NDƐ TRE NGWLAN
Sran nga i ngunmin tɛ i wa’n i awlobo’n kwla yo kpa!
1-3. ?Ngue ti yɛ maan awlobo nga i nun’n, siɛ annzɛ niɛn i ngunmin tɛ i mma mun’n w’a tru siɛn’n niɔn? ?Wafa sɛ yɛ i sɔ’n yo awlobo sɔ’m be nunfuɛ mun ɔn?
AWLOBO nga i nun’n, siɛ annzɛ niɛn i ngunmin tɛ i mma mun’n w’a tru le nɲɔn nga nun asiɛ’n su. Be wun ralɛ’n, ɔ nin yasua annzɛ bla wie mɔ be tu awlo nun’n, annzɛ mɔ be titi nun’n, annzɛ gua su ba mɔ be wu be’n, ɔ kle siɛ nin niɛn nin ba akpinngbin be yalɛ kpa.
2 Niɛn kun mɔ i ngunmin tɛ i mma mun’n klɛli i kɛ: “N le afuɛ 28, n le ba nɲɔn yɛ n ti angbeti. Min wla’n w’a bo min wun dan afin n kunndɛman kɛ n ngunmin ń tá min mma mun. Ɔ yo min kɛ sran fi buman min akunndan sa. Min mma’m be wun kɛ n sun titi. I sɔ’n yoman be wun kpa.” Nán ngokɔɛ nin ya falɛ nin be wun fɔ bulɛ’n ɔ nin be wun m’ɔ yo be flɔlɔ’n, i ngunmin yɛ ɔ kle siɛ annzɛ niɛn nga be ngunmin be ta be mma mun’n be yalɛ ɔ. Sanngɛ ɔ nin i fata kɛ be wɔ junman naan be kunngba’n b’a di awlo lɔ junman mun ekun. Sran kun seli kɛ: “Sɛ a ti siɛ annzɛ niɛn nga i ngunmin tɛ i mma mun’n ɔ ti kekle. Á kplín ɔ ɲin kpa dí junman’n. Sanngɛ kɛ a wie like kun yo cɛ’n, uflɛ o lɛ minndɛ wɔ.”
3 Ba nga be si annzɛ be nin’m be ngunmin yɛ be ta be’n, be o afɛ nun wie. Ɔ nin i fata kɛ be jran kekle ninnge wie’m be ɲrun. Ɔ kwla yo be si annzɛ be nin yɛ ɔ jasoli awlo’n nun annzɛ yɛ ɔ wuli ɔ. I sɔ’n ti’n, gbanflɛn nin talua kpanngban be tran ngokɔɛ nun.
4. ?Ngue ti yɛ e si kɛ be nga be ngunmin be ta be mma mun’n, be ndɛ lo Zoova ɔ?
4 Biblu’n nun’n, be kan be nga be ngunmin be ta be mma mun’n i ndɛ. Kpɛ sunman Ɲanmiɛn Ndɛ’n kan “aika ba mun” ɔ nin “angboti bla mun” be ndɛ. (Ezipt Lɔ Tulɛ 22:21; Mmla’n 24:19-21; Zɔb 31:16-22) Ɲrɛnnɛn nga be wun i’n, Ɲanmiɛn Zoova i ɲin kpaman su. Jue tofuɛ’n waan Ɲanmiɛn “ti aika’m be si, ɔ ti angboti bla’m be sin jranfuɛ.” (Jue Mun 68:6) E si kpa kɛ andɛ be nga be ngunmin be ta be mma mun’n, be ndɛ lo Zoova wie! Nanwlɛ, i Ndɛ’n kle atin nga be kwla fa su naan b’a kwla di junman sɔ’n.
AWLO NUN JUNMAN’N
5. ?Kɛ siɛ annzɛ niɛn’m be ngunmin bé bó be mma’m be talɛ bo’n, ngue yɛ ɔ dun mmua kle be yalɛ ɔ?
5 Maan e kan awlo nun junman dilɛ ndɛ e nian. Ninnge sunman wie’m be o lɛ m’ɔ nin i fata kɛ be ɲan yasua kun naan ɔ yo man be ɔ. I wie yɛle sua’n i nun ninnge wie mɔ be saci’n. Ɔ ju wie’n a wunmɛn i yowlɛ. Yasua nga be nin be yi’n be rali ɔ nin a cɛman’n, annzɛ mɔ b’a yo angbeti’n, be kwla wun kɛ awlo nun junman’n bobo be su. Awlo nun ninnge mɔ b’a tɔ nvati sɔ’n ti maan ba kanngan’m be wunman be wun fɛ kaan sa.
