E klun angunndan’n, maan e sie i kpa naan e ka saun titi
‘Ɔ klun angunndan’n, sie i kpa tra ninnge’m be kwlaa, afin i nun yɛ nguan’n i bo’n fin ɔn.’—NYANNDRA MUN 4:23, NW.
1-3. (a) ?Ngue yɛ sran’m be yo mɔ be kle kɛ be buman saun yolɛ’n i like dan’n niɔn? Amun fɛ i su sunnzun ase. (b) ?Ngue ti yɛ ɔ ti cinnjin kɛ e nian saun yolɛ’n i like dan m’ɔ ti’n, i su kpa ɔ?
BIAN kun i sua’n nun lɔ’n, ɔ sieli desɛn kun i talɛ’n wun naan ɔ yo sua’n nun klanman. Sanngɛ cɛn kun’n, sɛ desɛn’n ɔ nin sua’n i nun sielɛ’n w’a fataman kun o, annzɛ sɛ o, kpɔkun bian’n w’a bumɛn i desɛn’n i like kpa kun. I agualiɛ su’n, ɔ ko yoli i atɛ gua kaan sa, 14.500 CFA (dollar 29). Sanngɛ, kɛ afuɛ nuan wie’m be sinnin’n, sran nga ɔ toli desɛn’n ɔ wunnin kɛ desɛn sɔ’n i gua nga ɔ nin i fata’n, ɔ fuanfuan 4.999.500.000 CFA (dollar milliɔn kun)! Nanwlɛ, desɛn’n i gua’n nga ɔ nin i fata’n yɛle ngalɛ’n sakpa, afin i klanman’n lemɛn i wunsu. Sran nga laa nun i liɛ yɛle desɛn’n mɔ w’a bumɛn i like dan ti ɔ yoli i atɛ’n, amun nian kɛ ɔ yoli i nsisɔ ɔ!
2 I sɔ kunngba’n yɛle be ayeliɛ nun saun yolɛ’n. Andɛ’n, sran kpanngban be buman saun yolɛ sɔ’n i like dan. Wie’m be bu i lalafuɛ like naan ɔ nin e blɛ liɛ’n fataman. I sɔ’n ti’n, sɛ saun yolɛ’n ti like mɔ be yo i atɛ’n, nn é sé kɛ be yo i atɛ gua kaan sa. Wie’m be yo i atɛ bian nin bla nna ngbɛn’n, i nun. Dunman kunndɛlɛ’n, annzɛ kusu sran’m be nuan’n ti’n, wie mun ekun be yo be saun yolɛ’n i finfin.—Nyanndra Mun 13:20.
3 Sran sunman be liɛ’n, kɛ be ko yo be wun finfin ko wie’n, yɛ be wun i wlɛ kɛ kannzu saun yolɛ’n ti like kpa ɔ. Wie liɛ’n, be ɲan saun yolɛ’n i finfin mɔ be yo’n i su ɲrɛnnɛn. Afin kɛ nga Biblu’n fa kan’n sa’n, sa sukusuku yolɛ’n i su akatua’n kwla yo wi kpa. I waan: ‘I wiwi’n tra kondu.’ (Nyanndra Mun 5:3, 4). ?Andɛ mɛn nga mɔ sran’m be buman like fi angunndan yɛ nun’n, wafa sɛ yɛ é yó naan y’a kwla yɛyɛ e saun yolɛ’n, kpɔkun naan y’a ka saun yolɛ sɔ’n nun titi ɔ? É wá fá e ɲin síe i ajalɛ nsan mɔ e kwla fa be’n, be su.
E klun angunndan’n, maan e sie i kpa
4. ?Ngue yɛle be klun angunndan’n? ?Yɛ ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e sie i kpa ɔ?
