Aɲanbeun ng’ɔ fin Ɲanmiɛn’n
?SƐ AMUN nin Ɲanmiɛn be nanti klanman’n, ɔ́ fá aɲanbeun’n fá rá amun su? Ɔ kwla yo sɔ. Sanngɛ atrɛkpa’n nán aɲanbeun nga amun bu i akunndan’n yɛ ɔ́ fá rá amun su ɔ. Maan e nian Mali m’ɔ ti Zezi i nin’n i liɛ’n. Anzi Gabliɛli fiteli i, kpɛkun ɔ seli i kɛ Ɲanmiɛn ti’n i “liɛ su ti ye.” Naan ɔ́ wá wú Ɲanmiɛn i Wa’n. (Lik 1:28, 30-32) Sanngɛ nn Mali timan aɲanbeunfuɛ. Kɛ Mali wuli Zezi m’ɔ ko yili tɛ’n, “ablioso nnyɔn annzɛ okunmomo ba nnyɔn” yɛ ɔ fa ko mannin ɔn. Ninnge ngalɛ’n yɛ be nga be leman wie’n be fa man Zoova ɔ.—Lik 2:24; Saun Yolɛ 12:8.
?Kɛ mɔ Mali ti yalɛfuɛ’n ti’n, Ɲanmiɛn w’a rɛmɛn i su? Cɛcɛ nɛ́n i sɔ ɔ. I kpa’n kɛ ɔ ɔli i osufuɛ Elizabɛti i osu nianlɛ’n, “Nyanmiɛn wawɛ’n wluli’n [Elizabɛti] i nun, ɔ kpannin kekle kpa kɛ: ‘Eee [Mali], mmla’m be nun Nyanmiɛn a bu wɔ sran, yɛ ba’n b’ɔ o ɔ klun lɔ’n, i kusu Nyanmiɛn bu i sran.’” (Lik 1:41, 42) Mali ɲannin cenjele like dan kun, yɛle kɛ ɔ yoli Ɲanmiɛn i Wa’n m’ɔ klo i’n i nin asiɛ’n su wa.
Zezi bɔbɔ w’a yoman aɲanbeunfuɛ. Nán aɲanbeunfuɛ’m be lika nun yɛ be wuli i ɔ. Asa ekun’n, nán aɲanbeunfuɛ mun yɛ be tɛli i ɔ. Sanngɛ nɛ́n i ngba ɔ. I nun m’ɔ o asiɛ’n su wa’n ɔ ti yalɛfuɛ. Le kun ɔ seli sran kun m’ɔ kunndɛ kɛ ɔ́ káci i sɔnnzɔnfuɛ’n kɛ: “Solongbi’m be lɛ kunman la nun, yɛ anunman’m bɔ be tu sin’n, be lɛ lawlɛ, sanngɛ m bɔ n kacili Sran’n n lɛ-man lika bɔ n la nun de wunmiɛn bɔ kaan-an.” (Lik 9:57, 58) Ɔ nin i sɔ ngba’n, kɛ Zezi Klist bali asiɛ’n su wa’n like ng’ɔ yoli’n ti’n i sɔnnzɔnfuɛ’m be yoli aɲanbeunfuɛ dan kpa. Akoto Pɔlu klɛli i kɛ: “Ɔ kacili i wun yalɛfuɛ amun ti naan i yalɛ sɔ’n nun an kaci anyanbeunfuɛ.” (2 Korɛntfuɛ Mun 8:9) ?Aɲanbeun’n i wafa benin yɛ Zezi fa mɛnnin i sɔnnzɔnfuɛ mun ɔn? ?Yɛ andɛ li, aɲanbeun ninnge benin yɛ e le i ɔ?
?Aɲanbeun beninfuɛ’n?
Aɲanbeun ninnge kɛ sika nin sua mun sa’n, kpɛ sunman be yo maan Ɲanmiɛn sulafilɛ’n yo kekle. Afin sran ng’ɔ le sika’n, ɔ kwla lafi i sika’n su kpɛkun ɔ yaci Ɲanmiɛn lɛ. Zezi seli kɛ: “Kɛ anyanbeunfuɛ kun fɛ i wun man Nyanmiɛn kɛ ɔ sie i’n, ɔ ti kekle!” (Mark 10:23) I sɔ’n kle weiin kɛ aɲanbeun ninnge nga Zezi fa mɛnnin i sɔnnzɔnfuɛ mun’n timan sika.
