ƐNTƐNƐTI SU FLUWA SIEWLƐ Watchtower
Watchtower
ƐNTƐNƐTI SU FLUWA SIEWLƐ
Wawle
ɔ
  • á
  • ɛ
  • ɔ
  • ɲ
  • ú
  • έ
  • é
  • ó
  • í
  • ń
  • ɔ́
  • BIBLU
  • FLUWA MUN
  • AƝIA MUN
  • w13 1/3 b. 12-16
  • ?Amun le awlɛn kun mɔ be fa si Zoova’n?

Like nga lemɛn i su video

Yaci, like kun ti video'n kwlá boman.

  • ?Amun le awlɛn kun mɔ be fa si Zoova’n?
  • Sasafuɛ Tranwlɛ’n Bo Zoova i Sielɛ Blɛ’n i jɔ—2013
  • Ndɛ ce mun
  • I wunsu like
  • Ɔ FATA KƐ BE KPACI BE AWLƐN’N NUN BE YO I AYRE
  • WAFA NGA É KWLÁ ƝÁN “AWLƐN KUN” MƆ É FÁ SÍ I ANDƐ’N
  • MAAN E KACI NAAN E ƝAN “AWLƐN KUN” MƆ MAAN É SÍ ƝANMIƐN TITI’N
  • ?Amun le awlɛn kun mɔ be fa si Zoova’n?
    Klistfuɛ mun nin be junman’n—Aɲia Fluwa—2017
  • Zoova i sulɛ’n nun’n, nán maan e awlɛn’n yo nɲɔnnɲɔn
    Sasafuɛ Tranwlɛ’n Bo Zoova i Sielɛ Blɛ’n i jɔ—2012
Sasafuɛ Tranwlɛ’n Bo Zoova i Sielɛ Blɛ’n i jɔ—2013
w13 1/3 b. 12-16

?Amun le awlɛn kun mɔ be fa si Zoova’n?

“Ḿ mán be ngwlɛlɛ maan bé sí kɛ min yɛ n ti Anannganman’n nin-ɔn. [...] Bé wá yó min sran.”​—ZER. 24:7.

?WAFA SƐ YƐ AMÚN TƐ́ SU Ɔ?

?Kɛ be se kɛ Zeremi blɛ su Zuifu sunman ‘b’a wla-man be anwlɛn’n i klɛn’n’ i bo yɛle benin?

?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e kwlaa e nian wafa nga e awlɛn’n nun lɔ fa ti’n niɔn?

?É yó sɛ naan y’a ɲan “awlɛn kun” mɔ maan é sí Zoova ɔ?

1, 2. ?Ngue ti figie mma’n ti sran wie’m be cinnjin ɔn?

?AMUN a di waka nga be flɛ i figie’n i mma’n wie le? Laa Izraɛli lɔfuɛ’m be klo i dilɛ kpa. (Naɔ. 3:12; Lik 13:6-9) Andɛ’n, mɛn sunman nun be ta figie’n. Figie mma’n man sran wunmiɛn. Sran wie’m be waan ɔ ti kpa man be awlɛn ba’n bɔbɔ.

2 Zeremi blɛ su’n, cɛn kun Zoova fali sran’m be awlɛn’n fa sunnzunnin figie mma. Nán figie mma’n i kpa m’ɔ yo sran’n i ndɛ yɛ Zoova kannin ɔn. Sanngɛ akunndan nun ndɛ yɛ ɔ kannin ɔn. Sunnzun ase sɔ mɔ Zoova fali’n, ɔ ti e bɔbɔ nin e sran kpa mun e liɛ wie andɛ. Kɛ é wá kókó ndɛ sɔ’n su yalɛ’n, maan e bu afɔtuɛ ng’ɔ man e Klistfuɛ mun’n i akunndan.

3. ?Wan mun yɛ figie mma nga Zeremi ndɛ tre 24 kan be ndɛ’n, be ti be nzɔliɛ ɔ?

