Nyiña inyu Kaat i likoda li niñ yés ni nson wés
7-13 MATUMB
MASÔÔ MA NKUS MA BIBEL | 1 SAMUEL 12-13
“Ngôk u nlona wonyuu”
w00 1/8 13 § 17
Ngôk u nlona wonyuu
17 I jam Saulô a bi boñ li bé nene wee li téé. Baa litén li Djob li bé tehe bé le mam ma “nlet ngandak?” “Ba bé yi ha bé hee ba kee,” ba sehlaga inyule ba bé ikété ndutu ikéñi. (1 Samuel 13:6, 7) Ngim mangéda, i ta bé béba i yoñ ngim makidik ibale hala a mbéda. Ndi, di hôya bañ le Yéhôva a ñañ miñem a yik ki mahoñol més. (1 Samuel 16:7) Ibabé pééna, Yéhôva a bi lama tehe ngim jam ikété ñem u Saulô, ndi ñañ u Bibel u nkal bé bés jo. Bebek, Yéhôva a bi tehe le ngôk won u bi tinde nye i tjél hônba. Baa a bi badba le inyuki nye nu a yé kine i Israel yosôna, a yé nyégsaga i bem i mañ mpôdôl unu? A bi hoñol le kiki Samuel a bé tiñha lo, a bééna kunde i yoñ mam i moo, to ibale hala a bé kiha bé ni biniigana a bi kôs i bisu bi ngéda! Ndi lisuk li bi ba lelaa? Ilole Samuel a bégés nye inyu jam a bi boñ, a bi kônd nye, a kal nye le: “Ane yoñ y’a nom bé . . . Inyule u nôgôl bé oda Yéhôva a bi ti we.” (1 Samuel 13:13, 14, MN.) Yak ha ki, di ntehe le ngôk u nlona ndik wonyuu.
w07 15/6 27 § 8
Manôgla moñ ma yé nseñ i mis ma Yéhôva
8 Ñañ u kiñe Saulô u niiga bés le manôgla ma nlôôha ba nseñ. I bibôdle, Saulô a bé mut suhulnyuu, a yik minwaa nwé. ‘A bak ntitigi i mis mé.’ Ndi kiki nwii mi bé tagbe, ngôk ni mahoñol mabe bi bi tinde nye i yoñ makidik mabe. (1 Samuel 10:21, 22; 15:17) Kel yada, Saulô a bé lama jôs bôt ba Filistia gwét. Samuel a kal nye le a bem nye letee a lo inyu ti Yéhôva bisesema ni le a ti nye biniigana bipe. Ndi, Samuel a bi hoo bé lo kayéle litén li kahal sanda. Kiki a ntehe hala, Saulô a “sem sesema i i ntul i hié,” ndi hala a bi lémél bé Yéhôva. Ngéda Samuel a bi lo, Saulô a bi ‘kahal kaaba,’ a kalak le kiki Samuel a bi tiñha lo, inyu hala nyen a bi ba nyégsaga i sem sesema i i ntul i hié inyu kôhna ñem u Yéhôva maséé. I mis ma Kiñe Saulô, i ti bisesema i bé nseñ iloo i nôgôl biniigana a bi bôk a kôs, hala wee, i bem le Samuel nyen a loo a ti bisesema. Samuel a bi kal nye le: “U mboñ bijôñ, u ntééda bé litiñ Yéhôva Nyambe woñ a bi ti we.” Kiki Saulô a nôgôl bé Yéhôva, hala a bi boñ le a nimis yééne yé ane.—1 Samuel 10:8; 13:5-13.
Tik ngok i mbuu
w11 15/7 13 § 15
Baa u ga nwas le Yéhôva a éga we?