Klistfuɛ klikli’m be blɛ su bɔbɔ’n, be sunman lika be ti yalɛfuɛ. Kɛ bian kun mɔ bé wú i ɔ ti fɔlɛfuɛ’n ɔ srɛli Piɛli sika’n, Piɛli tɛli i su kɛ: “Jɛtɛ ufue nin sika ɔkwlɛ liɛ’n, n lɛ-man wie, sanngɛ like nga n lɛ i’n ń fá mán wɔ. Zezi-Krist b’ɔ fin Nazarɛt’n i dunman nun jao nanti!”—Sa Nga Be Yoli’n 3:6.
Ndɛ nga Zezi i sɔnnzɔnfuɛ Zaki klɛli’n, ɔ kle kɛ be nga be o Klistfuɛ asɔnun’n nun’n, be sunman lika be ti yalɛfuɛ. Ɔ klɛli i kɛ: “N niaan kpa mun, an sie amun su! ?Nyanmiɛn a fa-man mɛn nga nun yalɛfuɛ mun kɛ be yo anyanbeunfuɛ i su bɔ be lafi’n ti naan famiɛn nga i waan be nga be klo i’n bé dí’n be di wie?” (Zak 2:5) Asa ekun’n, akoto Pɔlu kusu seli kɛ “be bɔ sran’m be bu be ngwlɛlɛfuɛ’n,” annzɛ “sran dan’n,” annzɛ “wlengbi’n,” Nyanmiɛn a flɛman be nun kpanngban kɛ be yo Klistfuɛ asɔnun’n i nunfuɛ.—1 Korɛntfuɛ Mun 1:26.
?Sɛ aɲanbeun ninnge nga Zezi fa mɛnnin i sɔnnzɔnfuɛ’m be timan ninnge kɛ sika nin sua sa’n, i wafa benin yɛ ɔ fa mannin be ɔ? Lɛtri kun mɔ Zezi fa ko mannin Smirni asɔnun’n i nun’n, ɔ seli kɛ: “N si sa ng’ɔ tɔ amun su’n nin yalɛ bɔ an di’n. Sanngɛ an ti anyanbeunfuɛ!” (Sa Nglo Yilɛ 2:8, 9) Kannzɛ bɔbɔ Klistfuɛ nga be o Smirni lɔ’n be ti yalɛfuɛ’n, sanngɛ aɲanbeun ninnge nga be le i’n i kpa tra jɛtɛ ufue nin sika ɔkwlɛ lele. Be Ɲanmiɛn sulafilɛ’n nin be seiin nantilɛ’n ti’n be ti aɲanbeunfuɛ. Ɲanmiɛn sulafilɛ’n ti like ɲɛnmɛn kpa kun. Afin “sran ngba lafiman Ɲanmiɛn su.” (2 Tɛsalonikfuɛ Mun 3:2, NW) Be nga be lafiman Ɲanmiɛn su’n, be ti yalɛfuɛ kpa i ɲrun.—Sa Nglo Yilɛ 3:17, 18.
Aɲanbeun ng’ɔ fin Ɲanmiɛn sulafilɛ’n
?Yɛ ngue ti yɛ Ɲanmiɛn sulafilɛ’n ti like ɲɛnmɛn kpa ɔ? Biblu’n se kɛ “Nyanmiɛn ti aklunyefuɛ dan kpa, ɔ kpli-man sa wun, ɔ blu sa su.” Be nga be lafi i su’n, be ɲɛn i sɔ’n i su ye’n wie. (Rɔmfuɛ Mun 2:4) Asa ekun’n, e ti kpɔlɛ tɛ nga Zezi yili mɔ be lafi su’n ti’n, be ‘yaci sa nga be yoli’n cɛ be.’ (Efɛzfuɛ Mun 1:7) Asa kusu’n, ngwlɛlɛ nga ‘Krist ndɛ’n’ kle be nga be lafi Ɲanmiɛn su’n, be si wie. (Kolɔsfuɛ Mun 3:16) Kɛ be lafi Ɲanmiɛn su mɔ be srɛ i’n, be ‘wun jɔ be fɔuun, be wun-man sa ti bɔ be wun jɔ be fɔuun sɔ’n i bo mlɔnmlɔn.’ Ɔ maan be akunndan’n sannganman yɛ be wla’n boman. I ti’n be di aklunjuɛ.—Filipfuɛ Mun 4:7.
