Nán ‘amun nin sran kan ndɛ’
“Like kwlaa nga amun kwla yo bɔ amun nin sran su kan-man ndɛ’n, amun yo.”—RƆMFUƐ MUN 12:18.
1, 2. (a) ?Ngue ndɛ yɛ Zezi fa wlɛli i sɔnnzɔnfuɛ’m be su nun ɔn? (b) ?Nin yɛ e kwla ɲan afɔtuɛ naan y’a jran ɲrɛnnɛn klelɛ’n i ɲrun ɔn?
ZEZI kan kleli i sɔnnzɔnfuɛ’m be kɛ mɛn’n nunfuɛ’m bé klé be ɲrɛnnɛn. Yɛ kɔnguɛ kasiɛn ka naan w’a wu’n, ɔ yiyili nun kleli be. Ɔ seli i akoto’m be kɛ: “Sɛ an ti mɛn nga nunfuɛ wie’n, wuun be klo amun yɛlɛ kɛ an ti be fuɛ. Sanngɛ kɛ n fali amun’n, n yili amun mɛn nunfuɛ’m be nun, i ti yɛ maan be kpɔ amun nin-ɔn.”—Zan 15:19.
2 Sa nga be juli akoto Pɔlu su’n maan ɔ wunnin Zezi i ndɛ sɔ’n i wlɛ weiin kɛ ɔ ti nanwlɛ. Pɔlu i fluwa nɲɔn su nga ɔ klɛli ko mannin Timote m’ɔ ti gbanflɛn m’ɔ ukɛ i i junman’n nun’n, i nun’n, ɔ klɛli i kɛ: ‘A si like nga n kle’n kpa, nin min nzuɛn’n, nin min akunndan’n, nin min Nyanmiɛn su bɔ n lafi’n, nin min anwlɛn bɔ n trɛ i’n, nin min Nyanmiɛn nin sran’m be klolɛ’n, nin min kekle bɔ n jran’n, nin yalɛ nga be kle min’n, ɔ nin nyrɛnnɛn nga n wunnin i’n.’ Kpɛkun Pɔlu kan guali su kɛ: “Sran kwlaa nga i waan ɔ nin Krist-Jésus bé káci sran wunmuan naan ɔ́ yó Nyanmiɛn klun sa’n, saan bé klé i yalɛ.” (2 Timote 3:10-12) Klistfuɛ nga be o Rɔmu lɔ’n, be fluwa nga Pɔlu klɛli be’n i ndɛ ndre 12 nun’n, ɔ kleli be wafa nga be kwla jran ɲrɛnnɛn klelɛ’n i ɲrun’n. Blɛ kasiɛn nga nun’n, i ndɛ sɔ’n kwla uka e kpa.
‘An yo maan sran’m be wun kɛ an ti kpa’
3, 4. ?Wafa sɛ yɛ e kwla nanti afɔtuɛ ng’ɔ o Rɔmfuɛ Mun 12:17 nun’n su (a) awlobo nga i nunfuɛ’m be kwlaa be suman Zoova’n, i nun ɔn? (b) e nin e wiengu mun e tranlɛ’n nun ɔn?
3 An kanngan Rɔmfuɛ Mun 12:17 nun. Pɔlu yiyili nun kɛ, kɛ be kle e ɲrɛnnɛn’n, ɔ fataman kɛ e yi e man. I afɔtuɛ sɔ’n ti kpa man be nga be awlobo nun’n, be kwlaa be suman Zoova’n. Klistfuɛ bla’n annzɛ yasua’n, ɔ jran ndɛ tɛtɛ annzɛ aeliɛ tɛtɛ annzɛ like tɛ uflɛ nga i wun annzɛ i yi yo i’n, i ɲrun kekle. ‘Sɛ sran yo e tɛ’n, naan e yo i wie’n,’ ɔ yoman like fi ye. I kpa’n, ɔ yo maan lika’n yo tɛ tra laa’n.
