?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e fa e wla e guɛ i like su-ɔ?

?SƐ Ɔ ti kɛ Daniɛli mɔ e dun mmua kɛnnin i ndɛ’n i sa sin w’a bubumɛn i’n, nn kɛ é sé yɛ’n ɔ te o nguan nun? Be nga be lafi su kɛ sɛ e wla o like su’n i sɔ’n kwla yo e wun sa ye bɔbɔ’n, be kwlá dimɛn i nanwlɛ trele sa. I sɔ’n kle e like cinnjin kpa kun: yɛle kɛ ɔ fataman kɛ e bu i kɛ kɛ mɔ e wla o like kun su’n ti’n, saan ɔ́ kpɛ́n su.

Amlɛnkɛn’m be mɛn’n nun lɔ zronalifuɛ wie’m be usali dɔɔtrɔ bian kun m’ɔ suan Natan Sɛne’n, i kosan wie mun. Kɛ ɔ́ tɛ́ su’n, ɔ seli kɛ sɛ sran kun tɔ tukpacɛ kekle kpa naan ɔ lafi su kɛ ɔ́ yó juejue naan ɔ bu i kɛ i sɔ ngunmin ti yɛ ɔ́ yó juejue’n, i sɔ’n timan kpa mlɔnmlɔn. Yɛ ɔ kan guali su kɛ: “Yasua wie mɔ kansɛli yoli be’n, be seli be yi’n be kɛ kɛ mɔ be lafiman su kɛ bé yó juejue’n, i ti yɛ tukpacɛ’n te kle be yalɛ’n niɔn. Akunndan bulɛ wafa sɔ’n ti’n, andɛ sran kpanngban be se be wun kɛ sɛ kansɛli yo be naan be yoman be wun ayre bɔbɔ’n, be kwla yo juejue. Yɛ sɛ tukpacɛ’n kunnin sran’n be se kɛ, kɛ mɔ w’a lafiman su kpa kɛ ɔ́ yó juejue’n, i ti yɛ tukpacɛ’n kunnin i-ɔ. Nanwlɛ, ndɛ sɔ’n timan su.”

Kɛ tukpacɛ kekle wie yo sran kun lele m’ɔ ka kan’n ɔ́ wú’n, blɛ sɔ’n nun’n ɔ wun i ɲrun dan. I sɔ’n ti’n, i osufuɛ’m be yo like kwlaa nga be kwla yo naan i wla w’a bomɛn i wun dan’n. ?Daniɛli i su ndɛ’n nin ndɛ nga dɔɔtrɔ bian’n kannin’n ti’n, é sé kɛ sɛ sran kun fɛ i wla guɛ i like su’n, nn ɔ su kle i wun yalɛ ngbɛn?

Cɛcɛ. Dɔɔtrɔ bian Sɛne i junman liɛ ng’ɔ di’n yɛle be nga tukpacɛ’n su wa kun be’n be lika nianlɛ. Be lika nianlɛ nun’n, be yo be ayre yɛ be yo ninnge uflɛ wie mun man be. Nán kɛ be waan bé yó sɔ naan tukpacifuɛ sɔ’m be yo juejue annzɛ be cɛ nguan nun ti-ɔ. Sanngɛ be kunndɛ kɛ be wun fa be feke kan. Dɔɔtrɔfuɛ nga be nian tukpacifuɛ nga be su wa wu’n be lika’n, be waan ayre yolɛ wafa sɔ’n ti kpa. Afin ɔ yo maan tukpacifuɛ’m be wla gua ase, yɛ be bu akunndan kpa. Ndɛ sɔ’n nin ndɛ uflɛ wie’m be kle kɛ sɛ sran kun fɛ i wla guɛ i like su’n, i sɔ’n yo i wun sa ye.

