝөзләјирләр.

Иса пејғәмбәр гајыгдан чыхыр. Бу издиһамы ҝөрәндә онлара јазығы ҝәлир, чүнки бу адамлар чобансыз гојун кимидирләр. О, инсанлара Аллаһын Падшаһлығы һагда чох шеј өјрәтмәјә башлајыр (Марк 6:34). Һәмчинин шәфаја еһтијаҹы оланлары сағалдыр (Лука 9:11). Бир мүддәтдән сонра шаҝирдләри она дејир: «Бура чөллүкдүр, һава да артыг гаралыб. Ҹамааты бурах, гој кәндләрә ҝедиб өзләринә јемәјә бир шеј алсынлар» (Мәтта 14:15).

Иса пејғәмбәр онлара ҹаваб верир: «Ҝетмәләринә еһтијаҹ јохдур. Сиз онлара јемәк верин» (Мәтта 14:16). Дүздүр, о, артыг нә едәҹәјини билир, амма буна бахмајараг, Филипи јохламаг үчүн ондан сорушур: «Бу адамлар үчүн һарадан чөрәк алаг?» Филип Бејтсәјда јахынлығында јашадығы үчүн Иса пејғәмбәр ондан сорушур. Анҹаг чөрәк алмагла мәсәлә һәлл олунмур. Гадынлары вә ушаглары чыхмаг шәртилә бурада тәхминән 5000 киши вар. Бәлкә, онлары да сајсалар, бу рәгәм ики гат артыг олар. Филип ҹаваб верир: «Бу гәдәр адама һеч ики јүз динарлыг [бир динар бирҝүнлүк әмәкһаггыдыр] чөрәк дә бәс еләмәз ки, һеч олмаса һәрәси бир тикә јесин» (Јәһја 6:5—7).

Јәгин ки, бу гәдәр адамы једиздирмәјин мүмкүн олмадығыны ҝөстәрмәк үчүн Андреас дејир: «Бурада бир оғлан ушағында беш арпа чөрәји вә ики балаҹа балыг вар. Амма бу гәдәр адам үчүн бунлар нәдир ки?» (Јәһја 6:9).

Баһар фәсли олдуғундан (гејд едәк ки, 32-ҹи илин Пасха бајрамына аз галыр) от јерә халы кими сәрилиб. Пејғәмбәр шаҝирдләринә тапшырыр ки, ҹамааты әлли-әлли, јүз-јүз отун үстүндә әјләшдирсинләр. Сонра о, беш чөрәји вә ики балығы ҝөтүрүб Аллаһа шүкүр едир. О, чөрәкләри вә балыглары бөлүшдүрүб шаҝирдләрә верир, шаҝирдләр дә ҹамаата пајлајырлар. Бу ки мөҹүзәдир: һамы дојунҹа јејир!

Јејиб гуртардыгдан сонра Иса пејғәмбәр шаҝирдләринә бујурур: «Артыг галан тикәләри јығын ки, һеч нә зај олмасын» (Јәһја 6:12). Шаҝирдләр артыг галан тикәләрдән 12 сәбәт долдурурлар!

Иса пејғәмбәрин мөҹүзә илә минләрлә инсаны једиздирмәси ҹамаата ҝүҹлү тәсир бағышлајыр. Онлар белә гәнаәтә ҝәлирләр ки, о, «доғрудан да, дүнјаја ҝәлмәли олан Пејғәмбәрдир», Мәсиһдир вә ондан чох ҝөзәл рәһбәр чыхар (Јәһја 6:14; Ганунун тәкрары 18:18). Буна ҝөрә дә ону тутуб падшаһ етмәк истәјирләр.

Иса пејғәмбәр онларын нијјәтиндән һалидир. О, ҹамааты бурахыр вә шаҝирдләринә бујурур ки, гајыға миниб ҝери гајытсынлар. Бәс онлар һансы истигамәтдә ҝедәҹәкләр? Онлар Бејтсәјдаја, орадан исә Кәфәрнаһума јолланаҹаглар. Иса Мәсиһ исә даға галхыр вә бүтүн ҝеҹәни Аллаһа дуа едир.

Дан јери сөкүләндә ајын ишығында Иса пејғәмбәр узагдан гајығы ҝөрүр. Ҝүҹлү күләк әсдији үчүн дәниз тәлатүмлүдүр. Гаршыдан әсән күләк шаҝирдләри ирәли үзмәјә гојмур (Марк 6:48). Иса пејғәмбәр дағдан ениб сујун үзү илә онлара тәрәф ҝетмәјә башлајыр. Гајыг артыг саһилдән беш-алты километр араланыб (Јәһја 6:19). Пејғәмбәр гајыға чатанда өзүнү елә апарыр ки, ҝуја онлардан јан кечиб ҝетмәк истәјир. Шаҝирдләр ону ҝөрәндә бунун кабус олдуғуну дүшүнүрләр вә бәркдән гышгырырлар (Марк 6:49).