4 Like nga e ko yo naan y’a ka saun titi’n yɛle kɛ, e klun angunndan’n, maan e sɛsɛ i kpa. Biblu’n se kɛ: ‘Ɔ klun angunndan’n, sie i kpa tra ninnge’m be kwlaa, afin i nun yɛ nguan’n i bo’n fin ɔn.’ (Nyanndra Mun 4:23, NW). Be klun angunndan’n yɛle like nga ɔ su sran’n i bɔbɔ ba’n i bo m’ɔ yo like’n, ɔ nin i like nga i wla’n wo su’n. Biblu’n wan yoo: ‘Amun klo Anannganman amun Ɲanmiɛn’n kpa, amun fa amun wla’n kwlaa guɛ i su, amun fa amun wunmiɛn’n kwlaa yo like ng’ɔ kle kɛ amun klo i’n.’ (Mmla’n 6:5). Zezi kannin mmla sɔ’n i ndɛ kɛ, i yɛ ɔ ti mmla’m be nun dan kpafuɛ’n niɔn (Mark 12:29, 30). Nanwlɛ, e klun angunndan’n, ɔ ti like nanndoliɛ kpa. I sɔ’n ti’n, ɔ fata kɛ e sie i kpa liɛ su.
5. ?Wafa sɛ yɛ e klun angunndan’n, ɔ kwla yo e nanndoliɛ like kpɔkun i kunngba’n ɔ kwla yo e tɛ ɔ?
5 Sanngɛ, Biblu’n se ekun kɛ: ‘Klɔ sran’n i klun angunndan’n ti tɛ tra like kwlaa, be yo angunndan sɔ’n i sa fi ɔ ɔ yoman ye.’ (Zeremi 17:9). ?Ngue ti yɛ be se kɛ e klun angunndan’n ti tɛ tra like kwlaa, naan ɔ kwla fa e wla sa tɛ nun ɔn? Amun e fa loto’n i su sunnzun ase e nian. Loto’n ti like kpa. Afin sɛ sran kun su ka nun’n, be kwla fɛ i loto nun be kɔ dɔɔtrɔ ndɛndɛ kpa. Sanngɛ sɛ loto’n i nun kisanfuɛ’n w’a siman nun kisan kpa’n, loto’n kwla kun i, annzɛ ɔ kwla kun sran uflɛ ndɛndɛ kpa. I sɔ kunngba’n, e klun angunndan’n, sɛ y’a siemɛn i kpa naan e klunklo ninnge’m be ngunmin yɛ e nian be su e yo’n, é tɔ́ sa wiwi wie nun. Ɲanmiɛn Ndɛ’n se kɛ: ‘Sran nga mɔ i bɔbɔ klun like liɛ nga i waan ɔ́ yó’n, i kunngba yɛ ɔ si i’n, i sɔ sran liɛ’n, ɔ ti sinnglinfuɛ. Sran nga kusu m’ɔ nanti angunndan su’n, i sɔ sran liɛ’n, i ɲrun atin’n ti weiin.’ (Nyanndra Mun 28:26). Ɛɛn, sɛ e nian Biblu’n nun ndɛ’m be su e nanti kɛ nga e fa nian lika nga e su kɔ’n i atin’n mɔ be kle e’n i su’n sa’n, é nánti angunndan su, yɛ e su tɔman sa tɛ yolɛ nun.—Jue Mun 119:105.
6, 7. (a) ?Ngue yɛle saun yolɛ’n? ?Yɛ ngue ti yɛ ɔ ti cinnjin kɛ Zoova i sufuɛ’m be yo saun ɔn? (b) ?Ngue ti yɛ e si kɛ klɔ sran mɔ fɔ’n wo i nun’n i nzuɛn’n kwla fa Zoova liɛ’n niɔn?
6 E klun angunndan’n, ɔ faman e sieman saun yolɛ’n i su titi. Saan e bɔbɔ yɛ é fɛ́ i síe su naan w’a yo ye ɔ. Wafa nga e kwla yo i sɔ liɛ’n, i kun yɛle kɛ, maan e wun saun yolɛ’n i like dan m’ɔ ti’n i wlɛ kpa. Nzuɛn kpa sɔ’n, ɔ nin like nga fiɛn kaan sa nunman nun’n be ti kun. Yɛle kɛ be yo yɛiin be nzuɛn’n nun yɛ be yoman sa nga ɔ ti tɛ’n. Nzuɛn nga sa tɛ yolɛ fi nunman nun’n, ɔ ti Zoova i wafa mun mɔ be ti nanndoliɛ’n be nun kun. Kɛ Biblu’n fanunfanun ya bé kán nzuɛn kpa sɔ’n i ndɛ’n, be kan fa man Zoova. I lɛ nun’n, Biblu’n kan se kɛ: “Ɔ ti Anannganman i liɛ klonglo.” (Ezipt Lɔ Tulɛ 28:36). ?Ngue yɛ klɔ sran mɔ fɔ’n wo i nun’n, ɔ kwla yo naan i nzuɛn’n w’a fa Zoova i nzuɛn kpa sɔ’n niɔn?
