Lelaa Mbôgi Yéhôva i ntehe suklu?

Litehge jés li suklu li niñne i ngii matiñ ma Bibel. Hiki Mbôgi Yéhôva i ngwélél kiññem yé inyu kit lelaa a nla gwélél matiñ ma Djob munu mam ma ma noñ.a

• Suklu i nlôôha ba nseñ

• Di nlama bana litehge li kôli inyu suklu

• Suklu ikeñi i nla lona ngandak mandutu i pes minsôn ni i pes mbuu

• Baa Mbôgi Yéhôva i gwé nkwaade? (hala wee suklu maéba ma bibase i kel sonde)

Suklu i nlôôha ba nseñ

Suklu i nhôla mut i bana “bañga pék ni pék i bagal mam,” bilem bilam Bibel i nlôôha diihe. (Bingéngén 2:​10, 11; 3:​21, 22) Yésu a bi yigle banigil bé ndak le ba niiga ndigi mam a bi kal bo. (Matéô 28:19, 20) Jon di nhôla, di tinak ki bôt ba ntôñ wés makénd le ba ke i suklu, ba bana ngap i yi soñgol, tila, i kwel ni bôt,b ni ki le ba nigil i yi maboñok ma bibase bipe ni bilem bi matén mape.​—1 Korintô 9:​20-22; 1 Timôtéô 4:​13.

Biane bi nkoñ isi gwomede bi ntehe le suklu i yé loñge ngandak, jon bi bi yoñ makidik le boñge ba boñ suklu i boñge letee ba kôhna Set (CEP), i mbus ba boñ yak suklu i njohok boñge, letee ba kôhna Bacc i nyônôs iba (BACCALAURÉAT). Di nôgôl mambén ma inoñnaga ni litiñ li li nkal le: “Hi mut a suhus nyemede isi baane ba kéhi ngii yé,” hala wee biane bi nkoñ isi. (Rôma 13:1) I yé ki le di nti bon bés makénd le ba boñ kii yosôna ba nla inyu tibil boñ suklu, he bé le ba boñ suklu i pôônaga wee i gwééne bé bo nseñ.c Kiki Bañga i Djob i nkal: “To kinje jam ni ngwel, gwela jo ni ñem wonsôna, wengoñle Nwet nyen ni ngwélél, ndi ha bôt bé.”​—Kôlôsé 3:​23, Kaat Nyambe.

Suklu i nhôla bés i tôñgôl mahaa més. Bibel i nkal le: “Ibale mut a ntôñgôl bé bôt ba lihaa jé, ndi loñge loñge bôt bé ba ndap, wee a mal tañba hémle a yé béba iloo mut a ntop bé hémle.” (1 Timôtéô 5:8) Suklu i boñge ni i njohok boñge i nla hôla bés i tôñgôl mahaa més kiki mbén Djob i nkal. Kiki kaat njôôñ yi le The World Book Encyclopedia i nkal, suklu i gwé ngandak njômbi, ndi njômbi i nlôôha ba nseñ i yé le “i hôla bôt le ba yila bagwelnson ba ba num matam ikété loñ . . . ba bak ki basal bôlô ba ba nhôla loñ yap le i kwo bañ ikété liyep.” Ibale mut a gwé ngap, ndi a boñ ki suklu loñge, a nla tibil tôñgôl lihaa jé kiki i nsômbla iloo kiki i mut nu a gwé bé ngap ndi i bak ki le to suklu a mboñ bé.​—Bingéngén 22:29.

Bagwal ba ntôñgôl ki bon bap inyu kôôba bo i yoñ niñ yap i moo ngéda ba nañ. Jon, suklu i nhôla bo i yônôs i njômbi i. (2 Korintô 12:14) Di nti bagwal makénd le ba ep bon bap i suklu to ibale suklu i nhee diye i het ba nyééne, to ibale suklu i, i nlédél bo, tole bilem bi loñ bi neebe bé le boñge ba ke i suklu.d Di nti ki bagwal maéba le yak bomede ba ha woo inyu niiga bon bap.e

Di nlama bana litehge li kôli inyu jam li suklu

Di yé di ntibil wan mahoñol ngandak bôt i nti inyu jam li suklu. Bibel i nkal le: “Hitégéé hi mut hi nhémle bipôdôl gwobisôna, ndi mut yihe a ntibil béñge homa a nkil.” (Bingéngén 14:15) Inyu noñ litiñ lini, di nyoñ ngéda i tibil wan mahoñol momasôna bôt ba nti inyu suklu ikeñi (mbôñgô suklu), moni hala a mbat ni umbe nseñ i nla ti. Kiki hihéga, suklu inyu i gwel bôlô i moo i nla ba nseñ ibale mañge a mboñ yo ni hihéga.