Like uflɛ uka ninnge kpakpa sɔ’n be su ekun. Yɛle kɛ be nga Ɲanmiɛn i Wa Zezi Klist dunman nun be lafi Ɲanmiɛn su’n, be kwla ɲan cenjele like dan mɔ yɛle nguan nun tranlɛ tititi’n. Sran’m be si Zezi Klist i ndɛ yɛ’n i kpa. I waan: ‘Nyanmiɛn kloli mɛn’n lele ɔ fɛ i Wa kunngba cɛ’n mannin naan sran kwlaa ng’ɔ lafi i su’n w’a mlin-man, sanngɛ ɔ nyan anannganman nguan.’ (Zan 3:16) Sɛ sran kun si Siɛ’n nin Ba’n be kpa’n, i sɔ like liɛ mɔ e wla o su’n i bo’n wla ase kpa. Afin Zezi seli ekun kɛ: “Kɛ be se kɛ bé nyán anannganman nguan’n, i bo’n yɛlɛ kɛ bé sí wɔ bɔ ɔ kunngba cɛ yɛ a ti Nyanmiɛn’n nin Jésus-Krist bɔ a sunmɛnnin i’n.”—Zan 17:3.
Ɔ ti su kɛ suralɛ ng’ɔ fin Ɲanmiɛn’n i sunman lika ti Ɲanmiɛn ninnge’m be nun suralɛ. Sanngɛ ye nga e ɲɛn i’n, ɔ kwla yo e akunndan’n nun nin e wunnɛn’n nun wie. Maan e fa Dalidio m’ɔ o nvle nga be flɛ i Brezili’n i ndɛ’n naan e nian. Ka naan w’a si Ɲanmiɛn i klun sa’n i kpa’n, ɔ ti nzanbɔɛfuɛ kpa. I sɔ’n kleli i awlobo’n i yalɛ kpa. Asa ekun’n, sika kɛmɛn i bo. Kɛ ɔ yoli sɔ’n, ɔ nin Zoova i Lalofuɛ’m be wa boli Biblu’n nun like suanlɛ bo. Kpɛkun ɔ wa kacili kpa.
Like nga Dalidio suɛnnin i Biblu’n nun’n ti’n, ɔ kacili i aeliɛ tɛ’n. Like ng’ɔ suannin’n i su nantilɛ m’ɔ nantili ɔli i ɲrun kpa’n ti’n, ɔ seli kɛ: “Laa’n, nzan nɔnwlɛ’m be nun yɛ n sinsin ɔn. Siɛn awloawlo’m be nun yɛ n sinsin ɔn.” Ɔ kacili blɛ kwlaa nun Ɲanmiɛn Ndɛ’n i nun jasin fɛ’n i bofuɛ. I sɔ kacilɛ m’ɔ kacili’n ti’n, i wunnɛn’n nun kpɛjɛli i. Sanngɛ nɛ́n i ngba ɔ. Sika kɛli i bo siɛn’n. Dalidio seli kɛ: “Sika nga laa n fa to nzan n nɔn’n, siɛn’n n fa uka min wiengu nga be sa ti mianwa’n. Annzɛ n fa to ninnge nga be mian min sa’n.” Asa kusu’n, ɔ nin be nga be bu Ɲanmiɛn kɛ ng’ɔ fa bu i sa wie’n be trali janvuɛ kpa. Dɔ nga su’n, Dalidio i klun w’a tɔ i nun kpa fɔun, yɛ ɔ di aklunjuɛ. I sɔ’n liɛ’n, i nun m’ɔ nin a siman Ɲanmiɛn’n, ɔ kwlá bumɛn i mlɔnmlɔn kɛ ɔ kwla yo sɔ.
Ndɛ kun ekun m’ɔ kle kɛ be nga be lafi Ɲanmiɛn Zoova su’n be mɛn dilɛ yo kpa’n, yɛle Renato liɛ’n. Andɛ kɛ a wun i m’ɔ́ srí m’ɔ́ dí aklunjuɛ’n, a kwlá bumɛn i kɛ be yoli i tɛ. Kɛ be wuli i m’ɔ te yo ba nɔnman’n i nin yili i blo. Ɔ fɛ i wlali pata kun nun yɛ ɔ fa sieli i bia tɛnndɛn kun bo. Kɛ ɔ́ yó sɔ’n, i wunnɛn’n ti kplokplowa kpa. Kpɛkun be nin a kpɛmɛn i kotua ɲanman’n. Bla nɲɔn mɔ be su sin lɛ’n, be wunnin kɛ pata’n su keje bia’n i bo lɛ. I klikli nun’n be buli i kɛ sran wie yɛ w’a yaci jeliwa ba wie lɛ ɔ. Kɛ be wunnin kɛ ba nɔnman yɛ ɔ o nun’n, be fɛli i ɔli dɔɔtrɔ kun m’ɔ mantan be lɛ’n i nun lɔ ndɛndɛ kpa. Naan be yo i are.
