?Amun le ‘Ɲanmiɛn ninnge’m be wie’?
‘Sran ng’ɔ kunndɛ ninnge kɛ ɔ́ ɲɛ́n i wun, m’ɔ leman Ɲanmiɛn ninnge’m be wie fi’n, kɛ ɔ ti sɔ ɔ.’—LIK 12:21.
1, 2. (a) ?Ngue like yɛ sran’m be klɛn be wun be kunndɛ ɔ? (b) ?Sa kekle benin yɛ ɔ kwla tɔ Klistfuɛ’m be su ɔ?
NVLE wie’m be nun’n, ba kanngan’m be le be ngowa kun. Yɛle kɛ be fia ba kanngan’m be akonvisɔɛ like mun, kpɛkun be se be kɛ be kunndɛ. Kɛ be kunndɛ i lele’n, like nga be wun i’n, ɔ ti be liɛ. Sanngɛ kpɛnngbɛn’m be liɛ’n, be faman like ng’ɔ ti be cinnjin’n i kunndɛlɛ’n kanman ngowa. I wie yɛle kɛ afuɛ nga be flɛ i 1800 be nun’n, sika ɔkwlɛ’n ɲannin ɲrun dan. I sɔ’n ti’n, sran’m be jasoli be nvle’m be nun be ɔli Ɔstrali nin Kanada nin Amlɛnkɛn’m be lɔ, ɔ nin sran ble mɛn’n i gua lɔ nvle nga be flɛ i Afrique du Sud be nun lɔ sika ɔkwlɛ kunndɛlɛ. Be yacili be osufuɛ’m be ɔli lika sɔ mɔ be siman sran lɔ’n, be nun. Wie liɛ’n, lika sɔ’n nun tranlɛ’n ti kekle kpa. Sran sunman be klɛnnin be wun mɛnnin i sɔ like’n. Be ɔli lele wie nuan kɛ ɔ ko yo naan b’a ɲan be wun’n ti.
2 Andɛ’n, nán sran ngba yɛ bé tú ajalɛ bé kɔ́ sika ɔkwlɛ kunndɛlɛ ɔ. Sanngɛ, ɔ fata kɛ be mian be ɲin kpa naan b’a kwla tran nguan nun. Mɛn nga nun’n, kekle jranlɛ’n timan blɛblɛ, ɔ ti kekle kpa. Ɔ cɛman naan aliɛ nin tralɛ nin sua kunndɛlɛ’n w’a yo e cinnjin w’a tra like kwlaa, naan y’a kpalo ninnge nga be ti cinnjin mun. (Rɔmfuɛ Mun 14:17) I sɔ ayeliɛ m’ɔ ti klɔ sran nzuɛn’n, yɛ Zezi buli su ɲanndra ɔ. Ɲanndra sɔ’n o Lik 12:16-21 nun.
3. Ɲanndra nga Zezi buli m’ɔ o Lik 12:16-21 nun’n, an bo su kpe kan.
3 Like suanlɛ ng’ɔ sinnin lɛ’n nun’n, e wunnin kɛ Zezi kan kleli sran mun kɛ maan be nian be wun konvi kpli yolɛ’n, i lika. Kɛ Zezi wieli konvi kpli yolɛ’n i su ndɛ kan’n, yɛ ɔ buli bian aɲanbeunfuɛ’n i su ɲanndra’n niɔn. I waan bian’n i fie’n su ninnge’m be yoli kpa. Ɔ maan, ɔ wunman be siewlɛ. I sɔ’n ti’n, ɔ seli kɛ, ɔ́ wá búbú tanngannin ng’ɔ le be’n naan ɔ́ kplán uflɛ dandan trá laa liɛ mun. I liɛ’n, ɔ́ fɛ́ i fie’n su ninnge mun gúa nun. Zezi waan bian’n fɛli i sɔ ajalɛ naan i liɛ’n, ɔ́ trán ase ló wunmiɛn yɛ ɔ́ dí i klun like. Sanngɛ, Ɲanmiɛn seli bian’n kɛ kɔnguɛ’n, ɔ́ wá wú. Naan sran uflɛ yɛ wá fá ninnge kwlaa ng’ɔ tiannin be nuan’n niɔn. Zezi guɛ i ndɛ’n bo kɛ: ‘Sran ng’ɔ kunndɛ ninnge kɛ ɔ́ ɲɛ́n i wun, m’ɔ leman Ɲanmiɛn ninnge’m be wie fi’n, kɛ ɔ ti sɔ ɔ.’ (Lik 12:21) ?Afɔtuɛ benin yɛ ɲanndra sɔ’n man e ɔ? ?Yɛ wafa sɛ yɛ e bɔbɔ e kwla nanti su ɔ?
