Ɔ fata kɛ Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be klo ye yolɛ

‘Like nga i waan amun yo’n yɛle kɛ i waan nán amun bu amun wiengu lufle, klun ufue su like’n yɛ amun yo ɔ, yɛ atin nga amun Ɲanmiɛn’n kle amun’n, amun fa su nin amun wun ase kanlɛ.’—MISE 6:8.

1, 2. (a) ?Ngue ti yɛ sɛ Zoova kunndɛ kɛ i sufuɛ’m be yo klun ufue su like man sran mun’n, i sɔ’n boman e nuan ɔn? (b) ?Sran’m be kpa yolɛ’n i su kosan mennin mun yɛ ɔ fata kɛ e bu be su angunndan ɔn?

ZOOVA ti aklunyefuɛ dana (Rɔmfuɛ Mun 2:4; 11:22). Nanwlɛ, Ɲanmiɛn i aklunye sɔ’n, sran klikli Adam ɔ nin i yi Ɛvu be wunnin i dan kpa! Afin Edɛni fie’n nun lɔ’n, ninnge kwlaa nga Ɲanmiɛn yili be mɔ be bo sin yia Adam nin i yi’n, be yi Ɲanmiɛn i aklunye’n klɔ sran’m be lika’n i nglo. Kannzɛ klɔ sran’m be siman ye naan be nun wie’m bɔbɔ be klun yo wi’n, sanngɛ Ɲanmiɛn yo be kwlaa be ye titi.

² Kɛ mɔ Ɲanmiɛn boli sran mun kɛ i bɔbɔ sa’n ti’n, sran’m be kwla yi i nzuɛn’n i nglo (Bo Bolɛ 1:26). Ɔ maan sɛ Zoova kunndɛ kɛ klun ufue su like yɛ e yo e man sran mun’n, i sɔ’n boman e nuan. Kɛ nga Mise 6:8 fa kan’n sa’n, ɔ fata kɛ Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be ‘klo klun ufue yolɛ.’ ?Sanngɛ ngue yɛle sran ye yolɛ’n? ?Wafa sɛ yɛ nzuɛn sɔ’n, ɔ nin sa wie mun ekun mɔ Ɲanmiɛn wawɛ’n maan sran yo’n, be kɔ likawlɛ ɔ? ?Ngue ti yɛ klɔ sran mun mɔ be kwla yo be wiengu kpa’n, be klun w’a yo wi dan sɔ mɛn’n nun’n niɔn? ?Yɛ ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e mɔ e ti Klistfuɛ’n, e nin e wiengu mun e tranlɛ nun e mian e ɲin e yo be kpa’n niɔn?

?Ngue yɛle ye yolɛ’n?

3. ?Ye yolɛ’n i bo’n yɛle mennin?

³ Ye yolɛ’n yɛle kɛ be ti sran wun ɲanman nun. I wie ekun yɛle amanniɛn su ijɔlɛ m’ɔ fin e nuan fite’n. Sran ye yolɛ’n i bo’n yɛle kɛ be yoman sran’n i sa tɛ fi, sanngɛ be yo i kpa. Ye yofuɛ’n, ɔ ti janvuɛ sran, i wun tranlɛ yo fɛ, ɔ si aunnvuɛ, kpɔkun ɔ nin sran si ijɔ. Kɛ ɔ́ yó sa’n, ɔ bu i wiengu angunndan. Akoto Pɔlu seli kɛ: ‘An ti Ɲanmiɛn i sran, ɔ klo amun, yɛ ɔ fali amun. I sɔ’n ti’n, maan sran’m be yo amun annvɔ, an yo be kpa, an yo amun wun aenvuɛ, an yo wɛtɛɛfuɛ, yɛ an blu sa’m be su. An fa like sɔ mun cici amun ti.’ (Kolɔsfuɛ Mun 3:12). Sɛ é kwlá sé’n, é sé kɛ sran ye yolɛ’n ti Klistfuɛ kpa’m be wun wlawlalɛ like’n kun.

4. ?Wafa sɛ yɛ Zoova dun mmua yili i kpa yolɛ’n i nglo sran’m be lika ɔ?

