?Wan yɛ ɔ kwla de ɲrɛnnɛnfuɛ nga be kpan mun ɔn?

“Ee Nyanmiɛn, yo maan famiɛn’n si ndɛ bu kɛ wɔ sa. [...] Afin sɛ nyrɛnnɛnfuɛ’n kpan flɛ i’n, ɔ́ dé i.”—JUE. 72:1, 12.

1. ?Ngue yɛ Davidi i su ndɛ’n kle e Ɲanmiɛn i aunnvuɛ silɛ’n su ɔ?

NANWLƐ, ndɛ sɔ mɔ atrɛkpa’n Famiɛn Davidi mɔ laa ɔ sie Izraɛli nvle’n ɔ klɛli’n, ɔ wla e fanngan dan!a Afuɛ kpanngban ka naan w’a klɛ i sɔ ndɛ’n, sa kun yoli i nsisɔ. Yɛle kɛ ɔ nin Bat-Seba m’ɔ ti sran uflɛ i yi’n be lali. Blɛ sɔ’n nun’n, Davidi kpatali Ɲanmiɛn kɛ: “Nian wɔ aunnvuɛ bɔ a si klɔ sran’n ti, nunnun min sa tɛ mun. [...] Sa tɛtɛ sɔ’m be sinsin min nyin su. [...] Nian, sa tɛ nun yɛ be wuli min-ɔn, afin sa tɛ nun yɛ min nin wunnzɛli min-ɔn.” (Jue. 51:3-7) Zoova si e aunnvuɛ. I wla fiman su kɛ e nin sa tɛ yolɛ’n e fin e nin klun.

2. ?Ngue ndɛ yɛ Jue Mun 72 kan kle e ɔ?

² Zoova wun i wlɛ kɛ e o ɲrɛnnɛn nun. Ɔ maan kɛ nga i nuan ijɔfuɛ’m be dun mmua kannin’n sa’n, Ɲanmiɛn i famiɛn ng’ɔ kpɛli i sieli i ngunmin’n, sɛ “nyrɛnnɛnfuɛ’n kpan flɛ i’n, ɔ́ dé i. Ɔ́ dé yalɛfuɛ b’ɔ lɛ-man wie’n. Sran b’ɔ kwla-man nun’n ɔ nin nyrɛnnɛnfuɛ’n bé yó i annvɔ. Ɔ́ dé be.” (Jue. 72:12, 13) ?Wafa sɛ yɛ ɔ́ dé be ɔ? Jue Mun 72 yiyi nun kle e. Davidi i wa Salomɔn i famiɛn dilɛ’n nun sa ng’ɔ juli’n, yɛ be klɛli i jue sɔ’n nun ɔn. Wafa nga kɛ Ɲanmiɛn i Wa Zezi Klist wá síe klɔ sran mun’n, ɔ́ dé be ɲrɛnnɛn nun’n, jue sɔ’n fiti su kan kle e.

Klist i Famiɛn dilɛ’n i su fitilɛ kan

3. ?Ngue yɛ Salomɔn srɛli Ɲanmiɛn ɔn? ?Yɛ ngue yɛ Ɲanmiɛn fa mɛnnin i ɔ?

³ I nun mɔ Davidi yoli oke m’ɔ fali ajalɛ kɛ be sie Salomɔn famiɛn’n, ɔ kleli Salomɔn i ajalɛ wie mun. Salomɔn kusu niannin ajalɛ sɔ’m be su. (1 Fam. 1:32-35; 2:1-3) I sin Zoova fiteli Salomɔn i ɲrun lafilɛ nun. Kpɛkun ɔ seli i kɛ: “Like nga a klo kɛ n fa man wɔ’n, usa min.” Salomɔn srɛli like kunngba cɛ. I waan: “Nga ń úsa’n yɛle kɛ a man min ngwlɛlɛ nga n ko fa n ko sie ɔ nvle sɔ’n. Sɛ n le ngwlɛlɛ’n, i liɛ ń kwlá sí like ng’ɔ ti kpa ɔ nin ng’ɔ ti-man kpa’n be ngbaciɛ.” Kɛ mɔ Salomɔn kɛnnin i wun ase srɛli Ɲanmiɛn’n ti’n, Ɲanmiɛn fali like ng’ɔ srɛli’n mɛnnin i. Kpɛkun ɔ fali like uflɛ ukali su.—1 Fam. 3:5, 9-13.

