?E awlɛn su sran nga be wuli’n be liɛ’n w’a wie mlɔnmlɔn?

Laa’n, Zɔbu usali kɛ: ‘?Sɛ sran wu’n, ɔ kwla ɲan nguan ekun?’ (Zɔb 14:14, Traduction du monde nouveau) Atrɛkpa, i sɔ kosan wie w’a ba amun ti nun le. ?Sɛ be se amun kɛ amun sran nga be wuli’n, amun kwla wun be ekun, naan amun nin be wá trán asiɛ’n mɔ i su ninnge kpa’m be leman wunsu’n, i su wa’n, i sɛ yɛ ɔ́ yó amun ɔn?

Yoo, nda nga Biblu’n tali’n yɛ ɔ o yɛ: “Amun fuɛ nga be wuli’n bé sá be sin wa ekun [...]. Bé cɛ́n.” Ɔ se ekun kɛ: “Mɛn’n ɔ́ yó sran kpa’m be liɛ. Bé trán nun tititi.”—Ezai 26:19; Jue Mun 37:29.

Sɛ e kunndɛ kɛ é fá e wla é gúa nda nga be tali be lɛ’n be su sakpa’n, ɔ fata kɛ e tɛ kosan cinnjin nga mun be su: ?Ngue ti yɛ sran wu’n niɔn? ?Ninfan yɛ be nga be wuli’n be wo ɔ? ?Yɛ wafa sɛ yɛ e si kɛ bé jáso ekun ɔn?

Wie’n, ɔ nin like ng’ɔ o wie’n i sin’n

Biblu’n yiyi nun weiin kɛ i klikli nun’n, Ɲanmiɛn Kpli w’a sunnzunman kɛ sran wu. Ɔ yili Adam nin Ɛvu, ɔ sieli be asiɛ’n su lika klanman nga be flɛ i Edɛni’n i nun lɔ, kpɔkun ɔ seli be kɛ be wu ba, naan be siesie lika klanman’n m’ɔ ti be tranwlɛ’n, naan ɔ di asiɛ wunmuan’n. Saan kɛ be ɲin w’a yiman Ɲanmiɛn mmla’n kunngba cɛ, yɛ bé wú ɔ.—Bo Bolɛ 1:28; 2:15-17.

Ɲanmiɛn Kpli yoli be aklunye, sanngɛ kɛ mɔ Adam nin Ɛvu be siman ye ti’n, be yoli ɲin kekle, kpɔkun yɛ ndɛ nga Ɲanmiɛn kannin’n, i kusu kpɛnnin su ɔ. Ɲanmiɛn seli Adam kɛ: ‘A wá sá ɔ sin á káci fa ekun, afin fa yɛ n fa yili wɔ ɔ. A ti fa yɛ á wá sá ɔ sin á káci fa ekun.’ (Bo Bolɛ 3:19) I nun mɔ be nin a yiman Adam’n, ɔ nunman lika fi, ɔ ti ndutre. Kpɔkun kɛ m’ɔ yoli ɲin kekle annzɛ sa tɛ ti’n, ɔ sɛli i sin ndutre nun lɔ ekun, w’a ɔman lika fi.

Wie’n i bo’n, yɛle kɛ nguan nunman lɛ kun’n. Biblu’n se kɛ: ‘Afin sa tɛ’n i akatua’n yɛle wie, sanngɛ like nga Ɲanmiɛn fa cɛ ye’n yɛle anannganman nguan’n.’ (Rɔmfuɛ Mun 6:23) Biblu’n kle kɛ be nga b’a wu’n be wunman sa fi wlɛ, i ti yɛ ɔ se kɛ: ‘Be nga be ɲin o su’n, be si kɛ bé wú cɛn kun, sanngɛ be nga b’a wu’n be liɛ’n, be wunman sa fi wlɛ kun.’ (Akunndanfuɛ’n 9:4, 5) Biblu’n yiyi nun kɛ: ‘Kɛ be ko ka nun mɔ be ko sa be sin ko yo fa’n, nn like kwlaa nga be sunnzunnin kɛ bé yó’n i kwlaa w’a ka lɛ w’a mlin cɛn kunngba sɔ’n nun.’—Jue Mun 146:3, 4.

?Sanngɛ, mɔɔ Adam nin Ɛvu be ngunmin cɛ yɛ b’a nantiman ndɛ nga Ɲanmiɛn kɛnnin i Edɛni lɔ’n su’n niɔn, ɔ yo sɛ ti yɛ e ngba e wu ɔ? Kɛ mɔɔ Adam dun mmua yoli sa tɛ’n kwlaa naan b’a wu e’n, i ti ɔ. Tɛ’n nin wie’n sali e ngba. I sɔ yɛ Biblu’n kɛn i kɛ: ‘Sran kun [Adam] ti yɛ sa tɛ yolɛ’n bali mɛn nun ɔn, yɛ sa tɛ sɔ’n ti yɛ maan wie’n bali ɔ, i ti yɛ wie’n o sran kwlaa be su ɔ.’—Rɔmfuɛ Mun 5:12; Zɔb 14:4.

