«Мәсиһи һәјаты вә ибадәти. Иш дәфтәри» үчүн мәнбәләр
4—10 ЈАНВАР
АЛЛАҺЫН КӘЛАМЫНДАКЫ ХӘЗИНӘ | ЛАВИЛИЛӘР 18, 19
«Әхлаги тәмизлији горујун»
Шејтанын тәләсинә гаршы етибарлы мүдафиә
Јеһова әтраф халгларын әхлагсыз давранышларыны садаладыгдан сонра исраиллиләрә демишди: «Сизи апардығым Кәнан дијарындакы әмәлләри тәкрарламајын... Онларын торпағы да мурдардыр. Мән о торпағын сакинләрини ҝүнаһларына ҝөрә ҹәзаландыраҹағам». Доғрудан да, кәнаниләрин һәјат тәрзи Исраилин мүгәддәс Аллаһынын ҝөзүндә о гәдәр мәнфур иди ки, О, онларын јашадығы торпағы да натәмиз, мурдар һесаб едирди (Лав. 18:3, 25).
Јеһова халгына бәләдчилик едир
13 Аллаһа сәдагәт ҝөстәрән бу падшаһлар диҝәр халгларын инсан һикмәтинә архаланан вә бәсирәтсиз падшаһларындан неҹә дә фәргләнирдиләр! Кәнан падшаһларынын табелијиндә олан халглар мурдар ишләрлә мәшғул олурдулар: јахын гоһумлары илә јахынлыг едир, һомосексуализмлә мәшғул олур, һејванла әлагәјә ҝирир, ушагларыны гурбан ҝәтирир вә бүтләрә ситајиш едирдиләр (Лав. 18:6, 21—25). Јеһова Аллаһ Өз халгына ҝиҝијена илә бағлы гајдалар вермишди, амма Бабил вә Мисир падшаһлары бу ҹүр гајдалардан бихәбәр идиләр (Сај. 19:13). Онлардан фәргли олараг, исраиллиләрин рәһбәрләри халга ибадәтләрини пак сахламаға, әхлаги вә физики ҹәһәтдән тәмиз галмаға көмәк едирди. Бундан ајдын ҝөрүнүрдү ки, бу падшаһлары Јеһова Аллаһ һидајәт едир.
Аллаһ бәлалара неҹә чарә гылаҹаг?
Һәјат тәрзләрини дәјишмәк истәмәјән вә пис ишләриндән әл чәкмәјән тәрс инсанларын ахыры неҹә олаҹаг? Аллаһын бу вәди үзәриндә дүшүнүн: «Әмәлисалеһләр јер үзүндә сакин олаҹаг, камилләр бурада галаҹаг. Пис адамлар бу торпагдан атылаҹаг, хаинләрин көкү бурадан гопарылаҹаг» (Сүлејманын мәсәлләри 2:21, 22). Писләрин бәшәријјәтә тәсири архада галаҹаг. Бу ҹүр сүлһ шәраитиндә итаәткар инсанлар мирас алдыглары гејри-камилликдән јаваш-јаваш азад олаҹаглар (Ромалылара 6:17, 18; 8:21).
Һикмәт хәзинәсиндән инҹиләр
«Ганунуну нә гәдәр севирәм!»
11 Мусанын ганунундан мүзакирә едәҹәјимиз нөвбәти мәгам башаг јығымы ганунудур. Бу ганун Аллаһын Өз халгынын гејдинә галдығыны ҝөзәл бир шәкилдә ифадә едир. Јеһованын әмринә ҝөрә исраилли әкинчиләр мәһсул јығымы заманы бичинчиләрин архасынҹа дүшүб галмыш мәһсулу касыбларын јығмасына иҹазә вермәли идиләр. Әкинчиләр тарлаларынын гыраг-буҹағыны бүсбүтүн бичмәмәли, мејнәләрдә вә зејтун ағаҹларында галмыш мејвәләри јығмамалы идиләр. Тарлада унудулмуш тахыл дәрзләринин далынҹа да гајытмаг олмазды. Аллаһ бу јолла касыблара, ҝәлмәләрә, јетим вә дуллара Өз мәһәббәтини ҝөстәрирди. Дүздүр, башаг јығмаг ағыр зәһмәт тәләб етсә дә, онлары әл ачыб сәдәгә диләмәкдән азад едирди (Левилиләр 19:9, 10; Ганунун тәкрары 24:19-22; Мәзмур 37:25).
11—17 ЈАНВАР
АЛЛАҺЫН КӘЛАМЫНДАКЫ ХӘЗИНӘ | ЛАВИЛИЛӘР 20, 21
«Јеһова халгыны ајырыр»
Ҹәннәтә олан үмидин мөһкәмдирми?