Ba mun, amun uka amun si annzɛ amun nin mɔ i ngunmin ta amun’n.
6, 7. (a) ?Ajalɛ kpa benin yɛ “bla kpa’n” nga Nyanndra Mun be fluwa kɛn i ndɛ’n ɔ kle e ɔ? (b) ?Wafa sɛ yɛ awlo nun junman mɔ be nga be ngunmin be ta be mma mun’n be nian nun be di’n, ɔ kwla uka be awlobo’n niɔn?
6 ?Ngue yɛ ɔ kwla uka be ɔ? Amun nian ajalɛ nga “bla kpa’n” nga be kɛn i ndɛ Nyanndra Mun 31:10-31 nun’n, ɔ kle e’n. I su junman’n sɔnnin kpa. Ninnge tolɛ nin i atɛ yolɛ, ninnge kpalɛ, aliɛ tɔnlɛ, asiɛ tolɛ, fie dilɛ. ?Wafa sɛ yɛ ɔ kwla yo i ngba ngalɛ’n niɔn? Ɔ faman junman dilɛ’n kankanman ngowa. Aliɛ cɛnmɛn i bɛ su, kpɛkun i yɛ ɔ ka siɛn la ɔ. Asa ekun ɔ siesie i ninnge mun cɛcɛcɛ, ɔ fa junman’n wie wla sran uflɛ sa nun yɛ i bɔbɔ di junman wie mun. Ɔ maan nán ngbɛn ti yɛ be yo i mo’n niɔn!
7 Sɛ amun ngunmin yɛ amun ta amun mma mun’n, nán amun fa amun awlo junman dilɛ’n kankan ngowa. Maan i dilɛ yo amun fɛ, afin i sɔ’n yó maan amun mma’m bé dí aklunjuɛ. Sanngɛ ɔ nin i fata kɛ amun siesie amun wun ka. Biblu’n waan: “Sran ng’ɔ́ yó like-ɔ ɔ sunnzun i klun naan ɔ’a yo’n, ɔ́ dí alaje.” (Nyanndra Mun 21:5) Siɛ kun mɔ i ngunmin tɛ i mma mun’n seli kɛ: “Kɛ awe’n ko kun min’n yɛ m bu aliɛ dilɛ’n i akunndan ɔn.” Sanngɛ aliɛ nga be bu i akunndan sie naan b’a tɔn’n, ɔ yo be wun kpa tra nga mɔ be tɔ su be tɔn’n. Atrɛkpa’n, ɔ nin i fata kɛ amun suan amun sa ti junman wafa uflɛ wie i dilɛ ekun. Siɛ annzɛ niɛn wie’m be usali ngwlɛlɛ afɛ be janvuɛ nga be si i sɔ junman’n be sa nun, annzɛ be niannin junman sɔ’n i su fluwa wie nun. Ɔ maan be wa suannin sua are kanlɛ, plɔmbie junman dilɛ, ɔ nin loto i ye siesielɛ.
8. ?Awlo nun junman’n dilɛ nun’n, wafa sɛ yɛ ba’m be kwla uka be si annzɛ be nin mɔ i ngunmin ta be’n niɔn?
8 ?Ɔ nin i fata kɛ amun se ba’m be kɛ be uka amun? Niɛn kun seli kɛ: “Kɛ ba’m be si annzɛ be nin nunman lɛ kun ti’n, a kunndɛ kɛ á dí be ba.” E kwla bu i kɛ ajalɛ kpa yɛle i sɔ’n, sanngɛ atrɛkpa’n ɔ timan sɔ. Laa blɛ nun’n, ɔ le junman wie mɔ be fa man gbanflɛn nin talua nga be su Ɲanmiɛn’n kɛ be di ɔ. (Bo Bolɛ 37:2; Ngɔjue Fɛfɛ Kpa’n 1:6) Ɔ maan kannzɛ bɔbɔ ɔ nin i fataman kɛ junman nga amún fá mán be’n, ɔ tratra be wunmiɛn’n su’n, sanngɛ ɔ le junman wie mɔ be kwla di ɔ. Ɔ kwla yo talie nun wunnzinlɛ annzɛ be lawlɛ’n i nun yɛinyɛin yolɛ. ?I li bɔɔ, ngue ti yɛ amun nin be diman junman sɔ’n likawlɛ ɔ? Ɔ kwla yo ɲɛnmɛn kpa.