⁴ Zoova yɛ ɔ dun mmua yili kpa yolɛ’n i nglo ɔ. Ɔ maan Pɔlu seli kɛ: ‘Kɛ e Defuɛ Ɲanmiɛn yili i kpa yolɛ’n nin sran’m be klolɛ’n i nglo’n, ɔ deli e. I wawɛ’n wuli e uflɛ, wunnzinlɛ mɔ i bɔbɔ Ɲanmiɛn wunnzinnin ye’n ti, mɔ maan e kacili sran uflɛ’n, yɛ ɔ deli e ɔ.’ (Tit 3:4, 5). Ɲanmiɛn ‘wunnzinnin’ Klistfuɛ ng’ɔ kpali be sieli be ngunmin’n Zezi i mmoja’n nun, annzɛ ɔ yoli be saun. Yɛle kɛ be wunnzinlɛ sɔ’n ti’n, be kwla ɲan e ti kpɔlɛ tɛ mɔ Klist yili’n i su mmlusuɛ’n. Asa ekun’n, kɛ mɔ Ɲanmiɛn wawɛ’n wluli be nun ti’n, be ti kɛ be ‘boli be uflɛ’ sa, yɛ b’a kaci Ɲanmiɛn wa (2 Korɛntfuɛ Mun 5:17). Sanngɛ, Ɲanmiɛn yi i kpa yolɛ’n nin i sran klolɛ’n i nglo “sran kpanngban kpa” mɔ be ‘kpuli be tralɛ mun Bua Gbaflɛn’n i mmoja’n nun’n,’ be lika wie.—Sa Nglo Yilɛ 7:9, 14; 1 Zan 2:1, 2.

5. ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ be nga Ɲanmiɛn wawɛ’n sie be’n, be yi ye yolɛ’n i nglo’n niɔn?

⁵ Ye yolɛ’n ti sa nga Ɲanmiɛn wawɛ’n maan sran yo’n, be nun kun. Pɔlu waan: ‘Like nga Ɲanmiɛn wawɛ’n maan sran yo’n yɛ: be klo Ɲanmiɛn nin sran, be klun jɔ, be wla gua ase, be tra be awlɛn, be yo sran ye, be yo aklunye, be di nanwlɛ, be yo wɛtɛɛ, yɛ be yo sa i nuan su. B’a sieman ninnge sɔ’m be su mmla fi.’ (Galasifuɛ Mun 5:22, 23). ?Kɛ m’ɔ ti sɔ’n niɔn, ɔ fataman kɛ be nga Ɲanmiɛn wawɛ’n sie be’n, be yo be wiengu’m be kpa?

Sran’m be kpa yolɛ’n i kpafuɛ’n timan lufle yolɛ

6. ?Blɛ mennin nun yɛ sran’n i kpa yolɛ’n kwla kaci lufle yolɛ ɔ? ?Yɛ ngue ti ɔ?

⁶ Sran wie’m be bu i kɛ be wiengu’m be kpa yolɛ’n ti lufle yolɛ. I sɔ’n ti’n, sran wie’m be waan ɔ fata kɛ ɔ ju cɛn wie’n, sran’n ɔ yo i ɲrun wiwi, annzɛ ɔ yo i wiengu tɛtɛ naan b’a si kɛ ɔ le wunmiɛn wie. Sanngɛ nn nanwlɛ, sran ng’ɔ yo i wiengu kpa nanwlɛ su’n, i yɛ ɔ le wunmiɛn’n niɔn. Sran kpa yofuɛ mɔ i yɛ ɔ le wunmiɛn kusu’n, ɔ yoman sran’n i ye ng’ɔ timɛn i su’n. Afin, kɛ mɔ sran ye yolɛ kpafuɛ’n o sa nga Ɲanmiɛn wawɛ’n maan sran yo’n i nun wie ti’n, sran kpa yofuɛ’n i ɲin kpaman sa tɛ’n su. Ɔ maan i ti’n, sran’m be kpa yolɛ ng’ɔ ti lufle yolɛ’n, yɛle sa tɛ mɔ be wun i be kanman mɔ be bu i kɛ, i sɔ’n ti sran’n i ye yolɛ’n.

