Kii i nla hôla bés i ngéda di gwé ngôñ i boñ mam mabe?

1. Mambe manoodana bôt ba binam bobasôna ba gwé?

BAA u ma bana ngôñ i boñ ngim jam i nlémél bé Yéhôva? Ibale hala, u hoñol bañ le ndik wetama nyen u mboma i nya manoodana i. Bibel i nkal le: “Manoodana mo ki mo ma yé ngi kwél bé handugi ma ma mbéna kwél bôt ba binam.” (1 Korintô 10:13)a Hala a nkobla le to mambe manoodana u mboma, yak bôt bape ba mboma mo. U ta bé wetama, u nla yémbél ni mahôla ma Yéhôva.

2. Mambe manoodana lôk kéé ihogi ni bôt ba ba nigil Bibel ba mboma? (Béñge yak bititii.)

² Bibel i nkal ki le: “Hiki mut a nkôhna manoodana i ngéda minheña nwé nyemede mi ñôt nye, mi lop ki nye.” (Yakôbô 1:14) Hiki mut nyen a gwé mé manoodana. Kiki hihéga, lôk kéé ihogi i nla ba bebee i kwo i hiandi hi malal ma nyega ni muda tole ni munlôm, ndi bape ba nla kwo i hiandi hi malal ma nyega ipôla bôlôm ni bôlôm tole bôda ni bôda. I bôt ba bé béñge malal ma nyega behee ba nla témb ba kwo mu hiandi hi. Yak bôt ba ba bé ôt hibañga behee, ba hiôôk maok ba nla ba bebee i kwo mu hiandi hi. I manoodana mana mon lôk kéé ihogi ni bôt ba nigil Bibel ba mboma. Ngim mangéda bésbobasôna di yé di mpot kiki ñôma Paul nu a bi kal le: “I ngéda me nsômbôl boñ jam li téé sép, i jam li yé béba jon li yé ikété yem.”​—Rôma 7:21.

3. Ibale mut a mbéna bana ngôñ i boñ mam mabe, kii i nla tééñga nye?

³ Ibale u mbéna bana ngôñ i boñ jam libe, hala a yé le a tômbôs we, u hoñlak le u nla bé yémbél manoodana. U nla ki lehel ñem, u hoñlak le kiki u mbana ngôñ i boñ jam libe, Yéhôva a nkôm we mbus. Ndi mahoñol ma, ma téé bé. Inyu tibil nok i jam li, d’a timbhe mambadga ima munu yigil ini: (1) Njee a nsômbôl le di hoñol le di nla bé yémbél manoodana ni le Yéhôva a nkôm bés mbus? (2) Kii i nla hôla bés i yémbél manoodana?

MAMBE MAHOÑOL “MUT MBE” A NSÔMBÔL LE DI BANA?

4. (a) Inyuki Satan a gwé ngôñ le di hoñol le di nla bé yémbél manoodana? (b) Kii i ñunda le di nla toi yémbél manoodana?

⁴ Satan a gwé ngôñ le di tomb i ngéda di yé i bisu bi manoodana. Yésu a bi unda banigil bé i jam li i ngéda a bi niiga bo i soohe le: “U nwas bañ le di kwoo ikété manoodana, ndi tohol bés i moo ma mut mbe.” (Matéô 6:13) Satan a nkal le i ngéda mut a yé i bisu bi manoodana, a nla bé nôgôl Yéhôva. (Hiôb 2:​4, 5) Inyuki Satan a gwé mahoñol ma? Satan nyen a bé mut bisu i ndogbene Yéhôva, a bi waa yak gwélél nye. Jon a nhoñol le di yé kiki nye, le ibale manoodana ma nlo, d’a kôm Yéhôva mbus. Satan a bé hoñol yak le Yésu, Man Djob nu a yé peles, a bé le a kwo i manoodana mé. (Matéô 4:​8, 9) Ndi baa u nhoñol toi le di nla bé yémbél manoodana? To jam! Di gwé minlélém mi mahoñol ni ñôma Paul nu a bi kal le: “Inyu mam momasôna, me gwé ngui ni njel nu a nti me lipémba.”​—Filipi 4:13.

