?Zoova ɲrun yɛ e ɲin ta ɔ?

‘?Sɛ ninnge sɔ’n kwlaa bé sáci sɔ’n, like onin yɛ sɛ an yo ɔ ɔ ti su ɔ? Maan amun nzuɛn’n yo kpa, yɛ an fa amun wun mantan Ɲanmiɛn! Kɛ amún mínndɛ kɛ Ɲanmiɛn i cɛn’n ju’n, an yo like kwlaa nga an kwla yo’n maan ɔ ju ndɛndɛ.’—2 Piɛr 3:11, 12.

1, 2. ?Kɛ é mínndɛ Zoova i cɛn’n, wafa sɛ yɛ e kwla kle kɛ ‘Zoova ɲrun yɛ e ɲin ta’ ɔ?

AMUN e fa awlobofuɛ mun mɔ be ɲin ta be aofuɛ’m be atin su’n, i su sunnzun ase e nian. Kɛ mɔ dɔ nga i su yɛ aofuɛ’m bé bá’n ɔ su mantan koko ti’n, awlobo bla’n su kplin i ɲin kpa ɔ guagua aliɛ tɔnlɛ’n i bo. Yasua’n, ɔ nin ba’m be kwlaa be sa o junman’n nun naan ninnge’m be kwlaa be nuan yia sɛsɛsɛ. Nanwlɛ, awlobofuɛ’m be wunmuan’n be ɲin ta atin’n su, be su minndɛ kɛ be aofuɛ’m be bla naan be sɔ be nun klanman, naan be nin be bo nzɛmulɛ.

² E mɔ e ti Klistfuɛ’n, e kusu e su minndɛ like cinnjin kpa kun. ?Like sɔ’n yɛle mennin? Yɛle ‘Zoova i cɛn’n.’ Sanngɛ ka naan cɛn sɔ’n w’a ju’n, ɔ fata kɛ e fa ajalɛ nga Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Mise fali’n wie. I waan: ‘Min liɛ’n, Zoova ɲrun yɛ min ɲin ta ɔ. Ɲanmiɛn m’ɔ de min’n i su yɛ n lafi ɔ.’ (Mise 7:7). ?I sɔ’n kle kɛ, é búbú e sa nin e ja é trán lɛ sa ngbɛn? Cɛcɛ o. Ninnge kpanngban kpa wie’m be o lɛ m’ɔ fata kɛ e yo be ɔ.

3. ?Kɛ nga 2 Piɛr 3:11, 12 fa kannin sa’n, like onin yɛ sɛ Klistfuɛ’m be yo ɔ, ɔ ti su ɔ?

³ Wafa nga e kwla kle kɛ Zoova ɲrun yɛ e ɲin ta’n, akoto Piɛli uka e maan e wun i wlɛ. I waan: ‘?Like onin yɛ sɛ an yo ɔ, ɔ ti su ɔ? Maan amun nzuɛn’n yo kpa, yɛ an fa amun wun mantan Ɲanmiɛn! Kɛ amún mínndɛ kɛ Ɲanmiɛn i cɛn’n ju’n, an yo like kwlaa nga an kwla yo’n maan ɔ ju ndɛndɛ.’ (2 Piɛr 3:11, 12). Piɛli i ndɛ nga nun’n, like nga sɛ e yo ɔ, ɔ ti su’n, ɔ yaciman e lɛ kɛ e kunndɛ i lele. Fluwa nɲɔn nga Ɲanmiɛn wawɛ’n maan ɔ klɛli’n, be nun’n, ɔ kannin like nga sɛ Klistfuɛ’m be yo’n ɔ ti su’n, i ndɛ. Ɔ seli be ekun kɛ, maan be ‘nzuɛn’n yo kpa, yɛ be fa be wun mantan Ɲanmiɛn.’ Kɛ Zezi kannin “mɛn’n i awieliɛ’n” i nzɔliɛ’n i ndɛ’n, w’a di afuɛ ko ju ablasan (30). Sanngɛ, ɔ fataman kɛ Klistfuɛ’m be yaci be wun su nianlɛ (Matie 24:3). Ɔ fata kɛ, kɛ bé ‘mínndɛ kɛ Zoova i cɛn’n ju’n, be yo like kwlaa nga be kwla yo’n maan ɔ ju ndɛndɛ.

