“Sran nanwlɛfuɛ’m bé wá yó kɛ wia’n sa”

“Sanngɛ sran nanwlɛfuɛ’m bé wá yó kɛ wia’n sa, bé kpája be Si i mɛn’n nun.”—MAT. 13:43.

1. ?Ɲanmiɛn Sielɛ’n i ngbɛsungbɛsu benin yɛ Zezi fali ɲanndra yiyili be nun ɔn?

ZEZI KLIST fali sunnzun ase annzɛ nzɔliɛ ninnge kpanngban fa yiyili Ɲanmiɛn Sielɛ’n i ngbɛsungbɛsu wie’m be nun. Ɔ “kɛn i kwlaa [...] kleli sran kpanngban sɔ mun nyanndra nun, w’a kan-man ndɛ fi a kle-man be b’ɔ ti-man nyanndra nun-ɔn.” (Mat. 13:34) Zezi i ɲanndra kun nun’n, ɔ kannin kɛ Ɲanmiɛn Sielɛ’n i su ndɛ nanwlɛ’n ti kɛ like mɔ be lua’n sa. Ɲanndra sɔ nun’n, ɔ kannin junman nga sran kun i awlɛn’n di i ndɛ nga be kan kle i’n i nun sɔlɛ nun’n, i ndɛ kpa. Kpɛkun ɔ kannin like nga Zoova yo naan sran kun w’a yo kpa Ɲanmiɛn ninnge’m be nun’n, i ndɛ wie. (Mar. 4:3-9, 26-29) Asa kusu’n, kannzɛ bɔbɔ e wunman trɛlɛ nga be nga be sɔ Ɲanmiɛn Sielɛ’n i ndɛ’n nun klanman’n be trɛ ndɛndɛ asiɛ’n su’n weiin sa, sanngɛ Zezi buli ɲanndra kun fa yili i sɔ’n i nglo. (Mat. 13:31-33) Asa ekun’n, ɔ kɛnnin i kɛ nán be nga be sɔ Ɲanmiɛn Sielɛ’n i ndɛ nun klanman’n, be ngba yɛ saan fii be kwla tran Sielɛ sɔ’n i bo ɔ.—Mat. 13:47-50.a

2. ?Awie nin awie ijre’n be su ɲanndra nga Zezi buli’n nun’n, awie’n ti ngue nzɔliɛ?

² Sanngɛ Zezi i ɲanndra kun wɔ be nga be nin i bé dí famiɛn i Sielɛ Blɛ’n nun’n, be yialɛ’n. Ɲanndra sɔ’n yɛ kpɛ sunman be flɛ i kɛ awie nin awie ijre’n be su ɲanndra’n niɔn. Ndɛ sɔ’n o Matie ndɛ tre 13 nun. Ɲanndra uflɛ kun nun’n, Zezi se e kɛ awie’n yɛle “Nyanmiɛn sielɛ’n ndɛ’n.” Sanngɛ nn ɲanndra ng’ɔ o yɛ’n nun’n, ɔ se e kɛ awie’n, yɛle ‘Nyanmiɛn mma mun.’ (Mat. 13:19, 38) Nán be nga bé trán Ɲanmiɛn Sielɛ’n i bo’n be ndɛ yɛ be kan ɔn. Sanngɛ ɔ su kan be nga be ti Ɲanmiɛn “mma mun,” mɔ Sielɛ’n ti be liɛ’n, be ndɛ.—Rɔm. 8:14-17; an kanngan Galasifuɛ Mun 4:6, 7 nun.

Awie’n nin awie ijre’n be su ɲanndra’n

3. Ɲanndra nga nun’n, ndɛ ng’ɔ tɔli bian’n su’n ɔ nin wafa ng’ɔ fali ajalɛ kɛ ɔ́ síesíe ndɛ sɔ’n, an yiyi nun.

