Аллаһа итаәт ет вә онун анд ичәрәк вердији вәдләриндән јарарлан
«Аллаһ... Өзүндән бөјүк бир кимсә мөвҹуд олмадығы үчүн Өз варлығына анд [ичди]» (ИБР. 6:13).
НӨВБӘТИ СУАЛЛАРЫН ҸАВАБЫНЫ ТАП
Нәјә ҝөрә биз әмин ола биләрик ки, Аллаһын ирадәси һөкмән јеринә јетәҹәк?
Адәмлә Һәвва ҝүнаһ ишләдәндән сонра Аллаһ нә вәд етди?
Аллаһын анд ичәрәк Ибраһимә вердији вәд бизә һансы хејир-дуалары ҝәтирир?
1. Аллаһын вәдләри илә инсанларын вәдләри арасында һансы фәрг вар?
ЈЕҺОВА «һәгигәт Аллаһы»дыр (Мәз. 31:5, «Китабы Мукаддес»). Бәзән вәдләрини позан ҝүнаһлы инсанлардан фәргли олараг, «Аллаһын јалан данышмасы» гәтијјән мүмкүн дејил (Ибр. 6:18; Сајлар 23:19 ајәсини оху). О, бәшәријјәтин хејри үчүн вердији вәдләрини, јәни нијјәтләрини һәр заман һәјата кечирир. Мәсәлән, Аллаһ јарадылыш ҝүнләринин, башга сөзлә, дөврләрин башланғыҹында нә нијјәт етмишдисә, һәр шеј «белә дә олду». Алтынҹы јарадылыш ҝүнүнүн сонунда «Аллаһ ҝөрдү ки, јаратдығы һәр шеј чох јахшыдыр» (Јар. 1:6, 7, 30, 31).
2. Аллаһын динҹлик ҝүнү нәдир вә нәјә ҝөрә Аллаһ «ону тәгдис етди»?
2 Әл ишләринә нәзәр салдыгдан сонра Јеһова Аллаһ једдинҹи ҝүнүн башландығыны елан етди. Һәмин ҝүн 24 саат јох, узун мүддәт давам едир вә бу мүддәт әрзиндә Аллаһ јер үзүндәки јарадыҹылыг ишләриндән истираһәт едир (Јар. 2:2). Аллаһын динҹлик ҝүнү һәлә баша чатмајыб (Ибр. 4:9, 10). Мүгәддәс Китабда бу ҝүнүн нә вахт башладығы дәгиг дејилмир. Чох ҝүман ки, бу, тәхминән 6000 ил бундан әввәл, Адәмин арвады Һәвванын јарадылдығы ҝүндән бир мүддәт сонра башламышды. Гаршыда бизи Иса Мәсиһин Миниллик Һөкмранлығы ҝөзләјир вә әлбәттә ки, бу заман Аллаһын Јер күрәсинин камил инсанларын әбәди јашајаҹағы Ҹәннәтә чеврилмәси нијјәти јеринә јетәҹәк (Јар. 1:27, 28; Вәһј 20:6). Бизи белә хошбәхт ҝәләҹәјин ҝөзләдијинә әмин ола биләрикми? Әлбәттә! Чүнки «Аллаһ једдинҹи ҝүнә бәрәкәт верди вә ону тәгдис етди». Ҝәләҹәкдә ҝөзләнилмәдән бир проблем јаранса да, бу сөзләр једдинҹи ҝүнүн сонунда Аллаһын нијјәтинин һөкмән һәјата кечәҹәјинә бир зәманәтдир (Јар. 2:3).
3. а) Аллаһын динҹлик ҝүнүнүн башламасындан сонра һансы үсјан баш верди? б) Јеһова үсјаны јатырмаг нијјәтини неҹә ачыглады?
3 Анҹаг Аллаһын динҹлик ҝүнүнүн башламасындан сонра фәлакәт баш верди. Сонрадан Шејтан адланан мәләкләрдән бири Аллаһа мүхалиф чыхараг башгаларынын она ибадәт етмәсини истәди. О, илк јаланы сөјләди: Һәвваны Јеһоваја гаршы итаәтсизлијә тәһрик етмәк үчүн ону алдатды (1 Тим. 2:14). Һәвва исә әрини бу үсјанда она гошулмаға сөвг етди (Јар. 3:1—6). Бунунла Шејтан Јеһованын дүрүстлүјүнү шүбһә алтына алды. Һәтта каинатда баш верән бу ән дәһшәтли һадисә заманы Аллаһ анд ичмәклә нијјәтинин јеринә јетәҹәјини тәсдигләмәјә еһтијаҹ ҝөрмәди. Әксинә, мәнасы тәјин етдији вахтда ачыгланаҹаг сөзләрлә Аллаһ садәҹә олараг үсјанкарларын неҹә мәһв едиләҹәјини билдирди: «Мән сәнинлә [Шејтан] гадын арасына, сәнин баланла онун өвлады арасына дүшмәнчилик салырам. Бу өвлад [вәд олунмуш Өвлад] сәнин башындан вураҹаг, сән дә ону дабанындан санҹаҹагсан» (Јар. 3:15; Вәһј 12:9).
