?Sɛ ɔ yi annzɛ ɔ wun nian bla nin bian nna nga be fa fite nzra nun’n, ngue yɛ a kwla yo-ɔ?

• “Ɔ yoli min kɛ min wun’n w’a kunndɛ bla min bo kpɛ sunman sa.”

• “Min ɲin guali ase dan. Ɔ yoli min kɛ min wun’n kloman min kun naan n nunman sran nun kun sa.”

• “N kwlá kan kleman sran. Ɔ yo min ya yɛ n leman sran fɔnvɔman min.”

• “Ɔ yoli min kɛ min ndɛ loman Zoova sa.”

Ndɛ nga e boboli be su lɛ’n be kle kɛ, kɛ bla kun i wun’n nian bian nin bla nna nga be fa fite nzra nun’n, bla’n wun i ɲrun. Yɛ sɛ ɔ fia yo sɔ’n annzɛ ɔ yo sɔ w’a cɛ’n, bla’n kwla se i wun kɛ ɔ su kwlá lafimɛn i wun’n su kun. Bla kun seli kɛ: “N usali min wun kɛ ‘?Wan yɛle min wun’n kpa’n? Like uflɛ benin ekun yɛ ɔ fa fia min wun-ɔn?’”

Ndɛ nga ti bla nga be wun’m be nian bian nin bla nna nga be fa fite nzra nun’n be liɛ.a Ɔ kan Biblu’n nun ndɛ wie m’ɔ kwla fɔnvɔ be naan b’a wun i wlɛ kɛ Zoova suan be bo’n be ndɛ. Asa’n ndɛ sɔ’m be kwla uka bla sɔ mun naan be wla w’a gua ase naan b’a su Zoova kpa.b

?NGUE YƐ SRAN NGA I WUN’N ANNZƐ I YI’N NIAN BLA NIN BIAN NNA NGA BE FA FITE NZRA NUN’N, Ɔ KWLA YO-Ɔ?

Kannzɛ bɔbɔ a kwlá nianman ninnge kwlaa nga ɔ wun’n yo’n su’n, sanngɛ a kwla yo ninnge wie mun naan ɔ wla w’a gua ase. Maan e kan ninnge sɔ’m be nun wie’m be ndɛ.

Nán bu ɔ wun fɔ. Bla nga i wun’n nian bian nin bla nna nga be fa fite nzra nun’n, ɔ kwla bu i kɛ i dunman nun ti yɛ i wun’n yo sɔ-ɔ. Bla kun m’ɔ suan Alisi’nc ɔ seli kɛ: “N seli min wun kɛ n timan bla kpa.” Ɔ usɛli i wun kɛ:‘?Ngue ti yɛ min wun’n yaci min lɛ m’ɔ ko nian bla uflɛ-ɔ?’ Bla wie’m be liɛ’n, be se be wun kɛ like nga be yo’n ti yɛ lika’n yo tɛ tra laa-ɔ. Ɔ maan be ayeliɛ’n ti’n be bu be wun fɔ. Bla kun m’ɔ suan Daniɛli’n, ɔ seli kɛ: “N seli min wun kɛ min yɛ n su saci e aja’n niɔn. Afin kɛ min wun’n yo sɔ’n n fa ya kpa.”

Sɛ ɔ wun yo ɔ sɔ wie’n, nán bu i kɛ Zoova ɲrun’n ɔ bɔbɔ ti yɛ ɔ wun’n yo sɔ-ɔ. Zaki 1:14 se kɛ: “Sran kun bɔbɔ i konvi’n yɛ ɔ lɛkɛ i-ɔ. I konvi sɔ’n kaci kɛ aya sa. Ɔ tɔ nun, kpɛkun ɔ trɛ i.” (Rɔm. 14:12; Fip. 2:12) Zoova faman sa tɛ nga ɔ wun’n yoli’n guaman ɔ su. Sanngɛ wafa nga a fa ɔ awlɛn’n kwlaa su i’n, ɔ bu i like dan.—2 Ɲol. 16:9.