4. ?Kɛ be se kɛ: ‘An yo like kwlaa nga an kwla yo’n maan Ɲanmiɛn i cɛn’n ɔ ju ndɛndɛ’n,’ i bo’n yɛle mennin?

⁴ Sanngɛ, nán e bɔbɔ yɛ e kwla yo naan Zoova i cɛn’n w’a ‘ju ndɛndɛ’ ɔ. Afin, cɛn nga Zezi Klist bá m’ɔ́ wá tú i Si i klunngbɔ’n i kpɔfuɛ’m be su’n, ‘cɛn sɔ’n nin i dɔ’n, e simɛn i’ naan se kɛ é yó naan w’a ju ndɛndɛ (Matie 24:36; 25:13). Fluwa kun waan kɛ be se kɛ, ‘an yo like kwlaa nga an kwla yo’n,’ i bo’n yɛle kɛ “‘be ɲin kplinlɛ,’ ‘ninnge’m be yolɛ juejue su’n,’ m’ɔ kle kɛ be awlɛn o like sɔ’n su’n.” Ɔ maan, fanngan nga Piɛli wlɛli i niaan Klistfuɛ mun’n i bo’n yɛle kɛ, kɛ bé ‘mínndɛ kɛ Ɲanmiɛn i cɛn’n ju’n,’ maan be awlɛn tran cɛn sɔ’n su cɛn kwlaa naan be kplin be ɲin yo like nga ɔ fata kɛ be yo’n (2 Piɛr 3:12). Kɛ mɔ ‘Ɲanmiɛn i cɛn dan sroesroe’n’ w’a mantan koko ti’n, ɔ fata kɛ e fa ajalɛ kunngba sɔ’n wie.—Zoɛl 3:4.

Kɛ é mínndɛ Zoova i cɛn’n, maan e ‘nzuɛn’n yo kpa’

5. ?Wafa sɛ yɛ e kwla yi i nglo kɛ e kunndɛ kɛ ‘Zoova i cɛn’n ju’ ɔ?

⁵ Sɛ e kunndɛ kpa kɛ ‘Ɲanmiɛn i cɛn ju’n,’ maan e yi i sɔ liɛ’n i nglo. Yɛle kɛ, maan e ‘nzuɛn’n yo kpa, yɛ e fa e wun mantan Ɲanmiɛn.’ Ndɛ sɔ’n ti maan e wla kpɛn afɔtuɛ kun ekun mɔ Piɛli mannin’n, i su. I waan: ‘Maan amun ɲin yi Ɲanmiɛn, like nga i nun mɔ an nin a wunman sa wlɛ’n amun ɲin blo be su mɔ an yoli be’n, nán an yo be kun. Ɲanmiɛn m’ɔ flɛli amun’n, i nzuɛn’n nin klɔ sran liɛ’n timan kun, maan amun nzuɛn liɛ’n kusu fɛ i liɛ’n sa’n kwlaa nun. Afin be klɛli i kɛ: “Min nzuɛn’n nin klɔ sran liɛ’n timan kun, i sɔ’n ti maan amun nzuɛn liɛ’n fa min liɛ’n.”’—1 Piɛr 1:14-16.

6. ?Sɛ e waan e nzuɛn’n yo kɛ Ɲanmiɛn liɛ’n sa’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo ɔ?