7. (a) ?Ngue yɛ ɔ kle kɛ Eli i ɲin kpali sa tɛ yolɛ’n su ɔ? (b) ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be nian be wun su sran ye yolɛ ng’ɔ timan su’n, i lika ɔ?

⁷ Amun e fa Eli m’ɔ yoli Izraɛli lɔ Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ’m be su kpɛn’n, i su sunnzun ase e nian. Eli w’a tuman i wa Ɔfni nin Fine mɔ be ti Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ’n, be fɔ. Yɛle kɛ, tɛ yilɛ nnɛn nga Ɲanmiɛn Mmla’n kle kɛ ɔ ti Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ’m be liɛ’n, ba nɲɔn sɔ’m be ɲin w’a yimɛn i. I sɔ’n ti’n, ka naan b’a yra nnɛn lui’n Ɲanmiɛn i tɛ yiwlɛ’n su’n, Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ’m be se be sufuɛ kun kɛ ɔ se sran ng’ɔ yi tɛ’n kɛ ɔ fa nnɛn mɔnnɛn’n man be. Asa ekun’n, bla nga be di junman tannin sua’n i anuan’n nun lɔ’n, Eli i mma sɔ’m be nin be la. Ɔ nin i sɔ ngba’n, kɛ ɔ yo naan Eli tu be junman su’n, w’a yomɛn i sɔ. Ijɔlɛ ngbɛn yɛ ɔ ijɔli be ɔ (1 Samiɛl 2:12-29). Ɔ maan sɛ ‘i blɛ sɔ nun’n, Anannganman w’a ijɔman kplakpla kleman sran’n,’ i sɔ’n boman e nuan (1 Samiɛl 3:1)! Ɔ fata kɛ Klistfuɛ nga be ti asɔnun kpɛnngbɛn’n be nian be wun su kpa naan b’a yiman ye yolɛ ng’ɔ timɛn i su’n, i nglo sa tɛ yofuɛ’n i lika. Afin, i sɔ’n kwla yo maan Ɲanmiɛn yi i wawɛ’n asɔnun’n su. Ndɛ tɛtɛ kanlɛ’n nin Ɲanmiɛn mmla’n i fɔnlɛ’n, ye yofuɛ kpafuɛ’n, ɔ bu be fɔ.

8. ?Wafa sɛ yɛ Zezi yili ye yolɛ kpafuɛ’n i nglo ɔ?

⁸ Zezi Klist mɔ ninnge’m be yolɛ’n nun ɔ man e ajalɛ kpa’n, w’a yoman ye ng’ɔ timɛn i su’n. I kpa bɔbɔ’n, i yɛ ɔ kle e ye yolɛ’n i ajalɛ kpafuɛ’n niɔn. Yɛle kɛ, ‘sran’m be yoli i annvɔ, afin be ti afɛfuɛ yɛle kɛ b’a bo je kɛ bua mɔ be leman sunianfuɛ’n sa.’ Kɛ sran nga be ti kpa’n be fa be wun mɛntɛn i’n, srɛ kunman be. Ɔ maan wie liɛ bɔbɔ’n, be fa be mma kanngan’m be blɛ i. Wafa nga Zezi yili i kpa yolɛ’n ɔ nin i aunnvuɛ silɛ’n i nglo’n, amun e bu i angunndan e nian! Ɔ ‘to i sa blali be, ɔ fɛ i sa fuafuali be su, yɛ ɔ yrali be nguan’n.’ (Matie 9:36; Mark 10:13-16). Kannzɛ Zezi yoli sran kpa’n, sanngɛ i ɲin w’a kpaman sa tɛ’n su le. Sa nga ɔ wun i m’ɔ timan i Si m’ɔ o nglo lɔ’n i ɲrun sa kpa’n, ɔ kɛn i yakpa su. Zezi w’a yoman srongble. Ɲanmiɛn i fanngan nun’n, be nga be tɔn be wun suɛn kɛ be su Ɲanmiɛn’n, ɔ buli be su kpɛnngbɛn’m be fɔ. Matie 23:13-26 nun’n, e sie i nzɔliɛ kɛ blɛ sunman nun’n, ɔ seli kɛ: ‘Amun mmla klefuɛ mun nin Farizifuɛ mun mɔ amun ti dunman klofuɛ mun’n, an yako!’

