Gbaflɛn nin talua mun, amun manman Zoova!
‘Asiɛ’n su wa fuɛ mun, an manman Zoova, gbaflɛn mun o, talua mun o.’—JUE MUN 148:7, 12.
1, 2. (a) ?Ninnge mennin mun yɛ be se gbaflɛn nin talua’m be kɛ nán be yo m’ɔ o be nun sunman be klun ɔn? (b) ?Ngue ti yɛ ɔ fataman kɛ ba’m be kle kɛ ninnge nga siɛ nin niɛn’m be tannin be yolɛ’n, ɔ jɔman be klun ɔn?
LIKE nga be se gbaflɛn nin talua mun kɛ nán be yo’n, yɛ ɔ o be klun ɔn. Afuɛ nga ɔ fata kɛ be ɲɛn i naan b’a man be atin naan be kunngba b’a kpɛ akpɔ’n, naan b’a la dɔ wie’m be su’n, annzɛ naan b’a kisan loto nun’n, be nun sunman be si i kpa yɛ be o lɛ ɔ. Wie nun ɔn, gbaflɛn annzɛ talua kun kwla bu i kɛ like kwlaa nga ɔ usa’n, saan bé sé i kɛ: “A nin a ɲinman.”
2 Sanngɛ, gbaflɛn nin talua mun, amun si jrɛiin kɛ sɛ amun si nin amun nin’m be tannin amun ninnge wie’m be yolɛ’n, amun kpa yolɛ ti ɔ. ?Nɛ́n i ɔ? Amun si kusu kɛ Zoova klo kɛ amun ɲin yi amun si nin amun nin mun. (Kolɔsfuɛ Mun 3:20) Amun si sɔ, sanngɛ wie liɛ’n, ɔ kwla yo amun kɛ amun kwlaman like fi yo sa. ?Nanwlɛ, ninnge cinnjin kwlaa nga amun kwla yo’n, saan amún yó kpɛnngbɛn ka naan amun a yo? Ɔ timan sɔ mlɔnmlɔn! Afin, kɛ é sé yɛ’n, junman kun o lɛ mɔ be su di ɔ. Junman sɔ’n i cinnjin’n liɛ’n tra like uflɛ kwlaa nga amun kwla ɲɛn i’n. ?Sanngɛ, gbaflɛn nin talua mun, amun kwla ɲan atin be di junman sɔ’n i wie? Nán atin kunngba yɛ amun kwla ɲɛn i ɔ. Afin kɛ é sé yɛ’n, Ɲanmiɛn mɔ like fi nunmɛn i sin’n, i bɔbɔ yia amun kɛ amun di junman sɔ’n wie.
3. ?Cenjele junman mennin yɛ Zoova yia gbaflɛn nin talua’m be kɛ be di ɔ? ?Yɛ kosan mennin mun yɛ é wá tɛ́ be su ɔ?
3 ?Junman mennin yɛ e kɛn i ndɛ’n niɔn? Amun sie Biblu’n nun ndɛ mma nga e like suanlɛ nga taka su’n, i nun ndɛ’m be nzɔliɛ, e nian. I waan: ‘Asiɛ’n su wa fuɛ mun, an manman Zoova. Gbaflɛn mun o, talua mun o, sran kpɛnngbɛn mun o, bakanngan mun o.’ (Jue Mun 148:7, 12) Biblu’n nun ndɛ mma sɔ’n nun’n, amun le cenjele junman kun. Yɛle kɛ, amun kwla manman Zoova. ?Gbaflɛn nin talua’n, amun wun blibli amun kɛ amún dí junman sɔ’n wie? Gbaflɛn nin talua sunman be wun blibli be sɔ. Kɛ ɔ ko yo naan amun a wun kɛ ajalɛ sɔ’n ti kpa’n, maan e fa e ɲin sie i kosan nsan su. I klikli’n yɛle kɛ: ?Ngue ti yɛ ɔ nin i fata kɛ amun manman Zoova ɔ? I nɲɔn su’n yɛle kɛ: ?Wafa sɛ yɛ amun kwla manman Zoova kpa ɔ? I nsan su’n yɛle kɛ: ?Blɛ mennin nun yɛ ɔ fata kɛ amun manman Zoova ɔ?