5. Kii i ñunda le Yéhôva a nyi le di nla yémbél manoodana?

⁵ Yéhôva a ta bé kiki Satan, nye a nyi le di nla yémbél manoodana. Kii i ñunda hala? Yéhôva a bi kal le limut li bôt likeñi li ga tagbe njiiha ikeñi. Hala a nkobla le kii? Yéhôva a ntembee bé. Nyen a nkal le he ndék bôt bé, ndi ngandak bôt i i nôgôl nye i ga jôp i mbok yondo, ba ma “jôwa mimbôñgô nwap mi mambot, ba yilha ki nwo puba ikété matjél ma Man Ntômba.” (Masoola 7:​9, 13, 14) Hala a ñunda le Yéhôva a nyi le di nla yémbél manoodana.

6-7. Inyuki Satan a nsômbôl le di hoñol le di nla bé yémbél manoodana?

⁶ Satan a gwé ngôñ le di tomb, a gwé ki ngôñ le di lehel ñem, le di hoñol le Yéhôva a ñunbene bés inyule di mbana ngôñ i boñ mam mabe. Inyuki Satan a gwé mahoñol ma? Satan nyen a gwé bé botñem yo ki yo. Yéhôva a bi kit le Satan a’ bana bé niñ boga. (Bibôdle 3:15; Masoola 20:10) Satan a ngwés le yak bés di lehel ñem. A nyi le i bisai a bi nimis, bés d’a kôs gwo. Ndi a ntumbba yañga. Bibel i ñunda yaga le Yéhôva a gwé ngôñ i hôla bés, a ñôm bé bés nsohi. A “nsômbôl bé le mut nye ki nye a tjiba, ndi a nsômbôl le bôt bobasôna ba pam i hiel miñem.”​—2 Pétrô 3:9.

⁷ Jon ibale di nhoñol le di nla bé yémbél manoodana tole botñem yo ki yo i ta ha bé inyu yés, wee mahoñol ma Satan mon di nkahal bana. Ibale di ntibil nok hala, di ga yoñ makidik ma ngui inyu kolba nye.​—1 Pétrô 5:​8, 9.

KII LIBAK LI KWÉHA LI NLA TINDE BÉS I HOÑOL?

8. Handugi bibéba kiki bo wip, ndéñg, manola, kii ipe ba nsébél le béba? (Tjémbi 51:5) Béñge yak “Ndoñi i buk.”

⁸ Handugi Satan, yom ipe i nla tinde bés i hoñol le di nla bé yémbél manoodana, tole botñem yo ki yo i ta ha bé inyu yés. Kii i? Béba di bi gwééna, i i nlôl bés yak Adam bo Éva.b​—Hiôb 14:4; añ Tjémbi 51:5.

9-10. (a) Bimbe bikuu béba i bi lona Adam bo Éva? (Béñge yak titii.) (b) Bimbe bikuu béba i nlona bés?

⁹ Di béñge bikuu béba i bi lona Adam bo Éva. I ngéda ba bi ndogbene Yéhôva, ba bi solop, ba haba mambot. I kaat ini le Étude perpicace des Écritures i ntoñol i jam li, i nkal le: “Béba i bi boñ le kiññem i lôôha kéés bo, ba bana nduña, ba kon woñi, ba wo ki nyuu.” A bé ndik kii bo le ba nkwéhne bo ikété ndap. Adam bo Éva ba bé ndik le ba kiiña mu ndap, njel yo i yo i bé bé le ba pam. Ba bi jôp i mok mi béba.

¹⁰ Ndi bés di ta bé kiki Adam bo Éva. Binoñ bi ta bé inyu yap, ndi bi yé inyu yés. Binoñ bi nsas bibéba gwés, bi nhôla ki bés i bana loñge kiññem. (1 Korintô 6:11) Ndi di bi gwééne yaa ikété béba, jon kiññem i kôli kéés bés, di kôli bana nduña, di konok woñi, di wok nyuu. Bibel i ñunda yaga le bôt ba binam ba yé i mok mi béba. Béba i bi ane “ki i bôt ba bi boñ bé béba kiki Adam a bi boñ béba i ngéda a bi ndogop.” (Rôma 5:14) To hala, di nlama bé lehel ñem, di nlama bé to hoñol le di nla bé yémbél manoodana. Di nla jôs mahoñol mabe. Lelaa?

