Mɛn nga be kloman sran nun yɛ’n, e ka janvuɛ kpa titi
“Ndɛ nga ń kán klé amun’n yɛlɛ kɛ an klo amun wiengu.”—ZAN 15:17.
1. ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ Klistfuɛ klikli’m be ka janvuɛ tititi ɔ?
KƆNGUƐ kasiɛn ka naan b’a kun Zezi’n, ɔ wlɛli i sɔnnzɔnfuɛ nga be nin i trannin kpa’n be fanngan kɛ be nin be wiengu’m be ka janvuɛ titi. Ɔ dun mmua kan kleli be kɔnguɛ sɔ’n kɛ klolɛ nga be kloli be wun’n, ɔ́ klé kɛ be ti i sɔnnzɔnfuɛ. (Zan 13:35) Sɛ akoto’m be waan bé jrán sa kekle nga bé wá tɔ́ be su’n be ɲrun’n, naan bé dí junman nga ɔ cɛ kan Zezi fá mán be’n, ɔ fata kɛ be ka janvuɛ tititi. Ɔ maan, sran’m be sili kɛ Klistfuɛ klikli’m be ti sran mɔ be nin Ɲanmiɛn nin be wiengu’m be afiɛn’n mantannin kpa ɔ.
2. (a) ?Ngue yɛ y’a mian e ɲin kɛ e su yo ɔ? ?Yɛ ngue ti ɔ? (b) ?Kosan benin yɛ é wá tɛ́ be su ɔ?
2 Andɛ’n, kɛ e o mɛn wunmuan’n nun anuannzɛ nga i nunfuɛ’m be nanti Klistfuɛ klikli’m be ajalɛ’n su’n i nun’n, ɔ yo e fɛ! E mian e ɲin naan y’a nanti Zezi i mmla ng’ɔ fa mannin e kɛ e klo e wiengu kpa’n, i su. Sanngɛ blɛ kasiɛn nga nun’n, sran’m be sunman lika be siman ye yɛ be kloman sran. (2 Timote 3:1-3) Janvuɛ nga sran’m be tra’n be trɛmɛn i kpa sa. Kusu be bɔbɔ be ninnge’m be kunndɛlɛ ti yɛ be tra janvuɛ ɔ. Sɛ e waan e Klistfuɛ nzuɛn kpa’n ka e su titi’n, ɔ fataman kɛ e fɛ i sɔ nzuɛn tɛ’n. I ti’n, maan e fa e ɲin e sie i kosan nga be o yɛ’n su: ?Ngue su yɛ janvuɛ kpa tralɛ’n taka ɔ? ?Wafa sɛ yɛ e kwla tra janvuɛ kpa ɔ? ?Blɛ benin nun yɛ ɔ fata kɛ e nin sran kun e yaci janvuɛ tralɛ ɔ? ?Yɛ wafa sɛ yɛ e kwla tra janvuɛ ng’ɔ kwla yo e kpa titi ɔ?
?Ngue su yɛ janvuɛ kpa tralɛ’n taka ɔ?
3, 4. ?Janvuɛ tralɛ kpa’n i bo’n taka ngue su? ?Yɛ ngue ti ɔ?
3 Janvuɛ kpa tralɛ’n taka Zoova i klolɛ’n su. Famiɛn Salomɔn klɛli i kɛ: “Sɛ sran kun fa utre wla be sin’n, be nnyɔn’n be kwla jrɛn i nyrun. Nyanman nga be fali nyanman nsan yɛ be fa wɔli’n i nun kpɛlɛ ti kekle.” (Akunndanfuɛ’n 4:12) Sɛ sran nɲɔn be tra janvuɛ naan Zoova o be afiɛn’n, janvuɛ sɔ’n trá kpa.
4 Ɔ ti su kɛ be nga be kloman Zoova bɔbɔ’n, be kwla tra janvuɛ kpa. Sanngɛ sɛ Ɲanmiɛn i klolɛ’n ti sran wie’m be kaci janvuɛ’n, be janvuɛ liɛ’n taka like kpa su. Sɛ ndɛnngan tɔ janvuɛ kpa’m be afiɛn’n, be bue nɲɔn’n bé síesíe be afiɛn kɛ nga Zoova klo’n sa. Sɛ Ɲanmiɛn i kpɔfuɛ’m be waan bé yó naan Klistfuɛ kpa’m be bubu be wun nun’n, be wun i kɛ be kwlá titiman be janvuɛ tralɛ’n nun. Kɛ ɔ fɛ i laa lele’n, Zoova i sufuɛ’m be kleli kɛ kannzɛ bé kún be’n maan be kun be, sanngɛ be su yiman be wiengu manman.—An kanngan 1 Zan 3:16 nun.
