LIKE SUANLƐ 27
JUE 79 Uka be maan be jran kekle
Uka Biblu’n nun like suanfuɛ’n naan ɔ fa ajalɛ kɛ ɔ́ sú Zoova
“Amun lafi Ɲanmiɛn su kpa titi, [...] yɛ maan amun awlɛn’n sɔ.”—1 KOR. 16:13.
NDƐ CINNJIN’N
Wafa nga e kwla uka Biblu’n nun like suanfuɛ mun naan b’a lafi Zoova su kpa naan b’a yo yakpafuɛ’n naan b’a fa ajalɛ kɛ bé sú Zoova’n.
1-2. (1) ?Ngue ti yɛ Biblu’n nun like suanfuɛ wie’m be sisi be bo naan b’a su Ɲanmiɛn-ɔn? (2) ?Ngue yɛ é wá wún i like suanlɛ nga nun-ɔn?
?NINNGE wie’m be ti’n, a sisili ɔ bo naan w’a kaci Zoova i Lalofuɛ? Atrɛkpa’n a buli i kɛ sɛ a kaci Zoova i Lalofuɛ’n, ɔ wiengu junman difuɛ mun, annzɛ ɔ janvuɛ mun, annzɛ ɔ osufuɛ’m be nin wɔ su diman kun. Atrɛkpa kusu’n, a buli i kɛ a su kwlá nianman Ɲanmiɛn mmla’m be su nantiman. Sɛ ɔ ti sɔ’n, a kwla wun sa nga ti yɛ be nga e kle be Biblu’n nun like’n, be nun wie’m be te sisi be bo naan b’a fa ajalɛ kɛ bé sú Zoova’n i wlɛ.
2 Zezi si kɛ ninnge sɔ’m be kwla yo naan sran kun w’a ɔmɛn i ɲrun Ɲanmiɛn sulɛ’n nun. (Mat. 13:20-22) Sanngɛ w’a yaciman be nga be sisi be bo naan b’a su i su’n be ukalɛ. I kpa bɔbɔ’n, ɔ kleli i sɔnnzɔnfuɛ mun wafa nga be kwla uka be’n. Ɔ kleli be kɛ maan be uka be naan be si ninnge nga be tanndan be ɲrun’n. Kpɛkun ɔ kleli be wafa nga be kwla uka be naan b’a klo Zoova tankaan kpa’n, ɔ nin like nga be kwla yo naan i sulɛ’n w’a yo be cinnjin w’a tra like kwlaa’n. Asa’n ɔ kleli be wafa nga be kwla uka be naan b’a jran sa nga be tanndan be ɲrun’n be ɲrun kekle’n. ?Kɛ é fá fluwa A kwla di aklunjɔɛ tititi! é klé sran’m be like’n, wafa sɛ yɛ e kwla niɛn i sɔ liɛ’n su naan y’a uka be naan b’a fa ajalɛ kɛ bé sú Ɲanmiɛn wie-ɔ? Like suanlɛ nga nun’n, é wá tɛ́ kosan sɔ’n su.
UKƐ I NAAN Ɔ SI NINNGE NGA BE TƐNNDƐN I ƝRUN’N
3. ?Ngue ti yɛ kɛ ɔ yo naan Nikodɛmun kaci Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’n, ɔ yoli kekle mɛnnin i-ɔ?
3 Nikodɛmun ti Zifu’m be kpɛnngbɛn dan kun. Kɛ Zezi boli jasin fɛ’n i bolɛ bo m’ɔ dili anglo kɔe nsiɛn cɛ’n, Nikodɛmun wunnin i wlɛ kɛ Ɲanmiɛn yɛ ɔ sunmannin Zezi sakpa-ɔ. (Zan 3:1, 2) Sanngɛ kɛ ɔ yo naan ɔ kaci Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’n, ɔ yoli kekle. “Ɔ sro Zifu mun” ti’n, ɔ fiali yɛ ɔ ko wunnin i wun-ɔn. (Zan 7:13; 12:42) Atrɛkpa’n, ɔ seli i wun kɛ sɛ ɔ kaci Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’n like dan fí i sa.a
4. ?Wafa sɛ yɛ Zezi ukali Nikodɛmun naan w’a wun like nga Zoova kunndɛ kɛ ɔ yo’n i wlɛ-ɔ?
