Di yéñ nkus u u yé ntiik

1, 2. I masuk ma ngéda mana, inyuki diyeyeba d’a kônde ndigi ba?

MAM ma nyuñga ma nkoñ isi u len ma nlet, ma bak ki nkoda. Boñge bawanda ba nyéñ bôlô, ibabé i léba yo. Ngandak yap i yé bebee i nimis niñ yap inyu ke yéñ niñ biloñ bipe bi bi yé ngwañ. Yak biloñ bi bi nlôôha ba ngwañ, liyep li yé nyoo ngandak. Nsôsôgô ipôla mingwañ mi bôt ni diyeyeba, u nwaa bé keñep. Inoñnaga ni minsoñgi mi ntip bôña, jôga jada li bôt i ngii mbôgôl li yé ngwañ, ba gwé ngandak nkus iloo bana bôt bape ba nkoñ isi bobasôna mpôdnaga. Tolakii mut a nla bé kal too nsoñgi unu u yé maliga tole to, mut nye ki nye a nla bé pééna le, didun di didun di bôt di yé ngoo. Ki le bape ba gwé ngandak lingwañ li li ga nom i tjai di tjai. Yésu a kémhe jam li, a kal le: “Ni gwé diyeyeba ngéda yosôna i bééni.” (Markô 14:7) Inyuki nya ngitelepsép i?

² Yésu a bé yi le mam ma nyuñga ma nkoñ isi unu ma ga héñha bé, letee Ane Djob i lo. Kiki mam ma m’bô ni ma ndôk bibase, hép nkus i mam ma nyuñga ma nkoñ isi unu, i ba mpôdôl i kaat Masoola 18:3 kiki “bôt ba nyuñga,” i yé jam jada mukété nkoñ isi u Satan. To hala kii litén li Djob li nyoñ bé ngaba ni mam ma m’bô ma nkoñ isi, to ni kwéha base, libim ikété yap li nla bé bagla ni mam ma nyuñga ma nkoñ isi u Satan.

3. Mambe mambadga di ga wan munu yigil ini?

³ Bés kiki bikristen, di mboñ loñge i wan litehge jés li mam ma nyuñga ma nkoñ isi unu, ni njel mana mambadga: ‘Lelaa me nla gwélél nkus wem inyu unda le me tiñi ni Yéhôva? Lelaa me nla yoñ ndik ndék ngaba i mam ma nyuñga? Mambe mam ma ñunda le litén li Djob li mbôdôl nye ñem nya i yôni munu ndutu nkoñ isi unu?’

NGÉN I KINDAK NU NGITELEPSÉP

4, 5. (a) Kii i bi pémél kindak i ngén Yésu? (b) Mambe mabéhna Yésu a bi ti banigil bé?

⁴ Añ Lukas 16:1-9. Ngén Yésu i kindak nu ngitelepsép i nla tinde bés i ôt pék. Mbus ba bi soman nye le a bé ôbôs nkus u malét wé, kindak nu a bi gwélél “bañga pék” inyu “yéñ mawanda” ma ma bé le ma hôla nye, mbus a bé lama nimis bôlô yé.a I yé ntiik le, Yésu a bé tinde bé banigil bé i boñ mam ma téé bé sép inyu pamba munu nkoñ isi unu. A bi kal le liboñok li, li yé li “bon ba hisi hini,” ndi a bi gwélél ngén ini inyu niiga ngim jam.

⁵ Yésu a bé yi le, kiki kindak i bé ikété ndutu, hala ni nyen yak ngandak banigil i bé lama boñ inyu pamba munu nkoñ isi u ngitelepsép unu. Jon, a bi ti bo makénd le: “Tublana bébomede mawanda ni nkus u ngitelepsép, le ngéda w’a mal ba [Yéhôva bo Yésu] leege bé bilap bi boga.” Kii di ga nigil munu maéba ma Yésu mana?

