Mambadga ma basoñgol

Njee a yé i “muda” ba mpôdôl i kaat Yésaya 60:​1, lelaa a ‘ntelep’ a “béyés mapubi” mé?

Yésaya 60:1 a nkal le: “Telep a muda, béyés mapubi, inyule mapubi moñ ma mal lo. Lipém li Yéhôva li mbéyéi we.” I ngéda di ñañ minlôñ mi nkéña nlôñ unu, di nôgda le i “muda” nunu a yé Siôn, tole Yérusalem, nyen a bé nyañ tison i loñ Yuda ha ngéda i.a (Yésaya 60:14; 62:​1, 2) I ngéda ba mpôdôl Yérusalem, wee litén jolisôna jon ba yé i pôdôl. Di ga timbhe mambadga ima munu nlôñ unu: Pog, imbe ngéda ni lelaa Yérusalem a bi “telep,” a béyés ki mapubi mé i pes mbuu? Iba, baa bibuk bi Yésaya bi nyon yak i len ini?

Imbe ngéda ni lelaa Yérusalem a bi “telep,” a béyés ki mapubi mé i pes mbuu? Tison i Yérusalem ni témpel yé bi bi yila put lipan ngéda Lôk Yuda i bé minkôm i Babilôn 70 ma nwii. Ndi i ngéda bôt ba Média ni Persia ba bi yémbél Babilôn, i bon ba Israel ba ba bé ntjamak mu mbok yosôna Babilôn a bé énél ba bi kôs kunde i huu i loñ yap inyu tiimba téé bibégés bipubi. (Ésra 1:​1-4) Ibôdôl i nwii 537 B.N.Y., ndék bon ba Israel mu 12 matén ba ba bé gwés Djob ba bi huu. (Yésaya 60:4) Ba bôdôl ti Yéhôva bisesema, ba tégbahaga mangand mbén i bé bat bo, ba oñok ki témpel. (Ésra 3:​1-4, 7-11; 6:​16-22) Ni i njel i nyen lipém li Yéhôva li bi témb li bôdôl bai i Yérusalem, i ngii litén jé li li bi huu. Yak bo ba kahal béyéi biloñ bipe, bi bi bé ikété jiibe li mbuu.

Ndi mbañ i Yésaya i i bé unda le ba bé lama tiimba téé bibégés bipubi i bi yon bé i nya i yôni i nlômbi Yérusalem. Inyule bon ba Israel ba bi téñbe bé i nôgôl Nyambe. (Néhémia 13:27; Malaki 1:​6-8; 2:​13, 14; Matéô 15:​7-9) I mbus ngéda, ba bi tjél yak Mésia, Yésu Kristô. (Matéô 27:​1, 2) I nwii 70 N.Y., Yérusalem ni témpel yé bi bi témb bi tjiba inyu ngélé nyônôs iba.

Yéhôva a bi kal yaga i bisu bi ngéda le hala a bé lama bôña. (Daniel 9:​24-27) Hala a ñunda le sômbôl yé i bé bé le i mbañ yosôna i i mpémél i kaat Yésaya pes 60 i yônôl Yérusalem nu minsôn.

Baa bibuk bi Yésaya bi gwé binyônôl bipe i ngéda yés? Ñ, ndi inyu muda numpe: “Yérusalem i ngingii.” Ñôma Paul a kal inyu yé le: “A yé nyañ wés.” (Galatia 4:26) Yérusalem i ngingii i yé ntôñ u bihégél bi mbuu bi bi tiñi ni Yéhôva nyoo i ngii. I nsoñgi u “bon” bé di nla sima Yésu ni 144 000 i minhook, mi mi gwé botñem i niñ i ngii kiki Paul. Minhook mi bikristen nwon mi yé “loñ pubhaga,” “Israel i Nyambe.”​—1 Pétrô 2:9; Galatia 6:16.

Lelaa Yérusalem i ngingii i ‘ntelep’ inyu “béyés mapubi”? I mboñ hala ni njel minhook mi mi ngi yii hana ’isi. Béñge lelaa i mam ba mboñ ma nkiha ni mbañ i Yésaya pes 60.

Minhook mi bé lama “telep” inyule mi bi jôp i jiibe i pes mbuu i ngéda kai ibe, tole batjañgbene maliga ba bi tjama ni mbok yosôna i hiai hi nyônôs iba N.Y. (Matéô 13:​37-43) Hala nyen ba bi jôp minkôm mi Babilôn Nunkeñi, hala wee bikwéha bi base gwobisôna hana ’isi. Minhook mi bi yén minkôm letee ni “mamélél ma nkoñ ’isi,” ma ma bi bôdôl i nwii 1914. (Matéô 13:39, 40) Ndék ngéda i mbus, hala wee i nwii 1919, ba bi kobla, ba pam minkôm i pes mbuu, ba bôdôl béyés mapubi ni njel nson u likalô.b Mu nwii mi nwominsôna, bôt ba biloñ gwobisôna ba nlo mapubi, yak bikiñe ba mpôdôl i kaat Yésaya 60:​3, hala wee minyégla mi Israel i Nyambe, mi bé mu nsoñgi wap.​—Masoola 5:​9, 10.

I dilo di nlo, minhook mi ga ke ni bisu i béyés mapubi ma Nyambe likala li mbôk ni li nsôk. Lelaa? I mbus nyemb yap hana ’isi, ba nke i ada mini minhook mimpe i ngii inyu yônôs nsoñgi u 144 000, bobasôna bon ba nsébél le “Yérusalem yondo, ba ga yila bikiñe ni biprisi lôñni Kristô nu a yé mbom.”​—Masoola 14:1; 21:​1, 2, 24; 22:​3-5.

Yérusalem yondo yon i ga boñ le mbañ i Yésaya 60:1 i yon i nya i yôni. (Hégha ni Yésaya 60:​1, 3, 5, 11, 19, 20 ni Masoola 21:​2, 9-11, 22-26.) Kiki tison i Yérusalem i bé liyééne li bet ba bé énél nlômbi Israel, hala nyen Yérusalem yondo ni Kristô ba ga ane bôt b’a ba i mbok yondo. Lelaa Yérusalem yondo i ‘nlôl i ngii yak Nyambe, i sôhôk ’isi’? Ni ini njel le énél yé i ga bol hana ’isi. I bôt ba biloñ gwobisôna ba ba nkon Nyambe woñi, ba “ga hiôm ni njel mapubi mé.” Ñ, ba ga pam minkôm mi béba ni nyemb. (Masoola 21:​3, 4, 24) “Bitimbhene bi mam momasôna,” bi ga ba inoñnaga ni i jam Nyambe a bi kal i bisu bi ngéda ni njel Yésaya lôñni bapôdôl bape. (Minson mi baôma 3:21) Bitimbhene bi mam bi, bi bi bôdôl i ngéda Yésu a bi yila Kiñe, bi ga mal mamélél ma Ane yé i hikôô hi nwii.