15 Baa bon ba Israel ba bé hoñol le, i yé loñge le mut binam a éga bo inyule ba ntehe nye iloole Yéhôva nu ba ntehe bé nyen a éga bo? Ibale hala, wee bijôñ bi! I bana i nya mahoñol i, i bé le i kwés bo i tjandi di Satan. I bana mut binam kiki kiñe i bé le i tinde bo i bégés bisat. I bak ki le babégés bisat ba nhoñol le hala a ntomb i bégés ngim djob ba mbañ ni ngok tole ni kék inyule di nene ilole ba bégés Yéhôva, Djob nu ba ntehe bé, nu a bi hek mam momasôna. Inyu hala nyen ñôma Paul a bi kal le “sat i ta bé to jam.” (1 Korintô 8:4) Bisat bi nla bé tehna, bi nla bé nok, bi nla bé pot, bi nla bé boñ yom yo ki yo. U nla tehe gwo, u nla tihba gwo, ndi ibale u mbôdôl bégés gwo, wee u yé bégés ngim yom i i niñ bé, i i ga kena we i tjiba.—Tjémbi 115:4-8.
14-20 MATUMB
MASÔÔ MA NKUS MA BIBEL | 1 SAMUEL 14-15
“Manôgla ma yé nseñ iloo bisesema”
w07 15/6 26 § 4
Manôgla moñ ma yé nseñ i mis ma Yéhôva
4 Yéhôva a yé Nhek, i gwom gwobisôna di gwé bi yé gwé. Ibale hala nyen mam ma yé, kii bés di nla ni ti nye? Di nla ti nye i yom i nlôôha ba nseñ. Kii i? Nlôñ kaat unu u nyeelene bés i jam li: “A man wem, bana pék, u kônha ñem wem maséé, le ndi me la timbhe nu a nyahal me.” (Bingéngén 27:11) Di nla nôgôl nye. To hala kiki bésbobasôna di gwé bé nlélém niñ, di nlôl bé to i nlélém homa, hiki wada wés a nla ti Yéhôva pôla i timbhe Satan nu a bi kal le mut nye ki nye a ga téñbe bé i gwélél Djob ibale a mboma mandutu. Baa nsima nkeñi bé u!
it-2 429 § 1
Manôgla
Yom yo ki yo i nla bé héñha manôgla. Ibale di ta bé manôgla, di nla bé lémél Djob. Samuel a bi kal kiñe Saulô le: “Baa bisesema bi ntul i hié ni bisesema bipe bi nkôhna Yéhôva maséé kiki a yé le a kon maséé inyu manôgla mut a nôgôl [tole sha·maʽʹ] kiñ Yéhôva? Nun ki, manôgla [i emble] ma nloo sesema ngandak malôô, yak i tééda Bañga yé i nloo mahoñ ma balôm ba mintômba.” (1 Samuel 15:22) Ngimanôgla, hala wee i tjél nôgôl Lipôdôl li Yéhôva, hala a ñéba le di nhémle bé nye ni le di gwééne bé nye botñem. Di neebe bé to i mut a nti lipôdôl li. I mut a nôgôl bé a ta bé maselna ni mut nu a mbégés bisat. (1 Samuel 15:23; hégha ni Rôma 6:16.) I neebe ndik ni nyo le m’a boñ hala, i ñéba bé le u nôgôl. Ndi i mbéda le u éba hala ni minson. Ibale di nôgôl bé, hala a ñéba le di gwé bé hémle, le di ndiihe bé to i nwet a nti biniigana bi. (Matéô 21:28-32) I bet ba ñemble ñañ nlam ndi ba bôñôl bé i mam ba nok, ba nlôk bomede, ba nla bé ki to kôhna bisai. (Yakôbô 1:22-25) Yak Man Djob a bi kal le i bet ba ga boñ mam ibabé le ba bana mahoñol malam, ba ga jôp bé i Ane Djob, a ga kal le a nyi bé bo.—Matéô 7:15-23.
