Boñ le yigil yoñ i kônde bane we nseñ

1. Kii i ñéba le Yésu a bé gwés Bañga i Djob?

DI HÉGDA le i yom bôt ba bé nôgda i ngéda ba bé emble biniigana bi Yésu. A bé sima minlôñ mi Bibel ngandak, nwominsôna mi bé nye i ño. Bibañga bi bisu Yésu a bi pot i mbus sôble yé, ni ngim bibañga a bi pot ilole a nwo bi bé lôl i Bitilna.b (Ndiimba Mbén 8:3; Tjémbi 31:5; Lukas 4:4; 23:46) Mu nwii maa ni pes Yésu a bi boñ hana ’isi, a bé béna añ Bibel, a bé sima ki ngim bipes bi Bibel a toñlak gwo.​—Matéô 5:17, 18, 21, 22, 27, 28; Lukas 4:16-20.

2. I ngéda Yésu a bé mañge, kii i bi hôla nye i yi Bitilna? (Béñge titii i lipep li bisu.)

² Ilole Yésu a mbôdôl nson wé, a bi añ Bañga i Djob, a nok yak bôt bape ba ñañ yo ngandak ngélé. A bi lama nok Yôsep bo Maria ba nsima minlôñ mi Bibel i ngéda ba bé kwel i ndap.c (Ndiimba Mbén 6:6, 7) Ibabé pééna a bé ke i ndap bibégés hiki kel sabat ni lihaa jé. (Lukas 4:16) A bi lama nok bôt ba ñañ Bitilna nyoo, i mbus ngéda Yésu nyemede a bi kahal añ Bitilna. Hala a bi boñ nye le a yi Bitilna, a gwés gwo, a boñ ki i mam a bé añ mu. Di bigda i jam li bi bôña i témpel i ngéda Yésu a bééna ndik 12 nwii. Balét ba ba bé yi mbén Môsi loñge loñge, “ba bé nhelek kiyaga inyu ngap yé i nok mam, ni inyu mandimbhe mé.”​—Lukas 2:46, 47, 52.

3. Kii di ga pôdôl munu yigil ini?

³ Yak bés ibale di ñañ Bañga i Djob hiki ngéda, di ga yi yo, di gwés ki yo. Lelaa di nla boñ le yigil yés i Bibel i kônde bane bés nseñ? Di nla ôt biniigana mu bibañga Yésu a bi kal ngim bôt i i bé yi Mbén kiki bo bayimbén, Farisai ni Sadukai. I baéga bibase ba, ba bé añ Bibel hiki kel, ndi ba bi nwas bé le i bane bo nseñ. Yésu a bi éba mam maa ma ma bi sôña le Bibel i bane bo nseñ. Bibañga Yésu a bi kal bo, bi ga hôla bés (1) i kônde nok Bibel, (2) i léba tik ngok mu Bañga i Djob, ni (3) i nwas le Bibel i hôla bés i héñha.

DI NLAMA NOK I YOM DI ÑAÑ

4. Kii kaat Lukas 10:25-29 i niiga bés inyu lisoñgol li Bibel?

⁴ Di nlama nok i yom di ñañ ikété Bañga i Djob. Ibale di nok bé, lisoñgol jés li ga bane bé bés nseñ ngandak. Kiki hihéga, di hoñol nkwel Yésu a bi bana ni “mut wada nu a bé yi mbén Môsi ngandak.” (Añ Lukas 10:25-29.) I ngéda a bi bat Yésu i yom a nlama boñ inyu kôhna niñ boga, Yésu a bi hôla nye i bigda Bañga i Djob. A bat nye le: “Kii i yé ntilga i mbén Môsi? Kii u nok mu yom u ñañ? I mut nu a bi timbhe loñge, a sima Bitilna bi bi nkal le di nlama gwés Nyambe ni mut wés libôk. (Lôk Lévi 19:18; Ndiimba Mbén 6:5) Ndi di yimbe le, i mut nu a bi témb a bat Yésu le: “Ni maliga, njee a yé mut wem libôk?” Mbadga yé i bi éba le a bé nok bé i yom a ñañ. Jon, a bé bé to le a ha yo bisélél.

5. I ngéda di nsômbôl añ Bibel, inyuki di nlama soohe, di añ ki mbeñee mbeñee?

⁵ Inyu boñ le di kônde nok Bibel, di nlama añ yo loñge. I ndék maéba ini i yé le i hôla we. Ilole u mbôdôl soñgol Bibel, soohe. Di gwé ngôñ ni mahôla ma Yéhôva inyu boñ le di nok Bañga yé. Jon, ilole di ñañ yo, di nlama bat nye mbuu wé mpubi inyu boñ le ñem wés u ba mu yom di ñañ. I ngéda u mal soohe, añ mbeñee mbeñee. Ibale u ñañ hala, ha nyen w’a nok. I yé le i ba loñge le u añ makeñi tole u emble lisoñgol li Bibel i ngéda u ñañ. Ibale u mboñ hala, w’a tibil nok i yom u ñañ u tééda ki yo. (Yôsua 1:8) I ngéda u mal añ, témb soohe Yéhôva inyu ti nye mayéga, u bat ki nye le a hôla we i boñ i mam u ñañ.