4. ?Salomɔn i blɛ su famiɛn kun kannin Salomɔn i sielɛ’n i ndɛ seli sɛ?

⁴ Zoova fɛli i sa sieli i Salomɔn i sielɛ’n su. Ɔ maan i sielɛ sɔ’n i bo’n, fɔundi nin alaje nga sran’m be dili’n, be nin a dimɛn i sɔ sielɛ fi i bo le. (1 Fam. 4:25) Be nga be wunnin wafa nga Salomɔn i sielɛ’n fa ti’n, be nun kun yɛle Seba famiɛn bla’n ɔ nin i awlo lɔ sran beblebe nga be su i su’n. Ɔ seli Salomɔn kɛ: “Kannzu ɔ [...] wun ndɛ nga n tili min mɛn’n nun lɔ’n, ɔ ti nanwlɛ. [...] N wunnin kɛ i kpa’n b’a kan-man ɔ wun ndɛ’n i bue bɔbɔ. Ɔ ngwlɛlɛ’n, ɔ nin ɔ sa nun ninnge mun be tra ɔ wun ndɛ nga n tili’n fatifati.” (1 Fam. 10:1, 6, 7) Ɔ nin i sɔ ngba’n, ngwlɛlɛ nga Zezi yili i nglo’n, ɔ tra Salomɔn liɛ’n lele. Ɔ maan ɔ kwla seli kɛ: “Amun nian, sran kun o wa bɔ i dan tra Salomɔn.”—Mat. 12:42.

Kɛ Salomɔn Danfuɛ’n ɔ́ wá yó famiɛn’n, afɛ’n su tranman lɛ kun

5. ?Ngue yɛ Jue Mun 72 yi i nglo ɔ? ?Yɛ e ɲrun lɔ sa benin yɛ ɔ yi i nglo ɔ?

⁵ Suralɛ nga Zezi Klist m’ɔ ti Salomɔn Danfuɛ’n i sielɛ’n i bo’n, sran’m bé ɲɛ́n i’n, Jue Mun 72 kɛn i ndɛ. Maan e fa e ɲin e sie su naan e wun i wlɛ. (An kanngan Jue Mun 72:1-4 nun.) Wafa nga Zoova bu i Wa Zezi Klist m’ɔ ti “Aunjuɛ wlengbi” m’ɔ ‘fali sielɛ’n wlɛli i sa nun’n,’ jue sɔ’n yi i nglo. (Eza. 9:5, 6) Ɲanmiɛn klé Salomɔn Danfuɛ’n i atin. Ɔ maan ɔ́ ‘bú yalɛfuɛ’m be ndɛ mun i atin su kɛ ɔ fata’n sa. Ɔ́ dé nyrɛnnɛnfuɛ mun.’ Fɔundi nin sa nuan su yolɛ’n bé trán i sielɛ’n nun. I nun mɔ Zezi o asiɛ’n su wa’n, like nga i afuɛ akpi famiɛn dilɛ blɛ’n nun ɔ́ wá yó’n, ɔ yili i nglo kan.—Ngl. 20:4.

6. ?Suralɛ dan benin yɛ Zezi fitili su kan kleli e mɔ é ɲɛ́n i Ɲanmiɛn Sielɛ’n i bo ɔ?

⁶ Ninnge wie mɔ Zezi Klist yoli be mɔ be yi like ng’ɔ́ wá yó mán klɔ sran mun naan Jue Mun 72 w’a kpɛn su’n i nglo’n, maan e fa e ɲin e sie be su. Wafa ng’ɔ sili be nga be o afɛ nun’n be aunnvuɛ’n, ɔ kan e awlɛn’n. (Mat. 9:35, 36; 15:29-31) I wie yɛle bian kun mɔ kokowe o i wun’n i liɛ’n. Ɔ wunngeli Zezi wun lɛ kpɛkun ɔ srɛli i kɛ: “Yaci, yo maan n kokowe’n wie weiin.” Zezi tɛli i su kɛ: “M’an ti, maan ɔ kokowe’n wie weiin.” Kpɛkun bian’n yoli juejue! (Mar. 1:40-42) I sin’n, Zezi nin bla kun mɔ i wa yasua kunngba cɛ’n w’a wu’n be yiali. Bla’n “yoli i annvɔ.” Ɔ maan Zezi seli kɛ: “Gbanflɛn, jaso!” Yɛ bla’n i wa’n jasoli ɔ. Ɔ bali nguan nun ekun!—Lik 7:11-15.