Tik ngok i mbuu
it-2 598 § 7
Konangoo
Ngim mangéda ibale di nkônôl bôt ngoo ki le sômbôl i Djob bé i, hala a nla lona bés bikuu. I jam li jon li bi pémél kiñe Saulô. Yéhôva a bi kal nye le a tjé litén li Amalek inyule bon ba bé litén li bisu i jôs bon ba Israel gwét i ngéda ba bé pémél Égiptô. Saulô a bé lama tjé bôt bobasôna ni gwom gwobisôna. Ndi kiki a bi kon bôt woñi, a bi ndogbebe Yéhôva. Inyu hala nyen yak Yéhôva a bi héya nye kiñe. (1 Samuel 15:2-24) Ibale di nke ni bisu i gwés Yéhôva ni matiñ mé, di ga nigle bé béba ndémbél i Saulô.
21-27 MATUMB
MASÔÔ MA NKUS MA BIBEL | 1 SAMUEL 16-17
“Sañ i yé i Yéhôva”
wp16.5 11 § 2-3
“Sañ i yé i Yéhôva”
David a ñañle Saulô i yom a bi boñ njéé ni ours. Baa hala a bé éba le a yé ngôk? To. David nyemede a bé yi njee a bi hôla nye i nol binuga bi. A bi kal le: “Yéhôva nu a bi sôñ me le gwalak bi mbondo njéé ni bi ours bi nol bañ me, nyen a ga sôñ ki me i moo ma man Filistia nunu.” Kiki Saulô a bé yi bé i jam a timbhe nye, a kal ndik le: “Kenek, Yéhôva a ba ni we.”—1 Samuel 17:37, MN.
Baa yak we u ngwés bana nlélém hémle kiki David? Yimbe le i mam David a bi boma mu niñ yé ni yi a bééna inyu Yéhôva gwon bi bi lédés hémle yé. A bé yi le Yéhôva a yé Isañ nu gwéha ni nu a nyônôs mimbônga nwé. Ibale di nsômbôl bana hémle i ngui, di nlama ke ni bisu i nigil i yi njee a yé Djob. Ibale di nke ni bisu i bii i mam di nigil i bisélél, hémle yés i ga kônde let, di kôhna ki bisai.—Lôk Héber 11:1.
wp16.5 11-12
“Sañ i yé i Yéhôva”
Yak i len ini, ngéda di ñañ ñañ u David, di ntehe le a bééna hémle ngui. Noode le hégha i mañge nunu a nkal mpémba Gôliat le: “We u nlo meeni ni pansoñ, ni likoñ, ni sode likoñ; ndi me me nlo weeni i jôl li Yéhôva nu mintôñ, Nyambe nu mintôñ mi gwét mi Israel, nu u bi yahal.” David a bé yi le to lakii Gôliat a bééna bijôl bi gwét, bi bé yañga inyule Gôliat a bi nyumbla Yéhôva, Yéhôva a bé lama timbhe nye. Ha nyen David a kônde le: “Sañ i yé i Yéhôva.”—1 Samuel 17:45-47.
David a bé bé ndim, a bé tehe bijôl bi gwét bi Gôliat, ndi bi bé kôhna bé nye woñi. A bi boñ bé nlélém hihôha kiki Saulô ni bisônda gwé. David a bi hégha bé nyemede ni Gôliat. Ndi a bi hégha Gôliath ni Yéhôva. Gôliat a bééna bebee le méta maa, ndi ibale u nhégha nye ni ñénél ngiinda yosôna le Yéhôva, a bé kiki bôt ba binam bobasôna ba ba yé kiki dison ba Yéhôva a nla nyagat!
wp16.5 12 § 4
“Sañ i yé i Yéhôva”
I len ini, bagwélél ba Yéhôva ba njo bé gwét. (Matéô 26:52) Ndi di nla kôna hémle i David. Kiki nye, di nlama tehe Yéhôva kiki mut nu a niñ toi, di tehe ki nye kiki Djob li di nlama bégés di kon ki nye woñi. Ngim mangéda, mandutu més ma nla yuu bés, ndi ibale di nhégha mo ni ngui Yéhôva a gwé, di nléba le ma ta bé to yom. Ibale di mpohol i gwélél Yéhôva, di bana ki nlélém hémle kiki David, ndutu yo ki yo y’a kônha bé bés woñi! Yéhôva a gwé ngui, yom yo ki yo i nla bé nai nye.
