E kwla jran awlaboe’n i ɲrun kekle

‘I [Zakɔbu] mma’m be kwlakwla be sɔli i kpatalɛ lele ngbɛn. I waan: “Ń sún lele saan ń tó i blɔlɔ lɔ.” Ɔ maan w’a yacimɛn i sunlɛ le.’—BO BOLƐ 37:35

KƐ LALAFUƐ nun bian kpɛnngbɛn nga be flɛ i Zakɔbu’n i wa’n wuli’n, i wla’n boli i wun dan kpa. I liɛ’n i waan ɔ́ sún lele saan ɔ́ wú. Kɛ Zakɔbu sa’n, ɔ kwla yo e kɛ, kɛ e awlɛn su sran kun wu’n, awlaboe ng’ɔ tɔ e su’n, ɔ su wieman le. ?Sanngɛ i sɔ awlaboe’n, ɔ kle kɛ e lafiman Ɲanmiɛn su kpa? Cɛcɛ!

Biblu’n waan Zakɔbu ti sran mɔ i Ɲanmiɛn sulafilɛ’n ti dan kpa ɔ. Zakɔbu nin i nannan Abraamu yɛ i si Izaaki be Ɲanmiɛn sulafilɛ tankaan ti’n, be yi be ayɛ. (Ebre Mun 11:8, 9, 13) Cɛn kun bɔbɔ’n, ɔ nin anzi kun be srali su kɔnguɛ, be kplili lele aliɛ njɛnniɛn. Afin ɔ kunndɛ kɛ Ɲanmiɛn rɛ i su. (Bo Bolɛ 32:25-31) I sɔ’n kle weiin kɛ Zakɔbu nin Zoova be afiɛn’n mantan kpa. ?Yɛ ngue yɛ Zakɔbu i awlaboe’n, ɔ kle e ɔ? Ɔ kle e kɛ, sran kun i Ɲanmiɛn sulafilɛ’n kwla yo tankaan kpa sanngɛ sɛ i awlɛn su sran wu’n, i wla’n kwla bo i wun dan kpa. Ɔ maan, sɛ wie’n de e awlɛn su sran kun e sa nun naan e wla’n bo e wun’n, ɔ ti su.

?Ngue yɛle awlaboe?

Awlaboe’n ng’ɔ kwla tɔ e su’n, i wafa’n sɔnnin. Sanngɛ ng’ɔ tɔ sran’m be dan lika be su’n yɛle aklunfian’n. Maan e fa e ɲin e sie i Leonardo i ndɛ’n su e nian. Kɛ awlɛn ba ya wie kún i si’n, nn ɔ le afuɛ 14. Leonardo wla su fiman cɛn nga i nin i sinma bla’n boli i sɛ’n, i su le. I klikli nun’n, i waan ɔ faman su naan ato ɔ. Kɛ bé yó sɛ’n, ɔ wunnin i si i saka’n. Sanngɛ ɔ yoli i kɛ laliɛ wie yɛ ɔ su cɛn sa. Leonardo dili anglo lele nsiɛn w’a kwlá sunman. Kpalɛ sunman’n, ɔ yo i kɛ i si w’a ɔ junman naan ɔ́ wá bá sa. Ɔ maan ɔ minndɛ i. Ɔ dili afuɛ wunmuan kun naan w’a wun i wlɛ kɛ kannzu i si wuli sakpa. Kɛ ɔ yoli sɔ’n, ɔ yoli i kɛ w’a kɛ i ngunmin asiɛ’n su sa. Ninnge nga ɔ yo be titi’n, be yo maan i ɲin kpɛnkpɛn i si su. Ninnge sɔ mun’n, i wie yɛle sua mɔ w’a ka ngbɛn’n i nun lɔ kɔlɛ’n. Kɛ ɔ ko yo sɔ’n, kpɛkun i ɲinmuɛn’n kloklo i ti nun, nn ɔ su sun. Nanwlɛ i wla loli i si dan!

