ƐNTƐNƐTI SU FLUWA SIEWLƐ Watchtower
Watchtower
ƐNTƐNƐTI SU FLUWA SIEWLƐ
Wawle
ɔ
  • á
  • ɛ
  • ɔ
  • ɲ
  • ú
  • έ
  • é
  • ó
  • í
  • ń
  • ɔ́
  • BIBLU
  • FLUWA MUN
  • AƝIA MUN
  • w07 1/8 b. 24-28
  • “An nian amun wun kpa konvi kpli yolɛ’n i lika”

Like nga lemɛn i su video

Yaci, like kun ti video'n kwlá boman.

  • “An nian amun wun kpa konvi kpli yolɛ’n i lika”
  • Sasafuɛ Tranwlɛ’n Bo Zoova i Sielɛ Blɛ’n i jɔ—2007
  • Ndɛ ce mun
  • I wunsu like
  • Sa ng’ɔ usali’n timan su
  • Maan e nian e wun konvi kpli’n i lika
  • Maan sran’n ɲɛn i wun ɔ ɲɛn i wun sɛ
  • Like mɔ maan e liɛ yó ye’n
  • ?Amun le ‘Ɲanmiɛn ninnge’m be wie’?
    Sasafuɛ Tranwlɛ’n Bo Zoova i Sielɛ Blɛ’n i jɔ—2007
  • ?Amun lafi Ɲanmiɛn su kpa sakpa?
    Sasafuɛ Tranwlɛ’n Bo Zoova i Sielɛ Blɛ’n i jɔ—2006
Sasafuɛ Tranwlɛ’n Bo Zoova i Sielɛ Blɛ’n i jɔ—2007
w07 1/8 b. 24-28

“An nian amun wun kpa konvi kpli yolɛ’n i lika”

‘Maan sran ɲɛn i wun ɔ ɲɛn i wun sɛ, nán ninnge sɔ mun yɛ be mɛn i nguan ɔn.’—LIK 12:15.

1, 2. (a) ?Andɛ kɛ e nian sran mun sa’n, ngue su yɛ be ɲin o? (b) ?Ngue ti yɛ i sɔ’n kwla sa e ɔ?

SRAN wie’m be bu i kɛ, kɛ be se kɛ sran kun liɛ w’a yo ye’n, nn ɔ le sika kpanngban, ɔ le dunman, ɔ le asiɛ nin sua kpanngban yɛ junman ng’ɔ di’n, i akatua’n cɛnnin yɛ ɔ le awlo. I sɔ’n ti’n, maan ɔ yo aboje klɔ annzɛ nvle uflɛ nun o, sran kpanngban be fa aɲanbeun kunndɛlɛ’n cici be ti yɛ be kunndɛ dunman dan. Sanngɛ, kɛ ɔ́ yó sɔ’n nn be nga be waan Ɲanmiɛn ninnge’n lo be’n, ɔ su kan ase.

2 Biblu’n dun mmua kɛnnin i sɔ liɛ’n, i ndɛ. Ɔ seli kɛ: ‘Cɛn wie lele’n, kɛ mɛn’n ɔ́ kɔ́ i bue nuan’n, lika’n ɔ́ yó kekle. Afin, sran’m bé bú be bɔbɔ be wun akunndan, bé yó sika klofuɛ, bé kló mɛn dilɛ’n tra Ɲanmiɛn, bé yó be wun kɛ be sro Ɲanmiɛn sa, sanngɛ be su lafimɛn i su kɛ ɔ kwla sa yo.’ (2 Timote 3:1-5) Kɛ mɔ Klistfuɛ’m be nin i sɔ sran mun yɛ be o nun cɛn kwlaa’n ti’n, ɔ cɛman naan be kusu b’a yo kɛ be sa. Yɛle kɛ, be akunndan bulɛ nin be mɛn dilɛ’n kwla sa be. ?Ngue yɛ ɔ́ úka e naan y’a jran kekle naan y’a yoman kɛ ‘sran mun mɔ be o lɛ ndɛ’n be sa’ ɔ?—Rɔmfuɛ Mun 12:2.

3. ?Zezi i afɔtuɛ benin yɛ e su wa fa e ɲin sie su ɔ?

