?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e koko yalɛ kle Ɲanmiɛn titi, naan nán e yaci ɔ?
‘An koko yalɛ kle Ɲanmiɛn titi, nán an yaci. Sa’n kwlaa nun’n, an la Ɲanmiɛn i ase.’—1 TƐSALONIKFUƐ MUN 5:17, 18.
1, 2. ?Wafa sɛ yɛ Daniɛli kleli kɛ ɔ nin Ɲanmiɛn be yalɛ kokolɛ’n ti i cenjele like ɔ? ?Yɛ wafa sɛ yɛ i sɔ’n ɲannin ta i wun Ɲanmiɛn fa mantanlɛ’n su ɔ?
ƝANMIƐN nuan ijɔfuɛ Daniɛli kokoli yalɛ kleli Ɲanmiɛn titi. Cɛn kwlaa ɔ fu i nglo sua’n nun, ɔ tike i fenɛtri nga be kpɛli i Zerizalɛmu klɔ’n i bue liɛ’n su lɔ’n. Kpɔkun aliɛ ba kun nun’n, ɔ koto srɛ Ɲanmiɛn kpɛ nsan (1 Famiɛn Mun 8:46-49; Daniɛl 6:11). Kɛ Medifuɛ’m be famiɛn Dariisi kpɛli mmla kɛ nán sran fi srɛ like uflɛ i mɛn’n nun saan i bɔbɔ kunngba cɛ’n, Daniɛli w’a usaman i wun kosan lele kɛ ngue yɛ ɔ́ yó ɔ. Kannzɛ bé wú bé bá o, Daniɛli kokoli yalɛ kleli Zoova titi, w’a yaciman.
2 ?Wafa sɛ yɛ Zoova buli Daniɛli ɔ? Kɛ Daniɛli srɛli Ɲanmiɛn mɔ anzi Gabliɛli ɔ bɛli i su tɛlɛ’n, anzi’n flɛli i kɛ ‘Ɲanmiɛn i awlɛn su sran.’ (Daniɛl 9:20-23). Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Ezekiɛli i fluwa nun’n, Zoova kannin Daniɛli i ndɛ kɛ ɔ ti sran kpa (Ezekiɛl 14:14, 20). Daniɛli i nguan cɛn nun’n, i Ɲanmiɛn srɛlɛ’n ti ɔ nin Ɲanmiɛn be afiɛn’n mantannin tankaan kpa. Dariisi bɔbɔ kannin i sɔ liɛ’n weiin.—Daniɛl 6:17.
3. ?Kɛ e nian sa nga ɔ juli King m’ɔ ti ngaliɛ difuɛ’n i su’n, wafa sɛ yɛ Ɲanmiɛn srɛlɛ’n kwla uka e naan y’a kpɔnzɔman ɔn?
3 Ɲrɛnnɛn blɛ nun’n, Ɲanmiɛn i srɛlɛ titi’n, ɔ kwla uka e kpa. Amun e fa sa nga ɔ juli aniaan Harold King su’n naan e nian. I nun mɔ aniaan’n ti ngaliɛ difuɛ Sinua’m be mɛn’n nun lɔ’n, be trɛli i be wlɛli i bisua i ngunmin sua kun nun afuɛ lele nnun. Kɛ aniaan bian King ɔ́ kán sa sɔ’n i ndɛ’n, ɔ seli kɛ: “Be kwla yo maan e nin min niaan Klistfuɛ mun e afiɛn’n ti nun. Sanngɛ, be kwlá timan min nin Ɲanmiɛn e nun. [...] Sran kwlaa nga ɔ sin min bisua’n i ɲrun lɛ’n, ɔ wun kɛ n koto n tike min nɛn’n, yɛ aliɛ ba kun nun’n, n srɛ Ɲanmiɛn kpɛ nsan kɛ Daniɛli mɔ Biblu’n kɛn i ndɛ’n, ɔ fa yoli’n sa. [...] Blɛ sɔ nun’n, n wunnin kɛ Ɲanmiɛn wawɛ’n fali min angunndan’n sieli i sa nga be ti kpa’n be su. Ɔ maan, min wun jɔli min fɔuun. Nanwlɛ, Ɲanmiɛn i srɛlɛ’n wlali min fanngan, kpɔkun ɔ fɔnvɔli min dan!”
