-
Baa jam li li bi tagbe toi?Nkum Ntat (Mpôdnaga)—2016 | Matumb
-
-
NKWEL U LIPEP LI BISU | INYUKI YÉSU A BI SON NJONOK LETEE NI I NYEMB?
Baa jam li li bi tagbe toi?
I pôla sôñ Matumb ni Matôp i ñwii 33 N.Y., Yésu nu Nasarét a bi nôla. Ba bi ôbôs nye jôl le a yé nlona lisanda, ba bép nye disôô kiki nuga, ndi ba pén nye i kék. A bi wo ikété njôghe keñi. Ndi Djob a bi témbna nye i niñ, i mbus 40 ma dilo, Yésu a bet i ngii.
U ñañga unu u u mbuma ñañ u nlôl bés ni njel bikaat bi Bibel ba nsébél le Miñañ minlam, hala we bikaat bina bi bisu bi Bitilna bi hop Lôk Grikia, bi ngandak i nsébél ki le Malômbla ma mondo. Baa mam ma, ma bi tagbe toi? I mbadga i, i yé nseñ ngandak. Ibale mam mana ma bi tagbe bé, we hémle i bikristen i yé yañga, yak botñem i niñ i boga ikété Paradis i yé ndik eem i i ga yon bé kekikel. (1 Korintô 15:14) Ndi, ibale mam ma ma bi tagbe toi, hala we bilôl bilam gwon bi mbem bôt ba binam, ñañ le di nla kabna ni bôt. Jon, baa ñañga u Miñañ minlam u yé toi maliga tole u yé ndik mbodok ñañ?
JAM MIÑAÑ BA NLA BÔDÔL MBÔGI MI ÑUNDA
Mahéñha ni dingaana, Miñañ minlam mi Bibel mi tibil yelel maliga yak ikété disisii di mam. Kiki hihéga, mi nti môl ma ngandak bahoma ba yé ntiig, le bôt ba nla yuuga i len ini. Mi mpôdôl ki bôt ba bi niñ toi, le yak batila miñañ ba ngéda i, ba bi sima.—Lukas 3:1, 2, 23.
Batila miñañ ba hiai bisu ni i nyônôs iba ba bi sima Yésu nyemede.a Miñan minlam mi Bibel mi ntoñol ntén nyemb Yésu a bi kôs; u ñañ u u nkiha ni manjel Lôk Rôma i ba gwélél inyu nôgôs bôt mbagi nyemb. U kônde ki le ñañ u Bibel u yé ntilga ndik kiki mam ma bi tagbe, ngi nsoñgi wo ki wo—kayéle yak bibomb bi ngim banigil ba Yésu bi bi jôb mu ñañ u. (Matéô 26:56; Lukas 22:24-26; Yôhanes 18:10, 11) I mbiñ mam mana momasôna i ñunda la Batila Miñañ minlam mi Bibel ba bé maliga ni sép mu mam ba bi tila inyu Yésu.
KII DI NLA KAL INYU BITUGNE BI YÉSU?
Ngandak bôt i neebe le Yésu a bi niñ, a wo ki, ndi ngim bôt i ngi péénaga bitugne gwé. Yak baôma bé ba bi hémle bé ñañga u bôt ba bisu ba ba bi yi le Yésu a ntémb i niñ. (Lukas 24:11) Ndi, pééna yo ki yo i bé ha bé ngéda bo ni banigil bape ba bi tehe Yésu ngandak ngélé i mbus bitugne gwé. I bi pam yak ngélé yada le iloo 500 i bôt i tehe nye ni mis map.—1 Korintô 15:6.
To hala kiki ba bé le ba gwel bo tole ba nol bo, banigil ba bi añle bôt bobasôna bitugne bi Yésu ni makénd—bôt bobasô, hala we yak bôt ba nol nye. (Minson mi baôma 4:1-3, 10, 19, 20; 5:27-32) Baa i ngandak banigil ini i bé le i bana makénd mana ibale ba bé bé nkwoog nkaa ni toi le Yésu a bi lo toi i bitugne? I maliga, bikwo bi nkaa bi bitugne bi Yésu bi yé ngui keñi, i i ntinde bañga bikristen i tjam ñañ nlam ni nkoñ isi wonsôna, ha yo ngéda ni i len ini.
Bikaat bina bi Bibel bi bi ntoñol nyemb Yésu ni bitugne gwé, bi nkot biyimbne bi kôli inyu nit le ñañ wap u yé maliga. I yoñ ngéda i tibil soñgol gwo i ga kwés we nkaa le i mam ma, ma bi tagbe toi. W’a kônde ki lédés hémle yoñ ngéda w’a yi inyuki mam ma, ma bi bôña. Nkwel u noñ ha w’a toñol jam li.
a Takitô, nu a bi gwéé bebe le i nwii 55 N.Y., a tila le: “Kristô, nu jôl li [bikristen] li nlôl, a bi kôhna kogse i nlôôha ba keñi i ngéda énél i Tibériô [Kaisa] ni i moo ma ngomén nkeñi wés wada le Pôntiô Pilatô.” Bana ki ba bi pôdôl inyu Yésu: Suétôniô (hiai bisu); man Lôk Yuda nu a ba mut miñañ, le Yosef (hiai bisu); ni Plini nuntitigi, ngomén nkeñi i Bitinia (bibôdle bi hiai hi nyônôs iba).
