Zoova yɛ ɔ fata kɛ e kwlaa e mɛnmɛn i ɔ
“An manman Anannganman!”—JUE MUN 111:1.
1, 2. ?Ngue like yɛ be nga be klɛli Jue Mun fluwa’n, be yia sran mun kɛ be yo ɔ?
“ALELUYA!” Be nga be tɔn be wun suɛn kɛ be ti Klistfuɛ’n, be kan ndɛ sɔ’n titi be asɔnun’m be nun. Cɛn kwlaa kɛ sran wie’m bé íjɔ’n, be fɛ i sɔ ndɛ’n be wla nun. Ndɛ kwlaa nga bé kán’n, be fa tɛ i bo. Sanngɛ be nga be si i bo kpa’n, b’a sɔnman. Kpɛkun, be nga be fɛ i sɔ ndɛ wla be ijɔlɛ nun’n, be nun sunman be aeliɛ’n saci Ɲanmiɛn dunman. (Tit 1:16) Fluwa kun m’ɔ tu Biblu’n nun ndɛ’m be bo’n se kɛ “‘Aleluya’ ti ndɛ mma kun mɔ be nga be klɛli Jue Mun be fa wlɛli i be jue kpanngban be nun, naan b’a yia sran ngba kɛ be nin be manman Zoova.” Biblu’n su like suanfuɛ sunman be waan “Aleluya” i bo’n yɛle kɛ “an manman Ya [mɔ yɛle] Zoova’n.”
2 Biblu Nyanmiɛn Ndɛ’n nun’n, be kacili ndɛ sɔ m’ɔ o Jue Mun 111:1 kɛ: “An manman Anannganman!” Ndɛ mma kunngba sɔ’n mɔ be kacili i Glɛki aniɛn’n nun’n, ɔ o Sa Nglo Yilɛ 19:1-6 nun kpɛ nnan. Kɛ be ko nunnun Ɲanmiɛn sulɛ wafa ng’ɔ timan su’n ko wie’n, yɛ bé bó sró kɛ ngalɛ’n sa ɔ. Kɛ sa sɔ’n ko ju’n, mɔ aɲinyiɛ su Ɲanmiɛn i sufuɛ kpafuɛ’m bé sé kɛ ‘’n,’ ɔ́ yó i kanwlɛ su siɛn’n.
Ninnge dandan ng’ɔ yoli be’n
3. ?Ngue ti yɛ e yia titi ɔ?
3 Ninnge nga ti yɛ ɔ nin i fata kɛ e kwlaa e manman Zoova’n, Jue 111 i klɛfuɛ’n fa e ɲin sie su. I ndɛ mma 1 se kɛ: “An manman Anannganman! Ń tú n klun ń yí Anannganman ayɛ i sufuɛ kpakpa’m bɔ b’a yia’n be afiɛn.” Andɛ’n, ndɛ kunngba sɔ’n yɛ Zoova i Lalofuɛ’m be kan ɔn. Maan ɔ yo e asɔnun aɲia’m be bo o, annzɛ e aɲia dandan’m be bo o, Zoova i manmanlɛ’n ti yɛ e yia titi ɔ.
4. ?Wafa sɛ yɛ sran’m be kwla kunndɛ Zoova i ninnge ng’ɔ yoli be’n mun ɔn?
4 “Sa nga Anannganman yo be’n be ti dandan. Be b’ɔ jɔ be klun’n, be kunndɛ sa sɔ mun tititi.” (Jue Mun 111:2) Maan e fa e ɲin e sie i ndɛ mma ‘be kunndɛ’n’ i su e nian. Sran nga “be bu Ɲanmiɛn i ninnge ng’ɔ yoli be mun i akunndan kpa mɔ be suɛn i su like kpa’n,” fluwa kun se kɛ be kwla fa ndɛ mma sɔ’n kan be ndɛ wie. Ninnge nga Zoova yili be’n be ti abonuan. Ɔ yili wia’n nin asiɛ’n ɔ nin anglo ba’n. Kun i junman liɛ’n suan kun liɛ’n i bo. Ɔ maan, asiɛ’n lo fɛfɛfɛ, kpɛkun lika’n kpaja. Asa ekun’n, lika’n cɛn kpɛkun ɔ san, kpɛkun e le wawa blɛ nin munngun blɛ. Asa kusu’n, jenvie’n i nun nzue’n ba nun yɛ ɔ kan ase.