АНД — ҺҮГУГИ ЗӘМАНӘТ
4, 5. Ибраһим вахташыры олараг һансы һүгуги зәманәтдән истифадә етмишди?
4 Чәтин ки, бәшәр тарихинин илк чағларында Аллаһын Адәмлә Һәвваја вердији сөз еһтијатынын тәркибиндә мәсәләнин доғрулуғуну тәсдигләјән «анд ичмәк» ифадәси олсун. Чүнки Аллаһы севән вә Ону тәглид едән камил варлыгларын анд ичмәсинә һеч бир еһтијаҹ јохдур: онлар һәр заман бир-бирләринә һәгигәти сөјләјир вә там етибар едирләр. Лакин дүнјаја ҝүнаһ вә гејри-камиллик дахил оланда һәр шеј дәјишди: јалан инсанлар арасында ади һала чеврилди вә буна ҝөрә дә ваҹиб мәсәләләрин доғрулуғуну тәсдиг етмәк үчүн анд ичмәјә еһтијаҹ јаранды.
5 Ибраһим пејғәмбәр ән азы үч дәфә һүгуги зәманәт кими анддан истифадә етмишди (Јар. 21:22—24; 24:2—4, 9). Мәсәлән, бир дәфә бу, Елам падшаһыны вә онун мүттәфигләрини мәғлуб едәндән сонра баш вермишди. Салем вә Содом падшаһлары Ибраһими гаршыламаға чыхдылар. Салем падшаһы олан Мелхиседек һәм дә «Аллаһ-Тааланын каһини» иди. О, Ибраһимә хејир-дуа верди вә дүшмәнләри үзәриндә она гәләбә бәхш етдији үчүн Јеһованы мәдһ етди (Јар. 14:17—20). Сонра Содом падшаһы Ибраһими адамларыны ишғалчыларын әлиндән хилас етдији үчүн мүкафатландырмаг истәјәндә Ибраһим анд ичәрәк деди: «Әлләрими ҝөј вә јерин саһиби Аллаһ-Таала Рәббин дәрҝаһына галдырырам ки, сәнин нә бир ипини, нә дә бир чарыг бағыны ҝөтүрүрәм, та демәјәсән ки, мән Ибрамы варландырдым» (Јар. 14:21—23).
ЈЕҺОВАНЫН АНД ИЧӘРӘК ИБРАҺИМӘ ВЕРДИЈИ ВӘД
6. а) Ибраһим бизим үчүн һансы нүмунәни гојуб? б) Ибраһимин итаәткарлығы бизә һансы хејир-дуалары ҝәтирәҹәк?
6 Ҝүнаһлы бәшәријјәт вәдләринә етибар етсин дејә Јеһова да анд ичирди. Бунун үчүн О: «Худавәнд Рәбб бәјан едир: “Варлығыма анд олсун”», — кими сөзләр ишләдирди (Јез. 17:16). Мүгәддәс Китабда Јеһованын анд ичдији 40-дан чох мүхтәлиф вәзијјәтләр гејд олунуб. Јәгин ки, бунлардан ән чох танынаны Аллаһын Ибраһимлә олан сөвдәләшмәсидир. Узун илләр әрзиндә Јеһова Ибраһимлә бағладығы әһдлә әлагәдар бир нечә вәд вермишди. Бунлар вәд олунмуш Өвладын Ибраһимин оғлу Исһагын нәслиндән ҝәләҹәјинә дәлаләт едирди (Јар. 12:1—3, 7; 13:14—17; 15:5, 18; 21:12). Сонра Јеһова Ибраһимдән севимли оғлуну гурбан ҝәтирмәји тәләб етмәклә ону ағыр сынаға чәкди. Ибраһим тәрәддүд етмәдән Аллаһын бујруғуну јеринә јетирди. О, оғлуну гурбан верән мәгамда Аллаһ мәләк васитәсилә ону дајандырды. Сонра Јеһова анд ичди: «Өз варлығыма анд ичирәм ки, сән бу иши етдијинә вә јеҝанә оғлуну әсирҝәмәдијинә ҝөрә Мән сәнә бөјүк хејир-дуа верәҹәјәм, нәслини ҝөјдәки улдузлар вә дәниз кәнарындакы гум гәдәр артырыб чохалдаҹағам. Сәнин нәслин өз дүшмәнләринин шәһәрләринә саһиб олаҹаг. Дүнјанын бүтүн милләтләри сәнин нәслинин васитәсилә хејир-дуа алаҹаг, чүнки сән Мәним сөзүмә гулаг асдын» (Јар. 22:1—3, 9—12, 15—18).