5. ?Ngue ti yɛ janvuɛ nga Riti nin Naomi be trali’n, ɔ takali kpa m’ɔ cɛli ɔ?
5 Nanwlɛ, be nga e kwla tra be janvuɛ naan y’a di aklunjuɛ’n, yɛle be nga be klo Zoova’n. Maan e bu Naomi nin Riti be akunndan e nian. Janvuɛ nga bla sɔ’m be trali’n, ɔ ti janvuɛ kpa tralɛ nga Biblu’n kan be ndɛ’n, be nun kun. ?Ngue ti yɛ be janvuɛ tralɛ sɔ’n yoli kpa m’ɔ cɛli ɔ? Riti yi i nglo ndɛ ng’ɔ kan kleli Naomi yɛ’n i nun. I waan: “Ɔ nvle’n ti min nvle. Ɔ Nyanmiɛn’n ti min Nyanmiɛn. [...] Sɛ nán wie’n cɛ yɛ ɔ́ tí e nun’n, maan Anannganman wun min.” (Rit 1:16, 17) Kɛ nga e fa wun i lɛ’n, Riti nin Naomi be sran nɲɔn’n be klo Ɲanmiɛn dan kpa. Yɛ be Zoova klolɛ sɔ’n kannin wafa nga be fa yo be wiengu’n. I agualiɛ su’n, Zoova rali be nɲɔn’n be su.
Wafa nga e kwla tra janvuɛ kpa’n
6-8. (a) ?Ngue yɛ maan sran nɲɔn be janvuɛ tralɛ’n yo kpa m’ɔ cɛ ɔ? (b) ?Wafa sɛ yɛ e kwla fa ajalɛ naan y’a tra janvuɛ ɔ?
6 Riti nin Naomi be ajalɛ sɔ’n kle weiin kɛ janvuɛ kpa tralɛ’n baman kpɛ kunngba. Klolɛ mɔ janvuɛ nɲɔn be klo Zoova’n, yɛ ɔ ti i bo ase wlalɛ kpa’n niɔn. Sɛ e waan é trá janvuɛ kpa naan ɔ cɛ’n, ɔ fata kɛ e mian e ɲin kpa naan e klɛn e wun. Be nga be si nin be nin ti kun bɔbɔ’n, mɔ be su Zoova mɔ be fin Klistfuɛ awlobo kunngba’n nun’n, ɔ fata kɛ be mian be ɲin naan be kaci janvuɛ kpa. ?Ɔ maan, wafa sɛ yɛ e kwla tra janvuɛ kpa ɔ?
7 Maan e fa ajalɛ. Akoto Pɔlu wlɛli i janvuɛ Klistfuɛ nga be o Rɔmu asɔnun’n nun’n, be fanngan kɛ: “An yo aklunyefuɛ.” (Rɔmfuɛ Mun 12:13) Sɛ e waan é yó aklunye’n, ɔ fata kɛ e fa ajalɛ mun kunngunngun. I kunngba’n sɛ e waan é káci aklunyefuɛ’n, ɔ fata kɛ e bo i bo kannganngan sa blɛblɛblɛ. Sran uflɛ su yoman aklunye’n e osu. (An kanngan Nyanndra Mun 3:27 nun.) Wafa kun nga e kwla yo aklunye’n, yɛle kɛ e yia asɔnun’n nun aniaan mun naan e nin be wlu awlo. ?E kwla fɛ i sɔ aklunye yolɛ’n e wlɛ i ninnge nga e yo be asɔnun’n nun’n be nun titi?
8 Ajalɛ uflɛ nga e kwla fa naan y’a kle kɛ e ti aklunyefuɛ’n, yɛle kɛ e nin aniaan’m be tinuntinun e bo jasin fɛ’n likawlɛ. Kɛ e ju sran wie anuan’n nun mɔ e wun e niaan’n m’ɔ su tu i klun kan klolɛ ng’ɔ klo Zoova’n i ndɛ’n, saan e nin i e afiɛn’n i mantanlɛ cɛ yɛ ɔ kwla mantan ɔn.
9, 10. ?Ajalɛ benin yɛ Pɔlu kleli ɔ? ?Yɛ wafa sɛ yɛ e kwla yo kɛ i sa ɔ?
