Zoova si ‘amun ti ndrɛ’n bɔbɔ i nuan’

‘Sɛ amun Si a kplinman su’n, [ndrofia] kun sa tɔman. Amun ti ndrɛ’n bɔbɔ, ɔ si i nuan.’—MATIE 10:29, 30.

1, 2. (a) ?Ngue ti yɛ Zɔbu buli i kɛ Ɲanmiɛn w’a yaci i ɔ? (b) ?Zɔbu i ndɛ nga ɔ kannin be’n, be kle kɛ ɔ kpɔcili Ɲanmiɛn? Amun yiyi nun.

BIAN kun seli kɛ: ‘Min Ɲanmiɛn, n kpan flɛ wɔ ɔ, a tɛman min su. N jin wɔ ɲrun lɛ, sanngɛ a nian min sɔ saa! A yo kɛ a su wa kun min sa. A fa wɔ wunmiɛn’n kwlaa a jin min su a kle min ɲrɛnnɛn sa cɔcɔcɔ.’ Bian sɔ’n o ɲrɛnnɛn nun dan kpa! Afin, i junman m’ɔ fa ɲan aliɛ kan di’n ɔ sacili, sanvuɛsa wie ti’n, i mma’m be kwlaa be wuli. Kpɔkun tukpaciɛ tɛ wie wa tɔli i su. Bian sɔ’n, yɛle Zɔbu, yɛ be klɛli i ndɛ Biblu’n nun naan e fɛ i ajalɛ’n su.—Zɔb 30:20, 21.

² Zɔbu i ndɛ sɔ’n kwla kle kɛ w’a kaci i sin w’a si Ɲanmiɛn, sanngɛ nán kɛ ɔ ti sɔ ɔ. Zɔbu i awlɛn’n i kpɔtɔlɛ m’ɔ kpɔtɔli’n, i ndɛ yɛ ɔ su kan ɔn. (Zɔb 6:2, 3) Ɔ siman kɛ kannzu Satan yɛ ɔ kle i ɲrɛnnɛn’n niɔn. Ɔ maan ɔ fɔnnin seli kɛ Ɲanmiɛn w’a yi i ase. Cɛn kun bɔbɔ’n, Zɔbu seli Zoova kɛ: ‘?Ɔ yo sɛ ti yɛ a kaci ɔ sin a si min mɔ a yo kɛ ɔ kpɔfuɛ yɛle min sa’n niɔn?’a—Zɔb 13:24.

3. ?Kɛ ɲrɛnnɛn’n tin e su dan’n, angunndan mennin yɛ e kwla bu ɔ?

³ Andɛ sa wie’m be ti’n, Zoova i Lalofuɛ kpanngban be wun ɲrɛnnɛn titi. Sa sɔ mun yɛ: ɔ kwla yo alɛ’n, politiki’n, ɔ nin lika’n i sukusuku mɔ w’a yo’n, ɔ nin aunmuan dan wie m’ɔ kwla fita’n annzɛ asiɛ’n i kejelɛ’n, ɔ nin kpɛnngbɛn yolɛ’n, ɔ nin tukpaciɛ’n, ɔ nin yalɛ dilɛ m’ɔ kɔ i ɲrun dan’n, ɔ nin awa m’ɔ tannin Zoova i Lalofuɛ’m be ninnge wie’m be yolɛ’n. Atrɛkpa’n, ɲrɛnnɛn o amun bɔbɔ amun su wie. Kɛ é sé yɛ’n, amun kwla bu i kɛ Zoova i wla w’a fi amun su. Amun si ndɛ ng’ɔ o Zan 3:16 nun’n kpa. ?Nɛ́n i ɔ? I waan: ‘Afin Ɲanmiɛn kloli mɛn’n lele ɔ fɛ i Wa kunngba cɛ’n mannin.’ Sanngɛ, kɛ amun wun ɲrɛnnɛn mɔ amun lafiman su kɛ cɛn kun amún fíte nun’n, amun kwla usa amun wun kɛ: ‘?N kwla se min wun kɛ Ɲanmiɛn klo min sakpa yɛ ɔ o lɛ ɔ? ?Ɔ wun ɲrɛnnɛn m’ɔ o min su’n, i sakpa? ?Ɔ bu min sran yɛ ɔ o lɛ?’