3 Zezi mɔ e ‘Ɲanmiɛn sulafilɛ’n fin i, mɔ i yɛ maan é láfi i su lele gúɛ i ti nin i bo’n,’ ɔ man e afɔtuɛ kpakpa mun i sɔ’n su. (Ebre Mun 12:2) Cɛn kun m’ɔ su yiyi Ɲanmiɛn ndɛ’n nun kle sran kpanngban kpa’n, bian kun w’a kpɛ i nuan ndɛ. Ɔ seli Zezi kɛ: ‘Nja, se min niaan bian’n maan e cɛ aja mɔ e si yaci mannin e’n.’ Zezi tɛli bian’n su. Ɔ mɛnnin i afɔtuɛ kpa wie mun. Afɔtuɛ sɔ’m be ti sran kwlaa nga be o lɛ’n, be liɛ wie. Zezi seli bian’n kɛ ɔ niɛn i wun kpa konvi kpli yolɛ’n, i lika. Kɛ ɔ ko yo naan b’a wun i wlɛ kpa’n, ɔ buli ɲanndra kun ukali su. Ndɛ nga Zezi kɛnnin i cɛn sɔ’n nun’n, maan e kusu e fa e ɲin sie su kpa naan e wun wafa nga e kwla nanti su’n.—Lik 12:13-21.

Sa ng’ɔ usali’n timan su

4. ?Ngue ti yɛ wafa nga bian’n kpɛli Zezi nuan ndɛ’n, ɔ timan su ɔ?

4 Kɛ bian’n kpɛ́ Zezi i nuan ndɛ’n, nn Zezi su kan kle i sɔnnzɔnfuɛ nin be nga be o lɛ’n be kɛ nán be yo dunman klofuɛ. Sanngɛ be yo yakpa, be kle weiin kɛ be nin Ɲanmiɛn Wa’n o nun naan Ɲanmiɛn wawɛ’n kwla uka be. (Lik 12:1-12) Ndɛ sɔ’n ti cinnjin mɛn i sɔnnzɔnfuɛ mun. Ɔ fata kɛ be fa sie be klun kpa. Ndɛ cinnjin kpa sɔ mɔ be su koko su yalɛ’n, kpɛkun bian’n w’a kpɛ Zezi i nuan ndɛ’n naan ɔ ko kan be aja cɛlɛ m’ɔ ti be awlobo ndɛ’n, i nun ndɛ. Sa ng’ɔ juli lɛ’n man e afɔtuɛ cinnjin kun.

5. ?Ndɛ nga bian’n kannin’n, ɔ kle kɛ e ɔ ti sran wafa sɛ?

5 Be se kɛ “kɛ bé kán Ɲanmiɛn ndɛ’n klé sran kun’n, wafa ng’ɔ yo’n, yɛ be fa si i klun akunndan ɔn.” Kɛ ɔ ti sɔ ɔ. Afin, Zezi su kan Ɲanmiɛn ndɛ kle sran mun, kpɛkun bian’n i liɛ ng’ɔ lo i’n, yɛle wafa ng’ɔ kwla yo naan w’a ɲɛn i wun’n. Sɛ bian’n i ndɛ yo fɛ o annzɛ i ndɛ yoman fɛ o, e siman nun. Sanngɛ atrɛkpa’n, kɛ m’ɔ si kɛ sran’m be ɲin yi Zezi, afin ɔ ti jɔlɛ difuɛ kpa’n ti’n, i waan ɔ́ jrɛ́n i sɔ liɛ’n su naan Zezi ko di i ndɛ’n. (Ezai 11:3, 4; Matie 22:16) I kwlaa yoli o, bian’n i ndɛ’n yi i sran wafa ng’ɔ ti’n, i nglo. Yɛle kɛ, Ɲanmiɛn ndɛ’n lomɛn i kaan sa. ?I sɔ’n ti’n, ɔ nin i fataman kɛ e kusu e nian e wun wie? Afin, wie liɛ’n kɛ e o asɔnun aɲia’m be bo lɔ’n, ɔ cɛman naan e akunndan’n w’a wɔ ninnge wie mɔ be timan cinnjin sɔ liɛ’n, be su. Ɔ fataman kɛ ɔ yo sɔ. Sanngɛ, ɔ fata kɛ e ɲin tran ndɛ nga be kan’n su. I liɛ’n, é wún ajalɛ nga e kwla fa naan e nin e Si Zoova m’ɔ o nglo lɔ’n nin e niaan mun e afiɛn w’a mantan kpa’n.—Jue Mun 22:23; Mark 4:24.