6. Lelaa di nyi le mam ma nyuñga ma nkoñ isi unu ma bé bé ikété bitééne bi Djob?

⁶ To hala kii Yésu a toñol bé inyuki a sébél nkus le “ngitelepsép,” Bibel i ntibil toñol le nyuñga i bé jôp bé ikété bitééne bi Djob. Yéhôva a bi ti Adam bo Eva i wom Eden ngandak gwom inyu yônôs ngôñ yap. (Bibôdle 2:15, 16) Mbus, ngéda mbuu mpubi a bi kwél minhook mi likoda li hiai bisu, “to wada a ba kal bé le yom yo ki yo mu gwom a ba a gwé i ba yé; ndi gwom gwobisôna bi ba bo ntjangén.” (Minson mi baôma 4:32) Mpôdôl Yésaya a bi pôdôl ngim ngéda i het bôt ba binam bobasôna ba bé lama bana nkus hana isi, ibabé i saa. (Yésaya 25:6-9; 65:21, 22) Ndi ipôla i, banigil ba Yésu ba bé lama bana ngôñ ni “bañga pék” inyu gwélél “nkus u ngitelepsép” u nkoñ isi u len, mu kii ba nyéñ lémél Djob.

LOÑGE LIGWÉÉLAK LI NKUS U NGITELEPSÉP

7. Mambe maéba di nléba i kaat Lukas 16:10-13?

⁷ Añ Lukas 16:10-13. Kindak i ngén Yésu a bi yéñ mawanda inyu yéñe yé nyemede. Mahéñha ni hala, Yésu a bi ti banigil bé maéba le ba yéñ mawanda i ngii, inyu unda le ba nyéñ bé yéñe yap bomede. Minlôñ mi mi noñ ngén i, mi ñunda maada ma yé ipôla ligwéélak jés li “nkus u ngitelepsép” lôñni ndéñbe yés i pañ Yéhôva. Yésu a bé sômbôl unda le di “nla ba maliga”, tole di nla yi gwélél nkus u ngéda di nkôs wo. Lelaa hala?

8, 9. Ti dihéga di di ñéba lelaa ngandak lôk kéé i bi unda maliga map ikété ligwéélak jap li nkus u ngitelepsép.

⁸ Njel yada di nla gwélél inyu éba le di yé maliga ni bigwel bi moo gwés, i yé i ti moni wés inyu nit nson ñañ nlam i nkoñ isi wonsôna, u Yésu a bi bôk a pôdôl, u u bé lama bôña. (Matéô 24:14) Hingonda hiada i India hi bi tééda moni hikukuu, hi ba kôndge batjañtjañ mu ndék ni ndék, hi tjôô yak bitugul gwé inyu yônôs ngôñ yé. Ngéda hi bi yon, higonda hi, hi bi ti nwo inyu nit nson likalô. Mankéé nu munlôm wada i loñ India nu a bééna wom mbôndô, a bi ti ngandak mbôndô kiki likébla i juu li ngobol li Malayalam, a hoñlak le kii ba bééna ngôñ i somb mbôndô, i ti bo yo i moo i bé le i hôla iloo kii a bé le a ti likébla li moni. Hala a yé toi bañga pék. Nlélém jam ni bilôk bikéé bi Grikia, bi bi mbéna ti môô ma ôlivé, mimabga mi manyuñ (mi milik), ni bijek bipe inyu lihaa li Bétel.

⁹ Mankéé wada i Sri Lañka, nu a niñ i len ini i loñ ipe, a bi yilha ndap yé ndap makoda ma sonde, makoda makeñi, ni liyééne li bagwelnson ba ngéda yosô. Hala a yé sesema moni ikeñi ngandak inyu mankéé nu, ndi i yé mahôla makeñi inyu batéé likalô ba libôga li, ba ba yé yep. I ngim loñ i het ba bi sôña nson ñañ nlam, lôk kéé i ti mandap map inyu ba kiki mandap ma Ane, hala a nhôla ngandak basañal ni bape ba ba gwé bé ngandak moni i bana homa likoda ibabé bo i saa.