4. ?Tukpaciɛ mennin yɛ ɔ o Pɔlu su cɔcɔcɔ m’ɔ trɛli i awlɛn i ɲrun ɔn? ?Yɛ wafa sɛ yɛ i sɔ’n kwla kan e andɛ ɔ?

⁴ Maan e fa e ɲin e sie i like nga ɔ juli Pɔlu su’n, e nian. Ɔ seli kɛ: ‘Ɔ maan tukpaciɛ wie tɔli n su ɔ kali min kplo’n nun. Ɔ ti kɛ Satan i anzi sa.’ Ɔ kan guali su kɛ: ‘M’an srɛ e Min’n kpɛ nsan kɛ ɔ yi tukpaciɛ sɔ’n min kplo’n nun.’ Zoova tili Pɔlu i kokolɛ’n. Sanngɛ, ɔ kleli Pɔlu kɛ ɔ su yoman abonuan sa naan w’a yi i su afɛ sɔ’n. Ɔ maan ɔ fata kɛ Pɔlu lafi su kɛ Ɲanmiɛn i fanngan’n kwla ukɛ i naan w’a jran “tukpaciɛ m’ɔ o i kplo nun’n” i ɲrun.b (2 Korɛntfuɛ Mun 12:7-9) Atrɛkpa kɛ Pɔlu sa’n, like wie kle amun yalɛ cɔcɔcɔ. Ɔ maan, amun kwla usa amun wun kɛ: ‘?Kɛ mɔ Zoova wun min afɛ’n, m’ɔ yoman like fi’n niin, nn n kwla se kɛ ɔ nian min lika yɛ ɔ o lɛ ɔ?’ Nán maan e bu i sɔ kaan sa bɔbɔ! Wafa nga Zoova bu i sufuɛ kpa’m be angunndan be tinuntinun’n, kɛ Zezi kpali i akoto mun’n, ɔ kannin i ndɛ kleli be. Maan e nian wafa nga ndɛ sɔ’n kwla fɔnvɔ e andɛ’n.

?Ngue ti yɛ “nán srɛ kun amun” ɔn?

5, 6. (a) ?Wafa sɛ yɛ Zezi ukɛli i akoto mun naan be ɲrun lɔ sa’m be ti’n, srɛ w’a kunman be ɔ? (b) ?Wafa sɛ yɛ Pɔlu kleli kɛ ɔ lafi su kɛ Zoova níɛn i lika ɔ?

⁵ Zezi tinnin i akoto mun. I wie yɛle kɛ ‘ɔ mannin be atin kɛ be fuan asiɛ usu m’ɔ saci sran’n, yɛ be yo be kwlaa nga be ti tukpacifuɛ’n nin be kwlaa nga be wunnɛn yo be ya’n be juejue.’ Sanngɛ, nɛ́n i sɔ’n ti yɛ be su wunman ɲrɛnnɛn kun ɔn. I li bɔbɔ’n, Zezi yiyili sa wie m’ɔ́ wá jú be su’n i nun kpa kleli be. Sanngɛ, ɔ seli be kɛ: ‘Nán an sro be nga be kun sran mɔ be kwlá kunman like ng’ɔ maan be flɛ sran i sran’n, sanngɛ an sro Ɲanmiɛn m’ɔ kwla saci be nɲɔn’n mlɔnmlɔn [Zeɛni] nun’n.’—Matie 10:1, 16-22, 10:28.

