?Wafa sɛ yɛ Zezi i wie’n kwla de e ɔ?

ZUIFU’M be dili be delɛ cɛn’n afuɛ nga be flɛ i 33 nun’n, i afuɛ 2.000 yɛ. Cɛn sɔ’n nun’n, kɛ ɔ ko yo naan klɔ sran’m b’a ɲan nguan’n ti’n, sran kun mɔ w’a yoman like fi’n, ɔ wuli. ?Wan yɛle sran sɔ’n? Be flɛ i Zezi m’ɔ fin Nazarɛti’n. ?Yɛ like dan nga ɔ yoli i lɛ’n, wan yɛ ɔ kwla ɲan su mmlusuɛ ɔ? Klɔ sran kwlaa. Biblu’n nun ndɛ mma kun mɔ sran sunman si i’n kan e ti kpɔlɛ tɛ sɔ’n i ndɛ kɛ: ‘Afin Ɲanmiɛn kloli mɛn’n lele ɔ fɛ i Wa kunngba cɛ’n mannin naan sran kwlaa ng’ɔ lafi i su’n w’a mlinman, sanngɛ ɔ ɲan Anannganman nguan.’—Zan 3:16.

Kannzɛ bɔɔ sran kpanngban be si Biblu’n nun ndɛ mma ngalɛ’n, sanngɛ be nun kaan sa yɛ be wun i wlɛ ɔ. Be usa be wun kɛ: ‘?Ngue ti yɛ ɔ nin i fata kɛ Klist yi e ti tɛ ɔ? ?Wafa sɛ yɛ sran kunngba i wie’n, ɔ kwla de klɔ sran mun anannganman wie’n i sa nun ɔn?’ Biblu’n tɛ kosan sɔ’m be su klanman kpa man e weiin.

?Wafa sɛ yɛ wie’n wa tɔli klɔ sran’m be su ɔ?

Sran wie’m be bu i kɛ be yili klɔ sran mun kɛ be tran nguan nun kan asiɛ’n su, naan be wun ɲrɛnnɛn, yɛ be di aklunjuɛ, kpɛkun be wu naan b’a ɔ lika ɲɛnmɛn kpa kun nun. Akunndan ngalɛ’n ti’n, sran’m be bu i kɛ Ɲanmiɛn sunnzunnin klɔ sran’n nin wie’n. Sanngɛ Biblu’n liɛ’n, ɔ kle kɛ like uflɛ ti yɛ wie’n o sran’m be su ɔ. I waan: ‘Sran kun ti yɛ sa tɛ yolɛ’n bali mɛn nun ɔn, yɛ sa tɛ sɔ’n ti yɛ maan wie’n bali ɔ. Yɛ i ti yɛ maan wie’n o sran’m be kwlaa be su ɔ, afin be kwlaa be yo sa tɛ.’ (Rɔmfuɛ Mun 5:12) Ndɛ mma sɔ’n kle kɛ sa tɛ sɔ’n ti yɛ maan sran’m be wu ɔ. ?Sanngɛ yoo, wan yɛle “Sran kun” sɔ’n mɔ i ti yɛ wie’n o sran’m be kwlaa be su’n niɔn?

Fluwa kun se kɛ fluwa sifuɛ dandan be nun sunman be bu i kɛ sran’m be kwlaa be finwlɛ’n ti kunngba. (The World Book Encyclopedia) Yɛ Biblu’n kusu kle weiin kɛ finwlɛ sɔ’n yɛle “Sran kun.” Bo Bolɛ 1:27 nun’n, e kɛnngɛn i kɛ: ‘Yɛ Ɲanmiɛn yili sran’n kɛ i bɔbɔ sa ɔ. Ɔ yili i kɛ i bɔbɔ Ɲanmiɛn’n sa. Ɔ yili yasua nin bla.’ Ɔ maan Biblu’n se kɛ Ɲanmiɛn mɔ like fi nunmɛn i sin’n, i like kasiɛn nga ɔ yili m’ɔ yo ɲɛnmɛn’n, yɛle yasua nin bla klikli’n.