12 Лакин елә бир шеј вар ки, биз ону һеч заман унутмалы дејилик. Аллаһ исраиллиләрә деди: «Бу ҝүн сизә бујурдуғум әмрләрин һамысына әмәл един ки, гүввәтли оласыныз вә... торпаға ҝириб ораны зәбт едәсиниз» (Ганунун тәкрары 11:8). Һәмин дијар һагда Левилиләр 20:22, 24 ајәләриндә дә хатырланыр: «Сиз Мәним гајдаларыма вә һөкмләримә сәјлә әмәл един ки, јашамаг үчүн апараҹағым торпаг сизи рәдд етмәсин. Мән сизә дедим ки, онларын торпағына сиз саһиб олаҹагсыныз; Мән о сүд вә бал ахан торпағы сизә ирс олараг верәҹәјәм». Беләликлә, Вә’д едилмиш дијары мүлк олараг алмаг Јеһова Аллаһла јахшы мүнасибәтләрдән асылы иди. Исраиллиләр Аллаһа гулаг асмадыглары үчүн, О, бабиллиләрә онлары истила етмәјә вә јашадыглары торпагдан апармаға имкан верди.
it-1-E с. 1199
Мирас
Саһибинин өлүмүндән сонра варисә, јахуд вәрәсәлик һүгугуна саһиб олан шәхсә галан мүлк; әҹдадлардан вә ја сәләфләрдән ирс олараг алынан һәр бир шеј. Ибрани дилиндә әсас етибарилә «нахал» феили (исим формасында «нахалаһ») ишләдилир. Бу сөз нәсилдән-нәслә ирс, јахуд мирас вермәк вә ја алмаг мәнасыны дашыјыр (Сј 26:55; Һз 46:18). «Јараш» феили бәзән «варис кими мирас алмаг» мәнасыны версә дә, чох вахт ирсән алмадан «саһиб олмаг» мәнасыны дашыјыр (Јр 15:3; Лв 20:24). Бу сөзүн һәм дә һәрби јүрүш нәтиҹәсиндә «әлә кечирмәк», «говмаг» мәнасы да вар (Гн 2:12; 11:23). Јунанҹа мирас мәнасында ишләнән сөзләр «клерос» сөзү илә ејникөклүдүр. Бу сөз әввәлләр «пүшк» мәнасыны вериб, амма сонралар «пај», ахырда исә «мирас» мәнасыны вермишдир (Мт 27:35; Һв 1:17; 26:18).
it-1-E с. 317, абз. 2
Гушлар
Үмумдүнја Дашгындан сонра Нуһ һејванларла јанашы, «ганадлы пак мәхлуглардан» гурбан ҝәтирди (Јр 8:18—20). Ондан сонра Аллаһ инсана, ганыны јемәмәк шәртилә, гушларын әтини јемәјә иҹазә верди (Јр 9:1—4; әлагәләндир Лв 7:26; 17:13). Демәли, Аллаһ мүәјјән гушларын гурбан ҝәтирмәк үчүн мәгбул олдуғуну неҹәсә билдирмишди вә гушларын пак олдуғуну да, ҝөрүнүр, буна әсасән мүәјјән едирдиләр. Гушларын гида кими истифадә олунмасына ҝәлдикдә исә, Мүгәддәс Китабдан мәлум олур ки, Мусанын гануну вериләнәдәк һеч бир гуш напак һесаб олунмамышды (Лв 11:13—19, 46, 47; 20:25; Гн 14:11—20). Гушларын һансы амилләр әсасында напак һесаб олундуғу Мүгәддәс Китабда јазылмајыб. Напак гушларын әксәријјәти јыртыҹы гушлар олса да, һамысы јыртыҹы дејилди. Јени әһд тәсис едиләндән сонра бу гадаға арадан галдырылды. Аллаһ ҝөрүнтүдә буну Бутруса әјан етмишди (Һв 10:9—15).
Һикмәт хәзинәсиндән инҹиләр
it-1-E с. 563
Јара
Төвратда өлүјә ҝөрә бәдәндә јара ачмаг ҹидди гадаған олунурду (Лв 19:28; 21:5; Гн 14:1). Бунун сәбәби о иди ки, исраиллиләр Јеһоваја мәхсус мүгәддәс халг иди, Онун хүсуси мүлкү иди (Гн 14:2). Буна ҝөрә дә исраиллиләр бүтпәрәстләрин бүтүн ајинләриндән узаг дурмалы идиләр. Өлүләрин вәзијјәтиндән там аҝаһ олан, дирилмә үмидинә малик олан инсанлар үчүн бәдәнини јаралајараг кәдәри ифрат шәкилдә ифадә етмәк гәтијјән јолверилмәз иди (Дн 12:13; Иб 11:19). Һәмчинин өзүнә хәтәр јетирмәјин гадаған олунмасы исраиллиләрә ашылајырды ки, онлар Аллаһын јаратдығы бәдәнә һөрмәт етмәли идиләр.
18—24 ЈАНВАР
АЛЛАҺЫН КӘЛАМЫНДАКЫ ХӘЗИНӘ | ЛАВИЛИЛӘР 22, 23
«Гәдимдәки бајрамларын бизим үчүн мәнасы»
it-1-E с. 826—827
Мајасыз чөрәк бајрамы
Мајасыз чөрәк бајрамынын биринҹи ҝүнү тәнтәнәли мәҹлис иди, һәм дә шәнбә сајылырды. Икинҹи ҝүн, јәни нисанын 16-сы Фәләстиндә илк јетишән мәһсул олан арпанын нүбарындан дәрз бағлајыб каһинә ҝәтирирдиләр. Бу бајрама гәдәр јени бичилмиш мәһсулдан нә тәр сүнбүл, нә чөрәк, нә дә говурға јемәк олмазды. Каһин тахылы јелләдәрәк рәмзи мәнада нүбарлары Јеһоваја тәгдим едирди, һәмчинин бириллик сағлам еркәк тоғлуну јандырма гурбаны олараг тәгдим едирди, о ҹүмләдән јағла јоғрулмуш тахыл тәгдимәси вә шәраб тәгдимәси ҝәтирирди (Лв 23:6—14). Тахылы, јахуд ондан һазырланмыш уну гурбанҝаһда јандырмаға даир әмр верилмәмишди (сонралар каһинләр буну етмишди). Нүбары тәкҹә үмуми халгын адындан тәгдим етмирдиләр, Исраилдә мүлкү олан һәр аилә, һәр кәс бу бајрамда шүкран гурбаны ҝәтирә билирди (Чх 23:19; Гн 26:1, 2).