7, 8. а) Аллаһ нәјә ҝөрә Ибраһимә анд ичди? б) Исанын башга гојунлары Аллаһын анд ичәрәк вердији вәдләриндән неҹә јарарланаҹаглар?
7 Нәјә ҝөрә Јеһова Ибраһимә анд ичди ки, вәдләри јеринә јетәҹәк? О, буну она ҝөрә етди ки, вәд олунмуш Өвладын икинҹи дәрәҹәли һиссәсини тәшкил едәҹәк вә Мәсиһин һакимијјәт шәрикләри олаҹаг мәсһ олунмуш мәсиһчиләрин иманыны мөһкәмләндирсин. (Ибраниләрә 6:13—18 ајәләрини оху; Галат. 3:29.) Һәвари Павелин изаһ етдији кими, Аллаһ «Өз нијјәтинин дәјишмәзлијини даһа тутарлы сүбутла нүмајиш етдирмәк гәрарына ҝәләрәк анд ичди. Беләҹә, Аллаһын јалан данышмасы мүмкүн олмајан бу ики дәјишмәз шеј [Онун вәди вә анды] сајәсиндә... үрәкләниб гаршымыздакы үмиддән бәрк-бәрк јапыша биләрик».
8 Аллаһын анд ичәрәк Ибраһимә вердији вәдләрдән јарарлананлар тәкҹә мәсһ олунмуш мәсиһчиләр дејил. Јеһова анд ичмишди ки, Ибраһимин нәсли васитәсилә «дүнјанын бүтүн милләтләр»и хејир-дуа алаҹаг (Јар. 22:18). Бунлар јер үзүндә бәрпа едиләҹәк Ҹәннәтдә јашамаг үмидинә малик олан Мәсиһин башга гојунларыдыр (Јәһ. 10:16). Ҝөјдә вә ја јердә јашамаг үмидинин олмасындан асылы олмајараг, Аллаһа итаәт етмәјә давам етмәклә бу үмиддән бәрк-бәрк јапыш. (Ибраниләрә 6:11, 12 ајәләрини оху.)
ИБРАҺИМӘ ВЕРДИЈИ ВӘДЛӘ ӘЛАГӘДАР АЛЛАҺЫН ДИҜӘР АНДЛАРЫ
9. Ибраһимин нәсли Мисирдә көләликдә оларкән Аллаһ анд ичәрәк нә вәд етди?
9 Јүзилликләр сонра Аллаһ Мусаны Мисирдә әсарәтдә олан Ибраһимин нәслини азад етмәјә ҝөндәрәндә јухарыда мүзакирә етдијимиз вәдләрлә әлагәдар јени андлар ичмишди (Чых. 6:6—8). Һәмин һадисәјә истинад едәрәк Аллаһ демишди: «О ҝүн Мән Исраили сечдим, Јагуб нәслинин өвладларына анд ичдим,.. онлары Мисир торпағындан өзләри үчүн нәзәрдә тутдуғум бүтүн өлкәләрдән ҝөзәл олан, сүд вә бал ахан торпаға чыхараҹағам» (Јез. 20:5, 6).
10. Јеһова исраиллиләри Мисирдән азад едәндән сонра нә вәд етди?
10 Исраиллиләр Мисир көләлијиндән азад оланда Јеһова анд ичәрәк нөвбәти вәдини верди: «Әҝәр сөзүмә диггәтлә гулаг асыб әһдимә риајәт етсәниз, сиз бүтүн халглар арасындан Мәнә мәхсус халг олаҹагсыныз. Бүтүн јер үзү Мәнимдир; сиз исә Мәнә хидмәт едән каһинләр падшаһлығы, мүгәддәс милләт олаҹагсыныз» (Чых. 19:5, 6). Аллаһ бу халга неҹә дә шәрәфли вәзифә тәклиф етмишди! Бу о демәк иди ки, исраиллиләр Аллаһын сөзүнә гулаг асдыглары тәгдирдә, бу халгын нүмајәндәләри Аллаһын бүтүн бәшәријјәти хејир-дуаландырмаг үчүн истифадә едәҹәји каһинләр падшаһлығына дахил ола биләҹәкдиләр. Сонрадан Јеһова о вахт исраиллиләр үчүн етдијини тәсвир едәрәк демишди: «Мән... анд едиб сәнинлә әһд бағладым» (Јез. 16:8).