5. ?Ngue yɛ ninnge mɔ sran’m be wa wunnin be wlɛ trali laa’n, ɔ yili i nglo ɔ?
5 Wafa nga wia’n nin i wun ninnge nga be mɛntɛn i’n, ɔ nin asiɛ’n be afiɛn’n ti nun’n, fluwa sifuɛ dandan’m be si i nun ndɛ kpa. Anglo ba’n i dan’n nin i nɔnnin’n ɔ ti sɛsɛsɛ. Ɔ maan, kɛ ɔ bo sin yia asiɛ’n, ɔ yo asiɛ’n i ye. Wafa nga ninnge sɔ’m be ti siesiewa sɛsɛsɛ’n, mɔ be di junman likawlɛ’n, ɔ yo maan e ɲan wawa blɛ nin munngun blɛ. Asa kusu’n, wafa nga ninnge kwlaa ng’ɔ yili be’n, be ti siesiewa i nuan su sɛsɛsɛ’n, ɔ kle kɛ sran kun yɛ ɔ yili be ɔ. Fluwa kun nun’n, fluwa sifuɛ dan kun seli kɛ: “Fluwa sifuɛ dandan’m be wa kacili be akunndan afuɛ 30 nga b’a sin koko yɛ’n nun. Like nga ti yɛ be yoli sɔ’n, e wun i sɔ liɛ’n i wlɛ. Afin be waan sɛ sran kun bu i kɛ nán Ɲanmiɛn yɛ ɔ yili nglo nin asiɛ’n, nn i sɔ sran liɛ’n tinnin. Kɛ é wún wafa nga asiɛ’n su ninnge’m be ti siesiewa sɛsɛsɛ é kɔ́’n, nn é wún i wlɛ kɛ sran ngwlɛlɛfuɛ kun yɛ ɔ yili i sɔ ninnge’n mun ɔn.”—“The Designed ‘Just So’ Universe.”
6. ?Kɛ e nian wafa nga Ɲanmiɛn yili sran’n, wafa sɛ yɛ e wun yo e ɔ?
6 Ninnge nga Ɲanmiɛn yoli be’n be nun dan kun yɛle wafa nga ɔ yili e’n. (Jue Mun 139:14) Kɛ Ɲanmiɛn yili sran mun’n, ɔ mannin be akunndan, nin wunnɛn ɔ nin sran’n i wun ninnge mun. Asa ekun’n, ɔ mannin be ngwlɛlɛ maan be kwla di junman. I wie yɛle ijɔlɛ’n, nin sa tilɛ’n, ɔ nin fluwa klɛlɛ’n nin i kannganlɛ’n. Sran kpanngban be le i sɔ ninnge mun wie. Amun kusu amun sran waka’n ti klanman. Nanwlɛ wafa nga Ɲanmiɛn fa yili e’n, ɔ nin ninnge nga e kwla yo’n, ɔ nin wafa nga e wun ninnge’m be kacikaci’n, i kwlaa sɔ’n ti abonuan. Sanngɛ nɛ́n i ngba ɔ. E ti nun miɛn’n maan e kwla bu akunndan, e ti sa, e wun ase, e ti nvan, sɛ like jɔ annzɛ ɔ lo’n e wun i wlɛ. I kwlaa ngalɛ’n, like nga fluwa sifuɛ dandan’m be kwla yoli’n ɔ tomɛn i. I kpa bɔbɔ’n, sɛ sran’m be kwla yoli ninnge wie mun’n, ɔ fin akunndan ɔ nin ninnge nga e kannin be ndɛ lɛ’n icra’n mɔ Ɲanmiɛn fa mannin be’n. Be nga be sa si ngwlɛlɛ mannzin yilɛ nun bɔbɔ’n, b’a kwlá yoman like kun mɔ i kpa nin i klanman’n ɔ ju e sa mma blu’m be nun ɔn. Maan e usa e wun kɛ: ‘?Ninnge nglanman nga sran’m be yo’n sɛ b’a faman be sa mma mɔ Ɲanmiɛn fa mannin be’n, be kwla di i sɔ junman’n?’