Bian kun nin i su ndɛ
4. ?Sran’n i wafa benin yɛ bian nga Zezi kɛn i ndɛ i ɲanndra nun’n ti ɔ?
4 Ɲanndra nga Zezi buli i lɛ’n, sran sunman si i. Kɛ Zezi bó i ndɛ’n i bo’n, ɔ seli kɛ: ‘Bian aɲanbeunfuɛ kun i fie’n yoli ye kpa.’ Zezi w’a seman kɛ ndrunmun dilɛ annzɛ adi ninnge mun ti yɛ bian’n ɲɛnnin i wun ɔn. Sɛ é kwlá sé’n, Zezi w’a seman kɛ bian’n ti sran tɛ. Ɔ maan, e kwla se kɛ bian’n ti junman difuɛ kpa. Yɛle kɛ, kɛ ɔ ko yo naan cɛn wie lele i awlofuɛ’m b’a diman yalɛ’n ti’n, ɔ siesie i ninnge mun cɛcɛcɛ. Ɔ maan, ninnge ng’ɔ fata kɛ bian sɔ’n yo’n, ɔ fa kanman ngowa.
5. ?Zezi i ɲanndra nun’n ndɛ benin yɛ ɔ o bian’n su ɔ?
5 I kwlaa yoli o, Zezi fa sran’m be ɲin sie aɲanbeunfuɛ’n i ɲanndra’n su. Aɲanbeunfuɛ sɔ’n le ninnge kanngban. Sanngɛ, kɛ nga Zezi fa kɛn i lɛ’n, ndɛ kun o bian’n su. Yɛle kɛ, i fie’n su ninnge’m be yoli ye trali ng’ɔ sunnzunnin’n lele. Ɔ maan, ng’ɔ ko fa ko niɛn i awlofuɛ’m be lika’n, ɔ ɲɛnnin i trali su. ?Siɛn’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ ɔ yo ɔ?
6. ?Ajalɛ benin yɛ andɛ’n, i falɛ’n ti kekle man Ɲanmiɛn i sufuɛ sunman ɔn?
6 Andɛ kusu’n, bian aɲanbeunfuɛ’n i sa kunngba’n su Zoova i sufuɛ sunman be su. Yɛle kɛ, Klistfuɛ kpa’m be ti nanwlɛfuɛ, be mian be ɲin be di be junman’n i kpa. (Kolɔsfuɛ Mun 3:22, 23) Sɛ sran sa nun junman yɛ be di o, sɛ be bɔbɔ be junman yɛ be di o, i kwlaa nun be mian be ɲin be di i kpa. Be di junman kpa bɔbɔ tra be nga’m be fuun kpa. Junman mɔ be si i di kpa’n ti’n, wie liɛ’n, be waan bé mán be sa su annzɛ bé mán be junman kpa uflɛ. I lɛ nun’n, ɔ fata kɛ be fa ajalɛ kun. ?Bé kplín su naan bé ɲán be wun? Sa kunngba’n yɛ ɔ o Zoova i sufuɛ gbanflɛn nin talua sunman mɔ be te kɔ suklu’n be su ɔ. I sɔ’n ti’n, be man be suklu dan dilɛ’n i wun atin. ?Sanngɛ, bé fɛ́ i sɔ ajalɛ’n naan bé dí suklu dan?
7. ?Ajalɛ benin yɛ bian aɲanbeunfuɛ’n fali ɔ?