Tik ngok i mbuu
it-2 905 § 8
Saulô
Ngéda ba bi hoo David le a ba kiñe Israel, Yéhôva a bi héya mbuu wé i ngii Saulô. Yéhôva a bi nwas le ‘mbuu mbe u kahal tééñga Saulô’ kayéle a nimis nsañ, yak mahoñol mé ma yila ndik mabe. Ndok i Saulô i bi yelel mahoñol mabe a bééna. A bé la ha bé jôs mo inyule a bééna ha bé mbuu u Yéhôva. Ba bé kal le “mbuu mbe u” u nlôl yak Yéhôva. Yak ngéda minkol mi Saulô mi bé pôdôl “mbuu u,” mi bé kal le u yé ‘mbuu mbe u nlôl yak Nyambe.’ Nkol u Saulô wada u bi ti nye maéba le a yoñ David i yale yé inyu kudul nye hiluñ inyu boñ le mahoñol mé ma ba nwee ngéda “mbuu mbe u,” u mba u ntééñga nye.—1 Samuel 16:14-23; 17:15.
28 MATUMB–3 MATÔP
MASÔÔ MA NKUS MA BIBEL | 1 SAMUEL 18-19
“Tééda suhulnyuu ngéda ba mbégés we”
w04 1/4 15 § 4
Ngéda di nkôs nson mondo, Yéhôva a nit bés
4 I mbus ngéda, loñ yosôna i bi yi i mange wanda nu a bé ntééda bilém le David. Ba bi sébél nye i tôp nsik i yale i kiñe. A bi nol Gôliat nu ntôñ bisôna u Israel u bé kon woñi. Ba bi téé nye ñane ntôñ u bisônda bi Israel. David a bôdôl yémbél bon ba Filistia, yémbél ni yémbél. Litén jolisô li bé gwés nye. Ba tubul nye tjémbi di bibégés. Nti pék kiñe wada a bi kal le: “A nyi kôt hiluñ, a gwé ñem ngui, a yé ki njo gwét nunkeñi, a nyi hop, a bak nlam, yak Yéhôva a yé lôñni nye.”—1 Samuel 16:18; 17:23, 24, 45-51; 18:5-7.
Maselna ipôla ba ba ngwélél Yéhôva ni ba ba ngwélél bé nye
6 Bôt bahogi ba nyila ngôk inyu bilama gwap, ngan yap, inyule ba nlôôha yi nsik, ba gwé ngui, tole inyu tel ikeñi ba gwé. David a bééna gwom bi gwobisôna; ndi a bi tééda libak li suhulnyu niñ yé yosôna. Mbus a bi nol Gôliat, yak i ngéda Kiñe Saulô a ti nye ngond yé kiki nwaa, David a kal le: “Me me yé njee, lôk yem ki i yé kii, to lihaa li tata ikété Israel le me kôli ba nkil kiñe?” (1 Samuel 18:18) Kii i bi hôla David i tééda suhulnyu yé? Bilem bilam, makeñge, ni nsima a bééna, bi bé lôl nye ni Djob nu ‘a bi suhus nyemede,’ i béñge nye. (Tjémbi 113:5-8) David a bé yi le hiki jam lilam a bééna li bé lôl ni Yéhôva.—Hégha ni 1 Korintô 4:7.
7 Kiki David, bagwélél ba Yéhôva i len ini, ba mboñ biliya i ba suhulnyu. Hala a ntihba bés ngandak i yi le Yéhôva, nu a yé Ñane nu ngiinda yosôna, a gwé suhulnyu. (Tjémbi 18:36) Di ndiihe mana maéba ma Bibel: “Eñgbana ni ñem yôni ni konangoo, ni longeñem, ni suhulnyu, ni ñemlima, ni u wongut.” (Kôlôsé 3:12) Di nyi ki le gwéha “i nkadba bé ; i nhumbul bé nyuu.” (1 Korintô 13:4) Ngéda di yé suhulnyu, hala a nla boñ le bôt ba kôôge Yéhôva bebee. Nlélém kiki bikristen bi bôda bi nla yoña balôm bap ni maboñok map malam, bôt bape ba nla kôôge Yéhôva bebee ngéda ba ntehe suhulnyu i bagwélél bé.—1 Pétrô 3:1.