3 Maan e dun mmua yiyi figie’n i su ndɛ kun mɔ Zeremi blɛ su’n Zoova kannin’n, i nun kan. Afuɛ nga be flɛ i 617 ka naan b’a wu Zezi’n, sa tɛtɛ ngunmin yɛ Zida nvle’n yo i Zoova ɲrun ɔn. Zoova kusu fali sa ng’ɔ́ wá jú be su’n kleli Zeremi aolia nun. Ɔ kleli i figie mma gbogbo nɲɔn. Kun i nun ‘figie mma liɛ’m be ti kpa,’ yɛ kun nun liɛ’m be “ti-man kpa mlɔnmlɔn.” (An kanngan Zeremi 24:1-3 nun.) Figie mma nga be timan kpa’n, be ti Famiɛn Sedesiasi nin be nga be yo kɛ i sa’n mɔ Famiɛn Nɛbikadnɛzar nin i sran’m bé wá klé be nun’n, be nzɔliɛ. ?Yɛ figie mma kpa’n be li? Be yɛle Ezekiɛli nin Daniɛli nin i janvuɛ nsan mɔ b’a dun mmua ɔ Babilɔni lɔ’n, be nin Zuifu wie mɔ bé wá trá be kɔ́ lɔ wie’n. Be sɔfuɛ’m be nun wie’m bé wá sá be sin Zerizalɛmu lɔ, bé kó kplán Zoova i suwlɛ sua’n i uflɛ. Kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, i sɔ yɛ be yoli ɔ.​—Zer. 24:8-10; 25:11, 12; 29:10.

4. ?Ngue ti yɛ ndɛ nga Ɲanmiɛn kɛnnin i figie mma kpa’m be su’n, ɔ wla fanngan ɔn?

4 Be nga figie mma kpa’n ti be nzɔliɛ’n, Zoova kannin be ndɛ seli kɛ: “Ḿ mán be ngwlɛlɛ maan bé sí kɛ min yɛ n ti Anannganman’n nin-ɔn. [...] Bé wá yó min sran.” (Zer. 24:7)a Ndɛ sɔ mɔ é wá kókó su yalɛ’n, ɔ wla fanngan dan! Ɲanmiɛn waan ɔ́ mán sran’m be tinuntinun “awlɛn kun” maan bé sí i. “Awlɛn” sɔ’n yɛle e sran wafa nga e ti’n. ?Amun klo kɛ amún ɲɛ́n i sɔ awlɛn naan amún yó Ɲanmiɛn i nvle nunfuɛ wie? Like ng’ɔ kwla uka amun i sɔ liɛ’n nun’n, yɛle Biblu’n nun like suanlɛ nin i su falɛ’n. Asa ekun’n, maan sa tɛ nga amun yoli’n yo amun nzisɔ naan amun kaci amun nzuɛn’n, yɛ amun sa amun sin Ɲanmiɛn wun. Amun fa amun wun man Ɲanmiɛn naan be yo amun batɛmu e Si Ɲanmiɛn, nin i Wa’n, ɔ nin i wawɛ’n, be dunman nun. (Mat. 28:19, 20; Yol. 3:19) ?Amun a fɛ i sɔ ajalɛ mun? ?Annzɛ kɛ é sé yɛ’n amun tran Zoova i Lalofuɛ’m be aɲia’m be bo titi, yɛ amun su siesie amun wun bé fɛ́ i sɔ ajalɛ mun?

5. ?Zeremi i fluwa’n i nun ndɛ’n ti wan’m be liɛ trele?

5 Ajalɛ nga e kannin be ndɛ lɛ’n, sɛ amun a fa be nun wie mun’n annzɛ be ngba’n, ɔ ti kpa. Sanngɛ ɔ fata kɛ amun nian amun wun su titi akunndan nga amun bu’n ɔ nin amun aeliɛ’n be nun. ?Ngue ti ɔ? Kɛ é wá wún e awlɛn’n i su ndɛ nga Zeremi kannin’n, é wún i sɔ liɛ’n i wlɛ. Zeremi i fluwa’n i nun ndɛ wie’m be ti nvle nga be bo sin yia Zida nvle’n be liɛ. Sanngɛ i nun ndɛ’m be sunman lika be ti Zidafuɛ’m be liɛ trele. Blɛ mɔ Zida famiɛn nnun bé síe nvle’n i kunngunngun’n, yɛ ɔ kannin ndɛ sɔ’n mannin be ɔ. (Zer. 1:15, 16) Nvle sɔ’n i nunfuɛ’m b’a dun mmua fa be wun b’a man Zoova. Moizi blɛ su’n, be nannan’m be kplinnin su kɛ bé yó Zoova liɛ mlɔnmlɔn. (Tul. 19:3-8) Zeremi blɛ su ekun’n, nvlefuɛ’m be seli kɛ be fali be wun mannin Ɲanmiɛn wie. Be waan: “E yɛ e o yɛ, y’a ba ɔ sin Anannganman, afin wɔ yɛ a ti e Nyanmiɛn’n nin-ɔn.” (Zer. 3:22) ?Sanngɛ nn blɛ sɔ’n nun’n, be awlɛn’n ti sɛ?

