PES 8
Yéhôva a ngwés le bagwélél bé ba ba mapubi
“Lôñni bapubi w’a unda wemede mpubi.”—TJÉMBI 18:27.
1-3. (a) Inyuki nyañ mbai a nyoñ ngéda le man wé a ba mapubi? (b) Inyuki Yéhôva a ngwés le bagwélél bé ba ba mapubi?
HÉGDA le nyañ mbai nu gwéha a yé kôôba man wé nu munlôm inyu suklu. A nyoñ ngéda i nugus nye, ni i ha nye mambot mapubi ma ma yé nsiiga loñge. A nyi le hala a nhôla man wé i ba mbôô, a undga ki bôt bape le bagwal bé ba ntôñ ni nye.
2 Tata wés le Yéhôva, a ngwés le di ba mapubi. (Tjémbi 18:27) A nyi le i ba mapubi i yéne bés nseñ. Ni le ngéda di yé mapubi, di nti nye lipém.—Ézékiel 36:22; añ 1 Pétrô 2:12.
3 I ba mapubi, i nkobla le kii? Ni inyuki hala a yé loñge inyu yés? Mu kii di ga wan mambadga mana, di nla tehe ngim bahoma di nla lona mahéñha ikété libak jés.
INYUKI DI NLAMA BA MAPUBI?
4, 5. (a) Inyuki di nlama ba mapubi? (b) Kii mam Nyambe a hek ma niiga bés inyu litehge jé li mapubi?
4 Ndémbél i mapubi i nlôl bés ni Yéhôva nyemede. (Lôk Lévi 11:44, 45) Jon, njom i bisu bisu i ntinde bés i ba mapubi, i yé le di nsômbôl ba “bakôna Nyambe.”—Efésô 5:1.
5 Mam Yéhôva a hek, ma niiga bés litehge jé li mam inyu mapubi. Yéhôva a bi tjek mam manoñ manoñ, kayéle mbebi, ni malép bi mpubus gwomede. (Yérémia 10:12) Hoñol manjel hisi hi ngwélél inyu pubus hiomede, yak mbus le bôt ba binam ba nhindis hio. Kiki hihéga, Yéhôva a bi hek bon ba minsoñ, ba mut a nla bé tehe ni mis. Minsoñ mi, mi nla yilha mahindi ma ma yé mbôñ, gwom bi yéne bés nseñ. Kinje mahéñha makeñi. Bôt ba njooñ yi ba mbéna gwélél minsoñ mi inyu héya mahindi bôt ba nkôp hisi hini.—Rôma 1:20.
6, 7. Lelaa Mbén Môsi i bé unda le i bet ba mbégés Yéhôva ba nlama ba mapubi?
6 Yak Mbén Yéhôva a bi ti bon ba Israel ni njel Môsi, i ñunda bés nseñ i ba mapubi. Kiki hihéga, ba bé lama ba mapubi i pes minsôn inyu boñ le Yéhôva a neebe bibégés gwap. I ngwa u bikwak, prisi keñi i bé lama nogop letee ni ngélé iba. (Lôk Lévi 16:4, 23, 24) Yak bini biprisi bipe bi bi bé sal i témpel bi bé lama jôa makôô map ni moo map, ngéda ba bé ti Nyambe bisesema. (Manyodi 30:17-21; 2 Miñañ 4:6) I bé i pam ngim mangéda le, ba nol i bet ba bé bôk mambén ma mapubi.—Lôk Lévi 15:31; Ñañga bôt 19:17-20.
7 Ndi mam ma yé lelaa i len ini? Di nla ôt biniigana mu matiñ ma Yéhôva ma bé lébna mu Mbén. (Malaki 3:6) Hala a ñunda toi le, bagwélél ba Yéhôva ba bé lama ba mapubi. Matiñ ma Yéhôva ma nhéñha bé. Yak i len ini, a ngwés le bagwélél bé ba ba mapubi.—Yakôbô 1:27.
I BA MAPUBI I NKOBLA LE KII?
8. Ikété mambe manjel di nlama ba mapubi?
8 Inyu Yéhôva, i ba mapubi i nkobla ndik bé le di nogop, di jôa mambot més ni le mbai yés i ba mapubi. I ba mapubi i ntihba makas momasôna ma niñ yés. Hala a ntihba bibégés gwés, maboñok més ni mahoñol més. Inyu boñ le Yéhôva a tehe bés kiki bôt ba mapubi, di nlama ba mapubi ikété makas momasôna ma niñ yés.