Мәнасы. Бу мүддәтдә мајасыз чөрәк јемәк Јеһованын Мусаја вердији ҝөстәришләрә ујғун иди. Бу, Чыхыш 12:14—20 ајәләриндә јазылыб. 19-ҹу ајәдә һәмчинин белә бир ҹидди ҝөстәриш вар: «Једди ҝүн евиниздә мајалыг хәмир олмасын». Ганунун тәкрары 16:3 ајәсиндә мајасыз чөрәк «әзијјәт чөрәји» адланыр. Бу чөрәк һәр ил јәһудиләрә Мисирдән тез-тәләсик чыхмаларыны хатырлатмалы иди (һәмин вахт онларын хәмирә маја гатмаға вахтлары олмамышды [Чх 12:34]). Беләликлә, онлар гуртулдуглары зүлмү вә көләлији јадларына салырдылар. Јеһова да елә буну демишди: «Мисирдән чыхдығыныз ҝүн бүтүн өмрүнүз боју јадынызда олсун». Чох јериндә иди ки, үч бөјүк бајрамдан биринҹисиндә онлар бир халг кими азад олдуглары вә Јеһованын онлары хилас етдији барәдә дүшүнсүнләр (Гн 16:16).
it-2-E с. 598, абз. 2
Әллинҹи ҝүн бајрамы
Әллинҹи ҝүн бајрамында Јеһоваја буғданын нүбары тәгдим олунурду. Буғданын нүбары арпа нүбарындан фәргли тәгдим олунурду. Ефанын онда икиси гәдәр нарын буғда унуна маја гатылыб ики чөрәк биширилмәли иди. Бу чөрәкләр исраиллиләрин евиндән олмалы иди, јәни онлар евдә ҝүндәлик биширилән чөрәкләр кими олмалы иди, мүгәддәс мәгсәдләр үчүн истифадә олунан хүсуси бир шеј олмалы дејилди (Лв 23:17). Онунла бирликдә јандырма гурбанлары вә ҝүнаһ гурбаны, о ҹүмләдән үнсијјәт гурбаны кими ики еркәк тоғлу ҝәтирилирди. Каһин чөрәкләри вә тоғлуларын һиссәләрини әлинә алыб, онлары Јеһованын өнүндә јелләдирди. Бунунла да онлары санки Јеһоваја тәгдим едирди. Тәгдим олунандан сонра чөрәкләр вә тоғлулар каһинә мәхсус олурду. Каһин онлары үнсијјәт гурбаны олараг јејирди (Лв 23:18—20).
Јеһованын тәшкилаты илә ирәлилә
11 Јеһованын тәшкилаты һәмчинин бизи Павелин мәсләһәтини тәтбиг етмәјә тәшвиг едир: «Ҝәлин бир-биримизә гаршы диггәтҹил олуб бир-биримизи мәһәббәтә вә хејирхаһ ишләрә тәшвиг едәк, бәзиләринин вәрдиш етдији кими, јығынҹагларымыздан галмајаг, әксинә, о ҝүнүн јахынлашдығыны ҝөрдүкҹә бир-биримизи даһа чох руһландыраг» (Ибр. 10:24, 25). Ибадәт үчүн һәр ил кечирилән бајрамлар вә диҝәр тәдбирләр исраиллиләри руһән мөһкәмләндирирди. Бундан әлавә, Неһемјанын ҝүнләриндә кечирилән хүсуси Чардаглар бајрамы кими тәдбирләр севиндириҹи һадисә иди (Чых. 23:15, 16; Неһ. 8:9—18). Биз јығынҹаг ҝөрүшләриндән, рајон вә вилајәт конгресләриндән ејни фајданы әлдә едирик. Ҝәлин руһани сағламлығымыз вә хошбәхтлијимиз үчүн тәгдим олунан бу тәдбирләрдән там фајдаланаг (Тит. 2:2).
Һикмәт хәзинәсиндән инҹиләр
Камиллијинизи горујун!
