Јеһованын Кәламы ҹанлыдыр
«Рут» китабындан диггәтәлајиг фикирләр
БИР-БИРИНӘ садиг олан ики гадынын һәјәҹан доғуран һәјат тарихчәси... Јеһова Аллаһа сәмими миннәтдарлыг вә Онун гурулушуна ҝүҹлү иман һаггында һекајә... Јеһованын Мәсиһин нәсил шәҹәрәсини горумаг үчүн ҝөстәрдији дәрин марағы әкс етдирән әһвалат... Аилә севинҹинин вә кәдәринин һәјәҹанландырыҹы тәсвири... «Рут» китабында бүтүн бунлар вә бир чох башга шејләр һаггында бәһс едилир.
«Рут» китабы Исраилдә «һакимләрин һөкм етдији» тәхминән 11 иллик вахты әһатә едир (Рут 1:1). Бурада тәсвир олунан һадисәләр, еһтимал ки, һакимләр дөврүнүн башланғыҹында баш вермишдир. Бу ондан бәллидир ки, һәмин һадисәләрин иштиракчыларындан бири олан торпаг саһиби Боаз, Јешуанын дөврүндә јашамыш Рахавын оғлу иди (Јешуа 2:1, 2; Рут 2:1; Матта 1:5). Еһтимал ки, бу һадисә б. е. ә. 1090-ҹы илдә Шамуел пејғәмбәр тәрәфиндән гәләмә алынмышдыр. «Рут» китабы, Мүгәддәс Јазыларда исраилли олмајан гадынын адыны дашыјан јеҝанә китабдыр. Орада нәгл едилән һадисәләр «ҹанлы вә тә’сирли»дир (Ибраниләрә 4:12).
«ҺАРА ҜЕТСӘН, ОРА ҜЕДӘҸӘЈӘМ»
Рут вә Наоми Бет-Лехемә ҝәләркән диггәт мәркәзинә дүшүрләр. Онлары ҝөрән гадынлар сорушур: «Бу, Наоми дејилми?». О ҹаваб верир: «Мәнә Наоми демәјин, мәнә Мара дејин, чүнки Күлли-Ихтијар һәјатымы аҹы етди. Мән бурадан долу чыхдым, Рәбб мәни бош гајтарды» (Рут 1:19-21).
Исраилдә аҹлыг дөврү башлананда, Наоминин аиләси Бет-Лехемдән Моав торпағына көчмүшдү. Наоми о мә’нада «долу» чыхмышды ки, онун әри вә ики оғлу варды. Лакин Моава көчдүкдән бир мүддәт сонра әри Елимелек вәфат едир. Сонра ики оғлу Моавлы гадынларла, Орпа вә Рут илә евләнир. Тәхминән он ил кечдикдән сонра, онун оғуллары ушаглары олмадан өлүрләр. Наоми кими Орпа вә Рут да дул галырлар. Наоми Јәһуда торпағына гајытмаг гәрарына ҝәләндә, ҝәлинләри дә онунла бирликдә ҝедирләр. Јол боју Наоми онлары Моав торпағына гајытмаға вә өз халгы арасында өзләринә әр тапмаға инандырмаға чалышыр. Орпа сусараг разылашыр. Рут исә дејир: «Һара ҝетсән, ора ҝедәҹәјәм, һарада галсан, орада галаҹағам; халгын халгым олаҹаг, Аллаһын Аллаһым» (Рут 1:16).
Дул галмыш бу ики гадын Бет-Лехемә арпа бичининин башланғыҹында ҝәлирләр. Аллаһын ганунунун вердији имкандан истифадә едәрәк, Рут зәмидә башаг јығмаға башлајыр. Сонрадан мә’лум олур ки, бу зәми Елимелекин гоһуму олан Боаз адлы јашлы ибранијә мәхсусдур. Рут Боазын лүтфүнү газаныр вә онун зәмисиндә «арпа вә буғда бичинләри гуртарана гәдәр» башаг јығмаға давам едир (Рут 2:23).
Мүгәддәс Китаб суалларына ҹаваблар:
1:8 — Нәјә ҝөрә Наоми ҝәлинләринә атанызын евинә дејил, «ананызын евинә гајыдын» деди? О вахт Орпанын атасынын сағ олуб-олмадығы мә’лум дејил. Рутун атасы исә сағ иди (Рут 2:11). Бунунла белә, Наоми ана евиндән бәһс едир, еһтимал ки, о, бунун онлара ана һәрарәтини вә нәвазишини хатырладаҹағыны дүшүнүрдү. Бу, һәмчинин онлара тәсәлли вермәли вә севимли гајынаналары илә ајрылыға таб ҝәтирмәләринә көмәк етмәли иди. Һәм дә Наоминин сөзләри, Орпа вә Рутун анасынын Наомидән фәргли олараг боллуг ичиндә јашадығыны ҝөстәрә биләр.