11. Исраил халгы Аллаһын Онунла әһд кәсмәк вә Онун сечилмиш халгы олмаг тәклифинә неҹә һај верди?
11 Јеһова Исраил халгыны Она итаәткар олаҹағына анд ичмәјә вә хүсуси тәклифини гәбул етмәјә мәҹбур етмәмишди. Онлар: «Рәббин бүтүн сөјләдикләринә әмәл едәҹәјик», — сөзләрини көнүл хошлуғу илә демишдиләр (Чых. 19:8). Үч ҝүндән сонра Јеһова Аллаһ сечдији Исраил халгынын гаршысына гојдуғу тәләбләри билдирди. Биринҹиси, онлар Он әмри ешитдиләр, сонра исә Муса «Чыхыш» китабынын 20-ҹи фәслинин 22-ҹи ајәсиндән 23-ҹү фәслин 33-ҹү ајәсинәдәк јазылан әмрләри садалады. Исраиллиләрин ҹавабы нә олду? «Бүтүн халг бир сәслә ҹаваб вериб деди: “Рәббин сөјләдији сөзләрин һамысына әмәл едәҹәјик”» (Чых. 24:3). Сонра Муса ганунлары әһд китабына јазыб онлары уҹадан охуду ки, бүтүн халг бу ганунлары бир даһа ешитсин. Бундан сонра халг үчүнҹү дәфә: «Рәббин сөјләдији бүтүн сөзләрә әмәл едиб гулаг асаҹағыг!» — дејә анд ичди (Чых. 24:4, 7, 8).
12. Јеһова Исраил халгы илә әһд бағладыгдан сонра нә етди? Бәс исраиллиләр Аллаһын онларла бағладығы әһдә неҹә јанашдылар?
12 Аллаһ халгла әһд кәсәндән дәрһал сонра өһдәсинә дүшән вәзифәни иҹра етмәјә башлады: ҝүнаһлы инсанлар Она јахынлаша билсинләр дејә Аллаһ Һүзур чадырында ибадәт үчүн гајдалар тәсис етди вә каһинләр тәјин етди. Исраиллиләр исә тез бир заманда Аллаһа һәср олундугларыны унутдулар, һәтта «Исраилин Мүгәддәсинин хәтринә дәјдиләр» (Мәз. 78:41). Мәсәлән, Мусаја Сина дағында әлавә ҝөстәришләр вериләркән исраиллиләр сәбирсиз даврандылар вә Аллаһа олан иманларыны итирдиләр, чүнки Мусанын онлары тәрк етдијини дүшүнүрдүләр. Онлар гызыл дана дүзәлдиб халга дедиләр: «Еј Исраил өвладлары, будур сизи Мисирдән чыхаран аллаһыныз!» (Чых. 32:1, 4, КМ). Сонра онлар «Рәбб наминә бајрам» кечирдиләр вә бүтүн гаршысында сәҹдә едиб она гурбанлар ҝәтирирдиләр. Буну ҝөрән Јеһова Мусаја деди: «Мән онлара әмр етдијим јолдан јаман тез [дөндүләр]» (Чых. 32:5, 6, 8). Әфсуслар олсун ки, бунунла иш битмәди, тарих боју онлар дәфәләрлә вердији анды позмушдулар (Сај. 30:2).
ДАҺА ИКИ АНД
13. Аллаһ анд ичәрәк Давуд падшаһа һансы ики вәди верди вә бу, вәд олунмуш Өвладла неҹә бағлы иди?
13 Давуд падшаһлыг етдији заман Јеһова анд ичәрәк Она итаәт едәнләрин һамысына фајда ҝәтирәҹәк даһа ики вәд верди. Биринҹиси, Јеһова анд ичди ки, Давудун тахты һүзурунда әбәдијјән дураҹаг (Мәз. 89:35, 36; 132:11, 12). Бу о демәк иди ки, вәд олунмуш Өвлад «Давуд оғлу» адланаҹагды (Мат. 1:1; 21:9). Давуд тәвазөкарлыгла онун нәслиндән ҝәләҹәк бу шәхсә Аға дејә мүраҹиәт едирди, чүнки Мәсиһин вәзифәси онункундан даһа јүксәк олаҹагды (Мат. 22:42—44).