⁶ Sran nga i nzuɛn’n ti kɛ Ɲanmiɛn liɛ sa’n, be wun i sɔ’n i wunnɛn’n su, ɔ nin i ijɔlɛ’n nun, yɛ i Ɲanmiɛn sulɛ’n nun. ?E mɔ Zoova i dunman’n o e su’n, mɔ e su minndɛ ‘Zoova i cɛn’n,’ e tinuntinun e nzuɛn’n ti kɛ Ɲanmiɛn liɛ’n sa titi? Andɛ’n, i sɔ yolɛ’n timan pɔpɔ. Afin, mɛn’n nun sa’m be yo tɛ kɔ i ɲrun (1 Korɛntfuɛ Mun 7:31; 2 Timote 3:13). ?Ɔ maan, e usa e wun kɛ ngbaciɛ nga ɔ o e nzuɛn’n nin mɛn nunfuɛ’m be liɛ’n i afiɛn’n, ɔ yo dan kɔ i ɲrun titi? Sɛ ɔ timan sɔ’n, maan e bu i angunndan. Afin, ngbaciɛ kwla tran e nzuɛn’n nin mɛn’n nunfuɛ’m be liɛ’n i afiɛn sɔ. ?Sanngɛ, e wun i kɛ be ayeliɛ tɛ’n su wlu e liɛ’n nun blɛblɛblɛ? Sɛ ɔ ti sɔ’n, ɔ fata kɛ e kaci e sa naan e yo sa nga ɔ ti kpa m’ɔ jɔ Ɲanmiɛn i klun’n.

7, 8. (a) ?Wafa sɛ yɛ e ɲin kwla kpa e “nzuɛn kpa’n” su ɔ? (b) ?Ajalɛ mennin yɛ e kwla fa naan y’a tinngɛ i ɔ?

⁷ Kɛ mɔ bian nin bla nna nga be fa fite nzra nun’n w’a tru ɛntɛnɛti nun ti’n, be kwla niɛn i nvialiɛ nun. Ɔ maan, sran nga mɔ laa nun’n, be ɲɛnmɛn i sɔ ninnge mun naan b’a nian’n, dɔɔtrɔ bian kun waan “ i sɔ ninnge sukusuku’m b’a tru” lika’n nun siɛn’n. Sɛ e nian ɛntɛnɛti nun ninnge fiɛnfiɛn sɔ mun’n, nn Biblu’n nun mmla nga ɔ se kɛ ‘nán amun kan ninnge fiɛn fi’n,’ e ɲin w’a kpa su (Ezai 52:11). ?Sɛ e yo sɔ’n, e kwla se sakpasakpa kɛ e ‘yoli like kwlaa nga e kwla yo’n maan Ɲanmiɛn i cɛn ju ndɛndɛ’n?’ ?Annzɛ kusu i sɔ’n kleman kɛ e su se e wun kɛ, Zoova i cɛn’n te o mmua naan sɛ e kan fiɛn’n niɔn, lele m’ɔ́ fá jú’n, e kwla yo e wun saun ndɛndɛ? Nanwlɛ, sɛ e tɔli ninnge sɔ’m be nianlɛ nun’n, ɔ fata kɛ e srɛ Zoova ndɛndɛ kɛ ɔ ‘yo maan e yi e ɲin ninnge ngbɛnngbɛn’m be su, yɛ ɔ yo maan e nanti i atin’n su.’—Jue Mun 119:37.

⁸ Zoova i Lalofuɛ’m be kwlaa, i gbaflɛn nin talua mun o, i kpɛnngbɛn mun o, be mian be ɲin be fa Ɲanmiɛn i mmla’n su, kpɔkun be wla mɛn nga nun ninnge fiɛnfiɛn’m be yolɛ’n i ase. Kɛ mɔ be si kɛ e blɛ’n w’a yo tɛ kpa’n, naan Piɛli seli kɛ “e Min’n i balɛ’n ɔ́ fú e nun kɛ awiefuɛ sa” ti’n, be yo maan be “nzuɛn’n yo kpa” tititi (2 Piɛr 3:10). Be ayeliɛ’n kle kɛ, ‘kɛ bé mínndɛ kɛ Ɲanmiɛn i cɛn’n ju’n, be yo like kwlaa nga be kwla yo maan ɔ ju ndɛndɛ.’a

Kɛ é mínndɛ Zoova i cɛn’n, maan e ‘nzuɛn’n kle kɛ e fa e wun mantan Ɲanmiɛn’

9. ?Ngue yɛ ɔ fata kɛ e wun Ɲanmiɛn fa mantanlɛ’n, ɔ wla e fanngan kɛ e yo ɔ?