Sa dandan nga Zoova yo be’n ɔ nin i nzuɛn’n
7. ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e bu i kɛ Biblu’n ti ninnge kpakpa nga Ɲanmiɛn yoli be’n be nun kun ɔn?
7 Sa dandan nga Zoova yoli be’n, i wie ekun yɛle ninnge kpakpa nga ɔ yoli mannin klɔ sran mɔ Biblu’n kɛn i ndɛ’n. Wafa nga fluwa sɔ’n bɔbɔ’n i nun ndɛ’m be sansanman be wun’n, ɔ ti abonuan. Fluwa sɔ’n timan kɛ fluwa onga’m be sa, afin “Nyanmiɛn Ndɛ nga be klɛli’n, i bɔbɔ yɛ ɔ fɛ i kwlaa mannin sran mun yɛ be klɛli-ɔ. Be fa kle like.” (2 Timote 3:16) I wie yɛle kɛ Biblu’n nun fluwa klikli’n mɔ be flɛ i Bo Bolɛ’n, ɔ kan wafa nga Ɲanmiɛn nunnunnin sran tɛ mun Nowe blɛ su’n i ndɛ. Biblu’n nun fluwa’n i nɲɔn su’n mɔ be flɛ i Ezipt Lɔ Tulɛ’n, ɔ kan wafa nga Zoova deli Izraɛlifuɛ mun kanga nun Eziptifuɛ’m be sa nun’n i ndɛ. I sɔ’n kleli kɛ i ngunmin yɛ ɔ ti Ɲanmiɛn kpafuɛ’n niɔn. Atrɛkpa’n ndɛ sɔ’m be ti yɛ jue tofuɛ’n seli kɛ: “Sa ng’ɔ [Anannganman] yo be’n be yo nyɛnmɛn, be tu be nian, ɔ yo sa i nuan su tititi. Ɔ klo kɛ be nyin kpɛn atrɛ ng’ɔ yi’n be su. Anannganman yaci sa cɛ, ɔ si aunnvuɛ.” (Jue Mun 111:3, 4) ?Ninnge nga Zoova yoli be klɔ sran’m be mɛn dilɛ nun’n, mɔ e bɔbɔ e wunnin wie mun e mɛn dilɛ’n nun’n, “be yoman ɲɛnmɛn?”
8, 9. (a) ?Ngbaciɛ benin yɛ ɔ o ninnge nga Ɲanmiɛn yo be’n nin klɔ sran’m be liɛ’n be afiɛn ɔn? (b) ?Ɲanmiɛn i nzuɛn’n i wafa benin wie mun yɛ amun klo i ɔ?
8 E wun kɛ jue tofuɛ’n kannin Zoova i nzuɛn’n i ndɛ kpa ekun. Yɛle kɛ ɔ kannin kɛ Zoova yo sa i nuan su, ɔ yaci sa cɛ yɛ ɔ si aunnvuɛ. E si kɛ nán cɛn ngba yɛ klɔ sran’m be yo sa i nuan su ɔ. Blɛ sunman’n, be ti aɲinkpli, be le konvi yɛ be di tutre. E wun i sɔ’n liɛ’n, alɛ ninnge mɔ be yi be’n be nun. Alɛ mɔ be kpɛ be ba’n, ɔ nin sika ɲanlɛ’n ti yɛ be yi be ɔ. I sɔ’n yo maan sran akpinngbin mɔ be ti lɛ ngbɛn’n, be wun be ɲrun. Asa ekun’n, ninnge sunman mɔ klɔ sran’m be yoli’n be ti’n, yalɛfuɛ’m be wun be ɲrun. I wie yɛle sran mɔ be fali be kanga nun’n mɔ be kplannin nglonglo sua mun Ezipti lɔ’n. Sua sɔ’m be nun sunman be yoli Ezipti lɔ famiɛn tutrefuɛ’m be asieliɛ. Asa ekun’n, klɔ sran’m be junman nga be di be dɔ nga su’n, nán ɲrɛnnɛn ngbɛn yɛ be kle sran mun ɔn, sanngɛ be “saci asiɛ’n.”—An kanngan Sa Nglo Yilɛ 11:18 nun.
