Biblu’n nun ndɛ’n i silɛ’n: ?Ngue like yɛ ɔ́ úka e ɔ?
‘A FA ninnge nga mun fiali ngwlɛlɛfuɛ nin be mɔ be si sa’n be wun, sanngɛ a yi be nglo kleli be mɔ be ti kɛ ba kanngan mun sa’n.’ (Lik 10:21) Ndɛ sɔ mɔ Zezi kan kleli i Si’n m’ɔ o ɲanmiɛn su lɔ’n, ɔ yi i nglo kɛ sɛ e waan é sí Biblu’n nun ndɛ’n, ɔ fata kɛ e fa ajalɛ kpa. Zoova i ngwlɛlɛ’n i ɲin fite like kun nun. Yɛle kɛ wun ase kanfuɛ mun nin be nga like suanlɛ yo be fɛ’n, be yɛ be kwla si fluwa ng’ɔ mannin e’n i nun like ɔ.
Wun ase kanlɛ’n ti kekle man e nun sunman. Tutre dilɛ’n ɔ o e kwlaa e mmoja’n nun. Asa ekun’n, kɛ mɔ e o ‘mɛn’n i bue nuan’n ti’n, sran’m be ‘bu be bɔbɔ be wun angunndan, be yo sika klofuɛ, be yo like ɔ be su bumɛn i angunndan, be di tutre.’ (2 Timote 3:1-4) Ayeliɛ sɔ’m be yo maan e kwlá siman Ɲanmiɛn Ndɛ’n i nun like. Nga m’ɔ ti tɛ’n yɛle kɛ, sran mɔ be sin yia e’n be tutre dilɛ ayeliɛ’n kwla klikli e wun kan. ?Sɛ ɔ ti sɔ’n niɔn, é yó sɛ naan y’a fa ajalɛ kpa ng’ɔ fata kɛ e fa naan y’a si Biblu’n nun ndɛ’n?
Maan e nian nun suan Ɲanmiɛn Ndɛ’n
Ɛsdrasi mɔ laa ɔ ti Ɲanmiɛn i nvle’n i ɲrun dinfuɛ’n, ɔ ‘niannin nun suannin Anannganman i mmla’n.’ (Ɛsdras 7:10) ?Ɔ le ajalɛ wie mɔ e kwla fa su naan y’a nian nun y’a suan like ɔ? Ɛɛn. I bo bolɛ nun’n, ɔ fata kɛ e bu Ɲanmiɛn Ndɛ’n i like kpa. Akoto Pɔlu seli i niaan Klistfuɛ mun kɛ: Ɲanmiɛn ‘i ndɛ mɔ e kan kleli amun’n, an tili yɛ an fali su. Amun a bumɛn i kɛ ɔ ti sran liɛ, sanngɛ an wunnin i kɛ ɔ ti Ɲanmiɛn ndɛ sakpa.’ (1 Tɛsalonikfuɛ Mun 2:13) Kannzɛ bɔɔ sran mun yɛ be klɛli Biblu’n, sanngɛ i nun ndɛ’n fin Zoova. Sɛ e fa ndɛ cinnjin sɔ’n su’n, i liɛ’n é kwlá sɔ́ Biblu’n nun ndɛ nga e kanngan nun’n, i nun.—2 Timote 3:16.
Like kun ekun m’ɔ kwla uka e naan y’a nian nun y’a suan like’n yɛle Ɲanmiɛn srɛlɛ’n. Ɲanmiɛn wawɛ’n yɛ maan be klɛli Biblu’n niɔn. Ɔ maan, ɔ kwla fɛ i wawɛ’n uka e naan y’a si i nun ndɛ’n. Ɔ nin i fata kɛ e srɛ Ɲanmiɛn naan ɔ fɛ i wawɛ’n uka e. Maan e nian wafa nga i sɔ liɛ’n yoli jue tofuɛ’n i cinnjin’n. I waan: ‘Man min ngwlɛlɛ maan n fa ɔ mmla’n su, yɛ ń tú n klun ń fá su.’ (Jue Mun 119:34) Nán ngwlɛlɛ m’ɔ kwla uka e naan y’a wun Ɲanmiɛn Ndɛ’n i wlɛ’n, i ngunmin ti yɛ ɔ fata kɛ e srɛ Ɲanmiɛn ɔn. Sanngɛ, ɔ fata kɛ e srɛ i ekun naan ndɛ nga e kanngan nun’n, ɔ kan e awlɛn’n naan e fa su. Kɛ ɔ ko yo naan y’a wun Biblu’n nun ndɛ’n i wlɛ’n, ɔ fata kɛ e sɔ ndɛ ng’ɔ ti nanwlɛ’n nun.