10. Bimbe bisai di nkôs ngéda di gwé lem i kap?

¹⁰ Dihéga di ntip tehe, di ñunda lelaa litén li Djob li yé “maliga ikété ndék mam,” hala wee ligwéélak jap li lingwañ li minsôn, li li mpam bé nkus i pes mbuu. (Lukas 16:10) Lelaa mawanda ma Yéhôva ma, ma nôgda ngéda ma mboñ nya sesema i? Inyu yap, i bana lem i kap hala, i yé ngim njel i kôs “bañga” nkus. (Lukas 16:11) Sita yada i i yé i ntéé likalô hiki ngéda, a ntoñol bisai a bi kôs lana le: “Kikii me yé mut a nkap, me bi yimbe ngim jam li me mah nôgda bé i meeni. Me bi léba le kii me nke ni bisu i kap i pes minsôn, hala ki nyen me yé bebee i nok bôt bape. Hala a mboñ me le, me ba bebee i nwéhél, le me ba bebee i hônba bape, ni i ba bebee i nok maéba, ni ba nkôôbaga i nihbe wonyu.” Ngandak i bi léba le lem i kap, i ngwéñbaha bo i pes mbuu.​—Tjémbi 112:5; Bingéngén 22:9.

11. (a) Lelaa libak le di nti makébla li ñunda le di gwé “bañga pék”? (b) Limbe likôlhaga li moni li yé ikété litén li Djob? (Béñge titii i bibôdle.)

¹¹ I gwélél nkus wés inyu bugus gwéñe bi Ane, i yé njel ipe i ñéba le di gwé “bañga pék.” Hala a nti bés pôla i ôt nseñ ni libak jés inyu hôla bôt bape. I bet ba gwé bigwel moo bi nkoñ isi unu, ndi ba lah bé ba nsañal, tole ba lah bé ke hôla lôk kéé i biloñ bipe, ba yé maséé i yi le makébla map ma nit nson ñañ nlam u bôt bape. (Bingéngén 19:17) Makébla ma njômbi ñem ma nhôla i ti bikaat ni nit nson likalô i bahoma ba yé liyep, ndi i het mahol ma yé ngandak i pes mbuu. Nano a yé ntandaa ngéda le, mu nya biloñ, kiki bo Kôñgô, Madagaskar, ni Ruwanda, bilôk bikéé bi yé bi bana i pohol ipôla somb bijek inyu mahaa map ni somb bi Bibel, bi, ngim mangéda bi yé bi nhee nsaa u ngim sonde tole ngim sôñ i bôlô. Nano, ni njel makébla ma ngandak bôt, lôñni ‘likôlhaga’ li ba nkôlha moni, bi mboñ le ntôñ Yéhôva u bi kobol bi Bibel, u tjam ki gwo inyu hiki mut ikété mahaa, ni hiki nnigil Bibel. (Añ 2 Korintô 8:13-15.) Hala ni nyen, i bet ba nti, ni i bet ba nkôs, ba nkéñbaha liwanda jap ni Yéhôva.

DI YOÑ NDIK NDÉK NGABA I “MAM MA NYUÑGA”

12. Lelaa Abraham a bi éba le a bé bôdôl Djob ñem?

¹² Njel ipe inyu ba liwanda li Yéhôva, i yé le di yoñ ndik ndék ngaba i mam ma nyuñga, ni le di gwélél libak jés inyu yéñ “bañga” nkus. Ni manôgla, Abraham mut kôba nu hémle, a bi nwas lingwañ li Ur, inyu ke niñ bilap, ni hala nyen a kee ni bisu i ba liwanda ni Yéhôva. (Lôk Héber 11:8-10) A bééna lem i tehe Djob kiki lingen li bañga lingwañ, a noñ bé lingwañ kekikel li li bé le li unda le a mbôdôl bé Djob ñem. (Bibôdle 14:22, 23) Yésu a bi ti makénd i kôna nya hémle i, mu kii a ba kwelek ni mañge wanda nu a ba ngwañ: “Ibale u nsômbôl ba nyonok, ke, nuñul gwom u gwé, u ti diyeyeba, hala nyen w’a bana lisôô li nkus ngii; ndi u loo, u noñ me.” (Matéô 19:21) Mut nu a bééna bé hémle kiki Abraham, ndi bape ba bi unda bôdôl ikeñi inyu Djob.