⁹ Sɛ e waan nán maan e ɲin kpa Zoova i cɛn’n su, ɔ ti cinnjin kpa wie ekun kɛ e ‘nzuɛn’n kle kɛ e fa e wun mantan Ɲanmiɛn.’ Be ‘wun Ɲanmiɛn fa mantanlɛ’n,’ i bo’n yɛle kɛ e sro Ɲanmiɛn, ɔ maan e yo like nga ɔ jɔ i klun’n. E wun Ɲanmiɛn fa mantanlɛ tankaan’n, yɛ ɔ wla e fanngan maan e yi i nglo e nzuɛn’n nun ɔn. Ɲanmiɛn klo kɛ ‘ɔ́ dé sran’m be kwlaa naan be wun sa nga ɔ ti nanwlɛ’n i wlɛ kpa.’ (1 Timote 2:4). Ɲanmiɛn ‘kloman kɛ sran kun sa mlin, ɔ klo kɛ sran’m be kwlaa be kaci be nzuɛn’n.’ (2 Piɛr 3:9). ?I sɔ’n ti’n, e wun mɔ e fa mantannin Ɲanmiɛn’n ti’n, ɔ nin i fataman kɛ e mian e ɲin e uka sran mun naan be si Zoova, naan be sɔnnzɔn i?—Efɛzfuɛ Mun 5:1.

10. ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e sasa e wun ‘aɲanbeun’n i klolɛ’n’ i lika ɔ?

¹⁰ Sɛ e dun mmua e fa e wun man Ɲanmiɛn kɛ ɔ si e e’n, e nzuɛn’n klé kpa kɛ e fali e wun mantannin Ɲanmiɛn (Matie 6:33). E kle kɛ e angunndan’n ti sɛsɛsɛ aɲanbeun ninnge’m be lika. Zezi seli kɛ: ‘An nian amun wun kpa konvi kpli yolɛ’n i lika, afin maan sran ɲɛn i wun ɔ ɲɛn i wun sɛ, nán ninnge sɔ mun yɛ be mɛn i nguan ɔn.’ (Lik 12:15). Kannzɛ bɔbɔ e kwla bu i kɛ e kwlá tɔman aɲanbeun ninnge’m be klolɛ ngboko’n i aya nun’n, sanngɛ maan e wun i wlɛ kpa kɛ ‘mɛn’n nun ninnge’n i ngokoɛ’n nin aɲanbeun’n i kokolɛ’n,’ be kwla ‘tra Ɲanmiɛn ndɛ’n.’ (Matie 13:22). Like nga ɔ ju e’n, i ɲanlɛ’n kwla yo kekle e sa nun. I sɔ’n ti’n, mɛn’n i lika sunman be nun’n, sran’m be bu i kɛ sɛ be tu be tranwlɛ’n nun be kɔ aboje klɔ’m be su’n naan nja, sɛ cɛn wie lele lika’n yo kpa be sa nun’n, be kwla nian be awlobo’n i lika kpa. Ɲanmiɛn i sufuɛ wie bɔbɔ be fɛli i sɔ ajalɛ liɛ’n. Kɛ be kɔ nvle uflɛ nun’n, be kwla ɲan ajulisu ninnge’m be fa nian be awlobofuɛ’m be lika sɔ. ?Sanngɛ, bla nin ba mun mɔ be kali be sin wa’n, be Ɲanmiɛn ninnge’m be yolɛ’n ɔ́ kwlá yó sɛ? ?Kɛ siɛ kun nunman lɛ naan w’a niɛn i awlobo’n i lika Ɲanmiɛn ninnge’m be nun’n, i awlobofuɛ’m bé kwlá fíte nun Zoova i cɛn’n nun?

11. ?Wafa sɛ yɛ junman difuɛ aofuɛ kun kleli kɛ, be wun mɔ be fa mantan Ɲanmiɛn’n ɔ ti kpa tra aɲanbeun ninnge mun lele ɔ?

