?Zoova i cɛn’n ti y’a buabua e wun y’a sie?
‘Anannganman i cɛn dan’n w’a mantan koko, ɔ ba ndɛndɛ kpa, w’a mantan koko.’—SOFONI 1:14.
1-3. (a) ?Ngue ndɛ yɛ Biblu’n kɛn i Zoova i cɛn’n su ɔ? (b) ‘?Zoova i cɛn’ benin yɛ ɔ te o e ɲrun lɔ ɔ?
ZOOVA i cɛn dan’n, ɔ timan cɛn m’ɔ di dɔ 24 ɔn. Cɛn sɔ mɔ Zoova fa di klunwifuɛ’m be jɔlɛ’n, ɔ cɛ. Sɛ be nga be suman Ɲanmiɛn’n be sro cɛn sɔ’n, ɔ ti su. Afin cɛn sɔ nun’n, aosin’n wla tritritritri. Ɔ ti Zoova i ya dan’n i cɛn, ɔ ti i ya ble’n i cɛn ɔ nin awlaboe cɛn. Cɛn sɔ nun kusu’n, asiɛ’n su tɔ koun. (Ezai 13:9; Amɔs 5:18-20; Sofoni 1:15) Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Zoɛli waan: ‘Cuekee! Ngue cɛn liɛ yɛle nga! Anannganman i ya cɛn’n yɛ w’a mantan yɛ. Cɛn sɔ’n bá, Anannganman’n m’ɔ kwla like kwlaa yo i ninnge’m be sacilɛ m’ɔ guguli kɛ ɔ́ sáci be’n yɛ bé bá ɔ.’ (Zoɛl 1:15) Sanngɛ cɛn sɔ nun’n, Ɲanmiɛn dé “sran kpa mun.”—Jue Mun 7:11.
2 Kɛ be kan ‘Zoova i cɛn’n’ i ndɛ’n, jɔlɛ ng’ɔ dili be blɛ sunman nun’n, be ndɛ yɛ be kan ɔn. I wie yɛle kɛ afuɛ nga be flɛ i 607 nun ka naan y’a ju Zezi blɛ su’n, Zoova maan Zerizalɛmufuɛ’m be wunnin ‘Zoova i cɛn’n’ i nuan su like. Afin, ɔ yacili Babilɔnifuɛ mun maan be kwlali Zerizalɛmufuɛ mun. (Sofoni 1:4-7) Afuɛ nga be flɛ i 70 nun Klistfuɛ klikli’m be blɛ su’n, ‘Zoova i cɛn’n’ i kun ekun juli. Yɛle kɛ, kɛ mɔ Zuifu’m be nvle’n yili i Wa’n i ase’n ti’n, ɔ fali Rɔmu sonja mun yoli jɔlɛ ng’ɔ dili be’n i nuan su sa. (Daniɛl 9:24-27; Zan 19:15) Biblu’n kan ‘Zoova i cɛn’ kun ekun mɔ i nun’n, ɔ ‘nin nvle mun bé kó kún’n,’ i ndɛ. (Zakari 14:1-3) Ɲanmiɛn maan akoto Pɔlu seli kɛ cɛn sɔ’n nin Klist i balɛ’n be kɔ likawlɛ. Klist i balɛ m’ɔ kle kɛ ɔ o lɛ’n, ɔ boli i bo afuɛ nga be flɛ i 1914 nun. Afuɛ sɔ’n nun yɛ be sieli Zezi Famiɛn ɲanmiɛn su lɔ ɔ. (2 Tɛsalonikfuɛ Mun 2:1, 2) Sa nga be ju andɛ’n be kle weiin kɛ Zoova i cɛn’n su ba ndɛndɛ. I sɔ’n ti’n, afuɛ 2007 nun Biblu’n nun ndɛ mma liɛ’n nin i fatali kpa. Ndɛ mma sɔ m’ɔ fin Sofoni 1:14 nun’n, yɛle ‘Zoova i cɛn dan’n w’a mantan koko!’
3 Kɛ mɔ Zoova i cɛn dan’n w’a mantan koko’n ti’n, ɔ fata kɛ e buabua e wun bikisa e sie. ?Wafa sɛ yɛ e kwla buabua e wun ɔn? ?Ngue like ekun yɛ ɔ fata kɛ e yo naan y’a buabua e wun y’a sie ɔ?
