Aɲia dan nga be yoli i afuɛ 1925 nun, Indianapolisi lɔ’n.
1925—I afuɛ ya kun yɛ
AFUƐ 1925, Zanvie 1 Sasafuɛ Tranwlɛ’n seli kɛ: “Klisifuɛ’m be ɲin o afuɛ 1925 i sin kpa.” Sanngɛ ɔ seli ekun kɛ: “Ɔ fataman kɛ Klisifuɛ’m be bu sa ng’ɔ kwla ju afuɛ sɔ’n nun’n i akunndan dan. Kɛ ɔ ko yo naan be ɲin w’a kpaman junman nga e Min’n fa mannin be’n i dilɛ’n su’n ti.” ?Sa benin mun yɛ Aniaan’m be buli i kɛ bé wá jú afuɛ 1925 nun-ɔn? ?Kannzɛ sa sɔ’m b’a juman’n, ngue yɛ ɔ ukali be naan b’a tu be klun b’a di e Min’n i junman’n titi-ɔ?
SA NGA BE ƝIN O I SIN’N W’A JUMAN
Afuɛ 1925 nun’n, Aniaan’m be buli i kɛ asiɛ’n wunmuan’n káci lika klanman. ?Ngue ti yɛ be buli i sɔ-ɔ? Aniaan bian kun mɔ be flɛ i Alibɛɛ Srodɛɛ’n, m’ɔ yoli Anuannzɛ’n i Ɲrun Dinfuɛ’m be nun kun’n, ɔ seli kɛ: “E buli i kɛ afuɛ 1925 nun’n, be nga be kpali be sieli be ngunmin’n be onga nga be te o asiɛ’n su wa’n bé kɔ́ ɲanmiɛn su bé kó dí famiɛn. Kpɛkun be nga be suli Ɲanmiɛn laa’n nun’n, kɛ Abraamun nin Davidi sa’n, bé cɛ́n nguan yɛ bé dí famiɛn asiɛ’n su wa.” Kɛ afuɛ sɔ’n sín’n, aniaan’m be wunnin kɛ sa sɔ’n w’a juman. I sɔ’n ti’n, be nun wie’m be sa sin bubuli be.—Ɲan. 13:12.
Kannzɛ aniaan wie’m be sa sin bubuli be’n, sanngɛ be nun sunman be tuli be klun be boli jasin fɛ’n titi. Be wunnin i wlɛ kɛ Zoova i ndɛ kanlɛ’n yɛ ɔ fata kɛ ɔ yo be cinnjin kpa-ɔ. Maan e fa e ɲin e sie i like kun mɔ be yoli naan sran kaka b’a kwla si ndɛ nanwlɛ’n i su.
BE WA KPLANNIN ALADIO SUA WIE MUN
Afuɛ 1924 nun’n, Aniaan’m be kplannin aladio sua kun, yɛ sran kaka be tieli Ɲanmiɛn ndɛ mɔ be kɛn i aladio sɔ’n nun’n. I sɔ’n ti’n, afuɛ 1925 nun’n, be wa kplannin aladio sua dan kun ekun. Be kplannin aladio sua sɔ’n Etazinin i asa nga be flɛ i Ilinua’n i su. Be flɛli aladio sua sɔ’n kɛ WƆƆDU. Aniaan nga be kplannin aladio sua’n, be nun kun o lɛ’n be flɛ i Rafu Leflɛɛ. Ɔ seli kɛ: “Ayrɛ blɛ’n nun’n, sran mɔ be tran mmua kpa bɔbɔ’n, be tie Ɲanmiɛn ndɛ’n aladio sɔ’n nun.” I wie yɛle kɛ awlobo kun liɛ’n, be tran nvle nga be flɛ i Alaska’n i nun. Be tranwlɛ’n nin aladio sua’n i afiɛn ti nun kilo 5.000 tra su. Sanngɛ be kwla tieli Ɲanmiɛn ndɛ’n aladio sɔ’n nun. I sin’n, be klɛli aniaan nga be di junman aladio sua’n nun’n be fluwa be lali be ase. Afin Ɲanmiɛn ndɛ nga be tieli’n, ɔ wlali be fanngan kpa.
Bɛ su: Ilinua lɔ aladio sua’n i antɛnin mun.
Fama su: Rafu Leflɛ su di junman aladio sua’n nun.
