LIKE SUANLƐ 18
Maan e klo sran yɛ e yo sa i nuan su sɛsɛsɛ asɔnun’n nun (Like suanlɛ nnan’n be nun nɲɔn su’n)
“Sɛ amun wun kɛ amun wiengu su fɛ’n, an ukɛ i. Sɛ amun yo sɔ’n, nn amun a wie Klisi i mmla’n su fa.”—GAL. 6:2.
JUE 12 Ɲanmiɛn Kpli Zoova
I SU FITILƐa
1. ?Ngue yɛ e kwla lafi su-ɔ?
ƝANMIƐN ZOOVA klo i sufuɛ mun. Ɔ yi i sɔ liɛ’n i nglo titi. Yɛ ɔ su yacimɛn i sɔ yolɛ le. Asa ekun’n, ɔ klo sa nga be yo i nuan su sɛsɛsɛ’n. (Jue. 33:5) I sɔ’n ti’n, e kwla lafi su kɛ, kɛ sran’m be bu i sufuɛ’m be lufle’n, ɔ yo i ya dan. Asa ekun’n e kwla lafi su ekun kɛ ɔ su yaciman sran sɔ’m be lɛ, saan ɔ́ tú be fɔ. E wunnin i like suanlɛ nnan’m be nun klikli’nb nun kɛ Mmla nga Ɲanmiɛn maan Moizi klɛ mannin Izraɛlifuɛ mun’n, ɔ taka Ɲanmiɛn nin sran klolɛ’n su. Moizi Mmla’n wla sran’m be fanngan naan be yo sa’n i nuan su. Be nga be leman wie’n, be yɛ Mmla sɔ’n sasa be kpa-ɔ. (Mml. 10:18) Nanwlɛ, Moizi Mmla’n kle kɛ Zoova i sufuɛ’m be ndɛ lo i dan.
2. (1) ?Kosan benin mun yɛ é wá tɛ́ be su like suanlɛ nga nun-ɔn?
2 Kɛ afuɛ 33 nun’n, Ɲanmiɛn takali Klisifuɛ’m be asɔnun’n, Klisifuɛ’m b’a diman Moizi Mmla’n su kun. Sanngɛ Klisi mannin be mmla uflɛ kun. Mmla sɔ’n taka Ɲanmiɛn nin sran klolɛ’n su, yɛ ɔ wla be fanngan kɛ be yo sa i nuan su. Like suanlɛ nga nun’n, é wá kán mmla sɔ’n i ndɛ. Kpɛkun, é tɛ́ kosan nga’m be su: ?Ngue ti yɛ e se kɛ mmla sɔ’n taka Ɲanmiɛn nin sran klolɛ’n su-ɔ? ?Ngue ti yɛ e se kɛ ɔ wla sran’m be fanngan kɛ be yo sa i nuan su-ɔ? ?Wafa sɛ yɛ mmla sɔ’n uka be nga be le kwlalɛ’n naan be nin be wiengu’m b’a tran klanman-ɔn?
?NGUE YƐLE “KLISI I MMLA’N”?
3. ?Ngue yɛle “Klisi i mmla’n” mɔ Galasifuɛ Mun 6:2 kɛn i ndɛ’n?
3 An kanngan Galasifuɛ Mun 6:2 nun. “Klisi i mmla’n” i su yɛ Klisifuɛ’m be nanti-ɔ. Zezi w’a kpɛman like kwlaa ng’ɔ fata kɛ i sɔnnzɔnfuɛ’m be yo’n i su mmla. Sanngɛ, ɔ seli be kɛ be yo ninnge wie mun, yɛ ɔ mannin be mmla wie mun naan be nanti su. Ɔ maan “Klisi i mmla’n” yɛle like kwlaa nga Zezi kleli’n. Ndɛ kpɔlɛ nga é wá fá e ɲin é síe be su yɛ’n, bé wá yíyí mmla sɔ’n nun kpa.
4-5. (1) ?Wafa sɛ yɛ Zezi kleli sran’m be like-ɔ? (2) ?Blɛ benin nun yɛ ɔ sran’m be kleli like-ɔ?