?Ngue ti yɛ e manman Zoova ɔ?
4, 5. (a) ?Kɛ nga Jue Mun 148 fa kan sa’n, abonuan like mennin yɛ e kwla yo ɔ? (b) ?Wafa sɛ yɛ ninnge nga be yili be mɔ be ijɔman, mɔ be buman angunndan’n, be kwla manman Zoova ɔ?
4 Ajalɛ cinnjin kun nga ti yɛ e manman Zoova’n, yɛle kɛ i yɛ ɔ ti Like Yifuɛ’n niɔn. Jue Mun ndɛ tre 148 fa e ɲin sie i nanwlɛ ndɛ sɔ’n su. Amun bu sa nga i angunndan be nian: ?Sɛ amun a wun kɛ sran kpanngban kpa mɔ be o likawlɛ be su to jue fɛfɛ kpa kun’n, amun wun yó amun sɛ? ?Yɛ sɛ amun si kɛ ndɛ nga be to i jue’n nun’n, ɔ ti nanwlɛ, naan ɔ ti cinnjin, kpɔkun ɔ man aklunjuɛ nin fanngan’n nin? ?Amun klo kɛ amún súan jue sɔ’n i nun ndɛ mun naan amún tó wie? I sɔ’n yɛ atrɛkpa’n, e kwlaa é yó ɔ. Jue Mun ndɛ tre 148 kle kɛ amun o sa kunngba sɔ’n nun wie. Sanngɛ sa sɔ’n, i dan’n kpa tra jue tolɛ lelele. Jue Mun ndɛ tre 148 kan like kpanngban kpa mɔ be su manman Zoova likawlɛ’n be ndɛ. Sɛ amun kanngan Jue Mun ndɛ tre sɔ’n nun’n, amún síe like kun mɔ amun wunmɛn i titi’n, i nzɔliɛ. ?Like sɔ’n yɛle mennin?
5 Jue Mun ndɛ tre 148 nun’n, like nga be manman Zoova’n, be nun sunman be kwlá ijɔman, yɛ be kwlá buman angunndan. I wie yɛle wia’n, ɔ nin anglo’n, ɔ nin nzraama’n, ɔ nin nzraama mɔ kɛ nzue tɔ ɔ gua’n, ɔ nin aunmuan’n, ɔ nin oka mun mɔ ndɛ tre sɔ’n kan be ndɛ’n. ?Wafa sɛ yɛ like sɔ mɔ nguan nunman be nun’n, be kwla manman Zoova ɔ? (Ndɛ mma 3, 8, 9) Manmanlɛ kunngba’n, yɛ waka mun, ɔ nin ɲanmiɛn su lɔ ninnge, nnɛn’m be bɔbɔ o, be manman Ɲanmiɛn ɔn. (Ndɛ mma 7, 9, 10) ?Kɛ amun nian wia’n i atɔliɛ’n i klanman m’ɔ yo’n, annzɛ anglo m’ɔ kpaja nzraama’m be afiɛn ɲanmiɛn su lɔ’n, ɔ yoman amun klanman? ?Kɛ amun nian nnɛn mun mɔ be su kan ngowa, annzɛ lika klanman kpa kun nin, ɔ yoman amun ɲɛnmɛn? Sɛ ɔ ti sɔ’n, nn ɔ ti kɛ amun a “ti” manmanlɛ nga ninnge sɔ’m be manman Ɲanmiɛn i ngan sa. Like kwlaa nga Zoova yili be’n, be yo maan e wla kwlá fiman su kɛ i yɛ ɔ ti Like Yifuɛ mɔ like fi nunmɛn i sin’n niɔn. Ɔ maan, nglo lɔ nin asiɛ’n su wa’n, like fi nunman lɛ m’ɔ le tinmin dan, annzɛ ɔ si ngwlɛlɛ dan, annzɛ ɔ klo sran dan kɛ Zoova sa ɔ.—Rɔmfuɛ Mun 1:20; Sa Nglo Yilɛ 4:11.
6, 7. (a) ?Jue Mun 148 kle kɛ like nga Ɲanmiɛn yili be mɔ be bu angunndan mennin mun yɛ be manman Zoova ɔ? (b) ?Ngue ti yɛ maan e manman Zoova ɔ? Amun fa sunnzun ase yiyi nun.