BE NUAN NUN ALIƐ ƝANLƐ’N TIMAN PƆPƆ
An fa blɛ an nin ba’m be tran.
9. ?Ngue ti yɛ blɛ sunman sika ndɛ’n ti kekle man niɛn nga be ngunmin be ta be mma mun’n niɔn?
9 Sika ndɛ’n ti klekle man sran nga be ngunmin be ta be mma mun’n. I li sɛ i sɔfuɛ’m be ti talua kanngan’n yɛ blɛ sunman ɔ ti kekle kpa’n niɔn.a Nvle wie’m be nun’n, awa’n uka sran mun. Ɔ maan lele nin i kɛ bé ɲán junman’n, be kwla kunndɛ i sɔ ukalɛ’n i wun atin. Sɛ Klistfuɛ kun fɛ i sɔ ajalɛ’n, Biblu’n bumɛn i fɔ. (Rɔmfuɛ Mun 13:1, 6) Angbeti mun nin be nga be wun’m b’a ra be’n, be si i sɔ afɛ’n wie. Kɛ mɔ be nun sunman be lemɛn i yowlɛ kun ti’n, be blu awlo nun ninnge’m be yolɛ’n su be ko kunndɛ junman. Kusu’n, nán kɛ be tannin be kalɛ kpa ɔ. Kɛ ɔ ko yo naan b’a wun be wun fɛ’n ti’n, wie’m be kpli kpa, be suan junman annzɛ be fa blɛ kan be kɔ suklu ekun.
10. ?Wafa sɛ yɛ niɛn kun mɔ i ngunmin tɛ i mma mun’n, ɔ kwla yiyi nun kle be kɛ ɔ nin i fata kɛ ɔ kunndɛ junman di ɔ?
10 Sɛ junman mɔ amun su kunndɛ’n ti’n, amun mma’m be klun jɔman’n, nán ɔ bo amun nuan. Amun kusu nán amun fa amun bɔbɔ amun wun ya. Sanngɛ like nga ti yɛ ɔ fata kɛ amun kunndɛ junman di’n, amun yiyi nun kle be naan be wun i wlɛ kɛ Zoova kunndɛ kɛ amun nian be lika. (1 Timote 5:8) Kɛ ɔ́ jú i ɲrun’n, ɔ si ba’m be nun sunman be wun. Sanngɛ maan amun ɲan amun ti naan amun nin ba’m be tran. Klolɛ nga amun klo be’n, ɔ nin wafa nga amun fa nian be lika’n, ɔ́ yó maan sika’n ndɛ’n nun’n, i kan nga be le i’n bé fɛ́ i sɔ.—Nyanndra Mun 15:16, 17.
?WAN YƐ Ɔ NIƐN I WIENGU LIKA Ɔ?
Asɔnun’n i ɲin kpaman “angboti mmla mun” nin “aika mun” be su.
11, 12. ?Ngue yɛ ɔ nin i fataman kɛ be nga be ngunmin be ta be mma mun’n be yo ɔ? ?Yɛ wafa sɛ yɛ be kwla yo sɔ ɔ?
11 Sɛ sran nga be ngunmin be ta be mma mun’n, be nin ba sɔ’m be afiɛn’n mantan’n ɔ ti kpa. Sanngɛ nán maan afiɛn mantanlɛ sɔ’n ɔ tratra nga Ɲanmiɛn kleli’n su. Yɛle kɛ wie liɛ’n, sɛ niɛn kun kunndɛ kɛ i wa yasua’n sua trɔ nga ɔ ti siɛ’n i liɛ’n, annzɛ sɛ ɔ kan sa kwlaa nga ɔ o i su’n kle i wa bla’n, kekle kwla ba awlo’n nun. I sɔ’n nin i fataman, yɛ ɔ kwla sanngan bakan kun i akunndan.