³ Ɲanndra sɔ’n yɛ: “Nyanmiɛn sielɛ’n ɔ fa sran kun b’ɔ fa awie guɛli i fie’n su. Kɛ sran’m bé láfi’n, i kpɔfuɛ’n bali, ɔ wa guali awie’n nun awie ijre mma naan w’a wɔ. Kɛ awie’n fifili b’ɔ́ wlɔ́’n, be wunnin kɛ awie ijre sɔ’n wo nun. Awlobo kpɛn sɔ’n i junman difuɛ’m be wa usɛli i kɛ: ?Baba, w’a gua-man awie ɔ fie’n su? ?Ninfan yɛ awie ijre nga fin b’ɔ juli fie’n su wa-a? Ɔ seli be kɛ: N kpɔfuɛ’n yɛ ɔ wa fa guali nun-ɔn. Yɛ i junman difuɛ sɔ’m be usɛli i kɛ: ?A klo kɛ e ko tutu ijre sɔ’n i bo? Ɔ seli be kɛ: Cɛcɛ, maan ɔ tran lɛ, sɛ amun waan amún tútú’n, amún tú awie’n wie bo. An yaci be nnyɔn’n be lɛ maan ɔ fa ju awie kpɛlɛ blɛ’n, sɛ awie kpɛlɛ’n ju’n, ń sé awie i kpɛfuɛ’m be kɛ be dun mmua kpɛ awie ijre’n be cici fiɛnfiɛn be wɔ nun, naan be fa awie’n gua n tanngannin’n nun.”—Mat. 13:24-30.

4. (a) ?Wan yɛle bian nga be kɛn i ndɛ ɲanndra nun’n? (b) ?Blɛ benin nun yɛ Zezi boli awie’n i gualɛ bo ɔ? ?Yɛ wafa sɛ yɛ ɔ yoli sɔ ɔ?

⁴ ?Wan yɛle bian sɔ m’ɔ guali awie i fie’n nun’n? Kɛ i sin Zezi yiyili ndɛ sɔ’n nun kleli i sɔnnzɔnfuɛ mun’n, ɔ tɛli kosan sɔ’n su. Ɔ seli be kɛ: “Awie’n i guafuɛ’n yɛlɛ m bɔ n kacili Sran’n.” (Mat. 13:37) Afuɛ nsan nin sin nga Zezi m’ɔ ‘kacili sran’n’ fa dili i junman’n asiɛ’n su wa’n i nun’n, sɛ é kwlá sé’n, ɔ siesieli asiɛ’n naan b’a kwla lua su like. (Mat. 8:20; 25:31; 26:64) Kpɛkun kɛ ɔ fɛ i afuɛ 33 i pantekɔtu nun’n, sɛ é kwlá sé’n, ɔ boli awie’n mɔ yɛle ‘Nyanmiɛn mma mun’n,’ i gualɛ bo. Kɛ Zezi m’ɔ ti Zoova i janunfuɛ’n, ɔ boli Ɲanmiɛn wawɛ’n i sɔnnzɔnfuɛ’m be fa manlɛ bo’n, m’ɔ kpali be kɛ be ti Ɲanmiɛn mma mun’n, yɛ awie gualɛ sɔ’n boli i bo ɔ.b (Yol. 2:33) Awie sɔ’n i kpɛlɛ blɛ’n wa juli. Ɔ maan, like nga ti yɛ Zezi gua awie sɔ’n yɛle kɛ ɔ kunndɛ kɛ ɔ́ kpá be nga be nin i bé dí famiɛn i Sielɛ’n nun’n be kwlaa.

5. ?Ɲanndra’n nun’n wan yɛ ɔ ti bian’n i kpɔfuɛ’n niɔn? ?Yɛ wan mun yɛle awie ijre’n?