-
-
Inyuki Yésu a bi son njonok letee ni i nyemb?Nkum Ntat (Mpôdnaga)—2016 | Matumb
-
-
NKWEL U LIPEP LI BISU
Inyuki Yésu a bi son njonok letee ni i nyemb?
“Béba i jôp nkoñ ’isi inyu mut wada [Adam], nyemb ki i lôl inyu béba.”—Rôma 5:12
Lelaa w’a timbhe ibale ba mbat we le: “Baa u ngwés niñ i boga ni boga?” Bebeg le libim li bôt li ga gwés hala, ndi ba nôgda wengoñle i nya jam i i nla bé bôña. Ba nyi le nyemb i ta bé nkén jam ikété niñ i bôt, i yé ndik lisuk li niñ yés.
Hégda nano le ba nhéñha mbadga nya ipe, ba bat we le: “Baa u yé bebee i wo?” Libim li bôt, mu i niñ yap i hiki kel, li ga timbhe le, To. Kii hala a ñunda? To ngéda di mboma mandutu ni bikuu, kiki hiki mut binam, ngôñ yés i yé ndik le di niñ. Bibel i ñunda le Djob a bi heg bôt ba binam ni ngôñ i niñ. Ni mbale, i nkal le: “A ha ki mbigda i boga i miñem nwap.”—Ñañal 3:11.
Ndi maliga ma yé le, bôt ba binam ba niñ bé i boga ni boga. Kii i bi ôbôs mam? Baa Djob a bi yoñ ngim bitelbene inyu tibil jam li? Mandimbhe ma Bibel ma ntina makénd, ma gwé ki maada ma bas bas ni njom i bi tinde Yésu i son njonok letee ni i nyemb.
KII I BI ÔBÔS MAM
Kaat Bibôdle, pes yé bisu kepam i pes aa, i nkal bés le Djob a bi téé i bisu bi Adam bo Éva, babiina ba bisu, mbônga u niñ boga, a kal ki bo jam ba nlama boñ inyu kôhna yo. U ñañ u nkônde ki toñol lelaa ba bi tjél nôgôl Djob, i mbus ba nimis niñ boga. Bibel i ntômbôs bibuk inyu toñol u ñañ u—bi nlôôha tomb, kayéle bahogi ba mpala yan u ñañ u, wengoñle bipopoda. Ndi kaat Bibôdle, nlélém kiki bikaat bina bi bi nsébla le Miñañ minlam, i nti bikwo bi nkaa gwobisôna le i ñañal mam ma bi tagbe toi.a
Ngi manôgla i Adam i bi lona kii? Bibel i ntimbhe le: “Béba i jôp nkoñ ’isi inyu mut wada [Adam], nyemb ki i lôl inyu béba, hala nyen nyemb i tôla bôt bobasôna, inyule bobasôna ba boñ béba.” (Rôma 5:12) Kiki a bi nôgôl bé Djob, Adam a kwo ikété béba. Jon a bi nimis mbônga u niñ i boga ni boga, i mbus a wo. Kiki di yé mbôda yé, di bi kôdôl libak jé li kwéha. Jon yak bés di nkwo kon, di ñun, di nwo ki. Ini ndoñi i njom i nyemb yés, i nkiha ni mam bidokta bi niiga bés, le bagwal ba nla lôôs bon bap ngim bilem. Ndi, baa Djob a bi yoñ ngim bitelbene inyu tibil jam li?
BITELBENE DJOB A BI YOÑ
Ñ, Djob a bi yoñ bitelbene inyu kobol, tole témbna, i yom Adam a bi nimis inyu mbôda yé, hala we mbônga u niñ i nom mba ni mba. Lelaa Djob a bi yônôs i jam li?
Kaat Rôma 6:23 i nkal le: “Nsaa béba u yé nyemb.” Hala a nkobla le nyemb i nlôl ni béba. Adam a bi kwo ikété béba, jon a bi wo. Nlélém ni bés, di mboñ béba, jon di nkôs nsaa u béba, hala we nyemb. Ndi njom i ta bé yés, inyule di bi gwééne ikété béba. Jon ikété gwéha yé, Djob a bi om Man wé Yésu, le a neebe i begel ‘nsaa u béba’ inyu yés. Lelaa hala a nla bôña?