6. ?Ngue ti yɛ Zezi w’a yoman ndɛ nga bian’n kannin’n, i su sa ɔ?

6 Like nga ti yɛ bian’n seli Zezi sɔ’n, b’a wunmɛn i wlɛ. I kwlaa yoli o, Zezi w’a kplinman su. Sanngɛ Zezi seli i kɛ: “?Nja, wan yɛ ɔ fa min sieli kɛ n yo amun jɔlɛ difuɛ nin amun ninnge cɛfuɛ ɔ?” (Lik 12:14) Like nga sran’m be si i titi’n yɛ Zezi fa kɛnnin i ndɛ’n niɔn. Afin, Moizi mmla’n waan be siesie jɔlɛ difuɛ mun naan be di i sɔ ndɛ mun. (Mmla’n 16:18-20; 21:15-17; Rit 4:1, 2) Zezi liɛ’n, like ng’ɔ ti i cinnjin’n yɛle Ɲanmiɛn Sielɛ’n i jasin fɛ’n bolɛ nin i klun sa’n i yolɛ. (Zan 18:37) E kusu e yo kɛ Zezi sa. Nán mɛn’n nun ndɛ mun yɛ be ti e cinnjin ɔn. E liɛ’n, e fa e blɛ nin e wunmiɛn’n e bo jasin fɛ’n yɛ e ‘kle nvlenvle’n kwlaa be like maan be kaci Zezi i sɔnnzɔnfuɛ.’—Matie 24:14; 28:19.

Maan e nian e wun konvi kpli’n i lika

7. ?Akunndan benin yɛ Zezi wunnin i bian’n i ndɛ’n i sin ɔn?

7 Zezi si klɔ sran klun akunndan’n. Ɔ maan, ɔ si kɛ akunndan uflɛ o bian’n i ndɛ sɔ’n, i sin. I sɔ’n ti’n, nán bian’n i ndɛ’n i su kplinlɛ ngbɛn yɛ w’a kplinman ɔn. Sanngɛ, ɔ wunnin bian’n i klun akunndan’n, i wlɛ. I sɔ’n ti’n, ɔ seli kɛ: ‘An nian amun wun kpa konvi kpli yolɛ’n i lika, afin maan sran ɲɛn i wun ɔ ɲɛn i wun sɛ, nán ninnge sɔ mun yɛ be mɛn i nguan ɔn.’—Lik 12:15.

8. ?Ngue yɛ be flɛ i konvi kpli’n niɔn? ?Yɛ ngue ti yɛ e konvi kwla yo kpli ɔ?

8 Nán sika annzɛ ninnge’m be kunndɛlɛ’n yɛ be flɛ i “konvi kpli’n” niɔn. Afin wie liɛ’n, sa nga ti yɛ e kunndɛ’n, ɔ nin ninnge nga é fá be é yó’n, be timan tɛ. Ndɛ’m be bo tulɛ fluwa kun waan sran nga i konvi ti kpli’n, yɛle “sran m’ɔ kunndɛ kɛ saan fii ɔ́ ɲɛ́n wun’n, annzɛ mɔ i ɲin blo sran uflɛ like su’n.” Wie liɛ kusu’n, nán kɛ like’n miɛn i ti ɔ. Kannzɛ ɔ ti sran uflɛ liɛ’n, ɔ kunndɛ kɛ ɔ́ ɲɛ́n i kekle nun. Sran nga i konvi ti kpli’n, i wla’n kwlaa o ninnge ng’ɔ kunndɛ’n be su. I sɔ ninnge’m be kaci i liɛ kɛ amuin sa. Sɛ w’a ɲanman be’n, ɔ kwlá tranman. Nán e wla fi su kɛ Pɔlu seli kɛ sran nga i ɲin yiman like nin sran ng’ɔ sɔ amuin’n be ti kun. I waan Ɲanmiɛn su siemɛn i sɔ sran mun.—Efɛzfuɛ Mun 5:5; Kolɔsfuɛ Mun 3:5.

9. ?Wafa sɛ yɛ sran kun konvi kwla yo kpli ɔ? An fa sa wie mun yiyi nun.

