Asɔnun kpɛnngbɛn’m ‘be uka e e di junman naan e klun jɔ’
“E klo kɛ é úka amun é dí junman naan amun klun jɔ.”—2 KOR. 1:24.
AMUN KUNNDƐ KOSAN NGA’M BE SU TƐLƐ’N:
?Wafa sɛ yɛ Pɔlu kleli kɛ ɔ ‘mianman i [niaan mun] Nyanmiɛn atin’n su’ sanngɛ ɔ ‘uka be be di junman naan be klun jɔ’ ɔ?
?Ngue yɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be yo naan be wiengu Klistfuɛ’m be aklunjuɛ’n w’a uka su ɔ?
?Ngue yɛ e ngba e kwla yo naan asɔnun’n nunfuɛ’m b’a di aklunjuɛ kpa ekun ɔn?
1. ?Korɛnti lɔ Klistfuɛ’m be wun ndɛ benin yɛ ɔ jɔli Pɔlu klun ɔn?
AFUƐ nga be flɛ i 55 nun’n, akoto Pɔlu tili i kɛ ndɛnngan yɛ Korɛnti lɔ aniaan’m be kɛn i sa trilili ɔ. Pɔlu klo aniaan sɔ mun kɛ nga siɛ kun fa klo i mma mun’n sa. I ti’n, ɔ klɛli be fluwa kɛ ɔ́ fá tú be fɔ. (1 Kor. 1:11; 4:15) Asa ekun’n, Pɔlu seli i janvuɛ Titi kɛ ɔ ko nian be osu naan ɔ wa bo lɔ jasin’n kle i. Pɔlu seli i kɛ be yia Troasi m’ɔ ti mmeli jranwlɛ lika’n i su lɔ. Kɛ ɔ o lɔ’n i ɲin trannin Titi sin kpa. Ɔ minndɛli kɛ Titi wa to i Troasi lɛ naan ɔ ti Korɛnti lɔ Klistfuɛ’m be wun ndɛ. Sanngɛ Titi w’a baman. Ɔ maan Pɔlu fali mmeli ɔli Maseduani. Kɛ ɔ cɛli kan mɔ Titi toli i Maseduani lɔ’n, Pɔlu i klun jɔli dan. Ɔ seli Pɔlu kɛ Korɛnti lɔ aniaan’m be fɛli i afɔtuɛ’n su naan be wla lo i kpa. I sɔ mɔ Pɔlu tili ti’n, i ‘klun jɔli dan kpa.’—2 Kor. 2:12, 13; 7:5-9.
2. (a) ?Ɲanmiɛn sulafilɛ nin aklunjuɛ’n, be su ndɛ benin yɛ Pɔlu klɛli ko mannin Korɛntifuɛ mun ɔn? (b) ?Kosan benin mun yɛ é wá tɛ́ be su ɔ?
2 Kɛ ɔ yoli sɔ’n, w’a cɛman Pɔlu klɛli fluwa uflɛ ko mannin Korɛntifuɛ mun. Ɔ seli be kɛ: “Nán kɛ e waan é mían amun Nyanmiɛn atin’n su ti-ɔ, afin kɛ an lafi Krist su’n, an jran kekle, sanngɛ e klo kɛ é úka amun é dí junman naan amun klun jɔ.” (2 Kor. 1:24) ?Pɔlu i ndɛ sɔ’n i bo’n yɛle benin? ?Yɛ afɔtuɛ benin yɛ ndɛ sɔ’n man asɔnun kpɛnngbɛn mun ɔn?
E ƝANMIƐN SULAFILƐ NIN E AKLUNJUƐ DILƐ
3. (a) Pɔlu klɛli i kɛ: “Kɛ an lafi Krist su’n, an jran kekle.” ?I ndɛ sɔ’n i bo’n yɛle benin? (b) ?Wafa sɛ yɛ andɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be yo kɛ Pɔlu sa ɔ?