Bla nga i wun’n nian bian nin bla nna nga be fa fite nzra nun’n, ɔ kwla bu i kɛ i wun’n klomɛn i kun annzɛ ɔ timan bla kpa ti yɛ ɔ yo sɔ-ɔ. Sanngɛ i sɔ’n timan nanwlɛ. Be nga be suan sa sɔ’n i su like’n, be seli kɛ yasua nga be niɛn i sɔ like’n be konvi sɔ bla nna’n i su ninnge wie mɔ bla fi kwlá yoman-ɔn.

Nán maan ɔ wla bo ɔ wun dan. Bla kun m’ɔ suan Katerinin’n seli kɛ kɛ mɔ i wun’n nian bian nin bla nna nga be fa fite nzra nun’n ti’n i wla guaman ase. Bla kun ekun m’ɔ suan Flansɛsi’n seli kɛ: “Kɛ n siman lika nga min wun’n wo’n, min wla bo min wun. Min awlɛn be min klun nglɛmun lele nnɔsua.” Aniaan bla wie’m be seli kɛ kɛ be nin aniaan nga atrɛkpa’n be si kɛ be wun’m be nian bla nin bian nna nga be fa fite nzra nun’n be o’n, i sɔ’n yo i kɛnsrɛn. Wie’m be seli kɛ ɔ yo be kɛ be ngunmin yɛ be o sa. Afin be bu i kɛ sran fi wunman be su sa’n i wlɛ.

Sɛ ɔ wun yo ɔ kɛ bla sɔ’m be sa wie’n, ɔ ti su. Sanngɛ sɛ a fa ɔ ɲin sie i wafa nga ɔ wun yo wɔ’n i su dan’n ɔ wla bó ɔ wun trátrá su. Like ng’ɔ fata kɛ a fa ɔ ɲin sie su’n yɛle wafa nga a nin Zoova amun afiɛn mantan’n. Sɛ a yo sɔ’n, á jrán sa sɔ’n i ɲrun kekle.—Jue. 62:2; Efɛ. 6:10.

A kwla bu bla nga Biblu’n kan be ndɛ mɔ be wla boli be wun mɔ be kpɛli be ɲin Zoova su lɔ’n be akunndan. Nán blɛ kwlaa nun yɛ Zoova yoli maan be su sa’n wieli-ɔ, sanngɛ ɔ yoli maan be wla guali ase. I wie yɛle Anin liɛ’n. Sa ng’ɔ tɔli i su’n ti’n, i wla boli i wun dan. Ɔ “srɛli Zoova cɛli kpa.” I sin’n kannzɛ ɔ siman wafa nga sa ng’ɔ o i su’n i bo’n gúa’n, sanngɛ i wla guali ase.—1 Sam. 1:10, 12, 18; 2 Kor. 1:3, 4.

Bo su kle asɔnun kpɛnngbɛn mun naan be uka wɔ. Aniaan sɔ’m be ti kɛ ‘fiawlɛ kun mɔ kɛ aunmuan’n fita’n be kwla fia lɔ’n sa. Yɛ be ti kɛ fiawlɛ kun mɔ kɛ nzue dan’n tɔ’n be kwla fia lɔ’n sa.’ (Eza. 32:2) Atrɛkpa bɔbɔ’n be kwla kle wɔ aniaan bla kun mɔ a kwla kan ɔ klun ndɛ kle i’n.—Ɲan. 17:17.

A KWLA UKA Ɔ WUN’N

?A kwla uka ɔ wun’n naan w’a yaci bian nin bla nna nga be fa fite nzra nun’n i nianlɛ? Ɛɛn, a kwla yo sɔ. Biblu’n se kɛ ndɛ’m be siesielɛ nun’n, annzɛ sa’m be ɲrun kekle jranlɛ nun’n “sran nɲɔn flunman tra sran kunngba.” (Aku. 4:9-12) Fluwa sifuɛ wie’m be seli kɛ sɛ yasua kun nian bla nin bian nna nga be fa fite nzra nun’n, i yi’n kwla ukɛ i naan w’a yaci i sɔ yolɛ naan b’a kwla lafi be wiengu su ekun.