⁵ ?Wan yɛ ɔ ti bian’n i kpɔfuɛ’n niɔn? ?Yɛ wan yɛ ɔ ti awie ijre’n niɔn? Zezi se e kɛ i kpɔfuɛ sɔ’n yɛle “mmusu’m be si Satan.” Awie ijre’n yɛle “Klunwifuɛ’n i mma mun.” (Mat. 13:25, 38, 39) Ijre nga Zezi kɛn i ndɛ’n, ɔ ti ijre tɛ wie mɔ kɛ ɔ fifi uflɛuflɛ’n ɔ ti kɛ awie sa ɔ. Nanwlɛ, ɔ ti nzɔliɛ kpa kun mɔ be kwla fa kan be nga be waan be ti Ɲanmiɛn i mma mun mɔ sanngɛ sɛ é kwlá sé’n, be suman mma kpa’n, be ndɛ ɔ! Klistfuɛ dunman klofuɛ sɔ mɔ be waan be ti Klist i sɔnnzɔnfuɛ’n, be ti mmusu’m be si Satan i “osu’n” nunfuɛ.—Bob. 3:15.

6. ?Blɛ benin nun yɛ ijre’n fiteli ɔ? ?Yɛ wafa sɛ yɛ blɛ sɔ’n nun’n, sran’m be ‘lafili’ ɔ?

⁶ ?Blɛ benin nun yɛ Klistfuɛ sɔ mɔ be ti kɛ ijre sa’n be bali ɔ? Zezi waan “kɛ sran’m bé láfi’n” yɛ be bali ɔ. (Mat. 13:25) ?Blɛ sɔ’n yɛle benin? E wun i su tɛlɛ’n ndɛ nga akoto Pɔlu kan kleli Efɛzi lɔ asɔnun kpɛnngbɛn mun’n, i nun. I waan: ‘N si kɛ, kɛ n ko wɔ’n, gboklo wlɛfuɛ’m bé wá wlú amun nun, yɛ bé sáci bua fa sɔ’n. Yɛ amun nun sran wie’m bé wá jáo bé kán ndɛ b’ɔ ti-mɛn i su’n bé fá láka Kristfuɛ mun naan be su be su.’ (Yol. 20:29, 30) Ɔ wlali asɔnun kpɛnngbɛn sɔ’m be fanngan ekun kɛ nán maan be lafi Ɲanmiɛn ninnge’m be nun. Kɛ akoto mɔ be yɛ ‘be tra’ sran’m be “ase” naan b’a jasoman Ɲanmiɛn wun’n, be sinnin wie’n nun m’ɔ ti kɛ b’a lafi sa’n, Klistfuɛ kpanngban be lafili Ɲanmiɛn ninnge’m be nun. (An kanngan 2 Tɛsalonikfuɛ Mun 2:3, 6-8 nun.)c I blɛ sɔ nun yɛ sran’m be jasoli Ɲanmiɛn i wun dan’n niɔn.

7. ?Be nga be ti kɛ awie sa’n be nun wie wa kacili kɛ ijre sa? An yiyi nun.

⁷ Zezi w’a seman kɛ awie’n káci ijre’n, sanngɛ i waan be fali ijre’n be luɛli i awie’n nun. Ɔ maan ɲanndra sɔ’n kanman Klistfuɛ kpa nga be yacili nanwlɛ’n i atin’n be ndɛ. Sanngɛ Satan i ɲin ng’ɔ mian naan w’a fa klunwifuɛ mun w’a wlɛ i Klistfuɛ asɔnun’n nun naan w’a saci i’n, i ndɛ yɛ ɔ kan ɔn. Akoto Zan m’ɔ ti akoto’m be nun kasiɛn’n, i nun mɔ i ɲin te o su m’ɔ yoli oke’n, nn Ɲanmiɛn i wun jasolɛ’n i ɲin w’a fite weiin.—2 Piɛ. 2:1-3; 1 Zan 2:18.

“An yaci be nnyɔn’n be lɛ maan ɔ fa ju awie kpɛlɛ blɛ’n”

8, 9. (a) ?Ngue ti yɛ Zezi i ndɛ tiefuɛ’m be wunnin junman difuɛ’m be min’n i ndɛ ng’ɔ kannin’n i wlɛ ɔ? (b) ?Ɲanndra sɔ’n i su kpɛnlɛ nun’n, wafa sɛ yɛ awie’n nin ijre’n be ɲin likawlɛ ɔ?