4 Pɔlu kle ajalɛ kpa. I waan: “Sa kwlaa nga amun yo’n, an yo maan sran’m be kwlaa be wun kɛ an ti kpa.” Awlo lɔ’n, bla nga i wun’n kɛn i Ɲanmiɛn sulɛ’n i wun ndɛ tɛtɛ’n sanngɛ m’ɔ niɛn i wun’n i lika kpa’n, ndɛnngan su tɔman. (Nyanndra Mun 31:12) Karlɔsu mɔ dɔ nga su ɔ di junman betɛli’n, i si tanndannin ɔ nin i nin be Ɲanmiɛn sulɛ’n i ɲrun kpa. Wafa nga i nin niannin i si i lika kpa m’ɔ niannin be awlo’n i lika mɔ i ti’n ɔ kwla jrannin kekle’n, ɔ kɛn i ndɛ. I waan: “Ɔ seli e mɔ e ti be mma mun kɛ e ɲin yi i. Kannzɛ bɔbɔ blɔfuɛ’m be ngowa nga be flɛ i jeu de boules n klomɛn i tolɛ’n, sanngɛ ɔ wla min fanngan kɛ min nin e si e to. I sɔ’n yo maan min si klun jɔ.” I sɔ’n ti’n, ɔ wa suannin Biblu’n nun like yɛ be yoli i batɛmu. Kɛ mɔ Zoova i Lalofuɛ mun ‘sa kwlaa nga be yo’n, be yo maan sran’m be kwlaa be wun kɛ be ti kpa’n’ ti’n, kɛ kekle’n tɔ be mantanfuɛ’m be su’n, kannzɛ be ti sɛ be ti sɛ o, be uka be.
An fa “sɛnmlɛn nyannyannyan” fa klo be kpɔfuɛ’m be aeliɛ’n
5, 6. (a) ?Kɛ be se kɛ e fa “sɛnmlɛn nyannyannyan” e tiɛn i e kpɔfuɛ’m be ti su’n, i bo’n yɛle benin? (b) Sa kun mɔ amun si i m’ɔ kle kɛ sɛ e nanti Rɔmfuɛ Mun 12:20 su’n, i bo’n kwla gua kpa’n, an kɛn i ndɛ.
5 An kanngan Rɔmfuɛ Mun 12:20 nun. Atrɛkpa’n, kɛ Pɔlu kɛ́n i ndɛ ng’ɔ o Biblu’n nun ndɛ mma sɔ nun’n, ndɛ ng’ɔ o Nyanndra Mun 25:21, 22 nun’n, i akunndan yɛ ɔ buli ɔ. Ɲanndra sɔ’n waan: “Sɛ awe kun ɔ kpɔfuɛ’n, mɛn i like maan ɔ di, sɛ nzue we kun i’n, mɛn i nzue maan ɔ nɔn. Sɛ a yo sɔ’n, ɔ ti kɛ sɛnmlɛn nyannyan yɛ w’a tiɛn i nuan i ti’n su sa. Yɛ Anannganman kusu ɔ́ yó wɔ mo.” Pɔlu i ndɛ sɔ m’ɔ o Rɔmfuɛ Mun ndɛ tre 12 nun’n, nán kɛ ɔ fali sɛnmlɛn’n i su sunnzun ase naan ɔ́ fá kle e kɛ e kle e ɲrun tanndanfuɛ’m be ɲrɛnnɛn annzɛ e yo naan be wun ɲannzuɛn ɔn. Sanngɛ maan ɔ yo ɲanndra’n i nun ndɛ’n nin o, annzɛ Pɔlu i ndɛ liɛ ng’ɔ o Rɔmfuɛ Mun nun’n nin o, be nɲɔn’n be kan wafa nga lalafuɛ nun’n sika tɔnfuɛ’m be tɔn sika’n i ndɛ. Angle bian kun m’ɔ ti fluwa sifuɛ mɔ be flɛ i Charles Bridges seli kɛ: “Sika nga i tɔnlɛ’n ti kekle’n, be fa siemɛn i sin’n su sa ngbɛn. Sanngɛ be fa sɛnmlɛn ɲanɲanɲan be guɛ i ti su nin i bo ngua. I kunngba’n, yɛle sran nga mɔ be awlɛn’n ti ketewa mɔ sɛ é kwlá sé’n, e fa awlɛn tralɛ, klun ufue nin klolɛ’n e fa guagua be su’n. Sɛ be ti sika’n nn e se kɛ saan be klo.”