1:13, 21 — Һәгигәтәнми Аллаһ Наоминин һәјатыны аҹы етмиш вә башына мүсибәт ҝәтирмишди? Хејр. Наоми дә Аллаһы һеч нәдә ҝүнаһландырмырды. Лакин баш верәнләрин үзәриндә дүшүнәрәк, о белә бир нәтиҹәјә ҝәлмишди ки, Аллаһ она гаршы чыхыб. Онун үмидләри пуча чыхмышды, буна ҝөрә дә аҹы һиссләр јашајырды. Бундан әлавә, һәмин дөврдә бәтнин бәһрәси Аллаһын хејир-дуасы, сонсузлуг исә лә’нәт сајылырды. Нәвәсиз галан вә ики оғлуну дәфн едән Наоми, Јеһованын ону ‘иттиһам етдијини’, јә’ни алчалтдығыны дүшүнмәклә өзүнә бәраәт газандырырды.
2:12 — Рутун Јеһовадан алдығы «бол мүкафат» нә иди? Рутун оғлу олду вә о, тарихин ән ваҹиб нәсил шәҹәрәсиндә — Иса Мәсиһин нәсил шәҹәрәсиндә, јер тутмаг мүкафатына лајиг ҝөрүлдү (Рут 4:13-17; Матта 1:5, 16).
Бизим үчүн ибрәт дәрсләри:
1:8; 2:20. Башына ҝәлән фәлакәтләрә бахмајараг, Наоми Јеһованын севҝи долу хејирхаһлығына олан әминлијини горујуб сахлады. Биз дә бу ҹүр давранмалыјыг, хүсусилә дә ҹидди сынагларла гаршылашдығымыз заман.
1:9. Ев — аилә үзвләринин садәҹә јемәк једикләри вә јатдыглары јер олмамалыдыр. Онларын раһатлыг вә тәсәлли тапа биләҹәкләри динҹ бир јер олмалыдыр.
1:14-16. Орпа «өз халгынын вә аллаһларынын јанына гајытды», Рут исә буну етмәди. О, вәтәниндәки раһат вә динҹ һәјатдан имтина едәрәк, Јеһоваја садиг галды. Аллаһа садиг мәһәббәт инкишаф етдирмәјимиз вә фәдакарлыг руһу ҝөстәрмәјимиз, худбин арзуларымызын тә’сиринә дүшмәмәјә вә «һәлак олмаг үчүн ҝери чәкиләнләрдән» олмамаға көмәк едәҹәк (Ибраниләрә 10:39).
2:2. Рут, касыбларын вә гәрибләрин рифаһы үчүн нәзәрдә тутулан — зәмидә галан башаглары јығмаг тәдбириндән истифадә етмәк истәди. О, һәлим инсан иди. Еһтијаҹы олан мәсиһчи һәмиманлыларынын мәһәббәтлә тәклиф етдији вә ја дөвләт тәрәфиндән тәгдим олунан јардымдан тәкәббүрлә имтина етмәмәлидир.
2:7. Мәһсул топламаг һаггына малик олса да, Рут буну етмәдән әввәл иҹазә истәди (Левилиләр 19:9, 10). Бу онун тәвазөкар инсан олдуғуну ҝөстәрирди. Тәвазөкарлыға мејл салмаг мүдрикликдир, чүнки «мәзлумлар [тәвазөкарлар] өлкәни мүлк олараг алаҹаг, әмин-аманлығын боллуғундан зөвг тапаҹаг» (Сефанја 2:3; Мәзмур 37:11).
2:11. Рут Наоми үчүн гоһумдан да јахын иди. О, әсл дост иди (Сүлејманын мәсәлләри 17:17). Онларын достлуғу — мәһәббәт, сәдагәт, шәфгәт, хејирхаһлыг вә фәдакарлыг кими кејфијјәтләрә әсасландығы үчүн мөһкәм иди. Даһа ваҹиби исә о иди ки, онлар руһани инсанлар иди, Јеһоваја хидмәт етмәк вә Она хидмәт едәнләрин арасында олмаг истәјирдиләр. Бизим дә Јеһоваја сәдагәтлә хидмәт едән инсанларла мөһкәм достлуг инкишаф етдирмәк имканымыз вар.
2:15-17. Һәтта Боаз Рутун ишини јүнҝүлләшдирдикдән сонра да, о, «ахшама гәдәр зәмидә башаг јығды». Бундан ҝөрүнүр ки, о, зәһмәтсевәр гадын иди. Мәсиһчиләр дә сә’јли ишчиләр кими танынмалыдырлар.
