Referensi tu Parpunguan Hangoluan dohot Pangkobasion na Laho Diparsiajari
6-12 JULI
ARTA NA ARGA NA ADONG DI BIBEL 2 MUSA 6-7
“Idaonmu ma Annon Sibahenonku tu Raja Firaun”
it-2-IN 168 ¶4
Si Musa
Gabe dohot do bangso Israel muba. Dung lam borat karejo ni bangso Israel dibahen si Firaun, muruk do nasida tu si Musa. Hape, di mulana las do rohanasida tikki dipillit si Musa lao manguluhon nasida. Gabe mandele do si Musa alani i. (2Mus 4:29-31; 5:19-23) Dipatogu Jahowa ma si Musa di tikki i. Dipaboa ma tu ibana lapatan ni goar ni Jahowa, na nungnga dipaima-ima si Abraham, si Ishak dohot si Jakkob sian najolo. Alai diboto pe lapatan ni goar ni Jahowa, molo dung dipalua halak Israel sian Mesir jala dung gabe bangso na balga di tano naung dijanjihon. (2Mus 6:1-8) Nang pe songon i, tong do bangso Israel dang olo manangihon si Musa. Dung di tulah pasiahon, olo ma nasida manangihon si Musa. Jala dung tulah pasappuluhon, boi ma si Musa manguluhon nasida, jala “songon na laho marporang” ma halak Israel mardalan kaluar sian Mesir.—2Mus 13:18, Bibel siganup ari.
it-2-IN 168 ¶2-3
Si Musa
Di Jolo ni si Firaun. Si Musa dohot si Aron ma na dipakke Jahowa lao ‘mangalo debata ni halak Mesir’. Dijou si Firaun ma sude datuna. Jala si Jannes dohot si Jambres ma na mamimpin akka datu i. (2Tim 3:8) Dipapungu si Firaun ma sude debatana lao mangalo hagogoon ni Jahowa. Mukjizat na parjolo na dipatudu si Aron di adopan ni si Firaun, patuduhon molo huaso ni Jahowa do unjago sian debata ni halak Mesir. Nang pe songon i, toktong do si Firaun patakkakon rohana. (2Mus 7:8-13) Dung tulah patoluhon gabe diakkui datu i ma, “Debata do mambahen i”. Haccitan do nasida alani ni baro i jala dang tolap be nasida jongjong di jolo ni si Firaun lao mangalo si Musa.—2Mus 8:16-19, Bibel siganup ari; 2Mus 9:10-12.
Gabe takkang dohot gabe burju halak alani tulah. Dipaboa si Musa dohot si Aron ma Tulah na Sappulu i. Masa ma sude na dipaboana i. On patuduhon molo si Musa na disuru Jahowa. Tarbarita ma goar ni Jahowa di Mesir. Alani i, gabe burju ma halak Israel dohot piga-piga halak Mesir. Alai molo si Firaun dohot akka siihutton ibana gabe lam takkang. (2Mus 9:16; 11:10; 12:29-39) Nang pe nungnga diboto halak Mesir, Jahowa do na manguhum debata ni nasida, alai dang olo nasida porsea tu Jahowa. Alana molo porsea nasida, dirippu nasida do i boi mambahen haccit roha ni debata ni nasida. Tikki masa tulah na pasiahon, ‘si Musa gabe sangap situtu di tano Mesir diida akka naposo ni si Firaun dohot akka natorop i’.—2Mus 11:3.
Mangalului Arta na Adong di Bibel
it-1-IN 1444-1445 ¶8-9
Na Sun Hinagogo
Tikki marjanji Jahowa tu si Abraham, na lao adong anak ni si Abraham, i ma si Ishak didok Jahowa do Ibana “Debata na Sun Hinagogo” (El Syaddai). Alani janjina i, ikkon dipatudu si Abraham do haporseaonna, i ma na lao saut do janji ni Jahowa i. Didok Jahowa do muse Ibana Debata na Sun Hinagogo tikki Ibana mamasu-masu si Ishak dohot si Jakkob, na gabe ahli waris sian perjanjian ni si Abraham.—1Mus 17:1; 28:3; 35:11; 48:3.