Kɛ nga Leonardo i su ndɛ’n fa yi i nglo sa’n, awlaboe’n kwla yo dan. I ng’ɔ ti kpa’n, yɛle kɛ e kwla fin i sɔ nun e fite. Sanngɛ wie liɛ’n, i osu kwla cɛ kpa naan y’a fin nun y’a fite. Kannin ng’ɔ ti tɛ kpa’n, ɔ cɛ naan w’a wu’n, i kunngba’n kɛ e awlɛn su sran wu’n, ɔ cɛ naan w’a si e wun. Kwlaa naan w’a si e wun’n, ɔ kwla di anglo annzɛ afuɛ bɔbɔ. Wie liɛ’n, i osu kwla cɛ kpa. Sanngɛ kɛ lika’n kɔ́ i ɲrun’n, nn aklunfian klikli ng’ɔ tɔli e su’n, ɔ́ kpɛ́ su kɔ́. Kpɛkun blɛblɛblɛ ninnge’m be yolɛ su yo e fɛ ekun.

Sanngɛ kusu’n, be waan awlaboe’n ti kpa wie. Afin ɔ yo maan e awlɛn su sran’n i wie’n si e wun, kpɛkun e si ajalɛ nga e kwla fa’n. Ɔ ti kɛ sua wie mɔ e nin sran kun yɛ e tran nun titi’n sa. Cɛn nga sran sɔ’n kɔ’n, ɔ yo e kɛ sua’n w’a ka ngbɛn sa. Sanngɛ ɔ nin i fata kɛ e ngunmin e sɔnnzɔn sua sɔ’n nun tranlɛ. Asa kusu’n, awlaboe’n kwla uka e naan y’a yi e klunngbɔ’n i nglo. Ɔ ti su kɛ sran’m be ngba be klunngbɔ’n i nglo yilɛ wafa’n timan kun. Sanngɛ ng’ɔ ti nanwlɛ’n yɛle kɛ sɛ y’a yiman e klunngbɔ’n i nglo’n, ɔ kwla yo tɛ man e. E akunndan’n kwla sanngan tɛ kpa, kpɛkun e wunnɛn’n kwla yo e ya bɔbɔ. ?Sanngɛ wafa sɛ yɛ e kwla yi e awlaboe’n i nglo kɛ ng’ɔ nin i fata’n sa ɔ? Afɔtuɛ kpakpa wie’m be o Biblu’n nun, be kwla uka e.

Maan e jran kekle awlaboe’n i ɲrun

Sran kpanngban wie mɔ be o sɛ nun’n, be wunnin kɛ sɛ be kan sran ng’ɔ wuli’n i ndɛ’n, ɔ kwla uka be naan b’a fin awlaboe’n nun b’a fite. I wie yɛle Biblu’n nun sran nga be flɛ i Zɔbu’n. I wa lele blu be wuli kpɛkun sa kekleekle uflɛ wie’m be ɲɛnnin i ekun. Maan e nian ndɛ nga Zɔbu kannin’n. Ɔ seli kɛ: ‘Nguan nun tranlɛ’n w’a flan min! I ti sa ng’ɔ yoman min fɛ’n, ń kán. Klunngbɔ ng’ɔ o min klun lɔ’n ti, m muanman min nuan!’ (Zɔb 1:2, 18, 19; 10:1) Maan e sie i nzɔliɛ kɛ Zɔbu waan sa ng’ɔ yomɛn i fɛ’n ɔ́ ‘kán’ naan ɔ su ‘muɛnmɛn i nuan.’