Tik ngok i mbuu
it-2 671 § 5
Mpôdôl
Tolakii Yéhôva nyen a bé téé bapôdôl, hiki ngéda bé nyen a bé a kal bo kii ba nlama pot. Mbuu Yéhôva ‘u bé u kwél ndik bo’ ngim mangéda inyu kal bo kii ba nlama legel litén. (Ézekiel 11:4, 5; Mika 3:8) Ngéda mbuu u bé u kwél bo, u bé u tinde bo i pot. (1 Samuel 10:10; Yérémia 20:9; Amôs 3:8) U héya le ba bé boñ bihélha bi mam, ba bééna ki ngim mabak ni ngim lipodok i i bé éba le ba bé boñ bé mam ni bomede. Jon ba bé ba kal le ngim bôt i “mboñ mam kiki bapôdôl.” (1 Samuel 10:6-11; 19:20-24; Yérémia 29:24-32; hégha ni Minson mi baôma 2:4, 12-17; 6:15; 7:55.) Ba bé ba ndiihe bôlô yap, ba ban-ga makénd kayéle maboñok map ma bé bé kiki bana bôt bape. Di nla tehe hihéga hiada ngéda ba bé hoo Yéhu kiñe Israel. Ndi ngéda baane bisônda ba bi nok le mpôdôl nu, ba bi hoo boñ i jam a bé kal. (2Bikiñe 9:1-13; hégha ni Minson mi baôma 26:24, 25.) Ngéda Saulô a bé noñ David, a bi ‘boñ kiki mpôdôl,’ “a nañal yaga nso ngim kel i yak ni u u wonsôna.” Hala a bi hôla David i ke ngwéé. (1 Samuel 19:18–20:1) Ndi ñañ u Bibel u nkal le hiki ngéda bé nyen bapôdôl ba bé hiôm nso. Bibel i nsima ki ngélé iba het mpôdôl a bi hiôm nso. Ndi hala a bé inyu éba lelaa i mbañ a yé legel i ga yon. (Yésaya 20:2-4; Mika 1:8-11) Di nyi bé inyuki Saulô a bé nso, bebek hala a bé inyu éba nye le ngéda a nhéya mambot mé ma kiñe, a yé ndik mut binam. Ni ki le a nlama bé kolba énél i Yéhôva, tole i bé inyu njom ipe i di nyi bé.
4-10 MATÔP
MASÔÔ MA NKUS MA BIBEL | 1 SAMUEL 20-22
“Lelaa u nla ba loñge liwanda”
Yéñ bañga mawanda kiki lisuk li yé bebee
18 I len ini, lôk kéé i bôda ni i bôlôm i mboma ngandak mandutu. Kiki hihéga, bikuu bi nkwél ngandak lôk kéé bi yé nya ndi nya. Ngéda bikuu bi nkwél bo, i nla pam le ngim lôk kéé i leege mawanda ma i mambai map. Bape ba nla hôla bo ni ndék moni. Ndi bés bobasôna di nla soohe Yéhôva inyu lôk kéé yés i bôda ni i bôlôm. I nla pam le di nok le mankéé nu munlôm tole nu muda a ntomb, ndi di yi bé kii di kal tole kii di boñ. To hala bés bobasôna di nla ti mahôla. Kiki hihéga, di nla lôôs ngéda ni liwanda jés. Di nlama yoñ ngéda i emble nye ngéda a nkwélés bés. Di nla yak éñél nye nlôñ Bibel u u bi lédés bés ngéda di bé tégbaha mangéda mabe. (Yésaya 50:4) Jam li nlôôha nseñ li yé le, u ba ha ngeñ mawanda moñ ma gwé ngôñ ni we.—Añ Bingéngén 17:17.