4 Nikodɛmun si Moizi Mmla’n i kpa. Sanngɛ ɔ fata kɛ be ukɛ i naan ɔ wun like nga Zoova kunndɛ kɛ ɔ yo’n i wlɛ. ?Wafa sɛ yɛ Zezi ukɛli i-ɔ? Zezi fali blɛ ukɛli i. I kpa bɔbɔ’n, ɔ nin i be kokoli yalɛ kɔnguɛ. Zezi kleli Nikodɛmun like trele ng’ɔ fata kɛ ɔ yo naan w’a kaci i sɔnnzɔnfuɛ’n. Yɛle kɛ maan ɔ yaci sa tɛ’n i yolɛ naan ɔ kaci i akunndan’n, maan be yo i batɛmun nzue nun, yɛ maan ɔ kle kɛ ɔ lafi Ɲanmiɛn i Wa’n su.—Zan 3:5, 14-21.
5. ?Wafa sɛ yɛ e kwla uka Biblu’n nun like suanfuɛ kun naan w’a wun ninnge nga be tɛnndɛn i ɲrun’n i wlɛ-ɔ?
5 Wienun-ɔn, Biblu’n nun like suanfuɛ kun wun Ɲanmiɛn ndɛ’n i wlɛ kpa. Sanngɛ ɔ kɔmɛn i ɲrun Ɲanmiɛn sulɛ’n nun. Sɛ ɔ ti sɔ’n, ɔ fata kɛ a ukɛ i naan ɔ si ninnge nga be tɛnndɛn i ɲrun’n. Atrɛkpa’n i junman’n, annzɛ i awlofuɛ mun yɛ be tɛnndɛn i ɲrun ti yɛ ɔ kɔmɛn i ɲrun-ɔn. I sɔ’n ti’n, fa blɛ ukɛ i kɛ nga Zezi fa yoli’n sa. A kwla yiɛ i ɔ awlo lɔ naan amun wla asa, annzɛ an kwla yo ninnge uflɛ wie mun likawlɛ. Blɛ kɛ ngalɛ sa’m be nun’n, ɔ kwla kan ninnge nga be tɛnndɛn i ɲrun’n be ndɛ kle wɔ. Kɛ ɔ ko yo sɔ’n, ukɛ i naan ɔ wun ajalɛ ng’ɔ kwla fa be’n i wlɛ. I lɛ nun’n, maan ɔ wun i wlɛ kɛ nán ɔ ti yɛ ɔ fata kɛ ɔ yo sɔ-ɔ, sanngɛ klolɛ m’ɔ klo Zoova’n ti-ɔ.
6. ?Wafa sɛ yɛ e kwla uka be nga e kle be Biblu’n nun like’n, naan b’a nian like nga e kle be’n su b’a nanti-ɔ? (1 Korɛntifuɛ Mun 16:13)
6 Kɛ be nga e kle be Biblu’n nun like’n, be lafi su kɛ Zoova úka be naan b’a kwla fɛ i mmla’m be su’n, i sɔ’n uka be naan b’a nanti like nga be suan’n su. (An kanngan 1 Korɛntifuɛ Mun 16:13 nun.) Junman nga e di’n, ɔ ti kɛ suklu klefuɛ’m be liɛ’n sa. I nun mɔ e kɔ suklu’n, blɛ sunman’n suklu klefuɛ nga be ukali e maan e wunnin i wlɛ kɛ e kwla di junman kpa e kɔ e ɲrun’n, be yɛ e kloli be sa kpa-ɔ. I wafa kunngba’n, sran ng’ɔ si Biblu’n nun like kle kpa’n, nán like nga Ɲanmiɛn kunndɛ kɛ e yo’n i ngunmin yɛ ɔ kle-ɔ. Sanngɛ ɔ uka be ng’ɔ kle be like’n naan b’a wun i wlɛ kɛ Zoova kwla uka be naan b’a wɔ be ɲrun i sulɛ’n nun. ?É yó sɛ naan y’a si sran’m be like kle kɛ ngalɛ’n sa?