4 ?Wafa sɛ yɛ Zezi sran’m be kleli like-ɔ? I bo bolɛ nun’n ɔ kannin ndɛ kleli sran mun. Ndɛ ng’ɔ kannin’n, ɔ ukali be kpa. Afin Ɲanmiɛn i su ndɛ ng’ɔ kleli be’n, ɔ ti nanwlɛ. Zezi kleli be like ng’ɔ fata kɛ be yo naan be klun w’a jɔ’n. Yɛ ɔ fali be ɲin sieli i Ɲanmiɛn i Famiɛn dilɛ’n su. Famiɛn dilɛ sɔ’n ti yɛ klɔ sran’m be su wunman ɲrɛnnɛn kun-ɔn. (Lik. 24:19) Kpɛkun, ɔ kleli i sɔnnzɔnfuɛ’m be ajalɛ naan be nian su sɛsɛsɛ.—Zan 13:15.
5 ?Blɛ benin nun yɛ Zezi kleli sran’m be like-ɔ? I nun mɔ Zezi bó jasin fɛ’n, ɔ kleli sran’m be like. (Mat. 4:23) Asa ekun’n, kɛ ɔ wuli m’ɔ cɛnnin nguan’n, ɔ kleli i sɔnnzɔnfuɛ’m be like wie. I wie yɛle kɛ ɔ fiteli i sɔnnzɔnfuɛ mɔ atrɛkpa’n be tra sran 500 be ɲrun. Yɛ ɔ seli be kɛ be ko kle sran’m be like naan be ‘kaci i sɔnnzɔnfuɛ.’ (Mat. 28:19, 20; 1 Kor. 15:6) Kɛ Zezi ɔli ɲanmiɛn su’n, w’a yacimɛn i sɔnnzɔnfuɛ’m be like klelɛ. Afin ɔ ti asɔnun’n i su kpɛn. I wie yɛle kɛ afuɛ 96 nun’n, ɔ seli akoto Zan kɛ ɔ tu Klisifuɛ nga Ɲanmiɛn kpali be sieli be ngunmin’n be fɔ, yɛ ɔ wla be fanngan.—Kol. 1:18; Ngl. 1:1.
6-7. (1) ?Fluwa benin’m be nun yɛ be klɛli like kwlaa nga Zezi kleli’n niɔn? (2) ?Wafa sɛ yɛ e kwla kle kɛ e nanti Klisi i mmla’n su-ɔ?
6 ?Fluwa benin’m be nun yɛ be klɛli like kwlaa nga Zezi kleli’n niɔn? Ndɛ ng’ɔ kannin’n, ɔ nin ninnge ng’ɔ yoli’n, be nun kpanngban be o fluwa nga Matie nin Marki nin Liki yɛ Zan be klɛli’n, be nun. Fluwa onga nga Zezi i sɔnnzɔnfuɛ wie ekun be klɛli’n, be kwla uka e naan y’a wun akunndan nga Zezi bu i sa wie’m be su’n, i wlɛ. Afin be nga be klɛli fluwa sɔ mun’n, Ɲanmiɛn fɛli i wawɛ’n mannin be. Asa ekun’n, “akunndan nga Klisi bu’n” i wie yɛ be bu-ɔ.—1 Kor. 2:16.
7 Like nga ndɛ sɔ’n kle e’n: E kwla nanti like nga Zezi kleli’n su sa kwlaa nun. I wie yɛle kɛ e kwla nanti Klisi i mmla’n su awlo lɔ’n, nin suklu lɔ’n, yɛ asɔnun’n nun’n. Sɛ e kanngan Biblu’n i bue nga Klisifuɛ’m be klɛli i Glɛki nun’n i nun’n, naan e bu su akunndan’n, é wún mmla sɔ’n i wlɛ. Kɛ e nanti mmla nin afɔtuɛ kwlaa nga be o Biblu’n i bue sɔ’n nun’n be su’n, e kle kɛ e nanti Klisi i mmla’n su. Asa kusu’n, kɛ e nanti Klisi i mmla’n su’n, e kle kɛ e ɲin yi Ɲanmiɛn Zoova. Afin, ninnge kwlaa nga Zezi kleli’n, be fin i.—Zan 8:28.
KLISI I MMLA’N TAKA SRAN KLOLƐ’N SU
8. ?Ngue su yɛ Klisi i mmla’n taka-ɔ?