13. (a) Mambe mabéhna Paul a bi ti Timôtéô? (b) Lelaa di nla bii maéba ma Paul bisélél i len ini?

¹³ Timôtéô a bé mut hémle. Mbus Paul a sébél Timôtéô le “bañga sônda Kristô Yésu,” a kal nye le: “Ngo ngéda gwét sônda yo ki yo i mpégés bé yomede ni mam ma niñ ini, le ndi i lémél nu a tila yo nson sônda.” (2 Timôtéô 2:3, 4) I len ini, banigil ba Yésu, u kônde yak ntôñ gwét u hidun hiada hi bagwelnson ba ngéda yosôna, ba mbii maéba ma Paul mana bisélél kiki la yap. Lôk kéé yosôna i i njôs nkoñ isi, ni ngôñ ikeñi i bana mam nkoñ isi u nhôñôs, ba mbigda litiñ lini le: “Nu a mpoo a yé nkol u nu a mpôôs.” (Bingéngén 22:7) Satan a yé ndik le a ba maséé kiyaga i tehe bés di nlôôs ngéda yés yosôna, ni ngui yés yosôna kiki minkol mi mam ma nyuñga ma nkoñ isi wé. Ngim makidik i nla yilha bés minkol mi moni nwii di nwii. Mapil inyu oñ tole somb mbôm mandap, inyu ke bisuklu bikeñi, somb matôa ma nhee diye, ni ma ngand libii i i nlôôha keñi bi nla lona nduña ikeñi inyu moni. Di ñéba bañga pék ngéda di nsuhus likala jés li niñ, ngéda di nkeñgle mapil, di pémhak ki moni ni yihe, inyu boñ le di bana pôla i ba minkol mi Djob, he mi mam ma nyuñga ma nkoñ isi bé.​—1 Timôtéô 6:10.

14. Mambe makidik ma ngui ma mbéda? Ti dihéga.

¹⁴ Inyu ke ni bisu i suhus likala jés li niñ, di nlama yi mam di mbugus i niñ yés. Babiina ba bééna homa bôlô wada nu a bé ti bo moni ngandak. Ndi, ngôñ yap i tiimba yoñ nson u nsañal i bi nyéksa bo i nuñul homa wap bôlô, sitima yap, ni gwom bipe. Ha nyen ba bi ke hôla maoñ ma hikuu hikeñi i Warwick, New York. Ba bi bana bisai bi tôbôtôbô i sal lôñ yada ni ngond yap bo nkil wap ngandak sonde, yak ni bagwal ba nlôm ngond yap, ba ba bé sal mu maoñ ma Warwick. Mankéé nu muda wada, nu a yé nsañal i Kôlôradô, i Amérika, a bi léba bôlô i pes ngéda i ngim ndap moni. Bet bé ba bôlô ba bé gwés bôlô yé ngandak, kayéle ba bi bat nye le a bôdôl sal ngéda yosôna inyu bulus nsaa wé ngélé aa. Ndi, kiki bôlô i bé le i suhus ngaba yé i nson likalô, a bi tjél neebe. Ha a yé ndik ndék dihéga ikété nsoñgi nkeñi u bisesema bagwélél ba Yéhôva ba mboñ. Nya makidik i bii gwéñe bi Ane kiki yom bisu i niñ yés, i ñéba le di ndiihe nkus i pes mbuu, ni liwanda jés ni Djob iloo mam ma nyuñga ma, unu nkoñ isi u nla ti bés.

