“I Ngii Mam Momasôna, Ni Bana Gwéha I Nloo Héga”
“Lisuk li mam momasôna li nkôôge bebe. . . . I ngii mam momasôna, ni bana gwéha i nloo héga bé ni bé.”—1 PÉTRÔ 4:7, 8.
YÉSU a ba yi le ndék yé ngeñ i nsôk ni baôma bé i ba nseñ ngandak. A bé yi yaga yom i mbem bo. Ba bé ba gwé ngandak nson i gwel, ndi bôt ba bé lama oo bo ni tééñga bo, nlélém kii nyemede. (Yôhanes 15:18-20) Mu u u nsôk ba ba lôñ, a hôñlaha bo, ha ngélé yada bé, le ba nlama “gwéhna” bo ni bo.—Yôhanes 13:34, 35; 15:12, 13, 17.
2 Ñôma Pétrô, nu a ba ha u u, a nok nseñ u mabéhna ma Yésu. Imbus ngandak nwii, ngéda tjiba i Yérusalém i ba bebe, Pétrô a tila inyu yigye nseñ u gwéha. A ti bikristen maéba le: “Lisuk li mam momasôna li nkôôge bebe. . . .I ngii mam momasôna, ni bana gwéha i nloo héga bé ni bé.” (1 Pétrô 4:7, 8) Bibañga bi Pétrô bi gwé ngobol i keñi inyu baniñil i “dilo di nsôk” di hiai hi mam hini. (2 Timôtéô 3:1) Ki i yé “gwéha i nloo héga”? Inyuki i yé nseñ le di bana nya gwéha ini inyu bape? Lelaa di nla ki éba le di gwé yo?
“Gwéha i nloo héga”—we ki?
3 Ngandak bôt i nhoñol le gwéha i nlama lo ndik hala i ñem, le ba éñél bé yo. Ndi Pétrô a bé pôdôl bé to umbe ntén gwéha; a bé pôdôl gwéha i i loo mintén mi gwéha nwo minsôna. I bañga ini le “gwéha” i kaat 1 Pétrô 4:8 i yé ngobol buk i grikia le agape. I buk i i nkobol gwéha i i nyéñ bé nseñ u mut nyemede, gwéha i i umne ngii matiñ ma ma nhéñha bé. Kaat ndoñol yada i nkal le: “Ba nla énél gwéha agape inyule i ta bé bipôhle bi mahoñol ndi bikidil bi mut nyemede i sômbôl ni boñ ngim jam.” Hala kiki di bi kôdôl ngim libak i ntinde bés i tôñ ndik bés bomede, i nsômbla le ba bigda bés le di gwéhna bés ni bés, le di boñ hala kiki mambén ma Djob ma niiga.—Bibôdle 8:21; Rôma 5:12.
4 Hala a nsômbôl bé kal le di nlama gwéhna bés ni bés ndik inyule di yé nyégsaga i boñ hala. Agape a ta bé gwéha i i nhañba lék to nduña. Pétrô a kal le di nlama “bana gwéha i nloo héga [hala wee, “di nyandal yo”] i pôla yés.”a (Kingdom Interlinear) Ndi to hala, nya gwéha ini i mbat bilia. Inoñnaga ni buk grikia i ba nkobol le “i nloo héga,” nyi kaat wada a nkal le: “I nhôñlaha mpééna ngwé nu a nimbil minsôn nwé ni ngui yé i nsôk inyu mélés pémsan ngwé.”
5 Gwéha yés i nlama bé nene ndik i mam ma ntômbôl bés tole i ba ndik inyu ngim bôt di mpohol. Gwéha i bikristen i mbat le di “nyandal” ñem wés, le di kéñbaha gwéha yés to ngéda i nla bane bés nledek i boñ hala. (2 Korintô 6:11-13) Hala wee, nya gwéha ini i yé ngim yom di nlama sélés, kiki mpééna ngwé a nlama kôôba ni sal inyu kônde lémés ngwé wé. I yé nseñ ngandak le di bana nya gwéha i bés ni bés. Inyu ki? Manjom ma yé maa inyu ndék yosô.
Inyuki di nlama gwéhna bés ni bés?