⁶ Kɛ ɔ ko yo naan Zezi w’a ukɛ i akoto mun naan b’a wun like ti m’ɔ fataman kɛ srɛ kun be’n, ɔ mannin be sunnzun ase nɲɔn. Ɔ seli be kɛ: ‘?Be yoman ndrofia nɲɔn atɛ bablu kun? Sanngɛ ɔ nin i sɔ’n ngba, sɛ amun Si a kplinman su’n, be nun kun sa tɔman. Amun ti ndrɛ’n bɔbɔ, ɔ si i nuan. Ɔ maan nán srɛ kun amun mlɔnmlɔn, afin an ti kpa tra ndrofia kpanngban.’ (Matie 10:29-31) Amun sie i nzɔliɛ kɛ Zezi kleli kɛ srɛ su kunman sran sa kekle nun afin ɔ lafi su kɛ Zoova niɛn i lika kpa. Nanwlɛ, kɛ Pɔlu lafili Ɲanmiɛn su sɔ ɔ. Afin, ɔ klɛli i kɛ: ‘?Sɛ Ɲanmiɛn jin e sin’n, wan yɛ ɔ kwla yo e sa ɔ? Ɲanmiɛn mɔ w’a siemɛn i sa i Wa’n su’n, m’ɔ fɛ i mannin e kwlaa e ti’n, ɔ́ fá like’n kwlaa úka su mán e i klun ufue su.’ (Rɔmfuɛ Mun 8:31, 32) Sa kwlaa nga ɔ tɔ amun su’n, sɛ amun fa amun wla gua Zoova su’n, nán maan srɛ kun amun, afin saan ɔ nian amun lika. Sɛ e wun afɔtuɛ nga Zezi mɛnnin i akoto mun i bo kpa’n, i sɔ’n nun bɔbɔ yɛ é sí kɛ Zoova nían e lika ɔ.

Ndrofia kun le gua

7, 8. (a) ?Zezi blɛ su’n, wafa sɛ yɛ sran’m be bu ndrofia mun ɔn? (b) ?Ngue ti yɛ Glɛki aniɛn nun’n, be fa ‘ndrofia’n’ i kaan kpa’n be kannin ndɛ Matie 10:29 nun ɔn?

⁷ Sunnzun ase nga Zezi fali’n, ɔ yi i nglo weiin kpa kɛ Zoova niɛn I sufuɛ’m be lika be tinuntinun. I klikli nun’n, maan e nian ndrofia’n i su sunnzun ase’n. Zezi blɛ su’n, be di ndrofia mun, sanngɛ, kɛ mɔ anunman sɔ’m be saci sran’m be fie’n su ninnge mun ti’n, be buman be like fi mlɔnmlɔn. Kɛ mɔ ndrofia’m be sɔnnin kpa’n ti’n, be gua’n timan kekle bɔɔ kaan sa. Ɔ maan, sɛ ɔ ti andɛ’n, nn sika nga bé fá tó ndrofia nɲɔn’n, ɔ kwla yo pɔnun kun. Kɛ mɔ ndrofia nɲɔn be gua’n kwla yo pɔnun kun’n, nn sɛ be ti nnan kusu’n ɔ́ kwlá yó pɔnun nɲɔn. ?Nɛ́n i ɔ? Sanngɛ ɔ timan sɔ. Afin ndrofia nnun’n i gua’n junman pɔnun nɲɔn bɔbɔ. Yɛle kɛ ndrofia kun nga be fa yi su mɔ ti i nnun su’n, ɔ ti guasu like!—Lik 12:6.

⁸ Siɛn’n, amun e bu anunman sɔ’m be wafa nga be ti’n be su angunndan. Sɛ e fa be e sunnzun anunman nga mun’n, be ti kaan kpa. Be nun nga w’a tin bɔbɔ’n, ɔ ti kaan. Be liɛ su yɛle be kaan’n. I sɔ’n ti’n, kɛ Glɛki aniɛn nun be kacili ndɛ mma “ndrofia mun” anunman kaan kpa sɔ’n i angunndan yɛ be buli ɔ. Ɔ maan anunman nga Zezi kunndɛ kɛ i akoto’m be bu i angunndan’n, i kaan liɛ’n be kanman.

9. ?Ajalɛ cinnjin mennin yɛ ɔ o ndrofia’m be su sunnzun ase nga Zezi fali’n, i nun ɔn?