6 Kɛ “sɛnmlɛn nyannyannyan” sa’n, sɛ e yo e kpɔfuɛ’m be ye’n, ɔ kwla yo maan be kaci be nzuɛn’n naan be yaci Ɲanmiɛn i nvlefuɛ’m be ɲrɛnnɛn klelɛ. Sɛ e yo sa kpa’n, i sɔ’n kwla su sran’m be bo naan be kaci be aeliɛ’n Zoova i sufuɛ’m be lika naan be sɔ Biblu’n nun ndɛ’n nun. Akoto Piɛli klɛli i kɛ: “An yo sa ng’ɔ ti kpa’n be nga be ti-man Kristfuɛ’n be nyrun naan sɛ be saci amun dunman kɛ an ti sa tɛ yofuɛ mun’n, be wun sa kpa nga an yo be’n naan cɛn nga Nyanmiɛn bá’n, be mɛnmɛn i.”—1 Piɛr 2:12.
Nán ‘amun nin sran kan ndɛ’
7. ?Alaje benin yɛ Klist waan i sɔnnzɔnfuɛ’m bé dí ɔ? ?Yɛ ngue yɛ ɔ fata kɛ ɔ su e bo naan e yo ɔ?
7 An kanngan Rɔmfuɛ Mun 12:18 nun. Kɔnguɛ kasiɛn nga Zezi nin i sɔnnzɔnfuɛ’m be dili i likawlɛ’n i nun’n, ɔ seli be kɛ: “Ń yó maan amun wun jɔ́ amun fɔuun, yɛ amún dí alaje kɛ min sa.” (Zan 14:27) Klist waan i sɔnnzɔnfuɛ’m bé dí alaje. Afin kɛ be si kɛ Ɲanmiɛn Zoova nin i Wa m’ɔ klo i’n be klo be yɛ be klun jɔ be wun’n, be wla gua ase. Ɔ fata kɛ e wla m’ɔ gua ase sɔ’n su e bo naan e nin e wiengu mun e tran fɔundi nun. Klistfuɛ kpa’m be klo alaje’n, yɛ be ti sran mɔ be siesie be nin be wiengu’m be afiɛn titi ɔ.—Matie 5:9.
8. ?Wafa sɛ yɛ awlo lɔ nin asɔnun’n nun’n, e kwla yo ndɛ siesiefuɛ ɔ?
8 Like kun nga e kwla yo naan y’a yo sran afiɛn siesiefuɛ awlobo’n nun’n, yɛle kɛ kɛ sa tɔ’n, e siesie i ndɛndɛ naan lika’n w’a saciman. (Nyanndra Mun 15:18; Efɛzfuɛ Mun 4:26) Ajalɛ kunngba’n yɛ ɔ fata kɛ e fɛ i asɔnun’n nun ɔn. Akoto Piɛli kleli kɛ alaje kunndɛlɛ’n nin be nuan nun ndɛ mɔ be nian su’n, be kɔ likawlɛ. (1 Piɛr 3:10, 11) Zaki kusu kɛ ɔ mannin afɔtuɛ cinnjin kun wafa ng’ɔ fata kɛ be ijɔ’n, ɔ nin be ɲin m’ɔ ci be wiengu yɛ be bɔbɔ be wun akunndan bulɛ’n i yacilɛ’n su’n, ɔ klɛli i kɛ: “Ngwlɛlɛ b’ɔ fin nyanmiɛn su’n, sɛ ɔ ti sran’n, wuun é sé kɛ sa tɛ kaan sa nun-mɛn i wun. Ɔ klo-man ndɛnngan, ɔ ti wɛtɛfuɛ, be nin i kwla koko yalɛ, ɔ si aunnvuɛ dan, ɔ yo sa kpa, ɔ bu-man sran’n wie kpa tra-man wie, yɛ ɔ klo-man dunman. Be nga be siesie afiɛn’n, be ti kɛ fie difuɛ sa. Sɛ alaje o lɛ naan be lua like’n, like nga be nyɛn i nun’n yɛlɛ sa i nuan su yolɛ’n.”—Zak 3:17, 18.