7, 8. ?Ngue yɛ Zezi yoli m’ɔ kle kɛ ɔ kwla yo sran’m be juejue ɔ?

⁷ Zoova mannin Zezi i kwlalɛ naan ɔ yo abonuan sa mun. I sɔ liɛ’n i ɲin fiteli bla nga ‘mannza tɛnndɛn tɔli i wun w’a di afuɛ blu-nin-nnyɔn’n,’ i ndɛ’n nun. Bla’n “w’a fɛ dan kpa ayrefuɛ sunman be sa nun, ɔ sacili i ninnge b’ɔ o i sa nun’n kwlaa, sanngɛ w’a yo-man ye.” I tukpacɛ’n ɔli i ɲrun tititi. Bla’n wluli sran mɔ b’a yia kaka’n be afiɛn, kpɛkun ɔ kannin Zezi. Kɛ ɔ yoli sɔ’n, ɔ fɔnnin sran nga “i wun mmoja’n gua’n” i su mmla’n. (Sau. 15:19, 25) Zezi wunnin kɛ i fanngan’n wie w’a fin i nun w’a fite. I ti’n, ɔ usali naan ɔ́ sí sran ng’ɔ kɛnnin i’n. “Srɛ kunnin” bla’n, “i wun usuli i, yɛ ɔ wa kotoli i bo naan w’a di i kwlaa nanwlɛ a kle i.” Kɛ Zezi wunnin kɛ Zoova w’a yo bla’n i juejue’n, ɔ yoli bla’n i cɛcɛ. Ɔ seli i kɛ: “N wa, Nyanmiɛn su bɔ a lafi’n ti, w’a nyan ɔ ti. Gua ɔ wla ase, kɔ, maan ɔ tukpacɛ’n wie.”—Mar. 5:25-27, 30, 33, 34.

⁸ Kɛ e niɛn i sa’n, kwlalɛ nga Ɲanmiɛn mannin Zezi naan w’a yo sran’m be juejue’n, ɔ kannin be nga be wunnin sa ng’ɔ yoli mun. Yɛle kɛ, kɛ be wunnin sran kpanngban nga Zezi yoli be juejue ka naan w’a ijɔ Oka’n su lɔ’n, ɔ ti weiin kɛ ɔ boli be nun sunman be nuan. (Lik 6:17-19) Zan batɛmu yofuɛ’n sunmannin sran nɲɔn kɛ be ko nian naan sɛ Zezi yɛ ɔ ti Mɛsi’n nin o. Kɛ bé kɔ́’n, nn ɔ su ‘yo tukpacɛfuɛ mun nin be bɔ be wun yo be ya’n be kpanngban be juejue, wuun w’a fuan asiɛ usu’m bɔ be saci sran’n, ɔ maan sran sɔ’n b’a yo juejue, wuun w’a tike anyansifuɛ kaka be nyin.’ Zezi seli sran nɲɔn sɔ’m be kɛ: “An ko kan like nga an wunnin i’n nin ndɛ nga an tili’n kle Zan. An se i kɛ anyansifuɛ’m be wun ase, cɛcɛwafuɛ’m be nanti, kokowefuɛ’m be wun sa, sutrefuɛ’m be ti sa, be nga be wuli’n be cɛn, yɛ be bo jasin fɛ’n kle yalɛfuɛ mun.” (Lik 7:19-22) Kɛ e niɛn i sa’n, nanwlɛ i sɔ ndɛ liɛ’n wlali Zan i fanngan dan!

9. ?Abonuan sa nga Zezi yoli be’n be yi ngue nglo?