7 Zoova se e Biblu’n nun kɛ: ‘Min nzuɛn’n nin klɔ sran liɛ’n timan kun, i sɔ’n ti maan amun nzuɛn liɛ’n fa min liɛ’n.’ (1 Piɛr 1:16). Ɛɛn, e nzuɛn’n kwla fa Zoova liɛ’n. Yɛle kɛ, e kwla ka saun titi. Ɔ maan kɛ é kpálo fiɛn’n ɔ nin sa tɛ yolɛ’n, mɔ é kúnndɛ saun yolɛ’n i atin’n, nn e nzuɛn’n su fa Ɲanmiɛn i nzuɛn Dan Kpa sɔ’n (Efɛzfuɛ Mun 5:1)! Nán e bu i kɛ e nzuɛn’n kwlá faman Ɲanmiɛn liɛ’n i mlɔnmlɔn. Afin Zoova i ngwlɛlɛ’n ɔ nin i sa nuan su yolɛ’n ti’n, ɔ su seman e kɛ e yo like nga e kwlá yoman’n (Jue Mun 103:13, 14; Zak 3:17). Sanngɛ nanwlɛ, ɔ fata kɛ e mian e ɲin kpa naan y’a ka saun titi Ɲanmiɛn ninnge’m be nun, ɔ nin e nzuɛn’n nun. I lɛ nun’n, akoto Pɔlu seli kɛ, ɔ fata kɛ e ‘fa e wla’n guɛ i Klist su.’ (2 Korɛntfuɛ Mun 11:3). ?Zezi Klist nin i Si’n be dunman nun ti’n, ɔ fataman kɛ e mian e ɲin e yo saun e nzuɛn’n nun titi? Afin, e kwlá tuaman klolɛ dan nga be nɲɔn’n be yili i nglo e lika’n, i ti kalɛ (Zan 3:16; 15:13). Ɔ maan like nga e ko yo naan y’a kle kɛ e si ye’n yɛle kɛ, nán e yo sa tɛ e mɛn dilɛ’n nun. Sɛ e wun e saun yolɛ’n kɛ yɛ ɔ ti like mɔ e kwla fa la Zoova i ase’n, e su yomɛn i finfin. Kpɔkun e ti’n klun angunndan’n, é síe i kpa.
8. (a) ?Like kpa mennin yɛ e kwla fa wla e klun angunndan’n nun ɔn? (b) ?Ngue yɛ yalɛ nga e koko’n ɔ kwla yi i nglo e lika ɔ?
8 Like nga e fa wla e angunndan nun’n, ɔ uka e wie ekun naan e y’a sie e klun angunndan’n i kpa. I sɔ’n ti’n, ɔ fata kɛ e fa Ɲanmiɛn ninnge’m be nun aliɛ’n e wla e angunndan’n nun titi naan ɔ kan e awlɛn’n. Kpɔkun i sɔ’n i yolɛ’n nun’n, maan e fa e ɲin sie i Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ’n i jasin fɛ’n su titi (Kolɔsfuɛ Mun 3:2). Maan ɔ yo sɔ e yalɛ kokolɛ’n nun wie. Afin sɛ ndɛ ng’ɔ fite e nuan titi’n ɔ ti klɔ sran nzuɛn nin sa sukusuku’m be yolɛ’n i ndɛ’n, i sɔ’n yi like nga ɔ o e awlɛn’n nun’n i nglo (Lik 6:45). I sɔ’n ti’n, maan e yalɛ kokolɛ’m be taka Ɲanmiɛn ninnge mɔ be yo sran ye’n, be su (Efɛzfuɛ Mun 5:3). Sɛ e waan é síe e klun angunndan’n i kpa’n, sa tɛ kpa wie’m be o lɛ m’ɔ fata kɛ e wla be ase ɔ. Amun e kan sa sɔ’m be nun nɲɔn be ndɛ e nian.