Иса пејғәмбәр онлары сакитләшдирир: «Мәнәм, горхмајын, ҹәсарәтли олун!» Бутрус дејир: «Аға, әҝәр сәнсәнсә, мәнә әмр ет сујун үстү илә јанына ҝәлим». Пејғәмбәр она: «Ҝәл!» — дејир. Бутрус дәрһал гајыгдан чыхыб сујун үстү илә она тәрәф ҝедир. Анҹаг фыртынаја баханда горхуб батмаға башлајыр вә: «Аға, мәни хилас ет!» — дејә гышгырыр. Иса пејғәмбәр тез әлини узадыб ону тутур вә дејир: «Еј аз иманлы, нә үчүн шүбһә етдин?» (Мәтта 14:27—31).

Онларын икиси дә гајыға минир. Күләк јатыр. Шаҝирдләри һејрәт бүрүјүб. Мәҝәр онлар тәәҹҹүбләнмәли идиләр? Ҹәми бир нечә саат әввәл Иса пејғәмбәр мөҹүзә ҝөстәрәрәк беш чөрәк вә ики балыгла минләрлә адамы дојдурмушду. Әҝәр шаҝирдләр бу мөҹүзәдән нәтиҹә чыхартсајдылар, онда пејғәмбәрин су үзәријлә ҝетмәси вә күләји сакитләшдирмәси онлары бир белә һејрәтләндирмәзди. Инди шаҝирдләр Иса Мәсиһин гаршысында тәзим едиб дејирләр: «Сән, доғрудан да, Аллаһын Оғлусан» (Марк 6:52; Мәтта 14:33).

Чох кечмәмиш онлар Кәфәрнаһум шәһәринин ҹәнубунда јерләшән ҝөзәл вә бәрәкәтли Ҝеннесарет вадисинә чатырлар. Онлар лөвбәр атыб саһилә чыхырлар. Орадакы ҹамаат дәрһал Иса пејғәмбәри таныјыр. Онлар, һәмчинин әтраф кәндләрдәки адамлар өз хәстәләрини онун јанына ҝәтирирләр. Хәстәләр һәтта Иса пејғәмбәрин әбасынын сачағына тохунанда сапсағлам олурлар.

Бу вахт әрзиндә Иса Мәсиһин минләрлә адамы мөҹүзә илә једиздирдијинин шаһиди оланлар онун орадан ҝетдијиндән хәбәр тутур. Буна ҝөрә дә Тәбәријјәдән балаҹа гајыглар ҝәләндә онлар гајыглара миниб пејғәмбәри ахтармаг үчүн Кәфәрнаһума үзүрләр. Ону тапанда сорушурлар: «Рабби, сән бура нә вахт ҝәлдин?» (Јәһја 6:25). Нөвбәти фәсилдә ҝөрәҹәјимиз кими, Иса пејғәмбәр јериндә олараг онлары мәзәммәт едир.

Ҹәлилә дәнизинин шәрг саһилиндә Иса Мәсиһ минләрлә адама мөҹүзә илә дојдурмуш вә ону падшаһ етмәк истәјән ҹамаатдан гачмышды. Һәмин ҝеҹә о, фыртыналы Ҹәлилә дәнизи үзәри илә ҝетмиш, сонра далғаларын үстү илә она тәрәф ҝәлән, амма тәрәддүд етдији үчүн суда батмаға башлајан Бутрусу хилас етмишди. О һәмчинин күләји јатырдыб шаҝирдләрини суја гәрг олмагдан гуртармышды.

Инди Мәсиһ дәнизин гәрб саһилиндә — Кәфәрнаһум бөлҝәсиндәдир. Мөҹүзә илә чөрәк вердији адамлар онун јанына ҝәлиб сорушурлар: «Сән бура нә вахт ҝәлдин?» Лакин Иса пејғәмбәр бу адамлары мәзәммәт едиб дејир ки, онлар һавајы чөрәк јемәк истәдикләри үчүн ону ахтарырлар. О, онлары хараб олуб ҝедән гида үчүн јох, әбәди һәјат ҝәтирән вә даим галан гидадан өтрү чалышмаға сәсләјир. Буна ҝөрә о адамлар сорушурлар: «Нә едәк ки, Аллаһа хош ҝетсин?» (Јәһја 6:25—28).