6 Jue Mun 148 kɛn i ekun kɛ ninnge nga be yili be mɔ be bu angunndan’n, be manman Zoova wie. Ndɛ mma 2 nun’n, e wun kɛ Zoova i anzi “kpanngbangban,” mun be mɛnmɛn i. Ndɛ mma 11 nun’n, e wun kɛ be yia sran dandan kɛ famiɛn nin kpɛnngbɛn mun kɛ be manman Zoova wie. ?Sɛ anzi mun mɔ be le tinmin’n, be klo Zoova manmanlɛ’n, yɛ e mɔ e ti klɔ sran ngbɛn’n, é sé kɛ e ti dan ngboko naan e su manman’an Zoova? Ndɛ mma 12, ɔ nin 13 nun’n, be yia gbaflɛn nin talua mun kɛ be manman Zoova wie. ?I sɔ’n yɛ amun kunndɛ kɛ amún yó ɔ?
7 Maan e fa sunnzun ase kun. Wie liɛ ɔ, amun le amun janvuɛ kpa kun. Be wun kpinngbinlɛ, annzɛ jue tolɛ, annzɛ like uflɛ yolɛ’n ti i ajuin. ?Amun janvuɛ sɔ’n, amún kɛ́n i ndɛ kle amun osufuɛ mun, annzɛ sran uflɛ mun, annzɛ amun su kɛnmɛn i ndɛ? Amún kɛ́n i ndɛ. ?Nɛ́n i ɔ? Nanwlɛ, sɛ e suan like nga Zoova yoli be’n be su like’n, ɔ kwla ɲan ta kunngba’n e su wie. I wie yɛle kɛ Jue Mun 19:2, 3 (NW), nun’n, be se kɛ ɲanmiɛn m’ɔ la nglo lɔ plaii’n i su ninnge’m be “ijɔ.” E kusu’n, kɛ e bu abonuan sa kpanngban nga Zoova yoli be’n be angunndan’n saan i ndɛ kanlɛ cɛ yɛ é kán klé sran uflɛ mun ɔn.
8, 9. ?Ajalɛ mennin ti yɛ Zoova klo kɛ e mɛnmɛn i’n niɔn?
8 Ajalɛ cinnjin kpa kun nga ti yɛ ɔ fata kɛ e manman Zoova’n, yɛle kɛ i bɔbɔ klo kɛ e mɛnmɛn i. ?Ngue ti ɔ? ?Sɛ sran’m b’a mɛnmɛnmɛn i’n, ɔ su yomɛn i ye ti ɔ? Cɛcɛ. E klɔ sran mun e liɛ’n, ɔ ju blɛ wie’n, e kunndɛ kɛ be yi e ayɛ. Sanngɛ Zoova liɛ’n ɔ ti dan tra e lele. (Ezai 55:8) Zoova liɛ’n, kɛ ɔ o lɛ’n, yɛ ɔ o ɔ. I sran wafa’n kaciman. (Ezai 45:5) Sanngɛ, Zoova klo kɛ e mɛnmɛn i, yɛ kɛ e yo sɔ’n, ɔ jɔ i klun. ?Ngue ti ɔ? Maan e fa sa nɲɔn yiyi nun. I klikli’n, yɛle kɛ, e si jrɛiin kɛ e bɔbɔ e kpa yolɛ’n ti yɛ e mɛnmɛn i ɔ. Kɛ ɔ́ yí e’n, ɔ fali Ɲanmiɛn ninnge’m be kunndɛlɛ fa mannin sran. Ɔ maan ɔ fata kɛ e su i. (Matie 5:3) Kɛ amun si nin amun nin’m be wun kɛ amun su di aliɛ kpa nga ɔ kwla man amun aunkpinndiɛ’n, i sɔ’n jɔ be klun. ?Nɛ́n i ɔ? I kunngba’n niɔn, kɛ Zoova wun kɛ e su i klanman’n, ɔ jɔ i klun dan.—Zan 4:34.