7 Maan e bu Zezi i ɲanndra’n i su akunndan ekun e nian. ?Kɛ bian aɲanbeunfuɛ’n i fie’n su ninnge’m be yoli ye m’ɔ wunman be guawlɛ’n, ngue yɛ ɔ yoli ɔ? Ɔ fali ajalɛ kɛ ɔ́ wá búbú i tanngannin mun naan ɔ́ kplán uflɛ dandan. I liɛ’n, ɔ́ fɛ́ i ninnge mun gúa be nun. Kɛ bian’n fɛ́ i sɔ ajalɛ’n, ɔ buli i kɛ i sɔ’n ti yɛ i liɛ yó ye ɔ. Ɔ maan, ɔ seli kɛ: “Kɛ ɔ ko yo sɔ’n, ń trán ase, ń dé wunmiɛn, ń dí n klun like, afin ninnge ng’ɔ o yɛ’n, ń dí lele ɔ su wieman. N klun a jɔ siɛn’n.”—Lik 12:19.
?Ngue ti yɛ ɔ ti “sinnglinfuɛ” ɔ?
8. ?Like cinnjin benin yɛ Zezi i ɲanndra nun’n, bian’n i ɲin kpali su ɔ?
8 Kɛ nga Zezi fa kannin’n sa’n, nán like nga bian’n seli kɛ ɔ́ yó’n ti yɛ i liɛ yó ye ɔ. Afin, kɛ ɔ́ síesíe i ninnge mun’n, w’a faman like cinnjin kpa kun w’a wlaman nun. Yɛle kɛ w’a buman Ɲanmiɛn ninnge liɛ’m be akunndan. I kunngba i wun akunndan yɛ ɔ buli ɔ. Wafa ng’ɔ́ wá ló wunmiɛn, m’ɔ́ wá ɲán aliɛ dí, m’ɔ́ wá ɲán nzan nɔ́n, mɔ i klun jɔ́’n, yɛ ɔ yoli i cinnjin ɔn. Ɔ buli i kɛ ɔ́ dí “ninnge” kpakpa kpanngban ng’ɔ le be’n lele “ɔ su wieman.” Ɔ maan, ɔ́ ká nguan nun. I wla fili su kɛ ninnge sɔ’m be kwlá mɛnmɛn i nguan. Afin, kɛ nga Zezi dun mmua kɛnnin i lɛ’n, ‘maan sran ɲɛn i wun ɔ ɲɛn i wun sɛ, nán ninnge sɔ mun yɛ be mɛn i nguan ɔn.’ (Lik 12:15) Kɛ bian aɲanbeunfuɛ’n fɛli i ajalɛ mun’n, kɔnguɛ kunngba nun’n, be seli i kɛ like kwlaa ng’ɔ miɛnnin i ɲin ɲannin be’n, bé wá fí i sa. Ɲanmiɛn seli i kɛ: ‘?Sinnglinfuɛ, ndɛ kɔnguɛ bé fá wɔ, yɛ ninnge nga a yiayia be su yɛ’n, ɔ́ kɔ́ wan sa nun?’—Lik 12:20.
9. ?Ngue ti yɛ Zezi i ɲanndra’n nun’n, Ɲanmiɛn waan bian’n ti sinnglinfuɛ ɔ?
9 Siɛn’n, maan e fa e ɲin sie i ndɛ cinnjin ng’ɔ o Zezi i ɲanndra nun’n, i su. Ɲanmiɛn waan bian’n ti sinnglinfuɛ. Ndɛ’m be bo tutulɛ fluwa kun seli kɛ Glɛki aniɛn nun’n, ndɛ mma nga be kaci i kɛ sinnglinfuɛ mɔ be fa flɛli bian’n, i bo’n yɛle kɛ “sran m’ɔ wunman sa wlɛ’n.” (Exegetical Dictionary of the New Testament) Fluwa sɔ’n kan gua su kɛ, sɛ Ɲanmiɛn seli kɛ bian’n ti sinnglinfuɛ’n, yɛle kɛ ɔ su se kɛ “bian aɲanbeunfuɛ’n i ajalɛ ng’ɔ fali be lɛ’n, be leman bo.” Ɔ maan, nán kɛ sran’n buman akunndan ɔn. Sanngɛ “sran’n kplinman su kɛ Ɲanmiɛn sie i.” Wafa nga Zezi kannin bian sɔ’n i ndɛ’n, ɔ maan e wla kpɛn ndɛ ng’ɔ kan kleli Laodise lɔ asɔnun’n Klistfuɛ klikli’m be blɛ su’n, i su. Laodise asɔnun’n o Azi Minɛli mɛn’n nun lɔ. Zezi seli asɔnun sɔ’n kɛ: ‘An se kɛ an ti aɲanbeunfuɛ yɛ amun a ɲan amun wun naan like fi mianman amun. An siman kɛ an ti ɲrɛnnɛnfuɛ yɛ an yo annvɔ, an siman kɛ an ti yalɛfuɛ yɛ an ti aɲinsifuɛ naan amun wun ti kplɛn.’—Sa Nglo Yilɛ 3:17.