9 Zezi wlali e su nun kɛ e nian e wun “konvi kpli yolɛ’n i lika.” Konvi kpli yolɛ’n i wafa sɔnnin. Mmla blu’n kan be nun wie ndɛ. Ɔ se kɛ: “Nán maan ɔ ɲin blo ɔ wiengu like su, i sua o, i yi o, i sa nun junman difuɛ bla o, i sa nun junman difuɛ yasua o, i nannin o, i aflunmun o, nán maan ɔ ɲin blo i wie fi su.” (Ezipt Lɔ Tulɛ 20:17) Be nga be fɔnnin dan kpa, afin be ɲin bloli sran like su, annzɛ be tɔli aɲin kpli yolɛ’n nun mɔ Biblu’n kan be ndɛ’n, be diman be yalɛ. Be nun klikli’n, yɛle Satan. I ɲin bloli manmanlɛ nin sielɛ mɔ Zoova kunngba le atin sie nglo nin asiɛ’n, i su. (Sa Nglo Yilɛ 4:11) Ɛvu i ɲin bloli atin nga Ɲanmiɛn le i kle i atin’n, i su. Ɔ maan, ɔ yoli sa tɛ yɛ ɔ fali sran’m be kwlaa yili i sa tɛ nin wie’n nun. (Bo Bolɛ 3:4-7) Mmusu’m be kusu’n, aɲinbloɛ’n ti’n, ‘b’a tranman junman nga Ɲanmiɛn sieli be su i su, be yacili be lika’n.’ (Zid 6; Bo Bolɛ 6:2) Amun e bu Balaamu nin Akan nin Geazi, ɔ nin Zida Iskariɔti be akunndan. Junman nga be di’n timan junman kaan. Sanngɛ be ɲin w’a yimɛn i sɔ liɛ’n. Be waan bé ɲán be wun tratra su. Ɔ maan, awieliɛ’n wieli be, be wuli.

10. ?Kɛ nga Zezi fa kɛnnin i lɛ’n, wafa sɛ yɛ e kwla ‘nian e wun ɔn’?

10 Nanwlɛ, nán ngbɛn ti yɛ kɛ Zezi wlá e su nun kɛ nán e konvi yo kpli’n, ɔ seli kɛ ‘an nian amun wun’n’ niɔn. ?Sanngɛ ngue ti yɛ ɔ seli sɔ ɔ? Like nga e tɛ i yo’n, yɛle kɛ e kan sran uflɛ liɛ’n i ndɛ kpɛkun e kata e liɛ’n su. Asa ekun’n, akoto Pɔlu seli kɛ ‘sika klolɛ’n yɛ ɔ ti sa tɛtɛ’n kwlaa i bo’n niɔn.’ (1 Timote 6:9, 10) Zezi i sɔnnzɔnfuɛ Zaki kannin konvi kpli’n i ndɛ kɛ, sɛ ɔ ti sran’n nn é sé kɛ “ɔ wunnzɛ, yɛ ɔ wu sa tɛ’n.” (Zak 1:15) Ɔ maan, kɛ Zezi se kɛ ‘an nian amun wun’n,’ e bɔbɔ e ndɛ yɛ ɔ kan ɔn. Nán sran uflɛ i konvi kpli yolɛ’n yɛ i waan e nian ɔn. Sanngɛ, yɛ ɔ fata kɛ ‘e nian e wun kpa konvi kpli yolɛ’n i lika’ naan w’a tranman e awlɛn’n nun.

Maan sran’n ɲɛn i wun ɔ ɲɛn i wun sɛ

11, 12. (a) ?Ngue afɔtuɛ yɛ Zezi man e konvi kpli yolɛ’n i lika ɔ? (b) ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e ɲin tran Zezi i afɔtuɛ sɔ’n su ɔ?

11 Sa uflɛ o lɛ mɔ i ti yɛ ɔ fata kɛ e nian e wun konvi kpli yolɛ’n i lika ɔ. An nian ndɛ nga Zezi kan’n. I waan: ‘Maan sran ɲɛn i wun ɔ ɲɛn i wun sɛ, nán ninnge sɔ mun yɛ be mɛn i nguan ɔn.’ (Lik 12:15) Ndɛ sɔ’n i sin ti kploun. Afin, andɛ mɛn nga nun’n, sɛ sran le sika naan ɔ le ɲrun’n, kpɛkun be waan i liɛ w’a yo ye. Sanngɛ, Zezi su kan kle e kɛ, sɛ be waan sran kun liɛ w’a yo ye’n, i sɔ’n finmɛn i aɲanbeun ninnge kpanngban m’ɔ le i’n.