Sɛ e wla o like su’n i sɔ’n ti kpa dan

Be flɛ dɔɔtrɔ bian kun kɛ Jifɔɔ Jonunsu. Ɔ klɛ sran’m be ayre yolɛ su fluwa. Ɔ seli kɛ: “Sɛ sran kun tɔ tukpacɛ naan ɔ fɛ i wla guɛ i like su’n, i sɔ’n yo i wun sa ye.” Dɔɔtrɔ bian sɔ’n fɛli i ɲin sieli i be nga tukpacɛ kekle wie su wa kun be’n be su ndɛ nga fluwa sifuɛ wie’m be kannin’n su. Be seli kɛ sɛ sran kun tɔ tukpacɛ kekle naan be suɛn i bo’n, i sɔ’n ukɛ i kpa. Yɛle kɛ i sɔ’n yo maan i akunndan’n sannganman yɛ i wla gua ase. Afuɛ 1989 nun’n, fluwa sifuɛ wie’m be seli kɛ kɛ be suan tukpacifuɛ nga ɔ ka kan bé wú’n be bo’n, i sɔ’n yo maan be cɛ kan. I sin’n, fluwa sifuɛ wie’m be wa seli kɛ nán blɛ kwlaa nun yɛ be ndɛ sɔ’n kpɛn su-ɔ. Sanngɛ kɛ be wa fali be ɲin sieli i ndɛ sɔ’n su kpa ekun’n, be wunnin i wlɛ kɛ tukpacifuɛ nga be suan be bo’n be wla boman be wun dan, yɛ be wunman be ɲrun dan kɛ be nga be suanman be bo’n sa.

Fluwa sifuɛ wie’m be suannin be nga be koko dan nin be nga be kokoman ngboko’n be su like. I sɔ yolɛ nun’n, be usali sran 1.300 tra su kɛ be bu i kɛ mɛn’n yó sɛ e ɲrun lɔ. Kɛ afuɛ blu sinnin’n, be sieli i nzɔliɛ kɛ sran sɔ’m be nun sran 156 tra su be ɲannin awlɛn ba ya. Yɛ be nun’n be nga be koko dan’n be sɔnnin tra be nga be kokoman ngboko’n, sɔ kpɛ nɲɔn. Be flɛ bla kun kɛ Lora Kuzanski. Ɔ kle suklu Amlɛnkɛn’m be suklu dan kun mɔ be flɛ i kɛ Aavadi’n i nun. Ɔ seli kɛ: “Laa’n, e bu i kɛ ndɛ nga be kan be se kɛ sɛ sran kun kokoman dan’n i wun kpɛjɛ i’n, ɔ ti bewanbewan ndɛ. Sanngɛ sran nga be suannin be su like’n, be su ndɛ’n kle kɛ ndɛ sɔ’n ti nanwlɛ. Yɛle kɛ be nga be koko ngboko’n, be ɲan awlɛn ba ya tra be nga be kokoman dan’n.”

Fluwa sifuɛ wie’m be sieli i nzɔliɛ kɛ sran ng’ɔ se i wun kɛ ɔ ti tukpacifuɛ’n, sɛ ɔ tɔ tukpacɛ naan be kpaci i nun’n i kannin’n wuman ndɛ. Sanngɛ sran ng’ɔ se i wun kɛ ɔ ti juejue’n, sɛ ɔ tɔ tukpacɛ naan be kpaci i nun’n i kannin liɛ’n wu ndɛ nun. I kpa bɔbɔ’n, fluwa sifuɛ wie’m be seli kɛ be nga be kokoman dan’n be cɛ nguan nun. Kɛ ɔ ko yo naan b’a wun i sɔ liɛ’n i wlɛ’n, be usali sran kpɛnngbɛn wie’m be kɛ wafa sɛ yɛ be bu oke yolɛ’n niɔn. Wie’m be waan oke yolɛ’n ti like kpa. Wie’m be kusu be waan oke yolɛ’n ti’n be koko. I sin’n, be seli sran kpɛnngbɛn sɔ’m be kɛ kɛ sran kun yo oke’n ɔ si ngwlɛlɛ kpa yɛ ɔ si sa sunman. Kɛ ɔ yoli sɔ’n, be sieli i nzɔliɛ kɛ sran kpɛnngbɛn sɔ’m be wa yoli ninnge mun kɛ be ti gbanflɛn sa. Ɔ ti kɛ b’a kpinngbin be wun lele anglo nsan sa.