Sanngɛ, sran wie kwla usa kɛ: ‘?B’a seman kɛ sran’n le i sin like kun naan be wu be o lɔ?’ Kɛ sran kaka bu i sɔ ɔ. Afin i sɔ like klelɛ’n w’a tru mɛn’n nun. Sanngɛ i sɔ angunndan’n finman Biblu’n nun. Ɲanmiɛn Ndɛ’n se kɛ ‘be nga b’a wu’n, nán be yɛ be manman Anannganman’n niɔn. Be nga b’a ɔ blɔlɔ’n be wie fi kwlá mɛnmɛnmɛn i.’ Kɛ be sieli Davidi ndia nun’n, w’a fuman ɲanmiɛn su lɔ. (Jue Mun 115:17; Sa Nga Be Yoli’n 2:29, 34) Biblu’n i lika wie fi kleman kɛ sran le i sin like kun naan sɛ ɔ wu ɔ, i sin like sɔ’n kɔ lika uflɛ.

Wafa nga sran kwla ɲan nguan ekun’n

Kɛ sa tɛ nin wie’m be wluli mɛn’n nun’n, Ɲanmiɛn Kpli yili i klun angunndan’n nglo kɛ ɔ́ fá cɛnlɛ’n ɔ́ yó maan be nga be wuli’n bé ɲán nguan. I ti yɛ Biblu’n se kɛ: ‘Abraamu si kɛ Ɲanmiɛn kwla cɛn i wa Izaaki.’ (Ebre Mun 11:17-19) Abraamu lafiman Ɲanmiɛn su ngbɛn, afin Biblu’n kan Ɲanmiɛn i ndɛ se kɛ: ‘Ɲanmiɛn timan be nga be wuli’n be Ɲanmiɛn, sanngɛ ɔ ti be nga be o lɛ’n be liɛ yɛle kɛ Ɲanmiɛn ɲrun’n sran fi wuman.’—Lik 20:37, 38.

Nán kɛ fanngan ngunmin mɔ Ɲanmiɛn Kpli le i’n i ti yɛ ɔ́ wá cɛ́n i klunklo sran mun ɔn, sanngɛ klolɛ m’ɔ klo kɛ ɔ́ cɛ́n be’n, i ti ɔ. Zezi Klist bɔbɔ seli kɛ: “Nán maan ndɛ sɔ’n bo amun nuan, afin cɛn wie lele be kwlaa nga be o ndia nun’n, bé tí i nɛn, yɛ bé fín ndia’n nun fíte.”—Zan 5:28, 29; Sa Nga Be Yoli’n 24:15.

Kɛ Zezi kannin ndɛ ngalɛ’n mɔ i sin’n cɛli kan’n, kɛ m’ɔ́ fá mántan Izraɛli klɔ mɔ be flɛ i Naini i wun lɔ’n, yɛ ɔ nin saka suafuɛ’m be yiali nun ɔn. Angbeti bla kun i wa yasua kunngba lekeleke cɛ yɛle gbaflɛn ng’ɔ wuli lɛ’n. Kɛ ɔ wunnin bla sɔ’n i awlabɔɛ’n, ɔ yoli i annvɔ, yɛ ɔ seli saka’n kɛ: “[Gbaflɛn], jaso!” Yɛ gbaflɛn’n jaso trannin ase ɔ, kpɔkun yɛ Zezi fɛli i mɛnnin i nin ɔn.—Lik 7:11-17.

Zairisi m’ɔ ti Zuifu’m be asɔnun sua’n i su kpɛn’n i wa bla m’ɔ le afuɛ 12 w’a wu. Kɛ Zezi ɔli i awlo lɔ’n, aklunjuɛ trannin lɔ wie kɛ angbeti bla’n i lɔ sa. Afin kɛ Zezi juli Zairisi i awlo lɔ’n, ɔ ɔli talua kaan’n i saka’n i wun lɔ, yɛ ɔ seli i kɛ: “Talua kan, jaso!” Yɛ ɔ jasoli ɔ!—Lik 8:40-56.