¹¹ Kɛ klɔ nga be flɛ i Filipini’n (Philipine) i lɔ sran’n kun ɔli junman kunndɛlɛ Zapɔn lɔ’n, Zoova i Lalofuɛ’m be kleli i Biblu’n nun ndɛ nanwlɛ’n. Kɛ ɔ wunnin i Biblu’n nun kɛ ɔ fata kɛ yasua’n sie i awlobo’n Ɲanmiɛn ninnge’m be nun’n, ɔ wunnin i wlɛ kɛ, ɔ fata kɛ ɔ ukɛ i awlobofuɛ mun naan be kwlaa be su Zoova (1 Korɛntfuɛ Mun 11:3). I yi’n waan i ndɛ mɔ w’a timan yɛ. Afin i liɛ’n, kɛ ɔ yo naan i wun’n kunndɛ sika kpanngban fa blɛ be’n, Ɲanmiɛn sulɛ ndɛ yɛ ɔ sɛ i sin w’a kle be ɔ. Sanngɛ, kɛ mɔ bian’n wunnin i wlɛ kɛ mɛn’n w’a ju i bue nuan’n, mɔ kusu ɔ klo i fuɛ mun’n ti’n, ɔ sɛli i sin be klɔ. Ɔ wa ɲannin i awlɛn m’ɔ trali fa sieli i awlobo’n, i su mmlusuɛ. Yɛle kɛ, kɛ é sé yɛ’n, i awlobofuɛ’m be bo ti kun Ɲanmiɛn sulɛ kpafuɛ’n nun. Kpɔkun, ɔ nin i yi’n be wa yoli titi atin bofuɛ.

12. ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e fa Ɲanmiɛn ninnge’m be yolɛ’n e sie i ninnge kwlaa i ɲrun ɔn?

¹² Mɛn nga e di i yɛ’n ti kɛ sua kun mɔ e o nun mɔ sin w’a tɔ nun’n sa. ?Aɲanbeun ninnge mun yɛ é kplí é yí be ndɛndɛ ɔ, annzɛ sran nga be o sua nun’n, ɔ nin e bɔbɔ e ti ɲanlɛ’n yɛ ɔ́ ló e ɔ? I wafa kunngba’n, mɛn tɛ nga su wa bu gua kɛ sua’n sa. Ɔ maan, sran’m be o wie nin nguan’n be afiɛn. Kɛ mɔ e si sɔ’n ti’n, ɔ fata kɛ Ɲanmiɛn ninnge’m be yolɛ’n lo e kpa, kpɔkun maan e yo juejue su Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ jasin fɛ’n bofuɛ naan y’a kwla de sran mun.—1 Timote 4:16.

Maan e yo “sran kpa”

13. ?Kɛ mɔ Zoova i cɛn’n w’a ju koko ti’n, sran’n i wafa mennin yɛ e kunndɛ kɛ é yó ɔ?

¹³ Kɛ Piɛli yíyí nun kɛ e kle kɛ e si minndɛ’n, ɔ seli kɛ: ‘N sran kpa mun, kɛ amún mínndɛ cɛn sɔ’n, an yo like kwlaa nga an kwla yo’n naan [Ɲanmiɛn] w’a wun kɛ an ti sran kpa mɔ sa kaan sa nunman amun wun naan amun nin i amun nuan a sɛ.’ (2 Piɛr 3:14). Afɔtuɛ nga Piɛli dun mmua mannin’n yɛle kɛ, maan e nzuɛn’n yo kpa, yɛ e fa e wun mantan Ɲanmiɛn. Sanngɛ ɔ kan gua su ekun kɛ maan Zoova wun kɛ e tinuntinun e yoli e wun saun Zezi i mmoja’n nun (Sa Nglo Yilɛ 7:9, 14). Yɛle kɛ, maan sran sɔ’n fɛ i wla gua e ti kpɔlɛ tɛ nga Zezi yili’n su, yɛ ɔ fɛ i wun man Zoova naan be yo i batɛmu.

14. ?‘Sran kpa’ i bo’n yɛle mennin?

