Гүтб сусүпүрәни
УЗУН МҮДДӘТ алимләр гүтб сусүпүрәнинин Арктикадан Антарктидаја вә ҝеријә учараг 35 200 километр јол гәт етдијини дүшүнүрдүләр. Амма сон арашдырмалар нәтиҹәсиндә мәлум олмушдур ки, әслиндә, бу гушлар бундан да узун мәсафә гәт едирләр.
Шәкилдә ҝөстәрилдији кими сусүпүрәнләр көч едәндә дүз истигамәтдә дејил, долана-долана учурлар
Бир тәдгигат заманы сусүпүрәнләрдән бир нечәсинә ҝеолокатор адланан ҹиһаз гурашдырылмышды. Чәкисинә ҝөрә гәләм гапағындан јүнҝүл олан бу гејри-ади ҹиһазын көмәјилә мәлум олмушдур ки, сусүпүрәнләрдән бәзиләри о баш-бу баша орта һесабла 90 000 километр јол гәт едир. Бу исә һејванлар арасында бу ҝүнә гәдәр мәлум олан ән узунсүрән миграсија «сәјаһәтидир». Тәдгигат заманы гушлардан бири тәхминән 96 000 километр мәсафә учмушду. Нәјә ҝөрә әввәлки арашдырма илә сон арашдырма арасында бу гәдәр бөјүк фәрг вар?
Чүнки сәјаһәтләринә һарадан башладыгларындан асылы олмајараг, гүтб сусүпүрәнләри мәнзилбашына дүз истигамәтдә јох, долана-долана учурлар. Јухарыдакы шәклә фикир версәк, бу гушларын Атлантик океанынын үстү илә учдуғу јол S һәрфинә бәнзәјир. Бәс нәјә ҝөрә онлар бу шәкилдә учурлар? Чүнки онлар күләјин ахыны илә истигамәт ҝөтүрүрләр.
Тәхминән 30 иллик өмүрләри боју сусүпүрәнләр 2,4 милјон километрдән артыг јол гәт едирләр. Бу, Аја үч-дөрд дәфә сәјаһәт едиб гајытмаға бәрабәрдир. Алимләр дејир ки, ҹәми 100 грам чәкиси олан бир гуш үчүн бу, чох бөјүк наилијјәтдир. Үстәлик, һәр ики истигамәтә јај ајларында көч етдикләри үчүн бир китаба әсасән, бу гушлар «башга ҹанлыларла мүгајисәдә һәр ил даһа чох ҝүнәш енержиси гәбул едир» («Life on Earth: А Natural History»).