Alani i di pudian ni ari didok Jahowa do tu si Musa, “Hupapatar Ahu tu si Abraham, tu si Isak, dohot tu si Jakkob, margoar Debata na sun hinagogo [be El Syaddai], alai ndang dipabotoboto nasida ianggo goarhu Jahowa.” (2Mus 6:3) Lapatanna, dang na so diboto nasida goar ni Jahowa. Andorang so halak i pe, nungnga godang mamboto goar ni Jahowa. (1Mus 4:1, 26; 14:22; 27:27; 28:16) Di bukku 1 Musa, dipaboa do akka pengalaman ni akka patriak. Jadi sasittongna di bukku 1 Musa holan 6 hali do disurat hata “na Sun Hinagogo”. Alai molo goar ni Jahowa adong disurat 172 hali di hata Heber. Sian pengalaman ni nasida diakkui nasida do molo Debata, tama dijou Debata “na Sun Hinagogo”. Alai dang adong kesempatan di nasida lao mamboto lapatan ni goar ni Jahowa dohot akka na adong hubunganna tu goar ni Jahowa. Menurut The Illustrated Bible Dictionary (Jil. 1, hal. 572), “Pangungkapon na parjolo sahali dipaboa tu akka patriak, adong do hubunganna tu akka janji ni Debata na lao masa di ari na naeng ro. Jala asa porsea do nasida, molo Jahowa, i ma Debata (el) na boi diasahon (lapatan na asing sian hata sadday) lao pasautton janjina. Parnidaan na dipatudu di semak dao do umhebat, alana goar ni Jahowa patuduhon huasona, haroroanna jala na jotjot do Ibana dohot nasida.”—Dibahen si J. D. Douglas, 1980.
it-2-IN 167 ¶3
Si Musa
Dipillit Jahowa si Musa, nang pe dihilala ibana dang tolap. Nang pe dihilala si Musa dang tolap ibana mangulahon tugasna, alai sasittongna tolap do ibana mangulahon i. Didok ibana dang tolap mangulahon tugasna, ala dang malo ibana makkatai. Sai torus do didok si Musa tu Jahowa asa unang ibana na dipakke Jahowa lao paluahon halak Israel. Muruk do Jahowa tu Ibana. Nang pe songon i toktong do dipakke Jahowa si Musa jala dilehon do si Aron lao mangurupi si Musa. Jala si Aron ma na gabe juru bicarana. Jadi ala si Musa do na dipillit Debata, gabe songon “Debata” ma si Musa di si Aron. Mulai sian i molo adong paretta ni Jahowa tu si Musa, si Musa ma pasahatton i tu si Aron jala si Aron ma pasahatton i muse tu akka tua-tua ni Israel dohot tu si Firaun. Jadi si Aron do na makkatai tu si Firaun (alai dang maksudna si Firaun na mamaretta di tikki si Musa tinggal di Mesir dope). (2Mus 2:23; 4:10-17) Jadi, dung 40 taon muba do si Musa. Gabe olo ma ibana paluahon halak Israel. Jadi di pudian ni ari, didok Jahowa do si Aron “panurirang” di si Musa. Lapatanna, songon si Musa na gabe panurirang ni Debata, jala manjalo paretta ni Debata suang songon i ma si Aron manjalo paretta sian si Musa. Asing ni i, didok do si Musa gabe “Debata ni si Firaun”. Lapatanna dilehon huaso tu si Musa, asa unang mabiar ibana manjuppangi raja Mesir.—2Mus 7:1, 2.
13-19 JULI
ARTA NA ARGA NA ADONG DI BIBEL 2 MUSA 8-9
“Dang Sadar si Firaun Dipasaut Ibana Rencana ni Debata”
it-1-IN 1246-1247 ¶8
Takkang
Sabar do Jahowa maradappon akka jolma nang pe sasittongna nasida ikkon diripashon. (1Mus 15:16; 2Ptr 3:9) Alai adong do na unduk, ujungna gabe dapotna asi ni roha ni Debata (Jos 2:8-14; 6:22, 23; 9:3-15), na asing adong muse do na patakkakkon rohana tu Jahowa dohot tu naposona. (5Mus 2:30-33; Jos 11:19, 20) Jadi dipasombu Jahowa do sasahalak patakkakkon rohana. Didok Jahowa, “patangkangonku ma rohana” manang ‘dipatakkang nasida rohana’. Jadi molo tung pe diripashon Jahowa akka halak na patakkakkon rohana, disi ma tikkina Jahowa patuduhon huasona jala tarbarita ma goarna.—Bandingkon tu 2Mus 4:21; Joh 12:40; Rom 9:14-18.