6 Njom i bisu, “inyule gwéha i nlôl ni Djob.” (1Yôhanes 4:7) Yéhôva, lipigil li lem gwéha ini, a bôk a gwés bés. Ñôma Yôhanes a nkal le: “Djob a mbambal gwéha yé inyu yés munu jam lini le, a om pombe yé Man i nkoñ isi le ndi di kôs niñ.” (1Yôhanes 4:9) Djob a “om” Man wé le a yila mut binam, a mélés nson wé, ndi a wo ngii kék ngéba—mam mana momasô le ndi “di kôs niñ.” Lelaa di yé le di timbhe Djob gwéha yé ini i mbuma ñañ? Yôhanes a nkal le: “Ibale hala nyen Djob a bi gwés bés, wee di yé nyégsaga le di gwéhna bés ni bés.” (1Yôhanes 4:11) Yimbe le Yôhanes a ntila le, “Ibale hala nyen Djob a bi gwés bés”—ha ndik we bé ndi bés. Litode lini li nôôga loñge: Ibale Djob a ngwés bilôk biké gwés bi mbuu, wee yak bés di nlama gwés bo.
7 Njom i nyônôs iba ini le, i yé bés nseñ ngandak i gwéhna bés ni bés, lôha lôha hanano inyu boñ le di kéñbaha mahôla més i bilôk biké bi bi yé ikété hañba inyule “lisuk li mam momasôna li nkôôge bebe.” (1Pétrô 4:7) Di niñil i “mangéda mabe, ndutu i nihbe.” (2 Timôtéô 3:1) Nkoñ isi ni mam mé mabe, bikuu kii bo nyeñg disi ni ngolba, bi nlona bés mandutu. Ibale di yé ikété manoodana, di nlama kônde adba. Gwéha i i nlôl matihil ma ñem y’a tibil ad bés ni nyuge bés le di “tôñna bés ni bés”.”—1 Korintô 12:25, 26.
8 Njom i nyônôs aa, di nlama gwéhna bés ni bés inyule di nsômbôl bé le di ti “Nsohop pôla” le a pôs bés. (Efésô 4:27) Satan a mpala gwélél ngitepsép i bilôk biké—bomb yap, bibéba gwap, ni mahôha map—kiki ngok i bagene inyu bape. Ba pôhle bañga tole béba liboñok i bilôk biké gwés y’a boñ bés le di pam i ntôñ? (Bingéngén 12:18) Heni ibale di gwééne bés ni bés gwéha i nloo héga! Nya gwéha ini i nhôla bés i tééda nsañ ni ba ñadbaga i sélél Djob “ñem wada.”—Sôfônia 3:9.
Lelaa u ñéba le u ngwés bôt bape?
9 Gwéha i nlama bôdle ikété ndap lihaa. Yésu a kal le bôt b’a yil bañga yé banigil i gwéha b’a bana i pôla yap. (Yôhanes 13:34, 35) Gwéha i nlama nene ha ndik i likoda bé, ndi yak ni ikété ndap lihaa—i pôla babiina ni i pôla bagwal ni bon. Hala a kôli bé ndik i hoñol le di ngwés bôt ba lihaa jés; di nlama ki unda hala nya i yé lam.
10 Lelaa babiina ba nla éba le ba ngwéhna? Munlôm nu a ngwés toi nwaa a ñunda nye i bipôdôl ni i bibôñôl—i bisu bi bôt ni ngéda ba yé botama—le a mbôihe nye. A nti nye lipém jé, ni diihe mahoñol mé, liteghe jé a ntehe mam, ni njômbi yé. (1 Pétrô 3:7) A mbugus gwéñe bi nwaa wé i bisu bi gwé nyemede, a mboñ ki hikii jam a nla i yoñ ngéda ni ngôñ yé i minsôn, i mbuu ni i mahonol. (Efésô 5:25, 28) Mudaa nu a ngwés toi nlôm a nti nye “ngandak lipém,” to ibale nlôm a nyônôs bé ngôñ yé i ngéda a bémlak. (Efésô 5:22, 33) A nit nlôm, a nsuhul nyemede isi yé, a mbat bé nye mam a nla bé kôs, ndi a nit nye le gwéñe bi mbuu gwon bi telep i bisu.—Bibôdle 2:18; Matéô 6:33.
11 A bagwal, lelaa ni nla éba le ni ngwés bon banan? Ngôñ nan i sal ni ngui inyu ti bo mam ma minsôn i ñunda toi le ni ngwés bo. (1 Timôtéô 5:8) Ndi boñge ba gwé ngôñ mam ma nloo bijek, mambot, ni linañle. Ibale ba nañ ni mahoñol i sélél Djob li maliga, ni nlama niiga bo mam ma mbuu. (Bingéngén 22:6) Hala a nkobla le, ikété lihaa linan, ni bana ntjegek ngéda inyu nigil Bibel, ni yoñ ngaba i nson u ñañ nlam, ni ke i makoda ma bikristen. (Ndiimba Mbén 6:4-7) I boñ mam mana hikii ngéda li mbat le ni ti bébomede, téntén munu dilo dibe tini. Nduña nan ni bilia binan inyu tôngôl bon banan ikété mbuu bi ñunda le ni ngwés bo, inyule ha yo ngéda ni ñéba le ni ntôñ toi loñge yap i boga.—Yôhanes 17:3.