12 Maan ba’m be si kɛ amun yɛ ɔ ti mɔ amun nian be lika ɔ, naan nán be yɛ be nian amun lika ɔ. (An nian 2 Korɛntfuɛ Mun 12:14.) Blɛ wie’n, amun kwla kunndɛ ngwlɛlɛ afɛ annzɛ ukalɛ. Amun kwla wun asɔnun kpɛnngbɛn mun ɔ nin aniaan bla wie mɔ be ɲin w’a ti Ɲanmiɛn ninnge’m be nun’n be wun. Nán amun mma kanngan mun yɛ amún wún be wun ɔn.—Tit 2:3.
NÁN AN KAN AMUN SA ASE FƆ TULƐ’N NUN
13. ?Sa benin ti yɛ ba’m be fɔ tulɛ’n kwla yo kekle man niɛn kun mɔ i ngunmin tɛ i mma mun’n niɔn?
13 Ba’m be fɔ tulɛ’n ti pɔpɔ man yasua mun tra bla mun. Niɛn kun mɔ i ngunmin tɛ i mma mun’n se kɛ: “Min mma’m be ti yasua sran gadagadaa. Wie liɛ ɔ ti kekle man min, afin kɛ n wun be sa’n, n wunman ajalɛ nga n ko fa ɔ.” Asa ekun’n, atrɛkpa’n, amun wun’n annzɛ amun yi’n i wie ndɛ’n te yo amun ya. Annzɛ amun aja m’ɔ sacili’n i ndɛ’n te be amun awlɛn. Sɛ awa waan amun nin ba’m be si’n yɛ amun nian be lika’n, atrɛkpa’n srɛ kun amun kɛ bé kló kɛ i wun lɔ yɛ bé ká ɔ. Sa kwlaa ngalɛ’m be ti’n, ba’m be fɔ tulɛ’n kwla yo kekle.
14. ?Wafa sɛ yɛ siɛ annzɛ niɛn nga be ngunmin be ta be mma mun’n be kwla tu be fɔ amanniɛn su ɔ?
14 Biblu’n se kɛ: “Ba nga bɔ i bɔbɔ yɛ ɔ sie i wun’n, ɔ guɛ i nin nyin ase.” (Nyanndra Mun 29:15) Nán amun wla fi su kɛ amun awlobo’n i sielɛ nun’n, Ɲanmiɛn Zoova kwla uka amun. Ɔ maan nán amun bu amun bɔbɔ amun wun fɔ, nán ngokɔɛ’n tin amun su annzɛ nán srɛ kun amun. (Nyanndra Mun 1:8) Nán amun ɲin kpa Biblu’n nun mmla’m be su mlɔnmlɔn. (Nyanndra Mun 13:24) Maan amun yo wɛtɛɛfuɛ, nán amun kan ndɛ nɲɔnnɲɔn, amun jran kekle. Kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, ba’m be nun sunman bé yó kpa. Sanngɛ ɔ nin i fata kɛ amun fa amun ɲin sie i wafa nga amun mma’m be wun fa yo be’n i su. Siɛ kun se kɛ: “N tu min mma’m be fɔ amanniɛn su afin n si kɛ be nin m’ɔ nunman lɛ kun’n ti’n, be wla bo be wun. Blɛ kwlaa nga n ɲɛn i wun atin’n, e nin be e koko yalɛ. E le e afiɛn yalɛ kokolɛ blɛ. Kɛ é tɔ́n aliɛ’n nnɔsua nun’n yɛ e yo i sɔ’n niɔn. Blɛ sɔ nun yɛ be kan be klun ndɛ kle min kpa’n niɔn.”
15. ?Ngue ndɛ yɛ ɔ nin i fataman kɛ sran kun kɛn i i wun annzɛ i yi ng’ɔ nin i be rali’n i lika ɔ?
15 Sɛ amun a ra’n, naan amun kan amun wiengu kun’n i wun ndɛ tɛtɛ kle ba mun’n, amun su ɲanman nun like fi. Kɛ ba’m be wun kɛ ndɛnngan’n yɛ ɔ o amun afiɛn sa trili’n, ɔ kpɔtɔ be awlɛn’n, kpɛkun ɔ́ jú i ɲrun’n be ɲin su yiman amun sran nɲɔn’n kun. I sɔ’n ti’n, nán amun se be kɛ: “A ti kɛ ɔ si sa!” Kannzɛ bɔbɔ amun rali naan amun wiengu kun’n kpɔtɔli amun awlɛn’n sɛ’n, sanngɛ nán amun wla fi su kɛ ɔ ti amun wa’n i si annzɛ i nin. Ɔ maan ɔ nin i fata kɛ ba sɔ’n i si nin i nin’m be klo i, yɛ be tu i fɔ.b
16. ?Be nga be ngunmin be ta be mma mun’n, Ɲanmiɛn ninnge’m be nun like benin yɛ ɔ nin i fata kɛ be fa wla ba’m be fɔ tulɛ’n nun ɔn?