it-1-IN 709 ¶3-5
Hajahaton
Nang pe adong parjahat na mangalo Debata, alai dilinggomi Ibana do akka naposona na setia sian akka parjahat i. Jala dipasombu Debata do akka parjahat i mangulahon lomo ni rohana asa boi do dipatudu Ibana hatigoranna. (Rom 3:3-5, 23-26; 8:35-39; Ps 76:11) Jadi dipakke Debata do akka situasi sisongon i lao pasautton tujuanna. Jadi dang disadari akka parjahat molo nasida pasautton tujuan ni Debata. Cocok do on songon na disurat di Poda 16:4, Bibel siganup ari, “Dibahen Jahowa do sasude hombar tu tujuanna be, jala hamagoan do ujung ni parjahat.”
Sada contoh, i ma si Firaun na dipasingot Jahowa marhite si Musa dohot si Aron na lao paluahon halak Israel. Jadi dang Jahowa na mambahen si Firaun gabe jahat. Alai dipasombu Jahowa do torus ibana mangolu, lao patuduhon molo si Firaun halak na jahat jala patut do ibana mate. Tujuanna, naeng dipaboa Jahowa ma songon didok di 2 Musa 9:16, “Ala ni do antong umbahen na hupatindang ho, asa hupataridahon tu ho gogongku, jala asa tung tarbarita Goarhu di liat portibi on.”
Sappulu Tulah na masa di Mesir, sahat tu na diripashon si Firaun dohot akka tentarana di Laut Merah, patuduhon huaso ni Jahowa. (2Mus 7:14–12:30; Ps 78:43-51; 136:15) Martaon-taon dukkon i, jotjot do dihatai akka bangso na di sekeliling ni halak Israel taringot i. Gabe tarbarita ma goar ni Jahowa di liat portibi on. (Jos 2:10, 11; 1Sam 4:8) Jadi molo pittor dipamate Jahowa si Firaun, dang boi be tarida huaso ni Jahowa na patuduhon hamuliaonna.
Mangalului Arta na Adong di Bibel
Songon dia Jahowa Mamangke Hamu Laho Mangulahon Sangkapna?
Dipangke Jahowa do si Musa laho paluahon halak Israel. Alai nandigan do dipangke Jahowa ibana? Ndang tingki dihilala si Musa naung rade ala nunga diajarhon “sude habisuhon ni Mesir” tu ibana. (Ul. 7:22-25) Alai dipangke Jahowa do ibana dung diurupi asa gabe halak na serep roha jala na lambok roha. (Ul. 7:30, 34-36) Dibahen Jahowa do si Musa barani laho manjumpangi raja Mesir. (2 Mus. 9:13-19) Aha do na boi taparsiajari sian cara ni Jahowa jala nandigan Ibana mamangke si Musa? Holan halak na patuduhon angka parange na denggan jala na sai marhaposan tu Ibana do na dipangke Jahowa.—Plp. 4:13.
w04-IN 15/3 25 ¶9
Akka na Denggan sian Bukku 2 Musa
8:26, 27—Boasa didok si Musa molo pelean ni halak Israel “pantang ni halak Misir”? Marragam do binatang na disomba halak Mesir. I do alana dipaboa si Musa pe aha na lao dipelehon nasida, asa dioloi pangidoanna mamboan bangso Israel lao mambahen pelean tu Jahowa.
20-26 JULI
ARTA NA ARGA NA ADONG DI BIBEL 2 MUSA 10-11
“Barani do si Musa dohot si Aron”
w09-IN 15/7 20 ¶6
Barani Marbarita Songon Jesus
6 Taingot ma si Musa na barani makkatai tu si Firaun. Si Firaun sahalak parhuaso na dianggap dewa, i ma anak ni dewa matahari na margoar si Ra. Songon akka Firaun na asing, disomba do patungna sandiri. Hata ni si Firaun songon uhum, ikkon unduk do akka halak tu paretta na dibahen ibana. Si Firaun parhuaso na ginjang roha, si jogal rukkung jala dang boi diparetta halak na asing. Alai molo si Musa sahalak parmahan na lambok. Dang dihalomohon si Firaun ibana, nang pe songon i jotjot do ro si Musa manjuppangi si Firaun. Disurirangkon si Musa ma taringot tulah. Jala dipangido ibana ma asa dipaloas si Firaun halak Israel maninggalhon Mesir. Tottu ikkon barani do si Musa paboahon i.—4 Mus. 12:3; Heb. 11:27.