10. ?Ngue ti yɛ nán “ninnge” kpanngban ɲanlɛ’n ti yɛ sran kun i nguan’n su “wieman” ɔn?
10 Ɔ fata kɛ e bu ndɛ sɔ’n su akunndan kpa. Atrɛkpa’n, e ti kɛ bian sɔ’n sa. Yɛle kɛ junman nga e di’n, ɔ ti e cinnjin. E di i lele, e bu i kɛ sɛ e yo sɔ’n yɛ é ɲán “ninnge” kpanngban ɔn. Kusu kɛ é yó sɔ’n nn ninnge nga be ti cinnjin kpa mɔ be ti yɛ e nguan’n su “wieman” le’n, é kpálo be. (Zan 3:16; 17:3) Biblu’n waan: ‘Jɔlɛ dilɛ cɛn nun’n, aɲanbeun’n yoman like fi ye. Sran ng’ɔ fɛ i wla’n kwlakwla guɛ i aɲanbeun’n su’n, saan tɔlɛ yɛ ɔ́ tɔ́ ɔ.’ (Nyanndra Mun 11:4, 28) I sɔ’n ti’n, kɛ Zezi gúɛ i ɲanndra’n i bo’n, ɔ seli kɛ: ‘Sran ng’ɔ kunndɛ ninnge kɛ ɔ́ ɲɛ́n i wun, m’ɔ leman Ɲanmiɛn ninnge’m be wie fi’n, kɛ ɔ ti sɔ ɔ.’—Lik 12:21.
11. ?Ngue ti yɛ sɛ e fa e wla’n kwlaa guɛ i ninnge nga e le be’n, be su’n nn y’a lafi klenzua kplɔwa su ɔ?
11 Zezi waan sran m’ɔ leman Ɲanmiɛn ninnge’m be wie fi’n, kɛ “ɔ ti sɔ ɔ.” Yɛle kɛ, sa ng’ɔ ɲannin bian aɲanbeunfuɛ’n, i kunngba’n yɛ ɔ́ tɔ́ be nga be waan be liɛ yo ye mɔ i ti yɛ be aɲanbeun ninnge’m be ngunmin su yɛ be lafi’n. Nán kɛ sɛ sran kun “ɲɛn i wun’n,” nn ‘ɔ leman Ɲanmiɛn ninnge’m be wie fi ɔ.’ Zezi i sɔnnzɔnfuɛ Zaki kannin ndɛ wafa kunngba’n fa wlali e su nun. Ɔ seli kɛ: ‘Amun mɔ an se kɛ: “Ndɛ annzɛ ainman é kɔ́ klɔ nga su, é dí afuɛ kun lɔ, é dí aata, yɛ é ɲán sika’n,” an sie amun su. An siman like ng’ɔ́ yó amun ainman’n.’ ?I sɔ’n ti’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ sran sɔ’m be yo ɔ? Zaki waan: ‘An se kɛ: “Sɛ e Min Ɲanmiɛn di su’n naan aliɛ cɛn e’n, é yó nga é yó nga.”’ (Zak 4:13-15) Maan sran kun yo aɲanbeunfuɛ o, annzɛ i sa nun ninnge’m be sɔn o, sɛ ɔ leman Ɲanmiɛn ninnge’m be wie’n, i kwlaa ngalɛ’n ti ngbɛn. ?Ɔ maan, kɛ be se kɛ e ɲan Ɲanmiɛn ninnge’m be wie’n, i bo’n yɛle benin?
Maan e ɲan Ɲanmiɛn ninnge’m be wie
12. ?Ngue yɛ maan é ɲán Ɲanmiɛn ninnge’m be wie ɔ?
