Wafa nga e kwla fa Ɲanmiɛn Ndɛ’n yo e bɔbɔ nin e wiengu wun sa ye’n
“Wɔ mmla nga a sie be’n, be kwlaa be ti su.”—JUE. 119:128.
?AMÚN TƐ́ SU SƐ?
?Wafa sɛ yɛ e kwla fa Ɲanmiɛn Ndɛ’n e kle like kpa ɔ?
?Kɛ Pɔlu se kɛ be fa Ɲanmiɛn Ndɛ’n “kle sran mun lele be wun nanwlɛ’n” i bo yɛle benin?
?Kɛ Biblu’n se kɛ be “kle be sa nga be yo-ɔ ɔ ti kpa’n,” wafa sɛ yɛ asɔnun kpɛnngbɛn nin siɛ nin niɛn be kwla yo sɔ ɔ?
1. ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e lafi Ɲanmiɛn Ndɛ’n su kpa ɔ?
KWLAA naan asɔnun kpɛnngbɛn’m b’a man Biblu’n nun like suanfuɛ kun i atin kɛ ɔ bo jasin fɛ’n, be usa be wun kɛ: ‘?Like suanfuɛ’n i ijɔlɛ nun’n, ɔ kle kɛ ɔ lafi su kɛ Biblu’n i nun ndɛ’n fin Ɲanmiɛn?’a Ɔ fata kɛ ndɛ nga like suanfuɛ’n kan’n, ɔ kle sakpa kɛ ɔ lafi su kɛ Biblu’n ti Ɲanmiɛn nuan ndɛ naan b’a mɛn i atin kɛ ɔ bo jasin fɛ’n. I yo, e kwlaa mɔ e ti Ɲanmiɛn i sufuɛ’n, ɔ fata kɛ e kle kɛ e lafi Ɲanmiɛn Ndɛ’n su. Afin sɛ e lafi su kpa naan e si i nun junman di kpa’n, é kwlá fá úka sran uflɛ naan w’a si Zoova naan w’a fa anannganman nguan atin’n su.
2. ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ ‘like nga be kleli e’n’ e lafi su titi ɔ?
2 Akoto Pɔlu kannin Ɲanmiɛn Ndɛ’n i cinnjin dan m’ɔ ti’n, i ndɛ kleli Timote. Ɔ seli i kɛ: “Like nga be kleli wɔ bɔ a lafi su’n, nian su kpa.” “Like” nga Pɔlu kɛnnin i ndɛ’n, yɛle Biblu’n nun ndɛ nga Timote tili m’ɔ lafili su’n. Kɛ e kusu be kleli e Biblu’n nun ndɛ’n, e lafili su kpa wie. Yɛ ndɛ sɔ mun ti’n, e “si ngwlɛlɛ” ‘b’ɔ maan é nyán e ti’n.’ (2 Tim. 3:14, 15) Kɛ Pɔlu wieli ndɛ sɔ’n kan’n, yɛ ɔ kannin ndɛ ng’ɔ o 2 Timote 3:16 nun’n niɔn. (An kanngan nun.) Titi’n, e kanngan ndɛ sɔ’n nun e fa kle sran mun kɛ Biblu’n ti Ɲanmiɛn nuan ndɛ. ?Sanngɛ ngue ekun yɛ Biblu’n nun ndɛ sɔ’n kle e ɔ? É wá yíyí nun kan é nían. I liɛ’n, é láfi su kpa ekun kɛ like nga Zoova kle’n, be kwlaa “be ti su.”—Jue. 119:128.
“BE FA KLE LIKE”
3-5. (a) ?Afuɛ nga be flɛ i 33 nun Pantekɔtu nun’n, kɛ nzrafuɛ’m be tili ndɛ nga Piɛli kannin’n, ngue yɛ be yoli ɔ? ?Ngue ti ɔ? (b) ?Ngue ti yɛ Tesalonikifuɛ kpanngban be kacili Ɲanmiɛn i sufuɛ ɔ? (c) ?Ngue ti yɛ wafa nga e bo jasin fɛ’n, ɔ yo sran kpanngban be ɲɛnmɛn ɔn?