Ye yolɛ’n nin sa wie mun ekun nga Ɲanmiɛn wawɛ’n maan sran yo’n

9. ?Wafa nga ye yolɛ’n, ɔ nin awlɛn tralɛ nin aklunye’n be kɔ likawlɛ’n yɛle mennin?

⁹ Ye yolɛ’n nin sa wie mun ekun nga Ɲanmiɛn wawɛ’n maan sran yo’n, be kɔ likawlɛ. Kɛ bé kán sa nga Ɲanmiɛn wawɛ’n maan sran yo’n be ndɛ’n, be fa ye yolɛ’n sie i ‘awlɛn tralɛ’ nin ‘aklunye’n,’ be afiɛn. Afin, sran ng’ɔ suɛn i wiengu kpa yolɛ’n, ɔ kle kɛ ɔ trɛ i awlɛn. Yɛle kɛ, ɔ trɛ i awlɛn sran nga be yo tɛ’n be wun. Ye yolɛ’n m’ɔ nin aklunye’n be kɔ likawlɛ’n, i ɲin fite sran’n i wun ɲanman nun tilɛ mɔ e kunndɛ kɛ é tí’n, i nun. I sɔ’n ti wie liɛ bɔbɔ’n, Glɛki aniɛn nun ndɛ mma “ye yolɛ” m’ɔ o Biblu’n nun’n, be kwla kaci i be se kɛ “aklunye.” Nzuɛn sɔ mɔ Klistfuɛ klikli’m be yili i nglo dan’n ti’n, Tertullien (amun kɛnngɛn i kɛ Tɛtuliɛn) m’ɔ ti laa fluwa klɛfuɛ’n seli kɛ be nga be lafiman Ɲanmiɛn su’n be flɛli Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’m be kɛ ‘aklunyefuɛ mun.’

10. ?Wafa nga ye yolɛ’n nin klolɛ’n be kɔ likawlɛ’n yɛle mennin?

¹⁰ Ye yolɛ’n nin klolɛ’n be kɔ likawlɛ wie. Zezi seli i sɔnnzɔnfuɛ’m be kɛ: ‘Sɛ an klo amun wiengu’n, i sɔ’n nun yɛ sran’m be kwlaa bé sí kɛ an ti n sɔnnzɔnfuɛ ɔ.’ (Zan 13:35). Kpɔkun kɛ Pɔlu kán sran klolɛ’n i ndɛ’n, ɔ seli kɛ: ‘Sran m’ɔ klo sran’n, ɔ trɛ i awlɛn sran wun, sran m’ɔ klo sran’n, ɔ yo aklunye.’ (1 Korɛntfuɛ Mun 13:4). Ye yolɛ’n m’ɔ nin klolɛ’n be kɔ likawlɛ’n, i ɲin fite Biblu’n nun ndɛ mma nga be se kɛ ‘klun ufue’n’, i nun. Klun ufue yolɛ m’ɔ ti sran’n i kpa yolɛ wie’n, i bo’n taka sran klolɛ m’ɔ wieman’n su. Ebre aniɛn nun’n, ndɛ mma nga be se kɛ “klun ufue’n,” ɔ timan sran klolɛ sa ngbɛn’n. Sanngɛ, sran’n i klolɛ dan m’ɔ wieman’n ti’n, be fa be wun mantan sran sɔ’n lele be yo i su sa’n. Zoova yi i klun ufue’n, annzɛ i sran klolɛ sɔ m’ɔ wieman’n i nglo fanunfanun. Ɔ yi i nglo sa ng’ɔ yo fa de sran’n, annzɛ kusu ɔ fa sasa sran’n, i nun.—Jue Mun 6:5; 40:11; 143:12.

11. ?Ɲanmiɛn i klun ufue’n ti’n, ngue yɛ e lafi su ɔ?

