ФӘСИЛ 8
Јахшы достлары неҹә тапмаг олар?
«Һирсли оланда мүтләг үрәјимдәкиләри кимәсә ачыб-төкмәлијәм. Кефсиз оланда киминсә мәнә: “Һәр шеј јахшы олаҹаг” демәсини ҝөзләјирәм. Өзүмү хошбәхт һисс едәндә севинҹими бөлүшмәјә адам ахтарырам. Достсуз бир ҝүнүм олмасын» Түркан
УШАГЛЫГДА достлар һәјәтдә тәк ојнамамаг үчүн лазым олур. Бөјүјәндә исә инсан садәҹә бирликдә вахт кечирмәк үчүн јох, һәмчинин мараг вә дәјәрләрини бөлүшә биләҹәји әсил достлара еһтијаҹ дујур.
Бундан әлавә, Мүгәддәс Китабда дејилир: «Әсил дост һәмишә севәр, о, гардашдыр, дар ҝүн үчүн доғулуб» (Сүлејманын мәсәлләри 17:17, Јени Дүнја тәрҹүмәси). Ҝөрүнүр, бурада ојунҹагларла ојнајан ушаглар арасындакы мүнасибәт јох, даһа дәрин достлуг мүнасибәтләри нәзәрдә тутулур.
Факт. Бөјүдүкҹә сән ашағыдакы тәләбләрә ҹаваб верән достлара еһтијаҹ дујурсан:
1) ҝөзәл хүсусијјәтләри олан;
2) јүксәк әхлаг нормаларына малик олан;
3) сәнә јахшы тәсир едән.
Суал. Бу ҹүр достлары неҹә тапа биләрсән? Ҝәл бу амилләри бир-бир мүзакирә едәк.
Достлуг үчүн 1-ҹи шәрт: ҝөзәл хүсусијјәтләр
Нәји билмәлисән? Өзүнү дост адландыран һәр адама әсил дост демәк олмаз. Һәтта Мүгәддәс Китабда дејилир ки, елә «достлар вар, бир-бирини дидмәјә һазырдыр» (Сүлејманын мәсәлләри 18:24, Јени Дүнја тәрҹүмәси). Сәнә елә ҝәлә биләр ки, бу, һәддән артыг шиширдилиб. Анҹаг бир дүшүн: мәҝәр һеч сәндән суи-истифадә етмәјә чалышан, гејбәтини едән вә һаггында јаланлар ујдуруб данышан «достун» олмајыб? Бәлкә дә, бу кими шејләр уҹбатындан достуна олан етибарын сарсылыбa. Бир шеји һеч вахт јадындан чыхартма: әсас кәмијјәт јох, кејфијјәтдир.
Нә едә биләрсән? Өзүнә елә достлар сеч ки, онларын тәглид едилмәјә лајиг хүсусијјәтләри олсун.
«Рәфигәм Фиона һаггында һамы јахшы фикирдәдир. Истәјирәм ки, мәним барәмдә дә белә јахшы шејләр данышсынлар, мән дә онун кими јахшы ад газаным. Шадам ки, белә рәфигәм вар» (Ивет, 17 јаш).
Ашағыдакы тапшырығы јеринә јетир.
1. Галатијалылара 5:22, 23 ајәләрини оху.
2. Өзүндән соруш: «Достларымда “руһун бәһрәси”нә дахил олан хүсусијјәтләр вармы?»
3. Ашағыда ән јахын достларынын адларыны јаз. Һәр адын јанында достунун әсас хүсусијјәтини гејд ет.
Ад
․․․․․
Хүсусијјәт
․․․․․
Ипуҹу. Әҝәр ағлына анҹаг мәнфи хүсусијјәтләр ҝәлирсә, демәли, јени достлар ахтармағын вахтыдыр!