Maan e buabua e wun sie
4. ?Sa dan benin ti yɛ Zezi buɛbuɛli i wun sieli ɔ?
4 Kɛ Zezi Klist kán mɛn’n i awieliɛ’n i ndɛ’n, ɔ seli i sɔnnzɔnfuɛ mun kɛ: “An buabua amun wun sie.” (Matie 24:44) Kɛ Zezi kán ndɛ sɔ’n klé be’n, nn sa dan kun m’ɔ su wa tɔ i bɔbɔ su’n ti’n, w’a buɛbuɛ i wun w’a sie. Yɛle kɛ ɔ su wa fɛ i wun kpɔ sran’m be ti. (Matie 20:28) ?Ngue yɛ wafa nga Zezi fa buɛbuɛli i wun’n, ɔ kle e ɔ?
5, 6. (a) ?Wafa sɛ yɛ klolɛ mɔ e klo Ɲanmiɛn nin e wiengu mun’n, ɔ yo maan Zoova i cɛn’n ti’n, e buabua e wun sie ɔ? (b) ?E wiengu’m be klolɛ nun’n, ajalɛ benin yɛ Zezi kleli e ɔ?
5 Zezi tuli i klun kloli Zoova nin i mmla mɔ fiɛn kaan sa nunman be wun’n dan kpa. Zezi i su ndɛ nga Ebre Mun 1:9 kan’n yɛ: ‘A klo sa ng’ɔ ti kpa’n, a kloman sa tɛ’n mlɔnmlɔn. I sɔ’n ti yɛ min Ɲanmiɛn m’ɔ ti ɔ Ɲanmiɛn’n fali wɔ m’ɔ guali be klun jɔlɛ ngo ɔ su’n niɔn. Ɔ yacili ɔ wiengu’m be lɛ ɔ fali wɔ.’ Zezi kloli i Si m’ɔ o ɲanmiɛn su lɔ’n. Ɔ maan, Zezi w’a kpɔcimɛn i le. Sɛ e kusu e klo Ɲanmiɛn kɛ ngalɛ’n sa wie naan e niɛn i mmla’m be su e nanti’n, ɔ́ nían e su. (Jue Mun 31:24) I sɔ klolɛ nin aɲinyiɛ liɛ’n yɛ bé úka e naan Zoova i cɛn dan’n ti’n, y’a buabua e wun y’a sie ɔ.
6 Sran klolɛ’n ti Zezi i nzuɛn. I sɔ liɛ’n, i ɲin fiteli weiin. I kpa bɔbɔ’n, sran’m ‘be yoli i annvɔ, afin be ti afɛfuɛ yɛle kɛ b’a bo je kɛ bua mɔ be leman sunianfuɛ’n sa.’ (Matie 9:36) Klolɛ mɔ e klo e wiengu mun ti’n, e bo Ɲanmiɛn Sielɛ’n i jasin fɛ’n e kle be. Sran’m be klolɛ kunngba’n ti yɛ Zezi boli jasin fɛ’n kleli be ɔ. Klolɛ mɔ e klo Ɲanmiɛn nin e wiengu mun’n, ɔ yo maan e yaciman jasin fɛ’n bolɛ. Ɔ maan, i sɔ’n uka e naan Zoova i cɛn dan’n ti’n, y’a buabua e wun y’a sie.—Matie 22:37-39.
7. ?Ngue ti yɛ kɛ é mínndɛ Zoova i cɛn’n, e kwla di aklunjuɛ ɔ?
7 Zoova klun sa yolɛ’n, ɔ yoli Zezi fɛ. (Jue Mun 40:9) Sɛ i sɔ yolɛ’n yo e fɛ wie’n, é dí aklunjuɛ Ɲanmiɛn junman’n i dilɛ nun. É tú e klun yó sran ye kɛ Zezi sa, kpɛkun i sɔ’n yó maan e klun jɔ́ kpa sakpa. (Sa Nga Be Yoli’n 20:35) Nanwlɛ, ‘aklunjuɛ ng’ɔ fin Anannganman’n, ɔ́ mán e fanngan.’ Aklunjuɛ sɔ’n maan Zoova i cɛn dan’n ti’n, é búabúa e wun kpa síe.—Neemi 8:10.
8. ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e srɛ Zoova kpa titi naan e fa e wun mɛntɛn i ɔ?