¹¹ Zoova i klun ufue’n yo maan sran fɛ i wun mɛntɛn i (Zeremi 31:3). Kɛ sa wie nun Ɲanmiɛn i sufuɛ kpa’m be sa mian kɛ be de be’n, be si kɛ Zoova ɔ́ yí i klun ufue’n i nglo dan kpa be lika. Afin be si kɛ Zoova i klun ufue’n wo lɛ tititi. Ɔ maan, be kwla fa be wla’n gua Zoova su be srɛ i kɛ nga jue tofuɛ’n fa srɛli’n sa. I waan: ‘N liɛ’n, ɔ klun ufue’n su yɛ n fa min wla’n gua ɔ. Sɛ n klun jɔ́ ɔ, ɔ fin delɛ mɔ a de min’n.’ (Jue Mun 13:6). Kɛ mɔ Ɲanmiɛn i sran klolɛ’n wieman’n ti’n, i sufuɛ’m be kwla fa be wla’n kwlaa guɛ i su. Be lafi su kɛ: ‘Anannganman yimɛn i sran’m be blo le. Ɔ yimɛn i sran’m be ase le.’—Jue Mun 94:14.

Sa nga ti yɛ klunwi’n ti dan mɛn’n nun’n

12. ?Blɛ mennin nun yɛ mɛn’n i sielɛ tɛ’n boli i bo ɔ?

¹² Kosan sɔ’n i su tɛlɛ’n wo sa ng’ɔ juli Edɛni fie’n nun lɔ’n nun. Yɛle kɛ, kɛ mɛn’n boli i bo’n, Ɲanmiɛn i mma’m be nun kun buli i bɔbɔ i wun angunndan. Kpɔkun tutre dilɛ’n ti’n, ɔ kunndɛli kɛ ɔ́ síe mɛn’n. Sa ng’ɔ yoli ti’n, i yɛ ɔ ti “sran ng’ɔ sie mɛn” nga w’a yo tɛ kpa yɛ’n niɔn (Zan 12:31). Be wa flɛli i mmusu’m be si Satan, i yɛ ɔ ti Ɲanmiɛn nin sran’m be kpɔfuɛ klikli’n niɔn (Zan 8:44; Sa Nglo Yilɛ 12:9). Kɛ Zoova boli Ɛvu’n, i osu w’a cɛman naan Satan w’a yi Ɲanmiɛn i mɛn’n i klun ufue su sielɛ’n, i su akplowa silɛ angunndan ng’ɔ bu’n, i nglo. Sanngɛ, kɛ Adam kunndɛli kɛ ɔ́ síe i bɔbɔ i wun m’ɔ kacili i sin sili Ɲanmiɛn i sran sielɛ kpa’n, yɛ mɛn’n i sielɛ tɛ’n boli i bo ɔ (Bo Bolɛ 3:1-6). Sielɛ mɔ Adam nin Ɛvu be waan bé síe be wun’n, Satan yɛ ɔ sie be siɛn’n niɔn. Ɔ maan be wa kacili Satan i sran.

13-15. (a) ?Kɛ sran’m be kacili be sin sili Zoova’n, sa wie mun mɔ be juli’n yɛle mennin? (b) ?Ngue ti yɛ klunwi’n wo mɛn’n nun’n niɔn?

¹³ Atin nga Adam fali’n, amun e nian i su sa wie mun mɔ be juli’n. Be kannin Adam nin Ɛvu be bo asiɛ’n i lika m’ɔ ti klanman’n, i su. I sɔ’n ti’n, lika’n wa yoli kekle kpa be su. Afin be kwlá ɲanman ninnge kpakpa mun kun. Ɲanmiɛn seli Adam kɛ: ‘Sa ti mɔ ɔ yi i aniɛn liɛ’n yɛ a tili’n, mɔ a dili waka mma nga n seli wɔ kɛ: “Nán di’n,” i ti asiɛ’n sáci. Ɔ́ yó sɔ lele yɛ á fá wú ɔ. Owieowie mun nin flɔn mun yɛ bé fú asiɛ’n su ɔ.’ Asiɛ’n i sannzan bolɛ kɛ ɔ́ sáci’n, i bo’n yɛle kɛ i su junman dilɛ’n wá yó kekle kpa siɛn’n. Asiɛ’n i sacilɛ sɔ mɔ i su sa mun yɛle owieowie nin flɔn mun’n, ɔ yoli tɛ Adam i mma’m be su dan. Ɔ maan Lemɛki m’ɔ ti Nowe i si’n, ɔ seli kɛ ‘Anannganman boli asiɛ’n i sannzan ti’n, junman dilɛ’n w’a yo ya, ɔ ti afɛ.’—Bo Bolɛ 3:17-19; 5:29.