Afuɛ 1925, Desanblu 1 Sasafuɛ Tranwlɛ’n kannin like nga be ti yɛ be nga be o mmuammua kpa bɔbɔ’n be kwla tieli aladio sɔ’n i ndɛ. Ɔ seli kɛ: “Etazinin wa aladio nga be kɔ mmua kpa’n, be nun kun yɛle aladio sɔ’n. Be nga be tran Etazinin i tiwatiwa’m be su’n nin be nga be tran Kiba’n ɔ nin be nga be tran Alaska i lika mmuammua’m be nun bɔbɔ’n, be kwla tie Ɲanmiɛn ndɛ’n aladio’n nun. Be nga be nin-a timan ndɛ nanwlɛ’n le’n, aladio sua sɔ’n ti’n be nun sunman be kwla tili.”
Zɔɔzu Naisi
Blɛ kunngba sɔ’n nun’n, Biblu’n nun Like Suanfuɛ’m be kunndɛli kɛ bé bó jasin fɛ’n aladio’n nun Kanada lɔ wie. Afuɛ 1924 nun’n, asɔnunfuɛ wie’m be kplannin aladio sua kun Kanada lɔ klɔ nga be flɛ i Sakatunun’n su. Klɔ sɔ’n wo Sakacewanin asa’n su. Ɔ ti aladio sua klikli nga asɔnunfuɛ’m be kplannin be Kanada lɔ’n be nun kun. Aladio sua sɔ’n ti kaan. Ɔ maan afuɛ 1925 nun’n, be waan bé kúnndɛ sua dan kun. I sɔ’n ti’n, anuannzɛ’n toli aladio sua sɔ’n. Kpɛkun ɔ fɛli i nun ninnge mun ɔli Sakatunun lɔ sua kun mɔ anuannzɛ’n toli kpɛkun ɔ siesieli i ye’n i nun. Sua sɔ’n ti anɔ yiwlɛ laa.
Aladio sɔ’n ti’n, be nga be tran Sakacewanin asa’n i klɔ kanngan’m be su’n be nun sunman be kwla tili jasin fɛ’n. Ndɛ nga bla kun m’ɔ suan Graamun’n, ɔ tieli i aladio sɔ’n nun’n ti’n, ɔ klɛli aniaan’m be fluwa naan be blɛ i fluwa kun. Aniaan bian Zɔɔzu Naisi m’ɔ wunnin sa sɔ’n nun’n, ɔ seli kɛ: “Ndɛ nga bla’n kannin’n kle kɛ ɔ mian ukalɛ wun dan. I sɔ’n ti’n, e fali fluwa Étude des Écritures i wunmuan’n e ko mɛnnin i ndɛndɛ.” I sin’n, bla sɔ’n boli jasin fɛ’n ɔli mmua kpa.
E WA WUNNIN NDƐ CINNJIN WIE’M BE WLƐ
Afuɛ 1925, Marsi 1 Sasafuɛ Tranwlɛ’n i like suanlɛ kuna nun’n, anuannzɛ’n yiyili ndɛ cinnjin kun nun. Aniaan’m be si kɛ Satan le anuannzɛ kun. Mmusu mun, nin Ɲanmiɛn sulɛ wafa nga be timan su’n, nin mɛn siefuɛ mun, nin aata difuɛ dandan mun yɛ be o anuannzɛ sɔ’n nun-ɔn. Sanngɛ like suanlɛ sɔ’n nun’n, “junman difuɛ nanwlɛfuɛ m’ɔ si ngwlɛlɛ’n” kleli aniaan’m be kɛ Zoova kusu le i anuannzɛ liɛ. Ɔ kleli be kɛ anuannzɛ sɔ’n timan kɛ Satan liɛ’n sa, yɛ ɔ nin Satan i anuannzɛ’n be kun. (Mat. 24:45) Asa’n, junman difuɛ nanwlɛfuɛ’n kleli kɛ be takali Ɲanmiɛn Sielɛ’n afuɛ 1914 nun, naan afuɛ sɔ’n nun’n kɛ ‘alɛ tɔli ɲanmiɛn su lɔ’n’ be kannin Satan nin i mmusu’m be bo guali be asiɛ’n su wa.—Ngl. 12:7-9.
Ndɛ uflɛ sɔ’n i su falɛ’n w’a yoman pɔpɔ w’a manman aniaan wie mun. Kɛ mɔ anuannzɛ’n dun mmua wunnin i sɔ liɛ’n i wlɛ’n ti’n, like suanlɛ sɔ’n nun’n ɔ seli kɛ: “Sɛ ndɛ sɔ’n i su falɛ’n ti kekle man be nga be kanngan Sasafuɛ Tranwlɛ’n nun’n, maan be tra be awlɛn be minndɛ e Min’n. Yɛ be mian be ɲin be su i kpa titi.”