w08 15/2 8 § 7
Di kil manjel ma Yéhôva
7 Djob a ngwés le di ba mawanda ma ba nla bôdôl ñem. (Bingéngén 17:17) Man kiñe Saulô le Yônatan a bi yila liwanda li David. Ngéda Yônatan a bi nok le David a nol Gôliat, “Yônatan a bôdôl gwés David kiki nyemede.” (1 Samuel 18:1, 3, MN.) Yônatan a béhe David le isañ a nsômbôl nol nye. David a ke ngwéé, to hala, Yônatan a noñ nye, bo nye ba boñ malômbla. Yônatan a bi les nyemb inyule a bi pôdôl David loñge yak isañ. To hala kiki Yônatan a bé yi le ba bé le ba nol nye, ba bi ke ni bisu i lédés liwanda jap. (1 Samuel 20:24-41) Lisañ li nsôk ba bi bomna, Yônatan a bi ti David makénd, a kal nye le “a bôdôl Yéhôva ñem.”—1 Samuel 23:16-18.
w09 15/10 19 § 11
Bañga mawanda ikété nkoñ ’isi u u gwé bé gwéha
11 Kee ni bisu i gwés. Salômô a bi tila le: “Liwanda li ngwés ngéda yosôna; manyañ a ngwééne ikété ndutu.” (Bingéngén 17:17) Bebek ngéda kiñe Salômô a bé tila bibañga bini, a bé hoñol liwanda li bé ipôla isañ David ni Yônatan. (1 Samuel 18:1) Kiñe Saulô a bé gwés le man wé Yônatan nyen a yila kiñe Israel i mbus yé. Ndi, Yônatan a bé yi le Yéhôva a mpohol David inyu ba kiñe, a neebe ki hala. Maselna ni Saulô nu a bé njôñ, Yônatan nye a bi kil bé David njôñ. A bé unup bé to ngéda litén li bé tubul David tjémbi di bibégés, ndi hala a bé hénd Saulô i ñem. Yônatan a bé neebe bé to bitembee Saulô a bé pot inyu kolba David. (1 Samuel 20:24-34) Baa yak bés di yé kiki Yônatan? Ngéda mawanda més ma nkôhna minson mi mondo, baa di yé di ba maséé inyu yap? Ngéda ba mboma mandutu, baa di nhôgbaha bo di nidik bo? Ngéda bôt bape ba ñôbôs bo jôl, baa di ñemble bo? Tole, kiki Yônatan, di yé di sôñ bo kiki bañga mawanda?
Tik ngok i mbuu
w05 15/3 24 § 4
Balôm ba matode ba kaat 1 Samuel
21:12, 13. Yéhôva a ngwés le di gwélél ngap yés i hek pék ngéda di mboma mandutu. A bi ti bés Bañga yé le Bibel i i nti bés yi, pék ni ngap i bagal mam. (Bingéngén 1:4) Yak mimañ mi likoda mi nlona bés mahôla di gwé ngôñ.
18-24 MATÔP
MASÔÔ MA NKUS MA BIBEL | 1 SAMUEL 23-24
“Kee ni bisu i bem Yéhôva”
w04 1/4 16 § 8
Ngéda di nkôs nson mondo, Yéhôva a nit bés
8 David a bi tjél nol Saulô. Ni hônba, ni hémle, a bi nwas mam i moo ma Yéhôva. Kel yada, kiñe Saulô a bé isi lihaa i mbus a pam, David a kal nye le: “Yéhôva a kéés me ni we, Yéhôva a pun ki me inyu mam u mboñ me; ndi me m’a sambal bé woo wem inyu boñ we béba.” (1 Samuel 24:12, MN.) To hala kiki David a bé yi le Saulô a kôli bé boñ nye béba, a bi pun bé nyemede. A bi pot bé to buk be i kolba Saulô. A bi bana pôla i nol Saulô ngandak ngélé, ndi a bi boñ bé hala. A bi bem le Yéhôva nyen a kodol mam.—1 Samuel 25:32-34; 26:10, 11.
w04 1/6 22-23
Baa i mam u mboma mon ma éga niñ yoñ?