3 Zezi seli Izraɛlifuɛ mun kɛ: “Ń súnman Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ mun nin ngwlɛlɛfuɛ mun, ɔ nin mmla klefuɛ mun amun sin.” (Mat. 23:34) Be nga Zezi se kɛ ɔ́ súnman be lɛ’n, yɛle i sɔnnzɔnfuɛ m’ɔ kleli be wafa ng’ɔ fata kɛ be fa Ɲanmiɛn Ndɛ’n kle like’n. Afuɛ nga be flɛ i 33 nun Pantekɔtu nun’n, akoto Piɛli m’ɔ ti “mmla klefuɛ” sɔ’m be nun kun’n, ɔ kannin ndɛ kleli sran kpanngban kpa mɔ be yiali Zerizalɛmu lɔ’n. Cɛn sɔ nun’n, ɔ boli Ɲanmiɛn Ndɛ’n mɔ be klɛli i Ebre nun’n i nun ndɛ sunman be su kleli be. Ndɛ nga Piɛli kannin’n ti’n, sa nga be yoli be laa’n “yoli be ya.” I ti’n, be srɛli Ɲanmiɛn kɛ ɔ yaci be sa tɛ mun cɛ be, kpɛkun be kacili be nzuɛn’n. I sin’n, be nun sran akpi nsan be kacili Klistfuɛ.—Yol. 2:37-41.
4 Mmla klefuɛ’m be nun kun ekun yɛle akoto Pɔlu. I liɛ’n, w’a kaman Zerizalɛmu lɛ. Ɔ ɔli mmuammua kpa ko boli jasin fɛ’n kleli sran mun. Ɔ ɔli Maseduani akpasua’n su lɔ klɔ nga be flɛ i Tɛsaloniki’n i su lɔ wie. Kɛ ɔ juli lɔ’n, ɔ kannin Ɲanmiɛn ndɛ’n kleli sran mun Ɲanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua’m be nun kun nun. Ɔ fali wunmiɛn-delɛ-cɛn nsan “ɔ tuli ndɛ sɔ’n i bo kleli be weiin, ɔ seli be kɛ Krist i nyrɛnnɛn wunlɛ’n nin i cɛnlɛ’n ɔ ti su.” Kɛ ɔ yoli sɔ’n i bo guali kpa. Afin Zuifu nin Glɛki kpanngban be kacili Ɲanmiɛn sufuɛ.—Yol. 17:1-4.
5 Andɛ kusu’n, wafa nga e mɔ e ti Ɲanmiɛn i sufuɛ’n e fa Biblu’n e bo jasin fɛ’n, ɔ yo sran sunman be ɲɛnmɛn. Abloki lɔ klɔ nga be flɛ i Suisi i su lɔ’n, kɛ aniaan bla nɲɔn bé bó jasin fɛ’n, be nun kun kanngannin Biblu’n nun kleli bian kun. Yɛ bian’n usɛli i kɛ: “?Asɔnun benin nun yɛ amun kɔ ɔ?” Aniaan bla’n tɛli i su kɛ: “E ti Zoova i Lalofuɛ.” Bian’n seli kɛ: “Ɔ boman min nuan. Afin Zoova i Lalofuɛ’m be ngunmin cɛ yɛ be kɔ sran’m be awlo be kanngan Biblu’n nun kle be ɔ.”
6, 7. (a) ?Sɛ e yia naan e su kle like cenje’n su’n, wafa sɛ yɛ e kwla fa Biblu’n e kle like kpa ɔ? (b) ?Sɛ e su kle sran kun like awlo lɔ’n, wafa sɛ yɛ e kwla fa Biblu’n e kle like kpa ɔ?
6 ?Wafa sɛ yɛ e kwla fa Biblu’n e kle like kpa ɔ? Sɛ e yia naan e su kle like cenje’n su’n, nán e fa e selilɛli annzɛ i wunsu mannzin wie naan e nian nun e kanngan Biblu’n nun. Maan e bo Biblu’n nun ndɛ mma ng’ɔ nin e ndɛ’n kɔ trele’n i su. Nán e bo Biblu’n nun ndɛ mma’n i kpɔlɛ e guɛ i lɛ. Sanngɛ maan e fa Biblu’n naan kɛ é kánngan nun’n, e se aniaan mun naan be tike be Biblu’n liɛ’n su naan be nian nun. Maan e yiyi Biblu’n nun ndɛ mma’n nun kpa. Yɛle kɛ wafa nga aniaan’m be kwla fa su naan be nin Zoova be afiɛn w’a mantan kpa ekun’n, maan e yiyi nun weinwein. Sɛ e fa sunnzun ase annzɛ sa wie e yiyi Biblu’n nun ndɛ nun’n, maan i wlɛ wunlɛ yo pɔpɔ, nán maan ɔ yo kɛ e waan é fá naan srilɛ ngbɛn yɛ aniaan’m be sri ɔ.