Paolo mɔ i nin wuli’n, i waan yoo: “Ninnge nga be ukali min’n, be nun kun yɛle min nin i ndɛ mɔ n kannin’n.” Ɔ maan, sɛ e kan wafa nga e wun yo e’n e kle e janvuɛ kpa kun’n, ɔ kwla yo e ye. (Nyanndra Mun 17:17) Kɛ Yone i nin liɛ’n sacili’n, ɔ seli i niaan Klistfuɛ’m be kɛ be ko niɛn i osu kpalɛ sunman tra laa’n. I wla te o su kɛ “yalɛ kokolɛ’n ti maan i aklunfian’n w’a yoman dan.” E kusu e kwla wun i kɛ sɛ e kan wafa nga e wun fa yo e’n e kle sran kun m’ɔ si e aunnvuɛ’n, m’ɔ fɛ i su sie i e nuan bo’n, e wun kwla fa e feke.

Wafa nga e wun fa yo e’n, i klɛlɛ’n kwla uka e wie. Sran wie mun’n, wafa nga be wun fa yo be’n i kanlɛ’n ti kekle man be. Sanngɛ sɛ ɔ ti i klɛlɛfuɛ’n, be kwla klɛ. Kɛ Saili nin Zonatan be wuli’n, Davidi m’ɔ ti sran kpa’n, ɔ klɛli annvuɛ jue kun. Jue sɔ nun’n, ɔ yili i awlaboe’n i nglo. Be fali sɛ jue sɔ’n be wlali Samiɛl fluwa’n i nɲɔn su ng’ɔ o Biblu’n nun’n, i nun.—2 Samiɛl 1:17–27.

Sunlɛ’n kusu kwla yo e ye wie. Biblu’n se kɛ: ‘Like kwlakwla le i yolɛ blɛ. Ɔ le blɛ kun mɔ be fa sun ɔn.’ (Akunndanfuɛ’n 3:1, 4) Nanwlɛ, e awlɛn su sran kun i wie cɛn’n ti ‘blɛ kun mɔ e fa sun ɔn.’ Ɔ fataman kɛ sunlɛ’n yo e ɲannzuɛn. Biblu’n nun’n, be kannin Ɲanmiɛn sufuɛ kpanngban wie mɔ be sunnin be awlɛn su sran mun’n, be ndɛ. (Bo Bolɛ 23:2; 2 Samiɛl 1:11, 12) Kɛ Lazali wuli mɔ Zezi juli i asieliɛ’n i wun koko lɔ’n, ɔ “sunnin.”—Zan 11:33, 35.

Ɔ nin i fata kɛ e tra e awlɛn naan y’a fin awlaboe’n nun y’a fite. Afin wafa nga e wun fa yo e’n, ɔ kwla kacikaci ndɛndɛ kpa. Sanngɛ nán maan e wla fi su kɛ sunlɛ’n timan ɲannzuɛn like. Asa ekun’n, Ɲanmiɛn sufuɛ kpanngban kpa be wunnin kɛ sɛ awlaboe’n ng’ɔ o be su’n ti be sun’n, ɔ ti su. Kpɛkun i sɔ’n ti kpa naan be wun w’a fa be feke.

An fa amun wun mantan Ɲanmiɛn

Biblu’n se e kɛ: ‘An fa amun wun mantan Ɲanmiɛn, yɛ i kusu fɛ́ i wun mántan amun ɔn.’ (Zak 4:8) Wafa nga e kwla fa e wun e mantan Ɲanmiɛn’n i nun cinnjin kun yɛle Ɲanmiɛn srɛlɛ’n. Nán maan e fa Ɲanmiɛn srɛlɛ’n i ta’n e di aɔwi! Biblu’n bo kasiɛ nga fa cici e wla. I waan: ‘Zoova mantan be nga be akunndan’n w’a sanngan’n.’ (Jue Mun 34:19) Biblu’n se e ekun kɛ: ‘Fa sa ng’ɔ o ɔ su’n kwlaa wlɛ i Zoova sa nun, ɔ́ súan ɔ bo.’ (Jue Mun 55:23) Maan e bu i akunndan e nian. E sieli i nzɔliɛ icra’n kɛ sran kpanngban be wunnin kɛ sɛ be kan wafa nga be wun yo be’n be kle be janvuɛ kpa kun’n, ɔ ti kpa man be. ?Yɛ sɛ e koko wafa nga e wun fa yo e’n e kle Ɲanmiɛn mɔ i waan ɔ́ gúa e awlɛn su nzue’n, ɔ timan kpa traman su?—2 Tɛsalonikfuɛ Mun 2:16, 17.