11. Kii di nlama boñ i ngéda di nhoñol le di nla bé yémbél manoodana, inyuki? (Rôma 6:12)

¹¹ I ngéda di nkahal tomb, di hoñlak le di nla bé yémbél manoodana, a yé ndik wengoñle i béba i yé bés mu nyuu i yé “pôdôs” bés. Ndi di emble bañ yo. Inyuki? Inyule Bibel i nkal le di nlama bé nwas le béba i kônde “ane” manyuu més. (Añ Rôma 6:12.) Hala a nkobla le di nla yoñ makidik le manoodana ma ga yémbél bé bés. (Galatia 5:16) Ibale Yéhôva a yik le di nla bé yémbél manoodana, ki a nkal bé bés le di yémbél mo. (Ndiimba Mbén 30:​11-14; Rôma 6:6; 1 Tésalônika 4:3) I mam mana momasôna ma ñunda le di nla toi yémbél manoodana.

12. Kii di nlama boñ ibale di nkahal lehel ñem, inyuki?

¹² Ibale di nkahal lehel ñem, di hoñlak le Yéhôva a ñôm bés nsohi inyule di mbana ngôñ i boñ béba, a yé ndik wee i béba i yé bés i nyuu i yé “pôdôs” bés. Ndi, “di emble bañ yo. Inyuki? Inyule Bibel i ñunda le Yéhôva a nok bés loñge loñge, a nyi le di bi gwééne ikété béba. (Tjémbi 103:​13, 14) A “nyi mam momasôna” inyu yés, a nyi yak lelaa béba i ntinde bés i bana mahoñol mabe. (1 Yôhanes 3:​19, 20) Ibale di njo sañ inyu boñ le di kwo bañ ikété manoodana, Yéhôva a nkônôl bés maséé. Kii i nyis bés hala?

13-14. Ibale di mbana ngôñ i boñ mam mabe, baa hala a nkobla le di yé bibéba bi bôt? Toñol.

¹³ Bibel i ñunda le mut a nla bana lem i boñ mam mabe, i ñunda ki le mut a nla bana ngôñ i boñ mam mabe. I mut a gwé lem i boñ mam mabe, a nla yoñ makidik le a mboñ ha bé mo. Ndi i mut a gwé ngôñ i boñ mam mabe, ngim mangéda, a nkôôba bé. Kiki hihéga, i likoda li Korintô, i hiai bisu, bôlôm bahogi ba bé lal ni bôlôm, yak bôda bahogi ba lalak ni bôda ilole ba nyila bikristen. Paul a bi tila le: “Hala nyen bahogi ikété nan ba bé.” Baa hala a nkobla le ba bééna ha bé ngôñ i boñ bibéba bi? Di nhégda le ba bé le ba bana i ngôñ i, inyule i ngéda mut a mboñ i nya mam i, bun bé le ma séhi nye i boña. Ndi i bôt ba bé ba bana hôtnyuu, ba bé kwo ha bé mu mam ma, ba bé ba lémél Yéhôva. Yéhôva a bé tehe bo kiki bôt le ba “nugus.” (1 Korintô 6:​9-11) Yak bés di nla boñ hala.

¹⁴ To mambe manoodana ma ntééñga we, u nla yémbél mo. To ibale mahoñol mabe ma nla bé séhi we i boña, u nla bana hôtnyuu, u waa ‘boñ sômbôl i minsôn ni i mahoñol [moñ].’ (Éfésô 2:3) Kii i nla hôla we i boñ hala le ndi u yémbél mahoñol moñ mabe?

KII I NLA HÔLA WE I YÉMBÉL?

15. Ibale di nsômbôl yémbél bilem bibe, inyuki di nlama bé lôk bésbomede?

¹⁵ Inyu boñ le u yémbél manoodana, u nlama neebe le u gwé bilem bibe. U lôk bañ wemede ni “bipék bibe.” (Yakôbô 1:22) Ibale u nyan béba yoñ u kalak le: “Me me nyo tañ laa, bape ba nyo iloo me,” tole ibale u ñôm bôt bape nsohi, u kalak le: “Ibale me mbéñge bititii bi malal, a yé inyule nwaa wem a gwé bé ngéda yem,” hala a ga boñ le u kônde sôôbe ikété béba. U yan bañ béba to ibale u nhoñol ndik yo nhoñlak. Neebe le u gwé bilem bibe.​—Galatia 6:7.