Nyemb Yésu i yibil njel i niñ boga ikété maséé
Mut peles le Adam a bi lôôs bés béba ni nyemb ni njel ngi manôgla; jon i bé sômbla ki le mut peles a ba manôgla letee ni i nyemb inyu kobol bés mu minkôm mi béba. Lana nyen Bibel i ntoñol jam li: “Inyule kikii ngandak bôt i yila baboñbéba inyu ndok mpom mut wada, hala yaga ki nyen ngandak bôt y’a yila bôt ba téé sép inyu manôgla ma mpom mut wada.” (Rôma 5:19) Yésu a bé nu “mpom mut wada.” A bi nyodi i ngii, a yila mut binam ni libak li pelesb, ndi a wo inyu yés. Inyu hala nyen pôla i bi tina bés le di ba kiki bôt ba téé sép i bisu bi Djob, ni le di kôhna botñem i niñ i boga ni boga.
INYUKI YÉSU A BI SON NJONOK LETEE NI I NYEMB
Inyuki i bé toi nseñ le Yésu a wo inyu yônôs jam lini? Baa Djob nu Ngui yosôna a bé bé le a bot ndik ngim mbén hala, i i nti bon ba Adam kunde i bana niñ boga? Ibabé nkaa, a bééna kunde i boñ hala. Ndi hala a bé le a kolba ini mbén a bi bôk a pémés le, nsaa u béba u yé nyemb. I mbén i, i ta bé ndik man litiñ le mut a nla hohol tole héñha kiki i nlémél nye. I yé hikuu hi bañga telepsép.—Tjémbi 37:28.
Ibale Djob a bak telepsép yé munu jam lini, ki bôt ba bi bôdôl badba le too a ga boñ bé hala inyu mam mape. Kiki héga, baa a bé lama ba sép inyu pohol bonjee ikété mbôda Adam ba kôli ni niñ boga? Baa mut a bé le a bôdôl ki nye ñem le a ga yônôs mimbônga nwé? Kiki Djob a bé a tiñi ni telepsép yé mu kii a bé sal inyu tohi yés, hala a nkwés bés nkaa le i niñ nom, a ga boñ ndik mam ma téé sép.
Ni njel sesema i nyemb Yésu, Djob a bi yible bés njel inyu bana niñ i boga ikété Paradis hana isi. Bigda bini bipôdôl bi Yésu ikété kaat Yôhanes 3:16: “Nyambe a lôôha gwés nkoñ isi, jon a tine pombe yé Man, le tonjee a nhémle nye a’ nimil bé, ndi [a’ kôs] niñ boga.” Jon nyemb Yésu i ñunda ndik bé le telepsép i Djob i nset bé, ndi iloo hala, i ñunda tôbôtôbô le gwéha i Djob i nlôôha ba keñi inyu bôt ba binam.
Ndi, inyuki Yésu a bé lama son njonok letee ni i nyemb, ikété njôghe keñi, kiki Miñañ minlam mi Bibel mi bi toñol? A bi neebe ni nyemede le a noodana pam i poños bihés, a téñbe ki ni Djob ikété telepsép. Ni i njel i, Yésu a bi unda ngélé yada inyu yosôna le kadba i Satan i yé bitembee, ngéda a nkal le mut binam nye ki nye a ga téñbe bé ni Djob ikété manoodana. (Hiôb 2:4, 5) Bitembee gwé bi bé nene wengoñle bi téé ngéda Satan a bi tinde mut peles le Adam i kwo ikété béba. Ndi Yésu—nu a bé hihéga hi Adam i nya i yôni—a téñbe ni manôgla yak ikété ndutu i nlôôha. (1 Korintô 15:45) A unda ni le yak Adam a bé le a nôgôl Djob ibale a pohol i boñ hala. ni njel hônba yé ikété manoodana, Yésu a bi yigle bés ndémbél lam i noñ. (1 Pétrô 2:21) Djob a bi bom man wé inyu manôgla mé ma yôni, a ti Yésu ntén niñ i ngii, u u ga mal bé.
LELAA U NLA KÔHNA BISAI
Yésu a bi wo toi. Njel i niñ i boga ni boga i ntémb i yibla. Baa u gwé ngôñ i kôs niñ boga? Yésu a bi toñol jam di nlama boñ ngéda a bi kal le: “Niñ boga ini, le ba yi we bañga mpom Nyambe wada, ni nu u om, le Yésu Kristô.”—Yôhanes 17:3.
Batila mbamble unu ba naña we i kônde nigil i yi Yéhôva, bañga mpom Djob jada, ni i yi Man wé, le Yésu Kristô. Mbôgi Yéhôva i libôga joñ i ga ba maséé i hôla we. U nla kôhna ki biniigana bipe ibale u nyuuga site yés i internet le, www.pr2711.com.
a Béñge “Historicité de la Genèse,” ikété ini kaat le, Étude perspicace des Écritures,” lipep 986, ntilbaga ni Mbôgi Yéhôva.
b Djob a bi tégbaha niñ i Man wé, nu a bé nyoo ngii, ikété libum li Maria, ni nye a nembee; mbuu mpubi u Djob ki, u bi sôñ Yésu le a kôdôl bañ libak li kwéha li Maria.—Lukas 1:31, 35.
-