9 Maan be nga e klo be’n, be sɔn. (An kanngan 2 Korɛntfuɛ Mun 6:12, 13 nun.) ?Asɔnun’n nun’n, ɔ nin a yoman amun le kɛ sran fi sa kwlá yoman amun janvuɛ? ?Sɛ ɔ ti sɔ’n, nán amun bɔbɔ yɛ amun kpa be nga be kwla kaci amun janvuɛ’n, be nun ɔn? Wafa nga e kwla klo sran kpanngban’n, akoto Pɔlu kleli i wun ajalɛ kpa. W’a bumɛn i mlɔnmlɔn kɛ cɛn wie lele’n, ɔ nin be nga be timan Zuifu’n be kwla tra janvuɛ. Sanngɛ, Ɲanmiɛn wa “sunmannin [i] be bɔ be ti-man Zuif’n be sin.”—Rɔmfuɛ Mun 11:13.
10 Asa kusu’n, nán be nga be nin Pɔlu be le afuɛ kun’n, be ngunmin yɛ ɔ nin be trali janvuɛ ɔ. I wie yɛle kɛ kannzɛ ɔ nin Timote be leman afuɛ kun naan be finman likawlɛ’n, sanngɛ ɔ nin i be trali janvuɛ dan kpa. Andɛ’n, gbanflɛn nin talua kpanngban be klo janvuɛ nga be nin aniaan kpɛnngbɛn nga be o asɔnun’n nun be trali’n. Vanessa m’ɔ le afuɛ 20 tra su kan’n seli kɛ: “Min janvuɛ dan kpa kun o lɛ’n w’a ɲan afuɛ 50 tra su. Ndɛ kunngba nga n kwla kan kle min janvuɛ nga e nin be e le afuɛ kun’n, n kwla kɛn i kwlaa n kle i wie. Ɔ nian min lika kpa.” ?Wafa sɛ yɛ be kwla trɛli i sɔ janvuɛ liɛ’n niɔn? Vanessa waan: “Ɔ nin i fatali kɛ m mian min ɲin naan m’an trɛ i sɔ janvuɛ’n. M’an minndɛman kɛ ɔ bla min wun.” ?E kunndɛ kɛ e nin be nga e timan tukpɛ’n, é trá janvuɛ kɛ ngalɛ’n sa? Sɛ e yo sɔ’n Zoova rá e ɲin mianlɛ’n su.
11. ?Ajalɛ benin yɛ Zonatan nin Davidi be janvuɛ tralɛ’n kle e ɔ?
11 Nán e kpɔci e janvuɛ kpa mun le. Salomɔn klɛli i kɛ: “Janvuɛ kpa’n ɔ nunnun wunfle. Be niaan’n kusu, ɔ nunnun mmoja.” (Nyanndra Mun 17:17) Kɛ Salomɔn klɛ́ ndɛ nga’n, atrɛkpa’n janvuɛ nga i si Davidi nin Zonatan be trali’n, i akunndan yɛ ɔ bu ɔ. (1 Samiɛl 18:1) Famiɛn Saili kunndɛli kɛ i wa Zonatan sin i osu Izraɛli famiɛn bia’n su. Sanngɛ Zonatan kplinnin su kɛ Davidi yɛ Zoova fɛli i kɛ ɔ di i sɔ cenjele junman’n niɔn. Zonatan liɛ’n w’a fɛmɛn i ɲin w’a bloman Davidi wun kɛ Saili sa. Manmanlɛ nga be manmannin Davidi’n ti’n w’a kpɔmɛn i. Kusu suɛn nga Saili tɔnnin Davidi’n, w’a fɛmɛn i ɲin w’a sieman su. (1 Samiɛl 20:24-34) ?E ti kɛ Zonatan sa? ?Kɛ e janvuɛ kun ɲan junman asɔnun’n nun’n, e nin i e di aklunjuɛ? ?Sɛ e janvuɛ kun o afɛ nun’n, e fɔnvɔ i yɛ e suɛn i bo? ?Sɛ sran kun kan e janvuɛ kun i wun ndɛ tɛ wie’n, e fa su ndɛndɛ? ?Annzɛ kɛ Zonatan sa’n, e kpli e janvuɛ sɔ’n i ti?
Blɛ ng’ɔ fata kɛ e yaci sran kun i janvuɛ tralɛ’n
12-14. ?Ngue sa yɛ ɔ ju Biblu’n nun like suanfuɛ wie’m be su ɔ? ?Yɛ wafa sɛ yɛ e kwla uka be ɔ?