12 Sran wie’m be kwla se kɛ ndɛ sɔ’n timan be klun su. Naan sɛ sran kun le like kpanngban’n yɛ i mɛn dilɛ’n yó fɛ ɔ. I lɛ nun yɛ bé sí kɛ i liɛ w’a yo ye ɔ. Ɔ maan, like ng’ɔ kwlɛ i yo naan w’a ɲan aɲanbeun ninnge mun’n, i su yɛ ɔ fɛ i wla’n gua ɔ. Sanngɛ, sɛ be bu i sɔ’n nn ndɛ nga Zezi kannin’n b’a wunmɛn i wlɛ kaan sa.

13. ?E nguan’n, ɔ nin like nga e le be’n, be su akunndan sɛsɛ benin yɛ e kwla bu ɔ?

13 Nán ninnge kpanngban kunndɛlɛ’n, i kpa annzɛ i tɛ m’ɔ ti’n yɛ Zezi fa e ɲin sie su ɔ. Sanngɛ, ng’ɔ fa e ɲin sie su’n, yɛle kɛ maan sran ‘ɲɛn i wun ɔ ɲɛn i wun sɛ,’ i sɔ’n su mɛnmɛn i nguan. I sɔ nun’n, e kwlaa e si kɛ sakpa ɔ. Afin, nán ninnge kpanngban mɔ e le i’n, i ti yɛ e o nguan nun, annzɛ é trán nguan nun ɔn. Sɛ e ɲan aliɛ kan e di naan e ɲan tralɛ e wla naan e ɲan sua e la nun’n, e kwla tran nguan nun. I sɔ ninnge’m be sɔnnin aunɲanfuɛ’n i sa nun kpa. Yalɛfuɛ’n kusu miɛn i ɲin kpa naan w’a ɲan ninnge nga be miɛn i sa’n. Sanngɛ, ngbaciɛ nunman be nɲɔn’n be afiɛn. Afin, maan e yo aɲanbeunfuɛ o annzɛ yalɛfuɛ o, kɛ e ko wu’n, like kwlaa nga e sunnzun’n, ɔ mlin. (Akunndanfuɛ’n 9:5, 6) Ɔ maan, nán ninnge nga e le be’n, annzɛ e kwla ɲan be’n, be ti yɛ bé sé kɛ e liɛ yoli ye sakpa naan y’a tranman mɛn’n nun ngbɛn ɔn. Sɛ e waan é wún i wlɛ kpa’n, ɔ fata kɛ nguan nga Zezi kɛn i ndɛ, e wun i bo kpa.

14. ?Ngue yɛle “nguan” nga Biblu’n kɛn i ndɛ’n?

14 Zezi seli kɛ ‘maan sran ɲɛn i wun ɔ ɲɛn i wun sɛ, nán ninnge sɔ mun yɛ be mɛn i nguan ɔn.’ “Nguan” nga Liki fluwa’n kɛn i ndɛ’n, yɛle zo·eʹ Glɛki aniɛn’n nun. I bo’n, nɛ́n i yɛle wafa nga be di mɛn’n. Sanngɛ yɛle nguan’n bɔbɔ ba’n.a Ɔ maan, Zezi kle kɛ sɛ bɔbɔ e ti aɲanbeunfuɛ annzɛ yalɛfuɛ o, sɛ e mɛn dilɛ’n yo fɛ annzɛ ɔ yoman fɛ o, i sɔ’n kwlá ukaman e nguan’n su. Nɛ́n i sɔ’n kusu ti yɛ é trán nguan nun andɛ annzɛ ainman ɔn. I nun mɔ Zezi kán Ɲanmiɛn ndɛ’n oka’n su lɔ klé sran mun’n, ɔ seli kɛ: ‘?Amun nun benin yɛ i kokolɛ nun ɔ kwla guɛ i afuɛ’n su bɔ kan ɔn?’ (Matie 6:27) Biblu’n kle weiin kɛ sran kunngba cɛ nga “nguan’n i bo’n” o i sa nun’n, yɛle Zoova. Naan i kunngba yɛ ɔ kwla fa ‘nguan sakpa’n,’ annzɛ ‘anannganman nguan’n’ man be nga be su i kpa’n niɔn. Be nga bé ɲán nguan sɔ’n, be wie bé kɔ́ ɲanmiɛn su yɛ wie’m bé trán asiɛ’n su wa.—Jue Mun 36:10; 1 Timote 6:12, 19.