12 Zezi i ɲanndra’n kle weiin kɛ Ɲanmiɛn ninnge’m be ɲanlɛ’n nin ninnge nga e kunndɛ be naan é ɲán e wun’n, be kɔman likawlɛ kaan sa. Ɔ maan, Zezi su kan kle e kɛ nán maan aɲanbeun ninnge mun annzɛ ninnge nga e le be’n, be yo e like cinnjin. Like ng’ɔ fata kɛ ɔ yo e cinnjin’n, yɛle kɛ e fa ninnge nga e le be’n, e su Zoova naan e nin i e afiɛn’n mantan kpa. Sɛ e yo sɔ’n, e kwla lafi su kɛ é ɲán Ɲanmiɛn ninnge’m be wie. ?Ngue ti ɔ? Afin, i su mmlusuɛ liɛ’n be dimɛn i yalɛ. Biblu’n se e kɛ: ‘Kɛ sran kun ɲɛ́n i wun sa’n, ɔ fin Anannganman. Ɔ maan aɲanbeun finman sran.’—Nyanndra Mun 10:22.
13. ?Wafa sɛ yɛ sɛ sran kun “ɲɛ́n i wun’n” ɔ fin Zoova ɔ?
13 Kɛ Zoova mɛ́n i sufuɛ’m be like’n, i kpafuɛ’n yɛ ɔ fa man be ɔ. (Zak 1:17) I wie yɛle kɛ, kɛ Zoova rali Izraɛlifuɛ’m be su m’ɔ mannin be asiɛ kɛ be tran su’n, asiɛ ‘m’ɔ yo like ye kpa, mɔ i kunngba’n ɔ ti nnɛn tawlɛ klanman’n’ yɛ ɔ fa mannin be ɔ. Kannzɛ bɔbɔ be kan Ezipti mɛn’n i ndɛ kɛ ɔ ti klanman wie’n, sanngɛ lika nga Zoova fa mannin Izraɛlifuɛ mun’n, ɔ ti kpa tra Ezipti mɛn’n lele. Afin, lika nga Zoova fa mannin be’n, Moizi seli kɛ ‘ɔ ti asiɛ kun mɔ Annanganman be Ɲanmiɛn’n nian su ɔ.’ Yɛle kɛ asiɛ sɔ’n, ɔ yo like ye, yɛ Zoova bɔbɔ nian be su. Sɛ Izraɛlifuɛ’m be nin Zoova nanti klanman titi’n, Zoova rá be su titi kusu. Bé dí aklunjuɛ yɛ bé yó kpa trá nvle kwlaa nga be mantan be’n. Nanwlɛ, sɛ ‘sran kun ɲɛ́n i wun sa’n,’ ɔ fin Zoova sakpa!—Kalɛ 16:13; Mmla’n 4:5-8; 11:8-15.
14. ?Aklunjuɛ benin yɛ be nga be le Ɲanmiɛn ninnge’m be wie’m be di ɔ?
14 Kɛ be se kɛ e “ɲan Ɲanmiɛn ninnge’m be wie’n,” be kwla kaci i ekun kɛ e “yo aɲanbeunfuɛ Ɲanmiɛn ɲrun.” (The New Testament in Modern English, by J. B. Phillips) Be nga be ti aɲanbeunfuɛ’n, wafa nga sran’m bé bú be’n, yɛ ɔ ti be cinnjin ɔn. Wafa nga be yo be ninnge mun’n, yɛ be fa sie be nzɔliɛ ɔ. Be kunndɛ kɛ sran’m be wun be. I yɛ Biblu’n flɛ i “akunndan nga be bu fa gua ninnge nga be wun be’n be su’n, ɔ nin be wun tulɛ’n” niɔn. (1 Zan 2:16) Sanngɛ be nga be le Ɲanmiɛn ninnge’m be wie’n, Ɲanmiɛn klun jɔ be wun. Ɔ yo be kpa. Yɛ be afiɛn’n mantan kpa. Ɔ maan, i sɔfuɛ’m be klun jɔ yɛ be klun titiman be. I sɔ liɛ’n ti kpa tra like nga sika kpanngban ɲanlɛ’n kwla man’n. (Ezai 40:11) ?Sanngɛ kosan ng’ɔ o lɛ’n yɛle kɛ ngue sa trele yɛ ɔ fata kɛ e yo naan y’a yo aɲanbeunfuɛ Ɲanmiɛn ɲrun ɔn?