12 I yé ki nseñ ngandak le bagwal ba éba bon bap gwéha ngéda ba nyi yom bon ba nôgda ikété miñem nwap. Boñge ba mbomb; ditômbha tjap di miñem di mbat le ni lédés tjo ni gwéha nan. Kala bo le ni ngwés bo, ni ti ki bo ngandak gwéha, hala nyen n’a nôgdaha bo le ba kôli ni gwéha, ni le ba yé nseñ. Ngéda ni mbégés bo ni bibuk bi nlôl ñem, ni mboñ le ba yi le ni ntehe, ni ndiihe ki bilia gwap. Ni kodlak bo ni gwéha, le ndi ni éba bo le ni ntôñ i yi mimbe mintén mi bôt ba nyila. (Efésô 6:4) Gwéha yosô ni ñunda i pôla nan, ni mahoñol malam i nhôla bé i bot lihaa li masé li li nidna, li bak nkôôbaga loñge i kolba mandutu ma dilo di nsôk tini.
13 Gwéha i nyuge bés i yan mahôha ma bôt bape. Bigda le ngéda a bé béhe bet a bi tlina le ba “bana gwéha i nloo héga,” Pétrô a bi ti bo njom i ba nlama bôñôl hala: “Inyule gwéha i nhô ngandak bibéba.” (1 Pétrô 4:8) ‘Hô’ bibéba a nkobla bé le “sôô” bibéba bi keñi. Nya bibéba i i nlama yeelana ni wéna ni babôgna ba ntôñ. (Lôk Lévi 5:1; Bingéngén 29:24) Hala a yé hañba gwéha ngandak—yak tjél noñ bitilna—i nwas le baboñ bibéba bi nsuñgaha ñem ba kônde ke ni bisu i tét ni nôgha bôt ba ngi nsohi liyod.—1 Korintô 5:9-13.
14 Ngandak ngélé, mahôha ma bilôk biké ni bibéba gwap bi ta bi ba bé to bañga jam. Bés bobasôna di baage to imbe ngéda i bipôdôl ni i bigwélél, hala a mbéna ti liyod ni mbabaa i pôla yés. (Yakôbô 3:2) Ba di gwé lem i tjam mahôha ma bôt bape? Nya liboñok ini i yé ndik le i lona mindañ ikété ntôñ. (Efésô 4:1-3) Ibale gwéha yon i ñéga bés, D’a tjél “yelel lem be” i manké wés. (Tjémbi 50:20) Nlélém kii pem ni pén ba nhô bahoma ba gwé mahindi i libap li ndap, hala nyen gwéha i nhô mahôha ma bôt bape.—Bingéngén 17:9.
15 Gwéha y’a nyuge bés le di hôla bet ba gwé toi ngôñ ni mahôla. Kii mangéda i dilo di nsôk ma mbep ndik bep ni bep, i yé le i pam le bilôk biké gwés bi gwé ngôñ ni mahôla ma minsôn. (1 Yôhanes 3:17, 18) Kii ka héga, ba wada ikété likoda jés a nkwo liyep inyule bikuhul gwé bi mal tole a nimis homa wé nson? Ha ni nyen di nla ti mahôla ma minsôn inoñnaga ni kôs yés. (Bingéngén 3:27, 28; Yakôbô 2:14-17) Ba ndap mañ yik muda wada i mbat matibla? Bebek ha nyen di nla yoñ bikidil i ti nye mahôla més ni yoñ ngim ngaba ikété nson.—Yakôbô 1:27.