4. ?Yalɛ nga e koko e kle Ɲanmiɛn i su kosan mennin yɛ é wá tɛ́ be su like suanlɛ nga nun ɔn?
4 Biblu’n se kɛ: ‘An koko yalɛ kle Ɲanmiɛn titi, nán an yaci. Sa’n kwlaa nun’n, an la Ɲanmiɛn i ase.’ (1 Tɛsalonikfuɛ Mun 5:17, 18). Kɛ mɔ Biblu’n man e afɔtuɛ sɔ’n ti’n, ɔ fata kɛ e usa e wun kosan yɛ mun: ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e nian yalɛ nga e koko e kle Ɲanmiɛn titi’n i wafa’n su kpa ɔ? ?Sa mennin ti yɛ ɔ fata kɛ e koko yalɛ e kle Zoova titi ɔ? ?Sɛ sa tɛ wie mɔ e yoli’n ti’n e bu i kɛ e kwlá kokoman yalɛ e kleman Ɲanmiɛn kun’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo ɔ?
Maan yalɛ nga e koko kle Ɲanmiɛn’n ɔ yo maan e nin i e janvuɛ’n tra kpa
5. ?Sɛ e koko yalɛ e kle Ɲanmiɛn, e nin i e janvuɛ tralɛ’n yó sɛ?
5 ?Amun kunndɛ kɛ Zoova flɛ amun kɛ i janvuɛ? Kɛ ɔ flɛli e nannan Abraamu sɔ ɔ (Ezai 41:8; Zak 2:23). Zoova kunndɛ kɛ e nin i e tra janvuɛ sɔ wie. I kpa bɔbɔ’n, ɔ se e kɛ e fa e wun mɛntɛn i (Zak 4:8). ?I sɔ’n kleman kɛ yalɛ nga e koko kle Ɲanmiɛn ɔ ti like cinnjin kun? Mɛn nun’n, kɛ sran dandan’m be sɔ e nun naan e nin be e koko yalɛ’n, nanwlɛ, ɔ timan pɔpɔ. ?Sɛ ɔ ti sɔ’n niɔn, be janvuɛ tralɛ’n yɛ ɔ́ yó pɔpɔ ɔ? Sanngɛ, like kwlaa be Yifuɛ’n i liɛ’n, ɔ wla e fanngan kɛ e fa e wun mɛntɛn i naan e koko yalɛ e kle i blɛ kwlaa nga ɔ ti e klun su’n, i nun (Jue Mun 37:5). Sɛ e koko yalɛ kle Zoova titi’n, ɔ́ úka e maan e nin i e janvuɛ’n trá kpa.
6. ‘?Ɲanmiɛn srɛlɛ’ titi’n i su ajalɛ mennin yɛ Zezi kle e ɔ?
6 Sanngɛ, e ɲin kwla kpa Ɲanmiɛn i srɛlɛ’n su ndɛndɛ kpa. Afin, sa nga be o e su cɛn kwlaa be ti’n, e kwla se kɛ e ɲanman e ti bɔbɔ kaan sa naan e nin Ɲanmiɛn y’a koko yalɛ. Zezi wlɛli i sɔnnzɔnfuɛ’m be fanngan kɛ be ‘srɛ Ɲanmiɛn’ titi. I sɔ’n yɛ i bɔbɔ yoli ɔ (Matie 26:41). Kannzɛ bɔbɔ cɛn wie’n, kɛ aliɛ’n fá cɛ́n m’ɔ́ fá sán Zezi ɲɛnmɛn i ti’n, sanngɛ ɔ fali blɛ naan ɔ nin i Si m’ɔ o nglo lɔ’n b’a koko yalɛ. Cɛn wie’n, ‘nglɛmun ndɛ kpa’n kɛ lika’n te dun’n,’ Zezi jaso fite, yɛ ɔ nin Ɲanmiɛn be koko yalɛ (Mark 1:35). Cɛn wie ekun nnɔsua nun’n, ɔ cuɛnnin i wun i kunngba kɛ ɔ nin Zoova bé kó kókó yalɛ (Matie 14:23). Zezi fali blɛ, yɛ ɔ nin Ɲanmiɛn be kokoli yalɛ cɛn kwlakwla. I sɔ’n wie yɛ ɔ fata kɛ e yo ɔ.—1 Piɛr 2:21.