9 Ajalɛ’n i nɲɔn su’n, yɛle kɛ ɔ fata kɛ sran uflɛ’m be ti i manmanlɛ’n i ndɛ. Akoto Pɔlu klɛli fluwa nga ko mannin Timote m’ɔ ti gbaflɛn kan’n. Ɔ seli i kɛ: ‘Nian ɔ bɔbɔ ɔ wun su ɔ nin ninnge mɔ a kle’n su kpa, afin sɛ a yo sɔ tititi’n, á dé ɔ bɔbɔ nin be nga be ti ɔ ndɛ’n.’ (1 Timote 4:16) Nanwlɛ, kɛ amun kle sran uflɛ mun Zoova su like’n, mɔ amun mɛnmɛn i’n, i sɔ’n kwla yo maan be si Zoova wie. I sɔ like silɛ liɛ’n kwla man be anannganman nguan!—Zan 17:3.
10. ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e manman Zoova ɔ?
10 Sanngɛ, like uflɛ o lɛ mɔ i ti yɛ e manman Zoova ɔ. Maan amun wla kpɛn amun janvuɛ kpa m’ɔ ti ajuin difuɛ ninnge wie nun’n, i su. ?Sɛ amun wun kɛ sran wie’m be su buɛ i su ato, naan be su saci i dunman’n, amun su bomɛn i dunman fɛ kpa be kleman be? Zoova yɛ i dunman’n w’a saci mɛn wunmuan’n nun ɔn. (Zan 8:44; Sa Nglo Yilɛ 12:9) Ɔ maan be nga be klo i’n, be kɛn i su ndɛ nga ɔ ti nanwlɛ’n, yɛ be bo i dunman fɛ afin be kwlá jranman. ?Amun kusu amun kunndɛ kɛ amún klé kɛ amún kló Zoova naan amun si i ye naan nán Satan m’ɔ ti i kpɔfuɛ’n yɛ ɔ sie amun naan sanngɛ, Zoova bɔbɔ yɛ ɔ sie amun ɔn? I wunmuan ngalɛ’n, Zoova i manmanlɛ nun yɛ amun kwla yo sɔ ɔ. Ɔ maan kosan nga ɔ ba siɛn’n yɛle kɛ: ?Wafa sɛ yɛ amun kwla manman Zoova ɔ?
Wafa nga gbaflɛn nin talua wie’m be manmannin Zoova’n
11. ?Sunnzun ase mennin yɛ be kle kɛ gbaflɛn nin talua’m be kwla manman Zoova kpa ɔ?
11 Biblu’n kle kɛ wafa nga gbaflɛn nin talua wie’m be manman Zoova’n, ɔ ba nvlɛ kpa. I wie yɛle Izraɛli talua kan mɔ Sirifuɛ’m be trɛli i lomuɛn’n. Yakpa su ɔ kannin Zoova i nuan ijɔfuɛ Elize i ndɛ kleli i min bla’n. I ndɛ nga ɔ kannin’n ti’n, be yoli abonuan sa. Ɔ maan i sɔ’n yili Ɲanmiɛn i dunman fɛ’n i nglo. (2 Famiɛn Mun 5:1-17) Zezi kusu i bakan nun’n, yakpa su ɔ boli Ɲanmiɛn i dunman fɛ. Zezi i gbaflɛn nun ndɛ kwlaa nga be kwla kannin m’ɔ o Biblu’n nun’n, Zoova fali be nun kun. Kɛ Zezi le afuɛ 12, Ɲanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua’n ng’ɔ o Zerizalɛmu lɔ nun’n, yakpa su ɔ usali mmla klefuɛ’m be sa. I Ɲanmiɛn i atin m’ɔ si be kpa’n ti’n, be nuan boli be wun.—Lik 2:46-49.
12, 13. (a) Kwlaa naan Zezi w’a wu’n, ngue yɛ ɔ yoli i Ɲanmiɛn i sua’n nun ɔn? ?Yɛ ɔ yoli be nga be o lɔ’m be sɛ? (b) ?Wafa sɛ yɛ Zezi buli yakpa su manmanlɛ nga bakanngan’m be mɛnmɛnnin i’n niɔn?
