ƝANMIƐN SULAFILƐ’N Ɔ​—yo maan e ɲan wunmiɛn e yo ninnge wie mun

KƐ SRAN kun lafi Ɲanmiɛn su’n, i sɔ’n mɛn i wunmiɛn naan w’a kwla yo ninnge wie mun. Kannzɛ Satan kunndɛ kɛ ɔ́ yó naan e yaci Zoova sulɛ’n, sanngɛ sɛ e lafi Zoova su’n, Satan ‘i ta mma m’ɔ sɔ be nuan to’n, é kwlá núan be.’ (Efɛ. 6:16) Asa ekun’n, maan sa nga be o e su’n be yo kɛ oka wie sa, sanngɛ sɛ e lafi Ɲanmiɛn su’n, é kwlá jrán sa sɔ’m be ɲrun kekle. I sɔ’n ti’n, cɛn kun Zezi seli i sɔnnzɔnfuɛ’m be kɛ: “Sɛ amun Ɲanmiɛn sulafilɛ’n i dan ju kɛ mutadi mma sa bɔbɔ’n, amún sé oka nga kɛ: ‘Tu ɔ wun bo wa kɔ le sa,’ yɛ ɔ́ tú i wun bo lɛ, yɛ ɔ leman like kun sa mɔ amun su kwlɛmɛn i yo-ɔ.” (Mat. 17:20) Kɛ mɔ e si kɛ sɛ e lafi Zoova su’n e nin i e afiɛn mántan kpa’n ti’n, ɔ ti cinnjin kɛ e fa e ɲin e sie i kosan nga’m be su: ?Kɛ be se kɛ be lafi Ɲanmiɛn su’n i bo’n yɛle benin? ?Sɛ e waan é láfi Ɲanmiɛn su’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ ɔ yo e cinnjin-ɔn? ?Ngue yɛ e kwla yo naan y’a lafi Ɲanmiɛn su tankaan kpa-ɔ? ?Wan su yɛ ɔ fata kɛ e lafi-ɔ?​—Rɔm. 4:3.

?KƐ BE SE KƐ BE LAFI ƝANMIƐN SU’N I BO’N YƐLE BENIN?

Kannzɛ sran kun lafi su kɛ Biblu’n nun ndɛ’n ti nanwlɛ’n, i sɔ’n kleman kɛ ɔ lafi Ɲanmiɛn su. Afin ‘Mmusu mun bɔbɔ be lafi su kɛ Ɲanmiɛn o lɛ. I sɔ’n ti’n, be usu.’ (Zak. 2:19) ?Ɔ maan kɛ be se kɛ sran kun lafi Ɲanmiɛn su’n i bo’n, yɛle benin?

Biblu’n kle weiin kɛ Ɲanmiɛn sulafilɛ’n ti fa nɲɔn. I klikli’n yɛle kɛ, kɛ e lafi Ɲanmiɛn su’n “e si jrɛiin kɛ like nga e wla o su’n, é ɲɛ́n i sakpa.” (Ebr. 11:1a) Ndɛ sɔ’n kle kɛ sɛ e lafi Ɲanmiɛn su’n, é láfi ndɛ kwlaa ng’ɔ kan’n su kpɛkun, é lafi su kɛ ɔ́ yía nda kwlaa ng’ɔ tali’n, be nuan. I wie yɛle kɛ Zoova seli Izraɛlifuɛ’m be kɛ: ‘Sɛ á wún kɛ e nin David m’ɔ ti min sufuɛ’n e aenguɛ’n sáci’n, nn mmla nga n kpɛli mɔ maan sɛ be wun wia’n saan bé wún kɔnguɛ’n, mɔ maan like nnyɔn sɔ’n be su be wiengu su titi’n, amun a kwla kpɛ mmla sɔ’n i wun.’ (Zer. 33:20, 21) E si kɛ sɛ wia’n jaso’n, saan ɔ́ tɔ́. Asa ekun’n e si kɛ, kɛ aliɛ ko cɛn’n saan ɔ́ sán. Sɛ e lafi i sɔ’n su’n, nn maan e lafi su kɛ sran ng’ɔ yo maan wia’n jaso annzɛ ɔ tɔ’n, ɔ́ yía nda kwlaa ng’ɔ tali’n, be nuan.​—Eza. 55:10, 11; Mat. 5:18.