An wla bla nin bian kunndɛlɛ sukusuku’n i ase
9-11. (a) ?Ngue ti yɛ be nga be ɲin kpa 1 Korɛntfuɛ Mun 6:18 i nun afɔtuɛ su’n, be kwla tɔ sa sukusuku yolɛ’n nun ndɛndɛ kpa ɔ? Amun fɛ i su sunnzun ase. (b) ?Sɛ e waan é wlá bla nin bian kunndɛlɛ’n i ase’n, ngue yɛ ɔ fataman kɛ e yo ɔ? (c) ?Ajalɛ mennin yɛ Zɔbu m’ɔ ti sran kpa’n ɔ fali m’ɔ fata kɛ e fa su wie ɔ?
9 Afɔtuɛ wie mun mɔ Zoova maan akoto Pɔlu klɛli’n, ɔ ukali sran kpanngban maan be klun angunndan’n, be sieli i kpa naan b’a ka saun titi. Pɔlu seli kɛ: “An wla bla nin bian kunndɛlɛ’n [sukusuku] i ase.” (1 Korɛntfuɛ Mun 6:18). Maan e sie i nzɔliɛ kɛ, Pɔlu w’a seman sa ngbɛn kɛ “Amun yaci bla nin bian kunndɛlɛ.” Ɔ fata kɛ Klistfuɛ’m be yo like uflɛ trɛ i sɔ’n i yolɛ’n su. Yɛle kɛ, wafa kunngba nga be wanndi like nga ɔ kwla kun be’n i ɲrun’n, ɔ fata kɛ Klistfuɛ’m be kusu be wanndi sa tɛ yolɛ kɛ bla nin bian kunndɛlɛ sukusuku’n sa’n i ɲrun wie. Sɛ e ɲin kpa i sɔ afɔtuɛ liɛ’n su’n, é tɔ́ sa sukusuku yolɛ’n nun, kpɔkun Ɲanmiɛn klun su jɔman e wun mlɔnmlɔn.
10 Amun e fa sunnzun ase kun e nian: niɛn kun ɔ wunnzinnin i wa yasua kan’n kpɔkun ɔ wlɛli i cɛn dilɛ tralɛ naan be wa fite. Ba’n srɛli i nin’n i atin kɛ ɔ́ kó kán ngowa kan be awlo’n i ɲrun lɛ naan b’a fite. Niɛn’n kplinnin su, sanngɛ ɔ seli i kɛ: “Nán wunnge lika nga nnɔtiɛ o lɛ’n i wun koko. Sɛ a yo ɔ wun fiɛn’n, ń klé wɔ like nga a simɛn i’n.” Niɛn’n i nuan’n w’a tɔman. Ɔ nian ɔn, ba’n jin nnɔtiɛ’n i wun koko lɛ. Ɔ ti su kɛ ba’n w’a boman nnɔtiɛ. Sanngɛ, ndɛ nga i nin’n kannin’n m’ɔ seli i kɛ nán ɔ wunnge nnɔtiɛ’n i wun lɔ koko’n, w’a faman su. Ɔ maan ɔ kali kan naan i ja’n w’a seli i bo naan w’a tɔ nnɔtiɛ’n nun (Nyanndra Mun 22:15). Gbaflɛn nin talua mun, yɛ sran kpɛnngbɛn’m be bɔbɔ mɔ be wun sa wlɛ’n, be kwla yo sa kunngba sɔ’n wie. ?Wafa sɛ?