9. ?Kɛ é yó naan ‘e nin sran y’a kan-man ndɛ’n,’ ngue yɛ ɔ fataman kɛ e wla fi su ɔ?
9 Pɔlu i ndɛ ng’ɔ o Rɔmfuɛ Mun 12:18 nun’n, nán kɛ i waan ɔ fata kɛ e yo ndɛ siesiefuɛ awlobo’n nin asɔnun’n nun ngunmin ɔn. Ɔ seli kɛ ɔ fata kɛ e yo like nga m’ɔ maan ‘e nin sran su kan-man ndɛ’n.’ E mantanfuɛ mun, e wiengu junman difuɛ mun, e suklu janvuɛ mun, ɔ nin be nga e nin be e yia nun jasin fɛ’n i bolɛ’n nun’n, be o sran ng’ɔ kan be ndɛ’n be nun. Sanngɛ, akoto’n kannin ndɛ kun guɛli i ndɛ’n su. I waan: “Like kwlaa nga amun kwla yo’n [...] amun yo.” I bo’n yɛle kɛ like kwlaa nga e kwla yo naan ‘e nin sran y’a kan-man ndɛ’n,’ e yo. Sanngɛ nán e fɔn Ɲanmiɛn i mmla mun i sɔ yolɛ’n ti.
Zoova yɛ ɔ tu klunngbɔ’n niɔn
10, 11. ?E klunngbɔ’n, wafa sɛ yɛ e kwla “yaci man Nyanmiɛn” ɔn? ?Yɛ ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e yo sɔ ɔ?
10 An kanngan Rɔmfuɛ Mun 12:19 nun. Be nga bɔbɔ e junman’n ti annzɛ e jasin fɛ’n ti’n ‘be kpalo e nuan’n,’ annzɛ be nga be kpɔ e kpɔlɛ kpa’n, ɔ fata kɛ like nga be yo e’n ɔ ‘sɔn e nun.’ Yɛ e yo ninnge mun “amanniɛn su.” (2 Timote 2:23-25) Pɔlu man Klistfuɛ’m be afɔtuɛ kɛ nán be tu be klunngbɔ. Sanngɛ be “yaci.” Yɛle kɛ be yaci Ɲanmiɛn nun naan ɔ tu i klunngbɔ. Ɔ maan, Klistfuɛ mɔ e ti’n ti’n, ɔ fataman kɛ e bɔbɔ tu e klunngbɔ. Jue tofuɛ’n klɛli i kɛ: “Gua ya ble’n i ase, yaci ya’n mlɔnmlɔn. Sɛ a fa ya’n, wuun w’a yo sa tɛ.” (Jue Mun 37:8) Salomɔn kusu mannin afɔtuɛ kɛ: “Sɛ sran kun yo wɔ sa’n, nán se kɛ á fá síe ɔ klun, naan á yó i wie. Yaci man Nyanmiɛn b’ɔ maan á nyán ɔ ti’n.”—Nyanndra Mun 20:22.
11 Sɛ e kpɔfuɛ’m be kle e nun’n, ɔ ti ngwlɛlɛ aeliɛ kɛ e yaci Zoova nun naan sɛ ɔ klo’n ɔ yi man be. Pɔlu si kɛ Zoova yɛ ɔ tu klunngbɔ’n niɔn. I ti’n, ɔ kannin ekun kɛ: “Afin be klɛli i kɛ: ‘E Min’n se kɛ: “Min yɛ n tu klunngbɔ nin-ɔn, min yɛ ń túa be kalɛ-ɔ.”’” (An nian Mmla’n 32:35 nun.) Sɛ e waan é tú e bɔbɔ e klunngbɔ’n, ɔ ti kɛ nn e su tu e wun naan junman ng’ɔ ti Zoova bɔbɔ liɛ’n yɛ e waan e su di sa. Asa kusu’n, ɔ kle kɛ, kɛ Zoova ta nda kɛ ‘min yɛ ń túa be kalɛ’n,’ e lafiman su.