Kɛ Zoova yili yasua klikli’n wieli’n, Bo Bolɛ fluwa’n i nun ndɛ’n yiyi i mɛn dilɛ’n nun kpa kle e. E wun i wlɛ weiin kɛ ndɛ sɔ’n nun’n, Ɲanmiɛn w’a kanman wie’n i ndɛ lika wie fi. Saan kɛ sɛ i ɲin w’a yimɛn i’n, yɛ ɔ́ wú ɔ. (Bo Bolɛ 2:16,17) Ɲanmiɛn kunndɛ kɛ klɔ sran’m be tran mɛn klanman’n nun asiɛ’n su, naan be di aklunjuɛ naan be yo juejue tititi. W’a kunndɛman kɛ sran’m be wun oke yolɛ’n i su afɛ’n naan be wu bɔbɔ. ?Yɛ wafa sɛ yɛ wie’n wa tɔli sran’m be kwlaa be su ɔ?

Wafa nga yasua nin bla klikli’n be ɲinfu be yoli ɲin kekle Ɲanmiɛn Zoova m’ɔ ti be nguan manfuɛ’n i su’n, ɔ o Bo Bolɛ fluwa’n i ndɛ tre 3 nun. I sɔ’n ti’n, ɲin kekle yolɛ’n i bo nzuɛn’n nga Ɲanmiɛn dun mmua kɛnnin i ndɛ kleli be’n, yɛ be isali ɔ. Ɔ seli yasua’n kɛ: ‘A ti fa yɛ á wá sá ɔ sin á káci fa ekun.’ (Bo Bolɛ 3:19) Kɛ nga Ɲanmiɛn Ndɛ’n fa kannin’n sa’n, i agualiɛ su’n, ɲin keklefuɛ nɲɔn sɔ’m be wuli.

Sanngɛ nán yasua nin bla klikli’n be ngunmin yɛ ɲin kekle yolɛ’n i sin sa’n, ɔ ɲannin be ɔ. Be nguan mɔ fɔ nunman nun’n, m’ɔ fata kɛ be afinliɛ nunfuɛ’m be ɲɛn i’n, ɔ sacili wie. Like nga Zoova waan ɔ́ yó mán sran mun’n, ba nga be nin a wuman be bɔbɔ’n, ɔ fali be wlali nun wie. Afin ɔ seli Adam nin Ɛvu kɛ: ‘An trɛ, an sɔn kpa, an yi asiɛ’n, an sie i. Jenvie’n nun jue mun nin anunman mɔ be tu sin nglo lɔ’n mun, ɔ nin nnɛn nga be wlan asiɛ’n su’n, amun sie be kwlakwla.’ (Bo Bolɛ 1:28) Kɛ ɔ́ jú i ɲrun’n, klɔ sran’m bé yí asiɛ wunmuan’n, yɛ bé ká nguan nun lele be su wuman le. Sanngɛ be nannan Adam mɔ yɛle ‘sran kun’n,’ ɔ yoli be atɛ, i ti’n be kacili sa tɛ’n i kanga. Ɔ maan i agualiɛ su’n, saan wulɛ cɛ yɛ bé wú ɔ. Akoto Pɔlu m’ɔ ti sran klikli’n i afinliɛ nunfuɛ wie’n, ɔ klɛli i kɛ: ‘N ti klɔ sran, sɛ sa tɛ m’ɔ ti min nzuɛn’n ti sran’n, nn ń sé kɛ b’a yo min atɛ i sa nun.’—Rɔmfuɛ Mun 7:14.