16 Kɛ nga e fa wunnin i ndɛ tre nga be sinnin lɔ’n nun sa’n, ba’n i fɔ tulɛ’n i bo’n yɛle i like klelɛ nin i akunndan’n tinngɛlɛ’n. Nɛ́n i like wie tanninlɛ ngunmin ɔn. Sɛ Ɲanmiɛn ninnge’m be nun’n be kle ba’m be like kpa’n, be kwla bu sa kpanngban be ɲrun nɲa. (Filipfuɛ Mun 3:16) Ɔ ti cinnjin kɛ be wɔ asɔnun aɲia’m be bo titi. (Ebre Mun 10:24, 25) I kunngba’n yɛle le mɔcuɛ kwlaa nun awlobo’n i Biblu’n nun like suanlɛ’n. Nanwlɛ, i sɔ yolɛ le mɔcuɛ kwlaa nun’n, ɔ timan pɔpɔ. Niɛn kun m’ɔ yo i ninnge mun cɛcɛ’n se kɛ: “Kɛ a fin junman ba sa’n, afɛ’n m’ɔ o ɔ su’n ti’n, wunmiɛn bɔɔ cɛ yɛ á kúnndɛ kɛ á ló ɔ. Sanngɛ n si kɛ saan fii e nin min wa bla’n é súan Biblu’n nun like. Afin n si kɛ i sɔ yɛ ɔ nin i fata kɛ n yo ɔ. Ɔ klo e awlobo’n i Biblu’n nun like suanlɛ’n kpa!”
17. ?Ngue yɛ wafa nga be tali Pɔlu i janvuɛ Timote’n, ɔ kwla kle e ɔ?
17 Kɛ ɔ fin Timote m’ɔ suli akoto Pɔlu su’n i ba kaan nun’n, i nin’n nin i nannan bla’n yɛ be kleli i Biblu’n nun mmla mun ɔn, nɛ́n i si ɔ. Sanngɛ, Timote kacili Klistfuɛ kpa kun! (Sa Nga Be Yoli’n 16:1, 2; 2 Timote 1:5; 3:14, 15) Amun kusu sɛ amun mian amun ɲin ta amun mma mun ‘e Min’n liɛ’n su’n,’ amun kwla lafi su kɛ i bo’n gúa kpa mán amun.—Efɛzfuɛ Mun 6:4.
WAFA NGA É YÓ NAAN E WUN W’A YOMAN E FLƆLƆ’N
18, 19. (a) ?Wafa sɛ yɛ ngunmin tranlɛ’n kwla tin siɛ annzɛ niɛn kun su ɔ? (b) ?Afɔtuɛ benin yɛ ɔ kwla uka e naan y’a tra e awlɛn asiɛ’n su wa nzuɛn’m be lika ɔ?
18 Sran kun mɔ i ngunmin tɛ i mma mun’n, ɔ fɛfɛ seli kɛ: “Kɛ n ju min awlo lɔ mɔ lika’n ti srolo’n, nanwlɛ, min wun jɔ min sa flɔlɔ. I li bɔɔ kɛ ba’m be ko la’n, yɛ ɔ ti tɛtɛ kpa’n niɔn.” Nanwlɛ, like nga ɔ kle be nga be ngunmin be ta be mma mun’n be yalɛ kpafuɛ’n, yɛle be ngunmin tranlɛ’n. Bian nin bla jalɛ’n ti su. ?Sanngɛ i sɔ’n ti yɛ é kúnndɛ kɛ saan fii i sɔ’n yo ye e lika ɔ? Akoto Pɔlu blɛ su’n, angbeti bla nga be te yo talua’m be nun wie’m ‘be konvi m’ɔ sɔli bian jalɛ’n’ ti’n, Klist su lafilɛ’n yoli kekle mannin be. (1 Timote 5:11, 12) Be nga be yaci like nga klɔ sran klo i’n lɛ, naan ɔ tran Ɲanmiɛn ninnge’m be su’n, ɔ kwla yo tɛ man be.—1 Timote 5:6.