⁹ Zezi fali sunnzun ase sɔ’n fa yili ndɛ cinnjin kpa kun i nglo: yɛle kɛ like nga sran’m be kwla bu i kɛ ɔ timan like fi bɔbɔ’n, Zoova ɲrun’n, i sɔ like’n le ɲrun. Kɛ Zezi guɛli i ndɛ’n su kɛ sɛ amun Si a kplinman su’n “be nun kun sa tɔman’n,” ɔ tinnin ajalɛ cinnjin ng’ɔ o ndɛ nun’n i su kpa ekun.c Ajalɛ ng’ɔ o sunnzun ase sɔ’n nun’n, ɔ ti weiin kpa. ?Nanwlɛ, sɛ Zoova nian anunman kaan sɔ m’ɔ timan like fi sran’m be ɲrun’n i lika’n, klɔ sran ng’ɔ su i mɔ sa o i su’n, yɛ ɔ su niɛnmɛn i lika ɔ? Ɔ si’ɛ mlɔnmlɔn, saan ɔ́ níɛn i lika bɔɔ le.

10. ?Ndɛ ɲanman “amun ti ndrɛ’n bɔbɔ, ɔ si i nuan’n,” i bo yɛle mennin?

¹⁰ Kɛ Zezi kán ndrofia’m be ndɛ’n, ɔ kan guali su ekun kɛ: “Amun ti ndrɛ’n bɔbɔ, ɔ si i nuan.” (Matie 10:30) Ndɛ sɔ’n ti kpe kan sɔ, sanngɛ i bo’n ti kploun. Ɔ yi ndrofia’m be sunnzun ase nga Zezi fali’n i nun ndɛ cinnjin’n i nglo. Amun e nian: Klɔ sran sa’n, sɛ be waan ɔ leman timuɛn o, yɛle timuɛn 100.000. Sɛ e niɛn i kpa’n, e wun kɛ e timuɛn’m be kwlaa be fa be wun, ɔ maan e buman kɛ wie ti kaan tra wie. Sanngɛ, Ɲanmiɛn Zoova liɛ’n, ɔ fɛ i ɲin sie be su yɛ ɔ si be nuan bɔbɔ. ?Kɛ m’ɔ ti sɔ’n niɔn, ɔ le e su like kun sa mɔ Zoova simɛn i ɔ? Nanwlɛ, sran kun i wafa ng’ɔ ti i sa’n, Zoova si i kpa. Ɔ ‘nian lele ju e awlɛn’n i bo lɔ’ wie.—1 Samiɛl 16:7.

11. ?Wafa sɛ yɛ Davidi seli kɛ ɔ lafi su kɛ Zoova bu e angunndan e tinuntinun ɔn?

¹¹ Davidi m’ɔ wunnin ɲrɛnnɛn’n kpa’n, ɔ lafili su kɛ Ɲanmiɛn fɛ́ i ɲin síe i su. Ɔ seli kɛ: ‘Anannganman, a si min klun lɔ angunndan’n, a si min wafa mɔ n ti’n. Sɛ ń trán ase o, sɛ ń jáso o, a si. A si angunndan nga ń wá bú’n.’ (Jue Mun 139:1, 2) E kusu e kwla lafi su wie kɛ Zoova si e e tinuntinun. (Zeremi 17:10) Nán maan e kpli e se kɛ e timan like fi mlɔnmlɔn naan Zoova wunman e bɔɔ kaan sa!

‘Sɔ min ɲinmuɛn nzue’n ɔ sɛ’n nun’

12. ?Wafa sɛ yɛ e si kɛ Zoova fɛ i ɲin sie i ɲrɛnnɛn nga i sufuɛ’m be wun be’m be su ɔ?

¹² Nán kɛ Zoova si i sufuɛ’m be tinuntinun sa ngunmin ɔn. Sanngɛ, ɔ fɛ i ɲin sie i be su sa’m be su wie. I wie yɛle kɛ, kɛ Izraɛlifuɛ’m bé wún ɲrɛnnɛn kɛ kanga sa Ezipti lɔ’n, Zoova seli Moizi kɛ: ‘N wunnin min sran nga be o Ezipti lɔ’n be ɲrɛnnɛn nga be fa kle be’n. Kɛ bé klé be ɲrɛnnɛn’n, kpanlɛ nga be kpannin’n, n tili. N si afɛ ng’ɔ o be su’n.’ (Ezipt Lɔ Tulɛ 3:7) Kɛ e wun i wlɛ kɛ Zoova wun e awlɛn tralɛ sa kekle’m be nun naan ɔ ti e kokolɛ mun’n, ɔ jɔ e klun dan! Nanwlɛ, e kwlá seman kɛ e ɲrɛnnɛn’m be yomɛn i like fi.