Достлуг үчүн 2-ҹи шәрт: јүксәк әхлаг нормалары
Нәји билмәлисән? Әҝәр һеч ҹүр өзүнә дост тапа билмирсәнсә, чох еһтимал ки, киминлә ҝәлди отуруб-дураҹагсан. Мүгәддәс Китабда дејилир: «Ахмагларла ајаглашан бәдбәхт олар» (Сүлејманын мәсәлләри 13:20). «Ахмаглар» ифадәси алтында бисавад вә ја интеллектуал сәвијјәси ашағы олан инсанлар нәзәрдә тутулмур. Бурада сөһбәт мүдрик мәсләһәтләри гулагардына вуран вә әхлаг нормаларына зидд давранан инсанлардан ҝедир. Бу ҹүр достларын олмағындан олмамағы јахшыдыр!
Нә едә биләрсән? Киминлә ҝәлди достлуг етмәкдәнсә, јахшыны јамандан сечмәји баҹар (Мәзмур 26:4). Бу һеч дә о демәк дејил ки, сән һамыја шүбһә илә јанашмалысан. Ајәнин контекстиндә сечмәји баҹармаг дедикдә «салеһлә пис адам, Аллаһа гуллуг едәнлә етмәјән арасындакы фәрги» ајырд едә биләҹәк гәдәр дәрракәли олмаг нәзәрдә тутулур (Малаки 3:18).
«Аллаһын нормаларына ујғун јашајан һәмјашыдларым арасында достлар тапмагда мәнә көмәк етдикләри үчүн валидејнләримә чох миннәтдарам» (Кристофер, 13 јаш).
Нөвбәти суаллара ҹаваб вер:
Достларымын мәни дүзҝүн олмајан шејләрә тәһрик едәҹәјиндән горхурам?
□ Бәли
□ Хејр
Валидејнләримин достларымдан хошу ҝәлмәјәҹәјиндән еһтијат едәрәк достларымы онларла таныш етмәкдән чәкинирәм?
□ Бәли
□ Хејр
Ипуҹу. Јухарыда ҝәтирилән суаллара «бәли» ҹавабыны вердинсә, онда өзүнә даһа јүксәк нормалара саһиб олан нүмунәви мәсиһчиләрдән дост тап.
Достлуг үчүн 3-ҹү шәрт: јахшы тәсир
Нәји билмәлисән? Мүгәддәс Китабда ачыгланыр: «Пис достлар јахшы вәрдишләри корлајыр» (1 Коринфлиләрә 15:33). Лорен адлы ҝәнҹ гыз дејир: «Мәктәб јолдашларым јалныз онларын дедикләри илә отуруб-дурдуғум һалда мәни гәбул едәрдиләр. Мән өзүмү тәнһа һисс едирдим, буна ҝөрә дә мәни өз араларына гәбул етсинләр дејә онларла ајаглашмаг гәрарына ҝәлдим». Лорен анлады ки, башгаларыны разы салмаға чалышанда инсан онларын әлиндә «пешкаја» чеврилир, онлар да истәдикләри кими ондан истифадә едирләр. Ахы сән белә давраныша лајиг дејилсән!
Нә едә биләрсән? Сәни өз һәјат тәрзинә ујғунлашдырмаг истәјән инсанларла әлагәни бирдәфәлик кәс. Әҝәр бу аддымы атсан, ола билсин ки, достларын азалаҹаг, амма өзүнү даһа јахшы һисс едәҹәксән вә сәнә мүсбәт тәсир едән әсил достлар газанмаг үчүн даһа чох имканын јаранаҹаг (Ромалылара 12:2).
«Јахын достум Клинт чох ағыллы оғландыр вә башгаларынын һиссләринә анлајышла јанашмағы баҹарыр. О, мәнә һәр шејдә дәстәк олур» (Ҹејсон, 21 јаш).
Өзүндән соруш:
Достларымы разы салмаға чалышдығым үчүн ҝејим, данышыг вә ја һәрәкәт тәрзимдә пислијә доғру һеч нә дәјишмәјиб ки?
□ Бәли
□ Хејр
Достларыма гошулуб әхлаги бахымдан тәһлүкәли ола биләҹәк јерләрә ҝедирәмми?
□ Бәли
□ Хејр
Ипуҹу. Бу суаллара «бәли» ҹавабыны вердинсә, онда валидејнләринлә вә ја јеткин бир инсанла мәсләһәтләш. Әҝәр Јеһованын Шаһидисәнсә, мәсиһчи ағсаггалдан хаһиш едә биләрсән ки, сәнә јахшы тәсир едәҹәк достлар сечмәкдә көмәк етсин.