12. ?Blɛ benin nun yɛ Zoova wá tú i klunngbɔ’n niɔn? ?Yɛ wafa sɛ?
12 Pɔlu i lɛtri ng’ɔ klɛli Rɔmu lɔ Klistfuɛ mun’n, i bo bolɛ’n nun’n, ɔ seli kɛ: “Sran’m be nyin b’ɔ yi-man Nyanmiɛn’n nin sa tɛtɛ’n kwlaa bɔ be yo’n ti, Nyanmiɛn kle be kɛ i ya’n wa jaso. Be sa tɛtɛ yolɛ sɔ’n ti, ɔ maan sran’m be wun-man Nyanmiɛn ndɛ’n i nanwlɛ.” (Rɔmfuɛ Mun 1:18) “Afɛ dan’n” nun yɛ Zoova i ya’n wá jáso ɲanmiɛn su lɔ ɔ. I Wa’n yɛ ɔ́ wá yí i nglo ɔ. (Sa Nglo Yilɛ 7:14) I sɔ’n wá klé e “weiin kpa kɛ Nyanmiɛn yo sa i nuan su.” I sɔ’n yɛ Ɲanmiɛn maan Pɔlu yiyili nun i fluwa uflɛ kun nun ɔn. I waan: “Nanwlɛ, Nyanmiɛn wá yó sa ng’ɔ ti su’n, ɔ́ klé be nga be kle amun nyrɛnnɛn’n be nyrɛnnɛn wie, yɛ ɔ maan e nin amun bɔ an wun nyrɛnnɛn’n, é nyán e ti. Kɛ e Min Jésus wá yí i wun nglo’n, b’ɔ nin i anz’m bɔ be lɛ fanngan dan’n, bé fín nyanmiɛn su lɔ bé jrá’n, yɛ ɔ́ yó i sɔ-ɔ. Ɔ́ bá sin b’ɔ jue’n nun naan ɔ́ tú be nga be si-man Nyanmiɛn’n nin be nga be fa-man e Min Jésus i jasin fɛ’n su’n be fɔ.”—2 Tɛsalonikfuɛ Mun 1:5-8.
An fa sa kpa’n be kwla sa tɛ’n
13, 14. (a) ?Ngue ti yɛ kɛ be kle e ɲrɛnnɛn’n, ɔ boman e nuan ɔn? (b) ?Wafa sɛ yɛ ɔ fata kɛ e yo be nga be kle e ɲrɛnnɛn’n niɔn?
13 An kanngan Rɔmfuɛ Mun 12:14, 21 nun. Kɛ mɔ e lafi su kpa kɛ Zoova wá yó i nda ng’ɔ tali be’n, be nuan su sa’n ti’n, e kwla fa e akunndan’n kwlaa e sie i junman ng’ɔ fa mannin e’n su. Yɛle kɛ ‘Nyanmiɛn sielɛ’n i jasin fɛ’n,’ e kwla kɛn i “mɛn wunmuan’n nun.” (Matie 24:14) E si kɛ Klistfuɛ junman sɔ’n ti’n, e kpɔfuɛ’m bé fá ya kpa. Afin Zezi wlali e su nun kɛ: “Nvle’n kwlaa bé kpɔ́ amun n dunman nun.” (Matie 24:9) Ɔ maan, kɛ be kle e yalɛ mɔ be tanndan e ɲrun’n, ɔ boman e nuan. Akoto Piɛli klɛli i kɛ: “N sran kpa mun, nán maan sa ng’ɔ tɔ amun su amun sa nianlɛ’n ti’n, ɔ bo amun nuan. Nán an bu i kɛ ɔ ti sa tɛ. Sanngɛ kɛ an wun nyrɛnnɛn kunngba nga Krist wunnin i’n wie’n, maan amun klun jɔ.”—1 Piɛr 4:12, 13.