Kɛ é bú angunndan naan y’a fa ajalɛ ng’ɔ ti kpa’n, nán maan e wla fi like nga Biblu’n nun like suanlɛ’n kwla yo man e’n i su. Ninnge cinnjin nga be ti yɛ ɔ fata kɛ e kanngan Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun’n, be sɔnnin. Sanngɛ, be nun cinnjin kpafuɛ’n yɛle kɛ ɔ uka e maan e fa e wun mantan Ɲanmiɛn. (Zak 4:8) Kɛ e kanngan Biblu’n nun mɔ e wun angunndan nga Zoova bu i sa fanunfanun’m be su’n, e wun sran’n i wafa ng’ɔ ti’n i wlɛ. E wun wafa ng’ɔ klo be nga be klo i’n. Kpɔkun be nga be yi i ase’n, wafa ng’ɔ nin be nanti’n e wun i wie. Kɛ é kánngan Biblu’n nun’n, like klikli ng’ɔ fata kɛ e fa e ɲin sie su’n, yɛle Ɲanmiɛn silɛ kpa’n. Yɛ i sɔ liɛ’n yo maan e nin Ɲanmiɛn e afiɛn’n mantan kpa.
Ninnge nga be kwla tanndan e ɲrun ajalɛ kpa i falɛ nun’n
?Ngue yɛ ɔ kwla tanndan e ɲrun Biblu’n nun ndɛ’n i wlɛ wunlɛ nun ɔn? Like ng’ɔ kwla tanndan e ɲrun’n yɛle kɛ e kwla klo sran sin jranlɛ tra ndɛ sin jranlɛ’n. Yɛle kɛ angunndan nga sran nga e ɲin yi be kpa’n be bu’n ɔ kwla yo e cinnjin kpa. ?Yɛ sɛ nanwlɛ ndɛ ng’ɔ o Biblu’n nun’n ɔ timan sran sɔ’m be cinnjin’n nin, é yó i sɛ? Sɛ ɔ ti sɔ’n, like nga Biblu’n kle’n i silɛ’n kwla yo kekle man e. Sanngɛ, Biblu’n wla e fanngan kɛ e bu like kwlaa nga e suannin’n i angunndan kpa e nian.—1 Tɛsalonikfuɛ Mun 5:21.
Mali m’ɔ ti Zezi i nin’n, ɔ wunnin sa kunngba’n wie. I nannan’m be nzuɛn’n su yɛ be niannin tɛli i ɔ. Ɔ niannin Moizi Mmla’n su kpa nantili kpɔkun ɔ ɔli Zuifu’m be Ɲanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua’n nun. Kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, ɔ wa wunnin i wlɛ kɛ Ɲanmiɛn sulɛ wafa nga i si’n nin i nin’n be kleli i’n, Ɲanmiɛn klun jɔman su kun. Ɔ maan, Mali fali like nga Zezi kleli’n su, kpɔkun ɔ fɛli i wun wlali Klistfuɛ klikli’m be asɔnun’n nun. (Sa Nga Be Yoli’n 1:13, 14) Nán kɛ i ɲin w’a yimɛn i si’n nin i nin’n annzɛ i nannan mun ti ɔ. Sanngɛ, klolɛ m’ɔ kloli Ɲanmiɛn’n ti yɛ ɔ yoli sɔ ɔ. Sɛ e kunndɛ kɛ Biblu’n nun like suanlɛ’n yo e ye’n, ɔ fata kɛ e nian Mali i ajalɛ’n su naan e klo Ɲanmiɛn tra sran.