12 Kɛ Zezi yoli sran’n, ɔ yoli maan bakanngan’m be manmannin Zoova. I wie yɛle kɛ, kɛ i kunlɛ’n mantannin koko’n, ɔ ɔli Zerizalɛmu lɔ Ɲanmiɛn sua’n nun lɔ. Biblu’n se kɛ, kɛ ɔ o lɔ’n, ɔ yoli “abonuan sa mun.” Be nga be fa lika nga be yi tɛ mun fa yoli awiefuɛ’m be fiawlɛ’n, ɔ fuannin be. Ɔ yoli aɲinsifuɛ mun nin bubuwafuɛ’m be juejue wie. Be kwlaa nga be wunnin i sɔ liɛ’n, i li bɔbɔ mmla klefuɛ mun’n, ɔ fatali kɛ be manman Zoova nin i Wa mɔ yɛle Mɛsi’n. Sanngɛ, be nun sunman mɔ cɛn sɔ’n nun be o lɛ’n, b’a yoman sɔ mlɔnmlɔn. Be si kɛ Ɲanmiɛn yɛ ɔ sunmannin Zezi ɔ. Sanngɛ mmla klefuɛ’m be wun srɛ ti’n, b’a manman’an Ɲanmiɛn nin i Wa’n. Sanngɛ, sran akpasua kun o lɛ’n, be ijɔli yakpa su. ?Amun si sran sɔ mun? Biblu’n se kɛ: ‘Abonuan sa mɔ Zezi yoli be’n, ɔ nin bakanngan mɔ be kpan Ɲanmiɛn i sua’n nun kɛ: “Ɲanmiɛn maan Davidi Anunman’n cɛ e su’n!”, ɔ yoli Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ dandan nin mmla klefuɛ’m be ya. Be usali Zezi kɛ: “?A ti ndɛ nga be kan’n?”’—Matie 21:15, 16; Zan 12:42.
13 Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ sɔ’m be bu i kɛ nn Zezi wá sé bakanngan nga be su mɛnmɛn i lɛ’n kɛ be muan be nuan. ?I sɔ yɛ Zezi yoli ɔ? Ɔ si’ɛ mlɔnmlɔn! Zezi seli Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ sɔ’m be kɛ: ‘N ti. ?Ndɛ nga be klɛli kɛ: “A fa ɔ manmanlɛ’n wlɛli bakanngan nin be nga be te nɔn’n be nuan’n,” an nin a kɛnngɛnmɛn i le?’ Nanwlɛ, Zezi nin i Si be klun jɔli manmanlɛ nga bakanngan’m be manmannin be’n i su. Bakanngan sɔ mun’n, like nga ɔ fatali kɛ kpɛnngbɛn’m be yo mɔ b’a yoman’n yɛ be yoli ɔ. Bakanngan sɔ mun’n, like ng’ɔ fata kɛ be yo’n, ɔ yoli weiin be angunndan nun. Be wunnin kɛ Zezi yoli abonuan sa mun, ɔ kan ndɛ yakpa su yɛ i ndɛ’n ti seiin, kpɔkun ɔ klo Ɲanmiɛn nin i nvle’n kpa. Ɔ yili i nglo kɛ i yɛ ɔ ti “Davidi Anunman” m’ɔ ti Mɛsi’n niɔn. Kɛ mɔ bakanngan sɔ’m be yoli ndɛnmanfuɛ mun ti’n, be yrali be su. Cenjele like nga be ɲɛnnin i’n, yɛle kɛ be ajalɛ’n maan Ɲanmiɛn nuan ndɛ sɔ’n kpɛnnin su.—Jue Mun 8:3.
14. ?Wafa sɛ yɛ cɛlɛ like mɔ be fa mannin gbaflɛn nin talua mun’n, ɔ yo maan be manman Zoova ɔ?
14 ?Ngue yɛ e kwla suɛn i ajalɛ sɔ’m be nun ɔn? Yɛle kɛ gbaflɛn nin talua’m be kwla manman Zoova kpa wie. Be nanwlɛ ndɛ’n i wunlɛ’n timan kekle. Kusu’n, kɛ be yi be Ɲanmiɛn sulafilɛ’n i nglo’n, be yo i nanwlɛ su, yɛ be yo i juejue su. Like nga be le i ekun’n, Nyanndra Mun 20:29 kɛn i ndɛ. I waan: ‘Wunmiɛn mɔ gbaflɛn’m be le i’n, ɔ ti be aɲrunɲan like.’ I yo, gbaflɛn nin talua’m be le wunmiɛn. I sɔ liɛ’n ti Zoova manmanlɛ’n i wun atin kpa kun. ?Wafa sɛ yɛ amun kwla fa like mɔ be fa cɛli amun sɔ’n be di junman kpa ɔ?