19 Klistfuɛ bian kun seli kɛ: “Kɛ be konvi o bian nin bla su’n, ɔ ti kekle kpa. Sanngɛ e kwla tra e awlɛn. Sɛ i sɔ akunndan ba e ti nun’n, nán e jran su, maan e kpalo i. Sɛ e bu e mma’m be akunndan’n, i sɔ’n kwla uka e wie.” Ɲanmiɛn Ndɛ’n se kɛ: “An wla amun asiɛ’n su wa nzuɛn’n be ase: bla nin bian kunndɛlɛ.” (Kolɔsfuɛ Mun 3:5) ?Sɛ amun kunndɛ kɛ amún wlá nzan nɔnlɛ’n i ase’n, kɛ be yia be nɔn nzan lɛ’n yɛ amún sín ɔn, annzɛ kusu amun nin be nga be kan nzan nɔnlɛ ndɛ sa trili’n, yɛ amún sán nun ɔn? Ɔ si’ɛ mlɔnmlɔn! I kunngba’n yɛle asiɛ’n su wa nzuɛn’m be liɛ’n.
20. (a) ?Sa benin yɛ ɔ kwla ɲan be nga be nin sran ng’ɔ timan Klistfuɛ’n be san nun’n niɔn? (b) ?Klistfuɛ klikli’m be blɛ su ɔ nin andɛ’n, wafa sɛ yɛ aniaan’m be jrannin be ngunmin tranlɛ’n i ɲrun kekle ɔ?
20 Klistfuɛ wie’m be nin sran ng’ɔ suman Ɲanmiɛn’n be wa sannin nun. (1 Korɛntfuɛ Mun 7:39) ?I kpo’n yɛle ngalɛ’n? Cɛcɛ. Klistfuɛ bla kun m’ɔ nin i wun be rali’n seli kɛ: “Like’n kun m’ɔ ti tɛ kpa tra be ngunmin tranlɛ’n, yɛle aja m’ɔ yo wi kɛ kondu sa’n!” Be ngunmin tranlɛ’n kleli Klistfuɛ klikli’m be blɛ su angbeti bla’m be yalɛ. Sanngɛ be nun nga be si ngwlɛlɛ’n be yoli ‘aklunyefuɛ, be wunnzinnin Nyanmiɛn sran’m be ja, yɛ be ukali yalɛfuɛ mun.’ (1 Timote 5:10) Andɛ Klistfuɛ kpa mɔ be minndɛli lele naan b’a ɲan Ɲanmiɛn sufuɛ kpa kun b’a ja’n, be kusu be dili junman kɛ ngalɛ sa’n wie. Klistfuɛ angbeti bla kun le afuɛ 68. Kɛ i wun yo i flɔlɔ’n, ɔ kɔ i wiengu angbeti bla’m be osu nianlɛ. Ɔ seli kɛ: “N wunnin kɛ, kɛ n ko nian sran sɔ’m be osu’n, mɔ n di min awlo’n nun junman’n, mɔ n suan Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun like’n, n ɲanman n ti n tranman kouun nun kun.” I li bɔɔ sran’m be Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ’n i su like klelɛ’n yɛ ɔ ti junman m’ɔ leman wunsu’n niɔn.—Matie 28:19, 20.
21. ?Wafa sɛ yɛ Ɲanmiɛn srɛlɛ’n nin sran kpa’m be wun kɔlɛ’n kwla uka e naan e wun w’a yoman e flɔlɔ ɔ?
21 Nanwlɛ, be wun m’ɔ yo be flɔlɔ’n leman are. Sanngɛ Zoova fanngan nun maan ɔ kwla sɔn e nun. Sɛ “wia nun o, kɔnguɛ o,” Klistfuɛ kun nin Ɲanmiɛn ‘koko yalɛ, ɔ srɛ i kɛ ɔ niɛn i su’n,’ yɛ ɔ́ ɲán wunmiɛn sɔ’n niɔn. (1 Timote 5:5) Nanwlɛ, ɔ ti cinnjin kɛ Klistfuɛ kun srɛ Ɲanmiɛn, ɔ jran su kpa. Wie liɛ bɔbɔ ɔ kwla kpan lele i ɲinmuɛn’n gua. (An nian Ebre Mun 5:7.) Sɛ e kan e klun ndɛ e kle Zoova “wia nun o, kɔnguɛ o,” i sɔ’n kwla uka e kpa. Asa ekun’n, sɛ e kɔ sran kpa’m be wun’n, i sɔ’n kwla uka e naan e wun w’a yoman e flɔlɔ. Bé kán “ndɛ fɛ’n” bé wlá e fanngan kɛ nga Nyanndra Mun 12:25 fa kannin’n sa.