Paolo mɔ e kɛnnin i ndɛ icra’n, ɔ kan guali su ekun kɛ: “Kɛ min aklunfian’n ko yo dan kpa’n mɔ n wun kɛ n su kwlá suɛnmɛn i bo’n, kpɛkun m’an koto yɛ m’an srɛ Ɲanmiɛn. N srɛ i kɛ ɔ uka min.” Paolo lafi su kpa kɛ Ɲanmiɛn m’ɔ srɛli’n, ɔ ukɛli i. E kusu e kwla wun i kɛ sɛ e srɛ Ɲanmiɛn tankaan kpa’n, ‘Ɲanmiɛn m’ɔ jran e sin sa’n kwlaa nun’n,’ ɔ́ tɛ́ e su. Ɔ maan, ɔ́ wlá e fanngan naan y’a kwla jran kekle.—2 Korɛntfuɛ Mun 1:3, 4; Rɔmfuɛ Mun 12:12.

Sran cɛnlɛ ndɛ’n

Zezi seli kɛ: ‘Min yɛ n cɛn sran mun ɔn, m bɔbɔ min yɛ be flɛ min nguan’n niɔn. Sran kwlaa ng’ɔ lafi n su’n, sɛ ɔ wu’n ɔ́ ɲán nguan ekun.’ (Zan 11:25) Biblu’n kle kɛ be nga be wuli’n bé ɲán nguan ekun.a Blɛ nga Zezi o asiɛ’n su wa’n, ɔ kleli kɛ ɔ kwla cɛn be nga be wuli’n. Cɛn kun’n, ɔ cɛnnin talua kaan kun m’ɔ le afuɛ 12. ?Kɛ ɔ yoli sɔ’n, talua’n i si’n nin i nin’n be wun yoli be sɛ? “Be nuan boli be wun dan kpa.” (Mark 5:42) Kɛ Zezi Klist m’ɔ ti ɲanmiɛn su lɔ famiɛn’n, ɔ́ wá síe asiɛ’n, sran nga ɔ́ cɛ́n be’n be su diman be yalɛ. I kusu kɛ ɔ́ cɛ́n be sɔ’n, nn fɔundi nin sa kpa yolɛ’n b’a tran asiɛ’n su. (Sa Nga Be Yoli’n 24:15; 2 Piɛr 3:13) Kɛ ɔ ko yo sɔ’n, mɔ blɛblɛblɛ sran’m bé wún be awlɛn su sran nga be wuli’n, wafa nga be wun fá yó be’n, an bɔbɔ an bu i akunndan be nian!

Klodɛti fɛli i wa yasua’n, Renato m’ɔ wuli alapla asidan kun nun’n, i foto’n tɛli i Flizidɛli’n su. Kpalɛ sunman ɔ nian foto’n kpɛkun ɔ se i wun kɛ: “Kɛ e ko cɛn’n, é wún e wun ekun.” Leonardo liɛ’n, ɔ yo i wun kɛ ɔ o mɛn uflɛ nga Ɲanmiɛn waan ɔ́ fá mán sran kpa mun’n, i nun naan i si’n w’a fin wie’n nun w’a fite sa. Nanwlɛ sran cɛnlɛ ndɛ’n, ɔ fɔnvɔ be dan! Ɔ fɔnvɔ sran kpanngban kpa nga be awlɛn su sran wuli’n be wie. Ɔ kwla fɔnvɔ amun wie kusu!

