Biblu’n kwla uka sran kun m’ɔ kunndɛ kɛ ɔ́ kún i wun’n

Ndɛ nga Biblu’n kan’n

Biblu’n fin Ɲanmiɛn. Ɔ se kɛ ‘Ɲanmiɛn fɔnvɔ be nga be wla w’a bo’n.’ (2 Korɛntifuɛ Mun 7:6) Biblu’n timan dɔɔtrɔ fluwa mɔ be yili i be nga be ti nun w’a sanngan’n be liɛ. Sanngɛ ɔ ukali sran kpanngban mɔ be kunndɛ kɛ bé kún be wun’n naan b’a yaci akunndan sɔ’n i bulɛ. I nun ndɛ’n kwla uka wɔ wie.

• ?Afɔtuɛ benin yɛ Biblu’n man sran kun m’ɔ kunndɛ kɛ ɔ́ kún i wun’n niɔn?

• ?Biblu’n kan sran wie mɔ be kunndɛli kɛ bé wú’n be ndɛ?

• ?Biblu’n nun ndɛ mma benin yɛ be kwla uka sran kun m’ɔ kunndɛ kɛ ɔ́ kún i wun’n niɔn?

• ?Sɛ ɔ janvuɛ kun se ɔ kɛ ɔ kunndɛ kɛ ɔ́ kún i wun’n, ngue yɛ á yó-ɔ?

• ?Sɛ laa’n a kunndɛli kɛ á kún ɔ wun’n ɔ fata kɛ ɔ akunndan’n bu ɔ fɔ?

?Afɔtuɛ benin yɛ Biblu’n man sran kun m’ɔ kunndɛ kɛ ɔ́ kún i wun’n niɔn?

• ● Kan wafa nga ɔ wun yo wɔ’n i ndɛ kle sran.

  Biblu’n se kɛ: “Janvuɛ kpa’n, ɔ kle kɛ ɔ klo sran blɛ kwlaa nun, yɛ kɛ lika’n jran ɔ su’n, ɔ kaci ɔ niaan.”—Ɲanndra Mun 17:17.

  Ndɛ sɔ’n kle kɛ: Kɛ sa wie ti’n e akunndan sanngan’n ɔ ti cinnjin kɛ e man e wiengu’m be atin naan be uka e.

  Sɛ a boman sa sɔ’n su kleman sran’n ɔ́ yó kɛ trɔ nɔnninnɔnnin wie yɛ ɔ su tin ɔ su sa. Sanngɛ sɛ a bo su kle sran’n, i sɔ’n yó maan ɔ su tinman ɔ su dan kun, kpɛkun á kwlá bu akunndan uflɛ.

  

  Yo nga nian: Bo su kle sran kun andɛ. A kwla bo su kle ɔ osufuɛ kun, annzɛ ɔ janvuɛ kun mɔ a lafi i su kpa’n. Asa’n wafa nga ɔ wun yo wɔ’n a kwla klɛ i fluwa su.

• ● Kɔ dɔɔtrɔ.

  Biblu’n se kɛ: “Be nga be ti juejue’n be mianman ayre yofuɛ wun, sanngɛ be nga be kpinndinman’n, be yɛ be miɛn i wun-ɔn.”—Matie 9:12.

  Ndɛ sɔ’n kle kɛ: Kɛ sran kun kpinndinman’n ɔ fata kɛ ɔ wɔ dɔɔtrɔ.

  Kɛ sran kun kunndɛ kɛ ɔ́ kún i wun’n, atrɛkpa’n i ti nun su sanngan ti-ɔ. Ɔ fataman kɛ ɲannzuɛn kun i sɔfuɛ’n. Ɔ ti kɛ tukpacɛ kwlaa sa. Sran nga i ti nun su sanngan’n be kwla yo i ayre.

  Yo nga nian: Bo su ndɛnndɛ kle dɔɔtrɔfuɛ kun m’ɔ kwla uka wɔ’n.

• ● Nán ɔ wla fi su kɛ ɔ ndɛ lo Ɲanmiɛn.

  Biblu’n se kɛ: “Be yo ndrofia nnun atɛ sika mma kanngan nɲɔn. ?Nɛ́n i-ɔ? Ɔ nin i sɔ ngba’n, Ɲanmiɛn i wla fiman be nun kun sa bɔbɔ su. […] Amun ti kpa tra ndrofia kpanngban.”—Liki 12:6, 7.

  Ndɛ sɔ’n kle kɛ: Ɔ ndɛ lo Ɲanmiɛn.

  Wie liɛ’n ɔ kwla yo ɔ kɛ ɔ ngunmin yɛ a o sa, sanngɛ Ɲanmiɛn wun sa ng’ɔ o ɔ su’n i wlɛ. Kannzɛ ɔ ɲin w’a tu nguan’n su bɔbɔ’n, sanngɛ ɔ ndɛ lo i. Jue Mun 51:17 se kɛ “sran nga i awlɛn w’a kpɔtɔ i klun’n, mɔ i akunndan w’a sanngan’n, [Ɲanmiɛn] su yimɛn i blo.” Ɲanmiɛn kunndɛ kɛ a ka nguan nun, afin ɔ klo wɔ.