6. Inyuki i yé loñge i badba mambadga ni i tila i yom u ñañ? (Béñge yak titii.)

⁶ Maéba ima mape mana, ma ma nla hôla bés i kônde lémés lisoñgol jés li Bibel. I ngéda u ñañ, badba mambadga. I ngéda u ñañ Bibel, badba le: ‘Bonjee ba nlôôha pôdôl munu ñañ unu? Njee a yé pot? A yé pôdôs njee, inyuki a mpôdôs nye? Hee homa i mam mana ma bi bôña, imbe ngéda ma bi bôña?’ I nya mambadga ini, i ntinde bés i ôt pék ni i nok i yom di ñañ. Jam lipe li yé le ngéda u ñañ, tila i mam ma nlémél we, i ngéda u ntila hala, u nhoñol i mam ma, u nok ki mo loñge, hala a nhôla ki we le u hôya bañ i mam ma. U nla tila ngim mambadga, u tila balôm ba mam, lelaa u nla gwélél i mam ma tole u nla ndik tila i mam ma nlémél we. I mam u ntila ma nla hôla we i tehe Bañga i Djob kiki likébla a bi ti we.

7. Imbe lem i mbéda bés i ngéda di ñañ Bibel, inyuki? (Matéô 24:15)

⁷ Yésu a bi unda lem ilam yada di nlama bana inyu nok Bañga i Djob. I lem i i yé i tibil hek pék. (Añ Matéô 24:15.) I tibil hek pék wee kii? Hala wee di ntehe i homa mam ima ma mpôna ni i homa ma mpôna bé, di yimbe ki mam ma nhoo bé nene. Kiki Yésu a bi unda, i tibil hek pék i nhôla ki bés i tehe lelaa mbañ i Bibel i nyon. I lem i yon i nhôla ki bés le yigil yés i Bibel i bane bés nseñ.

8. Lelaa di nla tibil hek pék i ngéda di ñañ Bibel?

⁸ Yéhôva a nhôla bagwélél bé i tibil hek pék. Soohe nye le a hôla we i bana lem i i ngéda u ñañ Bibel. (Bingéngén 2:6) I ngéda u mal soohe, kii u nla boñ? Béñge lelaa mam u ñañ ma mpôna ma u nyi. Bikaat kiki bo Ñéga inyu nyiña u bikaat bi Mbôgi Yéhôva i nla hôla we. Bikaat bi, bi nla hôla we i nok Bibel ni i tehe lelaa u nla boñ i mam u nigil. (Lôk Héber 5:14) Ibale di ntibil hek pék i ngéda di ñañ Bibel, d’a kônde nok yo.

DI YÉÑ TIK NGOK I NGÉDA DI ÑAÑ BIBEL

9. Bimbe biniigana Sadukai i bi tjél emble?

⁹ Sadukai i bé yi bikaat bitan bi bisu mu Bitilna bi Lôk Héber loñge loñge. Ndi ba bi tjél hémle ngim biniigana mu. Kiki hihéga, di bigda lelaa Yésu a bi timbhe bo i ngéda ba bi bat nye mbadga inyu jam li bitugne. A bi timbhe bo le: “I ngéda Môsi a bé i homa man e biloo, baa ni bi añ bé ikété kaat Môsi i jam Nyambe a kal nye le: ‘Me yé Nyambe nu Abraham, Nyambe nu Isak ni Nyambe nu Yakôb’?” (Markô 12:18, 26) Sadukai i bi lama añ i pes kaat i ngandak ngélé, ndi i mbadga Yésu a bi bat bo i ñéba le ba bi tjél hémle jam li yé nseñ ngandak, hala wee bitugne.​—Markô 12:27; Lukas 20:38.d

10. I ngéda di ñañ Bibel, di nlama yoñ ngéda i béñge kii?

¹⁰ Bimbe biniigana di nla ôt mu? I ngéda di ñañ Bibel, di nlama yéñ biniigana gwobisôna di yé le di ôt mu. Di nlama ndik bé béñge i mam ma biniigana bi bisu bi Bibel, ndi di yéñ yak tik ngok i i sôli mu pes kaat di yé añ.

11. Lelaa kaat 2 Timôtéô 3:16, 17 i nhôla bés i léba tik ngok i ngéda di ñañ Bibel?

¹¹ Lelaa di nla léba tik ngok i ngéda di ñañ Bibel? Di béñge kaat 2 Timôtéô 3:16, 17. (Añ.) I pes kaat ini i ñunda le: “Tilna yosôna . . . i yé nseñ” inyu (1) niiga, (2) kodol, (3) téé mam loñge, ni (4) niiga ikété telepsép. Yak ikété bikaat bi Bibel di mbéna bé añ, di yé le di léba i mam mana mo ma-na. Béñge i yom pes kaat u yé i añ i niiga we inyu Yéhôva ni sômbôl yé, u yéñ ki matiñ ma Bibel. Béñge inyuki i pes kaat i i yé nseñ inyu kodol. U nla boñ hala i ngéda u nyimbe ngim mam mu pes kaat i i nla hôla we i nwas bilem bibe ni i boñ sômbôl i Yéhôva. Béñge lelaa i pes kaat i i nla hôla we i téé mam loñge, hala wee i kodol ngim biniigana bôt ba gwé likalô. Béñge ki lelaa i pes kaat i i nla niiga ikété telepsép, hala wee i nla tinde we i tehe mam kiki Yéhôva. Ibale u ntééda i mam ma-na mana, ma ga hôla we i léba tik ngok i ngéda u ñañ Bibel.