Ɔ FATA KƐ BE KPACI BE AWLƐN’N NUN BE YO I AYRE

6. ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ awlɛn’n i su ndɛ nga Ɲanmiɛn kannin’n, ɔ yo e cinnjin ɔn?

6 Sɛ tukpaciɛ o sran kun i awlɛn ba’n nun annzɛ ɔ nunman nun’n, siɛn dɔɔtrɔ’m be kwla fa be mannzin’m be wun i wlɛ. Nga Zoova kwla yo’n, ɔ tra be liɛ’n. Ɔ yoli i sɔ Zeremi blɛ su. Ndɛ ng’ɔ kannin’n yi i sɔ liɛ’n i nglo. I waan: “Klɔ sran’n i klun akunndan’n ti tɛ tra like kwlaa, be yo akunndan sɔ’n i sa fi-ɔ ɔ yo-man ye. ?Wan cɛ yɛ ɔ kwla si-ɔ? “M bɔbɔ min Anannganman n si klɔ sran [...] i anwlɛn’n nun lɔ. Ɔ maan n nian kɛ sran kun fa nanti’n. N nian kɛ i aeliɛ’n fa ti’n su yɛ n fɛ i nuan like mɛn i-ɔ.” (Zer. 17:9, 10) Ɲanmiɛn kwla si like nga e klo i’n, ɔ si akunndan nga e bu’n, ɔ wun wafa nga e wun fa yo e’n i wlɛ, yɛ ɔ si e aeliɛ’n ɔ nin like nga e sunnzun kɛ é yó’n. Kannzɛ Ɲanmiɛn kwla nian e awlɛn nun lɔ si e sran wafa nga e ti’n, sanngɛ e bɔbɔ e kwla mian e ɲin e si e bɔbɔ e wun wie.

7. ?Zeremi blɛ su Zuifu’m be nun sunman be awlɛn’n i su ndɛ benin yɛ Zeremi kannin ɔn?

7 Kɛ ɔ ko yo naan y’a si e bɔbɔ e wun sakpa’n, e kwla fa kosan yɛ’n e usa e wun. Yɛle kɛ: ‘?Zeremi blɛ su sran’m be sunman lika be awlɛn’n ti sɛ?’ Amun e nian ndɛ nga Ɲanmiɛn maan Zeremi kannin’n. Ɔ seli kɛ: ‘Izraɛlfuɛ’m be kusu sɛ é kwlá sé’n, b’a wla-man be anwlɛn’n i klɛn.’ Kɛ e fa wun i lɛ’n, nán klɛn nga Izraɛlifuɛ’m be wla be mma yasua mun titi’n i ndɛ yɛ Zoova su kan ɔn. Afin ɔ seli ekun kɛ: ‘Cɛn wie wá jú bɔ e nin be nga be wla be klɛn liɛ’n be wunnɛn nun ngbɛn’n é nyɛ́n i.’ Zuifu yasua nga be wlali be klɛn bɔbɔ’n, Zoova waan “b’a wla-man be anwlɛn’n i klɛn.” (Zer. 9:24, 25) ?Ndɛ sɔ’n i bo yɛle benin?

8, 9. ?Ngue yɛ ɔ fata kɛ Zuifu’m be nun sunman lika be yo be awlɛn’n niɔn?