Sanngɛ ndɛkɛn’n, nanwlɛ ndɛ ng’ɔ o Biblu’n nun’n ɔ timan sran kpanngban be cinnjin. Ɲanmiɛn sulɛ wafa ng’ɔ taka ato’n su’n, yɛ sran wie’m be klo i ɔ. Wie’m be kusu be ijɔlɛ nin be mɛn dilɛ nun’n, be kle kɛ nanwlɛ dilɛ’n timan be liɛ su. Ɔ maan nanwlɛ ndɛ ng’ɔ o Biblu’n nun’n i su falɛ timan pɔpɔ. Afin ɔ kwla yo maan e janvuɛ mun nin e mantanfuɛ mun, ɔ nin be nga e nin be di junman’n yɛ e awlofuɛ mun bɔbɔ’n be su kloman e sa. (Zan 17:14) Sanngɛ Salomɔn m’ɔ ti sran ngwlɛlɛfuɛ’n, ɔ klɛli i kɛ: ‘Sɔnnzɔn nanwlɛ dilɛ’n, nán ɔ ɲin kpa su.’ (Nyanndra Mun 23:23) Sɛ nanwlɛ dilɛ’n ti e cinnjin kpa’n, Zoova úka e naan y’a si Biblu’n nun ndɛ’n.
Sanngɛ, sɛ Biblu’n nun ndɛ’n i su falɛ’n ɔ yoman e fɛ’n, i sɔ liɛ’n ti like kun ekun m’ɔ kwla tanndan e ɲrun Biblu’n nun ndɛ’n i silɛ nun ɔn. Zezi seli i sɔnnzɔnfuɛ mun kɛ: ‘Amun yɛ be yi Ɲanmiɛn sielɛ’n i wun angunndan mɔ sran wunmɛn i wlɛ’n i nglo kleli amun ɔn, sanngɛ be nga’m be liɛ’n, b’a siemɛn i sɔ. Afin sran sɔ’m b’a tri. B’a bu bé su nun waka.’ (Matie 13:11, 15) Sran nga Zezi boli jasin fɛ’n kleli be’n, be buli be su nun waka, afin b’a kloman kɛ bé káci be nzuɛn’n. Nanwlɛ, kɛ e fa sunnzun nɛnnglɛnman aata difuɛ nga Zezi kɛnnin i ndɛ’n, e wun kɛ be like yolɛ timan kun mlɔnmlɔn! Kɛ aata difuɛ sɔ’n wunnin nɛnnglɛnman kpakpafuɛ’n kun’n, ndɛndɛ ɔ ko yoli i sa nun ninnge’n kwlaa atɛ fa toli nɛnnglɛnman sɔ’n! Sɛ e wun Biblu’n nun nanwlɛ ndɛ’n i wlɛ kpa’n, ɔ fata kɛ ɔ yo e cinnjin kpa sɔ wie.—Matie 13:45, 46.
Like nga ti yɛ like suanlɛ’n kwla yo kekle e sa nun’n
Like ng’ɔ kwla tanndan e ɲrun dan Biblu’n nun ndɛ’n i silɛ nun’n, yɛle kɛ kɛ ɔ yo naan e yaci sran lɛ naan ɔ kle e like’n, ɔ kwla yo kekle e sa nun. Sran wie’m be kplinman su kɛ sran nga ɔ leman ɲrun tranman be annzɛ ɔ leman sika tranman be’n, ɔ kle be like. Sanngɛ, Zezi Klist i akoto’m ‘b’a diman suklu, yɛ be timan sran dan.’ (Sa Nga Be Yoli’n 4:13) Kɛ akoto Pɔlu yíyí like nga ti yɛ ɔ yoli sɔ’n i nun’n, ɔ seli kɛ: ‘Aniaan mun, an nian amun wafa nga an ti mɔ Ɲanmiɛn fa flɛli amun’n, be mɔ sran’m be bu be ngwlɛlɛfuɛ’n, nin sran dan’n, ɔ nin wlengbi’n b’a sɔnman amun nun. Afin like nga sran’m be buman be like’n, be yɛ Ɲanmiɛn fa gua ngwlɛlɛfuɛ’m be ɲin ase ɔ.’ (1 Korɛntfuɛ Mun 1:26, 27) Sɛ e le ɲrun tra sran ng’ɔ kle e like’n naan i ti e kwlá kanman e wun ase’n, nán e wla fi su kɛ Ɲanmiɛn yɛ ɔ fa sran sɔ’n kle e like ɔ. ‘Sran ng’ɔ kle e like’n’ yɛle Zoova. ?I sɔ’n ti’n, kɛ ɔ fa sran ɔ kle e like’n, ngue like yɛ i dan tra ngalɛ’n niɔn?—Ezai 30:20; 54:13.