14. Јеһова вәд олунмуш Өвладла әлагәдар анд ичәрәк нә вәд етди вә бу, бизә һансы хејир-дуалары ҝәтирир?
14 Икинҹиси, Давуд Јеһовадан илһам алараг пејғәмбәрлик етди ки, бу гејри-ади Падшаһ бәшәријјәт үчүн Баш каһин кими хидмәт едәҹәк. Гәдим Исраилдә падшаһ вә каһин вәзифәләрини ајры-ајры адамлар иҹра едирди. Каһинләр Леви, падшаһлар исә Јәһуда гәбиләсиндән идиләр. Лакин бу гејри-ади падшаһ барәдә Давуд пејғәмбәрлик етмишди: «Рәбб мәним Ағама деди: “Мән дүшмәнләрини ајагларынын алтына кәтил кими саланадәк сағымда отур”... Рәбб анд ичди, гәрарыны дәјишмәз: “Сән Мелкиседег вәзифәли әбәди бир каһинсән”» (Мәз. 110:1, 4). Бу пејғәмбәрлик јеринә јетиб: вәд олунмуш Өвлад олан Иса Мәсиһ һал-һазырда ҝөјдән падшаһлыг едир. Үстәлик, о, бәшәријјәтин Баш каһини кими хидмәт едир вә төвбә едән инсанлара Аллаһла мүнасибәт гурмаға көмәк едир. (Ибраниләрә 7:21, 25, 26 ајәләрини оху.)
АЛЛАҺЫН ЈЕНИ ИСРАИЛИ
15, 16. а) Мүгәддәс Китабда һансы ики Исраил халгындан сөһбәт ҝедир вә бу халглардан һансына Јеһова бу ҝүн хејир-дуа верир? б) Иса анд ичмәклә бағлы давамчыларына һансы ҝөстәриши вериб?
15 Исраил халгы Иса Мәсиһи рәдд етдији үчүн Аллаһ гаршысында имтијазлы вәзифәдән вә ҝәләҹәкдә «каһинләр падшаһлығы» олмаг шәрәфиндән мәһрум олду. Иса јәһуди рәһбәрләринә демишди: «Аллаһын падшаһлығы сиздән алынаҹаг вә онун бәһрәсини ҝәтирән халга вериләҹәк» (Мат. 21:43). Бу јени халг ерамызын 33-ҹү илинин Әллинҹи ҝүн бајрамында, Аллаһын руһу Јерусәлимдә топлашан Исанын тәхминән 120 шаҝирдинин үзәринә төкүлән заман пејда олду. Аллаһын Исраили кими танынан бу халгын сајы тезликлә бир нечә минә чатды вә онун үзвләри о вахт мөвҹуд олан һәр халгдан сечилмишди (Галат. 6:16).
16 Исраил халгындан фәргли олараг, руһани Исраил һәр заман Аллаһа итаәт етдији үчүн јахшы бәһрәләр ҝәтирирди. Бу халгын әмәл етдији ганунлардан бири андларла бағлыдыр. Иса јер үзүндә јашајанда инсанлар јаландан вә ја әһәмијјәтсиз сәбәбдән анд ичирдиләр (Мат. 23:16—22). Иса давамчыларына өјрәдирди: «Үмумијјәтлә, анд ичмәјин... Гој “бәли”низ бәли олсун, “хејр” сөзүнүз хејр олсун. Бундан артығы Шәрирдәндир» (Мат. 5:34, 37).
17. Нөвбәти мәгаләдә һансы суаллар мүзакирә олунаҹаг?
17 Бу о демәкдирми ки, анд ичмәк гәтијјән дүзҝүн дејил? Ән ваҹиби исә «“бәли”низ бәли олсун» дејиләркән нә нәзәрдә тутулур? Бу суаллар нөвбәти мәгаләдә мүзакирә олунаҹаг. Ҝәлин Аллаһын Кәламы үзәриндә дәриндән дүшүнәк вә бунун бизи Аллаһа һәр заман итаәт етмәјә тәшвиг етмәсинә јол верәк. Онда Аллаһ, анд ичәрәк вәд етдији кими, бизә әбәдијјәт боју хејир-дуа верәҹәк.
[26–ҹы сәһифәдәки јазы]
Јеһованын вәдләри һәр заман јеринә јетир
[24–ҹү сәһифәдәки шәкил]
Тезликлә Ибраһим Јеһованын вәдләринин неҹә јеринә јетәҹәјини өз ҝөзләри илә ҝөрәҹәк