8 Kɛ Ɲanmiɛn wieli Zuifu’m be se kɛ be ‘wla be awlɛn’n i klɛn’n,’ ndɛ ng’ɔ kan guali su’n kwla uka e naan y’a wun akunndan nun ndɛ sɔ’n i bo kpa. Ɔ seli be kɛ: ‘Zidafuɛ mun nin Zerizalɛm klɔ’n sufuɛ mun, an wla amun anwlɛn’n i klɛn. W’a yo-man sɔ-ɔ, amun nzuɛn tɛ’n ti, min ya’n ɔ́ wá júe.’ ?Nin yɛ be nzuɛn tɛ’n fin ɔn? Ɔ fin be awlɛn’n nun lɔ. (An kanngan Mark 7:20-23 nun.) Zuifu’m be ɲin ti keklefuɛ, kpɛkun b’a kplinman su kɛ bé káci. Zoova ɲrun’n, be awlɛn nin be akunndan’n timan kpa. (An kanngan Zeremi 5:23, 24 nin Ze 7:24-26 nun.) I sɔ’n ti’n, ɔ seli be kɛ: “An wla klɛn naan an yo Anannganman’n liɛ. [...] an wla amun anwlɛn’n i klɛn.”​—Zer. 4:4; 18:11, 12.

9 Zeremi blɛ su Zuifu’m be ti ɲin keklefuɛ. I sɔ yɛ Moizi blɛ su Izraɛlifuɛ’m be ti ɔ. (Mml. 10:16; 30:6) Ɔ fata kɛ Zuifu’m be wla akunndan nin konvi mɔ be ti yɛ be faman Zoova i mmla’m be su’n, be ase.​—Yol. 7:51.

WAFA NGA É KWLÁ ƝÁN “AWLƐN KUN” MƆ É FÁ SÍ I ANDƐ’N

10. ?Kɛ Davidi sa’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo ɔ?

10 Kɛ be se kɛ awlɛn’n, Ɲanmiɛn uka e maan e wun like nga be flɛ i sɔ’n i wlɛ kpa. I sɔ’n ti’n, ɔ fata kɛ e lɛ i ase dan! Sanngɛ sran wie’m be kwla usa be wun kɛ: ‘?Kɛ mɔ e ti Zoova i Lalofuɛ’n niɔn, ɔ ti cinnjin kɛ e awlɛn’n ti’n e koko ekun?’ I yo, asɔnun’n i nunfuɛ’m be sunman lika be su Zoova nanwlɛ su yɛ be yoman sa tɛ. Be timan “figie mma” nga be ‘ti-man kpa’n.’ Kannzɛ ɔ ti sɔ’n, maan e wla kpɛn srɛlɛ nga Davidi srɛli Zoova’n su. Ɔ seli i kɛ: ‘Ee Nyanmiɛn, nian min anwlɛn nun! Sa min mian! Nian min klun lɔ akunndan’n! Sɛ a nian naan atin nga n wo su’n ti tɛ’n, fa min sie ɔ bɔbɔ wɔ atin liɛ’n su.’​—Jue. 17:3; 139:23, 24.

11, 12. (a) ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e bɔbɔ e niannian e awlɛn’n nun lɔ ɔ? (b) ?Ngue yɛ Ɲanmiɛn su yoman ɔn?

11 Zoova kunndɛ kɛ e tinuntinun e si i, yɛle kɛ e yo like ng’ɔ ti i liɛ su’n naan e yo sɔ tititi. Be nga be ti sran nanwlɛfuɛ’n, Zeremi kannin be su ndɛ seli kɛ: “Anannganman, wɔ b’ɔ a sie mɛn wunmuan’n, ɔ liɛ a si sran jrɛin mun. Akunndan nga be ti fiawa sran i anwlɛn nun’n, a si be.” (Zer. 20:12) ?Kɛ mɔ Zoova si sran kpa bɔbɔ’n i awlɛn nun’n ti’n, ɔ fataman kɛ e tinuntinun e si sran wafa bɔbɔ nga e ti’n i kpa sakpa? (An kanngan Jue Mun 11:5 nun.) Kɛ é yó sɔ’n, atrɛkpa’n e kwla wun e klun lɔ aeliɛ nin akunndan, annzɛ like wie mɔ e kunndɛ kɛ é yó’n, m’ɔ fata kɛ e wlɛ i ase ɔ. E kwla wun kɛ wie liɛ’n, Zoova i mmla’m be su falɛ’n nun’n, e sisi e bo. Ɔ maan é wún kɛ ɔ ti kpa kɛ e wla e ‘awlɛn’n i klɛn’ yɛle kɛ e wla sa tɛ’n i ase. ?Akunndan annzɛ aeliɛ tɛtɛ wie mɔ be kwla tran e awlɛn nun’n, be nun wie yɛle benin? ?É yó sɛ naan y’a kwla wla be ase?​—Zer. 4:4.