3 Pɔlu kannin like nɲɔn mɔ be ti cinnjin e Ɲanmiɛn sulɛ’n nun’n be ndɛ. Be yɛle Ɲanmiɛn sulafilɛ’n nin aklunjuɛ dilɛ’n. Pɔlu dun mmua kannin Ɲanmiɛn sulafilɛ’n i ndɛ. Ɔ klɛli i kɛ: “Nán kɛ e waan é mían amun Nyanmiɛn atin’n su ti-ɔ, afin kɛ an lafi Krist su’n, an jran kekle.” Pɔlu dili i nanwlɛ lɛ kɛ sɛ aniaan nga be o Korɛnti lɔ’n be nin Ɲanmiɛn be nanti klanman titi’n, ɔ finmɛn i bɔbɔ annzɛ klɔ sran uflɛ. Sanngɛ ɔ fin Ɲanmiɛn i su mɔ be bɔbɔ’n be lafi’n. Pɔlu w’a bumɛn i kɛ ɔ fata kɛ ɔ sasa aniaan mun naan ɔ nian sɛ be lafi Ɲanmiɛn su sakpa o. I sɔ yolɛ bɔbɔ w’a kpɛnmɛn i klun. Ɔ lafili su kɛ aniaan’m be su Ɲanmiɛn kpa titi naan be kunndɛ kɛ bé yó sa ng’ɔ ti kpa’n. (2 Kor. 2:3) Andɛ’n, asɔnun kpɛnngbɛn’m be nian Pɔlu i ajalɛ’n su. Yɛle kɛ be lafi su kɛ be niaan Klistfuɛ’m be lafi Ɲanmiɛn su, naan kɛ bé sú Ɲanmiɛn’n akunndan tɛ nunman be klun. (2 Tɛs. 3:4) Be kpɛman mmla kekleekle wie mun asɔnun’n nun. Sanngɛ be jran Biblu’n nun mmla mun nin ajalɛ nga Zoova i anuannzɛ’n kle’n be su be uka be niaan mun. Afin be kunndɛman kɛ bé mían be niaan Klistfuɛ mun Nyanmiɛn atin’n su.—1 Piɛ. 5:2, 3.
4. (a) Pɔlu klɛli i kɛ: “E klo kɛ é úka amun é dí junman naan amun klun jɔ.” ?I ndɛ sɔ’n i bo’n yɛle benin? (b) ?Wafa sɛ yɛ andɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be yo kɛ Pɔlu sa ɔ?
4 Pɔlu seli ekun kɛ: “E klo kɛ é úka amun é dí junman naan amun klun jɔ.” Be nga be nin i be wlali be wun ase be dili junman Korɛntifuɛ’m be ukalɛ’n nun’n be ndɛ yɛ ɔ su kan ɔn. ?Ngue ti yɛ e se sɔ ɔ? Yɛle kɛ fluwa sɔ mɔ Pɔlu klɛli ko mannin Korɛntifuɛ mun’n i nun’n, ɔ boli i wiengu junman difuɛ sɔ’m be nun nɲɔn be dunman. Ɔ klɛli i kɛ: ‘Jésus bɔ min nin Silvɛn, ɔ nin Timote e kɛn i ndɛ kleli amun’n, ɔ ti-man nuan nun nnyɔn-nnyɔn difuɛ.’ (2 Kor. 1:19) Asa ekun’n, blɛ kwlaa nga Pɔlu kán be nga ‘be ukɛ i be di junman’n’ annzɛ i wiengu junman difuɛ’m be ndɛ i fluwa’m be nun’n, be nga be mɛntɛn i kpa’n be ndɛ yɛ ɔ kan ɔn. Be nun wie yɛle Priska nin Akilasi,Timote ɔ nin Titi. (Rɔm. 16:3, 21; 2 Kor. 8:23) Ɔ maan kɛ Pɔlu seli Korɛntifuɛ’m be kɛ: ‘E klo kɛ é úka amun é dí junman naan amun klun jɔ’n,’ ɔ su se be kɛ i bɔbɔ nin i wiengu junman difuɛ’m be klo kɛ bé yó like kwlaa nga be kwla yo’n, naan asɔnun’n nunfuɛ’m be ngba b’a di aklunjuɛ. I sɔ kunngba’n wie yɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be klo kɛ bé yó i andɛ ɔ. Be klo kɛ bé yó like kwlaa nga be kwla yo’n, naan be niaan Klistfuɛ’m be kwla “su Anannganman aklunjuɛ su.”—Jue. 100:2; Fil. 1:25.