13. ?Ngue yɛ ɔ kle kɛ Zoova bu i sufuɛ’m be angunndan ɔn?

¹³ Zoova i angunndan nga ɔ bu i be nga be ti i janvuɛ’m be lika’n, i wafa kunngba’n yɛ ɔ buli Izraɛlifuɛ mun ɔn. Kannzɛ bɔɔ Izraɛlifuɛ’m be bɔbɔ be ɲin su kekle’n ti yɛ be wunnin ɲrɛnnɛn’n, sanngɛ Ezai kannin Zoova i ndɛ kɛ: ‘Be ɲrɛnnɛn sɔ’n, ɔ kacili i bɔbɔ liɛ wie.’ (Ezai 63:9) Zoova i sufuɛ kpa mɔ e ti’n ti’n, maan e lafi su kɛ e ɲrɛnnɛn’n kaci i bɔbɔ liɛ wie. I sɔ’n kle kɛ ɔ fataman kɛ srɛ kun e, naan ɔ fata kɛ e jran kekle ɲrɛnnɛn’m be ɲrun naan e su Zoova titi. ?Nɛ́n i ɔ?—1 Piɛr 5:6, 7.

14. ?Blɛ mennin nun yɛ be klɛli Jue Mun ndɛ tre 56 niɔn?

¹⁴ Famiɛn Davidi lafili su kɛ Zoova níɛn i lika naan i ɲrɛnnɛn’n ti Zoova liɛ wie. I sɔ’n yɛ ɔ kɛnnin i ndɛ Jue Mun ndɛ 56 nun’n niɔn. Kɛ ɔ́ wánndi famiɛn Saili m’ɔ ti sran kunfuɛ’n i ɲrun’n, yɛ ɔ klɛli jue sɔ mun ɔn. Davidi wanndi ɔli Gati, sanngɛ kɛ Filistifuɛ’m be wunnin i wlɛ’n, srɛ kunnin i. Ɔ klɛli i kɛ: ‘Ee Ɲanmiɛn, wɔ mɔ a o like kwlaa ti su’n, nian, cɛn kwlaa min kpɔfuɛ’m be su min su nin ndɛnngan’n. Be sɔnnin, be nin min kun.’ Kɛ m’ɔ o ɲrɛnnɛn blɛ kpa nun ti’n, Davidi kpɛli i ɲin Zoova wun lɔ. Ɔ seli kɛ: ‘Cɛn kwlaa be kpɛ min ndɛ mɔ n kan’n be wun, min wun angunndan tɛ yɛ be bu ɔ.’—Jue Mun 56:3, 6.

15. (a) ?Kɛ Davidi seli Zoova kɛ ɔ sɔ i ɲinmuɛn nzue’n i sɛ’n nun’n, ngue ndɛ yɛ i waan ɔ́ kán ɔn? (b) ?Kɛ e jran kekle ɲrɛnnɛn kun ɲrun’n, ngue su yɛ e kwla lafi ɔ?

¹⁵ I sin’n, kɛ ɔ́ klɛ́ Jue Mun 56: 9 Davidi kannin ndɛ fɛfɛ kpa kun. Ɔ seli kɛ: ‘Nán ɔ wla fi min ngwlɛ nga n yi’n su. Sɔ min ɲinmuɛn nzue’n ɔ sɛ’n nun nian. Sɛ m buaman ato ɔ, a sunnzunnin min ɲinmuɛn sɔ’n a niannin.’ Zoova i sran angunndan bulɛ nga be kɛn i ndɛ yɛ’n, ɔ kan e. ?Nɛ́n i ɔ? Kɛ e o ɲrɛnnɛn blɛ nun’n, e ɲinmuɛn kwla gua kpɔkun e koko e ɲrɛnnɛn’n kle Zoova. Zezi bɔbɔ mɔ fɔ nunmɛn i nun’n, ɔ yoli sɔ. (Ebre Mun 5:7) Davidi lafili su kɛ Zoova níɛn i lika naan i wla kpɛ́n i afɛ’n su. Ɔ ti kɛ nn Zoova su fa Davidi i afɛ’n sie i sɛ nun, annzɛ ɔ sunnzun sa. Atrɛkpa’n, amun kwla bu i kɛ amun ɲinmuɛn’n kwla sɔn sɛ kɛ ngalɛ sa wie’m be nun. Sɛ ɔ ti sɔ sakpa’n, amun kwla gua amun wla ase. Afin, Biblu’n wla e fanngan kɛ: ‘Zoova mantan be nga be angunndan’n w’a sanngan’n. Yɛ ɔ de be nga be wla’n w’a bo’n.’—Jue Mun 34:19.