UKƐ I NAAN Ɔ KLO ZOOVA TANKAAN KPA
7. ?Wafa sɛ yɛ Zezi ukɛli i sɔnnzɔnfuɛ mun naan b’a klo Zoova kpa b’a tra laa-ɔ?
7 Zezi si kɛ sɛ i sɔnnzɔnfuɛ’m be klo Zoova’n, i sɔ’n úka be naan b’a fa like ng’ɔ kle be’n su. I sɔ’n ti’n blɛ sunman’n, like ng’ɔ kwla uka be naan b’a klo Zoova kpa b’a tra laa’n, yɛ ɔ kleli be-ɔ. I wie yɛle kɛ, ɔ kleli kɛ Zoova ti kɛ sran kun m’ɔ fa ninnge kpakpa mun mɛn i mma mun’n sa. (Mat. 7:9-11) Atrɛkpa’n be nga be tieli i ndɛ’n, be nun wie’m be si’m b’a kloman be kpa. Ɔ maan kɛ Zezi i ɲanndra kun nun’n, ɔ kannin siɛ kun m’ɔ si aunnvɔɛ dan m’ɔ sɔli i wa m’ɔ yoli i wun wanzo’n nun klanman’n i ndɛ’n, i sɔ’n yoli be fɛ kpa. Afin be wunnin kɛ Zoova si i mma nga be o asiɛ’n su’n, be aunnvɔɛ dan.—Lik. 15:20-24.
8. ?Wafa sɛ yɛ e kwla uka sran nga e kle i Biblu’n nun like’n naan w’a klo Zoova tankaan kpa-ɔ?
8 Kɛ á klé sran kun i Biblu’n nun like’n, fɛ i ɲin sie i Zoova i nzuɛn’m be su. I sɔ’n úkɛ i naan w’a klo i tankaan kpa. Blɛ kwlaa nga a kle i like’n, ukɛ i naan ɔ wun wafa nga klolɛ mɔ Zoova klo e’n, i ɲin fite like nga a su kle i’n nun’n. Kɛ amún kókó e ti kpɔlɛ tɛ’n i su yalɛ’n, ukɛ i naan ɔ wun i wlɛ weiin kɛ i bɔbɔ i liɛ wie ti yɛ be yili tɛ sɔ’n niɔn. (Rɔm. 5:8; 1 Zan 4:10) Sɛ i bɔbɔ wun i wlɛ kɛ Zoova klo i’n, i sɔ’n kwla ukɛ i naan w’a klo i wie.—Gal. 2:20.
9. ?Ngue yɛ ɔ ukali Maikɔlu naan w’a kaci i nzuɛn’n niɔn?
9 Be flɛ bian kun m’ɔ tran Ɛndonezi’n kɛ Maikɔlu. I si nin i nin be kleli i Biblu’n nun like, sanngɛ w’a ɔmɛn i ɲrun naan se kɛ bé yó i batɛmun. Kɛ ɔ ɲannin afuɛ 18, ɔ ɔli nvle uflɛ nun junman dilɛ. Junman ng’ɔ di’n, yɛle kɛ ɔ sua trɔ mun loto’n nun kɔ nvlenvle’m be nun. I sin’n, ɔ ko jali bla Ɛndonezi lɔ. Sanngɛ ɔ yacili i awlobo’n i lɔ naan w’a sɛ i sin i junman’n su ekun. Kɛ ɔ yoli sɔ’n, i yi’n nin i wa bla’n be wa suannin Biblu’n nun like yɛ be ɔli be ɲrun kpa Ɲanmiɛn sulɛ’n nun. Kɛ Maikɔlu i nin’n wuli’n, ɔ sɛli i sin be klɔ naan ɔ́ kó níɛn i si i lika. Kɛ ɔ juli lɔ’n, ɔ kplinnin su kɛ aniaan’m be kle i Biblu’n nun like. Kɛ be juli fluwa A kwla di aklunjɔɛ tititi! i like suanlɛ 27, i ndɛ akpasua nga be flɛ i kɛ “Si ndɛ’n nun kpa ekun” su’n, ndɛ’n wluwluli i wun kpa. Kɛ ɔ wunnin ɲrɛnnɛn nga Zezi wunnin i’n, m’ɔ buli wafa nga Zoova i awlɛn kpɔtɔli i klun’n i akunndan’n, i ɲinmuɛn nzue guali. Ɔ wunnin i wlɛ kɛ Zoova nin Zezi be klo i dan. I sɔ’n ukɛli i maan ɔ kacili i nzuɛn’n. Kpɛkun be yoli i batɛmun.