7. ?Sa mennin nun yɛ e kwla koko yalɛ cɛn kwlaa e kle e Si m’ɔ o nglo lɔ’n niɔn?
7 E le blɛ kpanngban mɔ e kwla fa naan e ngunmin y’a koko yalɛ y’a kle Ɲanmiɛn ɔn. Yɛle kɛ, kɛ cɛn kwlaa sa’m be ju e su’n, annzɛ kɛ e kɔnvi sɔ sa tɛ yolɛ’n, annzɛ kɛ e kunndɛ kɛ é fá ajalɛ’n, e kwla srɛ Ɲanmiɛn (Efɛzfuɛ Mun 6:18). Sɛ e kunndɛ Ɲanmiɛn i atin’n sa kwlaa nun’n, e nin i e janvuɛ’n trá tankaan kpa kɔ́ i ɲrun. Sɛ sran kun le i janvuɛ naan sa ɲɛn i’n, ɔ suɛn i bo. ?Nɛ́n i ɔ (Nyanndra Mun 17:17)? Kɛ e fa e wla gua Zoova su’n, e wun kɛ i sɔ kunngba’n yɛ ɔ yo ɔ. Ɔ maan, e nin i e janvuɛ’n tra kpa.—2 Be Nyoliɛ 14:11.
8. ?Kɛ e nian Neemi nin Zezi yɛ Ani be Ɲanmiɛn srɛlɛ’n, ajalɛ mennin yɛ ɔ kle e ɔ?
8 Sɛ e Ɲanmiɛn srɛlɛ’n yó tɛnndɛn annzɛ tika o, annzɛ kusu sɛ kpɛ nɲɛ yɛ é srɛ́ i cɛn ba kun nun o, kɛ mɔ Ɲanmiɛn w’a kpɛman i sɔ liɛ’n i wun mmla’n, nanwlɛ ɔ yo e fɛ dan! Neemi srɛli Ɲanmiɛn i klun lɔ ndɛndɛ naan w’a kan ndɛ nga ɔ lo i’n w’a kle Pɛrsi famiɛn’n (Neemi 2:4, 5). Kɛ Zezi ɔ́ srɛ́ Zoova naan ɔ mɛn i wunmiɛn naan ɔ cɛn Lazar, ɔ srɛli i kpe kan (Zan 11:41, 42). Ani kusu, kɛ ɔ́ kán sa nga ɔ o i su’n i ndɛ klé Anannganman’n, ɔ “srɛli Anannganman cɛli kpa.” (1 Samiɛl 1:12, 15, 16). Ɔ maan i ti’n, sa nga ɔ o e su’n, ɔ nin like nga e miɛn i wun ti’n, e srɛlɛ’n kwla yo tɛnndɛn annzɛ tika.
9. ?Ngue ti yɛ e Ɲanmiɛn srɛlɛ nun’n, ninnge kwlaa nga Zoova yo man e ti’n, ɔ fata kɛ e mɛnmɛn i naan e lɛ i ase ɔ?