it-2-IN 168 ¶5
Si Musa
Barani jala mangasahon Jahowa tikki lao mangadopi si Firaun. Dilehon Jahowa do gogo dohot tondi parbadia tu si Musa dohot si Aron. Gabe boi ma nasida mandalatton tugas ni nasida. Molo tabayakkon istana ni si Firaun, i ma raja na marhuaso di liat portibi on na so tartaluhon, mewah do istanana. Si Firaun si ginjang roha na dianggap debata, dikelilingi akka penasihatna, komandan militer, tentara dohot akka hatobanna. Adong do tong akka malim ni si Firaun dohot akka datuna na marhuaso di harajaon ni si Firaun. Nasida tong do dohot mangalo si Musa. Rap do nasida manomba debata ni halak Mesir. Si Musa dohot si Aron, jotjot do ro manjuppangi si Firaun. Alai lam takkang do roha ni si Firaun. Marsitutu do si Firaun mangarajai halak Heber. Dibahen i, dipaboa si Musa dohot si Aron ma tulah na paualohon. Alai diusir si Firaun do nasida. Dung dipaboa si Musa dohot si Aron tulah na pasiahon, didok si Firaun lao pamateonna do nasida molo ro muse manjuppangi si Firaun.—2Mus 10:11, 28.
Mangalului Arta na Adong di Bibel
w95-IN 1/9 11 ¶11
Holan Jahowa do na Disomba Naposona
11 Tikki di Mesir halak Israel, disuru Jahowa ma si Musa manjuppangi si Firaun lao mandok, “Laho ma ho tumopot Firaun, ai nunga hupatangkang rohana dohot roha ni angka naposona, asa hupatupa angka tandangkon di tongatongana. Asa dipajojor ho sogot tu pinggol ni anakmu dohot pahompum, na hubahen i di Misir dohot tandangku angka na hupatindang di tongatonganasida, asa tung diboto hamu, Ahu do Jahowa.” (2 Mus 10:1, 2) Ikkon diajarhon halak Israel do taringot huaso ni Jahowa tu ianakhonna. Ikkon diajarhon do i sahat tu pinopparna be, asa toktong diingot nasida aha na diulahon Jahowa. Suang songon i ma akka natua-tua saonari, martanggung jawab do nasida lao mangarjarhon hasittongan tu ianakhonna.—5 Musa 6:4-7; Poda 22:6.
w04-IN 15/3 26 ¶4
Akka na Denggan sian Bukku 2 Musa
11:2; 12:36. Ala naung gabe hatoban halak Israel di Mesir, dilehon Jahowa ma upah tu nasida. Takkas ma, dipasu-pasu Jahowa do naposona. Masuk nasida tu na dijanjihon, dang gabe hatoban be nasida.
27 JULI–2 AGUSTUS
ARTA NA ARGA NA ADONG DI BIBEL 2 MUSA 12
“Lapatan ni Paska tu Halak Kristen”
w07-IN 1/1 20 ¶4
“Ingkon Marlas ni Roha Situtu Ho”
4 Jesus mate tanggal 14 Nisan taon 33 M. Jadi ganup taon di tanggal 14 Nisan dirayahon ma Paska di Israel. Mangallang jagal ni anak ni biru-biru na so marcacat do ganup akka keluarga. Ulaon i, paingotton nasida molo mudar ni anak ni biru-biru paluahon anak siakkangan ni halak Israel sian suru-suruan na pamatehon anak siakkangan ni halak Mesir. Masa i, di tanggal 14 Nisan taon 1513 SM. (2 Musa 12:1-14) Manggombarhon Jesus do anak ni biru-biru i, songon na didok apostel Paulus, “nunga dipelehon biru-biru Paska, i ma Kristus”. (1 Korint 5:7) Songon mudar ni anak ni biru-biru i, mudar ni Jesus pe paluahon sude halak.—Johannes 3:16, 36.
