“Me mbumbul matam malam inyu ti Yéhôva bibégés”

“GWÉT bi kôba gwobisôna bi ta bé jam ibale di nhégha gwo ni gwét bi yé nano i Érôpa.” Hala nyen Nkum Ntat ni hop Ngisi nu hilo hi bisu, i sôñ dipos, i ñwii 1915, a bi toñol gwét bi ntôla bi bisu. Jam kiki bo 30 ma biloñ bi bi yoñ ngaba mu gwét bi. Nkum Ntat a bé pôdôl gwét ngéda a bé kal le: “Nson Ane u yé boma mandutu, téntén mu loñ i Jaman ni i Pulasi.”

Kiki gwét bi bi yoña nkoñ isi wonsôna, Banigil Bibel ba bé tibil bé nok litiñ li nkal le kristen i nlama bé pohol pes to yada mu gwét bi nkoñ isi. Ndi, ba bi yoñ makidik i ke ni bisu i añal ñañ nlam. Kiki a bé yéñ yoñ ngaba mu nson Ane, mankéé Wilhelm Hildebrandt a bi bat le ba ômle nye mana mapep ni hop Pulasi le L’Étudiant de la Bible. A bé bé i loñ Pulasi kiki nsañal, ndi kiki sônda i loñ Jaman. Hala a nkobla le a bé ñoo inyu loñ Pulasi. Ndi, a bé a héba mambot ma sônda Jaman, a tinak bôt ba Pulasi ba ba bé ntagbe ñañ nlam u nsañ.

Maléta ma bi pam i Nkum Ntat ma ñunda le ngandak Banigil ba Bibel ba ba bé bon ba Jaman, ba bé nôgda le ba yé nyégsaga i añlene bôt ñañ nlam u Ane, to hala kiki ba bé bisônda. Mankéé Lemke a bé sônda ikété sitima i gwét, a bi kal le a bi léba bôt batan ba bé gwés yi maliga, ba bak ikété ntôñ gwét wada ni nye. A bi tila le: “To hala kiki me yé munu sitima ini, me mbumbul matam malam inyu ti Yéhôva bibégés.”

Georg Kayser a bi ke gwét a bak sônda, ndi ngéda a bi témb i mbai yé, a bé a ma yila ngwélél nu bañga Djob. Lelaa hala a bi bôña? A bi léba kaat yada i Banigil Bibel, a neebe maliga ma Ane ni ñem wé wonsôna, ndi a tjôô bijôl gwé bi gwét. Ha nyen a bi yoñ bôlô i i mbat bé nye le a ke i gwét. I mbus gwét, a bi yila nsañal, a sal ki ni makénd inyu ngandak ñwii.

To hala kii Banigil Bibel ba bé ngi tibil nok litiñ li mbat le ba pohol bañ loñ to yada, libak jap ni maboñog map, ma bé mahéñha ngandak ni litehge ni maboñog ma bôt bape ba ba neebe gwét. To hala kiki bôt ba pôlitik, ni bôt ba bibase, ba bé tinde bôt i yoñ ngaba i gwét, Banigil Bibel ba bé ba tiñi i noñ “Ñane nsañ.” (Yésaya 9:6) I yé mbale le ba bi tibil bé noñ litiñ li mbat le ba pohol bañ loñ to yada, ndi ba bé yaga nkwoog nkaa inyu jam Nnigil Bibel wada le Konrad Mörtter a bi kal le: “Me ntibil toi yi le Bañga i Djob i nkal le kristen i nlama bé nol.”​—Manyodi 20:13.a

I loñ Jaman, mbén i bé neebe bé le mut a tjél ke i gwét inyule a nkal le kiññem yé i nsôñga nye i boñ hala. Ndi to hala, iloo 20 ma Banigil Bibel ba bi tjél yoñ ngaba yo ki yo i gwét. Ba bé yoñ bahogi mukété yap kiki bôt ba njék, ndik kiki ba bi boñ ni Gustav Kuyat, nu ba bi kena i dokta li bakon njék, ba yumus nye ni ngandak bee. Yak Hans Hölterhoff a bi tjél jôp i ntôñ gwét, ba ha nye i ndap mok. Yak nyoo, a nai le a mboñ bé bôlô yo ki yo i gwé maada ni gwét. Batat bakon ntjék ba bi kañ nye, kayéle bijôô bi nyuu bi bôdôl wo nye. Ngéda ba bi tehe le ba nla bé héñha mahoñol mé, ba boñ wengoñle ba yé kôôba i nol nye. Ndi to hala, Hans a bi tééda hémle yé letee le gwét bi mal.

Ba bi yoñ bilôk bikéé bipe i ntôñ gwét, ndi bi bi tjél le bi mbegee bé mañgaa, ndi bi nla boñ bibôlô bipe.b Makidik ma mon Yôhannes Rauthe a bi yoñ, ba ep nye i sal i nkoñ mashin. Konrad Mörtter nye a bé sal kiki nhôla dokta, yak Reinhôld Veber a bé mu ikété bahôla dokta. August Krafzig a bé kon maséé le nson wé u bé tinde bé nye i jo gwét. Banigil Bibel ba, lôñni bôt bape ki, ba bi yoñ makidik ma ngui le ba ga gwélél Yéhôva ikété gwéha ni ndéñbe inoñnaga ni nokna ba bééna ha ngéda i.

Maboñog ma Banigil Bibel i ngéda gwét, ma bi boñ le ngomin a bôdôl ha bo jis. Mu ñwii mi bé noñ ha, ba bi tégbaha Banigil Bibel ba loñ Jaman i bikééhene dikôô di ngélé inyu nson wap u likalô. Jon inyu hôla bo, lôk kéé i bi téé juu li bôt i Bétel nyoo tison i Magdeburg, inyu béñge mam ma mbén.

Ndék ni ndék, Mbôgi Yéhôva i bi kodol nokna yap inyu matiñ ma Bibel ma nkal le kristen i nlama bé nit pes to yada i ngéda gwét. Ngéda gwét bi ntôla bi nyônôs iba bi bi bôdôl, ba bi tjél le ba nit bé pes to yada, kayéle ba tjél le ba njôp bé ntôñ gwét wo ki wo. Jon bôt ba bé tehe bo kiki bakolba ngomin Jaman, ba tééñga ki bo ngandak inyu jam li. Ndi hala a yé ñañ umpe di ga añle bé i dilo di nlo, munu pes ini le “Masôô ma nkus ma ñañ wés.”​—Masôô ma nkus ma ñañ wés i ñem i Érôpa.