16. Kii i nla hôla we i keñgle béba?

¹⁶ I ngéda u neebe le u gwé bilem bibe, i mbéda nano le u joo sañ inyu boñ le u boñ bañ mam mabe. (1 Korintô 9:​26, 27; 1 Tésalônika 4:4; 1 Pétrô 1:​15, 16) Yimbe kii i mbéna tinde we i boñ béba, ni i ngéda u mbéna bana ngôñ i boñ béba. Bebek u gwé ngim mam i i mbéna noode we tole ngim mangeñ u mbéna boma manoodana. Baa u mbéna boma manoodana i ngéda u yé nwaak, tole ni juu? Yoñ ngéda i hoñol kii w’a boñ i ngéda w’a boma manoodana. U nlama boñ hala ilole u mboma manoodana.​—Bingéngén 22:3.

17. Ndémbél i Yôsep i niiga kii bés? (Bibôdle 39:​7-9) (Béñge yak bititii.)

¹⁷ Di béñge lelaa Yôsep a bi boñ i ngéda nwaa Pôtifar a bé tjak nye ndéñg. A bi lep bé ngéda, a bi pala tjél. (Añ Bibôdle 39:​7-9.) Hala a niiga kii bés? Ilole nwaa Pôtifar a ntjak nye ndéñg, Yôsep a bé yi le ndéñg i yé béba ikeñi kiyaga. Yak we u nlama yoñ makidik le u mboñ bé béba ilole u mboma manoodana. Hala a mboñ le i ngéda manoodana ma nlo, w’a boñ ndik i yom u bi mal kit behee.

‘DI KEE NI BISU I WANBA’

18. Kii i nla hôla bés i yémbél manoodana? (2 Korintô 13:5)

¹⁸ Inyu yémbél manoodana, di nlama ‘wanba hiki ngéda’ inyu tehe too di yé hol. (Añ 2 Korintô 13:5.) Yoñ ngéda i wan mahoñol moñ ni maboñok moñ, u héñha ki i mam u nlama héñha. Kiki hihéga, to ibale u nyémbél manoodana, u nla badba le: ‘Baa me mpala yémbél mo?’ Ibale u nyimbe le u ntiñha, kiññem i lôôha bañ kéés we. Boñ kii yosôna u nla inyu boñ le lisañ lipe, u pala yémbél manoodana. Badba le: ‘Baa me yé le me pala luhul mahoñol mabe? Baa i mam me ñañ, me ñemble, tole me mbéñge i télé ni i téléfôn ma nla boñ le me kwoo ikété manoodana? I ngéda ba ñunda bititii bi malal, baa me yé me hoo tagbe? Baa me neebe le mambén ma Yéhôva ma nloo mambén momasôna, to ibale i mbat le me joo sañ i ngui inyu nôgôl mo?’​—Tjémbi 101:3.

19. Lelaa ngim mam i di nyan i nla tinde bés i kwo ikété manoodana?

¹⁹ U nlama bé yan béba u mboñ. Bibel i nkal le: “Ñem u yé malôga iloo mam momasôna, u yé ñôbak.” (Yérémia 17:9) Yésu a bi kal le ñem u gwé “bipék bibe.” (Matéô 15:19) Kiki hihéga, mut nu a bé béñge bititii bi malal behee, a nla kahal hoñol le béba i ta bé i béñge bifôtô bi bôda ba ba hééba bé loñge inyule ba ta bé nso. Tole a nla hoñol le, ‘béba i yé hee i hégda le me yé i boñ béba ibale me mboñ bé béba?’ A yé ndik wee a yé ‘hek pék inyu yônôs minheña mi minsôn.’ (Rôma 13:14) Kii i nla hôla bés le di kwo bañ mu hiandi hi? Di boñ bañ disisii di mam di di nla tinde bés i boñ béba ikeñi.c Di nlama ki luhul bibéba bi mahoñol tole “bipék bibe,” bi bi ntinde bés i yan béba yés.

20. Imbe botñem di gwé, kii i nhôla bés i len ini?

²⁰ Di ntehe le di nla yémbél manoodana ni mahôla ma Yéhôva. Di ntehe ki le konangoo i Yéhôva yon i mboñ le di niñ i boga ni boga i mbok yondo. Kinje maséé d’a nok ha ngéda i, i gwélél Yéhôva ibabé i bana mahoñol mabe mo ki mo! Ndi ilole i ngéda i i nkola, di yé maséé inyule di nyi le Yéhôva a nti bés ngui i yémbél manoodana, a ñôm bé bés nsohi i ngéda di gwé mahoñol mabe. Ni mahôla ma Yéhôva, di nla yémbél!