8 Sɛ sran kun si kɛ, kɛ bé kplán’n sua ng’ɔ tran nun’n be wlɛli i bo ase kpa’n, i klun su titimɛn i. I wafa kunngba’n, sɛ e si kɛ mmla nga e nanti su’n, ɔ taka like kpa kun su’n, e wla guá ase. Klisi i mmla’n leman wunsu. Afin ɔ taka sran klolɛ’n su. ?Ngue ti yɛ e se sɔ-ɔ?
Sɛ e klo e wiengu mun’n, é klé kɛ e nanti “Klisi i mmla’n” su. (An nian ndɛ kpɔlɛ 9-14 nun.)c
9-10. (1) ?Ngue yɛ ɔ kle kɛ Zezi klo sran-ɔn? (2) ?Wafa sɛ yɛ e kwla niɛn i ajalɛ’n su-ɔ?
9 Like nga ti yɛ e se sɔ’n, i kun yɛle kɛ klolɛ mɔ Zezi klo sran’n i ɲin fiteli like kwlaa ng’ɔ yoli’n nun. Sran m’ɔ klo sran’n, ɔ si sran aunnvuɛ. Zezi sili sran’m be aunnvuɛ. I sɔ’n ti’n, ɔ kleli be like, ɔ yoli tukpacifuɛ’m be juejue, ɔ mannin be nga awe kun be’n be aliɛ be dili, yɛ ɔ cɛnnin sran wie’m be nguan. (Mat. 14:14; 15:32-38; Mar. 6:34; Lik. 7:11-15) Zezi miɛnnin i ɲin dili junman kwlaa sɔ mun. Kpɛkun ɔ kleli kɛ i wiengu’m be ndɛ lo i titi. Like cinnjin kpa nga Zezi yoli m’ɔ kle kɛ ɔ klo sran mun’n yɛle kɛ ɔ fɛli i wun mannin.—Zan 15:13.
10 Like nga ndɛ sɔ’n kle e’n: Wafa nga e kwla kle kɛ e nanti Zezi i ajalɛ’n su’n yɛle kɛ maan e wiengu’m be ndɛ lo e. Asa ekun’n, maan e si e jasin fɛ bowlɛ’n nunfuɛ’m be aunnvuɛ. E bo jasin fɛ’n e kle be, yɛ e kle be like. Kɛ e si sran’m be aunnvuɛ kɛ ngalɛ sa’n, e kle kɛ e nanti Klisi i mmla’n su.
11-12. (1) ?Ngue yɛ ɔ kle kɛ e ndɛ lo Zoova dan-ɔn? (2) ?Wafa sɛ yɛ e kwla kle kɛ e klo sran kɛ Zoova sa-ɔ?
11 Like nga ti yɛ e se sɔ’n, i nɲɔn su yɛle kɛ Zezi kleli kɛ i Si Ɲanmiɛn klo sran sakpa. I nun mɔ Zezi bó jasin fɛ’n, ɔ yili i nglo kɛ Zoova niɛn i sufuɛ’m be lika kpa. Cɛn kun’n, ɔ fali sunnzun ase kun kleli kɛ e tinuntinun e ndɛ lo e Si Ɲanmiɛn. (Mat. 10:31) Ɔ ju wie’n, be kwla tu sran kun asɔnun’n nun. Kɛ sran sɔ’n kaci i nzuɛn m’ɔ sɛ i sin’n, Zoova sisimɛn i bo naan w’a sɔ i nun. (Lik. 15:7, 10) Zoova kleli kɛ ɔ klo e dan. Afin ɔ fɛli Wa’n kpɔli e ti.—Zan 3:16.
12 Like nga ndɛ sɔ’n kle e’n: ?Wafa sɛ yɛ e kwla kle kɛ e klo sran kɛ Zoova sa-ɔ? (Efɛ. 5:1, 2) Maan e niaan’m be tinuntinun be ndɛ lo e. Yɛ e sɔ be nga be sa be sin asɔnun’n nun’n, be nun klanman. (Jue. 119:176) Asa e kun’n, maan e tu e klun e uka e niaan mun. Sɛ be sa mian like wie wun’n, nán e sisi e bo naan y’a ti be wun ɲanman nun. (1 Zan 3:17) Kɛ e yi i nglo kɛ e klo e wiengu mun’n, e kle kɛ e nanti Klisi i mmla’n su.