3 Јеһованын хидмәтчиләри үчүн камил олмаг Јеһованы бүтүн үрәклә севмәк, Она сарсылмаз сәдагәт ҝөстәрмәк мәнасыны верир. Белә инсан вердији бүтүн гәрарларда илк нөвбәдә Јеһованын истәјини нәзәрә алыр. Ҝәлин Мүгәддәс Китабда бу сөзүн неҹә ишләндијинә диггәт јетирәк. Орада «камил» сөзү там, гүсурсуз, јахуд бүтөв мәналарында ишләнир. Мисал үчүн, исраиллиләрин Јеһоваја гурбан ҝәтирдикләри һејванлар Гануна әсасән, сағлам, гүсурсуз олмалы иди (Лав. 22:21, 22). Аллаһын халгы ајағы, гулағы, ҝөзү олмајан, јахуд хәстә һејваны гурбан ҝәтирә билмәзди. Јеһова үчүн ҝәтирилән гурбанын там, гүсурсуз вә бүтөв олмасы ваҹиб иди (Мәл. 1:6—9). Бу, тәәҹҹүблү дејил. Елә биз өзүмүз дә чүрүк мер-мејвә, ҹырыг дәфтәр-китаб, јахуд бәзи һиссәләри олмајан әшјаны алмаг истәмәрик. Әксинә истәјирик ки, алдығымыз шеј гүсурсуз, бүтөв олсун. Јеһова да истәјир ки, бизим Она бәсләдијимиз мәһәббәт вә сәдагәт там, гүсурсуз вә бүтөв олсун.
25—31 ЈАНВАР
АЛЛАҺЫН КӘЛАМЫНДАКЫ ХӘЗИНӘ | ЛАВИЛИЛӘР 24, 25
«Азадлыг или вә ҝәләҹәк азадлыг»
it-1-E с. 871
Азадлыг
Азадлыг бәхш едән Аллаһ. Јеһова азадлыг бәхш едән Аллаһдыр. О, Исраил халгыны Мисир әсарәтиндән хилас етди. Онлара билдирди ки, Онун әмрләринә итаәт етдикләри мүддәтдә јохсуллугдан азад олаҹаглар (Гн 15:4, 5). Лакин Төвратда дејилирди ки, әҝәр кимсә јохсуллашсајды, өзүнү вә аиләсини доландырмаг үчүн өзүнү гул кими сата биләрди. Амма Гануна әсасән, бу ибрани гул хидмәтинин једдинҹи илиндә азад олунмалы иди (Чх 21:2). Азадлыг илиндә (һәр әллинҹи ил) өлкәнин бүтүн сакинләринә азадлыг елан олунурду. Һәр бир ибрани гул азад едилирди, һәр кәс өз ирс торпағына гајыдырды (Лв 25:10—19).
it-1-E с. 1200, абз. 2
Мирас
Торпаг нәсилдән-нәслә ејни аиләнин мүлкү олараг галырды, ону һәмишәлик сатмаг олмазды. Торпағы сатмаг дејәндә, ону ҝәтирәҹәји мәһсулун дәјәри әсасында иҹарәјә вермәк нәзәрдә тутулурду. Торпағын гијмәти нөвбәти Азадлыг илинә гәдәр олан илләрин сајына ҝөрә мүәјјәнләшдирилирди. Торпағын әсл саһиби Азадлыг илинә гәдәр ону алмырдыса, Азадлыг илиндә торпаг бүтүнлүклә өзүнә гајыдырды (Лв 25:13, 15, 23, 24). Бу ганун диварла әһатәјә алынмамыш кәндләрдәки евләрә дә аид иди. Бу евләр торпағын бир парчасы сајылырды. Гала шәһәрдә олан евә ҝәлдикдә исә, саһибинин ону сатдығы вахтдан етибарән бир ил әрзиндә ҝери сатын алмаг һүгугу вар иди. Бир илдән сонра ев ону алан адамын мүлкијјәти олурду. Лавилиләрин шәһәрләриндәки евләрә ҝәлинҹә, онларын еви ҝери сатын алмаг һүгугу даим гүввәдә галырды, чүнки лавилиләрә ирс торпаг верилмәмишди (Лв 25:29—34).
it-2-E с. 122—123
Азадлыг или
Азадлыг или барәдә ганун халгы бу ҝүн бир чох өлкәләрдә мүшаһидә олунан аҹынаҹаглы вәзијјәтә дүшмәкдән горујурду. Белә ки, бу өлкәләрдә демәк олар ки, ики тәбәгә мөвҹуддур, сон дәрәҹә варлы тәбәгә вә сон дәрәҹә јохсул тәбәгә. Бу ганундан һәр бир инсанын фајдаланмасы бүтүн халгын хејринә иди. Чүнки һеч кәс һүгугсуз, мәзлум, игтисади чәтинлик уҹбатындан әмәк фәалијјәти үчүн јарарсыз вәзијјәтә дүшмүрдү. Һамы өз габилијјәт вә баҹарығындан халгын рифаһы үчүн истифадә едә билирди. Халг итаәткар олсајды, Јеһованы өз Һөкмдары кими гәбул етсәјди, Јеһованын онлара вердији тәлим вә торпағын мәһсулуна вердији бәрәкәт сајәсиндә фираван јашајаҹагды (Әш 33:22).
Һикмәт хәзинәсиндән инҹиләр
Интигам алмаг дүзҝүндүрмү?