5. ?Kosan benin yɛ be fa usali aniaan wie mun ɔn? ?Kɛ é kán wafa nga be tɛli su’n i ndɛ é kɔ́’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ amun yo ɔ?
5 Koko nun wa’n, asiɛ’n i bue fanunfanun su’n, be usausali aniaan wie mɔ be su Ɲanmiɛn juejue su’n, be kosan kun. Be usali be kɛ: “?Ndɛ benin yɛ asɔnun kpɛnngbɛn kun kannin yɛ i aeliɛ benin yɛ ɔ yoli maan amun dili aklunjuɛ kpa ekun ɔn?” É wá nían wafa nga be tɛli su’n. Kɛ é yó sɔ é kɔ́’n, amun bu ninnge wie mɔ asɔnun kpɛnngbɛn’m be yoli annzɛ ndɛ wie mɔ be kannin mɔ i ti’n amun aklunjuɛ ukali su’n, i akunndan. Asa kusu’n, amun bu like nga amun bɔbɔ amun kwla yo naan aklunjuɛ w’a tran amun asɔnun’n nun’n i akunndan wie.a
‘Ń YÓ MMO PƐRSID B’Ɔ TI E SRAN KPA’N, I LIKE’
6, 7. (a) ?Wafa nga asɔnun kpɛnngbɛn’m be kwla nian Zezi nin Pɔlu ɔ nin Ɲanmiɛn sufuɛ uflɛ wie’m be ajalɛ’n su’n, i kun yɛle benin? (b) ?Kɛ e wla kpɛn aniaan’m be dunman’n su mɔ e fa flɛ be’n, ngue ti yɛ be aklunjuɛ’n uka su ɔ?
6 Aniaan kpanngban be waan kɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be kle kɛ be ndɛ lo be’n, be di aklunjuɛ kpa ekun. Wafa nga asɔnun kpɛnngbɛn’m be yo sɔ’n i kun yɛle Davidi nin Elii yɛ Zezi be ajalɛ’n i su nianlɛ. (An kanngan 2 Samiɛl 9:6 nin Zɔb 33:1 ɔ nin Lik 19:5 nun.) Zoova i sufuɛ sɔ’m be kleli kɛ be wiengu ndɛ lo be. Yɛle kɛ kɛ bé kán ndɛ klé be’n, be bo be dunman. Pɔlu kusu wunnin kɛ ɔ ti cinnjin kɛ i wla kpɛn i niaan Klistfuɛ’m be dunman’m be su, naan ɔ fa flɛ be. I fluwa kun i atabo nun’n, ɔ boli aniaan 25 tra su be dunman yoli be like. Be nun kun yɛle aniaan bla Pɛrsidi. Pɔlu kɛnnin i ndɛ seli kɛ: “Ń yó Mmo Pɛrsid b’ɔ ti e sran kpa’n, [...] i like.”—Rɔm. 16:3-15.
7 Kɛ ɔ ko yo naan asɔnun kpɛnngbɛn wie’m be wla w’a kpɛn be niaan Klistfuɛ wie’m be dunman’n su’n, ɔ timan pɔpɔ. Sanngɛ kɛ asɔnun kpɛnngbɛn kun miɛn i ɲin kpa yo sɔ’n, i niaan Klistfuɛ’m be wun i wlɛ kɛ be ndɛ lo i. (Tul. 33:17) Sasafuɛ Tranwlɛ’n i nun like suanlɛ aɲia’n nin aɲia uflɛ wie’m be bo’n, aniaan’m be tɛ kosan’m be su. Kɛ asɔnun kpɛnngbɛn nga be tinngɛ aɲia sɔ mun’n be bo aniaan nga be man be sa su’n be dunman’n, ɔ yo aniaan sɔ’m be fɛ kpa.—An nian Zan 10:3.
“Ɔ DI JUNMAN KPA MAN E MIN’N”
8. ?Like cinnjin benin nun yɛ Pɔlu niannin Zoova nin Zezi be ajalɛ’n su ɔ?