14 Kɛ e kpɔfuɛ’m be kle e yalɛ’n, nán e yo be tɛtɛ. Sanngɛ e mian e ɲin naan y’a kle be like. Afin, e si kɛ sɛ be nun wie’m be yo e sɔ’n, nán be ɲinfu ɔ. (2 Korɛntfuɛ Mun 4:4) E mian e ɲin naan y’a nanti Pɔlu i afɔtuɛ nga su. I waan: “Be nga be kle amun yalɛ’n, an yra amun nuan kɛ Nyanmiɛn yo be kpa. Nán an wua be amuɛn, sanngɛ an se Nyanmiɛn kɛ ɔ yo be kpa.” (Rɔmfuɛ Mun 12:14) Zezi i ndɛ ng’ɔ kɛnnin i oka’n su lɔ’n nun’n, ɔ seli kɛ: “Be nga be nin amun kun’n, an klo be, be nga be kpɔ amun’n, an yo be kpa. Be nga be wua amun amuɛn’n, an yra amun nuan man be, yɛ be nga be yo amun tɛtɛ’n, an srɛ Nyanmiɛn kɛ ɔ yo be kpa.” (Lik 6:27, 28) Akoto Pɔlu bɔbɔ si jrɛiin kɛ sran kun m’ɔ kpɔ e’n, ɔ kwla kaci Klist i sɔnnzɔnfuɛ kpa yɛ ɔ yo Zoova i sufuɛ juejuefuɛ kpa. (Galasifuɛ Mun 1:13-16, 23) Pɔlu i lɛtri uflɛ kun nun’n, ɔ seli kɛ: “Be kpɛ e nzowa-a e yi man-man be nga be kpɛ e nzowa sɔ’n, muae yɛ e bo man be-ɔ. Be kle e yalɛ-ɔ ɔ sɔn e nun. Be saci e dunman-an e tɛ-man su.”—1 Korɛntfuɛ Mun 4:12, 13.
15. ?Ajalɛ kpafuɛ nga e kwla fa naan y’a kwla sa tɛ’n yɛle benin?
15 I sɔ’n ti’n, Klistfuɛ kpa’n, ɔ nanti Rɔmfuɛ Mun ndɛ tre 12 i ndɛ mma kasiɛn’n su. Ɔ se kɛ: “Nán maan be nga be yo amun tɛ’n be kwla amun, sanngɛ an yo be kpa lele an kwla be.” Sa tɛ’n kwlaa fin mmusu’m be si Satan. (Zan 8:44; 1 Zan 5:19) Sa nga Zezi yili i nglo kleli akoto Zan nun’n, Zezi kleli kɛ i niaan nga be kpali be sieli be ngunmin’n, “Bua Gbanflɛn’n i mmoja’n nin ndɛ nanwlɛ bɔ i niaan sɔ’m be kan’n ti be kwlali [Satan].” (Sa Nglo Yilɛ 12:11) I sɔ’n kle kɛ ajalɛ kpafuɛ nga e kwla fa naan y’a kwla Satan nin i mɛn tɛ nga be aeliɛ’n, yɛle like ng’ɔ ti kpa’n i yolɛ. Yɛle kɛ e bo Ɲanmiɛn Sielɛ’n i jasin fɛ’n.
E nyin m’ɔ o e Min’n i sin’n ti, e gua e wla ase
16, 17. ?Ngue yɛ Rɔmfuɛ Mun 12 kleli e (a) wafa ng’ɔ fata kɛ e di mɛn’n i su ɔ? (b) wafa ng’ɔ fata kɛ e tran asɔnun’n nun’n i su ɔ? (c) wafa ng’ɔ fata kɛ e yo be nga be tanndan e Zoova sulɛ’n i ɲrun’n i su ɔ?