Be ti aɲanbeunfuɛ Ɲanmiɛn ɲrun
15. ?Sɛ e waan é ɲán Ɲanmiɛn ninnge’m be wie’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo ɔ?
15 Zezi i ɲanndra’n nun’n, bian aɲanbeunfuɛ’n, ɔ miɛnnin i ɲin dili junman ɲɛnnin i wun. Ɔ siesieli i ninnge mun. Sanngɛ, i kwlaa sɔ nun’n, be waan ɔ ti sinnnglinfuɛ. Ɔ maan, sran nga i waan ɔ́ ɲán Ɲanmiɛn ninnge’m be wie’n, ɔ fata kɛ ɔ miɛn i ɲin kpa di jasin fɛ’n bolɛ junman’n. I yɛ ɔ ti like kpa Ɲanmiɛn ɲrun ɔn. Ninnge nga Zezi waan e yo be’n, be nun kun yɛle ngalɛ’n. Ɔ seli kɛ: “An wɔ ko kle nvlenvle’n kwlaa be like maan be kaci n sɔnnzɔnfuɛ.” (Matie 28:19) Nán e fa e blɛ nin e wunmiɛn nin e like nga e si i yo’n, e fa kunndɛ e bɔbɔ e pɔɔ nun tranlɛ. Sanngɛ, maan e bo Ɲanmiɛn Sielɛ’n i jasin fɛ’n yɛ e kle sran’m be like maan be kaci Zezi i sɔnnnzɔnfuɛ. I sɔ’n ti kɛ bɛtrɔ yɛ y’a kpɛ y’a sie sa. Sa nga é wá kán be ndɛ siɛn’n, be kle kɛ be nga be yoli sɔ’n, be liɛ yoli ye.—Nyanndra Mun 19:17.
16, 17. Like ng’ɔ kle kɛ e nantilɛ’n maan e kwla yo aɲanbeunfuɛ Ɲanmiɛn ɲrun’n, an fa sa wie yiyi be nun.
16 Maan e nian aniaan bian kun m’ɔ o mɛn i wia afiliɛ lɔ nvle kun nun’n, i liɛ’n. Ɔ di Ɔrdinatɛli su junman kpa, yɛ i akatua’n cɛnnin. Sanngɛ, ɔ ɲɛnmɛn i ti naan y’a yo Ɲanmiɛn ninnge liɛ mun. Ɔ maan, aniaan bian’n wa fali ajalɛ uflɛ. W’a kunndɛman kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun junman sɔ’n nun. I li bɔbɔ’n, ɔ tuli junman’n nun. Yɛ ɔ di i bɔbɔ i junman kaan kun. Yɛle kɛ bɔnbɔn glase yɛ ɔ yo i atɛ lika’n nun sin ɔn. Ɔ yoli sɔ naan w’a ɲɛn i ti w’a yo Ɲanmiɛn ninnge mun. I wiengu ng’ɔ nin be di junman laa’n, be yoli i fiaan kpa. ?Sanngɛ i bo’n guali sɛ? Aniaan bian’n waan: “Dɔ nga su’n, sika nga n ɲɛn i’n, ɔ tra i nun mɔ n di junman sran uflɛ sa nun’n. Min like kan nga n yo i yɛ’n, ɔ jɔ min klun kpa. Afin, ɔ tinman min su yɛ min klun titiman min kɛ laa mɔ n di sran junman’n sa. Sanngɛ, like ng’ɔ yo min fɛ kpa’n, yɛle kɛ siɛn’n, e nin Zoova e afiɛn w’a mantan kpa.” Ajalɛ sɔ mɔ aniaan sɔ’n fali’n, maan ɔ kwla dili blɛ kwlaa nun Ɲanmiɛn junman’n. Kɛ é sé yɛ’n, ɔ di junman betɛli ng’ɔ o be nvle nun lɔ’n, i nun. Kɛ be se kɛ sɛ sran kun ɲɛ́n i wun’n, ɔ fin Zoova’n, sakpa ɔ.