Ола билсин, онлар Төвратда јазылан ишләр барәдә сорушурлар, амма Иса пејғәмбәр ән үлви иши нәзәрдә тутараг белә дејир: «Аллаһын ҝөндәрдији инсана иман етсәниз, Она хош ҝедәр». Иш орасындадыр ки, онун бүтүн мөҹүзәләринә бахмајараг, адамлар она иман ҝәтирмирләр. Она иман етмәк үчүн јенә дә әламәт истәјирләр: «Нә ҝөстәрә биләрсән? Бизим әҹдадларымыз сәһрада манна јејибләр, неҹә ки јазылыб: “Аллаһ онлара ҝөјдән чөрәк верди”» (Јәһја 6:29—31; Зәбур 78:24).

Иса Мәсиһ онларын әламәт истәмәләринә ҹаваб олараг, бүтүн мөҹүзәләрин әсил Мәнбәјини танытдырыр: «Муса сизә ҝөјдән ҝәлән һәгиги чөрәји вермәмишди. Ҝөјдән ҝәлән һәгиги чөрәји сизә инди Атам верир. Аллаһын вердији чөрәк ҝөјдән ҝәлән вә бәшәријјәтә һәјат верән инсандыр». Онлар Мәсиһин нә демәк истәдијини баша дүшмәдикләри үчүн дејирләр: «Аға, бизә һәмишә бу чөрәји вер» (Јәһја 6:32—34). Бәс пејғәмбәр һансы чөрәји нәзәрдә тутур?

О изаһ едир: «Һәјат чөрәји мәнәм. Ардымҹа ҝәлән һеч вахт аҹмајаҹаг вә мәнә иман едән әсла сусамајаҹаг. Амма дедијим кими, сиз мәни ҝөрсәниз дә инанмырсыныз... Мән өзүмүн јох, мәни ҝөндәрәнин ирадәсини јеринә јетирмәк үчүн ҝөјдән ҝәлмишәм. Мәни ҝөндәрәнин ирадәси исә будур ки, Онун мәнә вердији адамлардан һеч бирини итирмәјим, ахырынҹы ҝүндә онлары дирилдим. Бәли, Атамын ирадәси будур ки, Оғулу гәбул едиб она иман едән һәр кәс әбәди һәјата говушсун» (Јәһја 6:35—40).

Онлар бу сөзләри ешидәндә гәзәбләниб дејинмәјә башлајырлар. О, нәјә әсасән «мән ҝөјдән ҝәлмиш чөрәјәм» дејир? (Јәһја 6:41). Ҹамаат үчүн о, Ҹәлиләнин Насирә шәһәриндән олан ади инсан өвладыдыр. Онлар наразылыгла дејирләр: «Мәҝәр бу, Јусифин оғлу Иса дејил? Биз онун атасыны да, анасыны да јахшы таныјырыг» (Јәһја 6:42).

Иса пејғәмбәр ҹаваб верир: «Бәсдирин дејиндиниз. Әҝәр мәни ҝөндәрмиш Атам ҹәлб етмәсә, һеч ким мәним ардымҹа ҝәлә билмәз. Мән ахырынҹы ҝүндә о адамы дирилдәҹәјәм. Пејғәмбәрләрин китабында да јазылыб: “Онларын һамысы Јеһовадан елм алаҹаг”. Атамы динләјиб Ондан елм алмыш һәр бир адам ардымҹа ҝәлир. Атаны јалныз Онун јанындан ҝәлән ҝөрүб, ондан башга һеч ким ҝөрмәјиб. Атаны о ҝөрүб. Ешидин вә аҝаһ олун, иман едән әбәди һәјата говушаҹаг» (Јәһја 6:43—47; Әшија 54:13).

Иса пејғәмбәр Никодемлә данышанда да әбәди һәјатын инсан Оғлуна иман етмәкдән асылы олдуғуну демишди: «Она [Аллаһын јеҝанә Оғлуна] иман едәнләр мәһв олмасын, онларын әбәди һәјаты олсун» (Јәһја 3:15, 16). Инди исә Иса Мәсиһ бөјүк груп инсанын гаршысында дејир ки, онларын әбәди һәјаты алмаларында онун бөјүк ролу вар. Нә манна, нә дә Ҹәлиләдәки ади чөрәк буну тәмин едә билмәз. Бәс әбәди һәјаты неҹә әлдә етмәк олар? Мәсиһ сөзләрини тәкрарлајыр: «Мән һәјат чөрәјијәм» (Јәһја 6:48).

Ҝөјдән ҝәлмиш чөрәк барәдә сөһбәт бурада гуртармыр. Иса Мәсиһ Кәфәрнаһум синагогунда өјрәдәркән бу сөһбәт кулминасија нөгтәсинә чатыр.