I nɲɔn su’n yɛle kɛ, kɛ e lafi Ɲanmiɛn su’n, “e si weiin kɛ ninnge nga sran ɲinma wunman be’n, be o lɛ sakpa.” (Ebr. 11:1b) ?Wafa sɛ yɛ e si sɔ-ɔ? Maan e se kɛ bakan kun usa e kɛ ‘?Ngue yɛ ɔ kle kɛ aunmuan’n o lɛ sakpa-ɔ? Kannzɛ e nin-a wunman aunmuan’n le’n, sanngɛ e kwla kan ninnge nga aunmuan’n yo mɔ be kle kɛ ɔ o lɛ sakpa’n, be ndɛ e kle bakan sɔ’n. I wie yɛle kɛ e kwla kan wunmiɛn nga aunmuan’n maan e lo’n, ɔ nin ninnge uflɛ wie mɔ aunmuan’n yo’n, be ndɛ. Kɛ bakan’n bɔbɔ wá wún ninnge nga aunmuan’n yo’n be’n, ɔ́ láfi su kɛ ɔ o lɛ sakpa. I wafa kunngba’n, sɛ e waan é láfi Ɲanmiɛn su’n, ɔ fata kɛ e si ninnge nga be kle weiin kɛ ɔ o lɛ sakpa’n.​—Rɔm. 1:20.

?SƐ E WAAN É LÁFI ƝANMIƐN SU’N, NGUE YƐ Ɔ FATA KƐ Ɔ YO E CINNJIN-ƆN?

Sɛ e waan é láfi Ɲanmiɛn su’n, ɔ fata kɛ e si ninnge nga be kle weiin kɛ ɔ o lɛ sakpa’n. Sanngɛ ɔ fata kɛ e “wun ndɛ ng’ɔ ti nanwlɛ’n i wlɛ kpa” wie. (1 Tim. 2:4) Sanngɛ nɛ́n i ngba-ɔ. Akoto Pɔlu seli kɛ: “Kɛ sran kun kle kɛ ɔ lafi Ɲanmiɛn su i klun lɔ’n, yɛ Ɲanmiɛn bu i sran kpa-ɔ.” (Rɔm. 10:10) Ndɛ sɔ’n kle kɛ sɛ e wun ndɛ ng’ɔ ti nanwlɛ’n i wlɛ kpa’n, ɔ fata kɛ e nanti su wie. Sɛ e yo sɔ’n, é láfi Ɲanmiɛn su, kpɛkun é yó like ng’ɔ jɔ i klun’n. (Zak. 2:20) Sɛ sran kun yoman sɔ’n, kannzɛ ninnge wie’m be kle kɛ Ɲanmiɛn o lɛ sakpa’n, ɔ su faman su. Afin ɔ kunndɛman kɛ ɔ́ káci i ayeliɛ tɛ’n. (2 Piɛ. 3:3, 4; Zid. 18) I sɔ’n ti yɛ be nga lalafuɛ nun’n, be wunnin abonuan sa nga Ɲanmiɛn yoli be’n, b’a lafimɛn i su’n niɔn. (Kal. 14:11; Zan 12:37) I sɔ’n ti’n, sɛ e kunndɛ kɛ Ɲanmiɛn fɛ i wawɛ’n man e naan e lafi i su’n, ɔ fata kɛ e klo ndɛ ng’ɔ ti nanwlɛ’n.​—Gal. 5:22; 2 Tes. 2:10, 11.

?NGUE YƐ DAVIDI YOLI NAAN W’A LAFI ƝANMIƐN SU KPA-Ɔ?

Davidi o be nga be lafili Ɲanmiɛn su tankaan kpa’n be nun wie. (Ebr. 11:32, 33) Davidi i osufuɛ wie fi w’a lafiman Ɲanmiɛn su kɛ i sa. I wie yɛle i ɲrun kpɛnngbɛn Eliabu liɛ’n. Kɛ Davidi seli kɛ ɔ nin Goliati bé kó kun’n, ɔ yoli i finfin kpɛkun ɔ guɛli i ɲin ase. I lɛ’n nun’n, ɔ yili i nglo kɛ ɔ lafiman Ɲanmiɛn su. (1 Sam. 17:26-28) E nin Ɲanmiɛn sulafilɛ’n finman e nin klun, yɛ kusu ɔ timan aja like yɛ e si nin e nin’m be fa cɛ e-ɔ. Ɔ maan sɛ Davidi lafili Ɲanmiɛn su’n, ɔ fin wafa nga ɔ nin Ɲanmiɛn be afiɛn mantannin’n.