8 Pɔlu yoli like kun ekun fa kleli kɛ i niaan’m be ndɛ lo i. Like sɔ’n yɛle be mo yolɛ. Ɔ ti like kun mɔ asɔnun kpɛnngbɛn’m be kwla yo naan be niaan’m b’a su Ɲanmiɛn aklunjuɛ su ɔ. Fluwa nga mɔ i nun’n, Pɔlu seli kɛ ɔ klo kɛ ɔ́ dí junman naan i niaan’m be klun jɔ’n, ɔ klɛli i nun ekun kɛ: “N fa amun di min nuan kpa.” (2 Kor. 7:4) E kwla lafi su kɛ i sɔ ndɛ liɛ’n wluwluli Korɛnti lɔ aniaan’m be wun kpa. Pɔlu yili aniaan nga be o asɔnun uflɛ’m be nun’n be ayɛ wie. (Rɔm. 1:8; Fil. 1:3-5; 1 Tɛs. 1:8) Fluwa ng’ɔ klɛli ko mannin Rɔmu lɔ asɔnun’n i nun’n, kɛ ɔ boli Pɛrsidi dunman’n, i sin ɔ seli kɛ: “Ɔ di junman kpa man e min’n.” (Rɔm. 16:12) Kɛ e niɛn i sa’n, nanwlɛ, i ndɛ sɔ’n wluwluli aniaan bla kpa sɔ’n i wun! Sran’m be ayɛ yilɛ’n i wun ajalɛ nga Zoova nin Zezi be kleli’n, yɛ Pɔlu fali su lɛ ɔ.—An kanngan Mark 1:9-11 nin Zan 1:47 nun; Ngl. 2:2, 13, 19.
9. ?Kɛ asɔnun’n nunfuɛ’m be yi be wiengu ayɛ’n i bo’n gua sɛ?
9 Andɛ kusu’n, asɔnun kpɛnngbɛn’m be wun i wlɛ wie kɛ ɔ ti cinnjin kɛ be yi be niaan’m be ayɛ. (Nya. 3:27; 15:23) Blɛ kwlaa nga asɔnun kpɛnngbɛn kun yo sɔ’n, ɔ kle kɛ i niaan’m be ndɛ lo i naan i ɲin kpaman like nga be yo’n su. Aniaan’m be kusu be kunndɛ kpa kɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be yo be mo, be yi be ayɛ. Aniaan bla kun m’ɔ le afuɛ 50 tra su’n seli kɛ: “Min junman su lɔ’n, be flɛ i kɛ be yiman min ayɛ mlɔnmlɔn. Junman nun akplowa yɛ sran’m be si ɔ. Sran ndɛ loman be. I sɔ’n ti’n, kɛ n yo like kun asɔnun’n nun mɔ asɔnun kpɛnngbɛn’m be yo min mo’n, min wun kpaja min dan! N wun i wlɛ kɛ Ɲanmiɛn klo min.” Kɛ ɔ yoli aniaan bian kun mɔ i kunngba tɛ i mma nɲɔn mun’n i sɔ wie ɔ. Koko nun wa’n, asɔnun kpɛnngbɛn kun tuli i klun yoli i mo. ?Ngue ndɛ yɛ aniaan bian’n kannin ɔn? Ɔ seli kɛ: “Ndɛ nga asɔnun kpɛnngbɛn’n kannin’n ɔ wlali min fanngan kpa!” I sɔ’n kle weiin kɛ, kɛ asɔnun kpɛnngbɛn kun tu i klun yo i niaan’m be mo’n, i sɔ’n uka be naan b’a ɲan “wunmiɛn” b’a nanti nguan atin’n su titi.—Eza. 40:31.
‘AN NIAN NYANMIƐN I ASƆNUN’N I LIKA’
10, 11. (a) ?Wafa sɛ yɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be kwla nian Neemi i ajalɛ’n su ɔ? (b) ?Kwlaa naan asɔnun kpɛnngbɛn kun w’a ko nian i niaan kun i osu’n, ngue yɛ ɔ dun mmua yo ɔ?