16 Gwéha di gwéne bôt bape i ta ndik bé inyu bôt ba niñ bés bebe. Mangéda mahogi, di yé le di nok minañ kii bagwélél ba Djob ba biloñ bipe ba nkôs mandutu inyu bambuk mbebi bakeñi, nyeñg disi, tole gwét i pôla bôt ba nlélém loñ. Ba yé le ba lôôha bana ngôñ inyu bijek, mambot, tole mam mape. Hala a nhéñha bé to ibale ba yé bôt ba kôgôô ipe tole litén lipe. Di gwé “gwéha inyu likoda li bilôk biké jolisôna.” (1 Pétrô 2:17) Nlélém kiki makoda ma hiai hi bisu, di nlôôha bana ngôñ i nit bilia bi bi mbôña inyu ti mahôla. (Minson mi baôma 11:27-30; Rôma 15:26) Ngéda di ñunda gwéha i nya manjel ini yosô, di nkônde nidis maada més munu i dilo di nsôk.—Kôlôsé 3:14.
17 Gwéha i nyuge bés i kabna ñañ nlam u Ane Djob ni bôt bape. Yoñ héga hi Yésu. Inyuki a bé añal ni niiga? Mamut ma “kônha nye ngoo” inyule ba ba yébél i mbuu. (Markô 6:34) Baéga ba kwéha base ba ba bé lama niiga bo maliga ni ti bo botñem, ba bi yoñ bé ngéda inyu yap, yom ba niiga bo mahôha. Jon Yésu, ntindge ni gwéha i i ba lôl nye i ndip matihil ma ñem, yak ni kona ngoo, a hôgbaha bo miñem ni “ñañ nlam u Ane Djob.”—Lukas 4:16-21, 43.
18 Yak i len ini, i pes mbuu, ngandak bôt i yé le ba bi ndebe, ba tembene, ba nwas bo ngi botñem. Ibale, kiki Yésu, di nhôlôs mahoñol més le di tehe ngôñ i mam ma mbuu i bet ba yé ngi yi Djob li maliga, ha nyen gwéha ni kona ngoo b’a tinde bés i añle bo ñañ nlam u Ane Djob. (Matéô 6:9, 10; 24:14) Kiki di ntehe le ndék ngéda yon i yii, di nlama pégdaha bés bomede iloo héga i legel nwin u tohi unu.—1 Timôtéô 4:16.
“Lisuk li mam momasôna li nkôôge bebe”
19 Bigda le, Pétrô a bi bugus maéba le di gwéhna bés ni bés ni bibañga bini le: “Lisuk li mam momasôna li nkôôge bebe.” (1 Pétrô 4:7) Ndék ngéda mbok i téé sép i Djob i nhéñha béba isi ini. (2 Pétrô 3:13) Jon i len ini, ngéda i ta ha bé le mut a hoñol le a yôgi. Yésu a béhe bés le: “Yoña yihe ni bé bomede le miñem minan mi ét bañ ni ngandak je ni lôôha nyôba ni nduña niñ ini, ndi kel i i puhe bé kikii hiandi.”—Lukas 21:34, 35.
20 Jon, i manjel momasôna, “di yén péé,” nkôôbaga i yi he mangéda ma tééne. (Matéô 24:42) Di yoñ yihe i kolba to mbe ntén manoodana Satan a nla lona inyu yubdaha mahoñol més. Di nwas bañ to kel to yada le i suna nkoñ isi u ngi gwéha unu u sôña bés i unda bôt bape gwéha yés. I ngii mam momasôna, di kônde tiige bebe ni Djob li maliga, le Yéhôva, nu a nté Ane i Mésia le i yônôs bitééne gwé bi lipémba inyu hisi hini.—Masoola 21:4, 5.
[Buk i si lipep]
a I kaat 1 Pétrô 4:8, ngobol i Bibel ipe i nkal le di nlama gwéhna bés ni bés “i ba bé bihéñba,” “ni matihil ma ñem,” tole “i ba bé minjôha.”
MAMBATGA MA YIGIL
• Mambe maéba Yésu a ti banigil bé ngéda a ba ke, ndi ki i ñéba le Pétrô a bi tehe nseñ wap? (Maboñ 1-2)
• Ki i yé “gwéha i nloo héga”? (Maboñ 3-5)
• Inyuki di nlama gwéhna bés ni bés? (Maboñ 6-8)
• Lelaa u nla unda le u ngwés bôt bape? (Maboñ 9-18)
• Inyuki ngéda i ta ha bé le di hoñol le di yôgi, ndi mambe makidik di nlama yoñ? (Maboñ 19-20)
[Titii i lipep 29]
Liha li édi li yé nkôôbaga ngandak i kolba mandutu ma dilo di nsôk tini
[Titii i lipep 30]
Gwéha i nyuge bés i hôla bet ba gwé toi ngôñ ni mahôla més
[Titii i lipep 31]
Añle bôt bape ñañ nlam u Ane i Djob i yé gwéha