⁸ Junman difuɛ’m be kannin ndɛ’n be kleli be min’n, yɛ be usɛli i kɛ: “?A klo kɛ e ko tutu ijre sɔ’n i bo?” (Mat. 13:27, 28) Wafa ng’ɔ tɛli be su’n ɔ kwla fu e nun. Ɔ seli be kɛ be yaci awie nin ijre’n be lɛ naan be ɲin likawlɛ lele fa ju awie’n i kpɛlɛ blɛ. Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’m be wunnin ndɛ sɔ’n i wlɛ. Be wunnin kɛ, kɛ awie nin awie ijre’n be o lika kun’n, awie’n i wlɛ wunlɛ ti kekle. Be nga be di fie’n, be wunnin i wlɛ kɛ awie ijre’n i olui’n ɔ nin awie i liɛ’m be toto bla nun.d Ɔ maan sɛ be min’n se be kɛ be minndɛ’n, ɔ boman e nuan!

⁹ I kunngba’n, kɛ lika’n kɔ́ i ɲrun’n, be nga be waan be ti Klistfuɛ’n, be akpasuaakpasua’m be wa yoli kɛ ijre fie dan wie sa. Ɔ boli i bo asɔnun katoliki’n ɔ nin asɔnun nga be flɛ i orthodoxe su. I sin’n, ɔ wluli asɔnun plotɛstan akpasuaakpasua kpanngban nga be wa truli’n, be nun. I blɛ kunngba’n nun’n, sɛ é kwlá sé’n, be guali awie kan mɛn’n m’ɔ ti kɛ fie sa’n i nun. Ɲanndra’n nun’n, fie’n i fuɛ’n minndɛli lele naan awie mɔ i ye yolɛ blɛ’n wali’n, ɔ yo ye naan i kpɛlɛ blɛ mɔ w’a waman’n ɔ ju.

Awie’n i kpɛlɛ blɛ mɔ e ɲin o i sin lele’n

10, 11. (a) ?Awie’n i kpɛlɛ blɛ’n yɛle benin? (b) ?Wafa sɛ yɛ be fa awie m’ɔ ti nzɔliɛ like’n be guɛ i Zoova i tanngannin’n nun ɔn?

¹⁰ Zezi se e kɛ: “Awie i kpɛlɛ blɛ’n yɛlɛ mɛn’n i awieliɛ, awie i kpɛfuɛ mun yɛlɛ anz mun.” (Mat. 13:39) Mɛn tɛ nga i awieliɛ blɛ’n nun’n, be bubu sran’m be nun. Be yia Ɲanmiɛn i mma mun yɛ be kpa be, be nga be ti kɛ ijre sa’n be afiɛn be sie be ngunmin. I sɔ’n su’n akoto Piɛli se e kɛ: “Cɛn nga bé bó jɔlɛ dilɛ’n bo’n w’a ju, bé bó i bo Nyanmiɛn bɔbɔ i awlo’n nun. ?Sɛ e su yɛ bé bó i bo’n, be nga be fa-man Nyanmiɛn jasin fɛ’n su’n, be liɛ’n yó sɛ?”—1 Piɛ. 4:17.

¹¹ Kɛ blɛ kasiɛn’n annzɛ “mɛn’n i awieliɛ” blɛ’n boli i bo’n, w’a cɛman yɛ be boli be nga be waan be ti Klistfuɛ kpa’n be jɔlɛ dilɛ bo ɔ. Be niannin naan sɛ be ti “Nyanmiɛn i mma mun” sakpa annzɛ “klunwifuɛ’n i mma mun” o. Kɛ be boli awie’n i kpɛlɛ’n i bo’n, “i klikli su’n” Babilɔni klɔ dan’n tɔli, “kpɛkun” be tiannin Ɲanmiɛn i mma’m be nuan. (Mat. 13:30) ?Sanngɛ wafa sɛ yɛ be fa awie m’ɔ ti nzɔliɛ like’n be guɛ i Zoova i tanngannin’n nun dɔ nga su ɔ? Be nga be kpali be sɔ’n, be fa be guɛ i Klistfuɛ asɔnun’n mɔ b’a siesie i ye’n nun yɛ Ɲanmiɛn klun jɔ be wun kpɛkun ɔ sasa be. Annzɛ kusu be kɔ ɲanmiɛn su.