YIGIL I NLAMA HÔLA BÉS I HÉÑHA

12. Inyuki Yésu a bi bat Farisai i mbadga ini le “Baa ni bi añ bé?”

¹² Yésu a bi bat yak Farisai i mbadga ini le “Baa ni bi añ bé?” inyu unda le ba bé nok bé Bitilna. (Matéô 12:1-7)e Yésu a bi bat bo i mbadga i, inyule ba bé kal le banigil ba Yésu ba bé bôk mbén sabat. Yésu a bi timbhe bo ni dihéga diba ikété Bibel, a sima kaat Hôséa inyu unda bo le ba nok bé mbén sabat ni inyu unda le ba nyi bé unda konangoo. Inyuki ba bi nwas bé le Bañga i Djob i hôla bo? Inyule ba bééna ndik ngôñ i pééna, ba bé sômbôl bé nok i yom ba ñañ. Inyu hala nyen ba bé bé le ba nok i yom ba bé añ.​—Matéô 23:23; Yôhanes 5:39, 40.

13. Mambe mahoñol di nlama bana i ngéda di ñañ Bibel, inyuki?

¹³ Bibañga bi Yésu bi ñunda bés le di nlama añ Bibel ni mahoñol malam. Di ba bañ ngôk kiki Farisai i i bi tjél nok Bitilna. Di “neebe ni ñemlima le Bañga i béla ikété yés.” (Yakôbô 1:21) Ibale di gwé ñemlima, di ga nwas le Bañga i Djob i hôla bés i héñha. Ibale di nwas ngôk ni pééna, ha nyen Bañga i Djob i ga hôla bés i unda konangoo ni gwéha.

14. Kii di nla boñ inyu éba le di nwas le Bañga i Djob i hôla bés i héñha? (Béñge yak bititii.)

¹⁴ Maboñok més i ngéda di yé ni bôt bape mon ma ñéba too di nwas le Bañga i Djob i hôla bés i héñha. Farisai i bi nwas bé le Bañga i Djob i héñha bo, inyu hala nyen ba bé “kogse i bôt ba gwé bé nsohi.” (Matéô 12:7) Yak bés, i mam di mboñ bôt bape mon ma ñunda too di yé nwas le Bañga i Djob i héñha bés. Kiki hihéga, baa di mbéna pôdôl bilem bilam bi bôt bape, tole di mpôdôl ndik bilem gwap bibe? Baa di ñunda bôt konangoo di nwéhlak bo, tole di mbéna kéés bôt di nai ki le di nwéhél bé bo? Ibale di mbadba mambadga mana, ha nyen d’a tehe too di yé nwas le Bitilna bi hôla bés i héñha.​—1 Timôtéô 4:12, 15; Lôk Héber 4:12.

I NGÉDA DI ÑAÑ BIBEL DI YÉ MASÉÉ

15. Lelaa Yésu a bé tehe Bitilna?

¹⁵ Yésu a bé gwés Bitilna. Mbañ i Bibel yada i i yé i kaat Tjémbi 40:8 i bi bôk i pôdôl jam li. I nlôñ u u nkal le: “A Nyambe wem, me yé maséé i boñ sômbôl yoñ, yak mbén yoñ i yé toi ikété ñem wem.” Inyu hala nyen Yésu a bé maséé, a lémlak Yéhôva. Yak bés ibale di ngwés Bañga i Djob, d’a ba maséé di lémél ki Yéhôva.​—Tjémbi 1:1-3.

16. Kii i nla boñ le Bañga i Djob i kônde bane we nseñ? (Béñge yak minkéñék mi matila mini le “Bibañga bi Yésu bi nla hôla we i nok Bibel.”)

¹⁶ Di gwélél bibañga bi Yésu ni ndémbél yé inyu boñ le yigil i Bibel i kônde bane bés nseñ. Inyu boñ le di kônde nok Bibel, di nlama soohe, di añ mbeñee mbeñee, di badba mambadga, di tila ki i mam ma nlémél bés. I tibil hek pék i ga hôla bés i yéñ mu bikaat bi ntôñ inyu nok i yom di yé añ. Inyu boñ le di kônde nok Bibel, di nlama yéñ tik ngok i ngéda di ñañ, yak ikété bipes bikaat di nyi bé loñge. Di nlama yak bana mahoñol malam i ngéda di ñañ inyu boñ le Bañga i Djob i hôla bés i héñha. Ibale di mboñ i mam mana, yigil yés y’a kônde bane bés nseñ, d’a kônde ki ba mawanda ma Yéhôva.​—Tjémbi 119:17, 18; Yakôbô 4:8.