10 ?Ninnge cinnjin kpa nga asɔnun kpɛnngbɛn’m be kwla yo naan b’a kle kɛ be niaan’m be ndɛ lo be’n, naan kusu aklunjuɛ w’a tran asɔnun’n nun’n, be nun kun yɛle benin? Yɛle kɛ sɛ ɔ fata kɛ be nian sran kun i lika be wlɛ i fanngan’n, be sisiman be bo. (An kanngan Sa Nga Be Yoli’n 20:28 nun.) I sɔ mɔ be yo’n, ɔ kle kɛ be nian laa Ɲanmiɛn i sufuɛ kpa’m be ajalɛ’n su. Kɛ Neemi m’ɔ nian i niaan Zuifu’m be su’n wunnin kɛ be sa sin su bubu be’n, w’a sisimɛn i bo, ɔ wlali be fanngan. (Nee. 4:8) Andɛ’n, i kunngba’n yɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be yo ɔ. Sɛ be wun kɛ be niaan’m be sa sin su bubu be’n, like kwlaa nga be ko yo naan be niaan sɔ’m b’a ɲan wunmiɛn b’a su Ɲanmiɛn titi’n, yɛ be yo ɔ. I sɔ’n ti’n, sɛ ɔ nin i fata’n, be ko nian aniaan’m be lika be awlo lɔ. Kɛ be ju lɔ’n, be kunndɛ kɛ ‘Nyanmiɛn Wawɛ’n i like nga be nyɛnnin i’n, [aniaan’m] be nyan wie.’ Yɛle kɛ be kan ndɛ nga be ko kan naan aniaan’m b’a lafi Ɲanmiɛn su kpa’n. (Rɔm. 1:11) ?Ngue yɛ ɔ́ úka asɔnun kpɛnngbɛn mun naan b’a yo sɔ ɔ?
11 Kwlaa naan asɔnun kpɛnngbɛn kun w’a ko nian i niaan kun i osu’n, ɔ fata kɛ ɔ bu aniaan’n i akunndan. Ɔ kwla usɛ i wun kɛ: ‘?Sa benin yɛ ɔ o aniaan’n su ɔ? ?Ndɛ benin yɛ n kwla kan naan i wla w’a gua ase ɔ? ?Biblu’n nun ndɛ mma benin yɛ n kwla fa wlɛ i fanngan ɔn? ?Annzɛ kusu laa Ɲanmiɛn i sufuɛ mɔ Biblu’n kan be ndɛ’n be nun onin yɛ i ndɛ’n kwla wlɛ i fanngan ɔn?’ Sɛ asɔnun kpɛnngbɛn kun dun mmua bu i sɔ akunndan’n, kɛ ɔ to i niaan’n ɔ su ijɔman sa ngbɛn. Sanngɛ ɔ́ kán ndɛ ng’ɔ kwla uka aniaan’n sakpa’n. Kɛ asɔnun kpɛnngbɛn kun kɔ i niaan’m be fanngan wlalɛ’n, ɔ man be atin naan be kan be klun ndɛ liɛ. Kpɛkun ɔ sie i su kpa be nuan bo. (Zak 1:19) Aniaan bla kun seli kɛ: “Kɛ asɔnun kpɛnngbɛn kun sie i su kpa ɔ nuan bo’n, nanwlɛ i sɔ’n cici wla dan.”—Lik 8:18.
12. ?Asɔnun’n nun’n, wan mun yɛ be mian fanngan wlalɛ wun ɔ? ?Ngue ti ɔ?
12 ?Wan mun yɛ be mian kɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be wla be fanngan ɔn? Pɔlu seli i wiengu asɔnun kpɛnngbɛn’m be kɛ: “An nian bua fa nga Nyanmiɛn Wawɛ’n fa amun sieli be su’n be su kpa.” W’a seman be kɛ be nian wie’m be su naan be yaci wie’m be lɛ. Asɔnunfuɛ’m be kwlaa be mian fanngan wlalɛ wun. Be nga be boli Zoova i sulɛ bo w’a cɛ kpa mɔ be nun wie’m be ti atin bofuɛ’n, be miɛn i sɔ’n i wun wie bɔbɔ. ?Ngue ti ɔ? Afin, kannzɛ b’a tin Ɲanmiɛn i sulɛ nun’n, sanngɛ ɔ ju wie’n mɛn tɛ yɛ’n i nun afɛ’n tin be su wie. Kɛ ɔ ko yo naan y’a wun i sɔ liɛ’n i wlɛ kpa’n, maan e nian Famiɛn Davidi i su ndɛ yɛ’n.