7 ?Yɛ sɛ e su kle sran kun i Biblu’n nun like awlo lɔ’n nin? Biblu’n nun ndɛ mma nga be o fluwa nga e su suan nun like’n nun’n, nán e yaci be lɛ. Maan e se sran’n kɛ ɔ kanngan nun. Kpɛkun e yiyi nun kle i. Kɛ é yó sɔ’n, nán e ngunmin e ijɔ lele. Asa ekun’n, nán e bɔbɔ yɛ é klé i like ng’ɔ fataman kɛ ɔ yo’n annzɛ ɔ fata kɛ ɔ yo’n niɔn. Sanngɛ maan e usɛ i kosan naan i bɔbɔ kle wafa nga ɔ́ nánti Biblu’n nun ndɛ mma sɔ’n su’n.b
“BE FA TU [...] FƆ”
8. ?Pɔlu i nzuɛn nin i akunndan benin yɛ be ti kɛ sran nɲɔn mɔ be si akplowa sa ɔ?
8 Titi’n, e wun kɛ asɔnun kpɛnngbɛn mun yɛ be “tu [sran] fɔ” ɔ. I yo, be yɛ ɔ fata kɛ ‘be tu be nga be yo sa tɛ’n, be fɔ’ ɔ. (1 Tim. 5:20; Tit 1:13) Sanngɛ ɔ ti cinnjin kɛ e bɔbɔ e tu e wun fɔ wie. Pɔlu yoli Klistfuɛ kun m’ɔ nantili klanman titi ɔ. (2 Tim. 1:3) Ɔ nin i sɔ ngba’n, ɔ klɛli kɛ: “Min nzuɛn b’ɔ maan n yo sa tɛ’n, ɔ nin akunndan nga b’ɔ maan n klo kɛ ń yó sa kpa’n, be ti kɛ sran nnyɔn bɔ be si akplowa sa, lele n fa tɛfuɛ’n su.” É wá wún like nga Pɔlu yoli naan i nzuɛn m’ɔ maan ɔ yo sa tɛ’n w’a siemɛn i’n.—An kanngan Rɔmfuɛ Mun 7:21-25 nun.
9, 10. (a) ?Nzuɛn benin yɛ Pɔlu miɛnnin i ɲin kɛ ɔ́ wlɛ́ i ase ɔ? (b) ?Ngue yɛ Pɔlu yoli naan w’a wla nzuɛn tɛ sɔ’n i ase ɔ?
9 ?Nzuɛn benin yɛ Pɔlu miɛnnin i ɲin kɛ ɔ́ wlɛ́ i ase ɔ? W’a kɛnmɛn i trele. Sanngɛ kɛ ɔ́ klɛ́ Timote i fluwa’n, ɔ seli i kɛ laa’n, ɔ ‘kpɛ nzowa.’ (1 Tim. 1:12, 13) Yɛle kɛ kwlaa naan Pɔlu w’a kaci Klistfuɛ’n, ɔ yoli Klistfuɛ’m be tɛtɛ kpa. I bɔbɔ seli kɛ ɔ ‘fali be wun ya dan kpa.’ (Yol. 26:11) Pɔlu suannin i awlɛn tralɛ. Sanngɛ kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, kɛ ɔ yo naan i awlɛn w’a yoman fufu naan kusu i nuan w’a fiteman tɛtɛ’n, e kwla se kɛ w’a yoman pɔpɔ. (Yol. 15:36-39) ?Ngue yɛ ɔ yoli naan w’a wla nzuɛn tɛ sɔ’n i ase ɔ?