13-14. (1) ?Kɛ nga Zan 13:34, 35 fa kan’n sa’n, ngue yɛ Zezi seli i sɔnnzɔnfuɛ’m be kɛ be yi i nglo-ɔ? (2) ?Ngue ti yɛ e kwla se kɛ ɔ ti mmla uflɛ yɛ Zezi kpɛli-ɔ? (3) ?Wafa sɛ yɛ e kwla kle kɛ e nanti mmla uflɛ sɔ’n su-ɔ?
13 Like nga ti yɛ e se sɔ’n, i nsan su’n yɛle kɛ Zezi seli i sɔnnzɔnfuɛ’m be kɛ be klo be wiengu kɛ i bɔbɔ fa kloli be’n sa. (An kanngan Zan 13:34, 35 nun.) Mmla uflɛ yɛ Zezi kpɛli-ɔ. Afin klolɛ nga Zezi kɛn i ndɛ’n, ɔ nin Moizi Mmla’n nun lɔ liɛ’n, ɔ timan kun. Ɔ seli i sɔnnzɔnfuɛ’m be kɛ, kɛ nga ɔ fa kloli be sa’n, maan be kusu be klo be wiengu sɔ wie. I sɔ’n kle kɛ ɔ fata kɛ e klo e niaan mun tra e bɔbɔ ba’n. Yɛ klolɛ sɔ’n ti’n, sɛ ɔ fata kɛ e wu naan e niaan’m be ka nguan nun’n, maan e yo sɔ.
14 Like nga ndɛ sɔ’n kle e’n: ?Wafa sɛ yɛ e kwla kle kɛ e nanti mmla uflɛ’n su-ɔ? Maan e kpɛ i kpo e se kɛ e tu e klun e uka e niaan mun. E niaan’m be ti’n, maan fa e wun e man. Sanngɛ, nɛ́n i ngba-ɔ. Maan e yo ninnge wie mun e fa ti be wun ɲanman nun. I wie yɛle kɛ, E kwla ko fa aniaan oke kun naan ɔ tran aɲia’m be bo. Asa ekun’n, kɛ ɔ ko yo naan e awlɛn su sran kun i klun w’a jɔ’n, e kwla yaci ninnge nga e klo be’n be yolɛ. Sɛ e junman’n su lɔ’n, be mannin e blɛ kɛ e lo wunmiɛn naan e ti i kɛ sanvuɛsa w’a ɲan aniaan wie mun’n, e kwla fɛ i sɔ blɛ’n e ko uka be. Kɛ e niaan’m be ti’n e fɛ i sɔ ajalɛ mun’n, e kle kɛ e nanti Klisi i mmla’n su. Kpɛkun i sɔ’n yo maan asɔnun’n i nunfuɛ’m be tinuntinun be wla gua ase.
KLISI I MMLA’N KLE SRAN’M BE SA I NUAN SU SƐSƐSƐ YOLƐ
15-17. (1) ?Wafa sɛ yɛ Zezi i ayeliɛ’n kleli kɛ ɔ klo sa nga be yo i nuan su sɛsɛsɛ’n niɔn? (2) ?Wafa sɛ yɛ e kwla nanti Zezi i ajalɛ’n su-ɔ?
15 Kɛ Biblu’n nun’n be se kɛ maan e “yo sa i nuan su sɛsɛsɛ’n,” i bo’n yɛle kɛ maan e yo like ng’ɔ ti kpa Ɲanmiɛn ɲrun’n, yɛ kɛ é yó sɔ’n, nán e kpa sran nun. ?Ngue ti yɛ e se kɛ Klisi mmla’n wla e fanngan kɛ e yo sa nuan su sɛsɛsɛ-ɔ?