Biniigana bi Bibel bi gwé mahee ngandak iloo biniigana bi suklu. Mahéñha ni suklu, biniigana bi Bibel bi nti yi i i nlôl ni Djob. (Yôhanes 17:3) Bibel i niiga ki lelaa di nla bana bilem bilam​—“telepsép ni mbagi sép, ni mbagi tetee i mpômbô njel ilam.” (Bingéngén 2:9) Ñôma Paul nye a bi boñ i yom di nla sébél i len ini le suklu ikeñi, ndi to hala, a bi ba nkwoog nkaa le ‘yi i Yésu Kristô i nloo mam momasôna.’ (Filipi 3:8; Minson mi baôma 22:3) Yak i len ini, ngandak Mbôgi Yéhôva i bi boñ bisuklu bikeñi, ndi i yé nkwoog nkaa le biniigana bi Bibel bi nlôôha bana mahee.f

Suklu ikeñi i nla ôbôs bilem gwés bilam yak hémle yés

Ngén i Bibel yada i nkal le: “Mut yihe a ntehe jam libe, a nsolop.” (Bingéngén 22:3) Mbôgi Yéhôva i ntehe le bahoma ba bisuklu bikeñi ba yôni ni ngandak maboñog mabe i i nla ôbôs bilem gwap bilam yak hémle yap. Inyu njom i nyen ngandak Mbôgi i Yéhôva i ntjél le bo tole bon bap ba jôp i nya bahoma i. Ba ntibil yaga yi le i bahoma ba bisuklu bikeñi, minkoda mi mahoñol mi ntôl, kiki bo:

• Nkoda mahoñol: Moni nwon mi nlona maséé ni libak li nwee

  Ba yé ba mbéna kal le suklu ikeñi yon i yé njel i i nlôôha ilam inyu kôhna bôlô i ba nsaa ngandak moni, kayéle ngandak baudu i mboñ bisuklu bikeñi ndik inyu kôhna ngandak moni. Ngandak ikété yap i mbot ñem le moni mi ga lona bo maséé ni libak li nwee, ndi Bibel i niiga le hala a yé bijôñ bi mahoñol. (Ñañal 5:​10) Ndi iloo hala, Bibel i niiga yaga le i “gwés mut a ngwés moni i yé nkañ u bibéba bi mam gwobisôna,” i nkena yak mut i nimis hémle yé. (1 Timôtéô 6:​10) Mbôgi Yéhôva i nyoñ bitelbene gwobisôna bi bi mbéda inyu boñ le ba kwo bañ i hiandi hi “malôga ma lingwañ.”​—Matéô 13:22.

• Nkoda mahoñol: Suklu ikeñi i nla lona lipém ni tel ikeñi

  Kiki hihéga, Nika Gilauri mut m’bô i loñ Géorgia a bi tila i yom bôt ba loñ bobasôna ba nhoñol inyu i boñ suklu ikeñi: “I loñ Géorgia, i yé nhélhak i boñ suklu ikeñi inyu bana ngim tel. . . . [Behee,] i boñge ba wanda ba ba bi kôhna bé mapep ma bisuklu bikeñi, hala a bé ison ngandak inyu mahaa map.”g Mahéñha ni hala, Bibel i mbéhe bés le di tjôô humbulnyuu i nkoñ isi. Yésu a bi kal baéga bibase bi ngéda yé, bi bi bé yéñ lipém le: “Lelaa ni nla hémle, bé ba ni nkuhul lipém wada ni nu?” (Yôhanes 5:​44) Suklu ikeñi i nla hôñôs ngôk, lem ibe i Djob a ñoo.​​—Bingéngén 6:​16, 17; 1 Pétrô 5:5.

• Nkoda mahoñol: Hiki mut nyen a nlama kit i yom i yé ilam tole i i yé ibe

  Mbôgi Yéhôva i neebe matéak ma Nyambe inyu loñge ni béba. (Yésaya 5:​20)

  Ndi, inoñnaga ni i yom lipep li manwin ni hop Ngisi le Journal of Alcohol and Drug Education li bi tila, ngui i bilôñ bibe ikété bisuklu bikeñi i ntinde ngandak baudu i “yoñ makidik ma ma nkiha bé ni i yom ba nyi le i yé ilam inyu loñge ni béba.”h Litehge li, li nkiha ni litiñ li Bibel lini le: “Bilôñ bibe bi ñôbôs bilem bilam.” (1 Korintô 15:33) Bahoma ba bisuklu bikeñi ba nhôñôs bilem bibe bi Djob a ñoo, kiki bo: Lihiua, li ôt hibañga, ni malal ma nyega ipôla bôt ba ba ta bé mbiibaga.​—1 Korintô 6:​9, 10; 2 Korintô 7:1.

• Nkoda mahoñol: suklu ikeñi yon i yé bañga njel inyu lémés niñ i nkoñ isi

  Di nek bé le ngandak i nke ni bisu i boñ bisuklu bikeñi he inyu yéñ kwo ngwañ bé, to yéñ lipém bé, ndi to i yéñ bana ngôñ i i téé bé sép, ndi yom ba nyéñ i yé i hôlôs bomede ni lémés niñ i nkoñ isi. I njômbi i, i ta bé ibe. Ndi Mbôgi Yéhôva, yo, i bi pohol i bana litehge lipe. Kiki Yésu, di nyoñ Ane Djob kiki pom njel i i nti bés botñem le nkoñ isi u ga lama. (Matéô 6:​9, 10) Ndi to hala, di nyumbi ndik bé moo le Ane Djob i loo inyu mélés mandutu ma nkoñ isi. Iloole di boñ hala, kiki Yésu, di ñañal “miñañ minlam mi ane” ikété nkoñ isi wonsôna, di hôlga ki mbôgôl i dikôô di bôt hiki nwii inyu héñha biniñ gwap.i​—Matéô 24:14.