9, 10. Kii i ba mapubi ikété bibégés gwés i nkobla?
9 Bibégés bipubi. Di nlama bé yoñ ngaba yo ki yo i bibégés bi kwéha base. Ngéda bon ba Israel ba bé minkôm mi Babilôn, ba bé nkéñék ni bôt ba base i bihaiden. Yésaya a bi legel bisu bi ngéda le, bon ba Israel ba bé lama témb i loñ yap, inyu tiimba téé bibégés bipubi. Yéhôva a kal bo le: “Pama homa nunu! Ni tihba bañ yom nyega. Pama yaga ikété yé. . . . pubhana bébomede.” Bibégés gwap bi bé lama bé bana liton li biniigana, ni bilem bi kwéha base i Babilôn.—Yésaya 52:11.
10 I len ini, yak bañga bikristen i nlama tjél kwéha base. (Añ 1 Korintô 10:21.) I nkoñ isi wonsôna, ngandak maboñok, ngandak bilem bi loñ, ni mam bôt ba nhémle, bi gwé maada ni biniigana bi kwéha base. Kiki hihéga, ikété ngandak matén, bôt ba nhoñol le ngéda di nwo, ngim yom ikété yés i mpam, i ke ni bisu i niñ, kayéle ngandak bilem bi loñ di ntehe i len ini, i nlôl mu biniigana bi. (Ñañal 9:5, 6, 10) Bikristen bi nlama keñgle bilem bi loñ bi. I nla pam le bôt bés ba lihaa ba nyégsa bés i yoñ ngaba mu mam ma. Ndi kiki di gwé ngôñ le Yéhôva a tehe bés kiki bôt ba yé mapubi, di ga neebe bé.—Minson mi baôma 5:29.
11. Kii i ba mapubi ikété maboñok més i nkobla?
11 Mapubi ikété maboñok. Inyu boñ le Yéhôva a tehe bés kiki bôt ba mapubi, di nlama keñgle mintén mi malal ma nyega nwominsôna. (Añ Efésô 5:5.) Ikété Bibel, Yéhôva a nkal bés le di ke “ndéñg ngwéé [malal ma nyega].” A ntibil tee le, i bet ba gwé lem i boñ malal ma nyega, ndi ba tjélék hiel miñem, “b’a kôdôl bé Ane Nyambe.”—1 Korintô 6:9, 10, 18; béñge Ndoñi 22, i mamélél ma kaat.
12, 13. Inyuki di nlama ba mapubi ikété mahoñol més?
12 Mapubi ikété mahoñol. Mahoñol mon ma ngwal maboñok. (Matéô 5:28; 15:18, 19) I bana mahoñol malam, i ga tinde ndik bés i bana maboñok malam. I yé ntiik le, kiki di yé bikwéha bi bôt, di ga bana mahoñol mabe ngim mangéda. Ndi ngéda ma nlo, di nlama pala luhul mo. Ibale hala bé, di ga sôk léba le, ñem wés u mpôp ha bé. Ha nyen di ga bôdôl boñ mam ma yé bés mahoñol ibôdôl behee. Maselna ni hala, di nlama yônôs mahoñol més ni mam malam. (Añ Filipi 4:8.) Jon di nlama keñgle mintuk mi mi yé nyega, tole mi mi gwé bisañ. Di tibil pohol mam di ñañ, mam di mbéñge, ni ma di nkwélél.—Tjémbi 19:9, 10.
13 Inyu tééda bésbomede ikété gwéha Nyambe, di nlama ba mapubi ikété bibégés di nti Yéhôva, ikété maboñok més ni ikété mahoñol més. Ndi i mis ma Yéhôva, hala a yé ki nseñ le di ba mapubi i pes minsôn.
LELAA DI NLA BA MAPUBI I PES MINSÔN?
14. Inyuki i yé nseñ i ba mapubi i pes minsôn?
14 Ngéda di nke ni bisu i ba mapubi i manyuu més, ni i tééda homa wés liyééne mapubi, hala a ga ba loñge inyu yés ni inyu bôt ba niñ ni bés. Di ga ba mbôô, yak bôt bape b’a ba maséé i yén ni bés. Ndi njom ipe i yé, i i nlôôha nseñ i ba mapubi. Libak jés li mapubi li nti Yéhôva lipém. Di yoñ hihéga: Ibale u ntehe mañge a yé mahindi hiki ngéda, hala a nla tinde we i hoñol le yak bagwal bé ba yé mahindi. Nlélém jam inyu yés, ibale di nyoñ bé ngéda i ba mapubi hiki ngéda, bôt ba nla bana mahoñol mabe inyu Yéhôva. Paul a kal le: “Di mboñ bé jam jo ki jo i kwéha mut, le ndi ba ôm bañ nson wés nsohi; ndi di ñéba bésbomede manjel momasôna kiki minlimil mi Nyambe.”—2 Korintô 6:3, 4.