22. ?Sɛ ɔ ju blɛ wie naan e wun su yo e flɔlɔ’n, akunndan benin yɛ ɔ kwla uka e ɔ?
22 Ɔ ju blɛ wie’n, e ngunmin tranlɛ’n kwla tin e su. Sɛ ɔ ju sɔ’n, nán amun wla fi su kɛ ndɛ o e ngba e su. Nanwlɛ, “amun niaan nga be o mɛn’n nun’n be kwlaa” ɔ le sran kun nin i su sa liɛ. (1 Piɛr 5:9) Nán maan e ɲin ka laa ninnge’m be su sa trili. (Akunndanfuɛ’n 7:10) Like nga ɔ ti kpa man amun’n, i su yɛ amun fa amun ɲin sie ɔ. Ng’ɔ trɛ i ngba’n, yɛle kɛ amun gugu kɛ amún jrán kekle naan Zoova i klun jɔ.—Nyanndra Mun 27:11.
LIKE NGA SRAN UFLƐ KWLA YO’N
23. ?Asɔnun’n nun’n, ngue like yɛ ɔ fata kɛ Klistfuɛ onga’m be yo i be nga be ngunmin be ta be mma mun’n be lika ɔ?
23 Aniaan Klistfuɛ’m be wiengu ukalɛ’n, ɔ leman wunsu. Zak 1:27 se kɛ: “Nyanmiɛn sulɛ b’ɔ ti kpa b’ɔ fiɛn fi nun-mɛn i wun e Si Nyanmiɛn nyrun’n, yɛlɛ aika mun nin angboti mmla’m bɔ be wun nyrɛnnɛn’n be lika nianlɛ.” Nanwlɛ, ɔ nin i fata kɛ Klistfuɛ’m be nian be nga be ngunmin be ta be mma mun’n be lika. ?Wafa sɛ yɛ be kwla yo i sɔ ɔ?
24. ?Wafa sɛ yɛ be kwla uka be nga be ngunmin be ta be mma mun’n be awlobo mun ɔn?
24 Be kwla fa be sa ti like man be. Biblu’n se kɛ: “?Sɛ sran kun ti anyanbeunfuɛ b’ɔ wun i niaan wie bɔ i sa a mian’n, b’ɔ ti-mɛn i wun nyanman nun’n, nzu yɛ ɔ kle kɛ ɔ klo Nyanmiɛn nin-ɔn?” (1 Zan 3:17) Glɛki nun’n, kɛ be se kɛ “ɔ wun” like’n, nɛ́n i bo’n yɛle like nianlɛ fla sa ngbɛn, sanngɛ ɔ ti like mɔ be fa be ɲin sie su kpa ɔ. I sɔ’n kle kɛ Klistfuɛ nga ɔ́ yó aklunye awlobo kun i lika’n, ɔ dun mmua fɛ i ɲin sie i like nga be sa miɛn i wun’n i su. Ɔ kwla yo sika ndɛ. Wie’m be kusu be kunndɛ kɛ be uka be naan be siesie sua’n i nun ninnge nga be sacili’n be ye. Annzɛ wie’m be liɛ kusu sɛ e yia be kɛ be nin e wlu awlo annzɛ be bla naan e yiyi e ɲin su’n, ɔ́ yó be fɛ.
25. ?Wafa sɛ yɛ Klistfuɛ onga’m be kwla kle kɛ be si be nga be ngunmin be ta be mma mun’n be aunnvuɛ ɔ?