Әҝәр бир исраилли сојдашынын үстүнә һүҹум чәкиб ҝөзүнү чыхарсајды, Ганун һәмин адамы әдаләтлә ҹәзаландырмаға јол верирди. Лакин ҝүнаһкары вә ја онун аилә үзвләриндән кимисә ҹәзаландырмаг зәрәр чәкмиш адамын ихтијарына верилмирди. Гануна әсасән, дүзҝүн һәлл едилмәси үчүн о, бу иши сәлаһијјәти олан шәхсләрә — тәјин олунмуш һакимләрә тәгдим етмәли иди. Башгасына гаршы гәсдән ҹинајәт төрәтмиш вә ја зоракылыг етмиш адамын ејни ҹүр ҹәзаландырыла биләҹәјини билмәк инсанлары интигам алмагдан сахламаг үчүн ҝүҹлү васитә иди. Лакин һәр шеј тәкҹә бунунла битмир.
1—7 ФЕВРАЛ
АЛЛАҺЫН КӘЛАМЫНДАКЫ ХӘЗИНӘ | ЛАВИЛИЛӘР 26, 27
«Јеһовадан немәт алмаг үчүн нә етмәлијик?»
‘Бош шејләри’ рәдд един
8 ‘Маммон’, башга сөзлә вар-дөвләт аллаһа неҹә чеврилә биләр? Белә бир нүмунәјә бахаг. Гәдим исраиллиләр дашдан евин вә ја һасарын тикилмәсиндә истифадә едә биләрдиләр. Диҝәр тәрәфдән исә, һәмин дашы сәҹдә етмәк үчүн «сүтун» вә ја «јонулмуш даш» кими гојанда, о, халгы Јеһовадан узаглашдырырды (Лев. 26:1). Пул һаггында да ејни шеји демәк олар. Пул бизә лазымдыр ки, јашаја биләк, ону һәм дә Јеһоваја хидмәт етмәк үчүн истифадә едә биләрик (Ваиз 7:12; Лука 16:9). Лакин пул газанмағы Аллаһа хидмәт етмәкдән үстүн тутуругса, о, маһијјәт етибарилә, бизим аллаһымыза чеврилир. (1 Тимотејә 6:9, 10 ајәләрини оху.) Бу ҝүн вар-дөвләтин инсанлар үчүн сон дәрәҹә бөјүк әһәмијјәт кәсб етдији дүнјада пула дүзҝүн мүнасибәти горујуб сахламаг ваҹибдир (1 Тим. 6:17-19).
it-1-E с. 223, абз. 3
Еһтирам
Јеһованын Муса васитәсилә етдији ишләрә ҝөрә, онунла рәфтарына ҝөрә Муса Аллаһын халгынын ҝөзүндә һөрмәт (ибр. «моһра») газанмышды (Гн 34:10, 12; Чх 19:9). Иманлы инсанлар Мусанын сәлаһијјәтинә еһтирамла јанашырды. Онлар баша дүшүрдүләр ки, Аллаһ онун васитәсилә данышыр. Исраиллиләр Аллаһын мүгәддәс мәканына да еһтирамла јанашмалы идиләр (Лв 19:30; 26:2). Бу о демәк иди ки, онлар Јеһованын бујурдуғу тәрздә ибадәт етмәли вә Онун бүтүн әмрләринә ујғун давранмалы идиләр.
w91-E 1/3 с. 17, абз. 10
Гој Аллаһын сүлһү үрәјинизи горусун
10 Јеһова халга демишди: «Әҝәр ганунларымла отуруб-дурсаныз, әмрләримә риајәт едиб онлара ујғун јашасаныз, сизин үчүн мөвсүмүндә јағышлар јағдыраҹағам, торпағыныз мәһсул верәҹәк, ағаҹларыныз бар ҝәтирәҹәк. Өлкәнизә әмин-аманлыг верәҹәјәм, ҝеҹәни раһат јатаҹагсыныз, сизи горхудан олмајаҹаг. Торпағыныздан јыртыҹы һејванлары говаҹағам, мүһарибә нәдир билмәјәҹәксиниз. Мән сизинлә олаҹағам. Мән сизин Аллаһыныз, сиз исә Мәним халгым олаҹагсыныз» (Лавилиләр 26:3, 4, 6, 12). Исраилдә о мәнада әмин-аманлыг олаҹагды ки, дүшмәнләриндән мүдафиә олунаҹагдылар, мадди фираванлыг ичиндә јашајаҹагдылар вә Јеһова илә јахын мүнасибәтләри олаҹагды. Амма бу онларын Јеһованын ганунуна риајәт етмәјиндән асылы иди (Зәбур 119:165).
Һикмәт хәзинәсиндән инҹиләр
it-2-E с. 617
Хәстәлик
Аллаһын ганунундан чыхмағын нәтиҹәси. Аллаһ Исраил халгына хәбәрдарлыг етмишди ки, онларла бағладығы әһдә садиг галмасалар, онларын ичинә азар салаҹаг (Лв 26:14—16, 23—25; Гн 28:15, 21, 22). Мүгәддәс Китабда истәр руһани, истәрсә дә физики сағламлыг һагда Аллаһдан олан немәт кими данышылыр (Гн 7:12, 15; Зб 103:1—3; Мс 3:1, 2, 7, 8; 4:21, 22; Вһ 21:1—4), хәстәлик исә ҝүнаһ вә гејри-камилликлә әлагәләндирилир (Чх 15:26; Гн 28:58—61; Әш 53:4, 5; Мт 9:2—6, 12; Јһ 5:14). Дүздүр, мүәјјән һалларда Јеһова Аллаһ билаваситә Өзү вә јериндәҹә кимләрисә хәстәлијә дүчар етмишди, мәсәлән, Мәрјәми, Үзијјәни вә Гиһазини ҹүзама мүбтәла етмишди (Сј 12:10; 2См 26:16—21; 2Пд 5:25—27). Амма чох вахт халгын ичинә дүшән хәстәликләр инсанларын вә ја халгын ҝүнаһларынын гачылмаз нәтиҹәси олурду. Онлар садәҹә олараг, әкдикләрини бичирдиләр, бәдәнләри јанлыш јолларынын бәһрәсини бичирди (Гт 6:7, 8). Биабырчы шәкилдә ҹинси әхлагсызлыгла мәшғул олан адамлар һаггында һәвари демишди ки, Аллаһ «бәдәнләрини рүсвај етсинләр дејә, онлары натәмизлијә тәслим етди... вә ҝүнаһларына ҝөрә тамамилә лајигли ҹәза алдылар» (Рм 1:24—27).