Bés bagwélél ba Yéhôva, di nlama ba mapubi, di téédaga ki homa wés liyééne mapubi
15, 16. Kii di nla boñ inyu ba mapubi?
15 Nyuu yés ni mambot més. Di nlama ba mapubi hiki kel. Kiki hihéga, di bana lem i nogop, di boñ ki hala hiki kel ibale pôla i yé. Di nlama ki jôa moo més ni sobe ni malép, téntén ilole di mbôdôl lamb tole je, ni ngéda di nlôl i luk tole di ntihba yom mahindi. Lijôa moo ni malép li nene kii bo isii jam, ndi hala a yé nseñ inyu boñ le minsoñ mi matjél, ni makon bi bôl bañ. Hala a nla yak sôñ niñ yés. Ibale di gwé bé luk, tole di niñ i het bibee bi ta bé ntémék inyu pémés mahindi, hala a nkéñ bé le di yéñ manjel inyu sôô mahindi més. Bon ba nlômbi Israel ba bééna bé biluk bi bakana di nyi i len ini, jon ba bé jô mahindi map, haa ni mambai, yak haa ni mangen ma malép.—Ndiimba Mbén 23:12, 13.
16 Di gwé bé ngôñ i bana mambot ma tôbôtôbô, ma ma nhee diye, tole ma ma ntip pam. Ndi ma nlama ba mapubi, nsiiga loñge. (Añ 1 Timôtéô 2:9, 10.) Di gwé ki ngôñ le nyañga yés i ti Yéhôva lipém.—Titô 2:10.
17. Inyuki ndap yés ni mapañ ma ndap yés bi nlama ba mapubi?
17 Ndap yés ni mapañ ma ndap yés. To ibale di niñil hee homa, di ntééda mandap més mapubi. Di nyoñ ki bitelbene le litôa jés, tutus wés, baskô yés, to imbe kei di gwé i ba mapubi, téntén ngéda di nkena gwo i makoda, ni i likalô. Di hôya bañ le ngéda di ntééne bôt likalô, di mpôdôl bo inyu niñ i paradis i i ga ba mapubi. (Lukas 23:43; Masoola 11:18) Ndap yés ni mapañ ma ndap yés, bi nlama unda le di yé kôôba nano inyu niñ i mbok yondo i i ga ba mapubi.
18. Inyuki di gwé ngôñ le homa wés bibégés a ba mapubi?
18 Homa wés bibégés. Di ñunda le mapubi ma yéne bés nseñ, ngéda di ntééda homa wés makoda mapubi, a nla ba Ndap Ane tole homa di ntégbaha makoda makeñi. Ngéda bôt ba nlo i Ndap Ane inyu ngélé yap bisu, ba mbéna yimbe mapubi mé. Hala a nti Yéhôva lipém. Kiki di yé bijô bi likoda, bés bobasôna di gwé nsima i ti mahôla més inyu pubus Ndap Ane, ni tééda yo loñge.—2 Miñañ 34:10.
DI TJÉL MABOÑOK NI BILEM BI NYEGA
19. Kii di nlama tjôô?
19 To ibale Bibel i ntôp bé bilem bibe gwobisôna di nlama keñgle, i nti bés matiñ ma ma nhôla bés i yi yom Yéhôva a nôgda mu mam ma. A ngwés bé le di ôt siga, le di nyo ngandak tole di ôt hibañga. Ibale di yé mawanda ma Nyambe, di ga keñgle mam ma. Inyuki? Inyule di nlôôha diihe likébla li niñ. Bilem bi, bi nla hubus niñ yés, bi nla ti bés makon, bi nla yak tééñga bôt ba niñ ipañ yés. Ngandak i noode tjôô maboñok map mabe inyu tééda mbôô wap. Ndi kiki di yé mawanda ma Yéhôva, bés di gwé bañga njom i tjôô mo—gwéha yés ipañ Nyambe. Mañge muda wada a kal le: “Ni mahôla ma Yéhôva, me bi pubus niñ yem, me nwas mam mabe ma ma bi yilha me nkol. . . . Me nhoñol le, me bé bé le me pam i boñ mahéñha ma metama.” Di wan matiñ ma Bibel matan ma ma ga hôla bés i tjôô maboñok mabe.