UKƐ I NAAN ZOOVA I SULƐ’N YO I CINNJIN TRA LIKE KWLAA
10. ?Wafa sɛ yɛ Zezi ukɛli i sɔnnzɔnfuɛ mun naan Ɲanmiɛn sulɛ’n w’a yo be cinnjin w’a tra like kwlaa-ɔ? (Liki 5:5-11) (An nian desɛn’n wie.)
10 Zezi i sɔnnzɔnfuɛ klikli’m be wunnin i wlɛ ndɛndɛ kɛ Zezi yɛ ɔ ti Mesi mɔ be seli kɛ ɔ́ bá’n niɔn. Sanngɛ ɔ fata kɛ be uka be naan jasin fɛ’n i bolɛ’n w’a yo be cinnjin w’a tra like kwlaa. Kɛ Zezi yía Piɛli nin Andre kɛ be su i su titi’n, nn be ti i sɔnnzɔnfuɛ w’a di le nɲɔn kun. (Mat. 4:18, 19) Be ti jue trafuɛ, yɛ sika o be junman sɔ’n nun kpa. Kɔlɛ’n be nin Zaki nin Zan be di junman’n likawlɛ. (Mar. 1:16-20) Kɛ Piɛli nin Andre be “yacili be lala’m be lɛ” mɔ be suli Zezi su’n, saan kɛ bé fá ajalɛ wie mun naan b’a kwla nian be awlofuɛ’m be lika. ?Ngue yɛ ɔ ukali be naan Ɲanmiɛn i sulɛ’n w’a yo be cinnjin w’a tra like kwlaa-ɔ? Liki fluwa’n kle kɛ abonuan sa kun mɔ Zezi yoli’n, ɔ ukali be kpa naan b’a lafi su kɛ Zoova nían be lika.—An kanngan Liki 5:5-11 nun.
?Ngue yɛ wafa nga Zezi ukɛli i sɔnnzɔnfuɛ mun naan Zoova i sulɛ’n w’a yo be cinnjin w’a tra like kwlaa’n, ɔ kle e-ɔ? (An nian ndɛ kpɔlɛ 10 nun.)b
11. ?Wafa sɛ yɛ e kwla wla Biblu’n nun like suanfuɛ’n i fanngan naan w’a lafi Ɲanmiɛn su kpa-ɔ?
11 I yo, a kwlá yoman abonuan sa kɛ Zezi sa. Sanngɛ wafa nga Zoova ukali aniaan wie mɔ i sulɛ’n yoli be cinnjin trali like kwlaa’n, a kwla kɛn i su ndɛ kle be. ?Kɛ a boli aɲia’m be bo tranlɛ bo’n, wafa nga Zoova ukali wɔ’n, ɔ wla te kpɛn su? Atrɛkpa’n, a ko to toli ɔ junman su kpɛn’n, kpɛkun a seli i kɛ cɛn nga a le aɲia’n, a su kwlá diman junman traman dɔ’n su kun. Kɛ sa wie nun’n, a kleli kɛ Zoova i sulɛ’n ti ɔ cinnjin tra like kwlaa’n, wafa nga Zoova ukali wɔ mɔ i sɔ’n ti’n a wa lafili i su kpa’n, yiyi nun kle Biblu’n nun like suanfuɛ’n.