9 Ɲanmiɛn srɛlɛ nga be o Biblu’n nun’n, be nun kpanngban be manman Zoova ɔ nin ninnge ɲɛnmɛn nga ɔ yoli be’n (Ezipt Lɔ Tulɛ 15:1-19; 1 Be Nyoliɛ 16:7-36; Jue Mun 145). Aolia nun’n, akoto Zan wunnin kpɛnngbɛn ablaɔn nin nnan (24). Kɛ be sɛ kɛ kpɛnngbɛn sɔ’m be ti ablaɔn nin nnan’n (24), i bo’n yɛle kɛ Klistfuɛ nga Ɲanmiɛn kpali be sieli be ngunmin’n be nuan’n w’a yia ɲanmiɛn su lɔ. Be manman Zoova be se kɛ: ‘E Min Ɲanmiɛn, kɛ bé yí wɔ ayɛ bé mánmán wɔ mɔ be se kɛ a kwla sa’n kwlaa yo’n i su ɔ, afin wɔ yɛ a yili like’n kwlaa ɔ, a klo kɛ á yí be ti yɛ a yili be ɔ, yɛ ɔ ti yɛ be o lɛ ɔ.’ (Sa Nglo Yilɛ 4:10, 11). Ɔ fata kɛ e kusu e si ye naan e manman e Yifuɛ’n i titi. Kɛ siɛ kun ɔ mɛn i mma’m be like mɔ ba’m be tu be klun be si su ye’n, nanwlɛ, i sɔ’n jɔ siɛ’n i klun dan kpa! I sɔ kunngba’n, sɛ e bu like kwlaa nga Zoova yo man e’n i su angunndan naan e si su ye’n, ɔ́ yó maan é kókó yalɛ klanman é klé i.
‘E koko yalɛ kle Ɲanmiɛn titi, nán e yaci’: ?Ngue ti ɔ?
10. ?Wafa sɛ yɛ yalɛ nga e koko kle Ɲanmiɛn’n, ɔ kwla ɲan ta e Ɲanmiɛn sulafilɛ’n su ɔ?
10 Yalɛ nga e koko kle Ɲanmiɛn titi’n ti like cinnjin kpa. Afin, ɔ uka e Ɲanmiɛn i su lafilɛ’n nun. Kɛ ɔ ko yo naan y’a ‘srɛ Ɲanmiɛn titi, naan y’a yaciman’n,’ Zezi fali sunnzun ase kun. I sin’n, ɔ usali kɛ: ‘?Kɛ m mɔ n kacili Sran’n ḿ bá’n, ń wún sran bɔ kun m’ɔ lafi Ɲanmiɛn su asiɛ’n su wa ɔ?’ (Lik 18:1-8). Sɛ e tu e klun e srɛ Ɲanmiɛn’n, e Ɲanmiɛn sulafilɛ’n táka kpa. Kɛ e nannan Abraamu ɔ́ yó oke mɔ sanngɛ ɔ nin a wuman ba’n, ɔ kokoli i sɔ yalɛ’n kleli Ɲanmiɛn. Abraamu i su tɛlɛ nun’n, Zoova seli i kɛ ɔ mɛn i ɲin su nian nglo lɔ nzraama mun naan sɛ ɔ kwla ka be’n, ɔ ka maan ɔ nian. I sin’n, ɔ guali Abraamu i awlɛn su nzue kɛ: “Kɛ wɔ anunman’m bé wá sɔ́n kpanngban sɔ ɔ.” I agualiɛ su’n, Abraamu ‘lafili Anannganman su, ɔ maan Anannganman buli i sran kpa.’ (Bo Bolɛ 15:5, 6). Sɛ e tu e klun e koko yalɛ kle Zoova naan e fa ndɛ nga ɔ o Biblu’n nun’n su e nanti’n, ɔ́ úka e maan e Ɲanmiɛn sulafilɛ’n táka kpa.
11. ?Wafa sɛ yɛ Ɲanmiɛn srɛlɛ’n kwla uka e sa nga be ju e su’n be nun ɔn?