¹⁴ Adam nin Ɛvu kusu be wla’n w’a guaman ase kun kɛ laa’n sa. Ɲanmiɛn seli Ɛvu kɛ: ‘Ń yó maan ɔ wunnzɛlɛ nun afɛ’n wá yó dan. Kɛ á wú ba’n, á wún ɲrɛnnɛn kpa. Wɔ awlɛn’n wá trán ɔ wun su, sanngɛ ɔ́ síe wɔ.’ I sin’n, Kaɛn m’ɔ ti Adam nin Ɛvu be wa kpɛnngbɛn’n, ɔ tɔli i niaan bian Abɛli su kunnin i.—Bo Bolɛ 3:16; 4:8.

¹⁵ Akoto Zan seli kɛ: ‘Klunwifuɛ’n sie mɛn wunmuan’n.’ (1 Zan 5:19). Kɛ mɛn’n i siefuɛ tɛ’n sa’n, andɛ sran’m b’a yo tɛ wie. Be bɔbɔ be wun angunndan yɛ be bu ɔ. Kpɔkun be tu be wun. Ɔ maan, sɛ sran’m be klun yo wi’n, i sɔ’n boman e nuan! Sanngɛ, i sɔ’n su kaman lɛ titi. Afin Zoova tali nda kɛ i Sielɛ Blɛ’n bo’n, klunwi ayeliɛ’n su tranman lɛ. Sanngɛ ye yolɛ nin aunnvuɛ silɛ’n yɛ ɔ́ trán lɛ titi ɔ.

Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ’n i bo’n, sran ye yolɛ’n trán lɛ titi

16. ?Kɛ Zezi Klist wá síe ninnge mun’n, ngue ti yɛ klun ufue su like yolɛ’n yɛ bé fá síe i nzɔliɛ ɔ? ?I sɔ’n ti’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo ɔ?

¹⁶ Zoova nin Zezi Klist mɔ Zoova bɔbɔ sieli i famiɛn’n, be kunndɛ sran nga be yo klun ufue su like’n (Mise 6:8). Zezi Klist fitili su kan kleli e kɛ, kɛ ɔ́ wá nían ninnge nga i Si fa mɛnnin i’n be su’n, like nga bé fá síe i nzɔliɛ’n yɛle sran’m be ye yolɛ’n (Ebre Mun 1:3). Ndɛ wie m’ɔ kannin m’ɔ wɔ Ɲanmiɛn sulɛ tɛtɛ’m be su kpɛnngbɛn mun’n, e kwla sie i sɔ liɛ’n i nzɔliɛ ndɛ sɔ’m be nun. Ɔ seli kɛ: ‘Amun kwlaa mɔ an sua trɔ mɔ amun a fɛ’n, an bla min sin, ń síke amun, yɛ amún dé wunmiɛn. An fa amun ti wla n kɔmin su waka’n bo, yɛ amun wla wá gúa ase. Afin n kɔmin su waka’n i sualɛ yo fɛ, yɛ n trɔ’n yoman nɔnnin.’ (Matie 11:28-30). Maan ɔ yo mɛn sielɛ’n nun o, annzɛ Ɲanmiɛn sulɛ’n nun o, annzɛ like uflɛ nun o, sɛ é kwlá sé’n, asiɛ’n su kpɛnngbɛn’m be kwlaa be fa trɔ nɔnnin sua sran mun. Yɛle kɛ junman nga be fa man sran mun kɛ be di’n, be yoman be mo. Mmla mun yɛ be kpɛ fa mianmian be ɔ. Sanngɛ Zezi liɛ’n, like nga i sɔnnzɔnfuɛ’m be sa miɛn i wun’n, ɔ nin junman nga be kwlɛ i di’n, yɛ ɔ fa man be ɔ. Nanwlɛ, Zezi i kɔmin su waka’n i sualɛ yo fɛ, yɛ i trɔ’n kusu yoman nɔnnin sakpa! ?I sɔ’n suman e bo kɛ e yo e wiengu’m be kpa kɛ Zezi fa yo’n sa?—Zan 13:15.