¹⁴ Piɛli wla e su nun kpongbo kɛ e mian e ɲin naan e yo ‘sran kpa.’ ?E nzuɛn’n m’ɔ ti e Klistfuɛ tralɛ’n, e nian su kpa naan mɛn nun ayeliɛ’m b’a wluman nun b’a yomɛn i fiɛn? Kɛ e wun kɛ fiɛn w’a tɔ e tralɛ nun’n, e mian e ɲin e kpu tralɛ sɔ’n i ndɛndɛ naan fiɛn’n w’a kaman nun. Sɛ i li bɔɔ bé sé bé sé naan tralɛ sɔ’n yɛ e klo i kpa’n, i li yɛ e nian nun e kpu i kpa’n niɔn. ?Sɛ é kwlá sé’n, kɛ fiɛn tɔ e nzuɛn’n m’ɔ ti e Klistfuɛ tralɛ nun’n, i sɔ kunngba’n yɛ e yo ɔ?

15. (a) ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ Izraɛlifuɛ’m be yo be tralɛ’m be nuan njɔlɛ, naan be sinsin su nin jese ble nzuenzue’n niɔn? (b) ?Ngue ti yɛ andɛ Zoova i Lalofuɛ’m be ayeliɛ’n ti i liɛ ngunmin’n niɔn?

¹⁵ Ɲanmiɛn seli kɛ Izraɛlifuɛ’m be ‘yo be tralɛ’m be nuan njɔlɛ’ kpɔkun ‘be sinsin su nin jese ble nzuenzue.’ ?Ngue ti ɔ? Bé yó i sɔ naan i liɛ’n, be wla w’a kpɛn Zoova i mmla’m be su, naan b’a fa su, naan b’a ‘kle kɛ be ti Ɲanmiɛn liɛ.’ (Kalɛ 15:38-40). E mɔ andɛ e ti Zoova i sufuɛ’n, ngbaciɛ o e nin mɛn’n nunfuɛ’m be afiɛn’n, afin e fa Ɲanmiɛn mmla’n su e nanti. I wie yɛle kɛ, e nian e wun su naan y’a yoman sa sukusuku, yɛ e ɲin yi mmoja’n i like sroesroe m’ɔ ti’n, kpɔkun e sɔman amuɛn wie fi (Sa Nga Be Yoli’n 15:28, 29). E ɲin mɔ e mian e yo ninnge sɔ mun’n ti’n, sran kpanngban be ɲin yi e.—Zak 1:27.

Nán be wun “sa kaan sa” e wun

16. ?Kɛ be se kɛ nán be wun “sa kaan sa” e wun’n, i bo’n yɛle mennin?

¹⁶ Piɛli seli ekun kɛ nán maan be wun “sa kaan sa” e wun. ?Wafa sɛ yɛ i sɔ’n kwla yo ye ɔ? Kɛ fiɛn o e wun’n, e kwla yi. Sanngɛ e wun sa’n liɛ’n, ɔ timan sɔ mlɔnmlɔn. E wun sa’n, ɔ ti kɛ like m’ɔ o e kplo’n nun titi’n sa, ɔ ti fɔ m’ɔ o e nun ɔn. Akoto Pɔlu seli i niaan Klistfuɛ nga be o Filipu lɔ’n be kɛ: ‘Like kwlaa nga amún yó’n, nán an ijɔ amun konviabo, nán an kaci amun nuan, i sɔ’n nun’n, be su kwlá kanman amun wun ndɛ tɛ fi, yɛ be su wunman sa tɛ kaan sa amun wun. Sɛ an yo sɔ’n, amún yó Ɲanmiɛn mma mun mɔ be kwlá kputuman amun ajulisufuɛ tɛtɛ mɔ b’a saci’n be nun. An ti kɛ nzraama m’ɔ kpaja mɛn’n nun sa sran sɔ’m be nun.’ (Filipfuɛ Mun 2:14, 15). Sɛ e fa Pɔlu i afɔtuɛ su’n, e su ijɔman e konviabo, e su kaciman e nuan, kpɔkun e fa awlɛn saun é sú Zoova. Zoova i klolɛ ɔ nin e wiengu’m be klolɛ ti’n, é kán ‘Ɲanmiɛn Sielɛ’n i jasin fɛ’n.’ (Matie 22:35-40; 24:14). Asa ekun’n, kannzɛ bɔbɔ sran’m be siman sa nga ti yɛ e tu e klun e kle sran’m be Biblu’n nun like naan be su Ɲanmiɛn’n, sanngɛ e liɛ e su yaciman jasin fɛ’n i bolɛ le.