Jue Mun 27 i mma klikli’n nun’n, Davidi kannin like ng’ɔ yoli naan w’a kwla lafi Ɲanmiɛn su tankaan kpa’n, i ndɛ. I ndɛ mma nɲɔn nin nsan’n be nun’n, Davidi buli sa nga be tɔli i su’n, ɔ nin wafa nga Zoova yoli maan ɔ ɲɛnnin i ti i kpɔfuɛ’m be sa nun’n be su akunndan. I ndɛ mma nnan’n nun’n, ɔ seli kɛ ɔ klo kɛ ɔ́ trán Zoova i sua’n nun cɛn kwlaa. I ndɛ mma nsiɛn’n nun’n, Davidi nin Ɲanmiɛn i sufuɛ wie’m be suli Ɲanmiɛn likawlɛ. I ndɛ mma nso nin mɔcuɛ’n be nun’n, ɔ kɛnnin i klun ndɛ kwlaa kleli Zoova srɛlɛ nun. I ndɛ mma 11 nun’n, ɔ kunndɛli kɛ Zoova kle i like. Kɛ mɔ Ɲanmiɛn sulafilɛ’n ti Davidi i cinnjin’n ti’n, Jue Mun 27:13 nun’n, ɔ seli kɛ: “?Kɛ e wo asiɛ nga su’n, sɛ n lafiman su kɛ Anannganman yi i klun-ufue’n nglo’n, wuun ń yó i sɛ?”

?NGUE YƐ E KWLA YO NAAN Y’A LAFI ƝANMIƐN SU TANKAAN KPA-Ɔ?

Sɛ e kunndɛ kɛ é láfi Ɲanmiɛn su kɛ Davidi sa’n, maan e yo ninnge ng’ɔ yoli be’n wie. Ɔ kannin be ndɛ Jue Mun 27 nun. E si kɛ sɛ e waan é láfi Ɲanmiɛn su’n, ɔ fata kɛ e wun ndɛ ng’ɔ ti nanwlɛ’n i wlɛ kpa. Ɔ maan sɛ e suan Biblu’n nin e fluwa’m be nun like kpa’n, é láfi Ɲanmiɛn su kpa. (Jue. 1:2, 3) Asa ekun’n, maan e bu like nga e suan’n i su akunndan. Sɛ e yo sɔ’n, é sí ninnge kwlaa nga Zoova yo man e’n, be su ye. Asa ekun’n, i sɔ’n yó maan é kɔ́ aɲia’m be kwlaa be bo titi yɛ é bó jasin fɛ’n juejue su. (Ebr. 10:23-25) Like nga e kwla yo e fa kle kɛ e lafi Ɲanmiɛn su ekun’n yɛle kɛ maan e ‘srɛ i titi, yɛ nán e sa sin bubu e le.’ (Lik. 18:1-8) Kɛ e ‘srɛ Ɲanmiɛn titi’n,’ i sɔ’n kle kɛ e lafi su kɛ e “ndɛ lo i.” (1 Tes. 5:17; 1 Piɛ. 5:7) Sɛ e lafi Ɲanmiɛn su’n, ninnge nga é yó be’n, bé yí i nglo weiin.​—Zak. 2:22.

MAAN E KLE KƐ E LAFI ZEZI SU

Ka naan b’a kun Zezi’n, nnɔsua nun’n ɔ seli i sɔnnzɔnfuɛ’m be kɛ: “Amun kle kɛ amun lafi Ɲanmiɛn su, yɛ amun kle kɛ amun lafi min su wie.” (Zan 14:1) Ndɛ sɔ’n kle kɛ sɛ e lafi Ɲanmiɛn su’n, ɔ fata kɛ e lafi Zezi su wie. ?Wafa sɛ yɛ e kwla kle kɛ e lafi Zezi su-ɔ? Maan e kan ninnge nga e kwla yo be’n, be nun nsan be ndɛ.

Like klikli ng’ɔ fata kɛ e yo’n yɛle kɛ e bu e ti kpɔlɛ tɛ’n i like cinnjin kpa. Akoto Pɔlu seli kɛ: “Kɛ mɔ n lafi Ɲanmiɛn i Wa’n su’n, i ti yɛ n wo nguan nun mɔ n kwla yo ninnge mun-ɔn. Afin ɔ kloli min, yɛ min ti’n ɔ fɛli i wun mannin.” (Gal. 2:20) Kɛ e lafi Zezi su’n, e lafi su kpa kɛ e ti kpɔlɛ tɛ’n ti e liɛ wie, naan tɛ sɔ’n ti’n, Ɲanmiɛn kwla yaci e sa tɛ mun cɛ e. Asa ekun’n, e si kɛ tɛ sɔ’n ti’n, é kwlá ɲán nguan m’ɔ leman awieliɛ’n naan Ɲanmiɛn klo e dan. (Rɔm. 8:32, 38, 39; Efɛ. 1:7) Sɛ e lafi su kɛ e dunman nun ti yɛ Zezi fɛli i wun mannin’n, e su buman e wun fɔ.​—2 Tes. 2:16, 17.