Be flɛ atin bofuɛ kun m’ɔ fin Angle’n kɛ Tɔmun Ere. Ɔ kannin wafa nga aniaan sunman be sɔli ndɛ uflɛuflɛ sɔ’n nun’n i ndɛ seli kɛ: “Wafa nga be yiyili ndɛ ng’ɔ o Sa Nglo Yilɛ ndɛ tre 12 nun’n, ɔ yoli aniaan’m be fɛ dan. Kɛ e wa wunnin i wlɛ kɛ b’a taka Ɲanmiɛn Sielɛ’n ɲanmiɛn su lɔ’n, e wun bliblili e jasin fɛ bolɛ’n nun kpa siɛn’n. E kunndɛli kɛ é bó jasin fɛ’n i kpa trá laa’n. Asa’n, ɔ ukali e maan e wunnin i wlɛ kɛ Zoova su wa yo ninnge ɲɛnmɛn wie mun mɛn i sufuɛ mun.”
BE WUNNIN I WLƐ KƐ Ɔ FATA KƐ BE KAN ZOOVA I NDƐ
Andɛ’n, Zoova i Lalofuɛ’m be ta ndɛ ng’ɔ o Ezai 43:10 nun’n i kan kpa. Ndɛ mma sɔ’n se kɛ: “Zoova waan: ‘Amun ti min lalofuɛ, ɛɛn-ɛn, min sufuɛ mɔ n kpɛli i’n.’” Ka naan afuɛ 1925 w’a ju’n, e taman ndɛ mma sɔ’n i su bo e fluwa’m be nun. Sanngɛ afuɛ 1925 nun’n, be yiyili Ezai 43:10, 12 be nun Sasafuɛ Tranwlɛ’n lele 11 nun.
Afuɛ 1925 Utu nun’n, aniaan’m be yoli aɲia dan kun Indianapolisi lɔ. Aɲia sɔ’n i siesielɛ fluwa’n su’n, ndɛ kun mɔ aniaan bian Zozɛfu Ritɛɛfɔɔdu kannin’n, ɔ klɛ su. Ɔ seli kɛ: “E bali aɲia nga bo naan e Min’n wla e fanngan. I liɛ’n, kɛ é wá sá e sin e klɔ’m be su’n, é kɛ́n i ndɛ juejue su trá laa’n.” Aɲia’n dili cɛn ba mɔcuɛ. Be wlali aniaan’m be fanngan kɛ blɛ kwlaa nga be ɲɛn i wun atin’n, maan be kan Zoova i ndɛ.
Utu i le 29 su m’ɔ ti Fue cɛn’n, aniaan bian Ritɛɛfɔdu ijɔli nzra nunb aɲia sɔ’n i bo. Ɔ fali aniaan’m be ɲin sieli i like nga ti yɛ ɔ ti cinnjin kɛ e bo jasin fɛ’n su. Ɔ seli kɛ: “Zoova seli i sufuɛ’m be kɛ: ‘Amun ti min lalofuɛ. Yɛ n kusu n ti amun Ɲanmiɛn.’ Ɔ seli be ekun kɛ be kle nvlefuɛ’m be atin. Asiɛ nga su’n, sɛ nán Ɲanmiɛn i sufuɛ mɔ i wawɛ’n wo be su mɔ be ti i lalofuɛ’n, sran uflɛ fi kwlá kleman sran mun Ɲanmiɛn i atin’n.”—Eza. 43:12; 62:10.
Fluwa nɲa Message d’espérance.
Kɛ aniaan bian Ritɛɛfɔdu wieli ijɔ’n, ɔ kanngannin fluwa nɲa kun nun. Be klɛli fluwa nɲa sɔ’n su kɛ “Message d’espérance.” Fluwa’n i nun ndɛ’n kle kɛ Ɲanmiɛn Sielɛ’n yɛ ɔ́ yó maan “klɔ sran’m bé ɲán fɔundi, nin alaje, nin aunkpinndiɛ, nin aklunjɔɛ ɔ nin nguan m’ɔ wieman le’n niɔn.” Kɛ aniaan bian Ritɛɛfɔdu wieli nun kanngan’n, nzrafuɛ’m be kwlaa be kleli kɛ be lafi ndɛ sɔ’n su. I sin’n, be kacili fluwa sɔ’n i nun ndɛ’n aniɛn kpanngban nun kpɛkun be yili i kaka kpa. Asa’n, be fali fluwa miliɔn kɔe 40 mannin sran mun.