9 Sanngɛ ninnge nga Zoova yo be’n, be timan sɔ. Be taka sa i nuan su yolɛ’n su titi! Ninnge sɔ’m be nun kun yɛle kɛ aunnvuɛ mɔ Zoova si e’n ti’n, ɔ fɛli i Wa’n naan ɔ de klɔ sran mɔ fɔ o be nun’n. I sɔ mɔ Ɲanmiɛn yoli’n, ɔ kle kɛ ‘ɔ ti kpa.’ (Rɔmfuɛ Mun 3:25, 26) Nanwlɛ, “ɔ yo sa i nuan su tititi”! Wafa nga Ɲanmiɛn trɛli i awlɛn klɔ sran mɔ fɔ o be nun be wun’n, ɔ kle kɛ ɔ yaci sa cɛ. Sran m’ɔ bu be’n ti’n, kɛ ɔ́ sé be kɛ be yaci be sa tɛ yolɛ naan be yo sa nga ɔ ti i nuan su’n, ɔ yoli i amanniɛn su.—An kanngan Ezekiɛl 18:25 nun.
Nda ng’ɔ ta’n ɔ yiɛ i nuan
10. ?Aenguɛ nga Zoova nin Abraamu be trali’n, wafa sɛ yɛ ɔ kle e kɛ ɔ ti nanwlɛfuɛ ɔ?
10 “Be nga be nyin yi i’n, ɔ man be like be di. I wla fi-man aenguɛ ng’ɔ nin i fuɛ’m be trali’n.” (Jue Mun 111:5) Atrɛkpa’n, aenguɛ ng’ɔ nin Abraamu be trali’n i ndɛ yɛ jue tofuɛ’n kan ɔn. Zoova seli Abraamu kɛ ɔ́ rɛ́ i nin i afinliɛ nunfuɛ’m be su. Ɔ seli i ekun kɛ i anunman’m bé fá be kpɔfuɛ’m be klɔ mun. (Bo Bolɛ 22:17, 18; Jue Mun 105:8, 9) Ndɛ sɔ’n i su kpɛnlɛ klikli’n nun’n, Abraamu i afinliɛ nunfuɛ mun yɛ be wa yoli Izraɛli nvle’n niɔn. Be cɛli kanga nun kpa Ezipti lɔ. Sanngɛ i sin’n, “Nyanmiɛn [...] i wla kpɛnnin aenguɛ ng’ɔ nin Abraamu [...] be trali’n su” naan w’a de be. (Ezipt Lɔ Tulɛ 2:24) Wafa nga Zoova nin be trannin’n, ɔ kle kɛ ɔ ti aklunyefuɛ dan. Ɔ mannin be ndidiɛ ninnge mun yɛ ɔ kleli be like naan b’a kwla nanti i mmla’m be su. (Mmla’n 6:1-3; 8:4; Neemi 9:21) Afuɛ ya kpɔlɛ nga be bɛli i sin’n, kannzɛ Ɲanmiɛn sunmɛnnin i nuan ijɔfuɛ mun Izraɛlifuɛ’m be sin naan be sa be sin be wa su i’n, sanngɛ be kacili be sin sili i. Kɛ Ɲanmiɛn maan Izraɛlifuɛ’m be tuli Ezipti lɔ’n, m’ɔ́ dí afuɛ 1.500, ɔ sunmɛnnin i Wa ba kunngba cɛ’n asiɛ’n su wa. Zuifu’m be sunman lika b’a sɔman Zezi nun, kpɛkun be yoli maan be kunnin i. Ɔ maan Zoova takali nvle uflɛ kun. Nvle sɔ’n yɛle “Izraɛlfuɛ nga be ti i liɛ sakpa’n.” Be nin Klist yɛ be ti Abraamu i osu nga Zoova dun mmua kɛnnin i ndɛ kɛ ɔ́ fá rá klɔ sran’m be su’n niɔn.—Galasifuɛ Mun 3:16, 29; 6:16.