12. ?Awie’n i kpɛlɛ’n ɔ́ dí le nɲɛ?

¹² ?Jɔlɛ dilɛ blɛ’n, ɔ́ dí le nɲɛ? Zezi kannin awie’n i kpɛlɛ “blɛ” mɔ titi’n ɔ cɛ kan’n i ndɛ. (Ngl. 14:15, 16) Bé dí be nga be kpali be sieli be ngunmin’n be tinuntinun be jɔlɛ lele mɛn’n i awieliɛ blɛ’n wíe. Ɔ́ cɛ́ lele saan b’a wie be nzɔliɛ sie.—Ngl. 7:1-4.

13. ?Wafa sɛ yɛ be nga be ti kɛ ijre sa’n be saci sran’m be ti nun ɔn? ?Yɛ wafa sɛ yɛ be bo tete ɔ?

¹³ ?Wan mun yɛ bé yí be Ɲanmiɛn Sielɛ’n nun ɔn? ?Yɛ wafa sɛ yɛ be saci sran’m be ti nun yɛ be bo tete ɔ? (Mat. 13:41) Be nga be waan be ti Klistfuɛ’n be kpɛnngbɛn mɔ be ti kɛ awie ijre sa’n, be lakali sran miliɔn kpanngban. Be sɔ i sɔ yolɛ i afuɛ ya kpanngban yɛ. Be fali ninnge klelɛ wie mɔ be saci Ɲanmiɛn dunman’n yɛ be fa yoli i sɔ liɛ’n niɔn. Ninnge sɔ’n i wie yɛle like klelɛ kɛ sran’m be wun ɲrɛnnɛn titi sin fɛtɛ’n nun, ɔ nin atre nsan mɔ be wunmɛn i sin be wunmɛn i ɲrun’n. Ninnge sɔ’m “be saci sran’m be ti nun.” Ɲanmiɛn sulɛ wafa kpanngban be su kpɛnngbɛn’m be kleli be nga be su be su’n, be ajalɛ tɛ kpa. Afin be nin mɛn’n yɛ be ti janvuɛ ɔ, yɛ ɔ ju wie bɔbɔ’n be yo tete sa mun. (Zak 4:4) Asa ekun’n, be nga be tɔn be wun suɛn kɛ be ti Klistfuɛ’n, be buman sa sukusuku nga be wiengu’m be yo’n, i fɔ kun. (An kanngan Zid 4 nun.) Ɔ nin i sɔ ngba’n, sran’m be ɲrun’n, be yo kɛ be lafi Ɲanmiɛn su naan be su i kpa sa. Be kpa Ɲanmiɛn i mma’m be sie be ngunmin. Ɔ maan, be nunman be nga be ti kɛ ijre sa’n be nun yɛ be faman be like klelɛ m’ɔ saci sran’n be su kun. I sɔ’n ti’n nanwlɛ ɔ yo be fɛ!

14. ?Wafa sɛ yɛ be nga be ti kɛ ijre sa’n be sun mɔ be di be je ɔ?

¹⁴ ?Wafa sɛ yɛ be nga be ti kɛ ijre sa’n, be sun mɔ be di be je ɔ? (Mat. 13:42) Kɛ mɔ “Nyanmiɛn i mma mun” b’a yiyi be gblɛ nin be like klelɛ m’ɔ saci sran ti nun’n i bo’n ti’n, ‘klunwifuɛ’n i mma’m’ be wunman be wun fɛ kaan sa. Asa ekun’n, kɛ be asɔnun nunfuɛ’m be suanman be bo kun kɛ laa’n sa mɔ be ɲanman sran’m be trawlɛ kun’n, ɔ yo be ya.—An kanngan Ezai 65:13, 14 nun.

15. ?Be nga be ti kɛ ijre sa’n, wafa sɛ yɛ be wɔ be nun ɔn?