“ABISAI Ɔ UKALI DAVID”
13. (a) ?Blɛ benin nun yɛ Zisbi-Bɛnɔb seli i wun kɛ Davidi i kunlɛ w’a ju ɔ? (b) ?Ngue yɛ maan Abisai kwla deli Davidi ɔ?
13 Davidi i gbanflɛn nun yɛ Ɲanmiɛn kpɛli i kɛ ɔ yo famiɛn ɔn. Kɛ ɔ yoli sɔ’n, w’a cɛman ɔ nin Goliati be wa kunnin. Goliati sɔ’n ti Rafa i osu’n nunfuɛ. Be lɔ’n be ti sran jajraajra. Davidi yoli yakpafuɛ naan w’a kun sran jajraja sɔ’n. (1 Sam. 17:4, 48-51; 1 Nyo. 20:5, 8) Kɛ ɔ cɛli kpa’n, alɛ wa tɔli Izraɛlifuɛ nin Filistifuɛ’m be afiɛn ekun. Blɛ sɔ’n nun’n, Davidi nin sran jajraja kun kpanzali su ekun. I dunman’n yɛle Zisbi-Bɛnɔb. Ɔ fin Rafa i osu’n nun wie. (2 Sam. 21:16) Blɛ sɔ’n nun liɛ’n, ɔ ka kan naan sran sɔ’n w’a kun Davidi. ?Ngue ti ɔ? Nán kɛ Davidi w’a yoman yakpa kun ti ɔ, sanngɛ Biblu’n waan ‘David fɛli.’ Kɛ Zisbi-Bɛnɔb wunnin i sɔ’n, ɔ seli i wun kɛ Davidi i kunlɛ dɔ’n w’a ju siɛn’n. Sanngɛ kɛ i waan ɔ́ tó Davidi i wun cua cɛ’n, ndɛndɛ kpa’n, “Zɛriza i wa Abisai ɔ ukali David naan w’a kun Filistifuɛ’n.” (2 Sam. 21:15-17) Nanwlɛ, Davidi wun dili! Kɛ Abisai i ɲin w’a kpɛmɛn i su mɔ ndɛndɛ kpa ɔ wa ukɛli i naan b’a kunmɛn i’n, e kwla se kɛ Davidi sili i ye dan. ?Ngue yɛ ndɛ sɔ’n kle e ɔ?
14. (a) ?Ngue yɛ ɔ uka e naan y’a jran sa nga be ti kekle kpa’n be ɲrun ɔn? (b) ?Wafa sɛ yɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be kwla uka sran uflɛ naan w’a di aklunjuɛ naan kusu w’a ɲan wunmiɛn w’a su Ɲanmiɛn titi ɔ? An fa sa kun yiyi nun.
14 Asiɛ wunmuan’n su’n, Zoova i sufuɛ’m be su i titi. Kannzɛ bɔbɔ Satan nin i minniɛn’m be tanndan be ɲrun’n be yacimɛn i sulɛ. Kekle nga be tɔli e nun wie mun e su’n, e kwla fa be e sunnzun Davidi blɛ su sran jajraajra mun. Sanngɛ e fali e wla’n kwlaa guali Zoova su, ɔ maan e kwla jrannin be ɲrun kekle. Kusu ɔ ju wie’n, kɛ e ko jran mɛn’n nun sa’m be ɲrun kekle lele’n, e fɛ yɛ e sa sin bubu e. Kɛ ɔ ko yo sɔ’n, e ɲanlɛ yoman ya kun. Ɔ maan sa kekleekle nga titi e jran be ɲrun’n, siɛn’n e jran be ɲrun ɔ yoman ye kun. Sanngɛ kɛ nga asɔnun kpɛnngbɛn’m be fa ukali e nun kpanngban sa’n, be nun kun kwla wun i kɛ afɛ’n o e su, yɛ ɔ uka e naan y’a di aklunjuɛ naan kusu y’a ɲan wunmiɛn y’a su Ɲanmiɛn titi. Aniaan bla atin bofuɛ kun m’ɔ le afuɛ 60 tra su’n seli kɛ: “Blɛ kun nun’n, n kpinndinman kpa, yɛ jasin fɛ bolɛ’n yoli kekle mannin min. Asɔnun kpɛnngbɛn kun sieli i sɔ liɛ’n i nzɔliɛ, ɔ maan ɔ wa wunnin min wun. E kokoli yalɛ fɛfɛ kun m’ɔ taka Biblu’n su ɔ. N fali ajalɛ ng’ɔ kleli min’n su yɛ n ɲannin i su ye.” Aniaan bla’n se ekun kɛ: “Nanwlɛ, asɔnun kpɛnngbɛn sɔ’n yili i sran klolɛ’n i nglo dan! Ɔ sieli i nzɔliɛ kɛ n leman fanngan kun yɛ ɔ ukali min.” Kɛ e si kɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be o lɛ naan be nian e su yɛ be uka e blɛ kekle nun kɛ nga Abisai fa yoli i Davidi i lika’n sa’n, e wla gua ase.