17. ?Kɛ e kunndɛ kɛ é yó asɔnun kpɛnngbɛn, annzɛ asɔnunfuɛ’m be lika nianfuɛ’n, angunndan mennin yɛ ɔ fata kɛ ɔ trɛn i sin ɔn?

¹⁷ Kɛ mɔ e kunndɛman kɛ be wun “sa kaan sa” e wun ti’n, e nian angunndan nga e bu fa yo ninnge mun’n, i su kpa. E wlali mɛn’n nun angunndan bulɛ’n, mɔ yɛle aɲanbeun kunndɛlɛ’n annzɛ dunman kunndɛlɛ’n, i ase. I sɔ’n ti’n, sɛ e su kunndɛ kɛ é yó asɔnun kpɛnngbɛn, annzɛ asɔnunfuɛ’m be lika nianfuɛ’n, maan angunndan kpa tran like sɔ mɔ e kunndɛ’n i sin. Yɛle kɛ, maan Zoova nin e wiengu mun mɔ e klo be’n, i ti yɛ e kunndɛ kɛ é yó ninnge sɔ mun ɔn. Kɛ sran kun “klo kɛ ɔ́ yó asɔnun sunianfuɛ’n” m’ɔ kɛn i wun ase yo ninnge mun aklunjuɛ su fa man Zoova nin i niaan Klistfuɛ mun kɛ kanga sa’n, sran’m be klun jɔ i wun (1 Timote 3:1; 2 Korɛntfuɛ Mun 1:24). Afin, kɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be ‘nian Ɲanmiɛn i bua fa m’ɔ fa mannin be’n i lika’n, be yo i kɛ Ɲanmiɛn klo kɛ be yo’n sa. Be yomɛn i kɛ bé wá ɲán like ti, sanngɛ be tu be klun yo. Be tinman be nga be fa be mannin be kɛ be nian be su’n be su, sanngɛ be yo sa ng’ɔ ti kpa’n maan be nian su.’—1 Piɛr 5:1-4.

Maan e ‘nuan sɛ’

18. ?Nzuɛn kpa mennin yɛ be wun i Zoova i Lalofuɛ’m be lika ɔ?

¹⁸ I agualiɛ su’n, Piɛli waan e ‘nuan sɛ.’ Sɛ e waan é fá afɔtuɛ sɔ’n su’n, ɔ fata kɛ e yo maan e nin Zoova yɛ e wiengu mun e nuan sɛ. Piɛli kleli kɛ sa nga ɔ ti cinnjin yɛle kɛ e ‘klo e wun’ yɛ maan e nin e niaan Klistfuɛ mun e nuan sɛ (1 Piɛr 2:17; 3:10, 11; 4:8; 2 Piɛr 1:5-7). Sɛ e waan e nuan sɛ’n, maan e klo e wiengu (Zan 13:34, 35; Efɛzfuɛ Mun 4:1, 2). Kɛ e yia e aɲia dandan nga nvlenvle’m be yia’n be bo’n, yɛ e wiengu klolɛ’n nin e nuan m’ɔ sɛ’n, ɔ fite su kpa ɔ. Aɲia dan nga be yoli i Costa Rica lɔ afuɛ 1999 nun’n, klɔ sɔ’n i alapla jrawlɛ’n su lɔ aata difuɛ’n kun fali ya. Afin, i waan aofuɛ nga be ba’n be nun sɔlɛ’n be ti, Zoova i Lalofuɛ’m be bali kpuu be wa kɛtɛli i aata diwlɛ’n i ɲrun, sanngɛ nán be ɲinfu yɛ be yoli i sɔ ɔ. Sanngɛ i cɛn nɲɔn su’n, ɔ sieli i nzɔliɛ kɛ, Zoova i Lalofuɛ nga be fin nvle uflɛ nun be bali’n, be nin be niaan nga be sɔli be nun’n be siman be wun laa’n, sanngɛ be klo be wun yɛ be nuan sɛ be wun. Cɛn kasiɛn’n su’n, aata difuɛ’n fɛli i wun wlali aniaan’m be nun, kpɔkun ɔ kunndɛli kɛ be kle i Biblu’n nun like.