11 Ɲanmiɛn srɛlɛ’n, ɔ uka e ekun maan e kwla wun sa nga be ju e su’n be trawlɛ. ?Sa nga be ju e su cɛn kwlaa be su tin e su? Biblu’n se e kɛ: ‘Fa sa nga ɔ o ɔ su’n kwlaa wlɛ i Anannganman sa nun, ɔ́ súan ɔ bo. Ɔ su yacimɛn i sufuɛ kpa’n lɛ maan srɛ kunmɛn i naan i wun usumɛn i.’ (Jue Mun 55:23). Sɛ e su wa fa ajalɛ cinnjin kpa kun’n, e kwla yo kɛ Zezi yoli’n sa. Yɛle kɛ, ka naan w’a kpa i akoto blu nin nɲɔn (12), i ngunmin srɛli Ɲanmiɛn lele aliɛ’n cɛnnin i (Lik 6:12-16). Asa ekun, ka naan b’a kun i’n, i kɔnguɛ nun’n, ɔ srɛli Ɲanmiɛn tantrantan kpa. Ɔ maan ‘i nvufle’n kacili kɛ mmoja sa, ɔ gua srosrosrosro.’ (Lik 22:44). ?Yɛ i agualiɛ’n yoli sɛ? ‘I ɲin m’ɔ yi Ɲanmiɛn’n ti’n, Ɲanmiɛn tili.’ (Ebre Mun 5:7). Sɛ e tu e klun e srɛ Ɲanmiɛn titi’n, ɔ́ úka e maan é wún sa kekleekle nin ɲrɛnnɛn nga be ju e su’n, be trawlɛ.
12. ?Kɛ e fa e wun e mantan Ɲanmiɛn mɔ e srɛ i’n, wafa sɛ yɛ ɔ kle kɛ e ndɛ’n lo i ɔ?
12 Sa kun ekun nga ti yɛ ɔ fata kɛ e fa e wun mantan Zoova naan e srɛ i’n yɛle kɛ, i kusu ɔ́ fɛ́ i wun mántan e wie (Zak 4:8). Kɛ e kan e klun ndɛ e kle Zoova, e wun kɛ e ndɛ’n lo i naan ɔ nian e lika. ?Nɛ́n i ɔ? Nanwlɛ, e wun kɛ Ɲanmiɛn yi i sran klolɛ’n i nglo e lika. Zoova w’a tuman sran uflɛ kɛ ɔ tie i sufuɛ’m be srɛlɛ’n. Kɛ m’ɔ ti i sufuɛ’m be Si m’ɔ o nglo lɔ’n ti’n, i bɔbɔ yɛ ɔ sie i su tie be srɛlɛ’n niɔn (Jue Mun 66:19, 20; Lik 11:2). I sɔ’n ti’n, ɔ se e kɛ e ‘koko sa nga ɔ o e su’n kwlaa kle i, afin i yɛ ɔ nian e lika ɔ.’—1 Piɛr 5:6, 7.
13, 14. ?Sa mennin ti yɛ ɔ fata kɛ e srɛ Ɲanmiɛn titi ɔ?
13 Ɲanmiɛn i srɛlɛ’n ɔ kwla yo maan e bo jasin fɛ’n i yakpa su. Kpɔkun sɛ sran’m be tanndan e ɲrun, annzɛ e sa sin bubu e’n, ɔ wla e fanngan (Sa Nga Be Yoli’n 4:23-31). Ɲanmiɛn i srɛlɛ’n, ɔ kwla sasa e maan e jran kekle ‘mmusu’m be si Satan i gblɛ kpɛlɛ’n,’ i ɲrun wie (Efɛzfuɛ Mun 6:11, 17, 18). Asa ekun’n, e kwla srɛ Ɲanmiɛn tankaan kpa kɛ ɔ yo maan e tra e awlɛn sa nga be ju e su titi’n, be nun. Afin, Ɲanmiɛn srɛlɛ’n i su ajalɛ nga Zezi kleli e’n i nun’n, ɔ seli kɛ e srɛ Zoova naan ɔ ‘de e Lakafuɛ’n i sa nun.’—Matie 6:13.