I kwlaa yoli-o, ɔ fata kɛ bian’n bɔbɔ ɔ fua kpa kɛ ɔ́ wlá ayeliɛ tɛ sɔ’n i ase. I wie yɛle kɛ ɔ fata kɛ ɔ srɛ Zoova kɛ ɔ mɛn i wunmiɛn yɛ ɔ se asɔnun kpɛnngbɛn’m be kɛ be ukɛ i. (2 Kor. 4:7; Zak. 5:14, 15) Asa’n, ɔ fata kɛ ɔ fa ajalɛ wie mun naan ɔ yaci bla nin bian nna nga be fa fite nzra nun’n i nianlɛ. I wie yɛle kɛ ɔ fata kɛ ɔ niɛn i wun su naan w’a nianman like tɛ wie i pɔɔtablu nun’n. Kpɛkun ɔ fata kɛ ɔ kpalo sa nga i bɔbɔ si kɛ ɔ kwla yo maan ɔ nian bla nin bian nna nga be fa fite nzra nun’n. (Ɲan. 27:12) Ɔ fata kɛ ɔ di nanwlɛ kle i yi’n, yɛ ɔ kplin su kɛ be ukɛ i. Sɛ bian’n yo i kwlaa sɔ’n i yi’n ɔ́ kwlá úkɛ i.

I wie yɛle aniaan bla kun mɔ be flɛ i kɛ Felisia’n i liɛ’n. Be flɛ i wun’n kɛ Etanin. Kɛ ɔ fɛ i kaan nun’n yɛ ɔ boli bian nin bla nna nga be fa fite nzra nun’n i nianlɛ bo-ɔ. Felisia yoli maan i wun’n kwla kan bian nin bla nna’n i nianlɛ m’ɔ nian’n i ndɛ kleli i. Etanin seli kɛ: “E nin min yi’n e kwla koko sa sɔ’n i su yalɛ weinwein. Ɔ ukali min naan m’an fa ajalɛ wie mun naan m’an tɔman sa tɛ sɔ’n nun kun. Kpɛkun ɔ usa min tikatika sɛ min wun ti kpa-o. Ɔ ukali min naan m’an nian min wun su ɛntɛnɛti su kɔlɛ’n nun.” Nanwlɛ ti kpa, kɛ aniaan bla’n i wun’n yo sɔ’n ɔ yo i ya dan. Aniaan bla’n bɔbɔ’n seli kɛ: “Sanngɛ kɛ n fɛ i wun ya’n i sɔ’n ukɛmɛn i naan w’a wla ayeliɛ tɛ sɔ’n i ase. Kɛ n fa min ɲin n sie i ndɛ ng’ɔ kan’n su’n, i sɔ’n yo maan ɔ fɛ i ɲin sie i wafa nga min wun yo min’n i su wie.”

Kɛ yasua kun nin i yi be koko yalɛ kɛ ngalɛ’n sa’n, i sɔ’n kwla yo maan bian’n wla bla nin bian nna nga be fa fite nzra nun’n i nianlɛ’n i ase. Asa’n, i sɔ’n kwla yo maan i yi’n lafi i su ekun. Kɛ yasua kun kan ninnge nga be kle i yalɛ’n ɔ nin ninnge ng’ɔ yo be aliɛ ba kwlaa nun’n be ndɛ kle i yi’n, i sɔ’n uka bla’n naan w’a lafi i su.

?A kwla uka ɔ wun’n kɛ ngalɛ’n sa wie? Sɛ ɔ ti sɔ’n, a kwla kanngan ndɛ ng’ɔ o yɛ’n nun yɛ a nin ɔ wun’n be kwla koko su yalɛ. I sɔ yolɛ nun’n, like ng’ɔ fata kɛ bian’n yo naan w’a yaci ayeliɛ sɔ’n naan i yi w’a kwla lafi i su’n i su yɛ ɔ fata kɛ ɔ fɛ i ɲin sie-ɔ. Ɔ fataman kɛ ɔ fa ɔ wun ya. Ɔ fata kɛ ɔ miɛn i ɲin naan ɔ wun wafa nga sa sɔ’n ti’n ɔ wun yo wɔ’n i wlɛ. Ɔ liɛ ng’ɔ fata kɛ a yo’n yɛle i bo suanlɛ, yɛ kplin su kɛ ɔ kle wɔ kɛ a kwla lafi i su. Ɔ fata kɛ amun nɲɔn’n, amun bu like ng’ɔ kwla yo maan sran kun nian bian nin bla nna nga be fa fite nzra nun’n ɔ nin wafa nga sran kun kwla wla nzuɛn sɔ’n i ase’n i su akunndan.d