Ɔ yoli kekle mannin Siri bian Naaman m’ɔ ti sonja’m be su kpɛn’n, kɛ ɔ fa sran kun mɔ i bɔbɔ ɔ le ɲrun trɛ i’n i ndɛ’n su. Kɛ m’ɔ kunndɛ kɛ i kokowe’n wie’n ti’n, ɔ ɔli Zoova nuan ijɔfuɛ Elize wun wunlɛ. Sanngɛ, Elize yili i junman difuɛ yɛ ɔ ko kannin like nga Ɲanmiɛn waan Naaman yo’n kleli Naaman ɔn. Ndɛ nga be kan kleli Naaman nin wafa nga be kannin ndɛ sɔ’n kleli i’n ti’n, wun ase kanlɛ’n yoli kekle mannin Naaman. Ɔ maan i bo bolɛ nun’n, w’a faman ndɛ nga Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’n kan kleli i’n su. Sanngɛ i sin’n, Naaman kacili i ayeliɛ’n yɛ ɔ yoli juejue ɔ. (2 Famiɛn Mun 5:9-14) Kɛ e kanngan Biblu’n nun’n, sa kunngba’n to e. E kwla suɛn i Biblu’n nun kɛ sɛ e waan é yó juejue Ɲanmiɛn ninnge’m be nun nin e angunndan bulɛ wafa nun’n, ɔ fata kɛ e kaci e mɛn dilɛ wafa’n. ?É kán e wun ase é sɔ́ like nga sran uflɛ klé e kɛ e yo’n i nun klanman? Saan be nga like suanlɛ yo be fɛ’n yɛ be kwla wun Biblu’n nun ndɛ’n i wlɛ ɔ.
Etiopi famiɛn bla Kandasi i sran dan kun kle e ajalɛ kpa kun. Ɔ o i kakaklolo’n nun ɔ su sɛ i sin i nvle’n nun lɔ, yɛ Filipu m’ɔ ti Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’n ɔ wanndi mɛntɛnnin i ɔ. Filipu usali bian’n sɛ ɔ wun like ng’ɔ kanngan nun’n i wlɛ o. Kɛ mɔ sran dan sɔ’n kɛn i wun ase’n ti’n, ɔ tɛli su kɛ: ‘?Sɛ sran a kleman min, ɔ́ yó sɛ yɛ ń sí i bo ɔ?’ Kɛ be yiyili Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun kleli i m’ɔ wunnin i wlɛ’n, be yoli i batɛmu. I sin’n, ‘kɛ bian’n kɔ́’n, i klun ti jɔwa kpa.’—Sa Nga Be Yoli’n 8:27-39.
Zoova i Lalofuɛ’m be sunman lika timan sran dan. Le mɔcuɛ kwlaa nun’n, be kle sran ko ju akpinngbin nsiɛn tra su be Biblu’n nun like sran sɔ’m be awlo lɔ. Biblu’n kle mɛn dilɛ wafa’n i kpafuɛ’n. Kpɔkun ɔ yiyi like kunngba cɛ nga sran’m be kwla fa be wla’n gua su’n i nun. Asa ekun’n, ɔ kle e wafa nga e ko yo naan y’a si Ɲanmiɛn’n. I sɔ liɛ’n kwlaa ti’n, sran akpinngbin kpanngban be wunnin i wlɛ kɛ Biblu’n nun like suanlɛ’n, ɔ nin i nun ndɛ silɛ’n be fɛ liɛ’n be leman wunsu. E kusu e kwla di fɛ sɔ’n wie.
[Foto, bue 7]
Ɔ yoli kekle mannin Naaman kɛ ɔ fa junman difuɛ mɔ i bɔbɔ ɔ le ɲrun trɛ i’n i ndɛ’n su.
[Foto, bue 7]
Biblu’n nun ndɛ silɛ’n man e aklunjuɛ.