12 Kɛ Biblu’n nun like suanfuɛ kun bo i nzuɛn’n i kacilɛ bo’n, janvuɛ tralɛ ndɛ’n kwla yo kekle mɛn i. Afin atrɛkpa’n, sran wie’m be o lɛ ɔ nin be tran fɛfɛ sanngɛ be nantiman Biblu’n nun mmla’m be su. Atrɛkpa laa’n, ɔ nin be yia titi be yiyi be ɲin su. Siɛn’n, ɔ wun kɛ ninnge nga be yo’n, ɔ kwla saci i. Ɔ maan, ɔ wun i kɛ ɔ fataman kɛ ɔ nin i sɔ sran’m be san nun kun kɛ laa’n sa. (1 Korɛntfuɛ Mun 15:33) Kannzɛ bɔbɔ ɔ wun i sɔ’n i wlɛ’n, sanngɛ ɔ kwla bu i kɛ sɛ ɔ nin be sanman nun kun’n, ɔ ti kɛ w’a kpɛ be bo waka sa.
13 Sɛ amun su suan Biblu’n nun like naan i sɔ sa’n ju amun su’n, nán maan amun wla fi su kɛ sɛ amun su kunndɛ kɛ amún yó kpa’n, ɔ́ yó sran ng’ɔ ti amun janvuɛ kpa’n i fɛ. Wie liɛ bɔbɔ’n, ɔ́ kúnndɛ súan Zoova su like kɛ amun sa wie. Sanngɛ janvuɛ tɛ’n, ɔ́ ‘kpɛ́ amun nzowa.’ Afin amun nin i sanman nun be “yo-man sa tɛtɛ sɔ’m” be kun. (1 Piɛr 4:3, 4) I sɔ janvuɛ liɛ mun yɛ be kpɛ amun bo waka ɔ. Nán amun ɔn.
14 Kɛ Biblu’n nun like suanfuɛ kun i janvuɛ nga be kloman Ɲanmiɛn’n be kaci be sin si i’n, asɔnun’n nunfuɛ’m be sin be osu. (Galasifuɛ Mun 6:10) ?E tinuntinun e si be nga be ba e aɲia’m be bo mɔ be te suan Biblu’n nun like’n? ?Ɔ ju wie’n, e nin be kwla san nun kan?
15, 16. (a) ?Sɛ e janvuɛ kun suman Zoova kun’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo ɔ? (b) ?Wafa sɛ yɛ e kwla kle kɛ e klo Ɲanmiɛn ɔn?
15 ?Yɛ sɛ e o asɔnun’n nun naan e janvuɛ kun waan ɔ suman Zoova kun naan ɔ fata kɛ be tu i’n nin? I sɔ liɛ’n kwla yo kekle kpa man e. Kɛ aniaan bla kun kɛ́n i janvuɛ kun m’ɔ jrannin Zoova sulɛ’n i ndɛ’n i waan: “Ɔ yoli min kɛ like kun m’ɔ o min klun’n yɛ w’a wu sa. N buli i kɛ Ɲanmiɛn ninnge’m be nun’n, min janvuɛ’n w’a tra ndin kpa, sanngɛ nɛ́n i sɔ ɔ. N usali min wun kɛ klolɛ m’ɔ klo Zoova’n ti yɛ ɔ suli i ɔ, annzɛ ɔ kunndɛli kɛ i osufuɛ’m be klun jɔ i wun. I sin’n, m m’a buli sa nga ti yɛ n su Zoova’n i akunndan. ?Like kpa ti yɛ n su Zoova ɔ?” ?Wafa sɛ yɛ aniaan bla sɔ’n kwla jrɛnnin i sɔ’n i ɲrun ɔn? I waan: “N fali min wun sa’n kwlaa n wlɛli i Zoova sa nun. N tali nda kɛ ń klé Zoova kɛ nán janvuɛ nga ɔ man min i anuannzɛ’n nun’n, i ngunmin ti yɛ n klo i ɔ.”