‘AN SI KLOLƐ NGA N FA KLO AMUN’N’
15, 16. (a) ?Ngue ti yɛ Pɔlu i wiengu Klistfuɛ’m be kloli i klolɛ kpa ɔ? (b) ?Ngue ti yɛ e klo e asɔnun kpɛnngbɛn mun ɔn?
15 Asɔnun kpɛnngbɛn’m be di junman kekle kpa. Wie liɛ’n, be niaan’m be ndɛ m’ɔ lo be’n ti’n, be lafiman kɔnguɛ. Be jaso kɔnguɛ mbluniɛn’n nun be srɛ Ɲanmiɛn man be annzɛ be kɔ be ukalɛ. (2 Kor. 11:27, 28) Kannzɛ ɔ ti sɔ’n, asɔnun kpɛnngbɛn’m be wla be wun ase be di be junman’n i kpa aklunjuɛ su kɛ Pɔlu fa yoli’n sa. Ɔ klɛli ndɛ yɛ’n ko mannin Korɛntifuɛ mun. Ɔ seli be kɛ: “Sɛ n saci n sa nun ninnge’n kwlaa yɛ n fa m bɔbɔ nannan su amun ti’n, ɔ yo n fɛ.” (2 Kor. 12:15) Klolɛ mɔ Pɔlu kloli i niaan Klistfuɛ mun’n ti’n, ɔ wlɛli i wun ase kpa wlali be fanngan. (An kanngan 2 Korɛntfuɛ Mun 2:4 nun; Fil. 2:17; 1 Tɛs. 2:8) I sɔ’n ti yɛ aniaan’m be kloli Pɔlu dan’n niɔn.—Yol. 20:31-38.
16 E mɔ e ti Ɲanmiɛn i sufuɛ andɛ’n, e klo e asɔnun kpɛnngbɛn mun wie. Yɛ ukalɛ mɔ Zoova sin be lika uka e’n ti’n, e lɛ i ase titi. Kɛ e tinuntinun e ndɛ lo be mɔ kusu be ko nian e osu be wla e fanngan’n, i sɔ’n yo maan e aklunjuɛ’n uka su. Asa ekun’n, kɛ e si kɛ sɛ mɛn tɛ yɛ’n i nun afɛ’n tin e su’n bé bá e ukalɛ’n i sɔ’n yo e fɛ dan. Nanwlɛ, asɔnun kpɛnngbɛn nga be yo sɔ’n, ‘be uka e e di junman naan e klun jɔ.’
[Ja ngua lɛ ndɛ’n]
a Be usali aniaan kunngba sɔ mun ekun kɛ: “?Nzuɛn benin yɛ amun klo kpa kɛ asɔnun kpɛnngbɛn kun yi i nglo ɔ?” Be nun sunman be tɛli su kɛ: “E klo kɛ ɔ yo sran mɔ be kwla fa be wun be mɛntɛn i ɔ.” É wá kán nzuɛn cinnjin sɔ’n i ndɛ Sasafuɛ Tranwlɛ’n uflɛ nun.
[Foto, bue 27]
[Foto mun, bue 30]
Ka naan asɔnun kpɛnngbɛn kun w’a ko nian i niaan kun osu’n, i wun siesielɛ’n ukɛ i naan w’a kan ndɛ ng’ɔ kwla uka i niaan sɔ’n sakpa’n.