19. ?Ngue ti yɛ ɔ ti cinnjin kpa kɛ e nin e niaan Klistfuɛ mun e nuan sɛ titi’n niɔn?

¹⁹ Wafa nga e tu e klun naan e nin e niaan Klistfuɛ mun e nuan w’a sɛ titi’n, ɔ kwla kle sakpasakpa kɛ e su minndɛ Zoova i cɛn’n, ɔ nin mɛn uflɛ nga ɔ seli kɛ ɔ́ fá mán e’n (Jue Mun 37:11; 2 Piɛr 3:13). Amun e nian. ?Sɛ andɛ e nin e niaan Klistfuɛ kun e nuan sɛman kpa’n, e kwla bu i kɛ e nin i e nuan wá sɛ́ kpa mɛn klanman’n nun lɔ? I sɔ ti’n, sɛ e wun kɛ e niaan kun i wun ndɛ o e klun’n, ɔ fata kɛ ‘e siesie e nin i e afiɛn’ ndɛndɛ kpa (Matie 5:23, 24). ?Sɛ y’a yoman sɔ’n, ɔ́ yó sɛ naan e nin Zoova e nuan w’a sɛ?—Jue Mun 35:27; 1 Zan 4:20.

20. ?Sa mennin nun yɛ ɔ fata kɛ e kle kɛ ‘Zoova ɲrun yɛ e ɲin ta ɔ?’

²⁰ ?Kɛ é ‘mínndɛ kɛ Ɲanmiɛn i cɛn’n ju’n, e yo like kwlaa nga e kwla yo’n naan ɔ ju ndɛndɛ?’ Kɛ mɔ e kunndɛ kɛ mɛn tɛ nga wie ndɛndɛ ti’n, e yo maan e nzuɛn’n yo kpa kɛ Ɲanmiɛn liɛ’n sa. Kpɔkun, Zoova i cɛn mɔ e minndɛ kɛ ɔ ju naan i Sielɛ Blɛ’n sie e’n ti’n, e kle e nzuɛn’n nun kɛ e fa e wun mantan Ɲanmiɛn. Kpɔkun, kɛ mɔ e kunndɛ kɛ é trán mɛn klanman nun’n ti’n, e mian e ɲin maan e nin e niaan mun e nuan sɛ ikisa. Sɛ e yo sɔ’n, e kle kɛ Zoova ɲrun yɛ e ɲin ta ɔ, yɛ e ‘yo like kwlaa nga e kwla yo maan Ɲanmiɛn i cɛn’n ju ndɛndɛ.’

[Ja ngua lɛ ndɛ’n]

?Amun wla kwla kpɛn su?

• ?Kɛ be se kɛ ‘an yo like kwlaa nga an kwla yo’n maan Ɲanmiɛn i cɛn’n ju ndɛndɛ’n,’ i bo’n yɛle mennin?

• ?Wafa sɛ yɛ e nzuɛn’n kle kɛ ‘Zoova ɲrun yɛ e ɲin ta ɔ?’

• ?Ngue ti yɛ ɔ ti cinnjin kpa kɛ ‘e nzuɛn kle kɛ e fa e wun mantan Ɲanmiɛn’ ɔn?

• ?Ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo naan Zoova w’a wun kɛ e ti ‘sran kpa mɔ sa kaan sa nunman e wun naan e nin i e nuan a sɛ’ ɔ?