Kɛ nga koko nun wa’n abɔlɛfuɛ’m be fa sacili ajuin difuɛ’m be junman klanman’n sa cɛ’n, sa tɛ mɔ Adam yoli’n, ɔ sacili klɔ sran m’ɔ ti Ɲanmiɛn i like klanman m’ɔ yili’n. Adam i mma’m be wuli ba, kpɛkun ba’m be wuli be anunman, nin anunman siansian mun. Sanngɛ kɛ i blɛ ko ju’n, kpɛkun be kwlaa sɔ’m b’a wu. ?Ngue ti yɛ be ngba be wu sɔ ɔ? Afin be kwlaa be ti Adam i afinliɛ nunfuɛ ti ɔ. Biblu’n se kɛ: “Sran kpanngban b’a wu sran kun i sa liɛ’n m’ɔ yoli’n ti.” (Rɔmfuɛ Mun 5:15) Ninnge nga Adam i sa tɛ’n fa yili i osufuɛ’m be su’n, yɛle tukpaciɛ, oke yolɛ, sa tɛ yolɛ m’ɔ ti e nzuɛn’n, ɔ nin wie’n bɔbɔ. E bɔbɔ, e o i osufuɛ sɔ’m be nun wie.

Fluwa nga akoto Pɔlu klɛ ko mannin Klistfuɛ nga be o Rɔmu lɔ’n i nun’n, ɔ kannin fɔ m’ɔ o klɔ sran mun nin i bɔbɔ i nun wie’n, i ndɛ. Be ɲin mɔ be kplin naan b’a jran kekle fɔ nga ɔ o e nun’n i ɲrun’n, ɔ kɛnnin i ndɛ wie. Ɔ maan ɔ seli kɛ: ‘Eee, n ti ɲrɛnnɛnfuɛ dan! ?Wan yɛ ɔ́ tú min nzuɛn nga mɔ maan ń wú’n, i su ɔ?’ ?Nán kosan cinnjin kpa yɛ ɔ o lɛ ɔ? ?Wan yɛ ɔ́ kwlá úka Pɔlu nin be nga be fɛfɛ kɛ be de be sa tɛ’n nin wie’n be sa nun’n niɔn? Pɔlu bɔbɔ tɛ su kɛ: ‘Ɲanmiɛn kwla o! Afin i yɛ maan e Min Zezi Klist deli ye ɔ.’ (Rɔmfuɛ Mun 7:14-25) Nanwlɛ, e Yifuɛ’n fali ajalɛ kɛ i Wa Zezi Klist dunman nun’n, ɔ́ dé e.

Klɔ sran’m be delɛ’n i nun junman nga Zezi di’n

Kɛ bé dé sran mun sa tɛ’n i sa nun’n, i nun junman nga Zezi di’n, i bɔbɔ yiyili nun. I waan: ‘M mɔ n kacili Sran’n m bali kɛ ń fá min wun kpɔ́ sran sunman be ti.’ (Matie 20:28) ?Wafa sɛ yɛ Zezi fɛli i wun kpɔli e ti ɔ? ?Wafa sɛ yɛ e ɲan i wie’n i su mmlusuɛ ɔ?

Kɛ Biblu’n kán Zezi ndɛ’n, ɔ se kɛ ‘w’a yoman sa tɛ le’ yɛ ‘ɔ nin sa tɛ yofuɛ’m be sanman nun.’ Zezi i mɛn dilɛ nun’n, ɔ nantili Ɲanmiɛn i mmla’n su sɛsɛsɛ. (Ebre Mun 4:15; 7:26) I sɔ’n ti’n, nán sa tɛ’n nin ɲin kekle yolɛ’n mɔ maan Adam wuli’n, be ti yɛ Zezi wuli ɔ. (Ezekiɛl 18:4) Ɲanmiɛn kunndɛ kɛ ɔ́ dé klɔ sran mun sa tɛ’n nin wie’n be sa nun’n. Ɔ maan kɛ ɔ ko yo naan Zezi w’a yo i Si’n i klun sa’n, i ti yɛ ɔ kplinnin su kɛ be kun i’n niɔn. Kɛ nga e fa kɛn i lɛ’n sa’n, Zezi bɔbɔ i klunklo su ‘ɔ fɛli i wun kpɔli sran sunman be ti.’ Klolɛ m’ɔ leman wunsu’n mɔ Zezi yili i nglo’n ti’n, ɔ tuli i klun ‘ɔ wuli sran’m be kwlaa be ti.’—Ebre Mun 2:9.