17, 18. ?Ngue ti yɛ e kwla lafi su kɛ be nga be nin Klist bé dí famiɛn ɲanmiɛn su lɔ’n, ɔ nin be nga be ti i ja nunfuɛ asiɛ’n su wa’n bé yí ye yolɛ’n i nglo ɔ?

¹⁷ Ndɛ kun mɔ Zezi kan kleli i akoto mun’n, ɔ kle weiin kɛ wafa nga Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ wá síe sran mun’n, ɔ nin klɔ sran’m be liɛ’n timan kun. Biblu’n se kɛ: ‘Akplowa kun kusu tɔli [i sɔnnzɔnfuɛ mun] be afiɛn kɛ bé wún be nun sran nga be bu i sran tra be kwlaa’n. Yɛ Jésus seli be kɛ: “Nvle’m be famiɛn’m be tin be sran’m be su, yɛ be flɛ be ngbɛnngbɛn mun Ye Yofuɛ. Amun liɛ’n su yoman sɔ, sanngɛ amun nun’n sran ng’ɔ ti dan’n, maan ɔ yo i wun kɛ amun nun bakan sa, yɛ sran ng’ɔ sie sran’n, maan ɔ yo i wun kɛ junman difuɛ sa. ?Sran ng’ɔ ti aliɛ sin’n, ɔ nin sran ng’ɔ isa aliɛ’n, be nun onin yɛ ɔ ti dan ɔn? ?Nán sran ng’ɔ ti aliɛ’n sin yɛ ɔ ti dan ɔn? Sanngɛ n liɛ’n, n wo amun afiɛn kɛ junman difuɛ sa.”’—Lik 22:24-27.

¹⁸ Kɛ mɔ nvle’m be famiɛn’m be kunndɛ kɛ bé ‘tín be sran’m be su’ kplɔlɔlɔ’n ti’n, dunman dandan mun yɛ be kunndɛ kɛ be fa flɛ be ɔ. Afin be bu i kɛ dunman sɔ mɔ be fa flɛ be ti’n, be kpa tra sran nga be sie be mun’n. Sanngɛ Zezi seli kɛ sran ng’ɔ ti dan’n, yɛle sran ng’ɔ ti i wiengu junman difuɛ’n. Sran sɔ’n, ɔ miɛn i ɲin kunndɛ like ng’ɔ ti kpa’n, kpɔkun aklunjuɛ su ɔ fa yo sran nga ɔ sie be mun. Sran kwlaa nga be nin Klist bé dí famiɛn ɲanmiɛn su lɔ’n, annzɛ kusu be ti i ja nunfuɛ asiɛ’n su wa’n, ɔ fata kɛ be mian be ɲin be nian Zezi i wun ase kanlɛ nin i sran ye yolɛ ajalɛ’n su.

19, 20. (a) ?Wafa sɛ yɛ Zezi kleli kɛ Zoova ti aklunyefuɛ dan ɔn? (b) ?Wafa sɛ yɛ e kwla nian Zoova i sran ye yolɛ’n su ɔ?