12. (1) ?Kɛ é kó klé sran kun i Biblu’n nun like’n, ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e nin aniaan fanunfanun e wɔ-ɔ? (2) ?Wafa sɛ yɛ e kwla fa e video mun e uka be nga e kle be Biblu’n nun like’n niɔn?
12 Sɛ aniaan’m be kan ajalɛ nga be fali naan Ɲanmiɛn i sulɛ’n w’a yo be cinnjin w’a tra like kwlaa’n i ndɛ kle i wie’n, i sɔ’n wlɛ́ i fanngan kpa. Ɔ maan kɛ á kɔ́ i Biblu’n nun like klelɛ’n, a nin aniaan fanunfanun be wɔ. Se be kɛ be kan wafa nga be kacili Zoova i Lalofuɛ’n, ɔ nin like nga be yoli naan Zoova i sulɛ’n w’a yo be cinnjin w’a tra like kwlaa’n, be ndɛ kle i. Asa ekun’n, video nga be o fluwa A kwla di aklunjɔɛ tititi! i ndɛ akpasua nga be flɛ i kɛ “Si ndɛ’n nun kpa ekun” annzɛ “Ndɛ wie mun ekun” i nun’n, fa blɛ naan a nin i be nian. I wie yɛle kɛ, sɛ amun ju like suanlɛ 37 su’n, a kwla bo video Zoova nian e lika kle i. I sin’n, a kwla fɛ i ɲin sie i nun ndɛ cinnjin’m be su.
UKƐ I NAAN Ɔ JRAN SA NGA BE TƐNNDƐN I ƝRUN’N BE ƝRUN KEKLE
13. ?Wafa sɛ yɛ Zezi ukɛli i sɔnnzɔnfuɛ mun naan sɛ be tanndan be ɲrun’n b’a kwla jran kekle-ɔ?
13 Zezi seli i sɔnnzɔnfuɛ’m be kpɛ sunman kɛ sran’m bé wá tánndan be ɲrun, naan be osufuɛ mun bɔbɔ be kwla yo sɔ wie. (Mat. 5:11; 10:22, 36) Kɛ ɔ ka kan bé wá kún i’n, ɔ seli i sɔnnzɔnfuɛ’m be kɛ be kwla kun be, wafa nga be su Ɲanmiɛn’n ti. (Mat. 24:9; Zan 15:20; 16:2) Ɔ seli be kɛ, kɛ bé bó jasin fɛ’n, maan be nian be wun su. I wie yɛle kɛ, maan be yo ninnge mun ngwlɛlɛ su, yɛ nán be nin be nga be tanndan be ɲrun’n be si akplowa. I liɛ’n bé kwlá bó jasin fɛ’n titi.
14. ?Wafa sɛ yɛ e kwla uka sran nga e kle i Biblu’n nun like’n naan kɛ bé wá tɛ́nndɛn i ɲrun’n w’a kwla jran kekle-ɔ? (2 Timote 3:12)
14 Sɛ e yiyi nun e kle sran nga e kle i Biblu’n nun like’n kɛ i wiengu junman difuɛ mun, nin i janvuɛ mun, ɔ nin i osufuɛ’m be kwla tɛnndɛn i ɲrun’n, i sɔ’n úkɛ i naan w’a buɛbuɛ i wun w’a sie. (An kanngan 2 Timote 3:12 nun.) I wiengu junman difuɛ wie’m be kwla fɛ i yiyi be ɲin su, ninnge ng’ɔ yo be siɛn’n ti. I osufuɛ’m be bɔbɔ annzɛ sran uflɛ kwla kan Biblu’n nun like m’ɔ suannin’n i su ndɛ tɛtɛ. Nán e sisi e bo naan y’a kan i ɲrun tanndanlɛ’n i ndɛ y’a kle i. I liɛ’n, kɛ i sɔ sa’n ju’n, ɔ su bomɛn i nuan. Kpɛkun ɔ kwla wun ajalɛ ng’ɔ kwla fa naan w’a jran kekle’n.