Biniigana bi yônôs baa di nla ôt hana bi yé le, iloole di gwélél yi yés bésbomede inyu yémbél mandutu més, di nlama nwas le matiñ ma Yéhôva mon ma éga niñ yés. Nnigil Yakôbô a tila le: “Ndi hônba i nlama mélés nson wé le ndi ni ba nyonok, ni boñok mam momasôna loñge, kayéle jam to jada li héñél bañ bé.” (Yakôbô 1:4) Di nlama nwas le hôñba yés i “mélés nson wé” ni ini njel le, di nwas ndutu di mboma le i kee ni bisu letee ni lisuk, ibabé le di bôk matiñ ma Bibel inyu pala mélés yo. Hala a ga lédés hémle yés, ni ki le dilo di nlo, i hémle i ga hôla bés i yémbél mandutu. Yôsep bo David ba bi bana i nya hôñba i. Ba bi noode bé boñ jam jo ki jo li li lémél bé Yéhôva inyu hôyôs ndutu yap. Ba bi ke ni bisu i bôdôl nye ñem, ba kôhna ki ngandak bisai! Yéhôva a bi gwélél bo iba inyu sôñ ni éga litén jé.—Bibôdle 41:39-41; 45:5; 2 Samuel 5:4, 5.
Yak bés di nla mboma ngim mandutu i i nla tinde bés i bôk mabén ma Djob inyu pamba. Kiki hihéga, baa hala a ntômbôs we inyule u yé ngi nléba sôbiina i ntôñ? Ibale hala, boñ kii yosôna u nla le u bôk bañ i Mbén Yéhôva ini le, di biiba “ndik ikété Nwet.” (1 Korintô 7:39) Baa u mboma mandutu mu libii joñ? Iloole u noñ maéba ma nkon ’isi ma ma bat le ni bagla tole ni bohna, ni boñ biliya ntôñ i nôgôl mabén ma Yéhôva. (Malaki 2:16; Éfésô 5:21-33) Baa u ngwé ndutu i yoñ ndun ni lihaa joñ inyule u ngwé bé bigwel moo? I nwas le Yéhôva a hôla we, hala a ngwés kal le, i tjél boñ yom yo ki yo i i bôk mbén Djob to i ngomin inyu pamba. (Tjémbi 37:25; Lôk Héber 13:18) Ñ, di boñ biliya gwobisôna i sal ni ngui, i ti Yéhôva pôla i sayap bés. Di kee ni bisu i bôdôl Yéhôva ñem, inyule nyen a ga sas mandutu més i loñge ngéda.—Mika 7:7.
Tik ngok i mbuu
Yom yo ki yo i héya bañ bé bom nan
11 Ibale di nsélés gwéha ni loñgeñem i miñem nwés, di ga kil bé mut njôñ. Bañga i Djob i nkal le: “Gwéha i nwéha ngut, i gwé ki loñgeñem. Gwéha i nkila bé njôñ.” (1 Korintô 13:4) Inyu boñ le njôñ i ôm bañ minkañ i miñem nwés, di nlama boñ biliya i bana litehge li mam li Djob, hala wee di tehe lôk kéé yés i bôda ni i bôlôm kiki bôt le bés ni bo, di yé bijô bi nyuu yada. Bibel i nkal le: “To jô yada i nkôs lipém, bijô gwobisôna bi nkon maséé lôñ.” (1 Korintô 12:16-18, 26) Ngéda bilôk bikéé bipe bi kôhna bisai, iloo le di nkil bo njôñ, di ga ba maséé inyu yap. Di nyoñ hihéga hi Yônatan, man Kiñe Saulô. A kil bé David njôñ ngéda Djob a hoo nye Kiñe. Maselna ni hala, a bi ti David makénd. (1 Samuel 23:16-18) Baa yak bés di nla bana loñgeñem ni gwéha kiki Yônatan?
