Maan e tran minndɛ!

“Maan i li cɛ bɔ lele, sanngɛ fa wɔ wla gua su.”​—ABA. 2:3.

JUE: 128, 45

?WAFA SƐ YƐ AMÚN TƐ́ SU Ɔ?

?Ngue yɛ ɔ kle kɛ e o mɛn’n i bue nuan ɔn?

?Kannzɛ nán andɛ sa yɛ e tran minndɛ’n, sanngɛ ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e yo sɔ titi ɔ?

?Kɛ é mínndɛ mɛn’n i awieliɛ’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo ɔ?

1, 2. ?Ngue yɛ Zoova i sufuɛ’m be yo i titi ɔ?

SA NGA Zoova seli kɛ bé wá jú’n, i sufuɛ’m be fali be wla guali be su titi. I wie yɛle i nuan ijɔfuɛ Zeremi liɛ’n. Ɔ kannin kɛ Babilɔnifuɛ’m bé wá sáci Zida mɛn’n. Afuɛ nga be flɛ i 607 nun naan y’a ju Zezi blɛ su’n yɛ sa sɔ’n kpɛnnin su ɔ. (Zer. 25:8-11) Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Ezai kusu kannin kɛ Ɲanmiɛn fanngan nun’n, Izraɛlifuɛ’m bé sá be sin bé trán Zida mɛn’n nun ekun. Kɛ m’ɔ fɛ i wla guali Ɲanmiɛn su’n ti’n, ɔ seli kɛ: “Be kwlaa bɔ be fa be wla guɛ i su’n, be liɛ su ti ye.” (Eza. 30:18) Mise m’ɔ ti Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ wie’n, ɔ lafili su kɛ like nga Ɲanmiɛn seli kɛ ɔ́ yó be Zida mɛn’n nun’n, ɔ́ yó be sakpa. I sɔ’n ti, ɔ seli kɛ: “Min liɛ’n, Anannganman nyrun yɛ min nyin ta-a.” (Mis. 7:7) Asa ekun’n, Mɛsi annzɛ Klist mɔ Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’m be kɛnnin i ndɛ kɛ ɔ́ bá’n, laa Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be ɲin trɛnnin i sin titi afuɛ kpanngban kpa.​—Lik 3:15; 1 Piɛ. 1:10-12.a

² Mɛsi i wun ndɛ nga be nin a kpɛnman su’n, e kusu e su minndɛ kɛ be kpɛn su. Ɔ ka kan’n, Zoova fanngan nun’n, famiɛn Zezi wá dé Zoova i sufuɛ mun. Kpɛkun, ɔ́ núnnún Satan nin i mɛn’n. Ɔ maan, ɲrɛnnɛn fi su tranman lɛ kun. (1 Zan 5:19) I sɔ’n ti’n, ɔ fata kɛ e ɲin tran su. Yɛ e yo like kwlaa nga e kwla yo’n naan Zoova i cɛn’n w’a fuman e nun.

3. ?Sɛ e ɲin o mɛn’n i awieliɛ’n i sin w’a cɛ kpa’n, kosan benin yɛ ɔ cɛman naan y’a fa usa e wun ɔn?

³ E mɔ e ti Zoova i sufuɛ’n, e su minndɛ kpa kɛ maan “e bɔ e wo asiɛ’n su wa’n e yo [Ɲanmiɛn] klun sa kɛ be bɔ be o nyanmiɛn su lɔ’n be yo’n sa.” (Mat. 6:10) Atrɛkpa’n, e ɲin o mɛn’n i awieliɛ’n i sin w’a cɛ kpa. Ɔ maan, e kwla usa e wun kɛ: ‘?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e tran minndɛ ekun ɔn?’

LIKE NGA TI YƐ Ɔ FATA KƐ E TRAN MINNDƐ’N

4. ?Ngue ti yɛ e tran minndɛ ɔ?

⁴ Zezi seli i sɔnnzɔnfuɛ mun kɛ be “tran minndɛ.” (Mat. 24:42; Lik 21:34-36) Like cinnjin kpa kun ti yɛ Zezi seli sɔ ɔ. Kɛ Zezi se kɛ e tran minndɛ’n, Zoova i anuannzɛ’n kle ajalɛ kpa. Fluwa ng’ɔ yi be’n, be wla e fanngan titi naan kɛ é ‘mínndɛ kɛ Ɲanmiɛn i cɛn’n ju’n, e yo like kwlaa nga e kwla yo’n maan ɔ ju ndɛndɛ.’ Be wla e fanngan wie ekun naan mɛn klanman mɔ Ɲanmiɛn seli kɛ ɔ́ fá mán e’n, e fa e wla gua su titi.​—An kanngan 2 Piɛr 3:11-13 nun.

5. ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e ɲin tran su kpa andɛ ɔ?

⁵ Sɛ ɔ yoli cinnjin kɛ Klistfuɛ klikli’m be tran minndɛ’n, ɔ fata kɛ e liɛ’n, e tran minndɛ kpa e tra be liɛ’n. Afin kɛ ɔ fɛ i afuɛ 1914 nun’n, sa’m be kle weiin kɛ Zezi ti famiɛn naan “mɛn’n i awieliɛ’n” w’a ju. I wie yɛle kɛ, Zezi kleli kɛ lika’n wá yó kekle mɛn wunmuan’n nun. Kpɛkun, bé wá bó Ɲanmiɛn Sielɛ’n i jasin fɛ’n mɛn wunmuan’n nun. (Mat. 24:3, 7-14) Kɛ Zezi kɛ́n i kwlaa sɔ’n, w’a kleman mɛn’n i awieliɛ’n i cɛn’n. I sɔ’n ti’n, ɔ fata kɛ e ɲin tran su kpa.

6. ?Ngue ti yɛ e si kɛ, kɛ mɛn’n kɔ́ i bue nuan’n, lika’n yó kekle mɛn wunmuan’n nun ɔn?

⁶ Ɲanmiɛn Ndɛ’n waan kɛ “mɛn’n kɔ́ i bue nuan’n,” sa tɛ nga sran’m be yo’n i tɛ’n ɔ́ trá laa liɛ’n. (2 Tim. 3:1, 13; Mat. 24:21; Ngl. 12:12) I sɔ’n kle weiin kɛ wafa nga lika ti tɛ andɛ yɛ’n, ɔ́ yó tɛ tra su tititi. I sɔ’n ti’n, ɔ fata kɛ e ɲin tran su kpa naan mɛn’n i awieliɛ’n w’a fuman e nun.

7. ?Kɛ e nian ndɛ ng’ɔ Matie 24:37-39 nun’n, mɛn’n i awieliɛ’n i su akunndan benin yɛ ɔ fataman kɛ e bu ɔ?

⁷ Sran wie’m be bu i kɛ sran’m bé wá kún alɛ nvle kwlaa be nun, naan sran sunman bé tɔ́ tukpacɛ yɛ awe’n kpɛ́n dan, i sin naan “afɛ dan’n” w’a ju. (Ngl. 7:14) Ɔ maan, sran kwlakwla bé wún kɛ sa nga Ɲanmiɛn Ndɛ’n kannin be ndɛ’n, be su kpɛn su. Be nga Ɲanmiɛn Ndɛ’n timan be cinnjin bɔbɔ’n, bé wún i wlɛ sɔ wie. Sanngɛ, Zezi waan kɛ ɔ́ bá’n, sran’m bé yó be bɔbɔ be ninnge liɛ mun. Be su “bu-man like fi akunndan” lele Zoova i cɛn’n fú be nun. (An kanngan Matie 24:37-39 nun.) I sɔ’n ti’n, nán e bu i kɛ saan fii lika’n yó kekle trátrá su naan afɛ dan’n w’a ju.​—Lik 17:20; 2 Piɛ. 3:3, 4.

8. ?Kɛ mɔ Zezi kannin sa nga bé wá jú’n be ndɛ’n ti’n, ngue yɛ e wun i wlɛ weiin ɔn?

⁸ Zezi kannin sa’m be ndɛ naan i sɔnnzɔnfuɛ’m be wun blɛ nga be o nun’n i wlɛ. Ɔ maan kɛ Zezi se kɛ be tran minndɛ’n, be yoli sɔ. (Mat. 24:27, 42) Kɛ ɔ fɛ i afuɛ 1914 nun’n, e wun kɛ sa kwlaa nga Zezi kannin be ndɛ’n be ju. Ɔ maan, e si kɛ dɔ nga su’n, e o “mɛn’n i awieliɛ.” Cɛn nga Zoova wá núnnún mɛn tɛ nga’n w’a wie ju.