20, 21. Yéhôva a ngwés le di tjôô bimbe bilem bibe?
20 “A bagwéha, lakii di gwé makak mana, wee di pubus bésbomede ni mam momasôna ma nkééhe bés minsôn ni mbuu, ndi di yônôs pubha yés inyu woñi Nyambe.” (2 Korintô 7:1) Yéhôva a gwé ngôñ le di kobla mu bilem bibe, bi bi nla ôbôs mahoñol més ni manyuu més.
21 Bibel i nti njom ikeñi i i nla tinde bés i “pubus bésbomede ni mam momasôna ma nkééhe bés” i kaat 2 Korintô 6:17, 18. Yéhôva a nkal le: “Ni tihba bañ yom nyega.” Mbus a mbôn le: “M’a leege bé. M’a ba bé isoñ, bé ki n’a ba me bon ba bôlôm ni ba bôda.” Ñ, Yéhôva a ga gwés bés kiki isañ a ngwés bon, ibale di nkeñgle mam momasôna ma ma nla hoo bés mahindi i bisu gwé.
22-25. Mambe matiñ ma Bibel ma nla hôla bés i keñgle bilem bi nyega?
22 “U gwéhék Nwet le Nyambe woñ ni ñem woñ wonsôna, ni nom yoñ yosôna, ni mahoñol moñ momasôna.” (Matéô 22:37) I oda ini yon i nlôôha ba nseñ ikété mambén momasôna. (Matéô 22:38) Yéhôva a kôli le di gwés nye ni ñem wés wonsôna. Lelaa di nla gwés nye ni ñem wés wonsôna ibale di mpohol i boñ mam ma nla hubus niñ yés, tole ma ma nla ôbôs boña wés? Iloole di boñ hala, di mboñ kii yosôna di nla inyu unda le di ndiihe niñ a bi ti bés.
23 “[Yéhôva] a nti bobasôna niñ, ni nhébék, ni gwom gwobisôna.” (Minson mi baôma 17:24, 25) Ibale liwanda joñ li nti we likébla li tôbôtôbô, baa u ga lep jo, tole u ga ôbôs jo? Niñ i yé likébla li hélha li nlôl ni Yéhôva. Di nlôôha diihe likébla li. Jon, ngôñ yés i yé le di gwélél niñ yés i nya i ga ti nye lipém.—Tjémbi 36:10.
24 “W’a gwés mut woñ libôk kiki wemede.” (Matéô 22:39) Bilem bi nyega bi ntééñga ndik bé bés ba di mboñ gwo. Bi nla yak tééñga i bet ba yé bés ipañ, ba di nlôôha gwés. Kiki hihéga, mut a niñ i nlélém ndap ni ñôt siga a nla bana makon ma ma nlôl mu kii a nhép hiida hi siga. Ndi ngéda di nwaa boñ mam mabe ma, di ñunda bet ba yé ipañ yés le di ngwés bo.—1 Yôhanes 4:20, 21.
25 “Bigdaha bo le ba suhus bomede isi baane, ni bôt ba gwé kunde i ane, ba bak manôgla.” (Titô 3:1) Ikété ngandak biloñ, mbén i nsôña i bana tole i gwélél ngim mintén mi hibañga. Kiki Yéhôva a mbat le di ti baane lipém, jon di nôgôl i nya mambén i.—Rôma 13:1.
Ngéda di yé mapubi, di nti Yéhôva lipém
26. (a) Kii di nlama boñ inyu boñ le Yéhôva a neebe bibégés gwés? (b) Inyuki i tééda bésbomede mapubi i mis ma Nyambe i yé niñ lam kiyaga?
26 Ibale di gwé ngôñ i ba mawanda ma Yéhôva, di nla nôgda le di nlama boñ ngim mahéñha. Ibale hala a yé maliga, di bôdôl nano. Hala a ta bé jam li ntomb i tjôô bilem bi nyega, ndi di nla pam i boñ hala! Yéhôva a mbôn le a’ lôl bés mahôla. A nkal le: “Men me yé Yéhôva Nyambe woñ, Nu a niiga we, le hala a bahle we, Nu ki a nhiômna we njel u kôli kil.” (Yésaya 48:17) Ngéda di mboñ kii yosôna di nla i yén mapubi, di nla ba nkwoog nkaa le di nti Nyambe wés lipém.