11. ?Wafa sɛ yɛ Zoova ‘i wla fiman aenguɛ ng’ɔ nin Abraamu be trali’n’ i su le ɔ?
11 Zoova “i wla fiman aenguɛ ng’ɔ nin i fuɛ’m be trali’n” ɔ nin i sin ninnge kpakpa nga i waan ɔ́ fá mán be’n, be su le. Andɛ’n, Ɲanmiɛn ninnge’m be nun’n, ɔ man e aliɛ aniɛnaniɛn 400 tra su be nun. Asa kusu’n, Biblu’n waan e srɛ kɛ: “Cɛn kwlaa man ye aliɛ ng’ɔ ju ye’n.” Ɔ maan, ninnge ng’ɔ mian e sa’n, sɛ e srɛ i’n, ɔ tɛ su.—Lik 11:3; Jue Mun 72:16, 17; Ezai 25:6-8.
Zoova i tinmin dan’n
12. ?Wafa sɛ yɛ be fali ‘nvle uflɛ’m be mɛn’n’ mannin Izraɛli nvle’n niɔn?
12 “Ɔ yili i wunmiɛn’n dan’n i nglo kleli i nvle’n like ng’ɔ yoli’n nun, yɛlɛ nvle uflɛ’m be mɛn b’ɔ fa mannin be mlɔnmlɔn’n.” (Jue Mun 111:6) Laa Izraɛlifuɛ’m be ndɛ cinnjin kun m’ɔ o jue tofuɛ’n i klun’n yɛle be Ezipti lɔ tulɛ’n m’ɔ yoli abonuan like’n. Kɛ i agualiɛ su Zoova maan Izraɛlifuɛ’m be wluli mɛn klanman’n nun’n, be kwlali nvle nga be o Zurdɛn nzue’n i wia afiliɛ nin i wia atɔliɛ lɔ lika’n nun. (An kanngan Neemi 9:22-25 nun.) Nanwlɛ, Zoova fali ‘nvle uflɛ’m be mɛn’n’ mannin Izraɛli nvle’n. Ɲanmiɛn yili i wunmiɛn dan’n i nglo kekleke!
13, 14. (a) ?Wafa sɛ yɛ Ɲanmiɛn yili i wunmiɛn dan’n i nglo Babilɔnifuɛ’m be su mɔ atrɛkpa’n kɛ jue tofuɛ’n kán ndɛ’n, ɔ buli i akunndan ɔn? (b) ?Abonuan delɛ benin ekun yɛ Zoova deli sran mun ɔn?
13 E si weiin kɛ kannzɛ Zoova yoli ninnge sɔ mun fa mannin Izraɛlifuɛ mun’n, sanngɛ be ɲin w’a yimɛn i. Be ɲin w’a yiman be nannan Abraamu nin Izaaki ɔ nin Zakɔbu wie. Be yoli ɲin su kekle lele Ɲanmiɛn maan Babilɔnifuɛ’m be trali be lomuɛn ɔli. (2 Be Nyoliɛ 36:15-17; Neemi 9:28-30) Kɛ nga Biblu’n i su like suanfuɛ wie’m be kannin’n sa’n, sɛ blɛ nga Izraɛlifuɛ’m be fin Babilɔni be bali’n, i nun yɛ jue tofuɛ trannin’n, nn sɛ Zoova i nanwlɛ nin i wunmiɛn dan’n ti’n ɔ mɛnmɛnnin i’n, i ndɛ yo fɛ. Ɲanmiɛn yili i sɔ’n i nglo i nun m’ɔ deli Zuifu mun Babilɔni nvle’n m’ɔ ti dan’n i sa nun’n. Sanngɛ nn sran kwlaa si kɛ kanga’m be nun yacilɛ’n timan Babilɔnifuɛ’m be nzuɛn.—Ezai 14:4, 17.