15. ?Ngue ti yɛ sran’m be sunman lika be lafi be aɲanbeun ninnge’m be su ɔ?

15 Zezi i ndɛ sɔ’n kle kɛ ɔ cɛman naan sran’m b’a bu nguan’n i su akunndan tɛ. Sɛ e ti aɲanbeunfuɛ o, sɛ e ti yalɛfuɛ o, e kwlaa e ti sa tɛ yofuɛ yɛ sa kunngba’n tɔ e kwlaa e su. Moizi i kpɛnngbɛn blɛ nun’n, ɔ sieli like kun nzɔliɛ. Ɔ seli kɛ: ‘Sɛ be waan y’a cɛ o, nn y’a di afuɛ ableso. Be nga be le wunmiɛn kpa’n, be kwla di afuɛ ablaɔcuɛ. Sanngɛ afɛ nin ɲrɛnnɛn ngunmin yɛ e wun i ɔ. E nguan’n sin ndɛndɛ, wie’n fa e ndɛndɛ.’ (Jue Mun 90:10; Zɔb 14:1, 2; 1 Piɛr 1:24) I sɔ’n ti’n, be nga be nin Ɲanmiɛn be nantiman klanman’n, ndɛ nga Pɔlu kɛnnin i yɛ’n yɛ ɔ ti be cinnjin ɔ. Be se kɛ: ‘Maan e di like e nɔn nzan, ainman é wú, nn e liɛ a wie.’ (1 Korɛntfuɛ Mun 15:32) Wie’m be kusu be liɛ nga be kan’n, yɛle kɛ sran nguan’n ti kpe kan naan be siman be ɲrun sa. I sɔ’n ti’n, be fa aɲanbeun kunndɛlɛ’n cici be ti. Be bu i kɛ be aɲanbeun ninnge kpanngban sɔ’n, be kwla fa sasa be ti. Ɔ maan, be mian be ɲin be tian aɲanbeun ninnge’m be nuan.—Jue Mun 49:7, 12, 13.

Like mɔ maan e liɛ yó ye’n

16. ?Ngue su yɛ be jran be se kɛ sran kun i liɛ yoli ye ɔ?

16 Sɛ e ɲan aliɛ nin tralɛ kpanngban’n, ɔ nin ninnge uflɛ wie mun ekun’n, e kwla se kɛ lika’n kwla yo pɔpɔ kan e sa nun. Yɛle kɛ wie liɛ’n, sɛ e sa nun yo fɛ’n, e kwla yo e wun ayre kpa. Yɛ i sɔ’n kwla yo maan e nguan ɲanman’n yo tɛnndɛn kan. Sanngɛ, maan e bu akunndan e nian. ?Ninnge sɔ’m be kwla yo naan be se kɛ e liɛ w’a yo ye naan e nguan’n ɲannin bo sakpa? Kɛ be se kɛ sran kun trannin nguan nun’n, nán afuɛ ng’ɔ dili i asiɛ’n su’n yɛ be fa sie i nzɔliɛ ɔ. Kusu nán ninnge ng’ɔ ɲannin be’n, yɛ be fa sie i nzɔliɛ ɔ. Akoto Pɔlu se kɛ sɛ e fa e ɲin sie i sɔ ninnge’m be su’n, ɔ kwla yo tɛ man e. Ɔ seli Timote kɛ: ‘Kan kle blɛ nga e o nun yɛ’n i nun aɲanbeunfuɛ’m be kɛ nán maan be di tutre, yɛ nán maan be fa be wla gua be aɲanbeun m’ɔ su kaman lɛ’n su sanngɛ be fa gua Ɲanmiɛn m’ɔ man e like kwlaa mɔ maan e klun jɔ’n i su.’—1 Timote 6:17.