⁹ Ɔ ti su kɛ i nun mɔ Zezi dí i junman’n asiɛ’n su wa’n, w’a yoman naan ɲrɛnnɛn’n w’a tu sran’m be su mlɔnmlɔnmlɔn. Be ng’ɔ yoli be juejue annzɛ be ng’ɔ cɛnnin be’n, be wa wuli. Sanngɛ abonuan sa nga Zezi yoli be asiɛ’n su wa’n, be yi afɛ m’ɔ́ wíe klɔ sran’m be su mlɔnmlɔnmlɔn Mɛsi’n i sielɛ’n i bo’n, i nglo kan kle e.

Asiɛ’n wunmuan’n káci mɛn klanman e ɲrun lɔ

10, 11. (a) ?Suralɛ nga Ɲanmiɛn Sielɛ’n maan sran’m bé ɲɛ́n i’n, ɔ́ dí cɛn nɲɛ? ?Zezi i sielɛ’n bo’n, wafa sɛ yɛ sran’m be wun yó be ɔ? (b) ?Wan yɛ Zezi nin i bé jú mɛn klanman’n nun lɔ ɔ? ?Yɛ ɔ́ yó sɛ naan w’a kwla tran nguan nun tititi?

¹⁰ Kɛ asiɛ’n ko kaci mɛn klanman’n, wafa nga i nun tranlɛ’n fá yó’n, maan e bu i akunndan. (An kanngan Jue Mun 72:5-9 nun.) Be nga be su Ɲanmiɛn Kpli kunngba cɛ’n, bé dí aklunjuɛ mɛn klanman’n nun. Sɛ wia’n nin anglo’n be nin a sinman’n be te di aklunjuɛ sɔ’n. Yɛle kɛ be aklunjuɛ dilɛ’n su wieman le! Famiɛn Zezi Klist ‘yó kɛ nzue dan b’ɔ lualua asiɛ’n sa.’

¹¹ ?Kɛ amun bu wafa nga jue sɔ’n i nun ndɛ’n kpɛ́n su’n i akunndan’n, anannganman nguan mɔ amun wla o su kɛ amún ɲɛ́n i asiɛ’n m’ɔ́ káci mɛn klanman’n su’n ti’n, amun wun blibliman amun? Kɛ Zezi kannin ndɛ yɛ’n kleli sa tɛ yofuɛ nga be boboli i wun lɛ’n, ɔ ti weiin kɛ ɔ yoli bian sɔ’n i fɛ dan. Zezi seli i kɛ: “Min nin wɔ é jú Nyanmiɛn i lika klanman’n nun lɔ.” (Lik 23:43) Zezi i afuɛ akpi famiɛn dilɛ blɛ’n nun’n, bé cɛ́n bian sɔ’n i nguan. Sɛ ɔ lo i wun man Klist kɛ ɔ sie i’n, ɔ́ kwlá trán asiɛ’n su tititi. Ɔ su tɔman tukpacɛ kun yɛ ɔ́ dí aklunjuɛ tititi.

12. ?Klist i afuɛ akpi famiɛn dilɛ blɛ’n nun’n, bé mán sran tɛ’m be atin kɛ be yo ngue?

¹² Zezi Klist m’ɔ ti Salomɔn Danfuɛ’n i sielɛ’n i bo’n, ‘nanwlɛ dilɛ’n trɛ́ sran’m be nun.’ Yɛle kɛ be su wunman sran kun m’ɔ diman nanwlɛ ɔ. (Jue. 72:7) Kpɛkun Klist i sran klolɛ’n ɔ nin i sran lika nianlɛ’n bé tɛ́ nglo. Ɔ́ yó kɛ i nun m’ɔ o asiɛ’n su wa’n sa. Mɛn klanman nga Ɲanmiɛn waan ɔ́ fá mán e’n nun’n, “sran tɛ mun” bɔbɔ’n, bé mán be atin naan be kaci be nzuɛn’n naan be fa Zoova i mmla’m be su naan be ɲan nguan. (Yol. 24:15) I yo, be su manman be nga be waan be yoman like nga Ɲanmiɛn waan be yo’n, be atin kɛ be tran nguan nun naan be sanngan fɔundi ng’ɔ o mɛn klanman’n nun’n i nun.

13. ?Ɲanmiɛn Sielɛ’n ɔ́ síe lele jú nin? ?Yɛ ngue ti yɛ like fi su sannganman fɔundi nga bé dí i Sielɛ sɔ’n i bo’n i nun ɔn?