I nun mɔ Adam nin a yoman sa tɛ’n, i nguan’n nin Zezi i liɛ’n nga ɔ fa kpɔli e ti’n, be ti kun sɛsɛsɛ. ?Zezi i wie’n i bo’n guali sɛ? Zoova sɔli tɛ yilɛ sɔ’n nun kɛ like ‘m’ɔ́ kpɔ́ sran’m be kwlaa be ti’n’ sa. (1 Timote 2:6) Nanwlɛ, Ɲanmiɛn fali Zezi i nguan’n toli klɔ sran mun sa tɛ’n nin wie’n be sa nun.

Biblu’n kan e Yifuɛ’n i sran klolɛ dan sɔ’n i ndɛ kpalɛ sunman. Pɔlu kpɛnnin Klistfuɛ’m be wla kɛ be ‘toli be gua kpan.’ (1 Korɛntfuɛ Mun 6:20; 7:23) Piɛli waan nán jɛtɛ ufue annzɛ sika ɔkwlɛ yɛ Ɲanmiɛn fa toli Klistfuɛ mun wie’n i sa nun ɔn. Sanngɛ i Wa’n i mmoja’n niɔn. (1 Piɛr 1:18, 19) Zoova fali Klist i wun m’ɔ fa kpɔli e ti’n, ɔ fa deli klɔ sran mun anannganman wie’n i sa nun.

?É ɲán e ti kpɔlɛ tɛ’n i su mmlusuɛ’n wie?

E ti kpɔlɛ tɛ’n i su mmlusuɛ m’ɔ cɛnnin’n, i ndɛ nga akoto Zan kannin’n yɛ: “Afin [Zezi Klist] bɔbɔ fɛ i wun yili e ti tɛ naan Ɲanmiɛn yaci sa nga e yoli i’n cɛ ye. Nán e ngunmin e ti tɛ yɛ ɔ yili ɔ, sran’m be kwlaa be liɛ ɔ.” (1 Zan 2:2) Nanwlɛ, e ti kpɔlɛ tɛ’n mɔ Klist yili’n, ɔ ti klɔ sran kwlaa liɛ. ?I sɔ’n kle kɛ sran kwlaa yɛ ɔ́ ká lɛ ɲán like nanndoliɛ sɔ’n i su mmlusuɛ ɔ? Ɔ si’ɛ. Nán an wla fi delɛ’n i ndɛ nga be kɛnnin i fluwa’n i akpasua klikli nun’n i su. Be nga be fufu asiɛ’n mɔ be di i bo lɔ junman’n, mɔ sa wie w’a ɲan be’n, sran nga be kunndɛ kɛ bé dé sran sɔ mun’n, be fa gbogbo kun jra be sin lɔ. Sanngɛ ɔ nin i fata kɛ be nga be o kunman’n nun lɔ’n, be tinuntinun be fu gbogbo sɔ’n nun. I kunngba’n niɔn, be nga be waan bé ɲán e ti kpɔlɛ tɛ’n i su mmlusuɛ’n wie’n, be kwlá tranman lɛ sa ngbɛn be minndɛman kɛ Ɲanmiɛn ra be su. Ɔ nin i fata kɛ be keje be wun kan.