8 Ɲanmiɛn srɛlɛ tankaan’n, ɔ ukali Zezi naan i Ɲanmiɛn sulafilɛ mɔ bé wá sá nían’n ti’n, w’a buɛbuɛ i wun. Kɛ Zan yó Zezi batɛmu’n, nn Zezi su srɛ Ɲanmiɛn. Zezi fali kɔnguɛ wunmuan kun srɛli Ɲanmiɛn, kwlaa naan w’a kpɛ i akoto mun. (Lik 6:12-16) Kɔnguɛ kasiɛn kwlaa naan b’a kun Zezi’n, ɔ tuli i klun srɛli Ɲanmiɛn. ?Wan yɛ sɛ ɔ kanngan Biblu’n nun naan ɔ wun wafa ng’ɔ yoli’n, i sɔ’n su kɛnmɛn i awlɛn ɔn? (Mark 14:32-42; Zan 17:1-26) ?E srɛ Ɲanmiɛn kpɛ sunman kɛ Zezi sa? Maan e nin Zoova e koko yalɛ titi. Kɛ é srɛ́ i sɔ’n, nán maan ɔ yo kplilɛ su. Maan e srɛ Ɲanmiɛn naan ɔ fɛ i wawɛ’n ɔ tike e ɲin. Kpɛkun, kɛ e wun atin ng’ɔ kle e’n weiin’n, maan e fa su ndɛndɛ. Blɛ kekle nga mɔ Ɲanmiɛn i cɛn dan’n su ba ndɛndɛ kpa yɛ nun’n, ɔ ti cinnjin kpa kɛ e fa e wun mantan e Si m’ɔ o ɲanmiɛn su lɔ’n tantrantan kpa. Nán e sisi e bo kaan sa, sanngɛ maan e srɛ Zoova kpa titi naan e fa e wun mɛntɛn i.—Zak 4:8.
9. ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ Zoova i dunman’n i sanwun yolɛ’n yo e cinnjin ɔn?
9 Zezi kunndɛli kɛ Zoova i dunman’n yo sanwun. I sɔ liɛ’n ukɛli i maan ɔ buɛbuɛli i wun naan w’a jran kekle, yalɛ nga bé wá klé i’n i ɲrun. I li bɔbɔ, ɔ seli i sɔnnzɔnfuɛ’m be kɛ, kɛ be nin Ɲanmiɛn kókó yalɛ’n, maan be se i kɛ: ‘Maan sran’m be wun i wlɛ kɛ wɔ ngunmin yɛ a ti Ɲanmiɛn’n niɔn [maan ɔ dunman’n ɔ yo sanwun, NW]’ (Matie 6:9) Sɛ ɔ ti e nnana kpa kɛ Zoova i dunman’n yo sanwun’n, e su yoman like wie m’ɔ kwla saci i dunman ɔn. Ɔ maan, i sɔ’n yó naan Zoova i cɛn dan’n ti’n, é búabúa e wun kpa.
?Ninnge benin mun yɛ ɔ fata kɛ e fa e ɲin sie be su ɔ?
10. ?Ngue ti yɛ ɔ ti kpa kɛ e bu wafa nga e nanti’n i su akunndan ɔn?
10 ?Sɛ ainman yɛ ɔ ti Zoova i cɛn’n, é kwlá sé kɛ sakpasakpa naan y’a buabua e wun y’a sie? Ɔ fata kɛ e tinuntinun e bu e mɛn dilɛ’n i su akunndan e nian, sɛ ɔ fata kɛ e ayeliɛ’n annzɛ e akunndan’n nun e kaci like wie o. E si kɛ klɔ sran’n i nguan ɲanman’n ti tika, kpɛkun ɔ simɛn i ɲrun lɔ sa. I sɔ’n ti’n, ɔ fata kɛ e tinuntinun nán maan e lafi Ɲanmiɛn ninnge’m be nun. (Akunndanfuɛ’n 9:11, 12; Zak 4:13-15) Kɛ m’ɔ ti sɔ’n, maan e bu wafa nga sa wie’m be nun e fa nanti’n i su akunndan e nian.
11. ?Biblu’n nun kannganlɛ nun’n, ngue yɛ e sunnzun kɛ é yó ɔ?