?Ngue ti yɛ kɛ sran kun kokoman dan’n annzɛ ɔ fɛ i wla guɛ i like su’n, i sɔ’n yo maan i wun kpɛjɛ i-ɔ? Kosan sɔ’n i su tɛlɛ’n te mian dɔɔtrɔfuɛ mun nin fluwa sifuɛ onga’m be sa. Afin be siman wafa nga e ti nun miɛn’n nin e wunnɛn’n be di junman’n, i su like kpa sa. I kwlaa yoli-o kɛ be nun wie’m be fali be ɲin sieli i e wla mɔ e fa guɛ i like su’n i su’n, be wunnin sa wie’m be wlɛ. I wie yɛle bian kun m’ɔ suan be ti nun miɛn’n i su like’n. Ɔ seli kɛ: “Kɛ sran kun i klun ti jɔwa m’ɔ fɛ i wla guɛ i like su’n, i sɔ’n ti kpa. Afin i wla gua ase yɛ i wun kpɛjɛ i. Sɛ e kunndɛ kɛ é yó juejue titi’n, like ng’ɔ fata kɛ e yo’n yɛ ɔ o lɛ-ɔ.”

Ndɛ sɔ’n kwla bo dɔɔtrɔfuɛ mun nin fluwa sifuɛ onga’m be nuan. Sanngɛ be nga be suan Biblu’n nun like’n be liɛ’n, ɔ boman be nuan. I afuɛ kɔe 3.000 yɛ, Ɲanmiɛn maan Famiɛn Salomɔn seli kɛ: “Aklunjuɛ’n ti kɛ ayre sa. Sɛ be klun timan jɔwa’n, be wun kpajaman be.” (Nyanndra Mun 17:22) Maan e fa e ɲin e sie i ndɛ sɔ’n su kpa. Ndɛ mma’n waan be klun m’ɔ ti jɔwa’n “ti kɛ ayre sa.” Sanngɛ w’a seman kɛ ɔ ti ayre.

I sɔ’n kle kɛ e wla m’ɔ o like su’n kusu timan ayre wie. Afin sɛ ɔ ti kɛ ɔ ti ayre sa’n, nn dɔɔtrɔfuɛ’m bé klɛ́ i sɔ ayre’n bé mán tukpacifuɛ mun. I kwlaa yoli-o, e wla m’ɔ o like su’n yo maan e wun kpaja e. Sanngɛ ɔ yo like uflɛ.

?Kɛ e wla o like su annzɛ e sa sin bubu e ndɛndɛ’n wafa sɛ yɛ i bo’n gua-ɔ?

Fluwa sifuɛ wie’m be sieli i nzɔliɛ kɛ be nga be wla o like su’n, be ɲan su ye kaka. Sran sɔ’m be di junman kpa suklu lɔ, annzɛ be junman’n su lɔ. Yɛ kɛ be kpinngbin be wun’n, be wun kpɛ be kpa. Fluwa sifuɛ wie’m be fali be ɲin be sieli i bla wie mɔ be si be wun kpinngbinlɛ nun akplowa’n, be su. Be nga be kle bla sɔ’m be wun kpinngbinlɛ’n, be klɛli be su ndɛ fluwa su fa mannin fluwa sifuɛ sɔ mun. Be kannin sran kun i like liɛ nga be bu i kɛ ɔ kwla yo’n, i ndɛ. I sin’n, fluwa sifuɛ’m be usali bla sɔ’m be kɛ sɛ be bo be ta’n, be bu i kɛ bé ɲɛ́n i nuan akatua’n. I agualiɛ su’n, kɛ be boli be ta’n fluwa sifuɛ’m be sieli i nzɔliɛ kɛ be nga be lafi su kɛ bé ɲɛ́n i’n, kannzɛ be antrɛnɛɛ’m b’a lafiman be su’n sanngɛ be wun kpɛli be kpa. ?Ngue ti yɛ kɛ sran kun i wla o su kɛ ɔ́ ɲán like kun’n, i sɔ’n mɛn i wunmiɛn sɔ-ɔ?