Bla sɔ’m be nun kun ti Zoova i Lalofuɛ. Ɔ kannin ba’n i ndɛ kleli Rita m’ɔ ti Zoova i Lalofuɛ wie’n. Rita wuli ba kaka sanngɛ w’a ɲanman be. Ba bla kunngba cɛ yɛ ɔ le i ɔ. Ɔ kunndɛli ba yasua kpa. Ɔ maan i waan ɔ́ fá Renato fá yó i wa.
I nun mɔ Renato te yo kaan’n, Rita seli i kɛ nɛ́n i yɛ ɔ ti i awuliɛ niɛn’n niɔn. Sanngɛ ɔ niɛnnin i lika klolɛ su. Kpɛkun ɔ miɛnnin i ɲin naan w’a kle i Biblu’n nun mmla mun. Kɛ ɔ́ yó kpɛnngbɛn kɔ́’n, Biblu’n nun ndɛ’n wa loli i. Kusu wafa nga be deli i m’ɔ leman wunsu’n, ɔ wa sili su ye kpa. Blɛ kwlaa ng’ɔ kanngan jue tofuɛ Davidi i ndɛ nga’n, i ɲinmuɛn gua. Jue tofuɛ’n waan: “Sɛ bɔ min si nin min nin be yi min blo’n Anannganman ɔ́ fá min síe.”—Jue Mun 27:10.
Renato kleli kɛ like kwlaa nga Zoova yoli mɛnnin i’n, ɔ si su ye. Ɔ maan afuɛ nga be flɛ i 2002 nun’n, be yoli i batɛmu. Kpɛkun afuɛ ng’ɔ́ bɛ́ i sin’n, ɔ kacili blɛ kwlaa nun Ɲanmiɛn junman difuɛ. Lele nin andɛ’n ɔ simɛn i si nin i nin nga be wuli i’n, atrɛkpa’n ɔ su siman be le. Sanngɛ Renato liɛ’n, ninnge cinnjin kpa ng’ɔ ɲannin be’n, be nun kun yɛle Zoova m’ɔ wa sili i’n, m’ɔ yoli kɛ i Si m’ɔ klo i m’ɔ niɛn i lika, m’ɔ lafi i su’n sa’n.
Atrɛkpa’n, amun kunndɛ kɛ amun nin Ɲanmiɛn amun afiɛn’n sɛ kpa naan amun mɛn dilɛ’n ɔ yo kpa sakpa. Sran kwlakwla, i aɲanbeunfuɛ o, i yalɛfuɛ o, be nin Ɲanmiɛn Zoova i Wa Zezi Klist be afiɛn’n kwla yo sɔ. Atrɛkpa’n i sɔ’n su yoman naan amun a ɲan aɲanbeun ninnge kɛ sika nin sua mun sa. Sanngɛ i sɔ’n yó maan amun wla’n gúa ase yɛ amun klun jɔ́. I sɔ liɛ’n mɛn nun sika wunmuan’n kwlá toman. Nanwlɛ ndɛ ng’ɔ o Nyanndra Mun 10:22 nun’n, ɔ ti su sakpa. Yɛle kɛ: “Kɛ sran kun nyɛ́n i wun sa’n, ɔ fin Anannganman. Ɔ maan anyanbeun fin-man sran.”
Be nga be ba Ɲanmiɛn Zoova i wun’n, be ndɛ lo i kpa. Ɔ seli kɛ: “Sɛ ɔ ti kɛ amun sieli amun su mmla nga m mannin amun’n i bo’n, wuun amún dí alaje. Sɛ alaje sɔ’n ti nzue’n, wuun ń sé kɛ ɔ́ yó kɛ nzue ba kun b’ɔ sonji kpuu b’ɔ kpɛman’n sa. Sɛ ɔ ti kɛ amun sieli amun su mmla sɔ’n i bo’n, wuun amún ɲán muae. Sɛ muae sɔ’n ti jenvie’n, wuun ń sé kɛ ɔ́ bó gúa cenje’n su tititi.” (Ezai 48:18) Kusu ɔ tali nda kɛ be nga be tu be klun be bɛ i wun’n, bé ɲán ninnge kpakpa mun. I waan: “Sran nga b’ɔ kɛn i wun ase b’ɔ i nyin yi Anannganman’n, ɔ nyɛn i wun. Sran wun i-ɔ, i nyin yi i. Ɔ cɛ.”—Nyanndra Mun 22:4.
[Ndɛ kwle, bue 6]
Ɲanmiɛn i sulafilɛ’n maan be di alaje nin aklunjuɛ.
[Foto, bue 5]
Kannzɛ asiɛ’n su wa Zezi i osufuɛ’m be ti yalɛfuɛ’n, sanngɛ Ɲanmiɛn rali be su kpa.