14 I sin’n, kɛ ɔ dili afuɛ kɔe ya nnun’n, Zoova yili i wunmiɛn dan’n i nglo dan kpa ekun. Ɔ deli klɔ sran nga be kacili be nzuɛn’n sa tɛ’n nin wie’n be sa nun. (Rɔmfuɛ Mun 5:12) Delɛ sɔ’n i nuan su like kun yɛle kɛ Ɲanmiɛn fɛli i wawɛ’n kpali Klist i sɔnnzɔnfuɛ 144.000 sieli be ngunmin. Afuɛ nga be flɛ i 1919 nun’n, Zoova fɛli i tinmin’n deli be nga be kpali be sieli be ngunmin’n be onga mɔ be o Ɲanmiɛn sulɛ wafa ng’ɔ timan su’n i nun’n. Like nga be kwla yo i mɛn’n i bue nuan blɛ nga nun’n, ɔ fin Ɲanmiɛn i wunmiɛn dan’n. Sɛ b’a kpɔciman Zoova lele naan be fa wu’n, be nin Zezi Klist bé dí famiɛn ɲanmiɛn su lɔ. I sɔ’n yó klɔ sran nga be kacili be nzuɛn’n be ye. (Sa Nglo Yilɛ 2:26, 27; 5:9, 10) Asiɛ’n ng’ɔ́ wá yó be liɛ’n, i dan trá laa Izraɛlifuɛ’m be liɛ’n.—Matie 5:5.
Mmla mɔ be ti kpa titi mɔ be fa be wla gua su’n ɔ yo ye’n
15, 16. (a) ?Ninnge nga Ɲanmiɛn yoli be’n, be nun wie mun yɛle benin? (b) ?Mmla benin yɛ Ɲanmiɛn fa mannin Izraɛlifuɛ mun ɔn?
15 “Sa ng’ɔ yo’n be kle kɛ ɔ di nanwlɛ naan ɔ yo sa i nuan su. I mmla ng’ɔ ko kle be’n, be fa be wla be gua be su-ɔ ɔ yo ye. Be ti kpa titi. Be taka nanwlɛ nin sa nuan su yolɛ’n su.” (Jue Mun 111:7, 8) ‘Sa ng’ɔ [Zoova] yoli’n’ be nun kun yɛle yɛbuɛ paplaapla nɲɔn m’ɔ klɛli mmla blu’n su fa mannin Izraɛlifuɛ mun’n. (Ezipt Lɔ Tulɛ 31:18) Mmla sɔ mun ɔ nin mmla uflɛ wie ekun mɔ be kwlaa yɛ be ti Moizi Mmla’n, be ti kpa titi yɛ be fa be wla gua su’n ɔ yo ye.
16 Mmla sɔ’m be nun kun se kɛ: “N ti Anannganman ɔ Nyanmiɛn yɛ n si kwla.” Ɔ kan gua su kɛ Zoova waan “sran nga be klo [i’n], bɔ be fa [i] ndɛ’m be su’n, [ɔ] klo be lele [ɔ] fa wlu be anunman’m be mma liɛ’m be nun lele ju be akpasua akpi su.” Mmla nga be klɛli be yɛbuɛ paplaapla nɲɔn sɔ’m be su’n, be kwla di su blɛ kwlaa nun. Be nun wie yɛle kɛ “bu ɔ si nin ɔ nin be sran,” kpɛkun “nán wua.” Asa ekun’n, mmla kun nga ɔ se kɛ nán e ɲin blo e wiengu like wun’n, i bo’n ti kploun kpa.—Ezipt Lɔ Tulɛ 20:5, 6, 12, 15, 17.
E defuɛ’n kun m’ɔ yo sro’n
17. ?Ngue ti yɛ ɔ nin fata kɛ Izraɛlifuɛ’m be yo naan Ɲanmiɛn i dunman’n yo sanwun ɔn?