¹⁵ ?Wafa sɛ yɛ be kpɛ ijre mɔ be wɔ nun ɔn? (Mat. 13: 30, 40) I sɔ’n kan sa nga i agualiɛ su’n, ɔ́ wá jú be nga be ti kɛ ijre sa’n be su’n. Kɛ be fa be guɛ i sin dan m’ɔ ti nzɔliɛ like’n nun’n, ɔ ti nunnunlɛ mɔ bé núnnún be mlɔnmlɔnmlɔn’n i nzɔliɛ. (Ngl. 20:14; 21:8) Be nga be yo kɛ be ti Klistfuɛ sa mɔ be ti gblɛfuɛ’n, bé núnnún be ‘ɲrɛnnɛn dan’n’ i blɛ’n nun.—Mat. 24:21.

“Bé wá yó kɛ wia’n sa”

16, 17. ?Ngue ndɛ yɛ Malasi kɛnnin i Ɲanmiɛn i sua’n su ɔ? ?Yɛ wafa sɛ yɛ i sɔ’n i su kpɛnlɛ’n boli i bo ɔ?

¹⁶ ?Blɛ benin nun yɛ be nga be ti kɛ awie sa’n ‘be yo kɛ wia sa’ ɔ? (Mat. 13:43) Ɲanmiɛn i sua’n i yɛin yolɛ’n su’n Malasi seli kɛ: “Anannganman b’ɔ sie mɛn wunmuan’n waan: ‘[...] Sran nga bɔ amun sun be flɛ i’n, ɔ́ wlú i sua nun-ɔn ɔ́ fú amun nun. Aenguɛ nga e nin amun ye trali’n, min nuan ijɔfuɛ’n yɛ ɔ́ wá kán klé amun-ɔn. Bé nían-an, i yɛ ɔ o yɛ, ɔ su ba!’ ?Cɛn ng’ɔ́ bá’n, wan cɛ yɛ ɔ kwla jrɛn i nyrun-ɔn? ?Cɛn nga amun nyinma guɛ i wun’n, amun nun onin yɛ ɔ́ kwlá jrɛ́n i ja’n su nglo-ɔ? Ɔ́ yó kɛ tunnzue sin sa, ɔ́ yó kɛ sanmlan bɔ be fa kpu ninnge’n sa. Ɔ́ trán ase, ɔ́ tɔ́n sika’n, ɔ́ yí i nun fiɛn’n, ɔ́ yó Levi i osu’n nun Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ’m be saun kɛ be fa yo sika ɔkwlɛ ɔ nin jɛtɛ ufue’m be saun’n sa. Kpɛkuun siɛn’n, sɛ bé wá mán Anannganman i like’n, bé nánti i mmla’n su yɛ bé mɛ́n i-ɔ.”—Mal. 3:1-3.

¹⁷ E blɛ liɛ nga nun’n, afuɛ nga be flɛ i 1918 nun kɛ Zoova nin Zezi Klist m’ɔ ti ‘aenguɛ’n i nuan ijɔfuɛ’n’ be wa nianniannin ninnge nga Ɲanmiɛn siesieli naan b’a kwla su i’n, yɛ ndɛ sɔ’n ɔ boli i su kpɛnlɛ bo ɔ. Kɛ be ko yo ninnge sɔ’m be nun yɛinyɛin ko wie’n, sa ng’ɔ́ wá jú’n Malasi kan kle e. I waan: “Amún wún ngbaciɛ ng’ɔ o sran kpa nin sran ng’ɔ bu-man Nyanmiɛn nin i nuan ndɛ’n be like fi’n be afiɛn’n, ɔ nin ngbaciɛ ng’ɔ o sran ng’ɔ su Nyanmiɛn nin sran ng’ɔ su-man Nyanmiɛn’n be afiɛn’n.” (Mal. 3:18) Junman dan nga Klistfuɛ kpa mɔ be wlali be fanngan’n be wa dili i kpa ekun’n, ɔ kle kɛ blɛ sɔ’n yɛ ɔ ti awie i kpɛlɛ’n i bo bolɛ’n niɔn.