17, 18. (a) ?Sran benin mun yɛ be ɲannin be wun mɔ sanngɛ e kwla nanti be ajalɛ’n su ɔ? (b) ?Zezi i ndɛ uflɛ benin yɛ é wá fá e ɲin síe su like suanlɛ ng’ɔ́ bá lɛ’n nun ɔn?

17 Sran ng’ɔ fɛ i wla’n gua aɲanbeun’n su’n, ɔ timan ngwlɛlɛfuɛ. Afin, ‘aɲanbeun’n su kaman lɛ.’ Nannan Zɔbu yoli aunɲanfuɛ kpa. Sanngɛ, kɛ ɲrɛnnɛn’n wa tɔli i su kpɛ kunngba’n, i aɲanbeun’n w’a lemɛn i. I kwlaa fili i sa kpɛ kunngba wie. Like ng’ɔ suɛnnin i bo’n, yɛle nantilɛ m’ɔ nin Ɲanmiɛn be nantili klanman’n. (Zɔb 1:1, 3, 20-22) Abraamu w’a yacimɛn i aɲanbeun’n i lɛ naan ɔ tanndan junman nga Zoova fa mɛnnin i’n, i ɲrun. Zoova kusu rɛli i su dan kpa. Yɛle kɛ Abraamu yoli ‘nvlenvle kpanngban be nannan.’ (Bo Bolɛ 12:1, 4; 17:4-6) Sran sɔ mun nin wie mun ekun be kle e ajalɛ kpa mɔ e kwla nanti su ɔ. I bakan o, i kpɛnngbɛn o, maan e nian e like ng’ɔ ti e cinnjin mɔ e wla osu’n i kpa.—Efɛzfuɛ Mun 5:10; Filipfuɛ Mun 1:10.

18 Konvi kpli yolɛ nin e nguan’n, be su ndɛ nga Zezi kannin’n, be bo’n ti kploun. Sanngɛ ndɛ cinnjin uflɛ o Zezi klun. Ɔ fali ɲanndra kun fa kɛnnin i ndɛ naan e wun i wlɛ. I ɲanndra sɔ’n kan aɲanbeunfuɛ sinnglinfuɛ kun, i ndɛ. ?Wafa sɛ yɛ ɲanndra sɔ’n kwla uka e andɛ ɔ? ?Yɛ ajalɛ benin yɛ ɔ o nun ɔn? Like suanlɛ ng’ɔ́ bá lɛ’n wá tɛ́ kosan sɔ’m be su.

[Ja ngua lɛ ndɛ’n]

a Glɛki aniɛn nun’n, ndɛ mma uflɛ nga be fa kan “nguan” ndɛ’n, yɛle biʹ·os. Ndɛ sɔ’n su yɛ ndɛ nga blɔfuɛ’n flɛ i kɛ bioglafi nin biolozi’n be klɛlɛ’n taka ɔ. Yɛ fluwa kun se kɛ, kɛ be kan biʹ·os ndɛ’n, yɛle “nguan ɲanman’n” nin “wafa nga be di mɛn’n,” ɔ nin “nguan’n i bo’n.”—Vine’s Expository Dictionary of Old and New Testament Words.

?Amún tɛ́ su sɛ?

• ?Afɔtuɛ benin yɛ wafa nga Zezi w’a kplinman bian’n su’n, ɔ man e ɔ?

• ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e nian e wun konvi kpli yolɛ’n i lika ɔ? ?Yɛ wafa sɛ yɛ e kwlɛ i yo ɔ?

• ?Ngue ti yɛ e nguan’n finman ninnge nga e le be’n niɔn?

• ?Ngue yɛ maan be kwla se kɛ e liɛ yoli ye sakpa ɔ?

[Foto, bue 25]

?Ngue ti yɛ Zezi w’a kplinman ndɛ nga bian kun kannin’n su ɔ?

[Foto, bue 25]

Konvi kpli yolɛ’n i bo’n gua tɛ kpa.

    Wawle nun fluwa mun (2000-2025)
    Fin nun fite
    Wlu nun
    • Wawle
    • Fa ko man sran
    • Ɔ klunklo ninnge siesielɛ
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • I su junman dilɛ'n i su mmla mun
    • Amun su ndɛ'm be su mmla'n
    • Amun su ndɛ'm be siesielɛ
    • JW.ORG
    • Wlu nun
    Fa ko man sran