11 Blɛ nga nun mɔ ‘ɲannzuɛn sa’m be yolɛ’n’ yɛ ɔ ti sran sunman be nzuɛn’n, bla nin bian kunndɛlɛ sukusuku’n i nglo yilɛ’n w’a kaci i liɛ sika kunndɛlɛ like dan kpa (Rɔmfuɛ Mun 1:26, 27). Bla nin bian nna nga be yi be su foto fluwa’m be nun’n, ɔ nin kasɛti video nun yɛ ɛntɛnɛti su’n, b’a tru lika’n nun. Be nga be niɛn i sɔ ninnge mun ɔ maan ɔ ka be angunndan’n nun’n, be kwlá seman kɛ be wlali bla nin bian kunndɛlɛ sukusuku’n i ase. Be ɲin m’ɔ kpa afɔtuɛ nga Biblu’n man’n su ti’n, be wunnge sa tɛ yolɛ’n i wun koko dan kɛ ba kan’n fa wunngeli nnɔtiɛ’n i wun koko lɔ dan’n sa. Kɛ ɔ yo naan be ti’n mɔ be fa bu angunndan’n, be sie i kpa’n, ninnge fiɛnfiɛn mɔ kɛ be nian ɔn be wla fiman be su ndɛndɛ’n, i yɛ be nian be fa saci be wun ɔn (Nyanndra Mun 6:27). Nda nga Zɔbu m’ɔ ti sran kpa’n ɔ tɛli i kɛ, ɔ kpɛman sa nga ɔ kwla fɛ i tɔ sa tɛ yolɛ nun’n i kannglɛ’n, maan e fa tu e wun fɔ (Zɔb 31:1). Dɔ nga su’n, nzuɛn kpa kɛ Zɔbu liɛ’n sa’n i su yɛ ɔ fata kɛ e fa ɔ!
12. ?Wafa sɛ yɛ soman bolɛ blɛ’n nun’n, Klistfuɛ sunman be kwla ‘wla bla nin bian kunndɛlɛ [sukusuku’n]’ i ase niɔn?
12 Ɔ ti cinnjin kpa kɛ soman bolɛ blɛ’n nun’n, e ‘wla bla nin bian kunndɛlɛ [sukusuku’n] i ase. Blɛ sɔ m’ɔ fata kɛ ɔ yo aklunjuɛ blɛ naan be kɔnvi sɔ aja nun tranlɛ’n, yasua nin bla wie’m be fa sa sukusuku yolɛ’n saci blɛ sɔ’n. Blɛ sɔ nun ekun’n, be saci be aja’n mɔ i bo ase wlalɛ kpa’n ɔ fin be wiengu klolɛ’n, ɔ nin be wunsu nianlɛ nin be ɲin m’ɔ yi Zoova’n. Soman bolɛ blɛ nun’n, Klistfuɛ kun ɔ nin i soman’n be yoli sa sukusuku. Kɛ be jali wieli’n, bla’n seli kɛ i angunndan’n bu i fɔ titi, naan aja cɛn nun bɔbɔ’n, i wun w’a yomɛn i fɛ. Ɔ seli kɛ: “I afuɛ nso yɛ, m’an srɛ Zoova lele kɛ ɔ yaci sa tɛ nga n yoli’n cɛ min. Sanngɛ min angunndan’n ɔ te bu min fɔ.” Ɔ ti cinnjin kpa kɛ be nga be yo i sɔ sa tɛ’n, be flɛ asɔnun kpɛnngbɛn mun naan be ɲan ukalɛ (Zak 5:14, 15). Sanngɛ, kɛ Klistfuɛ sunman be bo soman’n, be nanti ngwlɛlɛ su yɛ be yoman sa tɛ mlɔnmlɔn (Nyanndra Mun 22:3). Be wun klolɛ i nglo yilɛ nun’n, be kpɛ be wun awɛ. Kɛ bé kɔ́ be wiengu wun wunlɛ’n, be nin sran uflɛ yɛ be kɔ ɔ. Kpɔkun be nian be wunsu naan be nin be soman’n be ngunmin b’a kaman lika kun nun.
13. ?Ngue ti yɛ ɔ fataman kɛ Klistfuɛ’m be nin sran nga ɔ suman Zoova’n be san nun ɔn?
13 Klistfuɛ nga ɔ bo sran nga ɔ suman Zoova’n i soman’n, i kusu, sa kwla ɲɛn i. Amun bɔbɔ amun nian. ?Sɛ amun nin sran nga ɔ kloman Zoova’n be ja’n, amun nuan kwla sɛ? I sɔ’n ti’n, ɔ ti cinnjin kpa kɛ, sran nga ɔ klo Zoova m’ɔ fɛ i mmla mɔ fiɛn kaan sa nunman nun’n i su’n, yɛ Klistfuɛ’m be nin i san nun ɔn. Ɲanmiɛn Ndɛ’n se e kɛ: ‘Nán amun nin be nga be lafiman Klist su’n, mɔ amun nzuɛn’n sɛman’n, an san nun. ?Nzu anuannzɛ yɛ sran kpa nin sran tɛ’n be di ɔ? ?Wia’n nin aosin’n be kwla tran lika wlɛ?’—2 Korɛntfuɛ Mun 6:14.