?Wafa sɛ yɛ e kwla manman Zoova ɔ?
15. ?Ngue yɛ ɔ fata kɛ ɔ su e bo naan y’a manman Zoova kpa ɔ?
15 Zoova i manmanlɛ kpa’n, fin e awlɛn nun lɔ. Sɛ sran uflɛ ti yɛ amun manman Zoova’n, amun su kwlá manmanman Zoova kpa le. Maan amun ɲin kpɛn mmla’n be nun danfuɛ’n i su. Mmla sɔ’n waan: ‘Klo ɔ Min Zoova kpa, fa ɔ wla’n kwlaa guɛ i su, maan ɔ angunndan’n kwlaa trɛn i su.’ (Matie 22:37) ?Amun bɔbɔ amun Biblu’n nun like suanlɛ’n ti yɛ maan amun sili Zoova ɔ? Sɛ amun yo sɔ’n, amún kló Zoova kpa. Atin weiin nga amun kwla fa yi amun Zoova klolɛ’n i nglo’n, yɛle i manmanlɛ. Sɛ like nga ɔ su amun bo kɛ amun manman Zoova’n, ɔ ti weiin naan ɔ wla amun fanngan’n, nn amun kwla manman Zoova kpa siɛn’n.
16, 17. ?Junman mennin yɛ e ayeliɛ’n kwla di i Zoova i manmanlɛ’n nun ɔn? Amun fa sunnzun ase kun be yiyi nun.
16 Siɛn’n, maan amun si kɛ kwlaa naan amun a fa amun ɲin b’a sie i ndɛ nga amún wá kán su’n, amún dún mmua fá be ɲin síe i wafa nga amún yó ninnge mun’n, be su. ?Sɛ ɔ ti kɛ Elize blɛ su Izraɛli talua kan’n, i ɲin ti kekle, i ɲin yiman sran, yɛ ɔ diman nanwlɛ’n nn i min Sirifuɛ’n ɔ́ fɛ́ i su síe i ndɛ ng’ɔ kɛnnin i Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Elize su’n, i su? Atrɛkpa’n, nn ɔ su faman su. I kunngba’n niɔn, sɛ amun wun kɛ sran’m be su tie amun ndɛ’n nn amun ɲin yi sran, amun di nanwlɛ, yɛ amun nzuɛn ti kpa. (Rɔmfuɛ Mun 2:21) Maan e fa sunnzun ase kun e nian.
17 Aniaan bla kaan kun m’ɔ le afuɛ 11 tran Portugal. I suklu lɔ’n, be miɛnmiɛn i kɛ ɔ di cɛn wie mun mɔ be nin Biblu’n ndɛ nga ɔ suannin’n, be kɔman likawlɛ’n. Like ti m’ɔ seli kɛ ɔ kwlá diman cɛn sɔ mun’n, aɲinyiɛ su ɔ yiyili nun kleli i like klefuɛ’n. Sanngɛ, i like klefuɛ’n yoli i fiaan. Kɛ cɛn’m bé sín’n, nn aniaan bla kaan sɔ’n i like klefuɛ’n yó i fiaan kpa. Ɔ yo e niaan bla i Ɲanmiɛn sulɛ’n i finfin. Sanngɛ, aniaan bla w’a yoman ɲin su kekle le. Kɛ afuɛ’m be sinnin’n aniaan bla kan sɔ’n wa yoli titi atin bofuɛ. Aɲia dan kun bo’n, kɛ ɔ́ nían be nga be su wa yo be batɛmu’n, ɔ wunnin sran kun m’ɔ si i ɔ. I like klefuɛ nga ɔ yoli i fiaan laa’n niɔn! Kɛ be tɔli be wiengu nun nin sunlɛ’n, like klefuɛ’n seli aniaan bla’n kɛ i wla w’a fiman i aɲinyiɛ’n su le. Kɛ aniaan bla uflɛ kun ko wunnin i’n, ɔ kannin aniaan bla kan sɔ’n i aɲinyiɛ i ndɛ kleli i. Ɔ maan i agualiɛ su’n, suklu klefuɛ’n boli Biblu’n nun like suanlɛ bo, yɛ ɔ fali nanwlɛ atin’n su. Nanwlɛ, kɛ nga e fa wun i wa’n yɛ’n, e ayeliɛ’n kwla man Zoova i manmanlɛ’n i wun atin dan!