15. ?Wafa sɛ yɛ e kwla uka Biblu’n nun like suanfuɛ kun mɔ i osufuɛ’m be tɛnndɛn i ɲrun’n niɔn?
15 Sɛ sran nga a kle i Biblu’n nun like’n, i osufuɛ’m be tɛnndɛn i ɲrun’n, ukɛ i naan ɔ bu sa nga ti yɛ be yo sɔ’n i akunndan. Atrɛkpa’n, be bu i kɛ Zoova i Lalofuɛ’m be su lɛkɛ i, annzɛ be buman Zoova i Lalofuɛ’m be wun akunndan kpa. Zezi bɔbɔ’n i osufuɛ’m be tɛnndɛnnin i ɲrun. (Mar. 3:21; Zan 7:5) Kle sran nga a kle i like’n kɛ maan ɔ trɛ i awlɛn i osufuɛ mun nin sran onga’m be wun titi, yɛ ɔ kan ndɛ kle be amanniɛn su.
16. ?Wafa sɛ yɛ e kwla uka Biblu’n nun like suanfuɛ kun naan w’a kan Biblu’n nun ndɛ ng’ɔ si i’n i ndɛ amanniɛn su-ɔ?
16 Kannzɛ i osufuɛ’m be kunndɛ kɛ bé sí Ɲanmiɛn ndɛ’n, sanngɛ nán maan ɔ se kɛ ɔ́ ká lɛ yíyí like ng’ɔ si i’n i kwlaa nun klé be. Afin sɛ ijɔlɛ’n yo ngboko’n, cɛn uflɛ’n be su kunndɛman kɛ ɔ kan Ɲanmiɛn ndɛ kle be. I sɔ’n ti’n, wlɛ i fanngan kɛ ɔ kan like ng’ɔ si i’n i ndɛ kpe kan kle be. I liɛ’n cɛn uflɛ’n be kwla kunndɛ kɛ ɔ yiyi nun kpa kle be. (Kol. 4:6) Like kun m’ɔ kwla yo’n, yɛle kɛ maan ɔ se i osufuɛ’m be kɛ be wɔ jw.org su. I liɛ’n, blɛ kwlaa nga be klo’n, be kwla kɔ lɔ naan b’a si Zoova i Lalofuɛ’m be su ndɛ kwlaa nga be kunndɛ’n.
17. ?Wafa sɛ yɛ a kwla uka like suanfuɛ’n naan w’a kwla tɛ Zoova i Lalofuɛ’m be su kosan nga sran’m be usa’n be su-ɔ? (An nian foto’n wie.)
17 Ndɛ akpasua kun o jw.org su, be flɛ i kɛ “Kosan nga sran’m be ta be usa’n.” A kwla fa uka sran nga a kle i like’n naan w’a kwla tɛ kosan kanngan nga i osufuɛ mun, annzɛ i wiengu junman difuɛ’m be usɛ i’n be su. (2 Tim. 2:24, 25) Fluwa A kwla di aklunjɔɛ tititi! i like suanlɛ kwlaa nun’n, ndɛ akpasua kun o ja ngua lɔ, be flɛ i kɛ “Sran wie’m be waan.” Kɛ amún kókó ndɛ akpasua sɔ’n i su yalɛ’n, wlɛ i fanngan naan ɔ yiyi ndɛ’n nun kɛ nga i bɔbɔ fa wun i wlɛ’n sa. Sɛ a wun kɛ a kwla ukɛ i naan w’a yiyi ndɛ’n nun kpa’n, nán sisi ɔ bo naan w’a yo sɔ. Sɛ a uka sran nga a kle i Biblu’n nun like’n kɛ ngalɛ’n sa’n, ɔ́ kwlá kán like ng’ɔ si i’n i ndɛ klé i wiengu mun juejue su.