¹³ Salomɔn Danfuɛ’n i sielɛ m’ɔ́ dé asiɛ wunmuan’n, i ɲin fite ndɛ nga nun. Be waan: “Maan i yɛ ɔ sie mɛn nin-ɔn. Ɔ sie i kɛ ɔ fɛ i asiɛ’n i bue kun su b’ɔ́ fá jú i bue kun lɔ’n su’n, yɛ kɛ ɔ fɛ i Efrat’n nuan b’ɔ́ fá jú asiɛ’n i awieliɛ lɔ’n. Maan aawlɛ flɛnnɛn’n nunfuɛ’m be koto be trɛ i ja’n, yɛ maan i kpɔfuɛ’m be la ndutre’n nun.” (Jue. 72:8, 9) Zezi Klist síe asiɛ wunmuan’n sakpa. (Zkr. 9:9, 10) Be nga sielɛ sɔ’n nin i suralɛ’n be ti cinnjin be ɲrun’n, ‘bé kóto’ bé ló be wun bé mɛ́n i. Sanngɛ sa tɛ yofuɛ nga be kaciman be sa’n, be liɛ’n bé núnnún be. Kannzɛ bɔbɔ be “lɛ afuɛ ya’n” bé núnnún be. (Eza. 65:20) Bé ‘lá ndutre’n nun.’

E ndɛ lo Zezi

14, 15. ?Ngue ti yɛ e kwla lafi su kɛ Zezi si wafa nga klɔ sran’m be wun fa yo be’n niɔn? ?Yɛ ngue ti yɛ e kwla lafi su kɛ “sɛ nyrɛnnɛnfuɛ’n kpan flɛ i’n, ɔ́ dé i” ɔ?

¹⁴ Klɔ sran mɔ fɔ’n o be nun’n, be ti ɲrɛnnɛnfuɛ. Ɔ maan be le defuɛ awuliɛ. Sanngɛ be kwla fa be wla be gua like kun su. (An kanngan Jue Mun 72:12-14 nun.) Zezi m’ɔ ti Salomɔn Danfuɛ’n si e aunnvuɛ, afin ɔ wun kɛ fɔ’n o e nun. Asa ekun’n, kɛ ɔ ko yo naan y’a si kɛ Zezi ti sa kpa yofuɛ’n ti’n, ɔ wunnin ɲrɛnnɛn. Yɛ Ɲanmiɛn yacili i nun naan i ngunmin jran kekle’n i ɲrun. Zezi i akunndan’n m’ɔ sanngannin dan’n ti’n, “nvufle kpa’n tu i pataa, nvufle sɔ’n ɔ kaci kɛ mmoja sa, ɔ gua srosrosrosro!” (Lik 22:44) I sin kɛ be boboli i waka’n su’n, ɔ kpannin kɛ: “?Min Nyanmiɛn, min Nyanmiɛn, nguɛ ti yɛ a kaci ɔ sin a si min-ɔn?” (Mat. 27:45, 46) Kannzɛ Zezi wunnin ɲrɛnnɛn naan Satan miɛnnin i ɲin kpa naan ɔ kpɔci Zoova’n, sanngɛ w’a kpɔciman Ɲanmiɛn Zoova le.

¹⁵ E kwla lafi su kpa kɛ Zezi wun afɛ ng’ɔ o e su’n. Yɛ “sɛ nyrɛnnɛnfuɛ’n kpan flɛ i’n, ɔ́ dé i. Ɔ́ dé yalɛfuɛ b’ɔ lɛ-man wie’n.” Kɛ mɔ e ndɛ lo Zezi kɛ nga e ndɛ fa lo i Si sa’n ti’n, ɔ́ ‘tí yalɛfuɛ’m be aniɛn’ kpɛkun ‘sran nga be anwlɛn’n w’a kpɔtɔ be klun’n, ɔ́ fɔ́nvɔ be. Sɛ like yo be’n, ɔ́ nían be lika.’ (Jue. 69:34; 147:3) Zezi ‘si kɛ e kwla-man like fi yo.’ Afin “like nga be fa lakali ye’n, be fɛ i kwlaa’n lɛkɛli i wie.” (Ebr. 4:15) Kɛ e si kɛ Famiɛn Zezi Klist su di famiɛn ɲanmiɛn su lɔ naan ɔ kɛ i wun koko w’a de sran mun ɲrɛnnɛn’n nun’n, nanwlɛ ɔ yo e fɛ dan!