14, 15. (a) ?Angunndan m’ɔ nin i fataman’n mennin yɛ sran wie’m be bu i ‘bla nin bian kunndɛlɛ [sukusuku’n]’ i su ɔ? (b) ?Sa fanunfanun mennin yɛ be yolɛ’n ti ‘bla nin bian kunndɛlɛ [sukusuku’n]’ i wie ɔ? ?Yɛ wafa sɛ yɛ Klistfuɛ’m be kwla ‘wla bla nin bian kunndɛlɛ [sukusuku]’ sɔ’n i ase ɔ?
14 Sa silɛ’n, ɔ ti cinnjin kpa wie. Kɛ be kan bla nin bian kunndɛlɛ sukusuku’n i ndɛ’n, sɛ y’a wunmɛn i bo’n kpa’n, e su kwlá wlɛmɛn i ase kɛ nga ɔ nin i fata’n sa. Angunndan nga andɛ sran wie’m be bu i “bla nin bian kunndɛlɛ” sukusuku’n su’n, ɔ timan su mlɔnmlɔn. Be bu i kɛ, sɛ be nin sran nga b’a jaman’n be kwlá kunndɛman be wun jrɛiin su sa’n, sanngɛ be kwla yo sa uflɛ wie mun. Wie liɛ bɔbɔ’n, kɛ mɔ dɔɔtrɔ wie’m be kunndɛ kɛ bé úka talua kanngan mun naan b’a wunnzɛman ngbɛngbɛn’n ti’n, be wla be fanngan kɛ sɛ be konvi sɔ bian’n, kannzɛ bɔbɔ be nin yasua b’a laman’n, sanngɛ be kwla yo sa fiɛnfiɛn wie mun. Nanwlɛ, afɔtuɛ tɛ yɛle i sɔ’n. Afin, nán wunnzɛlɛ mɔ be wunnzɛman’n, yɛ be flɛ i kɛ be ka saun’n niɔn. Kpɔkun nán “bla nin bian kunndɛlɛ” sukusuku’n i bo kpa’n i ngunmin yɛle ngalɛ’n.
15 Glɛki aniɛn nun’n, ndɛ mma nga be kacili i kɛ ‘bla nin bian kunndɛlɛ [sukusuku’n,]’ yɛle por·neiʹa. Yɛ i nun yiyilɛ’n ti tɛtrɛ kpa. Be nga b’a jaman, mɔ sanngɛ tete sa ngunmin yɛ be fa be bla lika’n ɔ nin be yasua lika’n be yo’n, ndɛ sɔ’n wɔ be wie. Por·neiʹa i wie yɛle be yasua lika mɔ be fa wla be wiengu nuan nun’n, annzɛ i wuntuan nun’n, annzɛ be nuan mɔ be fa wla be wiengu bla lika’n, ɔ nin be wiengu i yasua lika’n annzɛ i bla lika’n mɔ be kan nun ngowa kpɔkun be wun jɔ be fɔuun’n. Tekle bofuɛ mun yɛ be tɛ i sɔ sa liɛ’m be yo ɔ. Be nga be bu i kɛ i sɔ sa liɛ’m be timan ‘bla nin bian kunndɛlɛ [sukusuku’n,]’ be su laka be bɔbɔ be wun yɛ b’a tɔ Satan i aya’n kun nun (2 Timote 2:26). Asa ekun’n, nán sa kwlaa nga ɔ ti bla nin bian kunndɛlɛ sukusuku mɔ be yoman’n, i ngunmin sa ngbɛn yɛ be flɛ i kɛ be ka saun’n niɔn. Sɛ e waan é ‘wlá bla nin bian kunndɛlɛ [sukusuku’n] i ase’n,’ ɔ fata kɛ e kpalo sa fiɛn kwlaa nga be fa be yasua lika’n annzɛ be bla lika’n be yo’n, ɔ nin ayeliɛ nga ɔ kwla fa e wla sa tɛ kɛ por·neiʹa sa’n, i yolɛ nun’n (Efɛzfuɛ Mun 4:19). Sɛ e yo sɔ’n, é ká saun titi.