Zezi i ɲin yili bla mun, yɛ ɔ yoli be ye. Bla nga sran’m be yo be finfin bɔbɔ’n, i ɲin yili be. (An nian ndɛ kpɔlɛ 16 nun.)d
16 Like nga ti yɛ e se sɔ’n, i kun yɛle kɛ Zezi i ayeliɛ’n kle kɛ ɔ klo sa nga be yo i nuan su sɛsɛsɛ’n. Maan e bu wafa ng’ɔ yoli sɔ’n i akunndan e nian. Zezi blɛ su’n, Zifu’m be like klefuɛ’m be kpɔ be nga be timan Zifu’n. Be buman Zifu nga b’a diman suklu kɛ be sa’n be sran. Yɛ be ɲin yiman bla mun. Sanngɛ Zezi liɛ’n, w’a kpaman sran nun. Ɔ buli sran kwlaa be sran. Be nga be timan Zifu mɔ be lafili i su’n, w’a fuanman be. (Mat. 8:5-10, 13) Ɔ boli jasin fɛ’n kleli sran wafawafa kwlaa, i aɲanbeunfuɛ-o, i yalɛfuɛ-o. (Mat. 11:5; Lik. 19:2, 9) W’a yoman bla’m be finfin. I ɲin yili be, yɛ ɔ tili be wun ɲanman nun. Bla nga sran’m be buman be wie bɔbɔ’n, ɔ nin be trannin klanman.—Lik. 7:37-39, 44-50.
17 Like nga ndɛ sɔ’n kle e’n: ?Wafa sɛ yɛ e kwla nian Zezi i ajalɛ’n su-ɔ? Sɛ e waan é nían Zezi i ajalɛ’n su’n, ɔ fataman kɛ e kpa sran nun. Maan e bo jasin fɛ’n e kle sran wafawafa kwlaa, i yalɛfuɛ-o i aɲanbeunfuɛ-o. Sɛ Ɲanmiɛn sulɛ wafa nga be o nun’n ti sɛ ti sɛ-o, maan e kan Ɲanmiɛn ndɛ’n e kle be. Asa ekun’n, ɔ fata kɛ Klisifuɛ nga be ti yasua’n be ɲin yi bla mun kɛ nga Zezi fa yoli’n sa. Kɛ e yo ninnge sɔ mun’n, e kle kɛ e nanti Klisi i mmla’n su.
18-19. (1) ?Wafa sɛ yɛ Zezi kleli sran’m be sa i nuan su sɛsɛsɛ yolɛ-ɔ? (2) ?Ngue like yɛ i sɔ’n kle e-ɔ?
18 Like nga ti yɛ e se sɔ’n, i nɲɔn su’n yɛle kɛ Zezi kleli sran’m be sa i nuan su sɛsɛsɛ yolɛ’n. ?Wafa sɛ yɛ ɔ yoli sɔ-ɔ? Ɔ kleli i sɔnnzɔnfuɛ’m be like ng’ɔ fata kɛ be yo naan be nin be wiengu’m b’a tran klanman’n. Like ng’ɔ kleli be’n, i kun yɛle ng’ɔ o Matie 7:12 nun’n. E tinuntinun e klo kɛ e wiengu’m be nin e tran klanman. Ɔ fata kɛ e kusu e nin be e tran sɔ wie. ?Yɛ sɛ e wiengu’m be bu e lufle’n nin? I lɛ nun’n, Zezi seli i sɔnnzɔnfuɛ’m be kɛ maan be lafi su kɛ Zoova yó maan ‘be ng’ɔ fali be’n mɔ be kpan flɛ i nglɛmun nin nnɔsua’n, bé dí be jɔlɛ klanman.’ (Lik. 18:6, 7) Ndɛ sɔ’n kle kɛ Ɲanmiɛn m’ɔ yo sa i nuan su sɛsɛsɛ’n, ɔ wun ɲrɛnnɛn kwlaa nga be o e su mɛn’n i awieliɛ blɛ nga nun’n. Ɔ maan blɛ ng’ɔ ti su’n i su’n, saan ɔ́ kán e ti ndɛ.—2 Tes. 1:6.
19 Like nga ndɛ sɔ’n kle e’n: Sɛ e nanti like kwlaa nga Zezi kleli’n su’n, e nin e wiengu mun é trán klanman. Yɛ sɛ be bu e lufle bɔbɔ Satan i mɛn’n nga nun’n, e kwla lafi su kɛ Zoova yó maan bé dí e jɔlɛ klanman.
?WAFA YƐ Ɔ FATA KƐ BE NGA BE LE KWLALƐ’N BE NIN BE WIENGU’M BE TRAN-ƆN?
20-21. (1) ?Wafa sɛ yɛ ɔ fata kɛ be nga be le kwlalɛ’n be nin be wiengu’m be tran-ɔn? (2) ?Wafa sɛ yɛ ɔ fata kɛ siɛ kun nin i mma’m be tran-ɔn?