14 Sɛ e srɛ Zoova titi kɛ ɔ uka e naan e tra e awlɛn angunndan tɛ bulɛ’n i lika’n, é wún kɛ ɔ su kpɔciman e. Biblu’n nun ndɛ mma nga ɔ o yɛ’n, ɔ gua e awlɛn su nzue kpa. I waan: ‘E kwla fa e wla’n kwlaa guɛ i Ɲanmiɛn su, afin ɔ kplinman su kɛ sa nga ɔ sɔnman amun nun’n ɔ tɔ amun su. I sɔ’n ti’n, sɛ sa tɔ amun su’n, ɔ́ yó maan ɔ́ sɔ́n amun nun yɛle kɛ ɔ́ yó sa nga mɔ maan an kwla fite nun’n.’ (1 Korɛntfuɛ Mun 10:13). Akoto Pɔlu bɔbɔ wunnin kɛ sa kwlaa nun’n, Zoova mɛnnin i fanngan. Ɔ seli kɛ: ‘[Ɲanmiɛn] m’ɔ wla n fanngan’n ti’n, n kwla like kwlaa yo.’—Filipfuɛ Mun 4:13; 2 Korɛntfuɛ Mun 11:23-29.
Nán maan sa tɛ nga e yoli’n ti e yaci Ɲanmiɛn srɛlɛ
15. ?Kɛ e ko to fuan Ɲanmiɛn mmla’n, ajalɛ mennin yɛ e kwla fa ɔ?
15 Sɛ e kunndɛ kɛ Ɲanmiɛn tie e srɛlɛ’n, ɔ fata kɛ e fa Ɲanmiɛn Ndɛ’n i nun afɔtuɛ’m be su e nanti. Akoto Zan seli kɛ: ‘Like kwlaa nga e srɛ i’n, ɔ́ fá mán e yɛle kɛ e fɛ i ndɛ’n su, yɛ e yo sa nga ɔ jɔ i klun’n.’ (1 Zan 3:22). ?Yɛ sɛ e fɔn Ɲanmiɛn mmla’n nin? Kɛ Adam nin Ɛvu be yoli sa tɛ Edɛni fie nun lɔ’n, be ‘fiali Anannganman ɲrun.’ (Bo Bolɛ 3:8). E kusu e kwla yo sɔ wie, ɔ maan e kwla yaci Zoova i srɛlɛ. Klaus ti akpasua sunianfuɛ mɔ i sa’n w’a tɔ junman’n nun kpa ɔ. I waan: “N sieli i nzɔliɛ kɛ, kɛ sran’m be ko to fuan Zoova ɔ nin i anuannzɛ’n be atin’n, ajalɛ tɛ nga be fa’n yɛle kɛ be yaci Ɲanmiɛn srɛlɛ.” (Ebre Mun 2:1). I sɔ yɛ José Angel yoli ɔ. I waan: “Lele m’ɔ́ fá jú afuɛ mɔcuɛ’n, m’an srɛman Zoova titi. N si kɛ ɔ ti min Si m’ɔ o nglo lɔ’n, sanngɛ ɔ yoli min kɛ ɔ fataman kɛ min nin i e koko yalɛ ekun sa.”
16, 17. Amun kan sa wie’m mɔ be kle kɛ Ɲanmiɛn i srɛlɛ titi’n, ɔ kwla uka e maan e yo juejue Ɲanmiɛn ninnge’m be nun’n, be ndɛ.
16 E nun wie’m be kwla bui i kɛ, kɛ mɔ Ɲanmiɛn ninnge’m be nun be jin be ja kunngba su’n, annzɛ kusu kɛ mɔ be tɔ sa tɛ’n i yolɛ’n nun titi ti’n, ɔ fataman kɛ be srɛ Zoova kun. Sanngɛ nn blɛ sɔ nun yɛ ɔ ti cinnjin kpa kɛ be srɛ Ɲanmiɛn ɔn. Amun nian, Zonasi kpɛli Zoova i atin srɛ. Sanngɛ, “kɛ ɔ o jue’n i klun lɔ’n, ɔ srɛli Anannganman i Ɲanmiɛn’n seli kɛ: ‘Anannganman, kɛ sa kekle dan’n tɔli min su’n, n kpan flɛli wɔ yɛ a tɛli min su. Blɛ mɔ n jrali n juli blɔlɔ lɔ’n, n kpan flɛli wɔ, yɛ a tili min aniɛn’n sakpa.’” (Zonas 2:2). Kɛ Zonasi srɛli’n, Zoova tili i aniɛn’n, ɔ maan ɔ yoli juejue Ɲanmiɛn ninnge’m be nun ekun.