16 Sɛ e nin be nga be fa ajalɛ kɛ bé yó mɛn’n i janvuɛ’n e san nun’n, nán e lafi su kɛ Ɲanmiɛn ká e janvuɛ. Zezi i sɔnnzɔnfuɛ Zaki klɛli i kɛ: “?An si-man kɛ sran ng’ɔ klo mɛn’n i dilɛ’n, wuun ɔ kpɔ Nyanmiɛn? Ɔ maan sran nga i waan ɔ́ fá mɛn’n tɛ́kɛ i ti su’n, ɔ́ káci Nyanmiɛn i kpɔfuɛ.” (Zak 4:4) E kwla kle kɛ e klo Ɲanmiɛn. Yɛle kɛ sɛ e janvuɛ kun waan ɔ suman Zoova kun naan e kpɔci i’n, e kwla lafi Zoova su kɛ ɔ́ úka e i sɔ’n nun. (An kanngan Jue Mun 18:26 nun.) Aniaan bla nga e kɛnnin i ndɛ icra’n lɛ’n, ɔ guɛli i ndɛ’n i bo kɛ: “N wunnin i wlɛ kɛ e kwlá mianman sran kun kɛ ɔ klo Zoova annzɛ ɔ klo e. I sɔ’n ti sran kun bɔbɔ i ti su trɔ.” ?Yɛ wafa sɛ yɛ e kwla yo naan e nin be nga be ka asɔnun’n nun’n, e janvuɛ tralɛ’n w’a taka kpa ɔ?
Maan e yo janvuɛ kpa titi
17. ?Wafa sɛ yɛ janvuɛ kpa’m be kan ndɛ kle be wiengu ɔ?
17 Sɛ sran nɲɔn be koko be afiɛn kpa’n, be janvuɛ tralɛ’n táka kpa. Kɛ e kanngan Biblu’n nun mɔ e wun janvuɛ nga Riti nin Naomi, annzɛ Davidi nin Zonatan, annzɛ Pɔlu nin Timote be trali’n, e sie i nzɔliɛ kɛ janvuɛ kpa’m be kan be klun ndɛ kle be wiengu. Yɛ be ɲin yi be wiengu. Kɛ Pɔlu kán wafa nga e nin sran mun e kwla koko yalɛ’n i ndɛ’n, ɔ klɛli i kɛ: “Maan amun ijɔlɛ wafa’n yo sran’m be fɛ, maan amun nuan nun ndɛ’n yo fɛ kɛ njin sa.” Wafa ng’ɔ fata kɛ e kan ndɛ kle “be bɔ be ti-man Kristfuɛ’n,” i ndɛ yɛ Pɔlu su kɛn i wa ɔ. (Kolɔsfuɛ Mun 4:5, 6) ?Nanwlɛ, sɛ be mɔ be timan Klistfuɛ’n, kɛ é kán ndɛ klé be’n, e yo i amanniɛn su’n, ɔ fataman kɛ e janvuɛ nga be o asɔnun’n nun’n, e yo sɔ be lika tra su?
18, 19. ?Wafa sɛ yɛ ɔ fata kɛ e wun afɔtuɛ nga e janvuɛ Klistfuɛ kun man e’n niɔn? ?Yɛ ajalɛ benin yɛ Efɛzi lɔ asɔnun kpɛnngbɛn’m be kle e ɔ?
18 Be nga be ti janvuɛ’n, sɛ like kun ti cinnjin man kun’n, ɔ ti cinnjin man kunfuɛ’n wie. Ɔ maan, kɛ bé kókó yalɛ’n, ɔ fata kɛ ɔ yo amanniɛn su yɛ be di nanwlɛ. Famiɛn Salomɔn ngwlɛlɛfuɛ’n klɛli i kɛ: “Nyanngo nin parfɛn’n, be jɔ sran anwlɛn. Afɔtuɛ kpa bɔ sran kun mɛn i janvuɛ’n, i klolɛ ti’n, ɔ jɔ anwlɛn tra su.” (Nyanndra Mun 27:9) ?Kɛ amun janvuɛ kun man amun afɔtuɛ’n, kɛ ɔ yo amun sɔ ɔ? (An kanngan Jue Mun 141:5 nun.) ?Sɛ amun su yo like wie naan amun janvuɛ’n kɛn i ndɛ’n, amun yo sɛ? ?Amun wun ndɛ ng’ɔ kannin’n kɛ aklunye yolɛ sa annzɛ ɔ lo amun ngasi?