I sin, Zezi i janvuɛ Lazar ɔ wa wuli. Kɛ Zezi jú i awlo lɔ’n, nn ɔ wuli w’a di cɛn ba nnan. Lazar i niaan bla Marti, i awlabɔɛ’n ti dan sɔ, sanngɛ cɛn wie lele cɛnlɛ blɛ’n mɔ ɔ́ wá jú’n, i su m’ɔ lafi’n, ɔ yili i nglo seli kɛ: ‘N si kɛ mɛn’n i awieliɛ mɔ sran’m bé cɛ́n’n, ɔ́ cɛ́n.’ Sanngɛ Zezi ɔli ndia’n su lɔ, ɔ seli kɛ be yi yɔbuɛ ng’ɔ kɛtɛ i anuan’n i ɲrun’n, yɛ ɔ kpan flɛ i ɔ: “Lazar, fite!” Yɛ ɔ fiteli ɔ!—Zan 11:11-44.

An bu nga i sin be nian: ?Cɛn ba nnan ng’ɔ dili i wie’n nun lɛ’n, ninfan yɛ Lazar wo ɔ, wafa sɛ yɛ ɔ ti ɔ? Lazar w’a seman kɛ ɔ trannin aklunjuɛ nun ɲanmiɛn su lɔ, annzɛ ɔ trannin sin sroesroe kun nun, sɛ ɔ yoli sɔ’n, nn ɔ kɛnnin i ndɛ. Nanwlɛ, i nun m’ɔ o wie’n nun’n, Lazar w’a wunman sa fi wlɛ. Yɛ kusu sɛ Zezi w’a mɛnmɛn i nguan’n, nn ɔ́ ká lɛ sɔ lele, saan ‘mɛn’n i awieliɛ mɔ sran’n bé cɛ́n’n’ ɔ́ jú.

Nanwlɛ, Zezi i abonuan sa ng’ɔ yoli’n, be su mmlusuɛ’m b’a cɛman, afin be nga ɔ cɛnnin be’n, be wuli ekun. Sanngɛ i afuɛ 1900 yɛ, ɔ kleli kɛ Ɲanmiɛn i kwlalɛ’n dunman nun ti’n, sran’m bé kwlá ɲán nguan ekun! Abonuan sa nga Zezi yoli be’n, be ti like ng’ɔ́ wá yó i asiɛ’n su Ɲanmiɛn i Famiɛn diwlɛ nun’n, be su fitilɛ kaan sa.

Kɛ e awlɛn su sran ko wu’n

Kannzɛ bɔɔ e lafi cɛnlɛ’n su o, sanngɛ sɛ wie’n m’ɔ ti e kpɔfuɛ’n kun e awlɛn su sran kun’n, e kwla tran awlabɔɛ nun. Abraamu lafi su kɛ cɛn wie lele i yi’n ɔ́ ɲán nguan ekun, sanngɛ e kɛnngɛn i kɛ ‘Abraamu i yi’n i wie ndɛ’n ɔ wluli i wun dan, ɔ sunnin i.’ (Bo Bolɛ 23:2) ?Yɛ Zezi li? Kɛ Lazar wuli’n, i ‘awlɛn’n kpɛli i klun, i wun yo i ɲɛiin,’ yɛ kɛ ɔ yoli sɔ’n, ɔ “sunnin.” (Zan 11:33, 35) I sɔ’n ti, sɛ e awlɛn su sran wu naan e sun i’n, nán kɛ e awlɛn’n sɔman ti ɔ.

Kɛ ba kaan kun wu’n, i ya ng’ɔ fa yo i nin’n, ɔ wieman le. I ti yɛ maan Biblu’n kan niɛn nga i wa’n w’a wu’n, i awlabɔɛ’n i ndɛ’n niɔn. (2 Famiɛn 4:27) I sɔ sa yalɛ’n wla siɛ’n i awlabɔɛ wie. Kɛ famiɛn Davidi i wa Absalɔm wuli’n, ɔ yili ngwlɛ seli kɛ: ‘?Ɔ yo sɛ ti yɛ n bɔbɔ m’an wuman naan w’a kaman lɛ ɔ?’—2 Samiɛl 19:1.

Sanngɛ kɛ mɔ e lafi cɛnlɛ’n i su ti’n, e awlabɔɛ’n su yoman dan tratraman su. Biblu’n kan kɛ: ‘Aniaan mun, e klo kɛ an si sa ng’ɔ ju be nga be wuli’n be su’n, naan amun wla a boman kɛ be nga be leman like mɔ be fa be wla gua su’n be liɛ’n sa.’ (1 Tɛsalonikfuɛ Mun 4:13) Ng’ɔ fata kɛ e yo’n, yɛle kɛ, e fa e wun e mantan Ɲanmiɛn i srɛlɛ’n nun, yɛ Biblu’n se e kɛ ‘ɔ́ súan e bo.’—Jue Mun 55:23.

Sɛ b’a bo’a Biblu uflɛ i dunman’n, ndɛ mma’m be fin Nyanmiɛn Ndɛ’n nun. E siesieli be nɛn’n i kacikacilɛ nzɔliɛ’n i kpa naan kannganlɛ’n w’a yo pɔpɔ.