17 José Angel kusu srɛli Ɲanmiɛn tantrantan kpa kɛ ɔ ukɛ i. I waan: “N tuli n klun n srɛli Ɲanmiɛn kpa kɛ ɔ yaci min wun sa cɛ min. Kpɔkun ɔ ukali min. Nanwlɛ, sɛ m’an srɛman Zoova kɛ ɔ uka min’n, nn m bumɛn i kɛ n kwla sali n sin nanwlɛ’n nun ekun. Siɛn’n, n srɛ Zoova titi cɛn kwlakwla. Andɛ min wla te kpɛn blɛ sɔ’n su.” E kusu’n, nán srɛ kun e. E kwla tu e klun e di sa tɛ nga e yoli’n i nanwlɛ e kle Zoova, kpɔkun e yo e wun aenvuɛfuɛ e srɛ i kɛ ɔ yaci e wun sa’n cɛ e. Kɛ Famiɛn Davidi kannin sa tɛ nga ɔ yoli’n kleli Zoova’n, Zoova yaci i wun sa cɛli (Jue Mun 32:3-5). Zoova kunndɛ kɛ ɔ́ úka e. Nán e fɔ bulɛ’n yɛ ɔ ti i cinnjin ɔn (1 Zan 3:19, 20). Asɔnun kpɛnngbɛn’m be Ɲanmiɛn srɛlɛ’n kusu ɔ kwla uka e maan e yo juejue Ɲanmiɛn ninnge’m be nun. Afin, Ɲanmiɛn srɛlɛ sɔ’n ɔ “yo sa ye dan.”—Zak 5:13-16.
18. ?Kannzɛ Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be yo sa tɛ’n, ngue su yɛ be kwla lafi ɔ?
18 ?Siɛ mennin yɛ sɛ i wa kun ɔ yo sa tɛ naan ba’n ɔ kɛn i wun ase ɔ kpɛtɛ i si sɔ’n, ɔ su yaci cɛmɛn i wa’n niɔn? Ba wannzofuɛ’n i su ɲanndra’n nga Zezi buli’n, ɔ kle weiin kɛ e kwla fa ajalɛ tɛ kpa. Sanngɛ, sɛ e kpɛ e ɲin e sa e sin e Si m’ɔ o nglo lɔ’n i wun’n, i klun jɔ (Lik 15:21, 22, 32). Zoova se sran kwlaa nga be yoli sa tɛ’n be kɛ, be bla i sin naan ‘ɔ́ yáci be wun sa’n cɛ́ be weiin.’ (Ezai 55:6, 7). Kɛ Davidi yoli sa tɛ kpa kun’n, ɔ srɛli Zoova seli kɛ: ‘Ee Ɲanmiɛn, sie wɔ su tie min srɛwa’n, n jran su kekle kpa, nán jaso min bo.’ Ɔ kan gua su ekun kɛ: ‘Nglɛmun o, wia jran o, kɔnguɛ o, n kplin n fɛfɛ n sun flɛ i, kpɔkun [Zoova, NW] ti min aniɛn’n.’ (Jue Mun 55:2, 18). Nanwlɛ, i sɔ’n gua e awlɛn su nzue dan!
19. ?Sɛ e ɲanman like nga e srɛli Ɲanmiɛn’n, ngue ti yɛ ɔ fataman kɛ e bu i kɛ ɔ timan Ɲanmiɛn i klun su ɔ?