Aniaan’m b’a kaman lɛ b’a faman dunman Zoova i Lalofuɛ’n. Sanngɛ kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n be wa wunnin i wlɛ weiin kɛ ɔ fata kɛ be yo Zoova i Lalofuɛ.
BE NGA ƝANMIƐN NDƐ’N LO BE’N BE OSU NIANLƐ
Kɛ aniaan’m be nuan úka su mɛn wunmuan’n nun kɔ́’n, anuannzɛ’n wlali be fanngan kɛ be ko nian be nga Ɲanmiɛn ndɛ’n lo be’n be osu. Kɛ be fali fluwa nɲa Message d’espérance be mannin sran mun’n, i sin’n fluwa Bulletinc i nun’n, be seli kɛ: “Amun ko nian be nga an yacili fluwa Message d’espérance be sa nun’n be osu.”
Fluwa Bulletin ng’ɔ fiteli afuɛ 1925 Zanvie nun’n i nun’n, be boli ndɛ kun mɔ aniaan kun m’ɔ tran Tɛkzasi lɔ’n ɔ kannin’n su. Ɔ seli kɛ: “Kɛ e sa sin e ko nian be nga e dun mmua boli jasin fɛ’n e kleli be’n be osu’n, wafa nga i bo’n gua’n ɔ bo e nuan. I wie yɛle kɛ e asa’n su wa klɔ kaan kun su’n, afuɛ blu nga be sinnin lɛ’n nun’n aniaan’m be boli lɔ jasin fɛ kpɛ nnun. Koko nun wa’n, aniaan bla kun m’ɔ suan Ɛndrisi’n ɔ nin min manmin be ko niannin lɔfuɛ’m be osu. Fluwa nga be fa mannin lɔfuɛ mun’n, be nin-a manman fluwa kaka kɛ ngalɛ’n sa le jasin fɛ bolɛ’n nun.”
Blɛ kunngba sɔ’n nun’n, atin bofuɛ kun m’ɔ tran Panama’n ɔ seli kɛ: “Be nga kɛ ń bó jasin fɛ’n b’a sɔman min nun’n, kɛ ń kó nían be osu kpɛ kun annzɛ kpɛ nɲɔn’n, be sɔ min nun. Afuɛ ng’ɔ sinnin lɛ nun’n, junman nga n dili’n i dan lika yɛle sran’m be osu nianlɛ. Yɛ be nun sunman be sɔli min nun klanman.”
LIKE NGA BE FALI BE ƝIN SIELI SU’N
Kɛ ɔ ka kan afuɛ 1925 wíe’n, aniaan bian Ritɛɛfɔdu klɛli fluwa ko mannin atin bofuɛ’m be kwlaa. Ɔ kannin junman nga be dili i afuɛ sɔ’n nun’n i ndɛ. Kpɛkun ɔ kannin like ng’ɔ fata kɛ be fa be ɲin sie su afuɛ 1926 nun’n i ndɛ wie. Ɔ seli kɛ: “Afuɛ ng’ɔ sinnin lɛ nun’n, amun fɔnvɔli sran sunman mɔ be wla w’a bo be wun’n. Junman sɔ’n kusu mannin amun aklunjɔɛ dan. Afuɛ ng’ɔ́ bá lɔ’n nun’n, maan amun fua kpa kɛ amún kán Ɲanmiɛn nin i Sielɛ’n ɔ nin be nga be ti Ɲanmiɛn i sufuɛ kpa mun’n be ndɛ. Maan e kwlaa e bo yo kun e bo e Ɲanmiɛn’n nin e Famiɛn’n be su ndɛ’n i jɔ.”
Kɛ afuɛ 1925 wá wíe’n, aniaan’m be kunndɛli kɛ bé kplán sua wie mun ekun naan Betɛli ng’ɔ o Bluklinin lɔ’n ɔ yo dan. Afuɛ 1926 nun’n, be wa boli Ɲanmiɛn sulɛ sua kpanngban be kplanlɛ bo. Kɛ ɔ fɛ i laa lele mɔ afuɛ sɔ’n fá jú’n, be nin-a kplanman sua kaka kɛ ngalɛ’n sa le.
Be su kplan sua wie mun Betɛli ng’ɔ o Bluklinin lɔ’n i nun, afuɛ 1926 nun.
a La naissance de la nation.
b I nzra nun ijɔlɛ sɔ’n i flɛlɛ’n yɛ: “Un appel à l’action.”
c Andɛ’n be flɛ i kɛ Klisifuɛ mun nin be junman’n aɲia fluwa.