Nán e tɔ ndalie tralɛ’n i aya’n nun
16. ?Wan li mun yɛ be kwla tra ndalie ɔ? ?Yɛ wan yɛ ɔ yoli i sɔ mɔ Biblu’n kɛnnin i ndɛ ɔ?
16 Sɛ e waan é ká saun titi’n, aya’n i nɲɔn su nga ɔ fata kɛ e nian e wun i lika’n, yɛle ndalie tralɛ’n. Sran wie’m be waan ndalie tralɛ’n timan like tɛ, naan ɔ ti yasua nin bla kun be aɔwi dilɛ sa ngbɛn. Ndalie tralɛ’n, ɔ le i blɛ. Kɛ sran’m be wunnin Izaaki nin Rebeka mɔ ‘be su tra ndalie’n,’ be wunnin i weiin kɛ be timan kɛ sran kun nin i niaan sa ngbɛn (Bo Bolɛ 26:7-9). Sanngɛ, sran kun nin i yi ɔ. Ɔ maan, sran kun nin i yi be wiengu klolɛ’n i nglo yilɛ’n, ɔ ti i su. Sanngɛ i sɔ’n nin ndalie ngbɛn sa tralɛ’n, ɔ timan kun.
17. ?Ngue yɛle ndalie ngbɛn tralɛ’n? ?Yɛ wafa sɛ yɛ sran kun kwla niɛn i wunsu sa sɔ’n nun ɔn?
17 Ndalie tralɛ ngbɛn’n, ɔ ti ayeliɛ mɔ yasua kun nin bla kun be yi i nglo kɛ be klo be wun ɔn, sanngɛ nn aja ndɛ nunman be klun. Sran’n i klun’n ti kɛ bo sa. Ɔ maan, be ja nun lɛ’n, be kwlá wunman i ayeliɛ’n ngba i sin. Yɛle kɛ ndalie tralɛ’n i wafa’n sɔnnin. Ɔ maan i wafa wie o lɛ bɔbɔ’n, i ɲin’n fiteman ndɛ nun (Nyanndra Mun 30:18, 19). I ti’n, be kwlá kpɛman i sɔ ayeliɛ’n i su mmla sa trele. Sanngɛ ɔ o nun kɛ maan sran kun bɔbɔ ɔ niɛn i ayeliɛ’n i kpa, kpɔkun ɔ fa Biblu’n nun mmla’m be nun angunndan’n be su kpa nanti.
18. ?Ngue ti yɛ sran wie’m be tra ndalie’n niɔn? ?Yɛ ngue ti yɛ ndalie tralɛ sɔ’n ti like tɛ ɔ?
18 ?Sɛ e waan é dí i nanwlɛ kpa sa’n, wan yɛ sɛ ɔ wun kɛ bla kun annzɛ yasua kun fɛ i wun mɛntɛn i’n, ɔ yomɛn i fɛ ɔ? Be wu e nin i sɔ liɛ’n. ?Sanngɛ yoo, ngue ti yɛ e tra ndalie’n niɔn? ?E waan é yó sɔ naan e wun kɛ e ti yasua annzɛ bla, annzɛ kusu naan sran uflɛ si kɛ e ti yasua annzɛ bla? ?Like nga e ayeliɛ sɔ’n kwla yo sran’n, e buli i angunndan? I wie yɛle kɛ, ndɛ nga Nyanndra Mun 13:12 kan’n sa: ‘Like nga a lafi su kɛ á ɲɛ́n i mɔ a ɲɛnmɛn i’n, ɔ kpɛ awlɛn.’ Sɛ e nin sran kun e tra ndalie sa ngbɛn’n, wie liɛ e siman sɛ sran’n kwla fɛ i sɔ’n yo i ndɛ kpa o. Sran’n kwla lafi su kɛ é wá bó i soman naan é jɛ́ i. Kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun mɔ i sɔ’n yoman su’n, ɔ kwla bo i wla dan kpa (Nyanndra Mun 18:14). Nanwlɛ, sran’n i awlɛn nun ngowa kanlɛ kɛ ngalɛ sa’n, ɔ ti like tɛ kpa.