Kɛ sran kun i sa sin bubu i ndɛndɛ’n, sa ng’ɔ ju’n fluwa sifuɛ wie’m be fali be ɲin be sieli su. Kɛ afuɛ 1960 sinnin’n, be fali be ɲin be sieli i nnɛn’m be su. Be sieli i nzɔliɛ kɛ sɛ nnɛn’m be yo like kun naan ɔ yoman ye’n, be yaci i yolɛ. I sin’n be wunnin kɛ like kunngba’n yɛ klɔ sran’m be yo-ɔ. I wie yɛle kɛ be seli sran wie’m be kɛ be sie be su be tie wafa nga like kun tɛ’n. Sanngɛ like sɔ’n i tɛlɛ’n kle be su’n i yalɛ. Be seli sran sɔ’m be kɛ sɛ be kunndɛ kɛ ɔ jran’n, be tintin butɔn wie’m be su. Ɔ maan i sɔ yɛ be yoli-ɔ.

I sin’n, be fali sran akpasua uflɛ yɛ be kannin ndɛ kunngba’n be kleli be. Sanngɛ be liɛ su’n kɛ be tintinnin butɔn’m be su’n, w’a jranman. Kɛ be yoli lele mɔ be wun kɛ ɔ yoman ye’n, be yacili butɔn’m be su tintinlɛ. Blɛ uflɛ nun’n kɛ be seli be kɛ be tintin butɔn’m be su naan ɔ jran’n, be nun wie’m b’a yoman. Afin be seli be wun kɛ bé wá klé be wun yalɛ ngbɛn. Sanngɛ wie’m be liɛ’n, b’a bumɛn i sɔ akunndan’n.

Be flɛ fluwa sifuɛ kun kɛ Maatɛn Seligimanin. Ɔ o fluwa sifuɛ nga be seli sran’m be kɛ be tie like kun ngan’n be nun. Ɔ suannin be nga be koko ngboko’n nin be nga be kokoman dan’n be su like. Asa ekun’n, ɔ fɛli i ɲin sieli i wafa nga be nga be sa sin bubu be ndɛndɛ’n be yo ninnge mun’n, i su kpa. Ɔ sieli i nzɔliɛ kɛ sran sɔ’m be tuman be klun be yoman like. Yɛ wie liɛ bɔbɔ’n be kpɛ i kpo be yoman. Kɛ ɔ́ kán sran sɔ’m be ndɛ’n ɔ seli kɛ: “N suannin be nga be sa sin bubu be ndɛndɛ’n be su like lele afuɛ ablaɔn-nin-nnun. Yɛ n wunnin i wlɛ kɛ sɛ be yo like kun naan w’a yoman ye’n, be se kɛ be dunman nun ti yɛ w’a yoman ye-ɔ. Yɛ be tɛ i sɔ yo kpa. Asa’n, be se be wun kɛ sɛ andɛ w’a yoman ye’n, ɔ su yoman ye le. I sɔ’n ti’n, be faman ajalɛ be yoman like. I sɔ akunndan mɔ be bu’n ti’n, kpɛ sunman kɛ be yo like kun’n ɔ yoman ye le. Sanngɛ sɛ be nga be sa sin bubuman be ndɛndɛ’n be yo like kunngba’n, ɔ yo ye.”

Ndɛ sɔ’n kwla bo sran wie’m be nuan andɛ. Sanngɛ ɔ boman be nga be suan Biblu’n nun like’n, be nuan. Afin Biblu’n se kɛ: “Cɛn nga ɲrɛnnɛn tɔ ɔ su’n, sɛ ɔ sa sin bubu wɔ’n, a su ɲanman fanngan kpa kun.” (Nyanndra Mun 24:10, NWT) Ndɛ sɔ’n kle kɛ sɛ e sa sin bubu e’n, e su ɲanman wunmiɛn e yoman like fi. ?Ɔ maan ngue yɛ e kwla yo naan e sa sin w’a bubuman e ndɛndɛ-ɔ?

[Foto]

Sɛ sran kun fɛ i wla guɛ i like su’n i sɔ’n kwla yo i wun sa ye dan.