10 Fluwa klikli nga Pɔlu klɛli ko mannin Korɛnti lɔ Klistfuɛ mun i nun’n, ɔ kannin like ng’ɔ yoli naan w’a wla i nzuɛn tɛ’n i ase’n i ndɛ. (An kanngan 1 Korɛntfuɛ Mun 9:26, 27 nun.) Sɛ Pɔlu i nzuɛn tɛ’n ti sran’n, é sé kɛ kɛ Pɔlu toli i acɔliɛ’n, w’a to a fuanman. Yɛle kɛ ɔ kunndɛli Ɲanmiɛn Ndɛ’n i nun afɔtuɛ mun. Kpɛkun, ɔ srɛli Zoova kpa kɛ ɔ ukɛ i naan ɔ fa be su. I sin’n, ɔ miɛn i ɲin yo like ng’ɔ srɛli’n i su sa.c Kɛ mɔ e le nzuɛn tɛ wie ti’n, maan e mian e ɲin e nian Pɔlu i ajalɛ’n su.
11. ?Wafa sɛ yɛ ɔ fata kɛ titi e ‘bu e klun lɔ nian’ sɛ e nanti nanwlɛ atin’n su sakpa ɔ?
11 Ɔ fataman kɛ e se kɛ, kɛ mɔ e su Ɲanmiɛn ti’n, e nin e nzuɛn tɛ’n é yáci kunlɛ. Sanngɛ, ɔ fata kɛ titi e ‘bu e klun lɔ nian’ sɛ e nanti nanwlɛ atin’n su sakpa o. (2 Kor. 13:5) Sɛ e kanngan Kolɔsfuɛ Mun 3:5-10 annzɛ i wunsu Biblu’n nun ndɛ mma wie nun’n, maan e tran e bu akunndan. E usa e wun kɛ: ‘?N mian min ɲin n wla nzuɛn tɛ’n i ase ɔ? ?Annzɛ blɛ li yɛ sa tɛ yolɛ’n su yo min fɛ ɔ? ?I wie yɛle kɛ, kɛ ń dí ɛntɛnɛti su junman mɔ n fite bian annzɛ bla kunndɛlɛ sa wie su’n, n kata lika sɔ’n su ndɛndɛ annzɛ blɛ li yɛ ń wlánwlán nun ń níɛn i kpa ɔ? ?Annzɛ kusu min bɔbɔ yɛ n kɔ i sɔ ninnge’m be nianlɛ ɔ? Sɛ e bu Ɲanmiɛn Ndɛ’n i akunndan kɛ ngalɛ sa’n, é kwlá ‘nían e wun su é trán mínndɛ.’—1 Tɛs. 5:6-8.
“BE FA KLE SRAN MUN LELE BE WUN NANWLƐ’N”
12, 13. (a) ?Ndɛ nga be kacili i kɛ “be fa kle sran mun lele be wun nanwlɛ’n” i bo yɛle benin? ?I lɛ nun’n, wafa sɛ yɛ e kwla nian Zezi i ajalɛ’n su? (b) ?Sɛ e waan ‘é klé sran like lele naan ɔ wun i nanwlɛ’n,’ é klé i wafa sɛ?
12 Glɛki nun ndɛ nga be kacili i Wawle’n nun kɛ “be fa kle sran mun lele be wun nanwlɛ’n” i bo’n yɛle kɛ be siesie like’n i ye, annzɛ be tinngɛ i. Wie liɛ’n, e kan ndɛ annzɛ e yo sa wie mɔ e wiengu wunmɛn i wlɛ kpa ɔ. Ɔ maan ɔ fata kɛ e yiyi ndɛ’n annzɛ sa nga e yoli’n nun lele naan ɔ wun nanwlɛ’n. I wie yɛle Zezi nin Zuifu’m be Ɲanmiɛn sulɛ’n be su kpɛnngbɛn’m be liɛ’n. Cɛn kun be plannin kɛ Zezi nin “gua bo sika defuɛ nin sa tɛtɛ yofuɛ mun” tran kpa. Yɛ Zezi tɛli be su kɛ: “Nán sran ng’ɔ ti juejue’n yɛ ɔ kɔ ayrefuɛ sin-ɔn, sanngɛ tukpacɛfuɛ yɛ ɔ kɔ-ɔ. An wɔ ko bu ndɛ ng’ɔ o yɛ’n i akunndan naan amun wun i wlɛ. Ndɛ sɔ’n yɛlɛ kɛ: ‘Afin n klo aunnvuɛ nga be si sran’n tra tɛ nga be yi be man min’n.’” (Mat. 9:11-13) Zezi trɛli i awlɛn yiyili Ɲanmiɛn ndɛ’n nun amanniɛn su kleli sran mun. Ɔ maan, wun ase kanfuɛ’m be wa wunnin kɛ Zoova ti ‘Nyanmiɛn aklunyefuɛ, nin aunnvuɛ sifuɛ, ɔ fa-man ya ndɛndɛ. I aklunye’n ti dan, yɛ sa nga ɔ kan kɛ ɔ́ yó be’n, ɔ́ yó be.’ (Tul. 34:6) Nanwlɛ, kɛ mɔ Ɲanmiɛn Wa’n fali Ɲanmiɛn ndɛ’n ‘kleli sran mun lele be wunnin’ i wlɛ’n ti’n, sran kpanngban be fali ndɛ ng’ɔ kannin’n su.