25 MATÔP–1 MPUYE
MASÔÔ MA NKUS MA BIBEL | 1 SAMUEL 25-26
“Baa u mboñ mam ibabé i hek pék?”
A bi boñ mam ni pék
10 Lelaa mimpémba mi bajo gwét ba David ba bi boñ ni batééda mintômba? Ba bé le ba yoñ lem i nibil bo mintômba, ndi ba bi boñ bé hala. Mahéñha ni hala, ba bi sôñ bémba i Nabal ni bagwelnson bé. (Añ 1 Samuel 25:15, 16.) Mintômba ni batééda mintômba ba mboma ngandak mam mabe. Njéé i ntôl, ni le kiki bahoma ba, ba yé bebee ni miñwaa mi nkoñ u Israel i nwelmbok, bôt ba biloñ bipe ba nlo i wip i Israel.
11 Hala a bé bé jam li ntomb i léba bijek inyu bôt ba bobasôna ikété ñoñ. Jon kel yada, David a ñep bake ñwin yak Nabal inyu bat nye mahôla. David a ngwélél pék inyu pohol loñge ngéda. Hala a yé ngéda ba ñend mintômba, ngéda mangand ni i likap. David a ntibil pohol bibuk gwé inyu ti Nabal lipém. A ngwélél yak bibuk bini le “man woñ David,” bebeg inyule a nyi le Nabal a nloo nye bimañ huum. Ndi lelaa Nabal a nleege ñwin u?—1 Samuel 25:5-8.
12 A ñunup ngandak! Kiki di ntehe i bibôdle bi yigil, i mañge a ñañle Abigail jam li ntagbe, a nkal yak le Nabal “A nôôma bo.” Kiki a nima, Nabal a ntjelel ngandak inyule ba nyagal nye koga, malép ni nuga yé. A nsol David, a kal le a yé kiki nkol u u yé ndok. I nene le Nabal a ntehe mam kiki Saulô, nu a ñoo David. Ndi Yéhôva a ntehe bé mam kiki bo. Djob a ngwés David, a ntehe bé nye kiki nkol u u yé ndok, ndi kiki mut nu a mba kiñe i loñ Israel.—1 Samuel 25:10, 11, 14.
A bi boñ mam ni pék
18 A neebe le nyen a gwé njom mu jam li, a bat ki David nwéhél. A neebe le nlôm a yé jôñ mut kiki jôl jé li nkal. Bebeg le a mpot hala inyu unda David le hala a yé suhus libak jé ibale a nlo i kokse ntén mut u. A ñunda yak David le a mbôdôl nye ñem, a nyi le a yé mut Djob nu a njo “lijo li Yéhôva.” A ñunda ki le a nyi le Yéhôva a bi bôn David le a mba kiñe inyule a nkal le: “Yéhôva . . . a mal téé ki we mbombok i ngii Israel.” A nsoohe ki David le a boñ bañ jam jo ki jo, li li nla boñ le a bana pil u matjél, tole a yila “ngok baagene,” hala wee a boñ jam li li nla boñ le kiññem yé i kéés nye. (Añ 1 Samuel 25:24-31.) Abigail a bi gwélél bibuk bilam bi ntihba ñem!
Tik ngok i mbuu
A bi boñ mam ni pék
16 Baa hala a nkobla le Abigail a bé kolba libak li nlôm kiki isañ mbai? To! U hôya bañ le Nabal a ñunda nhoog u Yéhôva béba ñem, jam li li nla lona nyemb i ngandak bôt ikété ndap i Nabal. Ibale a nyén nwee, Abigail a nla yoñ ngaba mu béba i nlôm. Munu jam lini, Abigail a mpohol i nôgôl Djob iloo nôgôl nlô wé.