it-2-IN 291 ¶3
Paska
Akka ulaon di ari Paska dipasaut Jesus. Sada contoh, mudar ni anak ni biru-biru na dibahen di pintu ni jabu na di Mesir paluahon anak siakkangan sian hamatean na diulahon suru-suruan. Suang songon i ma mudar ni Jesus paluahon akka na miniahan. (1Tes 1:10; Eps 1:7) Didok si Paulus akka na miniahan, i ma punguan ni akka anak buhabaju ni huria. (Heb 12:23) Contoh na asing, holi-holi ni anak ni biru-biru, dang adong nanggo sada pe na diponggolhon. Suang songon i ma dang adong nanggo sada holi-holi ni Jesus na diponggolhon tikki mate ibana. (Ps 34:21; Joh 19:36) Jadi saleleng marratus taon halak Jahudi mangulahon Paska, i ma sada sian Patik na masa tu Jesus Kristus i ma anak ni “Birubiru ni Debata.”—Heb 10:1; Joh 1:29.
w13-IN 15/12 20 ¶13-14
‘Bahen Parningotanmuna ma Ari Sadarion’
13 Diajari halak Israel do tu ianakhonna taringot penting ni ari paska. Dicaritahon do i sahat tu pinoppar na be. Tujuanna lao paboahon molo Jahowa mangalinggomi naposona. Jadi gabe diboto akka dakdanak ma na tutu do adong Jahowa. Parduli do Ibana tu naposona. Jala diurupi Ibana do naposona. Terbukti do i, tikki Jahowa paluahon anak siakkangan ni halak Israel sian tulah pasappuluhon.
14 Dang ganup taon ra natua-tua saonari mangarjarhon taringot Paska tu ianakhonna. Jadi dipaboa hamu do taringot parsiajaran na penting sian paska? Boi do diida anakhonmuna molo hamu porsea Jahowa do na Mangalinggomi naposona sahat tu saonari? (Ps. 27:11; Jes. 12:2) Denggan do molo diajarhon hamu i tu anakhonmuna? Marsitutu ma hamu mangulahon i asa lam mangasahon Jahowa keluargamuna.
Mangalului Arta na Adong di Bibel
it-2-IN 289 ¶4
Paska
Sasittongna Sappulu Tulah na masa tu halak Mesir gabe panguhuman do i tu debata ni halak Mesir. Tarlumobi ma i tulah na pasappuluhon, i ma hamatean ni anak siakkangan. (2Mus 12:12) Molo manomba dewa Ra, badia do biru-biru jantan di halak Mesir. Alani i tikki dibahen mudar ni biru-biru di pintu ni jabu, na mangaleai do i di halak Mesir. Asing ni i, badia do tong lombu jantan di nasida. Alani i, tikki marmatean anak siakkangan sian lombu jantan ni nasida, gabe panguhuman do i tu dewa Osiris. Si Firaun dianggap nasida do anak ni dewa Ra. Jadi hamatean anak ni si Firaun patuduhon na so tolap do dewa Ra dohot si Firaun paluahon anakna sian hamatean.
it-1-IN 515 ¶2
Parpunguan
Molo mangarayahon “parpunguan partangiangan”, dang adong nanggo sada naposo ni Debata na boi karejo. Umpamana, parpunguan partangiangan, i ma perayaan Roti na So Marragi. Di tikki perayaan i, ari parjolo dohot di ari papituhon, didok Jahowa do, “Ndang boi ulaonmuna manang aha di angka ari i, asing ni na marsipanganon.” (2Mus 12:15, 16 Bibel siganup ari) Alai molo akka malim, martugas do mangalehon pelean tu Jahowa saleleng mangarayahon “akka parpunguan” i. (3Mus 23:37, 38) Dang mangalanggar patik nasida disi, alana i do tugas ni nasida. Alai dang na lapatanna tikki mangarayahon parpunguan i, akka naposo ni Debata gabe holan na hundul-hundul. Alai, i ma tikkina di nasida lao patoguhon parale-aleon nasida tu Debata. Tung pe nasida dang karejo di tikki ari Sabbat manang tikki mangarayahon “akka perayaan” i, ikkon dilehon nasida do tikki lao martangiang dohot mangarimangi taringot Debata dohot akka sakkapna.