  Yo nga nian: Fa ɔ ɲin sie i Biblu’n nun ndɛ nga be kle kɛ Ɲanmiɛn klo wɔ’n be su. I wie yɛle ndɛ ng’ɔ o fluwa An fa amun wun mantan Zoova i ndɛ tre 24 nun’n.

• ● Srɛ Ɲanmiɛn.

  Biblu’n se kɛ: “An fa amun su sa’n kwlaa wlɛ i Ɲanmiɛn sa nun, afin amun ndɛ lo i.”—1 Piɛli 5:7.

  Ndɛ sɔ’n kle kɛ: Ɲanmiɛn kunndɛ kɛ a kan ɔ klun ndɛ’n kwlaa kle i.

  Ɔ kwla man ɔ aunjɔɛ, ɔ nin wunmiɛn naan ɔ wla w’a gua ase. (Filipufuɛ Mun 4:6, 7, 13) Be nga be tu be klun be srɛ Ɲanmiɛn kɛ ɔ uka be’n, kɛ ɔ nian be lika kɛ ngalɛ’n sa.—Jue Mun 55:22.

  

  Yo nga nian: Srɛ Ɲanmiɛn andɛ. Kɛ á srɛ́’n bo i dunman Zoova’n, kpɛkun kan wafa nga ɔ wun yo wɔ’n i ndɛ kle i. (Jue Mun 83:18) Srɛ i kɛ ɔ uka wɔ naan w’a kwla jran kekle.

• ● Bu like nga Ɲanmiɛn wá yó man e’n i akunndan.

  Biblu’n se kɛ: “Like sɔ mɔ e wla o su’n, ɔ tra e ase kɛ mmeli’n i blalɛ’n fa trɛ i ase’n sa naan e ɲan nguan. Ɔ yo maan e jran kekle kpa, yɛ e akunndan’n yoman nɲɔnnɲɔn.”—Ebre Mun 6:19.

  Ndɛ sɔ’n kle kɛ: Akunndan nga a bu’n ɔ kwla yo kɛ mmeli kun m’ɔ aunmuan’n fɛ i kɔ wa kɔ wa’n sa, sanngɛ like nga e wla o su’n ɔ kwla uka wɔ naan ɔ akunndan’n w’a yoman nɲɔnnɲɔn kun.

  Like nga e wla o su’n ɔ timan ato ndɛ. Ɔ́ jú sakpa. Afin Ɲanmiɛn seli kɛ ɔ́ wá yó maan ɲrɛnnɛn’n su tranman lɛ kun.—Sa Nglo Yilɛ 21:4.

  Yo nga nian: Kanngan fluwa Jasin fɛ kpa kun fin Ɲanmiɛn! i like suanlɛ’n 5 nun naan w’a si like nga Ɲanmiɛn wá yó’n i su ndɛ wie mun ekun.

• ● Yo like kun mɔ a klo i kpa’n.

  Biblu’n se kɛ: “Be klun m’ɔ ti jɔwa’n ɔ ti ayre kpa.”—Ɲanndra Mun 17:22.

  Ndɛ sɔ’n kle kɛ: Kɛ a yo like kun mɔ a klo i kpa’n i sɔ’n yo maan a wun ɔ wun fɛ tra laa’n.

  

  Yo nga nian: Yo like kun mɔ ɔ bɔbɔ a si kɛ a klo i yolɛ kpa’n. A kwla tie miziki annzɛ a kanngan fluwa wie m’ɔ kwla wla ɔ fanngan kpa’n nun, annzɛ a kwla yo ninnge uflɛ wie mun yiyi ɔ ɲin su. Sɛ a yo ninnge wie mun man ɔ wiengu mun’n, kannzɛ ninnge sɔ’m be ti kaan sɛ’n, á dí aklunjɔɛ.—Sa Nga Be Yoli’n 20:35.

• ● Nian ɔ wun lika.

  Biblu’n se kɛ: “Be wun kpinngbinlɛ’n ɔ yo sa ye kan.”—1 Timote 4:8.

  Ndɛ sɔ’n kle kɛ: Kɛ e kpinngbin e wun’n, mɔ e lafi kpa’n mɔ e di aliɛ kpa’n e ɲan su ye.

  Yo nga nian: Ko tinngɛtinngɛ ɔ ja nun kan miniti 15 kun.

• ● Nán ɔ wla fi su kɛ wafa nga sran kun i wun yo i’n ɔ kwla kaci.

  Biblu’n se kɛ: “Amun siman sa ng’ɔ́ ɲán amun ainman’n”—Zaki 4:14.

  Ndɛ sɔ’n kle kɛ: Kannzɛ sa kun kle ɔ yalɛ sɛ bɔbɔ’n, sanngɛ ɔ́ wíe cɛn kun.