20 ?Wafa sɛ yɛ ɔ fata kɛ be nga be le kwlalɛ’n be nin be wiengu’m be tran naan b’a kle kɛ be nanti Klisi i mmla’n su-ɔ? Klisi i mmla’n taka klolɛ’n su. Ɔ maan, ɔ fata kɛ be nga be le kwlalɛ’n be bu be wiengu’m be sran yɛ be klo be. Ɔ fata kɛ be wla kpɛn su kɛ Klisi klo kɛ be yi klolɛ’n i nglo sa’n kwlaa nun.
21 Awlobo’n nun. Ɔ fata kɛ yasua kun klo i yi’n kɛ Klisi fa kloli asɔnun’n sa. (Efɛ. 5:25, 28, 29) Ɔ fata kɛ yasua kun kle kɛ i yi’n i ndɛ lo i dan. Sanngɛ yasua wie’m be kwla se kɛ i sɔ yolɛ’n ti kekle. Afin lika nga be tali be lɛ’n, i sɔ’n timan sran’m be nzuɛn. Ɔ maan, be nzuɛn sɔ’n i ase wlalɛ kwla yo kekle. Sanngɛ ɔ fata kɛ be kaci be nzuɛn’n naan b’a kle kɛ be nanti Klisi i mmla’n su. Kɛ yasua kun kle kɛ i yi’n i ndɛ lo i dan’n, i yi’n i ɲin yi i kpa. Asa kusu’n, siɛ ng’ɔ klo i mma mun’n, ɔ kanman be ndɛ tɛtɛ, yɛ ɔ yoman be kpokokpoko. (Efɛ. 4:31) Sanngɛ, ɔ yi i nglo kɛ ɔ klo be. Kɛ siɛ kun yo sɔ’n, i mma’m be wla gua ase, be klo i, yɛ be lafi i su.
22. (1) ?Kɛ nga 1 Piɛli 5:1-3 fa kan’n sa’n, aniaan’m be ti wan liɛ? (2) ?Wafa sɛ yɛ ɔ fata kɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be nin be tran-ɔn?
22 Asɔnun’n nun. Ɔ fataman kɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be wla fi su kɛ aniaan’m be timan be sran. (Zan 10:16; An kanngan 1 Piɛli 5:1-3 nun.) Biblu’n se kɛ be ti “Ɲanmiɛn i bua fa,” annzɛ “Ɲanmiɛn i sran.” Ɔ se ekun kɛ ɔ fata kɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be nian be lika “Ɲanmiɛn ɲrun.” I sɔ’n kle asɔnun kpɛnngbɛn mun kɛ aniaan’m be ti Zoova liɛ. Zoova klo kɛ be klo be, yɛ be si be aunnvuɛ. (1 Tes. 2:7, 8) Asɔnun kpɛnngbɛn nga be di be junman’n klolɛ su’n, Zoova klun jɔ be wun. Asa ekun’n, be niaan’m be klo be yɛ be ɲin yi be.
23-24. (1) ?Kɛ sran kun yo sa tɛ asɔnun’n nun’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be yo-ɔ? (2) ?Kɛ bé síesíe i sɔ ndɛ’n, ngue yɛ ɔ fataman kɛ be wla fi su-ɔ?
23 ?Kɛ sran kun yo sa tɛ asɔnun’n nun’n, ngue yɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be yo-ɔ? Asɔnun kpɛnngbɛn’m be junman’n nin junman nga laa Ɲanmiɛn fa mannin Izraɛli lɔ jɔlɛ difuɛ mun’n, ɔ timan kun. Moizi Mmla’n nun’n, jɔlɛ difuɛ nin kpɛnngbɛn mun yɛ be siesie sa kwlaa ng’ɔ tɔ nvle’n nun’n mun-ɔn. Sɛ nvle nunfuɛ wie fɔn Zoova i mmla’n, annzɛ ɔ yo sa uflɛ wie naan ɔ fata kɛ be tu i fɔ’n, be ja su yɛ be kɔ-ɔ. Sanngɛ Klisi i mmla’n nun’n, asɔnun kpɛnngbɛn’m be junman nga be di’n yɛle be nga be fɔn Zoova i mmla’n be fɔ tulɛ. Sanngɛ sɛ sran kun nin i wiengu be tu ngondin, annzɛ ɔ kun sran, annzɛ ɔ wa, annzɛ kusu ɔ fɔn awa’n i mmla wie mun ekun’n, asɔnun kpɛnngbɛn’m be si kɛ Ɲanmiɛn mannin awa i janunfuɛ’m be atin kɛ be siesie sa sɔ’n mun. Asa ekun’n, sɛ ɔ fata kɛ be wla sran kun i bisua, annzɛ be fu i alamannin’n, be si kɛ awa i janunfuɛ mun yɛ be fɛ i sɔ ajalɛ’n niɔn.—Rɔm. 13:1-4.