8—14 ФЕВРАЛ
АЛЛАҺЫН КӘЛАМЫНДАКЫ ХӘЗИНӘ | САЈЛАР 1, 2
«Јеһова халгыны тәшкил едир»
w94-E 1/12 с. 9, абз. 4
Ибадәт һәјатымызда лајигли јери тутмалыдыр
4 Исраиллиләрин сәһрада гурдуғу дүшәрҝәјә јухарыдан бахсајдыныз, нә ҝөрәрдиниз? Бөјүк бир әразини әһатә едән, шималда, ҹәнубда, шәргдә вә гәрбдә үч гәбиләли бөлүкләр һалында низамла гурулмуш чадырлар. Бу чадырларда үч милјон, јахуд, ола билсин, даһа чох инсан јашајырды. Диггәтлә баханда ҝөрәрдиниз ки, дүшәрҝәнин мәркәзинә јахын јердә башга бир груп да вар иди. Бу, Лави гәбиләсинин чадырлары иди. Онлар дөрд кичик груп һалында идиләр. Дүшәрҝәнин мәркәзиндә парча илә чәпәрә алынмыш әрази вар иди. Бурада гејри-ади бир тикили јерләширди. Бу, Һүзур чадыры, јахуд Мүгәддәс чадыр иди. Бу чадыры баҹарыглы исраиллиләр Јеһованын вердији лајиһә әсасында дүзәлтмишдиләр (Сајлар 1:52, 53; 2:3, 10, 17, 18, 25; Чыхыш 35:10).
it-1-E с. 397, абз. 4
Дүшәрҝә
Исраиллиләрин дүшәрҝәси чох бөјүк иди. Сијаһыја алынан дөјүшә јарарлы кишиләрин сајы 603 550 нәфәр иди. Онлардан башга гадынлар, ушаглар, јашлылар, әлилләр, 22 000 лавили, һәмчинин «әҹнәбиләрдән ибарәт издиһам» вар иди. Еһтимал ки, үмумиликдә онларын сајы 3 000 000 нәфәр вә ја даһа артыг иди (Чх 12:38, 44; Сј 3:21—34, 39). Белә бир дүшәрҝәнин нә бөјүклүкдә саһәни әһатә етдији мәлум дејил. Фикирләр мүхтәлифдир. Муаб чөллүјүндә Әриһа илә үзбәүз дүшәрҝә салынанда дүшәрҝәнин «Бејт-Јәшимутдан тутмуш Абил-Шиттимәдәк» узандығы дејилир (Сј 33:49).
Һикмәт хәзинәсиндән инҹиләр
it-2-E с. 764
Сијаһыјаалма
Әһали адәтән гәбилә вә аилә шәклиндә адбаад сијаһыја алынырды. Мәгсәд садәҹә әһалинин сајыны билмәк дејилди. Мүгәддәс Китабда јазылан сијаһыјаалмалар мүхтәлиф мәгсәдләрә хидмәт едирди, мәсәлән, верҝиләрин јығылмасына, һәрби хидмәтә чағырылмаға, јахуд да (лавилиләрин сијаһыја алынмасы) мүгәддәс мәкандакы ишләрә тәјин олунмаға.
15—21 ФЕВРАЛ
АЛЛАҺЫН КӘЛАМЫНДАКЫ ХӘЗИНӘ | САЈЛАР 3, 4
«Лавилиләрин хидмәти»
it-2-E с. 683, абз. 3
Каһин
Ганун әһди алтында. Јеһова Мисирә онунҹу бәланы ҝөндәриб мисирлиләрин илк оғулларыны өлдүрәндә исраиллиләрин илк оғулларыны Өзү үчүн мүгәддәс олараг ајырды (Чх 12:29; Сј 3:13). Она ҝөрә дә илк доғулан оғуллар Јеһоваја мәхсус иди, онлар һәјатларыны Аллаһа хүсуси шәкилдә хидмәт етмәклә кечирмәли идиләр. Аллаһ Исраилдә илк доғулан бүтүн оғуллары мүгәддәс мәканда каһин вә хидмәтчи кими тәјин едә биләрди. Амма О мәсләһәт билди ки, Лави гәбиләсинин кишиләрини бу хидмәт үчүн ајырсын. Бу сәбәбдән О, халга изин верди ки, диҝәр 12 гәбиләнин (Јусифин оғуллары Әфраим вә Мәнәссә ики гәбилә һесаб олунурду) илк оғулларынын јеринә лавили кишиләри версинләр. Сијаһыјаалма заманы диҝәр гәбиләләрә аид, бир ајлыг вә ондан јухары јашда олан илкинләр лавили кишиләрдән 273 нәфәр чох олду. Буна ҝөрә дә Аллаһ бујурду ки, 273 нәфәрин һәр бири үчүн беш шекел (11 доллар) дәјәриндә фидјә алынсын. Пулу Һаруна вә онун оғулларына вердиләр (Сј 3:11—16, 40—51). Бундан әввәл Јеһова Лави гәбиләсиндән олан Һарунун нәслиндәки кишиләри Исраилдә каһин тәјин етмишди (Сј 1:1; 3:6—10).