11 Ninnge’m be nun cinnjin kun yɛle ‘sran kpa nanwlɛfuɛ’n’ i ndɛ m’ɔ kan wla e su nun kɛ e kanngan Biblu’n nun cɛn kwlakwla’n. (Matie 24:45) E kwla sunnzun kɛ afuɛ nuan kwlaa nun’n, é kánngan Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun naan é fɛ́ i Bo Bolɛ fluwa’n su lele Sa Nglo Yilɛ fluwa’n su, naan é bú su akunndan. Sɛ cɛn kwlakwla e kanngan Biblu’n nun ndɛ tre kɔe nnan’n, é kwlá fá afuɛ kun é kánngan Biblu’n i ndɛ tre 1189 nun. Ɔ fata kɛ Izraɛli lɔ famiɛn’m be kanngan Zoova i Mmla’n nun “cɛn kwlakwla.” Like kunngba’n yɛ Zozie yoli ɔ. (Mmla’n 17:14-20; Zozie 1:7, 8) Nanwlɛ, ɔ ti cinnjin kpa kɛ asɔnun sunianfuɛ’m be kanngan Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun cɛn kwlakwla. Afin, i sɔ’n uka be naan b’a nian ‘ndɛ nanwlɛ su b’a kle!’—Tit 2:1.
12. ?Kɛ mɔ Zoova i cɛn’n su mantan koko’n ti’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo ɔ?
12 Kɛ mɔ Zoova i cɛn’n su mantan koko’n ti’n, ɔ fata kɛ e wɔ asɔnun aɲia’m be bo titi, naan e tu e klun e di junman aɲia sɔ’m be bo. (Ebre Mun 10:24, 25) Sɛ e yo sɔ’n, é yó Ɲanmiɛn Sielɛ’n i jasin fɛ’n bofuɛ kpa trá laa’n, yɛ é sí sran kpa’m be kunndɛ naan y’a uka be. (Matie 10:11) Atrɛkpa’n, e kwla yo ninnge wie mun ekun asɔnun’n nun. Yɛle kɛ e kwla uka sran kpɛnngbɛn mun, kpɛkun e kwla wla gbanflɛn nin talua’m be fanngan. Nanwlɛ, i sɔ liɛ’n kwla yo maan e klun jɔ dan kpa!
?E nin e wiengu mun e afiɛn’n ti sɛ?
13. ?Nzuɛn uflɛ falɛ nun’n, kosan benin mun yɛ ɔ fata kɛ e fa usa e wun ɔn?
13 Ɔ fata kɛ ‘e fa nzuɛn uflɛ m’ɔ fa Ɲanmiɛn liɛ’n m’ɔ maan é yó kpa’n, é yó i klun sa nanwlɛ mɔ e di’n ti.’ ?Kɛ mɔ Zoova i cɛn’n wo balɛ ndɛndɛ’n ti’n, ɔ fataman kɛ e kplin e ɲin kekle kpa naan y’a kwla yo i sɔ liɛ’n? (Efɛzfuɛ Mun 4:20-24) Kɛ e nzuɛn fa Ɲanmiɛn liɛ’n, e wiengu’m be wun kɛ ‘e yo sa nga Ɲanmiɛn wawɛ’n kle e’n,’ kpɛkun ‘sa nga Ɲanmiɛn wawɛ’n maan sran yo’n’ yɛ e yo ɔ. (Galasifuɛ Mun 5:16, 22-25) ?Ngue like trele sa yɛ e nin e awlofuɛ mun e yo m’ɔ kle kɛ y’a fa nzuɛn uflɛ’n niɔn? (Kolɔsfuɛ Mun 3:9, 10) ?E niaan mun nin sran uflɛ’m be sieli i nzɔliɛ kɛ e yo sran ye titi? (Galasifuɛ Mun 6:10) Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun nianlɛ titi’n, ɔ́ úka e naan e nzuɛn’n w’a yo kɛ Ɲanmiɛn liɛ’n sa. Ɔ maan, é kwlá búabúa e wun Zoova i cɛn’n ti.
14. ?Sɛ e su mian e ɲin naan y’a nian e wun su y’a tra laa’n, ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e srɛ Ɲanmiɛn naan ɔ fɛ i wawɛ’n man e ɔ?