9. ?Ngue ti yɛ andɛ e tran minndɛ ɔ?

⁹ ?Sɛ ɔ ti sɔ’n, ngue ti yɛ ɔ fata kɛ andɛ e tran minndɛ ɔ? Zezi seli kɛ e yo sɔ ti ɔ. Asa ekun’n, e wun Zezi i balɛ’n i nzɔliɛ. Nán bewanbewan ndɛ mun ti yɛ e lafi su kɛ e o mɛn’n i awieliɛ ɔ. Sanngɛ, e bɔbɔ e wun i wlɛ weiin kɛ mɛn’n i awieliɛ’n i su ndɛ nga Biblu’n kan’n, ɔ kpɛn su. I sɔ’n ti’n, e tran minndɛ. Nanwlɛ, e ɲin tran su naan mɛn’n i awieliɛ’n w’a fuman e nun.

?É TRÁN É MÍNNDƐ LELE AFUƐ NƝƐ?

10, 11. (a) ?Ngue ti yɛ Zezi seli kɛ e tran minndɛ ɔ? (b) ?Kannzɛ nán andɛ sa yɛ e tran minndɛ’n, sanngɛ ngue yɛ Zezi seli kɛ e yo ɔ? (An nian desɛn ng’ɔ o kan like suanlɛ’n bo i bo lɛ’n.)

¹⁰ E nun sunman e su Zoova w’a cɛ kpa. Ɔ maan, nán andɛ sa yɛ e tran minndɛ ɔ. Sanngɛ, ɔ fataman kɛ e sa sin bubu e. Maan e tran minndɛ titi. Afin ɔ ka kan’n, Zezi wá núnnún Satan nin i mɛn tɛ’n. Maan e fa ndɛ yɛ’n mɔ Zezi kan kleli i sɔnnzɔnfuɛ mun’n, e yo e liɛ. Ɔ seli be kɛ: “An fa sie amun klun kpa, an tran minndɛ, afin an si-man cɛn nga sa sɔ’m bé yó’n. Ɔ́ yó kɛ sran kun b’ɔ su kɔ lika’n sa, ɔ tu i bo i awlo’n nun, ɔ fɛ i ninnge’n kwlaa wlɛ i i sran’m be sa nun, ɔ man be kwlaa be junman, yɛ ɔ se anuan sunianfuɛ’n kɛ ɔ nian su kpa. I sɔ’n ti’n, an tran minndɛ i, afin an si-man cɛn nga awlo kpɛn’n bá-a, sɛ nnɔsua o, sɛ kɔnguɛ o, sɛ akɔ nyinman klikli su o, sɛ nglɛmun o. An tran minndɛ i, nán maan ɔ wa to amun nvlunuɛn nun kɛ an su lafi. Ndɛ nga ń kán klé amun yɛ’n, n kan kle sran’m be kwlaa kɛ be tran minndɛ.”​—Mar. 13:33-37.

¹¹ Andɛ Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’m be wunnin i wlɛ kɛ, kɛ ɔ fɛ i afuɛ 1914 nun’n, Zezi ti famiɛn. Ɔ maan, mɛn’n i awieliɛ’n kwla fu sran nun. I sɔ’n ti’n, be tu be klun be bo jasin fɛ’n naan be ɲin w’a tran su. Zezi seli kɛ ɔ kwla ba “akɔ nyinman klikli su” annzɛ “nglɛmun.” ?Sɛ ɔ ti sɔ’n niɔn, ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo ɔ? Zezi kleli like ng’ɔ fata kɛ e yo’n. Ɔ seli kɛ: “An tran minndɛ.” I sɔ’n ti, kannzɛ nán andɛ sa yɛ e tran minndɛ’n, nán e bu i kɛ mɛn’n i awieliɛ’n te o mmua annzɛ ɔ su juman e ɲin su.

12. (a) ?Kosan benin yɛ Abakiki usali Zoova ɔ? (b) ?Wafa sɛ yɛ ɔ tɛli Abakiki su ɔ?