18. ?Sɛ gbaflɛn annzɛ talua kun sisi i bo Biblu’n nin Zoova be su ndɛ kanlɛ’n nun’n, ngue yɛ ɔ kwla yo ɔ?
18 ?Ɔ ti amun sa nun kekle kɛ blɛ wie’m be nun’n, amun kan like nga amun lafi su’n i ndɛ kle amun janvuɛ mun suklu lɔ? Nán amun kunngba yɛ i sɔ’n ti kekle amun sa nun ɔn. Sanngɛ, amun kwla yo maan sran’m be usa amun like nga amun lafi su’n, be su kosan’n. ?I wie yɛle kɛ sɛ be mɛn i wun atin’n, ngue ti yɛ amun faman amun Biblu’n i akua wie mun amun kɔman suklu naan wunmiɛn lolɛ blɛ nun annzɛ blɛ uflɛ nun’n amun a kanngan be nun ɔn? Amun suklu janvuɛ’m be kwla usa amun like nga amun kanngan nun’n i su kosan. Kɛ amún tɛ́ be kosan’m be su mɔ amún kán like nga amun kanngan nun’n i su ndɛ’n, nn amun su bo yalɛ kokolɛ bo kɛ ngalɛ’n sa. Nán, amun wla fi su kɛ, ɔ fata kɛ amun usa amun janvuɛ’m be kosan naan amun a si like nga be lafi su’n. Amun tie be ndɛ’n i kpa, kpɔkun like nga amun suɛnnin i Biblu’n nun’n, amun kɛn i ndɛ. Kɛ nga ndɛ ng’ɔ o fluwa’n i bue 18 fa kan’n sa’n, gbaflɛn nin talua sunman be manman Zoova suklu lɔ. I sɔ’n man be aklunjuɛ kpa. Kpɔkun ɔ uka sran kpanngban maan be si Zoova.
19. ?Wafa sɛ yɛ gbaflɛn nin talua’m be kwla di junman kpa awloawlo’m be nun ɔn?
19 Awloawlo’m be nun jasin fɛ’n i bolɛ’n ti Zoova i manmanlɛ kpa’n i wun atin’n kun. ?Sɛ amun nin a yomɛn i sɔ liɛ’n, ngue ti yɛ amun fa siemɛn i amun ɲrun kɛ amún yó ɔ? ?Sɛ amun yo i sɔ kusu’n, amun kwlá faman jasin fɛ’n i wun atin uflɛ mun sieman amun ɲrun kɛ amún yó be? I wie yɛle kɛ, nán amun kan ndɛ kunngba’n anuan kwlaa nun. Sanngɛ amun kunndɛ amun ndɛ’n su fitilɛ uflɛ mun. Amun usa amun si nin amun nin mun, annzɛ be nga be sa w’a tɔ jasin fɛ’n i bolɛ’n nun’n, naan be uka amun. Amun suan wafa nga amun kwla fa Biblu’n di junman kpa’n, ɔ nin wafa nga amun kwla ko nian sran’m be osu ekun’n, ɔ nin wafa nga amun nin sran’m be kwla suan Biblu’n nun like i kpa’n. (1 Timote 4:15) Kɛ amún mánmán Zoova kɛ ngalɛ sa’n, nn amun sa’n tɔ́ junman nun kpa. Kpɔkun amún wá dí aklunjuɛ amun jasin fɛ’n bolɛ junman’n nun.
?Blɛ mennin nun yɛ amun kwla bo Zoova manmanlɛ bo ɔ?
20. ?Ngue ti yɛ ɔ nin i fataman kɛ gbaflɛn nin talua’m be se kɛ be ti kaan ngboko naan i ti be kwlá manman’an Zoova ɔ?