19. ?Wafa sɛ yɛ ndalie tralɛ’n kwla saci Klistfuɛ’m be aja’n niɔn?
19 Ɔ ti cinnjin kpa kɛ e nian e wunsu naan e nin sran nga w’a ja bla annzɛ bian’n y’a traman ndalie. Sɛ sran kun nin bian annzɛ bla nga b’a jɛ i’n be tra ndalie’n, annzɛ kusu sɛ sran nga w’a ja bla annzɛ bia’n ɔ nin sran uflɛ be tra ndalie’n, i sɔ’n ti like tɛ. Sanngɛ, Klistfuɛ wie’m be tɔli i sɔ yolɛ’n nun. Afin be buli i kɛ ɔ timan like tɛ. Wie’m be liɛ’n, be klun ndɛ nga be boman su be kleman be yi’n, annzɛ be wun’n bɔbɔ’n, be kan kle sran sɔ mɔ be waan ɔ ti be “janvuɛ ngbɛn’n.” I sɔ yolɛ titi’n ti’n, klolɛ wa bali be afiɛn dan kpa kpɔkun kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, sɛ b’a wunman be wun’n, be kwlá tranman. Ɔ maan i agualiɛ su’n, sran nga ɔ jali bla annzɛ bian’n i aja’n kwla saci. Be yi bo bla kunndɛlɛ’n, annzɛ be wun bo bian kunndɛlɛ’n i su afɔtuɛ nga Zezi mannin’n, ɔ fata kɛ Klistfuɛ nga b’a ja bla annzɛ bian’n, be wla kpɛn su. I waan sa sɔ’n i yolɛ’n, sran’n bu i angunndan i awlɛn nun lɔ (Matie 5:28). I sɔ’n ti’n, maan e sie e klun angunndan’n kpa naan e kpalo sa kwlaa nga i yolɛ’n kwla saci e aja’n.
20. ?Wafa sɛ yɛ ɔ fata kɛ e kwlaa e tu e klun e bu saun yolɛ’n niɔn?
20 Nanwlɛ, andɛ mɛn sukusuku nga nun’n, saun yolɛ titi’n ɔ timan pɔpɔ. Sanngɛ maan ɔ kpɛn amun klun titi kɛ, sɛ amun ka saun titi’n, ɔ ti pɔpɔ tra kɛ sɛ amun saci saun yolɛ’n, naan amun sa amun sin be yo saun ekun’n. Ɔ ti su kɛ, be nga be mian be ɲin be yaci sa tɛ’n i yolɛ’n, Zoova kwla ‘yaci be wun sa’n cɛ be weiin.’ (Ezai 55:7). Sanngɛ sa sukusuku nga be yoli’n i su sa ng’ɔ ba’n, Zoova su sasaman be sa sɔ’m be lika. Wie liɛ bɔbɔ’n, sa tɛ sɔ’n i su ɲrɛnnɛn’n ɔ kwla di afuɛ sran’n i wun, annzɛ kusu ɔ ka sran’n i wun lele ɔ fa wu (2 Samiɛl 12:9-12). I sɔ ngalɛ’n kwlaa ti’n, maan amun klun angunndan’n, amun sie i kpa naan amun ka saun titi. Maan saun yolɛ titi Zoova ɲrun’n ɔ yo e like nanndoliɛ. Nán e man like fi atin naan ɔ saci i.
?Wafa sɛ yɛ amún tɛ́ kosan’m be su ɔ?
• ?Saun yolɛ’n yɛle mennin? ?Yɛ ngue ti yɛ ɔ ti like cinnjin ɔn?
• ?Wafa sɛ yɛ e klun angunndan’n, e kwla sie i kpa ɔ?
• ?Kɛ be se kɛ e wla bla nin bian kunndɛlɛ sukusuku’n i ase’n, i bo’n yɛle mennin?
• ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e kpalo ndalie ngbɛn tralɛ’n niɔn?