17 Sa uflɛ nga é wá kɛ́n i ndɛ’n, yɛle bla kun liɛ’n. Bla sɔ’n, be awlo lɔ’n, suklu dan dilɛ’n ti be cinnjin kpa. Kɛ ɔ ko yo naan cɛn wie lele w’a ɲan junman dan w’a di’n, ɔ ɔli aninvɛsite sunman be nun. Ɔ ɔli Aflansi nin Mɛsiki nin Susi be lɔ aninvɛsite’m be nun. I bɔbɔ waan: “Fluwafuɛ’n n si i. Min dunman’n fuli, aɲanbeun ninnge’n kusu’n, n ɲannin wie. Sanngɛ, kɛ n niɛn i sa’n, n klun jɔman.” I sin’n, bla sɔ’n wa sili Zoova. Ɔ seli kɛ: “Kɛ ń kɔ́ min ɲrun Ɲanmiɛn ninnge’m be nun’n, nn like nga Zoova yoli mannin min’n ti’n, ń kúnndɛ ń yó like wie ń mɛ́n i. I sɔ’n yoli maan like ng’ɔ fata kɛ n yo’n, n wunnin i wlɛ. Yɛle kɛ, ɔ fata kɛ n di blɛ kwlaa nun Ɲanmiɛn junman’n.” Ɔ yacili i junman’n i dilɛ. I sin’n, be yoli i batɛmu. Afuɛ 20 ng’ɔ sinnin lɛ nun’n, ɔ dili blɛ kwlaa nun Ɲanmiɛn junman. I sɔ’n mɛnnin i aklunjuɛ dan. I waan: “Sran wie’m be bu i kɛ like nga n kwlɛ i yo mɔ m’an yoman’n ti’n, m’an saci. Sanngɛ, be kunngba’n be waan n di aklunjuɛ naan min nzuɛn’n yo be ɲɛnmɛn. Cɛn kwlaa n srɛ Zoova kɛ ɔ uka min naan n yo wun ase kanfuɛ naan i klun jɔ min wun.”
18. ?Kɛ Pɔlu sa’n, wafa sɛ yɛ e kwla ɲan Ɲanmiɛn ninnge’m be wie ɔ?
18 Sɔlu m’ɔ kacili akoto Pɔlu kusu’n, nanwlɛ nán junman dan dilɛ’n yɛ w’a ɲɛnmɛn i wun atin ɔn. Sanngɛ, ɔ seli kɛ: “Kɛ m bu min Min Klist Zezi i silɛ mɔ n si i’n like kpa sakpa’n ti, ɔ maan n buman like’n wie fi like.” (Filipfuɛ Mun 3:7, 8) Pɔlu liɛ’n, Klist i silɛ m’ɔ si i’n, ɔ ti like dan. Ɔ maan, ɔ kwlá fa sunnzunman like fi. E kusu, sɛ e bɔbɔ e ninnge liɛ’m be kunndɛlɛ’n timan e cinnjin’n, aklunjuɛ nga be nga be ti aɲanbeunfuɛ Ɲanmiɛn ɲrun be di’n, saan é dí wie. Ɲanmiɛn ndɛ’n waan: ‘Sran nga m’ɔ kɛn i wun ase mɔ i ɲin yi Anannganman’n, ɔ ɲɛn i wun. Sran wun i ɔ, i ɲin yi i. Ɔ cɛ.’—Nyanndra Mun 22:4.
?An kwla yiyi nun?
• ?Ngue sa yɛ ɔ o bian nga Zezi kɛn i ndɛ i ɲanndra’n nun’n, i su ɔ?
• ?Ngue ti yɛ be waan bian aɲanbeunfuɛ’n ti sinnglinfuɛ ɔ?
• ?Kɛ be se kɛ e ɲan Ɲanmiɛn ninnge’m be wie’n, i bo’n yɛle benin?
• ?Wafa sɛ yɛ e kwla ɲan Ɲanmiɛn ninnge’m be wie ɔ?
[Foto, bue 30]
‘Kɛ sran kun ɲɛ́n i wun sa’n, ɔ fin Zoova.’