24 Kɛ aniaan kun yo sa tɛ’n, asɔnun kpɛnngbɛn’m be nian Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun naan b’a fa ajalɛ. Be wla fiman su kɛ Klisi i mmla’n taka sran klolɛ’n su. Klolɛ mɔ asɔnun kpɛnngbɛn’m be klo be niaan mun ti’n, wie liɛ’n be usa be wun kɛ: ‘?Ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo naan aniaan nga be yoli i sa’n, w’a wun i wun fɛ-ɔ?’ Asa ekun’n, be usa be wun ekun kɛ: ‘?Sa nga aniaan yoli’n ɔ yo i nsisɔ? ?E kwla ukɛ i naan ɔ nin Zoova be afiɛn w’a mantan ekun?’
25. ?Kosan benin yɛ é wá tɛ́ su like suanlɛ nga i sin liɛ’n nun-ɔn?
25 Nanwlɛ, kɛ e si kɛ e di’n Klisi i mmla’n su’n, i sɔ’n yo e fɛ dan. Kɛ e tinuntinun e mian e ɲin e nanti mmla sɔ’n su’n, asɔnun’n nunfuɛ’m be kwlaa be bu be wun sran, yɛ be wla gua ase. Sanngɛ e si kɛ kɛ lika’n cɛ́n m’ɔ́ sán’n, nn “klunwifuɛ mun” bé yó “sa tɛ bé kɔ́ be ɲrun titi.” (2 Tim. 3:13) I sɔ’n ti’n, ɔ fata kɛ e nian e wun su kpa. ?Sɛ sran tɛ wie kunndɛ bakan kun’n, wafa sɛ yɛ asɔnun’n kwla kle kɛ ɔ klo sa nga be yo i nuan su sɛsɛsɛ-ɔ? Like suanlɛ nga i sin liɛ nun’n é wá tɛ́ kosan sɔ’n su.
JUE 15 Manman Zoova i Wa Kpɛn’n!
a Like suanlɛ nga nin like suanlɛ nɲɔn nga bé bɛ́ i sin’n, bé wá klé like nga ti yɛ e kwla lafi su kɛ Zoova klo sran’n, yɛ ɔ yo sa i nuan su sɛsɛsɛ’n. Zoova kloman kɛ be bu i sufuɛ’m be lufle. Yɛ ɔ fɔnvɔ be nga mɛn tɛ nga nun’n, be buli be lufle’n.
b An nian like suanlɛ “Wafa nga laa Izraɛli lɔ’n be yi sran klolɛ’n nin sa nuan su sɛsɛ yolɛ’n be nglo’n,” i nun. Ɔ o afuɛ 2019, Fevrie Sasafuɛ Tranwlɛ’n nun.
c FOTO NIN DESƐN’M BE SU NDƐ’N: Zezi su nian angbeti bla kun mɔ i wa yasua kunngba’n w’a wu’n. Bla’n yoli i annvɔ, ɔ maan ɔ cɛnnin ba’n.
d FOTO NIN DESƐN’M BE SU NDƐ’N: Zezi su di like farizifuɛ kun mɔ be flɛ i kɛ Simɔn’n i awlo lɔ. Bla kun mɔ atrɛkpa’n ɔ si tekle’n, ɔ fɛli i ɲinmuɛn nzue’n wunnzinnin Zezi i ja wun’n, kpɛkun ɔ fɛli i timuɛn’n fa nunnunnin i wun, yɛ ɔ fali ngo guali su. I sɔ’n w’a yoman Simɔn i fɛ. Sanngɛ Zezi jrannin bla’n i sin.