2:19-22. Наоми илә Рут ахшамлар сөһбәт етмәкдән мәмнунлуг дујурдулар: даһа јашлы олан Наоми Рутун ишләри илә марагланырды вә һәр икиси өз фикирләрини вә һиссләрини ачыгҹа ифадә едирдиләр. Мәҝәр мәсиһчи аиләләриндә дә белә олмалы дејилми?
2:22, 23. Јагубун гызы Динадан фәргли олараг, Рут Јеһоваја хидмәт едәнләрлә достлуг едирди. Бизим үчүн неҹә дә ҝөзәл нүмунәдир! (Јарадылыш 34:1, 2; 1 Коринфлиләрә 15:33).
НАОМИ «ДОЛУ» ОЛУР
Наоминин ушаг доғмаг вахты өтүб. Буна ҝөрә дә Наоми Рута, өз мәрһум әринин гоһуму илә евләнәрәк, онун үчүн варис доғмағын үсулуну изаһ едир. Рут Наоминин мәсләһәтинә риајәт едәрәк, Боаздан јахын гоһумлуг вәзифәсини јеринә јетирмәсини хаһиш едир. Боаз бу хаһиши јеринә јетирмәјә һазырдыр. Лакин бу һүгуга малик олан даһа јахын гоһум вар вә әввәлҹә онун фикрини өјрәнмәк лазымдыр.
Боаз вахт итирмәдән бу иши һәлл едир. Сәһәри ҝүн Бет-Лехемин он ағсаггалыны топлајараг, һәмин гоһумундан өз вәзифәсини јеринә јетирмәк истәјиб-истәмәдијини сорушур. Һәмин адам имтина едир. Буна ҝөрә дә гоһумлуг вәзифәсини Боаз јеринә јетирир вә Рутла евләнир. Онларын Овед адында оғуллары доғулур вә о, Давуд падшаһын бабасы олур. Инди Бет-Лехемли гадынлар Наомијә дејирләр: «Рәббә алгыш олсун... [...] Бу көрпә сәни ҹанландыраҹаг вә гоҹа вахтында сәни сахлајаҹаг. Чүнки ону, сәнә једди оғулдан даһа јахшы олан, сәни севән ҝәлинин доғмушдур» (Рут 4:14, 15). Беләликлә, Бет-Лехемә «бош» дөнән гадын јенидән «долу» олур (Рут 1:21).
Мүгәддәс Китаб суалларына ҹаваблар:
3:11 — Нәјә ҝөрә Рут «хејирхаһ гадын» адыны газанмышды? Инсанлары «сач һөрмә», «гызыл тахма вә тәмтәрагла ҝејинмә кими заһири шејләр» һејран етмирди. Онларын хошуна ҝәлән Рутун «ҝизли олан дахили варлығы» — һәлим вә сакит руһу, садиглији вә мәһәббәти, тәвазөкарлығы вә мүлајимлији, сә’ји вә фәдакарлыг руһу ҝөстәрмәси иди. Рут кими ада малик олмаг истәјән, Аллаһдан горхан һәр гадын, бу кими кејфијјәтләри инкишаф етдирмәк үчүн сә’јлә чалышмалыдыр (1 Петер 3:3, 4; Сүлејманын мәсәлләри 31:28-31).
3:14 — Нәјә ҝөрә Рут вә Боаз ала-гаранлыгдан дурдулар? Онлар һәр һансы әхлагсыз һәрәкәтә јол вердикләри вә нәји исә ҝизләтмәјә чалышдыглары үчүн белә етмәмишдиләр. Рутун һәмин ҝеҹәки һәрәкәтиндә, ҝөрүнүр, һеч бир гејри-адилик јох иди: өз мәрһум әринин јахын гоһумуна әрә ҝетмәк һүгугундан истифадә етмәк истәјән гадынлар белә едирдиләр. Рут Наоминин дедији кими давранды. Үстәлик, Боазын ҹавабы, Рутун һәрәкәтиндә гәбаһәтли һеч бир шејин олмадығыны ајдын ҝөстәрир (Рут 3:2-13). Рутла Боаз деди-годулара јол вермәк истәмәдикләри үчүн тездән дурмушдулар.
3:15 — Боазын Рута алты өлчү арпа вермәсиндә диггәтәлајиг олан нә иди? Еһтимал ки, бу, алты иш ҝүнүндән сонра истираһәт ҝүнүнүн ҝәлдији кими, Рутун да истираһәт ҝүнүнүн јахын олдуғуну ҝөстәрирди. Боаз гајғы ҝөстәрәҹәкди ки, Рут өз әри евиндә ‘раһатлыг тапсын’ (Рут 1:9; 3:1). Һәмчинин алты өлчү арпа, Рутун башында апара биләҹәји өлчүнү ҝөстәрә биләрди. Бә’зи мәнбәләрә әсасән, алты өлчү 44 литрә бәрабәр иди.