it-2-E с. 241
Лавилиләр
Вәзифәләри. Лавилиләр Лавинин оғуллары Һирсән (Һирсәм), Кәһат вә Мерардан төрәјән үч нәсилдән ибарәт иди (Јр 46:11; 1См 6:1, 16). Сәһрада бу нәсилләрин һәр биринә Мүгәддәс чадырын јанында јер ајрылмышды. Кәһат нәслиндән олан Һарунун аиләси чадырын шәргә бахан габаг тәрәфиндә дүшәрҝә салырды. Диҝәр кәһатлылар чадырын ҹәнуб тәрәфиндә, һирсәнлиләр гәрб тәрәфдә, мерарлылар исә шимал тәрәфдә дүшәрҝә салырдылар (Сј 3:23, 29, 35, 38). Чадыры гурмаг, сөкмәк вә дашымаг лавилиләрин иши иди. Јола дүшмәк вахты ҝәләндә Һарунла оғуллары Мүгәддәс јерлә Ән мүгәддәс јери ајыран пәрдәни ҝөтүрүб шәһадәт сандығынын, гурбанҝаһларын вә диҝәр мүгәддәс әшјаларын вә аваданлығын үстүнү өртүрдүләр. Сонра кәһатлылар онлары дашыјырдылар. Һирсәнлиләр Мүгәддәс чадырын алт өртүјүнү, Һүзур чадырынын өртүјүнү, һәјәтин вә чадырын ҝириш пәрдәсини, һәјәтин парча чәпәрини, ипләри (ҝөрүнүр, чадырын ипләрини) дашыјырдылар. Мерарлылар Мүгәддәс чадырын чәрчивәләринә, сүтунлара, дирәкләрә, ојуглу алтлыглара, мыхлара вә ипләрә (чадыры дөврәләјән һәјәтин ипләринә) ҹавабдеһ идиләр (Сј 1:50, 51; 3:25, 26, 30, 31, 36, 37; 4:4—33; 7:5—9).
it-2-E с. 241
Лавилиләр
Мусанын дөврүндә лавилиләр 30 јашында там хидмәтә башлајырдылар, мәсәлән, көч заманы Һүзур чадырыны вә онун әшјаларыны дашыјырдылар (Сј 4:46—49). Бәзи ишләри исә 25 јашындан иҹра едә биләрдиләр, амма, ҝөрүнүр, бу, чадыры дашымаг кими ағыр ишләр олмурду (Сј 8:24). Давуд падшаһын дөврүндә исә јаш һәдди 20-јә ендирилди. Буна сәбәб о иди ки, чадыры даһа дашымаг лазым ҝәлмәјәҹәкди (чадыр мәбәдлә әвәз олунаҹагды). Лавилиләр 50 јашында иҹбари хидмәтдән азад олунурдулар (Сј 8:25, 26; 1См 23:24—26). Лавилиләр Төвраты јахшы билмәли идиләр. Онлары тез-тез халг арасында Төвратдан охумаға вә садә халга тәлим вермәјә чағырырдылар (1См 15:27; 2См 5:12; 17:7—9; Нә 8:7—9).
Һикмәт хәзинәсиндән инҹиләр
Мүдрик ол — Аллаһдан горх!
13 Чәтинликләр заманы Јеһованын Давуда дајаг олмасы сајәсиндә о, Аллаһдан даһа чох горхмаға башлады вә е’тибары мөһкәмләнди (Мәзмур 31:22-24). Лакин үч һалда о, Аллаһ горхусуну итирмиш, бу исә ҹидди нәтиҹәләрә ҝәтириб чыхармышды. Биринҹи дәфә, Јеһованын әһд сандығыны Јерусәлимә ҝәтирмәк үчүн ҝөрдүјү һазырлыг Давудун Аллаһ горхусуну итирдијини ҝөстәрирди. Сандығы, Аллаһын ганунунда ҝөстәрилдији кими, левилиләрин чијниндә апармаг әвәзинә, ону арабаја гојду. Арабаны сүрән Узза сандығын ашмамасы үчүн ону тутанда, «һөрмәтсизлик етдијинә» ҝөрә, дәрһал өлдү. Бәли, Узза ҹидди ҝүнаһ ишләтмишди, лакин бу фаҹиәнин баш вермәсинә сәбәб мәһз Давудун Аллаһын ганунуна лајигинҹә һөрмәт ҝөстәрмәмәси иди. Аллаһдан горхмаг һәр шеји Онун мүәјјән етдији кими иҹра етмәк демәкдир (2 Шамуел 6:2-9; Сајлар 4:15; 7:9).