¹² Maan e fa Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Abakiki i sunnzun ase. Ɲanmiɛn maan ɔ kannin kɛ bé wá sáci Zerizalɛmu. Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ wie’m be dun mmua kannin Zerizalɛmu i sacilɛ’n i ndɛ afuɛ kpanngban kpa lele, i sin naan Abakiki w’a ko kɛn i liɛ’n. Kɛ ɔ ko kannin ndɛ’n m’ɔ́ mínndɛ kɛ ɔ kpɛn su’n, ɔ wunnin kɛ sran’m be yo tɛ kɔ i ɲrun cɛn kwlakwla. I sɔ’n ti’n, ɔ usali Zoova kɛ: “?Sa tɛtɛ nga be yo bɔ n kpan n kan n kle wɔ’n, cɛn onin ko yɛ á dé ye be nun-ɔn? Kɛ ɔ usali sɔ’n, Zoova w’a klemɛn i cɛn ng’ɔ́ núnnún sa tɛ yofuɛ mun’n. Sanngɛ, ɔ seli Abakiki kɛ: “I kwlaa b’ɔ yoli o, saan i sɔ sa liɛ’n ɔ́ tɔ́, ɔ su sɛn-mɛn i wun.” Kpɛkun, ɔ seli Abakiki kɛ: “Fa wɔ wla gua su.”​—An kanngan Abakik 1:1-4; 2:3 nun.

13. (a) ?Akunndan benin yɛ Abakiki kwla bu ɔ? (b) ?Sɛ ɔ buli i sɔ akunndan’n, nn sa benin yɛ ɔ ɲɛnnin i ɔ?

¹³ Wienun ɔn, Abakiki w’a fɛ i wla w’a gua Zoova su lele ɔ wunmɛn i nuan. Ɔ maan siɛn’n, akunndan ng’ɔ bu’n yɛle kɛ: ‘M’an minndɛ kɛ bé wá sáci Zerizalɛmu klɔ’n lele ngbɛn, be sacimɛn i. N kpa’n, m’an fɛ. N kanman Ɲanmiɛn ndɛ’n kun. Maan sran uflɛ ko kan wie.’ Sɛ Abakiki yoli sɔ sakpa’n, nn Zoova i klun w’a jɔmɛn i wun mlɔnmlɔn. Ɔ maan, kɛ Babilɔnifuɛ’m bé sáci Zerizalɛmu klɔ’n, nn be kunnin i wie.

14. ?Ngue ti yɛ cɛn wie lele’n, é wá lá Zoova i ase tititi ɔ?

¹⁴ Kɛ é wá wlú mɛn klanman’n nun’n, é wún kɛ y’a lafiman Zoova su ngbɛn. Afin, é wún kɛ sa nga Zoova kannin be ndɛ’n, be kwlaa be juli sakpa. Yɛ é fá e wla’n gúa Zoova su kpa tra laa’n. Afin, é wún i wlɛ kɛ ɔ buaman ato, naan sa ng’ɔ kannin be ndɛ mɔ be nin a juman’n, saan bé jú. (An kanngan Zozie 23:14 nun.) Asa ekun’n, é wá lá Zoova i ase tititi. Afin ‘cɛn nin blɛ mɔ i bɔbɔ sieli’ nun’n, ɔ kpɛnnin e wla titi kɛ “like’n kwlaa be awieliɛ’n w’a mantan” naan e nian e wun su.​—Yol. 1:7; 1 Piɛ. 4:7.

KƐ É MÍNNDƐ’N, MAAN E BO JASIN FƐ’N

15, 16. ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ dɔ nga su’n, e tu e klun e bo jasin fɛ’n niɔn?

¹⁵ Zoova i anuannzɛ’n kpɛn e wla titi kɛ nán e ɲin kpa jasin fɛ’n i bolɛ’n su. I sɔ’n ti’n, e wun i wlɛ kɛ jasin fɛ bolɛ’n ti junman cinnjin kpa. Ɔ maan, e tu e klun e di. Asa ekun’n, e wun i wlɛ kɛ sa nga Zezi kannin be ndɛ’n be su ju. Naan mɛn’n i awieliɛ’n w’a mantan koko. I sɔ’n ti, nanwlɛ, e dun mmua fa e wun man Ɲanmiɛn maan ɔ sie e. Kpɛkun, e bo jasin fɛ’n i juejue su.​—Mat. 6:33; Mar. 13:10.