13 Sɛ e waan é úka e wiengu’n, ɔ fata kɛ e nian Zezi i ajalɛ’n su. Ndɛ ng’ɔ o 2 Timote 3:16 nun’n kleman kɛ e kan ndɛ ya su e kle sran mun naan b’a wun nanwlɛ’n. Sanngɛ Ɲanmiɛn Ndɛ’n kle kɛ sɛ é kán ndɛ klé sran’n, maan e bu i sin naan y’a kan. Sɛ y’a yoman sɔ’n, e nuan nun ndɛ’n kwla “yra fiaan kɛ kue yɛ b’a fa wɔ sran sa.” I lɛ nun’n, ɔ cɛman naan y’a yoman sran’n i ye.—Nya. 12:18.
14-16. (a) ?Kɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m bé síesíe ndɛ’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ be yo ɔ? (b) ?Wafa sɛ yɛ kɛ siɛ nin niɛn’m bé klé be mma’m be like’n, be kwla ‘kle be lele be wun nanwlɛ’n’ niɔn?
14 Kɛ é fá Biblu’n ‘é klé sran’n naan ɔ wun nanwlɛ’n,’ maan e gua e wla ase naan e yiyi ndɛ’n nun amanniɛn su. Maan e fa aniaan kun nin i yi mɔ ndɛ tɔ be afiɛn cɛn kwlaa’n, be sunnzun ase. B’a fa be ndɛ’n b’a wɔ asɔnun kpɛnngbɛn kun ja su. ?Wafa sɛ yɛ asɔnun kpɛnngbɛn’n síesíe be afiɛn ɔn? Ɔ fataman kɛ ɔ jran sran sin. Yɛ ɔ fataman kɛ ɔ jran wafa nga i bɔbɔ bu ndɛ sɔ’n i su siesie ndɛ’n. Sanngɛ ɔ fata kɛ ɔ fa Biblu’n nun ndɛ’n kle be naan be wun like ng’ɔ fata kɛ be yo naan be nuan w’a sɛ be wun’n. Ndɛ ng’ɔ o fluwa Wafa nga awlobo tranlɛ’n kwla yo fɛ’n i ndɛ tre 3 nun’n, ɔ kwla nian su uka be. Sɛ ɔ yo sɔ’n, yasua nin i yi’n be kwla wun i wlɛ kɛ, ɔ fata kɛ be kaci be sa ninnge wie’m be nun. Kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, asɔnun kpɛnngbɛn’n kwla usa be nian sɛ be tranlɛ’n w’a yo kpa, annzɛ ɔ fata kɛ ɔ uka be ekun o.
15 ?Wafa sɛ yɛ kɛ siɛ nin niɛn’m bé klé be mma’m be like’n, be kwla ‘kle be lele be wun nanwlɛ’n’ niɔn? Maan ɔ yo kɛ e wa talua kan’n su tra janvuɛ wie sa. Kpɛkun e bu i kɛ nán janvuɛ’n i kpa wie ɔ. I lɛ nun’n, maan e dun mmua e usausa nun kpa. Sɛ e wun kɛ nán janvuɛ’n i kpa wie sakpa’n, maan e nin e wa’n e koko i su yalɛ aamiɛn. Fluwa ng’ɔ kan gbanflɛn nin talua’m be ndɛ’n, e kwla fa i nun ndɛ wie mun e uka e wa’n. (Les jeunes s’interrogent — Réponses pratiques, volume 2) I sin’n, maan e nin e wa’n, e yo ninnge wie mun likawlɛ. I wie yɛle kɛ maan e bo jasin fɛ’n likawlɛ, yɛ e yo awlo lɔ ninnge mun likawlɛ. I liɛ’n, sɛ e wa’n su kaci i nzuɛn’n, é kwlá wún i wlɛ. Sɛ e tra e awlɛn e uka e wa’n i amanniɛn su’n, ɔ́ wún kɛ e klo i naan i ndɛ lo e. Ɔ maan ɔ́ tíe e nuan ndɛ’n, yɛ ɔ su faman atin tɛ.