22—28 ФЕВРАЛ
АЛЛАҺЫН КӘЛАМЫНДАКЫ ХӘЗИНӘ | САЈЛАР 5, 6
«Нәзириләрдән неҹә нүмунә ҝөтүрә биләрик?»
it-2-E с. 477
Нәзири
Нәзири кими јашамағы әһд едәнләрә үч әсас гадаға вар иди: 1) Онлара кефләндириҹи ички ичмәк, мејнәнин нә кал, нә јетишмиш, нә дә гурудулмуш мәһсулундан јемәк, үзүмүн тәзә сыхылмыш ширәси, үзүмдән һазырланан шәраб, јахуд сиркә олмазды. 2) Онлара сачларыны кәсмәк олмазды. 3) Мејитә тохунмаг олмазды, бу һәтта ән јахын гоһуму — атасы, анасы, гардашы, јахуд баҹысы олсајды белә (Сј 6:1—7).
Хүсуси әһдләр. Бу ҹүр хүсуси әһд едән адам «Јеһова үчүн нәзири [ајрылмыш, һәср олунмуш] кими» јашамалы иди. О, өзүнү тамамилә дүнјадан тәҹрид едәрәк заһид кими јашајыб, инсанлардан алгыш алмаг мәгсәди ҝүдмүрдү. Әксинә, «бүтүн нәзирилик ҝүнләри әрзиндә о, Јеһова үчүн мүгәддәс» олурду (Сј 6:2, 8).
Буна ҝөрә дә нәзириләр үчүн олан тәләбләр ибадәтдә хүсуси әһәмијјәт вә мәна дашыјырды. Неҹә ки баш каһин дашыдығы вәзифәјә ҝөрә мејитә, һәтта ән јахын доғмасынын да мејитинә тохуна билмәзди, нәзири дә белә иди. Баш каһинә вә диҝәр каһинләрә вәзифәләринин ҹиддилијинә ҝөрә Јеһованын өнүндә хидмәтләрини иҹра едәркән шәраб вә ја башга кефләндириҹи ички ичмәк гадаған иди (Лв 10:8—11; 21:10, 11).
Бундан башга, нәзири (ибр. «назир») сачыны узадараг Јеһоваја хидмәт етмәјә һәср олундуғуну ҝөстәрмәли иди. Сачынын узун олмасындан һамы онун нәзири олдуғуну дәрһал баша дүшәҹәкди (Сј 6:5). Мүгәддәс Шәнбә вә Азадлыг илиндә «буданмамыш» тәнәкләрдән данышанда ибрани дилиндә ејни «назир» сөзү ишләдилиб (Лв 25:5, 11). Мараглыдыр ки, баш каһинин әммамәсинин габағына бәркидилән, үстүнә «Мүгәддәслик Јеһоваја мәхсусдур» сөзләри һәкк олунмуш гызыл лөвһәҹик дә ибрани дилиндә «незер» адланырды. Бу сөз «назир» сөзү илә ејникөклү сөздүр (Чх 39:30, 31). Ејнилә, Исраилин мәсһ олунмуш падшаһларынын гојдуғу таҹ да «незер» адланырды (2Иш 1:10; 2Пд 11:12). Һәвари Булус јазмышды ки, мәсиһи јығынҹағында гадынын узун сачлары она баш өртүјү кими верилиб. Бу, гадына хатырладыр ки, онун мөвгеји кишинин мөвгејиндән фәргләнир. Гадын Аллаһын гојдуғу гајда-гануна әсасән, кишијә табе олмалы олдуғуну јадда сахламалыдыр. Беләликлә, бу ҹүр тәләбләр, јәни сачын кәсилмәмәси (киши үчүн гејри-тәбии бир шејдир), шәрабдан тамамилә узаг дурмаг, тәмиз, ләкәсиз галмаг нәзиријә өзүнү инкар етмәјин вә Јеһованын ирадәсинә бүсбүтүн итаәт етмәјин ваҹиблијини ашылајырды (1Кр 11:2—16).
Һикмәт хәзинәсиндән инҹиләр
w05-E 15/1 с. 30, абз. 2
Охуҹуларын суаллары
Шимшон исә башга мәнада нәзири иди. О, дүнјаја ҝәлмәздән әввәл Јеһованын мәләји онун анасына демишди: «Сән һамилә галыб бир оғул доғаҹагсан. Онун башына үлҝүҹ дәјмәмәлидир. Чүнки ушаг дүнјаја ҝәләндән Аллаһын нәзириси олаҹаг вә Исраили филиштлиләрдән гуртараҹаг» (Һакимләр 13:5). Шимшон нәзирилик әһди вермәмишди. Ону Аллаһ нәзири тәјин етмишди вә онун нәзирилији өмүрлүк иди. Она ҝөрә дә мејитә тохунмамаг әмри она аид дејилди. Әҝәр бу әмр она аид олсајды вә о, тәсадүфән мејитә тохунсајды, онда өмүрлүк нәзирилијә јенидән неҹә башлаја биләрди, ахы онун нәзирилији дүнјаја ҝәләндән башлајырды? Ҝөрүнүр, өмүрлүк нәзириләр үчүн олан тәләбләр көнүллү нәзириләринкиндән фәргләнирди.