Like nɲɔn su ng’ɔ fata kɛ e yo’n, yɛle kɛ maan e fa e wun mantan Zoova yɛ e srɛ i titi Zezi dunman nun. Afin e ti kpɔlɛ tɛ’n ti’n, kɛ é srɛ́ Ɲanmiɛn’n e klun titiman e. Ɔ maan, Ɲanmiɛn si e aunnvuɛ, ɔ yo e ye. Kpɛkun e ɲan ukalɛ blɛ ng’ɔ ti su’n i nun. (Ebr. 4:15, 16; 10:19-22) Kɛ e srɛ Ɲanmiɛn’n, ɔ man e wunmiɛn naan y’a tɔman sa tɛ yolɛ’n nun.​—Lik. 22:40.

Like nsan su ng’ɔ fata kɛ e yo’n, yɛle kɛ maan e ɲin yi Zezi. Akoto Zan seli kɛ: “Sran ng’ɔ kle kɛ ɔ lafi Ba’n i su’n, ɔ le nguan m’ɔ leman awieliɛ’n. Sanngɛ sran ng’ɔ fɛmɛn i ndɛ’n su’n, ɔ su ɲanman nguan, i wun ya o Ɲanmiɛn klun.” (Zan 3:36) Ndɛ sɔ’n kle kɛ sɛ e waan é klé kɛ e lafi Zezi su’n, maan e ɲin yi i. Sɛ e ɲin yi Zezi kusu’n, é nánti “Klisi i mmla’n” su’n. Yɛle kɛ é nían Zezi i ajalɛ su kpɛkun é fá ndɛ kwlaa ng’ɔ kannin’n, be su. (Gal. 6:2) Asa ekun’n, sɛ e ɲin yi Zezi’n, é yó like kwlaa nga “junman difuɛ nanwlɛfuɛ m’ɔ si ngwlɛlɛ” se e kɛ e yo’n. (Mat. 24:45) Sɛ e ɲin yi Zezi’n, kannzɛ sa nga be tɔ e su’n be ti kekle sɛ’n, é ɲán wunmiɛn é jrán be ɲrun kekle.​—Lik. 6:47, 48.

‘MAAN ƝANMIƐN MƆ E LAFI I SU KPA’N TI’N, E YO KPA.’

Cɛn kun’n, bian kun seli Zezi kɛ: “N lafi Ɲanmiɛn su! Uka min maan n lafi Ɲanmiɛn su kpa ekun.” (Mar. 9:24) Bian sɔ’n lafi Ɲanmiɛn su. Sanngɛ ɔ wunnin i wlɛ kɛ ɔ fata kɛ ɔ lafi Ɲanmiɛn su kpa ekun. Kɛ bian sɔ’n sa’n, sa wie’m bé wá tɔ́ su yɛ be nun’n ɔ fata kɛ e yi i nglo kɛ e lafi Ɲanmiɛn su. I sɔ’n ti’n, dɔ nga su maan e mian e ɲin e lafi Ɲanmiɛn su kpa tra laa’n. Kɛ nga e dun mmua kannin sa’n, sɛ e kunndɛ kɛ é láfi Ɲanmiɛn su tankaan kpa’n, ɔ fata kɛ e suan Ɲanmiɛn Ndɛ’n i nun like yɛ e bu su akunndan. Asa ekun’n, maan e nin aniaan mun e su Zoova likawlɛ, e bo jasin fɛ’n juejue su yɛ e srɛ Ɲanmiɛn titi. Sɛ e yo sɔ’n é sí ninnge nga Zoova yo man e’n, be su ye. Sɛ e lafi Ɲanmiɛn su tankaan kpa’n, é ɲán su mmlusuɛ. I sɔ’n ti’n, Ɲanmiɛn Ndɛ’n se kɛ: “Min sran kpa mun, amun liɛ’n, maan Ɲanmiɛn mɔ an lafi i su kpa’n ti’n, an yo kpa [...] naan an yo like kwlaa nga an kwla yo naan Ɲanmiɛn w’a klo amun’n.”​—Zid. 20, 21.