14 ?Yɛ sɛ e wun kɛ e fa ya ndɛndɛ naan ɔ fata kɛ e nian e wun su tra laa’n, é yó sɛ? Nzuɛn sɔ’n o sa nga Ɲanmiɛn wawɛ’n maan e kwla yo’n nun. I sɔ’n ti’n, maan e nian Zezi i ndɛ ng’ɔ kannin su e srɛ Ɲanmiɛn kɛ ɔ fɛ i wawɛ’n man e. Zezi seli kɛ: ‘An srɛ, bé fá mán amun, an kunndɛ, amún ɲɛ́n i, an bobo, bé tíke amun anuan. Sɛ amun mɔ an ti sran tɛ’n, an fa like kpa cɛ amun mma mun’n, nn e Si m’ɔ o ɲanmiɛn su lɔ’n kusu, ɔ́ fɛ́ i wawɛ’n mán be nga be srɛ i’n kpɛ blu.’—Lik 11:9-13.
15. ?Sɛ ble kan o e nin e niaan kun e afiɛn’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo ɔ?
15 Wienun ɔn, ble kan o e nin e niaan kun e afiɛn. Sɛ ɔ ti sɔ’n, maan e yo like kwlaa nga e kwla yo’n naan e siesie e afiɛn. I liɛ’n, e nuan sɛ́ e wun asɔnun’n nun kpɛkun e bo yó kun. (Jue Mun 133:1-3) Maan e nanti afɔtuɛ nga Zezi mannin e Matie 5:23, 24 annzɛ Matie 18:15-17 nun’n, i su. Sɛ e fali ya lele wia’n fa tɔli su’n, maan e siesie e nin e niaan’n e afiɛn ndɛndɛ. Blɛ sunman nun’n, like kunngba cɛ ng’ɔ fata kɛ e yo’n, yɛle kɛ e yaci cɛ. Pɔlu klɛli i kɛ: ‘An yo amun wun ye, an si amun wun aunnvuɛ, sa nga amun wiengu yo amun’n, an yaci cɛ i kɛ Ɲanmiɛn kusu yaci sa nga an yoli i’n cɛli amun Klist ti’n sa.’—Efɛzfuɛ Mun 4:25, 26, 32.
16. ?Aja nun’n, ngue nun yɛ ɔ fata kɛ yasua’n nin i yi’n be si be wun aunnvuɛ ɔ?
16 Aja nun’n, ɔ fata kɛ yasua’n nin i yi’n be si be wiengu aunnvuɛ yɛ wie liɛ’n be yaci be wun sa cɛ. Sɛ ɔ fata kɛ e klo e yi’n annzɛ e wun’n annzɛ kusu e si i aunnvuɛ tra laa’n, maan e kisa Ɲanmiɛn nin i Ndɛ’n su naan e kplin e ɲin yo i sɔ liɛ’n. ?Ngue yɛ wienun ɔn, ɔ fata kɛ e yo naan y’a kwla fa 1 Korɛntfuɛ Mun 7:1-5 su naan e ɲin w’a tranman nglonglo, naan y’a kunndɛman bla e yi bo annzɛ bian e wun bo ɔ? Nanwlɛ, aja’n nun’n, ɔ fata kɛ yasua’n nin bla’n ‘be si be wun aunnvuɛ’ bla nna’n nin bian nna’n nun.
17. ?Sɛ sran kun yo sa tɛ kpa kun’n, ajalɛ benin mun yɛ ɔ fata kɛ ɔ fa be ɔ?
17 ?Yɛ sɛ e yoli sa tɛ wie’n, é yó i sɛ? Maan e fa ajalɛ ng’ɔ fata kɛ e fa be’n, naan e siesie i sɔ liɛ’n ndɛndɛ kpa. Maan e ko wun asɔnun kpɛnngbɛn’m be wun naan be uka e. Ɲanmiɛn srɛlɛ mɔ bé srɛ́ mán e’n, ɔ nin afɔtuɛ nga bé mán e’n, bé yó maan é jáso, é yó juejue Ɲanmiɛn ninnge’m be nun. (Zak 5:13-16) Maan e srɛ Zoova naan e yi i nglo kɛ e kunndɛ kɛ é káci e sa. Sɛ y’a yomɛn i kwlaa sɔ’n, e akunndan’n bú e fɔ, kpɛkun e klun’n títí e. Sa kunngba’n ɲannin Davidi. Sanngɛ, kɛ ɔ kokoli i tɛ’n kleli Zoova’n, nanwlɛ, i wun fɛli i feke dan! Davidi klɛli i kɛ: ‘Sran nga Ɲanmiɛn yaci i fɔnlɛ cɛ i’n, i liɛ su ti ye! Sran nga Ɲanmiɛn yaci i wun sa’n cɛ i’n, i liɛ su ti ye! Sran nga m’ɔ diman ndrunmun’n, mɔ Anannganman bomɛn i fɔnlɛ’n su diman jɔlɛ kun’n, i liɛ su ti ye!’ (Jue Mun 32:1-5) Sran nga be yo sa tɛ mɔ be kaci be sa sakpa’n, Zoova yaci cɛ be.—Jue Mun 103:8-14; Nyanndra Mun 28:13.