20 Kosan nsan nga e dun mmua boli be su lɛ’n, be nun kasiɛnfuɛ nga i su tɛlɛ’n ti pɔpɔ kpa. Amun nian kɛ Biblu’n tɛ su trele ɔ. I waan: ‘Blɛ mɔ a te yo gbaflɛn’n, maan ɔ wla kpɛn ɔ yifuɛ’n i su.’ (Akunndanfuɛ’n 12:1) Nanwlɛ, kɛ é sé yɛ’n, yɛ ɔ fata kɛ amun manman Zoova ɔ. Ndɛ kɛ: “N ti bakan ngboko n kwlá suman Zoova. N siman like fi. Sɛ n yo kpɛnngbɛn’n, yɛ ń sú i,” i kanlɛ timan kekle mlɔnmlɔn. Amun timan be nga be kan sɔ’n, be nun klikli’n. I wie yɛle Zeremi i gbaflɛn nun. Ɔ seli Zoova kɛ: “Ee min Min Zoova! N ti bakan n siman ijɔ.” Zoova guɛli i awlɛn su nzue kɛ nán maan srɛ kun i. (Zeremi 1:6, 7) Amun kusu, kɛ amun manman Zoova’n nán maan srɛ kun amun. Ɔ leman like tɛ kun sa mɔ tɔ amun su mɔ Zoova su kwlá kpalomɛn i ɔ.—Jue Mun 118:6.
21, 22. ?Ngue ti yɛ gbaflɛn nin talua nga be manman Zoova’n, be ti kɛ nglɛmun nun bɔlɛ’n sa ɔ? ?Yɛ ngue ti yɛ kɛ be fa be sunnzun nglɛmun bɔlɛ’n, ɔ nin i fata ɔ?
21 Gbaflɛn nin talua mun, e se amun kɛ: Nán amun sisi amun bo Zoova i manmanlɛ nun! Junman dan nga be su di i asiɛ’n su wa kɛ é sé yɛ’n, amun gbaflɛn nin talua blɛ nga nun yɛ amun kwla fa amun wun wla nun di i kpa ɔ. Sɛ amun yo sɔ’n, nn e kwla se kɛ, sran kwlaa nga Zoova yili be mɔ be ti i abonuan awlo nunfuɛ mɔ be mɛnmɛn i’n, amun ti i nunfuɛ. Sɛ amun o awlobofuɛ sɔ’m be nun wie’n, ɔ jɔ Zoova klun kpa. Amun sie ndɛ nga jue tofuɛ’n kɛnnin i Zoova lika yɛ’n, i nzɔliɛ kpa. I waan: ‘Blɛ nga á yíayía wɔ alɛ kunfuɛ’m be nuan’n, sonja yakpafuɛ’m be nin wɔ ɔ. Ɔ gbaflɛn’m bé bá ɔ wun ɔ oka’m be su, bé bá kɛ nglɛmun bɔlɛ’n m’ɔ gua’n sa.’—Jue Mun 110:3.
22 Kɛ nglɛmun nun bɔlɛ’n gua’n, lika’n ti klanman kpa. ?Nɛ́n i ɔ? Kɛ ɔ yo sɔ’n, lika’n ti flɔlɔɔ, ɔ ti uflɛuflɛuflɛ, yɛ bɔlɛ’n sɔnnin kpa. Gbaflɛn nin talua mun, amun mɔ amun manman Zoova blɛ kekle nga nun’n, Zoova wun amun kɛ bɔlɛ sɔ’n sa. Nanwlɛ, amun wun mɔ amun fa mannin Zoova kɛ amun mɛnmɛn i’n, ɔ jɔ i klun dan kpa. (Nyanndra Mun 27:11) I sɔ’n ti’n, gbaflɛn nin talua mun maan blɛ kwlaa nun’n, amun manman Zoova!
?Wafa sɛ yɛ é tɛ́ su ɔ?
• ?Ajalɛ cinnjin mennin wie’m be ti yɛ ɔ fata kɛ e manman Zoova ɔ?
• ?Biblu’n nun sa mennin mun yɛ be kle kɛ gbaflɛn nin talua’m be kwla manman Zoova kpa ɔ?
• ?Wafa sɛ andɛ gbaflɛn nin talua’m be kwla manman Zoova?
• ?Blɛ mennin nun yɛ gbaflɛn nin talua’m be kwla bo Zoova i manmanlɛ bo ɔ? ?Yɛ ngue ti ɔ?