¹⁹ Amun e nian afɔtuɛ kpa kun ekun mɔ Zezi mannin’n. Kɛ ɔ́ kán Zoova i aklunye’n i ndɛ’n, ɔ seli kɛ: ‘?Sɛ be nga be klo amun’n be ngunmin yɛ an klo be’n, ngue yɛ amún ɲɛ́n i i sɔ yolɛ’n nun ɔn? Sa tɛ yofuɛ’m be kusu be klo be klofuɛ mun. ?Sɛ be nga be yo amun kpa’n be ngunmin yɛ an yo be kpa’n, ngue yɛ amún ɲɛ́n i i sɔ yolɛ’n nun ɔn? Sa tɛ yofuɛ’m be kusu be yo i sɔ wie. ?Yɛ sɛ sran nga an lafi i su kɛ sɛ an bo i bosia ɔ ɔ́ yí man amun’n i ngunmin yɛ an bo i bosia’n, ngue yɛ amún ɲɛ́n i i sɔ yolɛ’n nun ɔn? Sa tɛ yofuɛ’m be kusu be bo be wiengu sa tɛ yofuɛ’m be bosia naan be yo wie man be. Sanngɛ an klo amun kpɔfuɛ mun, an yo be ye, yɛ an bo sran bosia, nán an fa amun ɲin sie su kɛ be yi man amun. Sɛ an yo sɔ’n, bé yó amun mo dan, yɛ amún káci Ɲanmiɛn bɔ like fi nun mɛn i sin’n i mma mun, afin ɔ yo be nga be siman ye’n ɔ nin klunwifuɛ’m be ye. An si aunnvuɛ, kɛ amun Si kusu si aunnvuɛ’n sa.’—Lik 6:32-36.

²⁰ Ye yolɛ ng’ɔ ti Ɲanmiɛn klun su’n i yolɛ’n nun’n, be buman be bɔbɔ be wun angunndan. Yɛle kɛ, be kunndɛman kɛ sran nga be yoli i ye’n ɔ yi man be. Zoova i aklunye ti’n, ɔ ‘bo wia’n man be mɔ be ti tɛ’n nin be mɔ be ti kpa’n, yɛ ɔ tɔ nzue’n man nanwlɛfuɛ nin be mɔ be timan nanwlɛfuɛ’n.’ (Matie 5:43-45; Sa Nga Be Yoli’n 14:16, 17). Sɛ e waan é yó kɛ e Si m’ɔ o ɲanmiɛn su lɔ’n sa’n, e su seman ngbɛn sa kɛ e yoman be nga be siman ye’n, ɔ nin be nga be ti e kpɔfuɛ bɔbɔ’n, be tɛ. Sanngɛ i kpa bɔbɔ’n, é yó be kpa. Kɛ e yo sran’m be kpa’n, e kle Zoova nin Zezi be kɛ, e kunndɛ kɛ é trán be Sielɛ Blɛ’n i bo wie. Afin, sran ye yolɛ’n nin sa wie mun ekun mɔ Ɲanmiɛn wawɛ’n maan sran yo’n, be yɛ bé trán sran’m be afiɛn ɔn.

?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e yi ye yolɛ’n i nglo’n niɔn?

21, 22. ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e yi ye yolɛ’n i nglo ɔ?

²¹ Klistfuɛ kpa’m be liɛ’n, ye yolɛ’n ti be like cinnjin kpa liɛ su. Afin, i sɔ’n kle kɛ Ɲanmiɛn wawɛ’n sie be sakpa. Asa ekun’n, kɛ e yi ye yolɛ kpafuɛ’n i nglo’n, e sɔnnzɔn Ɲanmiɛn Zoova, ɔ nin Zezi Klist. Be nga be kunndɛ kɛ bé trán Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ’n i bo’n, ye yolɛ’n ɔ ti like kun m’ɔ fata kɛ be yo ɔ. I sɔ’n ti’n, ɔ fata kɛ e klo ye yolɛ’n naan e suɛn i yolɛ.

²² ?Cɛn kwlaa e mɛn dilɛ nun’n, ajalɛ wie mennin nun yɛ e kwla yi sran’m be kpa yolɛ’n i nglo ɔ? Like suanlɛ ng’ɔ́ bá lɛ’n wá tɛ́ su.

[Ja ngua lɛ ndɛ’n]

?Amun tɛ su sɛ?

• ?Ngue yɛle ye yolɛ’n?

• ?Ngue ti yɛ klunwi’n wo mɛn nun’n niɔn?

• ?Ngue ti yɛ e si kɛ ye yolɛ’n trán Ɲanmiɛn i sielɛ’n i bo’n niɔn?

• ?Ngue ti yɛ ye yolɛ’n ti be nga be kunndɛ kɛ bé trán Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ’n i bo’n, be like cinnjin’n niɔn?