[Ja ngua lɛ ndɛ’n]

[Kuku, bue 7]

Maan e fɔnvɔ e wiengu mun

‘Sa kwlaa m’ɔ tɔ e su’n, i [Ɲanmiɛn] yɛ ɔ fɔnvɔ e ɔ, ɔ maan fɔnvɔlɛ kunngba ng’ɔ fa fɔnvɔ e’n, e kusu e fa fɔnvɔ wie mun sa kwlaa m’ɔ tɔ be su’n i nun!’—2 Korɛntfuɛ Mun 1:4.

Klistfuɛ kpa’m b’a dun mmua b’a wun ndɛ sɔ’n i bo. Kɛ mɔ i blɛ nga be awlɛn su sran wie sacili’n, be fɔnvɔli be’n ti’n, be kusu be wun kɛ be kwla wla be wiengu’m be fanngan yɛ be kwla fɔnvɔ be wie.

Maan e fa e ɲin e sie i Klodɛti i ndɛ liɛ’n su. Titi ɔ ko nian sran uflɛ’m be osu kpɛkun ɔ nin be koko Biblu’n m’ɔ lafi su’n, i su yalɛ. Kwlaa naan i wa’n w’a wu’n, ɔ nian bla kun mɔ mmoja nun tukpacɛ kun kunnin i wa’n, i osu titi. Kɛ Klodɛti ko nian bla’n i osu’n, ɔ yo bla’n i fɛ sanngɛ ɔ yo bla sɔ’n kɛ Klodɛti su wunman awlaboe ng’ɔ o i su’n i wlɛ le. Kɛ Klodɛti i wa’n wuli cɛ’n, bla’n ko niɛnnin i osu. Ɔ seli Klodɛti kɛ ɔ bɛli i nianlɛ naan siɛn mɔ i wa’n w’a wu’n, sɛ ɔ te lafi i Ɲanmiɛn’n su o. Klodɛti i Ɲanmiɛn sulafilɛ tankaan kpa’n ɔ ɲannin ta bla sɔ’n su dan. Ɔ maan bla’n ɔ nin Klodɛti be su suan Biblu’n nun like. I sɔ’n ti kusu’n, Biblu’n su fɔnvɔ bla sɔ’n kpa.

Kɛ Leonardo i si’n wuli’n, ɔ fali ajalɛ kɛ ɔ́ súan bobo’m be aniɛn’n. Afin ɔ kunndɛ kɛ ɔ́ fá Biblu’n nun fɔnvɔlɛ ndɛ’n úka i sɔ sran mun. Ɔ wunnin kɛ i ɲin m’ɔ miɛnnin i kɛ ɔ́ úka be’n, ɔ ukɛli i bɔbɔ wie kpa. Ɔ se kɛ: “Ninnge nga be ukali min naan m’an kwla jran min awlaboe’n i ɲrun kekle’n, be nun kun yɛle kɛ n kunndɛli kɛ ń úka bobo mun naan be si Ɲanmiɛn. N fali min wunmiɛn’n ɔ nin min blɛ kpanngban kpa n ukali be. Kɛ be yoli be nga n kle be Biblu’n nun like’n be nun kun i batɛmu’n mɔ n wunnin i’n, min awlaboe’n kacili aklunjuɛ! I kpa’n, kɛ min si wuli lele’n, kpalɛ klikli nga ń dí aklunjuɛ’n yɛ ɔ o lɛ ɔ.”—Sa Nga Be Yoli’n 20:35.

[Foto, bue 4]

Wafa nga e wun fa yo e’n i ndɛ kanlɛ’n kwla yo e ye.

[Foto, bue 5]

Wafa nga e wun fa yo e’n i klɛlɛ’n kwla uka e naan y’a yi e awlaboe’n nglo.

[Foto, bue 5]

Sran cɛnlɛ’n kannganlɛ’n kwla fɔnvɔ e kpa.

[Foto, bue 6, 7]

Zezi boli kasiɛ kɛ be nga be lafi i su’n bé fín wie’n nun fíte.