  Kannzɛ sa ng’ɔ o ɔ su’n kle ɔ yalɛ sɛ’n, kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n ɔ kwla kaci. Ɔ maan bu ninnge nga be kwla uka wɔ naan w’a jran kekle’n be akunndan. (2 Korɛntifuɛ Mun 4:8) Ɔ su sa’m be liɛ’n be kwla kaci, sanngɛ sɛ a kun ɔ wun’n ɔ́ yó tɛ dan.

  Yo nga nian: Kanngan Biblu’n nun sran nga be wla boli be wun dan ti’n be kunndɛli kɛ bé wú’n be su ndɛ’n nun. Wafa nga be su sa’n wa kacili’n bu i akunndan. Wie liɛ bɔbɔ’n be sunnzunman kɛ be su’n sa’n káci, kpɛkun ɔ wa kacili. Maan e kan be nun wie’m be ndɛ.

?Biblu’n kan sran wie mɔ be kunndɛli kɛ bé wú’n be ndɛ?

Ɛɛn. Biblu’n kan sran wie mɔ be kunndɛli kɛ bé wú’n be ndɛ. Ɲanmiɛn w’a ijɔman be, ɔ ukali be. Ɔ kwla uka wɔ sɔ wie.

Eli

• ● ?Wan yɛle Eli? Eli ti Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ yakpafuɛ kun. Sanngɛ kɛ sran kwlaa sa’n, blɛ wie nun’n i sa sin bubuli i. Zaki 5:17 se kɛ: “Eli ti sran kɛ e sa.”

• ● ?Ngue ti yɛ ɔ kunndɛli kɛ ɔ́ wú-ɔ? Blɛ wie nun’n srɛ kunnin i, ɔ yoli i kɛ i ngunmin yɛ ɔ o naan ɔ nunman sran nun sa. Ɔ maan ɔ seli kɛ: “Zoova, fa min nguan’n siɛn’n.”—1 Famiɛn Mun 19:4.

• ● ?Ngue yɛ ɔ ukɛli i-ɔ? Eli kɛnnin i klun ndɛ kleli Ɲanmiɛn. ?Wafa sɛ yɛ Ɲanmiɛn ukɛli i-ɔ? Ɲanmiɛn kleli i kɛ i ndɛ lo i, yɛ ɔ yili i tinmin’n i nglo kleli i. Ɔ kleli i kɛ ɔ kwla fɛ i di junman titi, yɛ ɔ mɛnnin i ukafuɛ kpa kun. Yɛle Elize.

• ▸ Kanngan Eli i su ndɛ’n nun: 1 Famiɛn Mun 19:2-18.

Zɔbu

• ● ?Wan yɛle Zɔbu? Zɔbu ti aɲanbeunfuɛ, ɔ le bla nin ba, yɛ ɔ su Ɲanmiɛn kpa.

• ● ?Ngue ti yɛ ɔ kunndɛli kɛ ɔ́ wú-ɔ? Sa kpanngban be ka lɛ be tɔli Zɔbu su. I ninnge’m be kwlaa be fili i sa. I mma’m be wuli. Tukpacɛ tɛ wie tɔli i su. Kpɛkun be tɔnnin i suɛn kɛ i bɔbɔ ti yɛ maan sa sɔ’m be tɔli i su-ɔ. Zɔbu seli kɛ: “Min nguan’n w’a bɔn min bue nun. N kloman kɛ ń ká nguan nun kun.”—Zɔbu 7:16.

• ● ?Ngue yɛ ɔ ukɛli i-ɔ? Zɔbu srɛli Ɲanmiɛn, yɛ ɔ kɛnnin i klun ndɛ kleli i wiengu mun. (Zɔbu 10:1-3) I janvuɛ kun m’ɔ si aunnvɔɛ’n ɔ yoli maan ɔ kacili akunndan ng’ɔ bu’n. Yɛ ng’ɔ ukɛli i kpa’n yɛle kɛ ɔ sɔli ukalɛ nga Ɲanmiɛn ukɛli i’n nun.

• ▸ Kanngan Zɔbu i su ndɛ’n nun: Zɔbu 1:1-3, 13-22; 2:7; 3:1-13; 36:1-7; 38:1-3; 42:1, 2, 10-13.

Moizi

• ● ?Wan yɛle Moizi? Laa’n Moizi yɛ ɔ dun Izraɛlifuɛ’m be ɲrun mma-ɔ, yɛ ɔ ti Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ.

• ● ?Ngue ti yɛ ɔ kunndɛli kɛ ɔ́ wú-ɔ? Moizi i su junman’n sɔnnin, be kɛnnin i ndɛ tɛtɛ kpɛ sunman, yɛ afɛ’n tinnin i su. Ɔ maan ɔ kpan seli Ɲanmiɛn kɛ: “Sɛ a ko yo sɔ’n, nn kpɛ i kpo kun min.”—Kalɛ 11:11, 15.

• ● ?Ngue yɛ ɔ ukɛli i-ɔ? Moizi kannin wafa nga i wun yo i’n i ndɛ kleli Ɲanmiɛn. Ɲanmiɛn ukali Moizi naan i su junman’n w’a tinmɛn i su dan, yɛ i wla guali ase.

• ▸ Kanngan Mozi i su ndɛ’n nun: Kalɛ 11:4-6, 10-17.