18. ?Daniɛli waan ngue yɛ ɔ́ kpɛ́n su e blɛ liɛ’n nun ɔn?

¹⁸ Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Daniɛli kannin e blɛ’n i ndɛ seli kɛ: “Sran ngwlɛlɛfuɛ’m bé yó nyɛnmɛn kɛ nyanmiɛn su lɔ’n fa yo klanman’n sa. Be nga be kle sran’m be Nyanmiɛn i atin’n, bé kpája kɛ nzraama’m be sa tititi.” (Dan. 12:3) ?Wan mun yɛ be kpaja dan sɔ ɔ? Klistfuɛ nga be kpali be sieli be ngunmin mɔ be ti awie nga Zezi kɛnnin i ndɛ awie nin awie ijre ɲanndra nun’n, i nzɔliɛ mun ɔn! Sran kpanngban kpa mɔ be ti kɛ bua mun sa mɔ be te sɔn te kɔ’n be wun kɛ be su ‘kpɛ’ be nga be waan be ti Klistfuɛ’n be bo. Kɛ i sɔfuɛ mɔ bé trán Ɲanmiɛn Sielɛ’n i bo’n, be fa be wun be mantan Izraɛlifuɛ nga be ti Ɲanmiɛn liɛ sakpa’n, be kpaja kɛ kannin sa mɛn m’ɔ o aosin’n nun yɛ’n i nun.—Zkr. 8:23; Mat. 5:14-16; Fil. 2:15.

19, 20. ?Ngue yɛ “Nyanmiɛn mma mun” be ɲin o i sin kpa ɔ? ?Yɛ like suanlɛ ng’ɔ́ bá lɛ́ nun’n ngue su yɛ é wá kókó yalɛ ɔ?

¹⁹ Andɛ’n, “Nyanmiɛn mma mun” be ɲin o ɲanmiɛn su lɔ kɔlɛ m’ɔ ti be cɛlɛ like’n i sin kpa. (Rɔm. 8:18, 19; 1 Kor. 15:53; Fil. 1:21-24) Sanngɛ ka naan i sɔ blɛ’n w’a ju’n, ɔ fata kɛ be nin Ɲanmiɛn be nanti klanman titi. Yɛ ɔ fata kɛ be kpaja kɛ kannin sa kpɛkun nán be nin “klunwifuɛ’n i mma mun” be yo kun. (Mat. 13:38; Ngl. 2:10) E ngba e wunnin be nga be ti kɛ ijre sa’n be ‘kpɛlɛ’ m’ɔ ti nzɔliɛ like’n. Nanwlɛ i sɔ cenjele like liɛ’n, ɔ yo e fɛ kpa!

²⁰ ?Sanngɛ Ɲanmiɛn i mma mun, ɔ nin sran kpanngban kpa mɔ be te sɔn te kɔ mɔ be wla o su kɛ bé trán Ɲanmiɛn Sielɛ’n i bo asiɛ’n su tititi’n, ngue ti yɛ be ti bua fa kun ɔn? Like suanlɛ ng’ɔ́ bá lɛ’n wá tɛ́ kosan sɔ’n su.

[Ja ngua lɛ ndɛ mun]

?Amun wla kwla kpɛn su?

?Awie nin awie ijre’n be su ɲanndra nga Zezi buli’n nun’n, ninnge nga be o yɛ’n be ti ngue nzɔliɛ?

• Awie’n

• Awie’n i guafuɛ’n

• Awie gualɛ’n

• Bian’n i kpɔfuɛ’n

• Awie ijre’n

• Awie kpɛlɛ blɛ’n

• Tanngannin’n

• Sunlɛ nin be je dilɛ’n

• Sin dan’n

[Foto mun, bue 25]

Awie’n i gualɛ’n boli i bo afuɛ nga be flɛ i 33 i pantekɔtu’n nun.

[Foto, bue 28]

Dɔ nga su’n be su kpɛ awie m’ɔ ti nzɔliɛ like’n bé gúɛ i Zoova i tanngannin’n nun.

[Foto cifuɛ mun, bue 28]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.