16 Be nga tukpacɛ’n ti’n be akunndan’n w’a sanngan’n, nin be nga be junman w’a saci’n, ɔ nin be nga be wunman Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun ndɛ wie wlɛ’n, maan e tra e awlɛn yɛ e kan ndɛ’n amanniɛn su e uka be wie. I kwlaa ngalɛ’n kle kɛ, kɛ e fa Ɲanmiɛn Ndɛ’n “kle sran mun lele be wun nanwlɛ’n,” i bo gua kpa man e ngba.
“BE FA KLE BE SA NGA BE YO-Ɔ Ɔ TI KPA’N”
17. ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e sɔ fɔ nga be tu e’n, i nun klanman ɔn?
17 Biblu’n se kɛ: “Fɔ tulɛ’n kwlaa, kɛ bé tú ye’n, i klikli’n nun ɔ yo e ya, ɔ yo-man e fɛ, sanngɛ be nga be fa su bɔ be kaci’n, ɔ maan be yo kpa, yɛ be di alaje.” (Ebr. 12:11) Aniaan kpanngban be seli kɛ fɔ nga be bakan nun be si nin be nin mɔ be ti Zoova sufuɛ’n be tuli be’n, ɔ yoli be ye dan. I sɔ’n ti’n, fɔ nga asɔnun kpɛnngbɛn’m be nian Zoova nuan ndɛ’n su be tu e’n, maan e sɔ nun klanman. I liɛ’n, é ká nguan atin’n su.—Nya. 4:13.
18, 19. (a) ?Kɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m bé tú sran kun fɔ’n, ngue ti yɛ ɔ fata kɛ be nian afɔtuɛ ng’ɔ o Nyanndra Mun 18:13 nun’n su ɔ? (b) ?Sɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be tuman sa tɛ yofuɛ’n i fɔ ya su’n, i bo kwla gua sɛ?
18 Afɔtuɛ manlɛ’n leman ba. Zoova waan sɛ é tú sran fɔ’n, e kle i “sa nga be yo-ɔ ɔ ti kpa’n.’ (2 Tim. 3:16) Yɛle kɛ Biblu’n nun ndɛ’n yɛ ɔ fata kɛ e nian su e tu sran fɔ ɔ. I wie yɛle kɛ Nyanndra Mun 18:13 se e kɛ: “Sran ng’ɔ sie-mɛn i su ti-man ndɛ naan w’a sɔ su’n, ɔ yi i sinnzin’n nglo, kpɛkuun ɔ guɛ i bɔbɔ nyin ase.” Ndɛ sɔ’n kle kɛ, sɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be ti i kɛ aniaan kun w’a yo sa tɛ’n, maan be usausa nun kpa. (Mml. 13:15) I liɛ kɛ bé tú i fɔ’n, bé kwlá klé i “sa nga be yo-ɔ ɔ ti kpa’n.”
19 Ɲanmiɛn Ndɛ’n kɛn i ekun kɛ, kɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m bé tú fɔ’n, maan be tu i “amanniɛn su.” (An kanngan 2 Timote 2:24-26 nun.) Kɛ aniaan kun yo sa tɛ’n, ɔ saci Zoova dunman, annzɛ sran uflɛ kwla fɛ i su afɛ’n. Nɛ́n i sɔ’n ti yɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m bé tú i fɔ ya su ɔ. Sɛ be yo sɔ’n, ɔ su yoman sran’n i ye. Sanngɛ ɔ fata kɛ be nian ‘Nyanmiɛn [m’ɔ] ti aklunyefuɛ dan kpa’n,’ i liɛ’n su. Sɛ be yo sɔ’n, aniaan’n kwla kaci.—Rɔm. 2:4.
20. ?Kɛ siɛ nin niɛn’m bé tú be mma’m be fɔ’n, Biblu’n nun ndɛ benin yɛ ɔ fata kɛ be fa su ɔ?