16. ?Ngue ti yɛ Salomɔn kwla sili be ng’ɔ sie be’n be aunnvuɛ ɔ?

¹⁶ Kɛ mɔ Salomɔn si ngwlɛlɛ’n ti’n, ‘sran b’ɔ kwla-man nun’n ɔ nin nyrɛnnɛnfuɛ’n be yoli i annvɔ.’ Asa kusu’n, sa tɛtɛ wie mɔ be sanngan sran akunndan’n, be ɲɛnnin i wie. I niaan bian Amnɔn ɔ mianmiannin i niaan bla Tamar ɔ nin i be lali kekle nun. Kpɛkun Amnɔn i sa tɛ sɔ’n ti’n, Salomɔn i niaan bian Absalɔmu kunnin i. (2 Sam. 13:1, 14, 28, 29) Absalɔmu kusu waan ɔ́ dé famiɛn bia’n Davidi sa nun. Sanngɛ w’a yoman ye. Kpɛkun Zoabu kunnin i. (2 Sam. 15:10, 14; 18:9, 14) I sin’n, Salomɔn i niaan bian Adɔniza jasoli kɛ i bɔbɔ yó famiɛn. Sɛ ɔ ti kɛ i ajalɛ’n yoli ye’n nn saan ɔ kunnin Salomɔn. (1 Fam. 1:5) Ɔ ti weiin kɛ Salomɔn wunnin ɲrɛnnɛn ng’ɔ o sran’m be su’n i wlɛ. I sɔ liɛ’n i ɲin fiteli srɛlɛ ng’ɔ srɛli Zoova i sua’n i nglo yilɛ nun’n, i nun. Famiɛn sɔ’n buli be ng’ɔ sie be’n be akunndan. Ɔ maan ɔ srɛli Ɲanmiɛn kɛ: “Sɛ sa kekle fanunfanun ju be su’n, sɛ tukpacɛ fanunfanun yo be’n, sɛ i kwlaa sɔ’n nun be kwlaa be wun sa nga be yoli’n, [...] [Zoova] yaci be wun sa’n cɛ be. Yɛ sran kun i like ng’ɔ yoli’n, nian su yo ng’ɔ nin i fata’n.”—2 Nyo. 6:28-30.

17, 18. ?Kekle benin yɛ be tɔli Ɲanmiɛn i sufuɛ wie’m be su ɔ? ?Yɛ wafa sɛ yɛ be kwla jrannin sa sɔ’m be ɲrun kekle ɔ?

¹⁷ ‘Sa fanunfanun nga be ju e su’n,’ be kwla yo sa wie mɔ e yoli be laa’n i bo nzuɛn’n. Zoova Lalofuɛ kun mɔ be flɛ i Mali m’ɔ le afuɛ 30,b ɔ klɛli i kɛ: “Sɛ n waan ń dí nanwlɛ’n, n kwla se kɛ ɔ leman like kun sa mɔ i ti yɛ min wla bó min wun ɔn. Sanngɛ sa nga n yoli be laa’n maan kpɛ sunman’n, ɲannzuɛn kun min. Ɔ maan min wun yo min kain. Kɛ ɔ ko yo sɔ’n kpɛkun min akunndan’n sanngan kpɛkun n su sun. Ɔ yo min kɛ anunman yɛ n yoli ninnge sɔ mun sa. Andɛ nin andɛ ninnge nga n yoli mɔ be kali min klun’n, be yo maan min wla bo min wun kpɛkun m bu min wun fɔ.”