¹⁶ Ɔ ka kan Satan i mɛn’n wíe. Kɛ e bo jasin fɛ’n, e uka sran mun naan be fite nun. Afuɛ nga be flɛ i 1945 nun’n, mmeli kun utuli. Yɛ sran kpanngban kpa be wuli. Sanngɛ, sran mɔ be bali be delɛ’n ti’n, aniaan bla kun nin i wun’n be fiteli nun. Aniaan bla’n waan kɛ mmeli’n mlɔ́n nzue’n nun’n, bla kun kpan seli kɛ: “Min trɔ mun o, min trɔ mun o, min njuaba mun o. Ɔo, min njuaba’n kwlaa w’a ka mmeli’n nun. N leman like fi kun.” Sanngɛ, sran wie’m be liɛ’n, like nga be ko yo naan b’a de be wiengu mun’n, yɛ be yoli ɔ. I lɛ’n nun’n, be kleli kɛ be wiengu’m be ndɛ lo be dan. Andɛ’n, sran’m be o wie nuan. Yɛ e kunndɛ kɛ é úka be naan be fite nun. I sɔ’n ti, e tu e klun e bo jasin fɛ’n. Like kwlaa ng’ɔ fata kɛ e yo naan sran’m b’a fite nun mɛn’n i awieliɛ’n nun’n, maan e yo.

17. ?Ngue ti yɛ e kwla lafi su kɛ mɛn’n i awieliɛ’n kwla ju ndɛndɛ kpa kpɛ kunngba ɔ?

¹⁷ E wun weiin kɛ sa nga Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’m be kannin be ndɛ’n, be su ju. Naan mɛn’n i awieliɛ’n w’a mantan koko. E su minndɛ kɛ “wuɛ blu’n,” ɔ nin “nnɛn’n” mɔ Sa Nglo Yilɛ 17:16 kan be ndɛ’n, be nunnun Babilɔni klɔ dan’n. Babilɔni klɔ dan’n yɛle Ɲanmiɛn sulɛ wafa ng’ɔ timan su’n. Maan ɔ kpɛn e klun titi kɛ Ɲanmiɛn yɛ ɔ́ sé “be kɛ be yo i bɔbɔ Nyanmiɛn i klun sa nin-ɔn.” Ɔ maan, sa sɔ’n kwla ju ndɛndɛ kpa kpɛ kunngba. (Ngl. 17:17) Mɛn’n i awieliɛ’n nunman mmua kun. I sɔ’n ti’n, maan e nanti ndɛ nga Zezi kannin’n su. Ɔ seli kɛ: “An sasa amun wun, nán an yo aliɛ safuɛ mun nin nzanboɛfuɛ mun, nán an koko ninnge’m be ti, sɛ an yo sɔ’n, ɔ cɛ-man naan cɛn sɔ’n w’a fu amun nun. Afin cɛn sɔ’n ɔ́ wá fú sran bɔ be o mɛn wunmuan’n nun’n be kwlaa be nun kɛ aya sa.” (Lik 21:34, 35; Ngl. 16:15) Nanwlɛ, maan e ɲin tran su titi. Yɛ maan e tu e klun e bo jasin fɛ’n. Afin be nga be tu be klun be yo Ɲanmiɛn klun sa’n, ɔ “uka be.”​—Eza. 64:4.

18. ?Kosan benin yɛ like suanlɛ ng’ɔ́ bá lɛ’n wá tɛ́ su ɔ?

¹⁸ Kɛ é mínndɛ mɛn’n i awieliɛ’n, maan e nanti ndɛ nga Zezi i sɔnnzɔnfuɛ Zid kannin’n su. Ɔ seli kɛ: “N sran kpa mun, amun liɛ’n, Nyanmiɛn su bɔ an lafi kpa’n ti’n, an jran kekle kɛ sua bɔ be wlɛli i bo ase kpa’n sa. Amun nin Nyanmiɛn koko yalɛ titi i Wawɛ’n i fanngan nun. Kɛ amún mínndɛ kɛ e Min’n Jésus-Krist si amun aunnvuɛ naan ɔ man amun anannganman nguan’n, an yo sa nga an yo-ɔ an si kɛ Nyanmiɛn klo amun’n.” (Zid 20, 21) Ɔ ka kan’n, é wlú mɛn klanman mɔ Ɲanmiɛn seli kɛ ɔ́ fá mán e’n nun. ?Wafa sɛ yɛ e kwla kle kɛ e ɲin o mɛn klanman’n i sin ɔn? Like suanlɛ ng’ɔ́ bá lɛ’n wá tɛ́ kosan sɔ’n su.

[Ja ngua lɛ ndɛ’n]