17 “Ɔ wa deli i nvlefuɛ mun. Ɔ nin be trali aenguɛ b’ɔ́ ká lɛ tititi. Ɔ ti Nyanmiɛn kun b’ɔ [i dunman’n, NW] lɛman wunsu, ɔ yo sro.” (Jue Mun 111:9) Wa ekun’n, atrɛkpa’n jue tofuɛ’n i wla o aenguɛ nga Zoova nin Abraamu trali’n su. Aenguɛ sɔ’n ti’n, Zoova w’a yacimɛn i nvle nunfuɛ’m be kanga nun Ezipti lɔ, kpɛkun i sin’n kɛ be trali be lomuɛn ɔli Babilɔni’n, Zoova i wla w’a fiman be su. Sa nɲɔn sɔ nun’n, Ɲanmiɛn deli i nvle’n. Sɛ ɔ kali delɛ nɲɔn ngalɛ’n be su bɔbɔ’n, sanngɛ ɔ nin i fata kɛ Izraɛlifuɛ’m be yo naan Ɲanmiɛn i dunman’n yo sanwun.—An kanngan Ezipt Lɔ Tulɛ 20:7; Rɔmfuɛ Mun 2:23, 24 be nun.
18. ?Ngue ti yɛ amun bu i kɛ Ɲanmiɛn i dunman m’ɔ o e su’n ɔ ti e cenjele like ɔ?
18 I sɔ kunngba’n yɛ ɔ fata kɛ andɛ Klistfuɛ mɔ be deli be sa tɛ’n nin wie’n i sa nun’n, be yo ɔ. Ɲanmiɛn nin sran’m be yalɛ kokolɛ’n, i su ajalɛ nga Zezi kleli’n, ɔ fata kɛ e mian e ɲin kpa e nanti i nun ndɛ klikli’n su. Ɔ se kɛ: “Maan sran’m be wun i wlɛ kɛ wɔ ngunmin yɛ a ti Nyanmiɛn nin-ɔn [Maan ɔ dunman’n yo sanwun, NW].” (Matie 6:9) Sɛ e bu Ɲanmiɛn i dunman dan sɔ’n i su akunndan’n, ɔ́ yó maan e ɲin yí i kpa. Sran ng’ɔ klɛli Jue 111 ɔ wunnin be ɲin m’ɔ yi Ɲanmiɛn’n i wlɛ kpa. Ɔ seli kɛ: “Be nyin b’ɔ yi Anannganman yɛ ɔ ti ngwlɛlɛ silɛ’n i bo bolɛ nin-ɔn. Be kwlaa nga be yo i sɔ’n, [be nanti i mmla’m be su’n] be lɛ akunndan ti-ɔ.”—Jue Mun 111:10.
19. ?Ngue yɛ é fá e ɲin é síe su like suanlɛ nga ɔ́ bá lɛ’n nun ɔn?
19 Sɛ e ɲin yi Ɲanmiɛn’n, ɔ́ úka e naan y’a kpɔ sa tɛ’n. Asa ekun’n, like nga Ɲanmiɛn yo mɔ be kɛn i ndɛ Jue 112 nun’n, ɔ́ úka e naan y’a nian su y’a yo. Like suanlɛ ng’ɔ́ bá lɛ nun’n, i sɔ’n su yɛ é wá fá e ɲin é síe ɔ. Jue sɔ’n kle e wafa nga e kwla yo naan y’a tran sran akpinngbin nga bé mánmán Ɲanmiɛn tititi’n be nun wie. I sɔ’n nin i fata. “I manmanlɛ wieman mlɔnmlɔn le.”—Jue Mun 111:10.
Kosan nga ɔ fata kɛ e bu be su akunndan’n
• ?Ngue ti yɛ ɔ nin i fata kɛ e kwlaa e manman Zoova ɔ?
• ?Zoova i nzuɛn benin yɛ e wun i ninnge nga ɔ yoli be’n be nun ɔn?
• ?Ngue ti yɛ amun bu i kɛ Ɲanmiɛn dunman’n m’ɔ o e su’n ti e cenjele like ɔ?
[Foto, bue 20]
Zoova manmanlɛ’n ti yɛ e yia titi ɔ.
[Foto, bue 23]
Zoova i mmla’m be kwlaa be ti kpa titi yɛ be fa be wla gua su’n ɔ yo ye.