Maan e kaci Ɲanmiɛn i janvuɛ

16, 17. (a) ?Wafa sɛ yɛ e si kɛ ɲrɛnnɛn nga Zoova i sufuɛ’m be wun i’n, ɔ kɛn i wie ɔ? (b) ?Ngue yɛ Zoova yoli naan e nin i y’a kaci janvuɛ ɔ?

¹⁶ Kɛ mɔ Zoova si e ‘ti ndrɛ bɔbɔ i nuan’n’ ti’n, i sɔ’n kle kɛ ɔ fɛ i ɲin sie i e su yɛ ɔ nian e lika. Ɲanmiɛn sɔ’n i sulɛ’n ti e cenjele like. Kannzɛ bɔbɔ ɔ fata kɛ e minndɛ lele naan mɛn uflɛ nga ɲrɛnnɛn’n nin afɛ’m be su tranman nun kun’n, w’a ba’n, sanngɛ kɛ é sé yɛ’n, Zoova su yo abonuan like kun mɛn i sufuɛ mun. Davidi klɛli i kɛ: ‘Anannganman kan i klun ndɛ kle be mɔ be ɲin yi i’n, afin be ti i janvuɛ. Yɛ i aenguɛ’n ng’ɔ nin be tra’n ti’n, ɔ kle be ngwlɛlɛ be si i.’—Jue Mun 25:14.

¹⁷ Kɛ be se kɛ Ɲanmiɛn ‘ti e janvuɛ’n,’ ɔ bo wie’m be nuan. Afin i sɔ’n tra klɔ sran’m be angunndan’n su! Sanngɛ nn Zoova yia be nga be ɲin yi’n kɛ be trɛn i sua’n nun. (Jue Mun 15:1-5) ?Yɛ ngue yɛ Zoova yo man be nga be trɛn i sua’n nun’n niɔn? Kɛ nga Davidi fa kannin’n sa’n, ɔ nin be tra aenguɛ. Zoova lafi be su, yɛ “sa kwlaa nga i waan ɔ́ yó’n” ɔ dun mmua kan kle i nuan ijɔfuɛ mun. Ɔ yo sɔ naan be si like nga ɔ́ wá yó naan be wun ajalɛ nga ɔ fata kɛ be fa naan be mɛn dilɛ nun’n b’a nanti i ndɛ’n su’n.—Amɔs 3:7.

18. ?Wafa sɛ yɛ e si kɛ Zoova klo kɛ e nin i e tra janvuɛ ɔ?

¹⁸ Nanwlɛ, kɛ e mɔ fɔ o e nun’n, e si kɛ Ɲanmiɛn Zoova ti e janvuɛ’n, i sɔ’n jɔ e klun dan. I li bɔbɔ ɔ wla e fanngan kɛ e yo sɔ. Biblu’n se kɛ: ‘An fa amun wun mantan Ɲanmiɛn, yɛ i kusu fɛ́ i wun mántan amun ɔn.’ (Zak 4:8) Zoova klo kɛ e nin i e tra janvuɛ kpa. Like nga ɔ yoli’n, yɛle kɛ ɔ dun mmua fali ajalɛ mun naan e nin i e janvuɛ tralɛ’n w’a yo ye. E ti kpɔlɛ tɛ nga Zezi yili’n, ɔ tikeli e nin Ɲanmiɛn Kpli e janvuɛ tralɛ’n i wun atin. Biblu’n waan: ‘E liɛ’n, e klo Ɲanmiɛn, afin ɔ dun mmua kloli e.’—1 Zan 4:19.

19. ?Wafa sɛ yɛ e awlɛn tralɛ’n yo maan e nin Zoova e janvuɛ’n taka kpa ekun ɔn?