12 Sa kun m’ɔ fata kɛ e wun i wlɛ kpa’n yɛle kɛ, Zoova su mianman e kɛ e kaci. Kɛ ɔ́ kán ‘figie mma nga be ti kpa’m’ be ndɛ’n, ɔ seli kɛ ɔ́ ‘mán be anwlɛn kun maan bé sí’ i. W’a seman kɛ ɔ́ mían be naan be awlɛn’n kaci. Be bɔbɔ yɛ ɔ fata kɛ be klo kɛ bé sí Ɲanmiɛn. I sɔ wie yɛ ɔ fata kɛ e kunndɛ ɔ.

13, 14. ?Wafa sɛ yɛ Klistfuɛ kun i awlɛn’n kwla yo i tɛ ɔ?

13 Zezi seli kɛ: “Akunndan tɛ’n, nin sran kunlɛ’n, nin bla nin bian be yi annzɛ be wun i bo kunndɛlɛ’n, nin bla nin bian kunndɛlɛ’n, nin awie’n, nin be wiengu suɛn tɔnlɛ’n, ɔ nin sran wun ndɛ kanlɛ’n, i kwlaa sɔ’n wo sran i anwlɛn’n nun.” (Mat. 15:19) I wie yɛle kɛ sɛ aniaan kun i awlɛn’n nun timan kpa’n, ɔ kwla kunndɛ bla annzɛ bian i yi annzɛ i wun bo, annzɛ ɔ yo i wunsu sa sukusuku wie mun. Sɛ w’a kaciman’n, ɔ su cɛman naan Ɲanmiɛn w’a yi i sa i su mlɔnmlɔnmlɔn. Kannzɛ sran kun w’a fɔnman tɛ kpa’n, ɔ kwla man akunndan tɛ’n i atin naan ɔ tra ndin i awlɛn’n nun. (An kanngan Matie 5:27, 28 nun.) I lɛ’n nun yɛ sɛ e bɔbɔ e nian e awlɛn’n nun lɔ’n, ɔ ti kpa man e ɔ. ?Amun klun lɔ’n, amun bu sran wie i kunndɛlɛ akunndan mɔ amun si kɛ i sɔ’n timan Zoova klun su ɔ? Sɛ i sɔ akunndan o amun klun’n, amun wlɛ i ase.

14 Wie liɛ kusu’n, aniaan kun kwla fɛ i wiengu Klistfuɛ kun wun ya lele ɔ kpɔ i, i awlɛn’n nun lɔ. (Sau. 19:17) Sɛ ɔ yo i sɔ’n, ɔ fata kɛ ɔ miɛn i ɲin kpa naan ɔ wla aeliɛ tɛ sɔ’n i ase.​—Mat. 5:21, 22.

15, 16. (a) An kle like kun m’ɔ kwla kle kɛ Klistfuɛ kun w’a ‘wlɛ-mɛn i awlɛn’n i klɛn’n.’ (b) ?Ngue ti yɛ amun bu i kɛ Zoova i klun su jɔman sran nga ‘w’a wlɛ-mɛn i awlɛn’n i klɛn’n’ i wun ɔn?