Sɛ a nian naan sa sɔ’n i su yalɛ kokolɛ kwla kpɛ ndɛnngan ba’n, a kwla bo su kle asɔnun kpɛnngbɛn kun mɔ amun nɲɔn’n amun kwla kan amun klun ndɛ be kle i’n kɛ ɔ uka amun. Kannzɛ yasua kun yaci bla nin bian nna nga be fa fite nzra nun’n i nianlɛ’n, sanngɛ kɛ ɔ ko yo naan i yi w’a lafi i su kpa ekun’n ɔ kwla fa blɛ kan. I sɔ’n ti’n nán ɔ sa sin bubu wɔ. Sɛ a wun kɛ ɔ wun’n su kaci kan bɔbɔ’n fɛ i sɔ. Kanngan difuɛ yoman koklo. Sɛ amun nɲɔn’n amun tra amun awlɛn amun wiengu wun’n, blɛblɛblɛ amun aja’n táka kpa ekun.—Aku. 7:8; 1 Kor. 13:4.

?YƐ SƐ BIAN’N KACIMAN’N NIN?

?Sɛ ɔ wun’n wlali ayeliɛ tɛ sɔ’n i ase naan i sin’n ɔ tɔ sa tɛ sɔ’n nun ekun’n, i sɔ’n kle kɛ sa sɔ’n yomɛn i nsisɔ naan ɔ su kaciman le? E kwlá seman sɔ. I li sɛ w’a niɛn i lele naan w’a kaci i nzuɛn’n, atrɛkpa’n ɔ su kwlá wlɛmɛn i ase le. Ɔ maan kannzɛ ɔ miɛn i ɲin wlɛ i ase naan ɔ di afuɛ kpanngban bɔbɔ’n, ɔ kwla tɔ nun ekun. Kɛ ɔ ko yo naan w’a tɔman nun ekun’n, ɔ fata kɛ ɔ nanti ajalɛ ng’ɔ fali be’n be su titi. (Ɲan. 28:14; Mat. 5:29; 1 Kor. 10:12) Ɔ fata kɛ ‘ɔ kaci i akunndan’n’ naan ɔ “kpɔ sa tɛ’n.” Sa tɛ sɔ’n i wie yɛle bian nin bla nna nga be fa fite nzra nun’n i nianlɛ’n ɔ nin i wunsu ninnge wie mɔ yɛle be yasua lika annzɛ be bla lika’n i nun ngowa kanlɛ’n. (Efɛ. 4:23; Jue. 97:10; Rɔm. 12:9) Sɛ ɔ kunndɛ kpa kɛ ɔ́ káci i sa’n, atrɛkpa’n i sɔ’n kwla yo ye.e

?Yɛ sɛ ɔ wun’n kunndɛman kɛ ɔ́ míɛn ɲin wlá ayeliɛ tɛ sɔ’n i ase’n nin? Sɛ ɔ ti sɔ naan ɔ wla bo ɔ wun naan a fa ya yɛ ɔ yo wɔ kɛ w’a kpɛ ɔ bo waka’n, i sɔ’n ti su. Sanngɛ fa ɔ liɛ’n wlɛ i Zoova sa nun. I liɛ’n ɔ wla gúa ase. (1 Piɛ. 5:7) Asa’n, fa ɔ wun mantan Zoova titi. I lɛ nun’n suan Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun like titi, srɛ Ɲanmiɛn titi, yɛ bu Ɲanmiɛn Ndɛ’n i su akunndan titi. Sɛ a yo sɔ’n, a kwla lafi su kpa kɛ Zoova fɛ́ i wun mántan ɔ. Kɛ nga Ezai 57:15 fa kan’n sa’n, ɔ nin ‘ɲrɛnnɛnfuɛ mun, ɔ nin wun ase kanfuɛ’m’ be tran. Kpɛkun mian ɔ ɲin su Zoova kpa titi, yɛ se asɔnun kpɛnngbɛn’m be kɛ be uka wɔ. Asa ekun’n, se ɔ wun kɛ ɔ wun’n kwla kaci cɛn kun.—Rɔm. 2:4; 2 Piɛ. 3:9.