16 E ɲin mɔ e fa sieli i Pɔlu i fluwa ng’ɔ klɛli Klistfuɛ nga be o Rɔmu lɔ’n i ndɛ tre 12 su’n ti’n, e wla kpɛnnin like sunman su. Ɔ kleli e kɛ, kɛ mɔ e fali e wun mannin Zoova ti’n, ɔ fata kɛ e tu e klun e klɛn ninnge wie mun. Ɲanmiɛn wawɛ’n m’ɔ suan e bo’n ti’n, e tu e klun e yo sɔ. Afin, e ngwlɛlɛ’n maan e si kɛ i sɔ’n ti Ɲanmiɛn klun sa’n i yolɛ. Ɲanmiɛn wawɛ’n ti’n e ti sran wakawakafuɛ yɛ ninnge ngunminngunmin ng’ɔ fa mannin e’n, e fa di junman juejue su. E kan e wun ase e su Ɲanmiɛn. E si kɛ e le awɛ. Yɛ e yo like kwlaa nga e kwla yo’n naan e Klistfuɛ bo kun yolɛ’n w’a ka sɔ titi. Kusu e yo aklunye yɛ e klo e niaan Klistfuɛ mun kɛ e bɔbɔ sa.
17 Kɛ be tanndan e ɲrun’n, like ng’ɔ fata kɛ e yo’n, Rɔmfuɛ Mun ndɛ tre 12 man e i su afɔtuɛ kpanngban kpa. E wunnin kɛ sɛ be yo e tɛ’n, ɔ fataman kɛ e yi e man. Kusu kɛ be yo e tɛ’n maan e yo sa kpa. E wunnin i kusu kɛ ɔ fata kɛ e yo like kwlaa nga e kwla yo’n naan e nin sran y’a kanman ndɛ. Sanngɛ nɛ́n i sɔ’n ti yɛ é fɔ́n Ɲanmiɛn mmla’n niɔn. I sɔ liɛ’n, ɔ fata kɛ e nanti su awlobo’n nun nin asɔnun’n nun, ɔ nin e nin e wiengu mun e tranlɛ’n nun. Maan ɔ wie suklu lɔ, junman su lɔ annzɛ jasin fɛ’n i bolɛ’n nun’n, maan e nanti su wie. Kannzɛ bɔbɔ ɲrɛnnɛn’n o e su sɛ’n, sanngɛ maan e mian e ɲin naan e yo sa kpa’n lele e kwla sa tɛ’n. Afin nán e wla fi su kɛ Zoova yɛ ɔ tu klunngbɔ’n niɔn.
18. ?Like nsan benin yɛ Rɔmfuɛ Mun 12:12 fa e ɲin sie su kpa ɔ?
18 An kanngan Rɔmfuɛ Mun 12:12 nun. Pɔlu fali ajalɛ nsan uflɛ ukali afɔtuɛ kpakpa ng’ɔ mannin e lɛ’n su. Afɔtuɛ kwlaa nga Pɔlu mannin e lɛ’n, sɛ Zoova w’a ukaman e’n, e su kwlá nantiman su. I ti’n, akoto’n seli e kɛ: “Amun nin Nyanmiɛn an koko yalɛ titi, nán amun kpɔnzɔ.” I sɔ’n úka e naan y’a kwla nanti i afɔtuɛ nga su kpa. I waan: “Sɛ sa tɔ amun su’n, an tra amun anwlɛn.” I agualiɛ su’n, ɔ fata kɛ e fa e ɲin e sie i nda nga Zoova tali be mɔ bé wá kpɛ́n su e ɲrun lɔ’n be su. Maan ɔ yo be nga bé kɔ́ ɲanmiɛn su mun o, annzɛ be nga bé trán asiɛ’n su wa mun o, e ‘nyin b’ɔ wo e Min’n i sin’n ti’n,’ maan e minndɛ anannganman nguan’n.
?Wafa sɛ amún tɛ́ su ɔ?
• ?Kɛ ɲrɛnnɛn’n tɔ e su’n, ngue yɛ e yo ɔ?
• ?Ninnge benin nun yɛ e kwla yo sran afiɛn siesiefuɛ ɔ? ?Yɛ wafa sɛ?
• ?Ngue ti yɛ ɔ nin i fataman kɛ e bɔbɔ e tu e klunngbɔ ɔ?
[Foto, bue 16]
Sɛ e uka e wiengu’n, atrɛkpa’n ɔ kwla yaci e wun akunndan tɛ bulɛ.
[Foto, bue 17]
?Amun mian be ɲin kɛ bé yó afiɛn siesiefuɛ asɔnun’n nun?