Kle Biblu’n nun like suanfuɛ’n wafa ng’ɔ kwla bo jasin fɛ’n kle sran mun’n. (An nian ndɛ kpɔlɛ 17 nun.)c
18. ?Wafa sɛ yɛ a kwla uka like suanfuɛ’n naan w’a kunndɛ kɛ ɔ́ bó jasin fɛ’n i bolɛ bo-ɔ? (Matie 10:27)
18 Zezi seli i sɔnnzɔnfuɛ’m be kɛ be bo jasin fɛ’n kle sran mun. (An kanngan Matie 10:27 nun.) Sɛ sran nga a kle i Biblu’n nun like’n, ɔ bo jasin fɛ’n i bolɛ bo ndɛ nun’n, i sɔ’n úkɛ i ndɛndɛ naan w’a fɛ i wla w’a guɛ i Zoova su. ?Wafa sɛ yɛ a kwla ukɛ i naan w’a kunndɛ kɛ ɔ́ bó jasin fɛ’n i bolɛ bo-ɔ? Sɛ ɔ fata kɛ asɔnun’n bo jasin fɛ ngunmin kun blɛ wie nun’n, wlɛ i fanngan naan ɔ bu like ng’ɔ fata kɛ ɔ yo naan w’a kaci jasin bofuɛ’n i akunndan. Sa nga ti yɛ sɛ ɔ bo jasin fɛ’n i bolɛ bo blɛ kɛ ngalɛ’n sa nun’n, i sɔ’n yó pɔpɔ mɛ́n i’n, yiyi nun kle i. Like kun ekun m’ɔ kwla ɲan su ye dan’n, yɛle junman nga e di i lemɔcuɛ afiɛn’n nun aɲia’m be bo’n. Ɔ kwla ukɛ i naan w’a si wafa ng’ɔ kwla yiyi Biblu’n nun ndɛ’n nun w’a kle i wiengu mun’n.
KLE I KƐ A LAFI I SU
19. (1) ?Wafa sɛ yɛ Zezi kleli kɛ ɔ lafi i sɔnnzɔnfuɛ’m be su-ɔ? (2) ?Wafa sɛ yɛ e kwla niɛn i ajalɛ’n su-ɔ?
19 Kwlaa naan Zezi w’a wɔ ɲanmiɛn su’n, ɔ seli i sɔnnzɔnfuɛ’m be kɛ cɛn wie lele’n be nin i bé trán likawlɛ. B’a wunmɛn i wlɛ kɛ ɲanmiɛn su lɔ kɔlɛ i ndɛ yɛ ɔ su kan-ɔn. Sanngɛ nán ndɛ nga i sɔnnzɔnfuɛ’m be wunman be wlɛ’n, i su yɛ ɔ fɛli i ɲin sieli-ɔ. Nantilɛ mɔ be nin i nantili klanman’n, yɛ ɔ yoli i cinnjin-ɔn. (Zan 14:1-5, 8) Ɔ si kɛ, kɛ ɔ ko yo naan b’a wun ndɛ wie’m be wlɛ’n, ɔ́ fá blɛ kan. I wie yɛle ɲanmiɛn su lɔ kɔlɛ’n. (Zan 16:12) Maan e kusu e kle be nga e kle be Biblu’n nun like’n be kɛ e lafi be su, naan e si kɛ be kunndɛ kɛ Zoova i klun jɔ be wun.
Sɛ sran nga a kle i Biblu’n nun like’n, ɔ bo jasin fɛ’n i bolɛ bo ndɛ nun’n, i sɔ’n úkɛ i ndɛndɛ naan w’a fɛ i wla w’a guɛ i Zoova su.
20. ?Wafa sɛ yɛ aniaan bla kun m’ɔ tran Malawi’n, ɔ kleli kɛ ɔ lafi sran ng’ɔ kle i Biblu’n nun like’n su-ɔ?