19 ?Yɛ sɛ e srɛ Ɲanmiɛn naan e ɲɛnmɛn i su like ndɛndɛ’n nin? Sɛ e wun i sɔ’n, ɔ fata kɛ e nian kpa, sɛ like nga e srɛli Zoova ɔ ti i klun su, Zezi i dunman nun o (Zan 16:23; 1 Zan 5:14). Zaki m’ɔ ti Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’n ɔ kannin Klistfuɛ wie mun mɔ be srɛ be ɲɛnmɛn i’n, be ndɛ. I waan, be srɛ be ɲɛnmɛn i’n, afin bé kúnndɛ ‘fá yó like nga be klunklo’n.’ (Zak 4:3). Sanngɛ, nán maan e kpɛ i kpo e se kɛ, sɛ e ɲanman like nga e srɛli’n, nn ɔ timan Ɲanmiɛn klun su ti ɔ. Wie liɛ’n, Zoova yaci i sufuɛ’m be lɛ naan be srɛ i kpa liɛ su ka, naan w’a fa like nga ɔ mian be sa’n w’a man be. Zezi seli kɛ: “An srɛ, bé fá mán amun.” (Matie 7:7). I sɔ’n ti’n, ɔ fata kɛ e nin Ɲanmiɛn e ‘koko yalɛ titi, nán e kpɔnzɔ.’—Rɔmfuɛ Mun 12:12.
E nin Ɲanmiɛn e koko yalɛ titi
20, 21. (a) ?Kɛ “mɛn’n kɔ́ i bue nuan’n,” ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e nin Ɲanmiɛn e koko yalɛ titi, naan nán e yaci ɔ? (b) ?Sɛ e wunnge Zoova i bia’n mɔ be kɔ lɔ ɔ be ɲan ye’n i wun lɔ cɛn kwlaa’n, ngue yɛ é ɲɛ́n i ɔ?
20 Kɛ ‘mɛn’n ɔ́ kɔ́ i bue nuan m’ɔ lika’n ɔ́ yó kekle’n,’ nn e su sa’m bé yó tɛ kpa kɔ́ i ɲrun (2 Timote 3:1). Ɔ maan, sa sɔ’m be kwla fa e angunndan’n mlɔnmlɔn. Sanngɛ, maan sa’n ɔ tran e su titi sɛ o, annzɛ maan e nzuɛn’n kle e yalɛ sɛ o, annzɛ maan e sa sin bubu e sɛ o, sɛ e srɛ Ɲanmiɛn titi’n, e su kpɔnzɔman, ɔ́ úka e maan e ɲin su tuman Ɲanmiɛn ninnge’m be yolɛ’n su. Sɛ e nin Zoova e koko yalɛ titi’n, cɛn kwlaa ɔ́ súan e bo kpa.
21 Zoova mɔ ‘be srɛ i ɔ ti’n,’ ɔ fɛman e klun ndɛ’n i tielɛ’n nun (Jue Mun 65:3). Ɔ maan, nán maan e kusu e se kɛ e ɲanman e ti naan e nin Ɲanmiɛn y’a koko yalɛ. Nanndoliɛ like dan kpa mɔ e le i’n, yɛle e nin Ɲanmiɛn e janvuɛ tralɛ’n. Sanngɛ nán maan e bu i kɛ i sɔ’n kwla fiman e sa. ‘I sɔ’n ti, maan e fa e wla gua Ɲanmiɛn su e wunnge i bia’n mɔ be kɔ lɔ ɔ be ɲan ye’n i wun lɔ naan ɔ si e aunnvuɛ, naan blɛ nga e sa mian’n, ɔ yo e ye, yɛ ɔ ti e wun ɲanman nun.’—Ebre Mun 4:16.
?Wafa sɛ yɛ amún tɛ́ kosan’m be su ɔ?
• ?E nin Ɲanmiɛn e yalɛ kokolɛ’n m’ɔ ti like cinnjin’n, i su ajalɛ mennin yɛ Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Daniɛli kleli e ɔ?
• ?Wafa sɛ yɛ e nin Zoova e janvuɛ’n kwla tra kpa ɔ?
• ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e koko yalɛ kle Ɲanmiɛn titi, naan nán e yaci ɔ?
• ?Kannzɛ e yoli sa tɛ’n, ngue ti yɛ ɔ fataman kɛ e bu i kɛ e kwlá kokoman yalɛ e kleman Zoova kun ɔn?