15 Klistfuɛ’m be sunman lika be kplinman su kɛ i sɔ konvi tɛ’n, ɔ tran be awlɛn’n nun. Sanngɛ Zezi kannin “akunndan tɛ’n” i ndɛ. I wie yɛle kɛ sran kun kwla bu i kɛ i osufuɛ’m be klolɛ’n ti cinnjin tra like kwlaa. I yo, e Klistfuɛ mun e kunndɛ kɛ é kló e osufuɛ mun naan e yoman kɛ mɛn nunfuɛ mun mɔ be ‘klo-man sran’n’ sa. (2 Tim. 3:1, 3) Sanngɛ sɛ y’a nianman e wun kpa’n, ɔ cɛman naan klolɛ sɔ’n w’a yo dan w’a kpe nun. Sran kpanngban be se be wun kɛ “sa m’ɔ yo be bue ya’n, yɛ ɔ sa be ɲinma’n niɔn.” Ɔ maan sɛ be yo be osufuɛ kun i sa’n, nn be yɛ b’a yo be sa ɔ, i ti’n saan bé jrɛ́n i sin. Maan e bu wafa nga Dina i niaan bian’m be ya tɛ mɔ be fali’n, i bo’n guali’n i akunndan. (Bob. 34:13, 25-30) E kwla bu wafa nga Absalɔmu i awlɛn’n nun lɔ fa ti mɔ i ti’n, ɔ yoli lele ɔ kunnin i si wa Amnɔn’n i akunndan wie. (2 Sam. 13:1-30) ?Nán “akunndan tɛ’n” ti yɛ be yoli i sa tɛ sɔ mun ɔn?

16 Kɛ be yo Klistfuɛ wie’m be osufuɛ’m be tɛ’n, annzɛ be bu i kɛ b’a yo be osufuɛ’m be tɛ’n, i sɔ’n yo be ya lele kpe nun. ?Kɛ ɔ yo sɔ’n wafa sɛ yɛ be nin sran nga be bu i kɛ w’a yo be sa’n be tran ɔn? Wie liɛ’n be kunndɛman kɛ bé fá be wun mɛ́ntɛn i, naan se kɛ bé flɛ́ i kɛ ɔ bla be awlo lɔ kan. (Ebr. 13:1, 2) Kɛ be nin be niaan kun tran kɛ nga lɛ’n sa’n, be kwlá fɛmɛn i sɔ’n siemɛn i sa kun su sa ngbɛn. Sanngɛ i sɔ aeliɛ’n kle kɛ be kloman sran. Nanwlɛ, Ɲanmiɛn m’ɔ nian e awlɛn’n nun lɔ’n, ɔ kwla wun i sɔ liɛ’n kpɛkun ɔ se kɛ y’a ‘wla-man e anwlɛn’n i klɛn.’ (Zer. 9:25, 26) Maan e wla kpɛn be nga Zoova seli be kɛ be ‘wla be anwlɛn’n i klɛn’n’ be su.​—Zer. 4:4.

MAAN E KACI NAAN E ƝAN “AWLƐN KUN” MƆ MAAN É SÍ ƝANMIƐN TITI’N

17. ?Sɛ e ɲin yi Zoova’n, ngue yɛ i yolɛ’n su yoman kekle ɔ?

17 Kɛ e nian wafa nga e awlɛn’n fa ti’n, wie liɛ’n e kwla wun kɛ e faman Zoova i ndɛ’n su ndɛndɛ kɛ ɔ fata kɛ e yo’n sa. Atrɛkpa’n sa wie nun’n y’a ‘wlaman e awlɛn’n i klɛn.’ Wie liɛ’n srongble’n ti yɛ e yo sɔ ɔ. Annzɛ e kunndɛ kɛ e dunman fu annzɛ é ɲán e wun. Annzɛ e ti sran mɔ be kaci i ɔ, ɔ kaciman. E klun akunndan liɛ’n su yɛ e fa ɔ. I sɔ m’ɔ yo amun’n, maan amun si kɛ w’a yo sran uflɛ sɔ le. (Zer. 7:24; 11:8) Zeremi seli kɛ i blɛ su Zuifu wie’m be ‘ti-man lowa, be nyin ti kekle.’ Ɔ kan guali su kɛ: “An bu-man akunndan se-man kɛ: ‘Maan e nyin yi Anannganman e Nyanmiɛn’n, afin i yɛ kɛ nzue’n ju i blɛ’n, ɔ tɔ man ye-ɔ.’” (Zer. 5:23, 24) Sɛ e ɲin yi Zoova’n é yí sa tɛ yolɛ’n e awlɛn’n nun. Kacilɛ ng’ɔ fata kɛ e kaci naan y’a kwla yo ninnge kwlaa nga Zoova se e kɛ e yo’n, ɔ su yoman kekle e sa nun.