20 Maan e lafi su kɛ be nga e kle be Biblu’n nun like’n, be kunndɛ kɛ bé yó sa ng’ɔ ti kpa’n. Maan e kan sa kun m’ɔ juli aniaan bla kun m’ɔ tran Malawi mɔ be flɛ i kɛ Cifundo’n i ndɛ. Ɔ kle katoliki bla kun mɔ be flɛ i Alinafe’n i Biblu’n nun like fluwa A kwla di aklunjɔɛ tititi! nun. Cɛn kun’n, kɛ be wieli ndɛ ng’ɔ o like suanlɛ 14 nun’n i su yalɛ koko’n, ɔ usɛli i kɛ wafa sɛ yɛ ɔ bu ninnge nga be sɛli be mɔ sran wie’m be fa su Ɲanmiɛn’n niɔn. Alinafe tɛli i su ya su kɛ: “Ngaliɛ’n, ɔ o sran kun bɔbɔ sa nun!” Aniaan bla Cifundo seli i wun kɛ Alinafe su kunndɛman kɛ ɔ́ súan Biblu’n nun like kun. Sanngɛ ɔ trɛli i awlɛn kleli i Biblu’n nun like titi. Ɔ lafili su kɛ, kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n ɔ́ wún ndɛ sɔ’n i wlɛ. Kɛ anglo nɲɔn kun sinnin’n, aniaan bla Cifundo fali kosan kun m’ɔ o like suanlɛ 34 nun’n usɛli i. Ɔ usɛli i kɛ: “?Wafa sɛ yɛ like nga a suɛnnin i Zoova su’n ɔ ukali wɔ-ɔ?” Wafa nga Alinafe tɛli su’n, aniaan bla’n kɛnnin i ndɛ. Ɔ seli kɛ: “Ɔ kannin ninnge kpanngban be ndɛ. Ninnge nga be yo i ɲɛnmɛn’n, i kun yɛle kɛ Zoova i Lalofuɛ’m be yoman ninnge nga Biblu’n bu be fɔ’n.” Kɛ ɔ yoli sɔ’n, w’a cɛman, Alinafe w’a faman ninnge nga sran’m be sɛ be’n w’a suman Ɲanmiɛn kun. Kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, be yoli i batɛmun.
21. ?Wafa sɛ yɛ e kwla uka like suanfuɛ’n naan w’a fa ajalɛ kɛ ɔ́ sú Zoova-ɔ?
21 Zoova yɛ ɔ yo maan ‘like yo kpa-ɔ.’ Kannzɛ ɔ ti sɔ’n, sanngɛ ɔ le e liɛ nga e kwla yo naan sran nga e kle i Biblu’n nun like’n w’a wɔ i ɲrun’n. (1 Kor. 3:7) I lɛ nun’n, nán like nga Zoova kunndɛ kɛ ɔ yo’n, i ngunmin yɛ ɔ fata kɛ e kle i-ɔ. Sanngɛ maan e ukɛ i wie naan ɔ klo Zoova tankaan kpa, naan Zoova i sulɛ’n yo i cinnjin tra like kwlaa. Asa’n, maan e ukɛ i naan ɔ wun kɛ, kɛ sa’m be tɔ i su’n, ɔ fata kɛ ɔ fɛ i wla’n gua Zoova su. Yɛ maan e kle kɛ e lafi i su. I sɔ’n úkɛ i naan w’a lafi su kɛ ɔ kwla nanti Zoova i mmla’m be su. Ɔ maan ɔ́ kwlá fá ajalɛ kɛ ɔ́ sú i wie.
JUE 55 Nán an sro be!
a Kɛ Nikodɛmun ko wunnin Zezi wun mɔ afuɛ nɲɔn nin sin fá sin’n, nn Nikodɛmun te o Zifu’m be jɔlɛ difuɛ dandan’m be nun. (Zan 7:45-52) Fluwa kun seli kɛ, kɛ Zezi wuli’n yɛ Nikodɛmun kacili i sɔnnzɔnfuɛ-ɔ.—Zan 19:38-40.
b FOTO NIN DESƐN’M BE SU NDƐ’N.: Piɛli nin i wiengu’m be yacili jue tralɛ, be suli Zezi su.
c FOTO’N I SU NDƐ’N: Aniaan bla kun su uka Biblu’n nun like suanfuɛ’n naan w’a kwla bo jasin fɛ’n.