ӘЛАВӘ МӘЛУМАТЫ 2-ҸИ ҸИЛДИН 9-ҸУ ФӘСЛИНДӘН ОХУ
«Достларын» вә јахуд үрәјин сәни пис ишләрә тәһрик едирми? Бу кими тәзјигләрә неҹә гаршы дура биләҹәјини өјрән!
[Һашијә]
a Әлбәттә, һамы сәһвләрә јол верир (Ромалылара 3:23). Буна ҝөрә дә, әҝәр достун сәнин хәтринә дәјдији үчүн пешманчылыг чәкирсә, унутма ки, «мәһәббәт бир чох ҝүнаһын үстүнү өртәр» (1 Петер 4:8).
АЧАР АЈӘ
“Елә дост вар ки, гардашдан да ирәлидир” Сүлејманын мәсәлләри 18:24, Јени Дүнја тәрҹүмәси
МӘСЛӘҺӘТ
Јүксәк әхлаг нормаларына ујғун јашасан, һәмин нормалара үстүнлүк верән инсанларын рәғбәтини газанаҹагсан. Онлар сәнин ән јахшы достларын олаҹаг!
БИЛИРСӘН... ?
Аллаһ үзҝөрәнлик етмир. Чадырында кимләрин галаҹағына гәрар верәркән чох диггәтли давраныр (Мәзмур 15:1—5).
ҺӘРӘКӘТ ПЛАНЫ!
Јахшы достлар тапмаг үчүн мән... ․․․․․
Бөјүкләр арасында јахындан танымаг истәдијим инсанлар: ․․․․․
Бу мөвзу илә бағлы валидејнләримә вермәк истәдијим суаллар: ․․․․․
НЕҸӘ ДҮШҮНҮРСӘН?
● Достларда ән чох дәјәрләндирдијин хүсусијјәтләр һансылардыр вә нә үчүн?
● Јахшы дост олмаг үчүн сән һансы хүсусијјәтләрин үзәриндә ишләмәлисән?
[60–ҹы сәһифәдәки јазы]
“Валидејнләрим бәзи достларымдан узаглашмағы мәсләһәт ҝөрәндә мәнә елә ҝәлирди ки, онлардан јахшы дост тапа билмәрәм. Амма валидејнләрим һаглы идиләр. Онларын мәсләһәти сајәсиндә баша дүшдүм ки, әтрафымда дост ола биләҹәјим чохлу ҝөзәл инсанлар вар” Коул
[61–ҹи сәһифәдәки чәрчивә]
Сынагдан кечир
Достлуг барәдә валидејнләринлә даныш. Онлардан сәнин јашда оланда кимләрлә достлуг етдикләрини соруш. Киминләсә достлуг етдикләринә ҝөрә һеч пешман олублармы? Әҝәр олубларса, нәјә ҝөрә? Гој онлар бир вахтлар јашадыглары проблемләрдән бу ҝүн сәнин неҹә гачына биләҹәјини баша салсынлар.
Достларыны валидејнләринлә таныш ет. Әҝәр буну етмәјә чәкинирсәнсә, сәбәбини өзүндән соруш. Бәлкә, валидејнләринин онлардан хошу ҝәлмәјәҹәјини билирсән? Вәзијјәт беләдирсә, онда дост сечиминдә сәнә даһа диггәтли олмаг лазымдыр.
Диггәтлә динлә. Достунун рифаһыны дүшүн вә ону нараһат едән шејләрлә мараглан (Филипилиләрә 2:4).
Бағышламағы баҹар. Камиллик ҝөзләмә. «Чүнки һәр биримиз дәфәләрлә сәһв едирик» (Јагуб 3:2).
Достларыны өзәлләшдирмә. Зәли кими јапышма. Әсил дост сәнә көмәк лазым оланда јанында олаҹаг (Ваиз 4:9, 10).
[63–ҹү сәһифәдәки шәкил]
Башгаларыны разы салмаға чалышанда онларын әлиндә «пешкаја» чеврилирсән, онлар да сәндән истәдикләри кими истифадә едирләр