¹⁸ Ɲanmiɛn i sufuɛ kpanngban be wun yo be sɔ wie. ?Sanngɛ ngue yɛ ɔ kwla man be wunmiɛn naan b’a jran kekle ɔ? Mali waan: “Janvuɛ kpa nin aniaan nga be o asɔnun’n nun’n, be man min aklunjuɛ. Asa ekun’n, n fa min ɲin n sie i like nga Zoova waan ɔ́ yó i e ɲrun lɔ’n su. Kpɛkun n lafi su kɛ kpanlɛ nga n kpan kɛ be de min’n, ɔ́ káci aklunjuɛ kpanlɛ.” (Jue. 126:5) Ɔ fata kɛ e fa e wla’n e guɛ i Ɲanmiɛn i Wa m’ɔ sieli i Famiɛn’n i su. Be kɛnnin i su ndɛ seli kɛ: “Sran b’ɔ kwla-man nun’n ɔ nin nyrɛnnɛnfuɛ’n bé yó i annvɔ. Ɔ́ dé be. Ɔ́ dé be mianmianlɛ nin yalɛ klelɛ nun, afin se be wu’n ɔ yo i ya.” (Jue. 72:13, 14) Nanwlɛ, i sɔ liɛ’n cici e wla!

É dí fɛ mɛn klanman’n nun

19, 20. (a) ?Kɛ nga e fa wunnin i Jue Mun 72 nun’n sa’n, sa benin yɛ Ɲanmiɛn Sielɛ’n wá núnnún be ɔ? (b) ?Wan yɛ maan Klist sie ɔ? ?Yɛ like nga sielɛ sɔ’n wá yó’n, ɔ yo amun sɛ?

¹⁹ Ɲanmiɛn i mɛn uflɛ’n nun Salomɔn Danfuɛ’n i sielɛ’n i bo’n, sa ng’ɔ́ jú sran kpa’m be su’n, maan e bu i akunndan ekun. Be ta e nda kɛ: ‘Ble’n ɔ́ sú lele ɔ́ bú mɛn’n nun. Kpɔlɛ’m be su’n, bé wún kɛ aunngban’n ɔ keje ble ja kpanngban.’ (Jue. 72:16) Ndɛ sɔ’n fa e ɲin sie i wafa nga asiɛ’n wá yó like ye’n i su. Asiɛ’n su ninnge’m bé yó ye kɛ “Liban lɔ kpɔlɛ’m be su liɛ’n sa.” Laa Salomɔn blɛ su’n, lika sɔ’n yoli like ye kpa. Maan e bu i akunndan kan e nian! Awe’n su kpɛnman kun, sran fi su glɔman kun! Sran’m be kwlaa bé ɲán like bé dí. “Nnɛn bɔ lui o nun kpa’n yɛ bé fá tɔ́n like sɔ nin-ɔn.”—Eza. 25:6-8; 35:1, 2.

²⁰ ?Suralɛ kwlaa sɔ’m be fin wan? Be fin Ɲanmiɛn Zoova m’ɔ ti Famiɛn m’ɔ o lɛ titi’n, m’ɔ sie like kwlaa’n. I ti’n e kwlakwla é tó jue klanman sɔ m’ɔ kan e awlɛn’n wie. É sé kɛ: “Nán famiɛn’n i dunman’n [yɛle kɛ Famiɛn Zezi Klist dunman’n] nunnun le. Maan ɔ cɛ kɛ wia’n sa. Maan sran’m be fɛ i dunman’n be yra be wiengu nguan. Maan mɛnmɛn’m be nunfuɛ’m be kwlaa be se i kɛ: ‘Nja ɔ liɛ su ti ye!’ Maan e la Anannganman Nyanmiɛn b’ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn’n i ase. I kunngba cɛ yɛ ɔ yo abonuan sa mun-ɔn. Maan e la Nyanmiɛn b’ɔ i dunman’n fu’n i ase tititi. Maan i nyrun nyannyan’n yi asiɛ wunmuan’n. Maan ɔ yo sɔ!”—Jue. 72:17-19.

[Ja ngua lɛ ndɛ mun]

?Amún tɛ́ su sɛ?

• ?Jue Mun 72 yi ngue nglo?

• ?Wan yɛle Salomɔn Danfuɛ’n? ?Yɛ i sielɛ’n kɔ́ lele jú nin?

• ?Suralɛ nga be boli be su Jue Mun 72 nun’n, benin yɛ ɔ yo amun bɔbɔ amun fɛ ɔ?

[Foto, bue 28]

?Alaje nga be dili i Salomɔn i sielɛ’n bo’n, ɔ ti ngue nzɔliɛ?

[Foto, bue 31]

E ɲin nga e mian naan y’a tran mɛn klanman nun Salomɔn Danfuɛ’n i sielɛ’n i bo’n, ɔ timan ngbɛn.