25 Asa ekun, 1 Piɛr 3:8 se kɛ: “Maan amun akunndan’n yo kun, maan amun nuan sɛ, an klo amun wiengu kɛ amun niaan sa, an si i aunnvuɛ.” Bla kun mɔ i ngunmin tɛ i mma nsiɛn mun’n seli kɛ: “Ɔ ti kekle, ɔ maan blɛ wie’n min awlaboe’n ti dan. Sanngɛ ɔ ju wie’n, ɔ le asɔnun’n nun aniaan kun m’ɔ́ sé min kɛ: ‘Zoani, a su di junman klanman. Cɛn wie lele ɔ́ yó ye bɔɔ le.’ Kɛ a si kɛ sran wie’m be bu ɔ akunndan naan ɔ ndɛ lo be’n, i sɔ’n uka ɔ kpa.” Sɛ Klistfuɛ bla kpɛnngbɛn’m be sie be su bla nga be te yo talua mɔ be ngunmin be ta be mma mun’n be nuan bo’n, i sɔ’n kwla uka be kpa. Afin ndɛ wie o lɛ m’ɔ mian be sa’n, be kwlá kan kleman yasua.
26. ?Wafa sɛ yɛ Klistfuɛ yasua nga be ɲin w’a ti’n, be kwla uka aika mma mun ɔn?
26 Klistfuɛ yasua’m be kwla uka be wafa uflɛ. Sran seiinfuɛ Zɔbu seli kɛ: “Nyrɛnnɛnfuɛ nga i nuan to min’n, n de i. Yɛ aika ng’ɔ lɛman sran’n, kɛ n yo i sɔ wie ɔ.” (Zɔb 29:12) I kunngba’n, andɛ Klistfuɛ yasua wie’m be nian aika’m be lika, yɛ kɛ bé yó i sɔ’n, ‘sa tɛ kaan sa nun-man be anwlɛn’n nun,’ yɛ akunndan tɛ fi nunmɛn i sin. (1 Timote 1:5) Be kwla siesie be wun naan blɛ wie nun’n, be nin ba sɔ’m b’a ko bo jasin. Wie liɛ bɔbɔ’n be yia be kɛ be bla be awlo lɔ naan be suan awlo lɔ Biblu’n nun like likawlɛ, annzɛ be nin be yiyi be ɲin su. Sanngɛ kɛ bé yó sɔ’n, be ɲin kpaman be bɔbɔ be awlobofuɛ’m be su. Aklunye kɛ ngalɛ sa’n kwla uka aika ba kun naan w’a faman atin tɛ su.
27. ?Wan yɛ siɛ annzɛ niɛn nga be ngunmin be ta be mma mun’n be lafi su kɛ ɔ́ úka be ɔ?
27 I kasiɛn su’n, ɔ nin i fata kɛ sran nga be ngunmin be ta be mma mun’n, be bɔbɔ yɛ ‘be sua be trɔ’n niɔn.’ (Galasifuɛ Mun 6:5) Sanngɛ klolɛ mɔ be niaan Klistfuɛ mun, ɔ nin Ɲanmiɛn Zoova bɔbɔ be klo be’n, ɔ́ úka be. Kɛ Biblu’n kán Zoova i ndɛ’n, ɔ se kɛ: “Ɔ nian aika nin angboti bla’m be lika.” (Jue Mun 146:9) Sran nga be ngunmin be ta be mma mun’n, Zoova fanngan nun’n, ɔ́ yó ye mán be!
a Sɛ sa sukusuku mɔ Klistfuɛ talua kun yoli’n ti ɔ fa kuɛ’n, asɔnun’n su seman kɛ w’a yoman sa tɛ. Sanngɛ sɛ ɔ kaci i nzuɛn’n, asɔnun kpɛnngbɛn nin asɔnun’n nunfuɛ wie’m bé kwlá sé kɛ bé úkɛ i.
b Ba wie i si’n annzɛ i nin’n yo i like yaya kpa. Ɔ maan ɔ nin i fata kɛ be sɛsɛ i sɔ ba’n. Nán ngalɛ’n i ndɛ yɛ e kɛn i wa ɔ. Asa kusu, wie liɛ’n amun wun annzɛ amun yi laa’n kwla kunndɛ kɛ ɔ́ yó naan nán ba’m be ɲin yi amun kun. Afin atrɛkpa’n, ɔ kunndɛman kɛ ba’m be nin amun tran kun. Sɛ ɔ ti sɔ’n, ɔ o nun kɛ amun bo su kle asɔnun kpɛnngbɛn mun naan amun usa ngwlɛlɛ afɛ be sa nun.