19 Akoto Pɔlu nin asɔnun kpɛnngbɛn nga be o Efɛzi lɔ asɔnun’n nun’n, be trannin klanman. I sɔ’n mɛnnin i aklunjuɛ. Atrɛkpa’n, kɛ be nun wie’m bé káci Klistfuɛ’n yɛ Pɔlu sili be ɔ. Sanngɛ, aɲia kasiɛn ng’ɔ nin be yoli’n i nun’n, ɔ mannin be afɔtuɛ nanwlɛ su. ?Ngue yɛ be yoli ɔ? W’a loman Pɔlu i janvuɛ’m be ngasi. Be ndɛ m’ɔ lo Pɔlu’n, ɔ yoli be fɛ. I kpa’n bɔbɔ’n kɛ be tili i kɛ be su wunmɛn i kun’n, be sunnin.—Sa Nga Be Yoli’n 20:17, 29, 30, 36-38.
20. ?Janvuɛ kun m’ɔ klo i wiengu’n, ngue yɛ ɔ́ yó ɔ?
20 Janvuɛ kpa’n, ɔ sɔman afɔtuɛ kpa’m be nun ngunmin. Sanngɛ i kusu man afɔtuɛ kpa wie. I yo, maan e si blɛ ng’ɔ fata kɛ e ‘nian e bɔbɔ e ninnge’m be nun e yo’n.’ (1 Tɛsalonikfuɛ Mun 4:11) Asa kusu’n, maan e si kɛ e tinuntinun “é wá kán sa nga e yoli be’n klé Nyanmiɛn.” (Rɔmfuɛ Mun 14:12) Sanngɛ sɛ ɔ nin i fata’n, janvuɛ ng’ɔ klo i wiengu’n, ɔ́ fá Zoova i mmla’n kpɛ́n i janvuɛ’n i wla amanniɛn su. (1 Korɛntfuɛ Mun 7:39) I wie yɛle kɛ y’a sie i nzɔliɛ kɛ e janvuɛ kun m’ɔ leman bian annzɛ bla’n, ɔ nin sran kun m’ɔ timan Klistfuɛ’n be su san nun. ?I sɔ’n nun’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo ɔ? ?Kɛ mɔ e kunndɛman kɛ é ló i ngasi ti’n, é múan e nuan? ?Sɛ e mannin e janvuɛ’n i afɔtuɛ naan w’a faman su’n, ngue yɛ é yó ɔ? Janvuɛ kpa’n, ɔ́ kó wún asɔnun kpɛnngbɛn’m be wun naan be uka sran sɔ mɔ w’a fa ajalɛ tɛ’n. Sɛ e waan é yó sɔ’n, ɔ fata kɛ e yo yakpafuɛ. Sɛ sran nɲɔn be janvuɛ’n taka Zoova i klolɛ’n su’n, ɔ su saciman mlɔnmlɔn.
21. ?Ngue yɛ ɔ ju wie’n e ngba e kwla yo ɔ? ?Sanngɛ ngue ti yɛ ɔ ti cinnjin kɛ e yo naan e janvuɛ tralɛ’n taka kpa asɔnun’n nun ɔn?
21 Ɔ ju wie’n, e kwla ‘yo e wiengu sa,’ ɔ maan ɔ kwla fa ya e wun. Kusu e wiengu kwla yo like wie annzɛ ɔ kan ndɛ wie m’ɔ lo e ngasi ɔ. Zaki klɛli i kɛ “e kwlaa e fɔn sa sunman nun.” (Zak 3:2) Sanngɛ, like ng’ɔ kle kɛ e nin sran kun e ti janvuɛ’n, nɛ́n i yɛle fɔnlɛ nga e fɔn e wiengu wun’n. Sanngɛ yɛle wafa nga e yaci e wiengu sa tɛ’n cɛ i mlɔnmlɔn’n. Sɛ e nin e janvuɛ mun e koko yalɛ nanwlɛ su naan e yaci e wun sa tɛ’n cɛ e wiengu’n, e janvuɛ tralɛ’n yó tankaan kpa. I sɔ’n kusu ti cinnjin kpa! Sɛ i sɔ sran klolɛ’n yɛ e yi i nglo’n, ɔ́ yó maan like ‘kwlaa yó ye.’—Kolɔsfuɛ Mun 3:14.
?Amún tɛ́ su sɛ?
• ?Wafa sɛ yɛ e kwla tra janvuɛ kpa ɔ?
• ?Blɛ benin yɛ ɔ fata kɛ e yaci sran kun i janvuɛ tralɛ ɔ?
• ?Ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo naan y’a yo janvuɛ kpa titi ɔ?
[Foto, bue 25]
?Ngue su yɛ Riti nin Naomi be janvuɛ tantrantan’n takali ɔ?
[Foto, bue 26]
?Aklunye yolɛ’n ti amun ajuin?