?Ngue like yɛ Ɲanmiɛn kunndɛ kɛ e yo ɔ? Zan 3:36 se e kɛ: ‘Sran ng’ɔ lafi i Wa’n su’n, ɔ le Anannganman nguan, sanngɛ sran nga i ɲin yimɛn i’n, ɔ ɲanman nguan le, sanngɛ i wun ya o Ɲanmiɛn klun.’ Ɲanmiɛn kunndɛ kɛ e lafi e ti kpɔlɛ tɛ’n mɔ Klist yili’n su. Sanngɛ nán ngalɛ’n i ngunmin yɛ ɔ kunndɛ kɛ e yo ɔ. ‘Sɛ e fa Ɲanmiɛn ndɛ’n su’n, i sɔ’n nun yɛ é sí kɛ e si i sakpa ɔ.’ (1 Zan 2:3) E wun i wlɛ weiin kɛ sɛ e kunndɛ kɛ é ɲán e ti sa tɛ’n nin wie’n be sa nun’n, ɔ fata kɛ e lafi e ti kpɔlɛ tɛ’n mɔ Klist yili’n su, naan e nanti i mmla’n su.

Like cinnjin kun ekun mɔ e kwla yo naan y’a kle kɛ e lafi e ti kpɔlɛ tɛ’n mɔ Klist yili’n su’n, yɛle e Wla Kpɛnlɛ Cɛn’n i bo kɔlɛ’n, kɛ nga Zezi bɔbɔ fa kannin kɛ e yo’n sa. Sɛ e yo sɔ’n é klé kɛ e si i wie’n i su ye. Ka naan Zezi w’a wu’n, ɔ kpɛli aliɛ dilɛ kun ba. Ɔ nin i akoto mun yɛ be dili like sɔ’n niɔn, yɛ ɔ seli be kɛ: ‘An yo i kɛ nga ń yó i yɛ’n sa, maan amun wla kpɛn n su.’ (Lik 22:19) Janvuɛ nga Zoova i Lalofuɛ’m be nin Ɲanmiɛn i Wa’n be tra’n, ɔ ti be cinnjin kpa. Ɔ maan be nanti Zezi i ndɛ sɔ’n su. Afuɛ nga nun’n, Marsi i 22, kɛ sɛnzɛ’n ko tɔ’n, yɛ é kɔ́ e Wla Kpɛnlɛ Cɛn’n i bo ɔ. É yía amun kɛ amun nanti Zezi i ndɛ’n su naan amun bla aɲia ngunmin kun sɔ’n i bo. Amun lɔ Zoova i Lalofuɛ’m be kwla kle amun aɲia lika’n nin dɔ’n. Aɲia sɔ’n i bo lɔ’n, Adam i sa tɛ’n nga ɔ yoli’n, ɔ nin like nga e ko yo naan y’a ɲan e ti sa tɛ sɔ’n i sin sa’m be sa nun’n, é wá súan su like kpanngban.

Andɛ’n, sran nga be wun i wlɛ kɛ be Yifuɛ’n nin i Wa’n be yili tɛ dan kpa kun naan be ɲan be ti’n, mɔ be si su ye’n, sran sɔ’m b’a sɔnman. Be nga be lafi e ti kpɔlɛ tɛ sɔ’n su’n, aklunjuɛ nga be di’n, ɔ ti i liɛ ngunmin kun. Ndɛ nga Akoto Piɛli klɛli i niaan Klistfuɛ’m be su’n yɛ: ‘An lafi i su, ɔ maan amun klun jɔ dan kpa, ɔ maan an wunman ndɛ nga an kan ɔn. Afin kɛ an lafi Ɲanmiɛn su’n, i agualiɛ amún ɲán amun ti.’ (1 Piɛr 1:8, 9) Sɛ e klo Zezi Klist naan e lafi e ti kpɔlɛ tɛ’n m’ɔ yili’n su’n, é kwlá di aklunjuɛ andɛ, yɛ e ɲrun lɔ’n, é kwlá ɲán e ti sa tɛ’n nin wie’n be sa nun.

[Foto, bue 6]

Zezi fɛli i wun kpɔli e ti naan w’a bu Adam i sa tɛ’n i nuan nɲa.

[Foto, bue 7]

Fue, m’ɔ ti afuɛ 2008 Marsi i 22, kɛ sɛnzɛ’n ko tɔ’n, bé yó e Wla Kpɛnlɛ Cɛn’n i aɲia’n.