20 Siɛ nin niɛn’m be kusu Biblu’n se be kɛ, kɛ bé tá be mma mun’n, maan be “ta be kpa e Min’n liɛ’n su, yɛ [be] tu be fɔ.” Yɛle kɛ maan be fa Biblu’n nun ndɛ’n yɛ be yo i sɔ ɔ. (Efɛ. 6:4) I sɔ’n ti’n, sɛ siɛ kun ti i kɛ i wa yasua kan’n w’a yo sa tɛ’n, nán maan ɔ jran ndɛ ng’ɔ tili’n i ngunmin su tu ba’n i fɔ. Sanngɛ maan ɔ dun mmua usausa nun kpa. Afin ninnge mɔ be yo i ya su ɔ nin awlɛn fufu’n, ɔ fataman kɛ be yo i sɔ liɛ’n Zoova i sufuɛ kun i awlo. Biblu’n waan: “Sran yo e Min’n i annvɔ, yɛ ɔ si i aunnvuɛ.” I sɔ’n ti’n, kɛ siɛ nin niɛn’m bé tú be mma’m be fɔ’n, ɔ fata be nian Zoova liɛ’n su.—Zak 5:11.
BIBLU’N TI LIKE NANNDOLIƐ KUN MƆ ZOOVA MANNIN E Ɔ
21, 22. ?Ndɛ benin yɛ Jue Mun 119:97-104 kan m’ɔ ti amun liɛ wie ɔ?
21 Zoova i sufuɛ kun kannin like nga ti yɛ ɔ kloli Zoova i mmla mun’n, i ndɛ. (An kanngan Jue Mun 119:97-104 nun.) I waan Zoova i mmla m’ɔ suannin be’n ti’n, ɔ yoli ngwlɛlɛfuɛ, ɔ sili like. Ajalɛ ng’ɔ timan kpa mɔ i wiengu’m be fa’n, w’a tuman wie mlɔnmlɔn. I like liɛ ng’ɔ kloli i’n, yɛle Ɲanmiɛn Ndɛ’n i suanlɛ. Ɔ maan, ɔ tali nda kɛ ɔ su yiman Ɲanmiɛn i mmla’m be ase, afin be yoli i ye dan.
22 ?Amun klo “Nyanmiɛn Ndɛ nga be klɛli’n?” Sɛ amun klo i’n, ɔ ti kpa. Afin, ɔ kwla uka amun naan like nga Ɲanmiɛn seli kɛ ɔ́ yó’n, amun a lafi su kpa. Asa ekun’n, i nun afɔtuɛ’m be ti’n, amun su yoman sa tɛ naan amun a mlin. Asa kusu’n, sɛ amun si i nun ndɛ’m be nun yiyi kle amun wiengu mun’n, bé fá nguan atin’n yɛ bé ká su. I sɔ’n ti’n, kɛ é sú e Ɲanmiɛn Zoova m’ɔ ti sran klofuɛ nin ngwlɛlɛfuɛ’n, maan e si “Nyanmiɛn Ndɛ nga be klɛli’n” i nun junman di kpa titi.
[Ja ngua lɛ ndɛ mun]
a An nian afuɛ 2006 nun Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ junman fluwa’n, Novamblu liɛ’n i bue 8 nun.
b Kɛ Zezi klé sran like’n, blɛ sunman ɔ usɛ i kɛ: “?A bu i sɛ?” Kpɛkun ɔ minndɛ kɛ sran’n tɛ su.—Mat. 17:25; 22:42.
c Pɔlu i fluwa nga ɔ klɛli’n nun’n, ɔ kannin ninnge nga ɔ fata kɛ sran kun yo naan w’a kwla wla nzuɛn tɛ’n i ase’n i ndɛ. (Rɔm. 6:12; Gal. 5:16-18) Sɛ i bɔbɔ w’a faman ndɛ ng’ɔ kannin’n su’n, ɔ kwlá seman sran uflɛ kɛ ɔ fa su.—Rɔm. 2:21.
[Foto, bue 13]
[Foto mun, bue 16]
Kɛ siɛ nin niɛn bé fá Biblu’n klé be mma’m be like mɔ be yo i amanniɛn su’n, be kwla ‘kle be lele be wun nanwlɛ’n.’ Ɔ maan be mma’m be faman atin tɛ. (An nian ndɛ ng’ɔ o ndɛ kpɔlɛ 15 nun’n.)