3:16 — Орижинал ибрани мәтнинә әсасән, Наоми Рутдан нәјә ҝөрә «Сән кимсән, гызым?» дејә сорушду? Мәҝәр о, ҝәлинини танымады? Еһтимал ки, бу беләдир, чүнки Рут гајыданда, һәлә гаранлыг иди. Јада ки, Наоми бу суалы вермәклә гоһумунун Рутла евләнмәјә разы олуб-олмадығыны ајдынлашдырмаг истәјирди.
4:6 — Гәјјумлуг вәзифәсини јеринә јетирәркән јахын гоһумун өз ирси неҹә «дағыла» биләрди? Әҝәр ким исә јохсуллашыр вә өз мүлкүнү сатырдыса, мүлкү ҝери алмаг үчүн пулу онун гоһуму өдәмәли иди. Гијмәти, Азадлыг илинә гәдәр галан илин сајына ҝөрә мүәјјән едирдиләр (Левилиләр 25:25-27). Буна ҝөрә дә гәјјум өз мүлкүнүн мүәјјән гисмини итирирди. Бундан әлавә, әҝәр Рутун оғлу олсајды, онда сатын алынмыш тарланы гәјјумун индики јахын гоһумларындан кимсә јох, Рутун оғлу мирас алырды.
Бизим үчүн ибрәт дәрсләри:
3:12; 4:1-6. Боаз Јеһованын гајда-ганунларына дәгиг риајәт едирди. Бәс биз теократик гајдалара әмәл едирикми? (1 Коринфлиләрә 14:40).
3:18. Наоми Боаза е’тибар едирди. Мәҝәр садиг баҹы вә гардашлара биз дә бу ҹүр е’тибар етмәли дејиликми? Рут Наоминин мәрһум әринин гоһумуна, һәтта һеч танымадығы, Мүгәддәс Китабда ады белә чәкилмәјән бир адама әрә ҝетмәјә һазыр иди (Рут 4:1). Нәјә ҝөрә? Чүнки Аллаһын гурулушуна әмин иди. Биз дә бу ҹүр әминлијә маликикми? Мәсәлән, әҝәр биз һәјат јолдашы ахтарырыгса, «Рәббә бағлы» олан кәслә аилә гурмаг мәсләһәтинә гулаг асырыгмы? (1 Коринфлиләрә 7:39).
4:13-16. Моавлы олмасына вә әввәлләр Кемош аллаһына ибадәт етмәсинә бахмајараг, Рут бөјүк шәрәфә лајиг ҝөрүлдү! Бу вәзијјәт нөвбәти принсипи әјани олараг ҝөстәрир: «Беләликлә, һәр шеј, арзу едән, јахуд сә’ј ҝөстәрән инсандан дејил, анҹаг мәрһәмәт едән Аллаһдан асылыдыр» (Ромалылара 9:16).
АЛЛАҺ «ӨЗ ВАХТЫНДА СИЗИ УҸАЛТСЫН»
«Рут» китабы Јеһованын Өз садиг хидмәтчиләринин рифаһы үчүн давранан, хејирхаһ вә севән Аллаһ олдуғуну чох ҝөзәл ҝөстәрир (2 Салнамәләр 16:9). Рутун алдығы хејир-дуалар үзәриндә дүшүнмәк, Аллаһа е’тибар етмәјин нә гәдәр дәјәрли олдуғуну вә ‘Ону ахтаранлара мүкафат вердијинә’ шүбһә етмәмәјин ваҹиб олдуғуну баша дүшмәјә көмәк едир (Ибраниләрә 11:6).
Рут, Наоми вә Боаз Јеһованын гурулушуна там е’тибар едирдиләр вә бу онлара бөјүк хејир-дуалар ҝәтирди. «Билирик ки, Аллаһ, Ону севәнләрлә, Онун мурадына ҝөрә дә’вәт олунанларла бәрабәр һәр вәзијјәтдә јахшылыг үчүн фәалдыр» (Ромалылара 8:28). Ҝәлин һәвари Петерин сөзләринә диггәт јетирәк: «Аллаһын ҝүҹлү әлинин һимајәси алтында тәвазөкар олун ки, О Өз вахтында сизи уҹалтсын. Бүтүн гајғынызы Онун үзәринә гојун, чүнки сизин гајғыныза галан Одур» (1 Петер 5:6, 7).
[30-ҹу сәһифәдәки шәкил]
Рутун Наомини нә үчүн тәрк етмәдијини билирсинизми?
[31-ҹи сәһифәдәки шәкил]
Нәјә ҝөрә Рут «хејирхаһ гадын» адыны газанмышды?
[32-ҹи сәһифәдәки шәкил]
Рутун Јеһовадан алдығы «бол мүкафат» нә иди?