Nán e kaci mɛn nunfuɛ le
18. ?Wafa sɛ yɛ ɔ fata kɛ e bu mɛn’n niɔn?
18 Nanwlɛ, e minndɛ mɛn uflɛ klanman kpa nga e Si m’ɔ o ɲanmiɛn su lɔ’n seli kɛ ɔ́ fá mán e’n. ?Sanngɛ yoo, e bu mɛn tɛ nga mɔ i nunfuɛ’m be nin Ɲanmiɛn b’a bu’n i sɛ? Satan mɔ i yɛ ɔ ti “sran ng’ɔ sie mɛn nga’n,” ɔ kwlá yoman Zezi Klist i like fi mlɔnmlɔn. (Zan 12:31; 14:30) Nanwlɛ, e kunndɛman kɛ mmusu’m be si Satan nin i mɛn’n be yo e like fi mlɔnmlɔn. I sɔ’n ti’n, maan e fa akoto Pɔlu i ndɛ nga su. I waan: “Nán an klo mɛn dilɛ’n, nán an klo ninnge nga be o mɛn’n nun’n.” I sɔ liɛ’n ti ajalɛ kpa, afin ‘mɛn’n nin i nun ninnge kwlaa mɔ sran ɲin blo su’n, bé wíe, sanngɛ sran ng’ɔ yo Ɲanmiɛn klun sa’n, ɔ́ ká lɛ tititi.’—1 Zan 2:15-17.
19. ?Ngue like yɛ ɔ fata kɛ Klistfuɛ gbanflɛn nin talua’m be fa sie be ɲrun kɛ bé yó ɔ?
19 ?E uka e mma mun maan ‘be nian be wun su mɛn nun sa tɛtɛ yolɛ’m be nun?’ (Zak 1:27) Satan kunndɛ kɛ ɔ́ láka e mma mun naan ɔ́ trá be kɛ nga kowa tofuɛ’n fa laka jue mun fa tra be’n sa. Anuannzɛ fanunfanun be yo maan gbanflɛn nin talua’m be kunndɛ kɛ bé káci Satan i mɛn’n nunfuɛ. Sanngɛ, kɛ bé wá núnnún mɛn tɛ nga’n, anuannzɛ kunngba cɛ ng’ɔ́ ká lɛ’n, yɛle Zoova i anuannzɛ’n. I sɔ’n ti’n, ɔ fata kɛ Klistfuɛ gbanflɛn nin talua’m ‘be di e Min’n i junman’n kpa wɔ be ɲrun tititi.’ (1 Korɛntfuɛ Mun 15:58) Ɔ fata kɛ siɛ nin niɛn mɔ be su Ɲanmiɛn’n be uka be mma mun. Yɛle kɛ be yo maan be mma’m be fa sie be ɲrun kɛ ninnge nga be manman Zoova mɔ bé ɲán be su mmlusuɛ’n, naan bé dí be su aklunjuɛ’n, yɛ bé yó be ɔ. Kpɛkun, maan be uka be naan Zoova i cɛn dan’n ti be buabua be wun sie.
Maan e ɲin tran like ng’ɔ́ bá Zoova i cɛn dan’n i sin’n i su
20. ?Ngue ti yɛ ɔ fataman kɛ e ɲin kpa anannganman nguan’n su ɔ?
20 Sɛ e ɲin kpaman anannganman nguan’n su’n, i sɔ’n úka e maan é gúa e wla ase é mínndɛ Zoova i cɛn’n. (Zid 20, 21) E minndɛ anannganman nguan mɔ é ɲɛ́n i mɛn klanman nun’n. Ɔ maan, e lafi su kɛ é yó kpinndinkpinndin ekun. Kpɛkun, é kwlá yó ninnge kpakpa kpanngban mɔ e sunnzun kɛ é yó be’n. Asa kusu’n, é súan Zoova i su like kpanngban afin e su wuman kun. Nanwlɛ, é kwlá kɔ́ e ɲrun kpa Ɲanmiɛn i su like suanlɛ nun. Afin dɔ nga su’n, “sa ng’ɔ yo be’n be bue kaan sa” yɛ klɔ sran’m be si i ɔ. (Zɔb 26:14) Like fɛ o e ɲrun lɔ sakpa!