¹⁹ Kɛ ɲrɛnnɛn wafawafa’m be nun e jran kekle’n, i sɔ’n yo maan e nin Zoova e janvuɛ tralɛ sɔ’n mantan kpa ekun. Zezi i sɔnnzɔnfuɛ Zaki klɛli kɛ: ‘An tra amun awlɛn lele guɛ i ti nin i bo naan amun a yo sran, yɛ like fi su mianman amun.’ (Zak 1:4) ?Kɛ e tra e awlɛn ‘lele guɛ i ti nin i bo’n’ ngue yɛ ɔ yo ɔ? Maan e wla kpɛn Pɔlu i ‘tukpaciɛ wie m’ɔ tɔli i su m’ɔ kali i kplo’n nun,’ i su. ?Pɔlu i awlɛn tralɛ sa sɔ’n nun’n, i bo’n guali sɛ? Pɔlu bɔbɔ seli kɛ: ‘Ɔ maan n klun jɔ n fuɛn mɔ n ti’n su naan Ɲanmiɛn yi i dan’n m’ɔ ti’n i nglo. I sɔ’n ti’n, sɛ n leman wunmiɛn o, sɛ bé kpɛ́ min nzowa o, sɛ n sa mian o, sɛ bé klé n yalɛ o, sɛ ń wún ɲrɛnnɛn o, Klist ti n klun jɔ afin kɛ m bu i kɛ n leman wunmiɛn’n, i li bɔɔ yɛ n ɲan wunmiɛn’n niɔn.’ (2 Korɛntfuɛ Mun 12:9, 10) Sa nga ɔ tɔli Pɔlu su lɛ’n kle kɛ ɔ nin i fata kɛ Zoova mɛn i wunmiɛn nga ɔ nin i fata’n. Yɛle kɛ ‘Ɲanmiɛn m’ɔ kwla like kwlaa yo’n,’ ɔ ukɛ i naan w’a kwla trɛ i awlɛn. I sɔ’n yoli maan Pɔlu nin Zezi nin Ɲanmiɛn Zoova be afiɛn mantannin kpa ekun.—2 Korɛntfuɛ Mun 4:7; Filipfuɛ Mun 4:11-13.

20. ?Wafa sɛ yɛ ɲrɛnnɛn’n nun’n, e kwla lafi su kpa kɛ Zoova súan e bo yɛ ɔ́ fɔ́nvɔ e ɔ?

²⁰ Atrɛkpa’n, Zoova kplinnin su maan afɛ’n te o e su. Sɛ ɔ ti sɔ’n, nán e wla fi nda ng’ɔ o yɛ mɔ Zoova tali be mɔ be ɲin yi i’n, i su. Ɔ seli kɛ: ‘N su yaciman wɔ, n su kpɔciman wɔ mlɔnmlɔn.’ (Ebre Mun 13:5) Fɔnvɔlɛ ndɛ sɔ’n, e kwla bo i ta e nian. Zoova si ‘e ti ndrɛ bɔbɔ i nuan.’ Zoova wun e awlɛn tralɛ’n. E ɲrɛnnɛn bɔbɔ ti i liɛ wie. Ɔ nian e lika sakpa. Yɛ ɔ yoman sa m’ɔ timɛn i su’n, ɔ maan ‘i wla su fiman junman nga e dili nin klolɛ nga e fa klo i’n su’ mlɔnmlɔn.—Ebre Mun 6:10.

[Ja ngua lɛ ndɛ mun]

?Amun wla te kpɛn su?

• ?Ninnge mennin mun yɛ be kwla yo maan sran kun bu i kɛ Ɲanmiɛn w’a yi i blo ɔ?

• ?Ajalɛ mennin yɛ ɔ fata kɛ e suɛn i sunnzun ase nga Zezi fɛli i ndrofia mun nin e timuɛn nga Ɲanmiɛn si be nuan’n be su’n, i nun ɔn?

• ?Kɛ be se kɛ Zoova sɔ sran kun i ɲinmuɛn nzue’n i “sɛ’n” nun’n, i bo’n yɛle mennin?

• ?Wafa sɛ yɛ e kwla yo Ɲanmiɛn ‘i janvuɛ’ ɔ?