NGÉDA NKUS W’A MAL

15. Limbe lingwañ li nlona bañga maséé?

¹⁵ Lingwañ li ta bé yimbne i bisai bi Djob. Yéhôva a nsayap i bet ba yé “mingwañ ikété minson minlam” (Añ 1 Timôtéô 6:17-19.) Kiki hihéga, ngéda Luciab a bi nok le bagwelson ba bé yiñba i loñ Albania, a bi ke nyoo i nwii 1993, a lôlak i Italia. A bééna bé yom i nit nye, a bôdlak Yéhôva ñem ngandak. Kiki a bé yi pot hop u Albania, a bi hôla 60 bôt i ti niñ yap nkikip yak Yéhôva. Tolakii ngandak ikété litén li Djob i ntéé bé likalô mu nya mabôga het bôt ba nhoo neebe maliga, mam momasôna di mboñ inyu hôla bôt bape i léba ni yén mu njel niñ ma ga bane bés ni bo lisôô li nkus i boga ni boga.​—Matéô 6:20.

16. (a) Kii i mbem mam ma nyuñga u nkoñ isi unu? (b) Lelaa i yi jam li, li nla tihba litehge jés li nkus?

¹⁶ Yésu a kal le: “Ngéda w’a [nkus u ngitelepsép] mal,” a kal bé le ‘ibale w’a mal.’ (Lukas 16:9) Tolakii mandap ma moni ma nyip i dilo di nsôk tini, hala a ta bé to yom i bisu bi jam li ga pémél nkoñ isi ndék ngéda. Nkoñ isi u Satan wonsôna​—hala wee mam ma m’bô, bibase, ni mam ma nyuñga​—u nlama mal. Bapôdôl Ezékiel bo Sôfônia, ba bi bôk pot le, gôl ni silba, mam ma nyuñga ma nkoñ isi u nhôñôs ibôdôl tjai di tjai, ma ga yila yañga. (Ezékiel 7:19; Sôfônia 1:18) Lelaa di yé le di nôgda ibale di mpam lisuk li niñ yés munu nkoñ isi unu, ndi di tehe le di bi lôôs ngéda yés i bok “nkus u ngitelepsép” ilole di yéñ bañga nkus? Di yé le di nôgda kiki mut nu a bi sal niñ yé yosôna inyu bok moni, ndi a yik léba le mi moni mi bé mimbe. (Bingéngén 18:11) Ñ, nya nkus w’a sôk mal, jon, di nimis bañ pôla di gwé i gwélél nkus u inyu ‘yéñ mawanda’ i ngii. To kii di mboñ inyu bugus gwéñe bi Ane i Yéhôva i nyilha bés ngwañ.

17, 18. Kii i yé ntéédaga inyu mawanda ma Djob?

¹⁷ Ngéda Ane Djob i ga loo, bôt b’a saa ha bé inyu yén mandap, bijek bi ga ba yañga, bi bak ki ngandak, matibla ma ma nhee diye m’a ba ha bé. Lihaa li Yéhôva li li yé hana isi li ga ôt nseñ i hisi i nya i nlôôha. Gôl, silba, ni tik ngok ipe i ga ba ndik ha inyu bilama, he bé inyu ngwéñbaha bôt. Kék, ngok, ni bikei bilam kiyaga bi ga ba yañga inyu oñ mandap malam. Mawanda ma ga ba ha inyu ti bés bañga maséé, ha moni bé. Liboñog li mam li yondo li ga ba inyu kap lingwañ li hisi.

¹⁸ Mam ma momasôna ma yé ndik ndék ngababum i nlôôha diye inyu bet ba nyéñ bana mawanda i ngii. Bagwélél ba Djob ba ga bana maséé ma ma gwé bé nwaa ngéda ba ga nok bini bibuk bi Yésu le: “Lona, kôtlana Ane i yé nkôôbaga inyu nan ibôdôl bibéé bi nkoñ ’isi.”​—Matéô 25:34.