21, 22. ?Yalɛ benin yɛ e nin be nga bé cɛ́n’n é kókó ɔ?
21 Mɛn klanman nun’n, be nga bé cɛ́n’n, bé wá yíyí laa sa’m be nun ndɛ wie mun ekun be nun kpa bé klé e. Wafa nga Enɔku kwla yoli yakpa naan w’a kan Zoova i ndɛ w’a kle sa tɛ yofuɛ mɔ be sroman Ɲanmiɛn’n, ɔ́ wá kɛ́n i nun ndɛ klé e. (Zid 14, 15) Nowe wá kán mmeli’n i kplanlɛ’n i nun ndɛ klé e. Wafa nga Abraamu nin Sara be kwla yacili pɔɔ nun tranlɛ Iri klɔ’n su mɔ be ko trannin tannin sua’m be bo’n, bé wá kɛ́n i ndɛ. Wafa nga Ɛstɛli jrɛnnin i nvlefuɛ’m be sin m’ɔ yoli maan like nga Amani cicili i be wun’n ɔ kplili ase’n, maan e bu wafa ng’ɔ́ wá yíyí nun’n i akunndan e nian. (Ɛstɛr 7:1-6) Asa ekun, maan ɔ yo e kɛ Zonasi su kan cɛn nsan ng’ɔ dili be jue dan’n i klun’n, i ndɛ kle e sa. Annzɛ kusu’n, maan ɔ yo e kɛ Zan Batɛmu Yofuɛ’n su kan wafa nga i wun fa yoli i Zezi batɛmu yolɛ nun’n, i nun ndɛ kle e sa. (Lik 3:21, 22; 7:28) Nanwlɛ, é wá súan ninnge kpanngban sakpa!
22 Klist i afuɛ akpi Sielɛ Blɛ nun’n, é kwlá úka be nga bé cɛ́n be’n naan ‘ba kwla si Ɲanmiɛn.’ (Nyanndra Mun 2:1-6) Nanwlɛ, kɛ e wun kɛ andɛ’n, sran’m be suan Zoova i su like kpɛkun be nian su nanti’n, ɔ yo e fɛ kekleke! Sanngɛ amun bɔbɔ amun nian. Kɛ e ɲrun lɔ Zoova wá rá e ɲin mɔ é mían é klé lalafuɛ sran’m be like’n, mɔ sran sɔ’m bé sɔ́ nun klanman’n, i fɛ liɛ’n e su kwlá kanman!
23. ?Ngue yɛ ɔ fata kɛ e jran su kɛ é yó ɔ?
23 Mmlusuɛ nga Zoova i nvle’n ɲɛn i andɛ’n, ɔ sɔnnin tratra su. Ɔ maan, e kwlá kɛmɛn i ngba yɛ e kwlá sunnzunman. (Jue Mun 40:6) Nanwlɛ, like kwlaa nga Ɲanmiɛn fa uka e mɔ i ti yɛ e kwla si i naan y’a kwla su i’n ti’n, é lɛ́ i ase. (Ezai 48:17, 18) I sɔ’n ti’n, sɛ sa ng’ɔ o e su’n ti sɛ ti sɛ o, kɛ é mínndɛ Zoova i cɛn dan’n, maan e tu e klun e su Zoova tankaan kpa.
?É tɛ́ su sɛ?
• ?Ngue yɛle ‘Zoova i cɛn’n?’
• ?Wafa sɛ yɛ Zoova i cɛn’n ti e kwla buabua e wun sie ɔ?
• ?Kɛ mɔ Ɲanmiɛn i cɛn dan’n w’a mantan koko’n ti’n, ninnge benin mun yɛ ɔ fata kɛ e fa e ɲin sie be su ɔ?
• ?Ngue yɛ e minndɛ i m’ɔ́ bá Zoova i cɛn’n i sin ɔn?
[Foto, bue 14]
Yalɛ nga bé wá klé Zezi ti’n, ɔ buɛbuɛli i wun sieli.
[Foto, bue 17]
Nanwlɛ, ukalɛ mɔ é úka be nga bé cɛ́n’n naan b’a si Zoova’n, ɔ́ yó e cenjele dan!