18. ?Kasiɛ benin yɛ Zoova boli be ng’ɔ nin be trali aenguɛ uflɛ’n niɔn?

18 Kɛ é mían e ɲin é yó i sɔ ninnge mun’n, Zoova mán e “awlɛn kun” maan é sí i. Klistfuɛ nga be kpali be sieli be ngunmin m’ɔ nin be trali aenguɛ uflɛ’n, ɔ seli be kɛ ɔ́ yó i sɔ be lika. Ɔ seli kɛ: “Ń fá min mmla’n ń wlá be akunndan’n nun. Sɛ ń kwlá sé’n, ń fá klɛ́ be anwlɛn’n nun. Ń yó be Nyanmiɛn, be kusu bé yó min sran.” Ɔ kan guali su kɛ: “Sran kun su kle-mɛn i wiengu like. Sran kun su se-man i niaan kun kɛ: ‘Mantan Anannganman’n.’ Yɛlɛ kɛ, kɛ ɔ fɛ i be kanngan’m be nun lele b’ɔ́ fá jú be kpɛnngbɛn’m be nun’n be kwlaa bé sí min. Sa nga be yoli min’n, ń yáci ń cɛ́ bé. N su bo-man be sa tɛ’n su di-man jɔlɛ kun.”​—Zer. 31:31-34.b

19. ?Ngue yɛ e su minndɛ ɔ?

19 É sú mínndɛ blɛ mɔ kasiɛ nga Ɲanmiɛn boli be’n, bé kpɛ́n su’n. Ɔ fata kɛ e kwlaa e kunndɛ kɛ é sí Zoova naan é ká i nvle nunfuɛ’m be nun. Sɛ e ti kpɔlɛ tɛ mɔ Klist fɛli i wun yili’n i dunman nun Zoova yaci e sa tɛ mun cɛ e’n, yɛ é kwlá sí Zoova tititi ɔ. Kɛ mɔ Ɲanmiɛn kwla yaci e wun sa’n cɛ e ti’n, maan ɔ yo kekle sɛ’n, ɔ fata kɛ e kusu e yaci sa nga e wiengu yo e’n e cɛ. Maan e mian e ɲin naan e wiengu’m be wun ya ng’ɔ o e klun’n, e wlɛ i ase. I sɔ yolɛ’n úka e naan w’a kwla kle kɛ e kunndɛ kɛ é sú Zoova naan é sí i kpa. É yó kɛ be nga Zoova kannin ndɛ yɛ’n kleli be’n sa. Ɔ seli be kɛ: “Sɛ amun tu amun klun kunndɛ min, amun wún min, afin ń kplín su kɛ amun wun min.”​—Zer. 29:13, 14.

[Ja ngua lɛ ndɛ mun]

a Ndɛ mma nga Wawle’n kacili i wa kɛ “ngwlɛlɛ’n” Ebre nun’n yɛle “awlɛn.”

b Aenguɛ uflɛ nga Ɲanmiɛn nin sran’m be trali’n, be yiyili nun Afuɛ 2012 nun, Sasafuɛ Tranwlɛ’n Zanvie 1, i bue 26-30 nun.

[Foto, bue 12]

[Foto, bue 14]

[Foto, bue 15]

Kɛ e nian like ng’ɔ o e awlɛn’n nun lɔ mɔ e kaci’n, Ɲanmiɛn yra e su.

[Foto, bue 16]

    Wawle nun fluwa mun (2000-2025)
    Fin nun fite
    Wlu nun
    • Wawle
    • Fa ko man sran
    • Ɔ klunklo ninnge siesielɛ
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • I su junman dilɛ'n i su mmla mun
    • Amun su ndɛ'm be su mmla'n
    • Amun su ndɛ'm be siesielɛ
    • JW.ORG
    • Wlu nun
    Fa ko man sran